PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZEVEN RUSSEN IN DE RUIMTE
Lagerhuis somber gestemd na
ernstige rellen in Ulster
Industriële ,club van acht' wil duwen
aan werkklimaat in Midden-Zeeland
AANGIFTE
PRINSJE IN
ZIEKENHUIS
Vandaag
in de
krant...
SOJOEZ-8 VOEGT ZICH BIJ SOJOEZ-6 EN SOJOEZ-7
Plooibaar
ACTIE CALLAGHAN GOEDGEKEURD
ELF LEDEN
TREDEN UIT
GORKUMSE
RAAD
Loonaanpassing
mogelijk na
Duitse revaluatie
1971 PIEKJAAR
VOOR WERVING
PERSONEEL
Schouders eronder
212e jaargang - no. 241
WAARIN OPGENOMEN DE M ID DELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Ie, F. B. den (oer en W. c
2751). Middolburs, Morin
•du. ƒ5,55. in<«. mod. 3
Dinsdag 14 oktober 1969
UTRECHT (GPD) Prins Claus
zal vanmorgen in verband met
de gezondheidstoestand van zijn
zoon geen aangifte doen op het
Utrechtse stadhuis. Burgemeester
De Ranitz, die fungeert als amb
tenaar van de burgerlijke stand,
zal, samen met de twee getuigen,
dr Beel, vice-voorzitter van de
raad van state, en premier De
•Jong naar het academisch zieken
huis komen, waar de officiële aan
gifte zal plaatsvinden. Omdat de
baby nog in de couveuse zal lig
gen, zul het vertonen aan de amb
tenaar van de burgerlijke stand
later gebeuren.
Het NOS-journaal van vanavond
besteedt aandacht aan de 's mor
gens te houden geboorte-aangifte
van de derde zoon van prinses
Beatrix en prins Claus.
De aangifte ten overstaan van de
Utrechtse burgemeester zal niet
rechtstreeks op de tv te volgen
zijn.
Foto boven: Prinses Irene heeft
bezoek gebracht aan haar zuster.
Onder: Ter herinnering aan de ge
boorte van het derde prinsje heeft
de Koninklijke Begeer in Voor
schoten een penning geslagen, met
de vjjf portretten van het prinse
lijk gezin. De randtekst luidt:
zich in het geluk van een ander
verheugen, is er deel aan hebben.
Op de keerzijde staat het persoon
lijk wapen van de nieuwe prins.
Het ontwerp is van de medailleur
Willem Vis.
Miljoen
HET MILJOENSTE motorvoer
tuig in 1969 is maandag de tol
kantoren van de Zeelandbrug ge
passeerd. (Pag. 2).
Neutraliteit
DE NEUTRALITEIT van Neder
land in 1939 was misplaatst. Tot
deze conclusie komt dr L. DE
Jong van het rijksinstituut voor
oorlogsdocumentatie (pag. 3).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pag. 1, 3 en 9.
Zeeuws nieuws: pag. 2, 4, 5
en 7.
Sport: pag. 11.
Radio-tv: pag. 13.
Financieel nieuws: pag. 15.
MOSKOU (DPA, AFP,
REUTER) Alle zeven
ruimtevaarders aan boord
van de Sojoez-6, -7 en -8, die
respectievelijk zaterdag, zon
dag en maandag zijn gelan
ceerd, maken het goed. Dit
meldde maandagmiddag het
Russische persbureau ,Tass'.
De Sojoez-8 had maandag
middag om 14.30 uur (Ned.
tijd) twee omlopen om de
aarde gemaakt. Het ruimte
schip bevindt zich op een
hoogte van 205 tot 223 kilo
meter en zijn baan ligt in een
hoek van 51.7 graden ten op
zichte van de evenaar. In
88.6 minuten draait de So-
joez-8 om de aarde. De ge
gevens van de Sojoez-6 en -7
zijn identiek of ongeveer ge
lijk. Om 14.30 uur maandag
middag hadden zij respectie
velijk 34 en 18 omlopen om
de aarde gemaakt.
Het is de eerste maal in de ge
schiedenis dat drie bemande ruim
teschepen met zeven kosmonau
ten om de aarde cirkelen. Waarne
mers zien in de aanwezigheid van
twee ervaren kosmonauten aan
boord van de Sojoez-8 (de 41-ja-
rige kolonel Sjaf.alow en de 35-ja-
rige burger-ingenieur Alexej Je-
lissejew) een bevestiging van het
vermoeden dat de Russen een voor
langere tijd bruikbaar ruimtesta
tion willen bouwer..
Het station zou dan moeten wor
den gevormd door de Sojoez-7 en
de Sojoez-8, omdat deze twee
ruimteschepen over koppe-
lingsapparatuur beschikken, het
geen niet het geval is met de So
joez-6. Dit laatste ruimteschip zou
dan moeten dienen om de zeven
ruimtevaarders na het volbrengen
van hun taak, vermoedelijk op of
- omstreeks 18 oktober, naar de
aarde terug te brengen. Comman
dant van de gehele vlucht is kolo
nel Sjalalow. Volgens het persbu
reau ,Tass' omvat het program
ma van de groepsvluoht een reeks
belangrijke wetenschappelijk-
f.echnische taken. Daartoe beho
ren een omvangrijke vluchtcon-
trole en wetenschappelijk ruim
te-onderzoek
De Russische televisie toonde gis
teravond televisiebeelden uit de
drie ruimtevoertuigen. De kwali
teit van de beelden van de So
joez-7 en de -8 waren goed. Die
uit de Sojoez-6 waren van slech
te kwaliteit.
De Sojoez-S met luitenant-kolo
nel Georgy Sjonin en burger-in
genieur dr Valery Koebasov
en de Sojoez-7 met luitenant-ko
lonel Anatoly Filiptsjenko, bur
ger-ingenieur dr Vladislav Vol-
kov en luitenant-kolonel Viktor
Gorbatko, voerden maandag al
dus ,Tass' opdrachten uit ter
wijl de bemanningen ook weten
schappelijk onderzoek verrichten.
Derde
Overstap'
Ingenieur Jelissejew stapte in ja
nuari samen met kolonel Chroe-
now via een ruimtewandeling over
van de Sojoez-5 in de Sojoez-4
waar kolonel SJatalow ook toen
commandant was De .overstap'
geschiedde na een koppelingsma
noeuvre. Na dit experiment wer
den Jelissejew en de anderen on
derscheiden met de titel .held van
de Sowjet-Unie'.
Het Russische persbureau meld
de dat de Sojoez-6 tijdens de 32ste
omwenteling in een nieuwe baan
werd gebracht.
Het ruimtevoertuig .Sojoez' is de
opvolger van de types .Wostok'
en .Wosjod' en is dus het derde
type in de Russische bemande
ruimtevaart. Van Russische zijde
is er steeds de nadruk op gelegd
dat de Sojoez in staat is belang
rijke manoeuvres in de ruimte om
de aarde uit te voeren. Het voer
tuig kan zowel met hand- als met
automatische besturing worden
gemanoeuvreerd. Het maximum
aantal kosmonauten dat tot nog
toe in één Sojoez in een baan
om de aarde is gebracht, bedraagt
drie.
Voor vluchten buiten het wereld
ruim, bijvoorbeeld naar de maan,
zou de Sojoez niet geschikt zijn
omdat de bouw van dien aard
is dat de grote hitte bij terug-
keer in de dampkring niet kan
worden weerstaan. De eerste be
manningswisseling bij het koppe
len van een .kosmisch experi
menteerstation' bestaande uit de
MOSKOU De bemanningsleden van de drie gelanceerde Russische
ruimteschepen. Op de foto zittend vlnr Valery Kubasov, Georgy Sho-
nin Vladimir. Sliatalou en Alexei Yeliseev. Staand vlnr Victor Gorbat
koAnatoly Füipchenko en Vladislav Vollcov.
Sojoez-4 en de Sojoez-5 geschied
de op 16 januari van dit jaar.
De Sojoez-ruiintcvoertuigen be
schikken over een hoofdmotor en
een hulpmotor. Met behulp hier
van kunnen de voertuigen een
hoogte van 1300 kilometer berei
ken, daar een rendez-vous ma
noeuvre uitvoeren en de terugkeer
naar de aarde afremmen.
In de Verenigde Staten is men te
rughoudend in zijn commentaar
over het nieuwe Russische ruim
te-experiment. De kranten spre
ken weliswaar van een record,
maar ruimtevaartdeskundigen
zeggen niet te weten waar nu
commentaar op te geven. De Rus
sische geheimhouding van wat
staat te gebeuren maakt een ern
stige beoordeling van het experi
ment vooralsnog onmogelijk.
M'n
(Van onze correspondent)
LONDEN Een somber lager
huis heeft maandagavond met vol
ledige eensgezindheid tussen alle
partijen omtrent de juistheid van
de thans in uitvoering zijnde bin
nenlandse hervormingen, de voor
lopige balans over de nog steeds
uiterst wankele situatie in Noord-
Ierland opgemaakt.
Ondanks de nieuwe gruwelijke uitbar
stingen in Belfast gedurende het afge
lopen weekeinde, heerst er gezien de
redelijkheid van de nieuwe maatregelen
de hoop dat de dingen ten goede zullen
keren al hebben velen daar juist een
hard hoofd in omdat de toestand in Ul
ster door en door verziekt is en er veel
te laat is ingegrepen. Maar de Britse
regering, die al onder genoeg proble
men gebukt gaat, probeert terecht het
ogenblik af te wenden waarop zij ge
dwongen zou zijn rechtstreeks het be
stuur van Noord-Ierland over te nemen.
De hoop op een oplossing is vxooral ge
baseerd op het feit dat de Noordierse
regering voor 100 procent achter de
hervormingen staat en politie, leger,
Unionistische Partij en oppositie, Lon
den en Belfast en de regering en de op
positie in Westminster volledig samen
werken. Ook de rooms-katholieke min
derheid zegt de voorgestelde nieuwe
burgerlijke uit de gehele gemeenschap
te rekruteren ongewapende politie
macht die in de plaats zal komen van
de gevreesde koninklijke Ulster gendar
merie, te kunnen aanvaarden, alsmede
de lokale vrijwilligerspolitie die de ge
hate B-Specials, de reactionaire burger
wacht, zal vervangen en die onder
Brits militair bevel zal worden ge
plaatst met verantwoordelijkheid tegen
over de Britse regering.
Bovendien oefent sir Arthur Young,
tot nu toe hoofdcommissaris van de
City van Londen en thans de nieuwe
(Zie slot pag12 kol. 2)
Terwijl Noord-lerland het afgelo
pen weekeinde weer het beeld van
een burgeroorlog te zien gafpre
dikte ds Paisley, de leider van de
extreme protestanten, het evan-
nancierd uit giften van Paisley's
aanhangers. Op de foto ziet men
voor de kansel de echtgenote van
de dominee (de linkse van de twee
vrouwen)
GORINCHEM (GPD) Tijdens een
roerige raadsvergadering hebben elf le
den van de Gorinchemse gemeenteraad
hun zetels ter beschikking gesteld en
het vertrouwen in burgemeester L. R. J.
ridder van Rappard opgezegd.
Het raadslid J. H. M. Eckhardt (ar)
verklaarde namens de elf raadsleden,
dat door het persoonlijk optreden van
de heer Van Rappard de gemeente on
bestuurbaar is geworden; De daad van
de raadsleden was het verrassend slot
van een raadsvergadering, waarin een
meerderheid in b en w ae raad vroeg
een uitspraak te doen over de integri
teit van wethouder Killian (sociale za
ken), die zich in de ogen van Van Rap
pard door bepaalde vermengingen van
zijn wethouderschap en zijn persoonlij
ke belangen onmogelijk zou hebben ge
maakt. De raad nam na langdurige dis
cussie een motie aan met twaalf tegen
vijf stemmen, waarin het vertrouwen
in de heer Killian werd uitgesproken.
DEN HAAG (GPD) De volledige
doorwerking van de Duitse revaluatie
op de Nederlandse economie, zoals deze
met behulp van de beschikbare model
len door het centraal planbureau kan
worden berekend, kan ook een loo
passing inhouden, namelijk van een
nalf procent. Aldus deelt minister Wit-
teveen van financiën mede, in antwoord
op vragen van de socialistische tweede
kamerleden drs E. L. Berg en dr ir A.
P. Oele.
De minister tekent hierbij aan, dat iz
deze berekening geen rekening is ge
houden met het feit, dat de toeneming
van de sociale premies volgend jaar
vermoedelijk zal meevallen, zodat de
achteruitgang van het reële loon tenge
volge van ae Duitse revaluatie waar
schijnlijk niet hoeft te betekenen, dat
de toeneming van het reëel beschikbare
loon die in het 14de halfjaarlijkse eco
nomisch rapport van de SER als wen
selijk werd beschouwd, niet zou worden
gehaald.
STICHTING INDUSTRIEGROEP MIDDEN-ZEELAND
VLISSINGEN Er is op het
ogenblik in oprichting een
Stichting Industriegroep Mid
den - Zeeland (1MZ)een club
van acht bedrijven, die in twee
richtingen een bijdrage wil le
veren om het gebied waarin zij
werken een zo aantrekkelijk mo
gelijk industrieel klimaat te hel
pen geven. Aan de ene kant wil
de groep zich er op gaan toe
leggen om beleidsinstanties te
informeren over plannen en be
hoeften van het- bedrijfsleven.
Aan de andere kant gaat het
erom de toekomstige werkne
mer een helder beeld te geven
van zijn mogelijkheden en kan
sen in het hart van deze provin-
Zitting in de stichting in oprich
ting hebben de Apparaten- en ke-
telfabriek AKF te Goes, Billi-
ton M T te Vlissingen, Hercu
les NV te Middelburg, Hoechst
Vlissingen NV te Vlissingen, Pe-
chiney Nederland NV te Vlissin
gen, de NV PZEM te Middel
burg, de NV Kon. Mij. ,De Schel
de' te Vlissingen en de Vitrite
Fabriek NV te Middelburg.
Voorzitter is dr ir J. Nijman,
directeur stafbureau Hoechst, se
cretaris ir W. J. ter Hart, di
recteur AKF en penningmeester
drs J. K. de Jong, economisch
adjunct-directeur van de PZEM.
In het kort komt de doelstelling
van de stichting hierop neer: een
duw geven opdat midden-Zeeland
zich in de komende jaren ontwik
kelt tot een gebied waai- het voor
de huidige en toekomstige bevol
king plezierig wonen en werken is.
Het is allemaal begonnen rondom
het vraagstuk van de personee'swer-
ving. In het jaar 1971 zal er een
piek komen in de vraag naar perso
neel. Pechiney zal dan met zijn
eerste produktiefase in bedrijf ko
men, Hoechst zal zijn volgende uit
breiding op toeren brengen 'en ook
de anderen zullen him personeelsbe
stand moeten opvoeren. .Laten we
elkaar bij de personeeelswerving nu
niet in de wielen rijden', was de
eerste ingeving. Die stelling waar
maken hield dus in: het voortaan
samen doen. Personeelswerving dan
in de ruimste zin van het woord.
Niet alleen mensen aantrekken, maar
er ook voor helpen zorgen dat ze
gehuisvest kunnen worden en dan
bovendien zo'n woon- en werksfeer
scheppen dat ze willen blijven ook.
PersoneeCswerving met een dergelij
ke inhoudswaarde betekent dat je
aan lijsten van vraag en aanbod
van de arbeidsbureaus's niet genoeg
hebt. Met die gegevens moet actief
worden gewerkt. Van de kant van
het districtsbureau voor de arbeids
voorziening in Zeeland was er on
middellijk een grote belangstelling.
De hoofdinspecteur-directeur van dat
bureau, mr J. S. P. Rietema, was
meteen bij de start van dit geza
menlijke inititatief betrokken. De
eerste besprekingen werden onder
zijn leidipg gevoerd. Ook het ETI
(economisch technologisch instituut)
Dr Nijman: .Ieder van ons heeft
nu zin om er zijn schouders onder
te zetten. We zitten tenslotte alle
maal met dezelfde problemen.
Eigenlijk met de problemen, die we
hier zelf hebben gebracht. Punt één
is, dat je je goed realiseert waarover
je praat'.
Tot op dit moment zijn het overi
gens alleen nog maar ideeën. Wat
er moet gebeuren, is de volgende
stap. De .club van acht' heeft in
tussen wel een aantal terreinen af
gebakend, waarop men zich wil gaan
bewegen:
Woningvoorziening. Het gaat
claarbij niet alleen om de wo
ningwetsector. Voor het kader-
fZie slot pag. 7 kol. 4
'iniater Luns Is niet alleen
een populair, maar ook
"•LXy)i een soepel man. Onlangs
ging hij naar New York, naar
[pggSj de vergadering van ce Verenig-
pjS?w l de Naties met onder meer als
opdracht van de twijfel te la
ten blijken, die e'r in brede kring in Ne
derland bestaat over de gang van zaken
bij de volksraadpleging in '.Vest-Irian.
De Indonesische minister Malik vroeg
echter tevoren de rede ter inzage en gaf
op zijn beurt de zijne aan Luns. een niet
ongebruikelijke gang van zaken in het
internationale verkeer. In dit geval even
wel leidde het er toe, dat Malik aan
Luns vroeg de passage over Nieuw-Gui-
nea te schrappen, waarop Luns welis
waar ,nee' zei, maar wel bereid bleek
een verzachting aan te brengen. Gevolg:
Luns sprekend namens het Neder
landse volk deelde aan de algemene
vergadering van de Verenigde Naties
mee, dat er bij de Nederlanders .enige
twijfel' bestaat over de manier waarop
de bevolking van West-Irian is geraad
pleegd. Een soepel man, onze minister
van buitenlandse zaken. Het zou boeiend
zijn op dit ogenblik eens een opinie
onderzoek in te stellen naar de werke
lijke opvatting van het Nederlandse volk
over de verkiezingen in West-Irian.
Vermoedelijk zou er uitkomen, dat de
overgrote meerderheid van mening is.
dat deze hele volksraadpleging niets,
maar dan ook niets voorstelt. Een op
vatting die in ieder geval politiek Den
Haag huldigt: ddér is geen sprake van
.lichte twijfel'. En dat v/eet de heer
Luns drommels goed.
Het zou niet nodig zijn er veel dieper
op in te gaan als de minister van
buitenlandse zaken er verder het
zwijgen aan toe zou hebben gedaan. De
heer Luns is echter niet alleen soepel,
hij is ook een spraakzaam man. Voor
een radioprogramma in de Verenigde
Staten heeft hij vervolgens verklaard
weinig bewondering te hebben voor de
rol van de Verenigde Naties bij de over
dracht van de soevereiniteit over West-
Irian aan Indonesië. Nu ja, dat is van
zijn standpunt uit gezien nog wel te be
grijpen: die rol ging namelijk dwars
tegen zijn plannen in, zodat van zijn
eigen berekeningen over West-Irian
waarop de Nederlandse regeringspoli-
tiek inzake Nieuw-Guinea was geba
seerd helemaal
niets uitkwam. De
zaak wordt echter in
teressanter- de Ne
derlandse minister van
buitenlandse zaken
verweet namelijk in de radio-uitzending
Robert Kennedy, dat Nederland ge
dwongen zou zijn geweest zijn verant
woordelijkheid jegens het volk van
Nieuw-Guinea te verraden, althans zo
blijkt uit de persberichten over Luns'
radio-uitzending. Kennedy had ziin
broer, de president, overgehaald, aldus
de heer Luns, om Soekarno te steunen.
Dit was gebeurd nadat Robert Kennedy
een bezoek van vijf dagen aan Indonesië
had gebracht. En onze minister voegde
daar vervolgens aan toe: ,Dank zij zijn
grote intelligentie werd Robert Kennedy
snel op vele gebieden deskundig, waar
voor wij vierhonderd jaar nodig had
den om er iets van te weten'.
Dit laatste sarcastische grapje is wel
een dieptepunt in de Lunsiaanse
uitspraken van de laatste jaren. We
laten nu maar buiten beschouwing, dat
het voor een buitenlander in de Verenig
de Staten toch wel passend zou zijn eni
ge matiging te betrachten als het gaat
om kritiek uit te oefenen op een hoog
staand Amerikaans politicus, die door
moordenaarshand is gevallen. Niet bui-
ten beschouwing echter kan blijven de
zonderlinge versimpeling, die minister
Luns hier toepast op het optreden van
Robert Kennedy. Het ging er namelijk
helemaal niet om zoals de bewinds
man suggereert dat Kennedy des
kundig zou worden op gebieden, waar
voor Nederland vierhonderd jaar nodig
heeft gehad. Kern van de zaak was,
dat Kennedy in opdracht van zijn broer
na moest gaan hoe de politieke machts
verhoudingen lagen in dat deel van
Azië, waarvan Nieuw-Guinea deel uit
maakt. Daarbij had hij met allerlei fac
toren te maken: de verhouding VS-com-
munistische wereld, de toenemende in
vloed van het communisme in Indonesië
en de mogelijkheid dat een strijd om
West-Irian dit communisme nog zou
versterken, de toen al groter wordende
moeilijkheden voor de VS in Vietnam,
enfin een reeks van overwegingen die
het beleid van de Verenigde Staten dien
den te beïnvloeden. Robert Kennedy had
de president van VS vooral te rappor
teren wat de gevolgen zouden zijn in
Zuidoost-Azië en in de overige wereld,
indien de Nieuw-Guineapolitiek voigens
het recept-Luns zou worden doorgezet.
Daar ging het om. Maar wat zegt nu
minister Luns: ,Dank zij zijn grote in
telligentie werd Kennedy snel op vele
gebieden deskundig, waarvoor wij vier
honderd jaar nodig hadden'. Nonsens,
Kennedy was helemaal niet geïnteres
seerd in die afgelopen vierhonderd jaar.
integendeel, hij had met de toekomst te
maken. Dank zij zijn intelligentie kon
hij snel vaststellen dat het machtseven
wicht in dit deel van Azië wel eens
grondig verstoord zou kunnen worden
tengevolge van de Nederlandse plannen,
met alle gevolgen van dien. Kennedy's
intelligentiepeil maakte zo beschouwd
niet zo'n gekke indruk, vergeleken
bij dat van de Nederlandse minister van
buitenlandse zaken. Deze bewindsman
beoordeelde toen immers zoals later
ondubbelzinnig kwam vast te staan
de machtsverhoudingen verkeerd, met
als gevolg dat zijn Nieuw-Guineapoli-
tiek faalde.
Het is alles bijeen maar een somber
beeld: een Nederlands minister van
buitenlandse zaken brengt op ver
zoek van zijn Indonesische ambtgenoot
verzachtingen in een rede aan, die de
werkelijkheid geweld aandoen. Om ech
ter later wel een flinke borst op te zet
ten, door via de Amerikaanse radio te
vertellen hoe slecht de Verenigde Naties
zich in deze kwestie hebben gedragen
en wijlen Robert Kennedy een veeg uit
de pan te geven. Een plooibaar man.
onze minister. Maar het wordt wel tijd
dat hij eens een andere baan gaat zoe
ken.