le schrikt als er iemand trouwt
Brandweeroefening liep met sisser af
Militaire oefening in Zeeland:
1400 man tien dagen in actie
jmitiM
7
EÉN TUINSLANGETJE GAF STRAALTJE BIJ VUURHAARD
Ongezouten kritiek
van Middelburgse
commandant
De Jong
WOENSDAG 3 OKTOBER 1969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Wegens omstandigheden eerst heden geplaatst.
Enige en algemene kennisgeving.
Heden werd, nog geheel onverwachts, uit ons
midden weggenomen, onze geliefde zuster, be
huwdzuster en tante
A AF JE MALGO
op de leeftijd van 72 jaar.
Namens de familie,
M. J. Malgo
Zandkreekstraat 44.
Middelburg, 5 oktober 1969.
Nieuwe Haven 47
De overledene ligt opgebaard in het mortuarium
van het Gasthuis. Bezoekuren van 10.00 tot 11.00
uur en 18.00 tot 19.00 uur.
De begrafenis zal plaatsvinden op heden, woens
dag 8 oktober 1969. Vertrek Zandkreekstraat 44
om 14.00 uur, aankomst op de algemene begraaf
plaats plm. 14.20 uur.
Liever geen bezoek aan huis.
Hierdoor geven wij kennis van het nog onv<
wachts overlijden van onze getrouwe
mej. A. MALGO
die vele jaren in dienst was van onze familie.
Middelburg: J. C. Gabriëlse
Koudekerke: A. A. Gabriëlse
C. M. Gabriëlse-Breedveld
Vlissingen: J. W. Gabriëlse
P. Gabriëlse-Gilde
En kinderen
Middelburg, 4 oktober 1969.
Na een moedig gedragen lijden, ging van ons
heen, mijn geliefde vrouw en onze geliefde, zorg
zame moeder, behuwd-, groot- en overgrootmoe
der, zuster en schoonzuster
CORNELIA MARIA BOSSCHAART,
geboren Roest,
op de leeftijd van bijna 71 jaar.
Uit aller naam,
A. Bosschaart.
Middelburg, 7 oktober 1969.
Eigenhaardstraat 3.
De teraardebestelling vindt plaats vrijdag 10 ok-
tober 1969 op de algemene begraafplaats te Mid
delburg. Vertrek vanaf het sterfhuis om 12.45 uur.
Na afloop gelegenheid tot condoleren in de aula
op de begraafplaats.
Liever geen bezoek aan huis.
Heden werd, tot onze diepe droefheid, uit ons
midden weggenomen, onze geliefde moeder, be
huwd- en grootmoeder, mevrouw
SUZANNA ANNA CORNELIS
weduwe van
Adriaan Hubregtse,
op de leeftijd van 90 jaar.
Middelburg: J. Dhont-Hubregtse
J. Dhont
Haarlem: S. Dhont
Middelburg, 7 oktober 1969.
Poelendaeleweg 24a.
De overledene ligt opgebaard in het mortuarium
van het Gasthuis te Middelburg. Bezoekuren da
gelijks van 10.00 tot 11.00 en van 18.00 tot 19.00
uur.
De begrafenis zal plaatsvinden op vrijdag 10 ok
tober 1969 om 14.15 uur op de algemene be
graafplaats. Vertrek vanaf Poelendaeleweg 24a.
In plaats van kaarten
Heden is, na een langdurige ziekte, van ons heen
gegaan, onze lieve, zorgzame moeder, behuwd-,
groot- en overgrootmoeder
CORNELIA LAURINA PLASSE
weduwe van Izaak Johannes van Overbeeke,
in de ouderdom van 79 jaar.
D. F. van Rosevelt
's-Gravenhage: S. W. van der Pias
van Overbeeke
W. van der Plas
Klein- en achterkleinkinderen
Vlissingen, 6 oktober 1969
Bejaardencentrum ,Ter Reede'
Corr.adres: Vondelstraat 192, 's-Gravenhage
De teraardebestelling zal plaatshebben op vrijdag
10 oktober, des namiddags 14.10 uur. op cie Noor
derbegraafplaats te Vlissingen. Vertrek .Ter Ree-
de' te 14.00 uur.
Gelegenheid tot condoleren na de plechtigheid in
de aula van de begraafplaats.
Op 7 oktober 1969
overleed te Goes, na
een langdurig lijden,
onze geliefde moeder,
groot- en overgroot
moeder,
MARTINA
SMALLEGANGE-
VAN DIJKE
in de ouderdom van 92
jaar.
Uit aller naam,
J. J. Smallegange.
Ellewoutsdijk,
oktober 1969.
V. Hattumstraat 11.
Liever geen bezoek.
Heden overleed, na een
geduldig gedragen lij
den. zacht en kalm,
onze innig geliefde
moeder. behuwd-,
groot- en overgroot
moeder,
MAATJE
VAN WIJNGEN
weduwe van
Jacob Hoogstrate,
in de ouderdom van
ruim 93 jaar.
Jac. Hoogstrate
J. Hoogstrate
J. J. Hoogstrate-
Hannewijk
Klein- en achter-
kleinkifi^eren
's-Heer-Arendskerke,
Vlaamseweg 4.
De begrafenis zal
plaatshebben DV op
donderdag 9 oktober
1969 des namiddags
om 14.00 uur vanuit
het .Trefpunt'.
Enige en algemene
kennisgeving
Heden overleed, zacht
en kalm, mijn lieve
vrouw, onze lieve moe
der, behuwd- en groot
moeder
NEELTJE
BOSTELAAR
geboren Houines,
in de ouderdom van 86
jaar.
Vlissingen:
D. Bostelaar
Amsterdam:
M. Damen-Meerman
J. F. Damen
Wlm. Willy en Daan
Raamsdonkveer:
L. Bostelaar
J. I. Bostelaar-
van Vlijmen
Leo
Vlissingen:
A. Eostelaar
De overledene is opge
baard in de rouwkamer
van het Sint-Joseph-
ziekenhuis. Bezoekuren
van 10.30 - 11.30 urn
en van 16.00-17.00 u.
De teraardebestelling
zal plaatshebben vrij
dag 10 oktober 1969 op
de algemene begraaf
plaats. Vertrek van
huis om 12.00 uur.
Tandarts
E. KLINKERT - Goes
Wegens omstandigheden
DEZE WEEK
GEEN SPREEKUUR.
Afspraken gaan door.
PLAATS UW FAMILIEBERICHTEN
IN DE
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
houdt niet op voor zestien oktober.
De oefening strekt zich uit over
West-Zeeuwsch-Vlaanderen, Wal
cheren, Noord-Heveiand en een deel
van Schouwen. Volgens het draai
boek moet het zo zijn dat in de nacht
van woensdag op donderdag of don
derdag in alle vroegte eenheden ma
riniers (,de blauwen'), die zich nu
hebben ingegraven in stellingen aan
de West-Zeeuws-Vlaamse kust, een
aanval met amfibievoertuigen en
luchtmacht zullen doen op Walche
ren, waar een -ndere partij (de groe
nen) is gelegerd.
De vanuit Zeeuwsch-Vlaanderen ope
rerende gevechtsgroep krijgt steun in
de rug van de marine en luchtmacht.
Er komen vuursteunschepen aan te pas,
veiligheidsvaartuigen, negen landingsbo-
ten en vijfentwintig rubberboten.
Luchtstrijdkrachten voeren ondertussen
koptersquadron.
De mariniers, die op Walcheren zijn
gelegerd zullen na verwikkelingen over
en weer gedwongen worden zich terug
te trekken in de richting van Schou
wen, waar men bij het vliegveld Haam
stede opnieuw positie zal kiezen. Na een
korte schorsing op zondag, bij welke
gelegenheid de Belgen het strijdperk
zullen verlaten, volgt een tegenaanval
van de van Walcheren verdreven mari
niers op de Noordbevelandse kust. De
vanuit Zeeuwsch-Vlaanderen opgetrok
ken gevechtsgroep wordt teruggedron
gen tot bij Breskens. Omstreeks de zes
tiende oktober wordt zij in de buurt
.0
één aangevallen.
Evenals bij de aanval op negen oktober
zal er dan ook weer ruggesteun van
uit de lucht komen. De luchtstrijd
krachten zetten bij die. gelegenheid der
tig starfighters in. De bevolking kan
zich schrap zetten voor laag vliegende
toestellen. En men kan ervan opaan
dat dit alles niet geheel geruisloos zal
verlopen. In de oefening zijn ook inge
zet leden van de nationale reserve in
Zeeland. Zij fungeren als leden van de
ondergrondse.
Over het verloop van de oefening wer
den we gisteren ingelicht door de kapi
tein H. van de Breemen. Leider van de
voldoening meldt hij dat de Belgische
para's zich voor de overtocht al wezen
loos zit te studeren op allerlei stroom-
atlassen. Zeeland leent zich uitstekend
voor deze oefening', zo vertelde de ka
pitein. Hij is bijzonder te spreken
over de medewerking van de bevol
king, De witte-raaf oefeningen spelen
zich steeds in Zeeland af Het is eigen
lijk generaal majoor A M. Luijk, die
heeft bevorderd dat er in Zeeland
wordt geoefend. De generaal is in Ter-
neuzen geboren. ,Hij is helemaal weg
van Zeeland', weet kapitein Van de
Breemen. De generaal komt vandaag
kijken hoe de oefening verloopt. Ook
de chef staf van het Belgische para-re
giment komt een kijkje nemen.
Kapitein Van de Breemen stelt zich veel
voor van de oefening. Met zichtbare
Een spectaculair onderdeel van de oefe-
ining is komen te vervallen. Op last
van de hogere Belgische legerleiding is
een dropping van Belgische paracom
mando's op Noord-Beveland van het
actielijstje geschrapt. Ter gelegenheid
van de oefening zal de marinierskapei
aanstaande vrijdag een optreden ver
zorgen in XernèUzen.
MIDDELBURG De door één
man op de Molenberg gehanteerde
tuinslang bij het schoonspuiten
van een van de wagens van het
transportbedrijf firma De Klerk
was dinsdagmiddag de enige straal
die water gaf op het moment dat
tientallen brandweerwagens met
in hun kielzog kilometers brand
slang met veel trammelant door de
Middelburgse binnenstad werden
gedirigeerd om een denkbeeldige
brand te blussen. Het was een
spektakelstuk van de militaire co
lonne nummer negen, die daarmee
achthonderd militairen op herha
lingsoefening wilde bezig houden.
Of liever gezegd: het bad een spektakel
stuk moeten zijn, want gespoten werd
er niet. Waar dat aan lag werd niet dui
delijk. Enkele ingewijden wisten te ver
tellen dat er te vroeg net sein .inpakken'
was gegeven en van een andere kant
vernamen we dat men het liever niet tot
een complete chaos wilde laten komen.
Want die kant ging hel aardig uit, toen
bleek dat particuliere wagens zich vast-
reden op de zesduims dikke groene
brandslangen, waarover gebrekkige plan
ken bruggetjes waren gelegd. Er was
zelfs een duidelijk tekorl aan deze din-
Hindernis
Bij de Stationsbrug, waar bij de intocht
van de gedekt groene karavaan al pro
blemen ontstoncien toen uitgerekend op
dat tijdstip een vrachtwagen midden
op de brug door de as zakte, propte het
verkeer de toeleidingswegen snel vol.
Dat leidde ertoe dal de zo moeilijk te
nemen hindernis van een dubbele baan
groene brandslangen tijdelijk werd ont
koppeld om het vastgelopen verkeer weg
te helpen. Ondanks het feit dat er dan
geen spuitende fonteinen waren te zien
sprak reserve luitenant kolonel M. L.
Verbeek nu commandant van de co
lonne maar in dagelijkse doen hoofd ener
school in Oss op de commandopost
in de oude school aan de Nieuwe Haven
over een geslaagde oefening. ,Men zegt
namelijk dat het een moeilijke oefening
was en dan is het voor ons al geslaagd'
zo lichtte hij nader toe. Het spuiten
was echt bijzaak in deze oefening. Het
accent viel op het uitleggen van de slan
gen en het tot standbrengen van een
bluswaterkanaal vanaf de Loskade naar
de .brandhaard' die zo heette dat in
het draaiboek aanvankelijk door de
BB (waarvan de colonne een reserve-
1 vormt) en de
r zou zijn bestreden.
Als er werkelijk geblust had moe
ten worden had men zeker kunnen
spuiten, zo werd er gesteld. Het zwa
re materieel met een respectabel
aantal aanjagers voor het voortstu
wen van het water had er volgens!
insiders wel voor kunnen zorgen dat
er omstreeks 200.000 liter water per
minuut kon worden verwerkt. Dat
had zelfs bedenkelijke gevolgen kun
nen hebben voor het waterpeil in
het kanaal door Walcheren.
Mogelijk kan bij het niet doorzetten
van de watertoevoer ook hebben mee
gespeeld het gevaar voor het losschie
ten van koppelingen, door de hoge druk.
Dat zou pas geleden nog zijn gebeurd
bij een soortgelijke oefening in Helmond.
Gevaar dreigde er vanwege die mogelijk
losschietende koppelingen ook voor kin
deren, die rond de kilometers lange
slangelinten speelden.
Hadden er werkelijk grote gev;
dreigd dan had men waarschijnlijk ook
meer actie gezien in deze oefening. Nn
werd men geconfronteerd met rondlum-
melende .herhalers' dit? liet duidelijk wel
geloofden. Alsof het hen een zorg was
al of niet op tijd Middelburg weer te
verlaten.
Kritische kijk
Een kritisch toekijkende Middelburgse
brandweercommandant De Jong stond
zich te verbijten van ergernis bij het
zien van de uitermate slordige wijze
waarop met het dure materiaal werd om
gesprongen. Op een gegeven moment
hoorde hij dat er zelfs om een mes werd
gevraagd om een slang door te snijden
want de koppeling wilde niet los... Als
ik officier was geweest had ik me ge
geneerd voor het op alle fronten ontbre
ken van de discipline bij die militairen,
die alleen maar wat rondhingen en op
hun gemak met zijn veertienen stonden
te lachen bij hot zien van een oud vrouw
tje dat bijna "over een slangebruggetje
tuimelt. ,Als wij als brandweer zo aan
de weg zouden timmeren zouden daar!
gauw vragen over in de raad komen. Enl
dan kon ik mijn baantje als comman
dant wel vaarwel zeggen Aldus de Mid-
^"'burgse brandweer-commandant.
De politie sloofde zich danig uit om
het burgerverkeer zo goed en zo
kwaad als het ging langs de moei
lijke punten te loodsen. De uittocht
van de militaire karavaan kwam ver
na vijven. Maar dc politie had er
toch minder moeite mee dan ver
wacht omdat de colonne bij stukjes
een beetjes de stad verliet.
En het publiek blies nii verloop van tijd
duidelijk teleurgesteld de aftocht. Sen
satie was er niet bijgeweest. Zei een
Het groot industrieterrein te Mid
delburg was gisteren verzamel
punt voor de militaire brandweer
oefening. (Foto PZC)
mevrouw op de Lnngevielebinnenbrug
mopperend: ,'r bin nog een berg van die
slangen over. Moeten ze daar voor al
die drukte maken. Jk had me er heel
wat meer van voorgesteld'. En daarmee
was zij de tolk van de vele toegestroom
de nieuwsgierigen.
ARNEMUIDEN Nog maar en
kele weken nadat de vakantiedruk-
te achter de rug is, staan er op
nieuw tientallen tenten op het re
creatieterrein ,De Piet' aan de oe
ver van het Veerse Meer. Het zijn
echter geen vakantiegangers, die
in de war gebracht door het goede
weer, opnieuw de zomer in hun bol
hebben gekregen. Het tentlinnen
is van gedekt groen. Dat kan niet
missen. Dat moet iets met militai
ren te maken hebben. Precies: het
is om helemaal correct te zijn
het hoofdkwartier voor .witte raaf
3', een oefening voor mariniers met
steun van land- en luchtstrijd
krachten, met medewerking zelfs
van een bataljon paracommando's
uit België. Tien dagen lang is in
Zeeland veertienhonderd man voor
deze oefening in de weer.
Maandag is net begonnen en het'
Het ligt in het zuiden, waar Beveland
weer vlak wordt. Boven de dijk uit
steken rokende pijpen van Dow en de
wimpel van een jachtje in de haven.
Het heeft stille straatjes. Soms zie je
er kinderen, als de school uitgaat.
Tweeëntwintig. Soms zie je er iemand
anders lopen, gebogen meestal. Ze
wonen er met z'n driehonderddrieën
veertigen en het heet Ellewoutsdijk.
Met z'n drlehonderddrieënveertigen. In ja
nuari waren er nog 34v inwoners er is nie
mand gestorven. Begin vorig jaar had de
gemeente 355 mensen, in 1965 nog 406
J. Smallegange (67): ,t Is niks meer. Vijl
tig jaar geleden, toen hadden we hiei
achthonderd mensen, drie onderwijzers
drie bakkers, een barbier. Er was een
kleermaker en een notaris, een schoenma
ker. En vve hadden een dorpsveldwach
ter en beurtschippers op Rotterdam en
•Middelburg. Toen waren-er nog vijf cafeet
jes. Er is er niet één meer'.
Sr is ook geen notaris meer. En de schoen
maker is wel. al jaren Er nog een bakker,
een loodgieter, men Kan wat huishoude
lijke artikelen kopen en er zijn twee krui
denierswinkels. De melk komt van twee
veehouders: ze zetten voor hun erf de bus
sen klaar en de melkfabriek ruilt ze voor
flessen. Maar de kapper uit Oudelande
houdt zitdagen en de slager uit Baarland
neemt twee keer per week bestellingen
op. En van het gemeentepersoneel woont
alleen de werkman in het dorp.
Ellewoutsdijk heeft een landbouwhaven.
Ellewoutsdijk had een landbouwhaven. Vijf
zes jaar geleden was er voor het laatst de
bedrijvigheid van een bietencampagne.
Daarna kwam er alleen een enkele keer
een schip om iets te lossen voor het fort,
een militair schip, dat was vrijgesteld van
liggeld. De haven lag leeg en er werden
wat jachtjes gemeerd. Er is opnieuw wat
vertier, er wordt wat gevaren, er wordt
wat gevist. De gemeente deed er wat aan,
trof wat voorzieningen. Kort geleden wer
den ze feestelijk in gebruik genomen
een daad tegen de verschraling.
Jawel maar dit jaar heeft EUewouts-
dijk voor het eerst een éénmansschool. Ne
genentwintig leerlingen moesten er zijn
om de twee klassen te kunnen handhaven.
Ze waren er niet. Tweeëntwintig leerlin
gen. zes klassen, één lokaal. Vorig jaar
ging de kleuterschool dicht. Er waren nog
zeven kleuters, t moesten er twintig zijn,
minimaal. Ze gaan nu naar Driewegen, de
kleuterschool wordt gymnastieklokaal voor
de. lagere school.
Ellewoutsdijk: driehonderddrieënveertig in
woners, Men weel wat de ontvolking van
het platteland inhoudt. De sterkste trek
uit de mechaniserende landbouw is voorbij
Maar het dorp kan de jongeren weinig
werkgelegenheid bieden. Smallegange:
.Als ze naar de ambachtsschool gaan, ber
je ze kwijt. Dan komen ze niet meer terug'
D. Lodder, burgemeester: ,Je schrikt, alï
er iemand trouwt. Dan gaat er weer eer
meisje weg".
Ellewoutsdijk, driehonderddrieënveertig in
woners. Op gemeentesecretarie is het deze
week nog nagegaan: er zijn in de bebouw
de kom veertien huizen Ingericht als twee
de woning. Buiten het dorp zijn leegkomen
de huizen nog aantrekkelijker als vakantie
woning. Er komen «oma huizen vrij, als
bejaarden naar een tehuis gaan- Lodder:
,Ze gaan weg voor te hoge prijzen, die in
de ogen van kopers van een tweede woning
nog laag liggen. De eigen mensen vinden
het teveel. Je kunt er niets tegen doen. De
woonruimtewet is opgeheven. Aan de an
dere kant: er is uit het dorp niet veel
vraag. Jongelui werken elders, ze gaan
wonen waar ze werken'.
Ellewoutsdijk, oktober 1969: driehonderd-
drieënveertig inwoners. Er is bijna geen
verenigingsleven meer. Natuurlijk, er is
een handboogsociëteit. Maar Scheldegalm
is b:j gebrek aan leden ook bijna uit elkaar
gegaan. Ellewoutsdijk kent nauwelijks
jaarfeesten en uitvoeringen meer. En wie
wil voetballen is lid van SVD in Driewegen.
Het kerkkoortje, met Kerstmis en Pasen
actief, leek te verschralen, toen een stu
wende kracht het dorp verliet. Er is toch
mee verder gegaan. Ds C. Hoogendoorn,
wonend in Oudelande: .De mogelijkheden
die er zijn, worden wel benut. Maar een
jeugdwerk beginnen dat gaat eenvou
dig niet. Er :s geen jeugd'
Is de verschraling te keren?
Burgemeester Lodder denkt, dat Ellewouts
dijk het dieptepunt heeft bereikt. De ac
tiviteiten in het haventje kunnen wat
vertier brengen, aanvullende industrietjes
rond het naar het oosten oprukkende in
dustriegebied kunnen in de toekomst ook
wat mensen naar Ellewoutsdijk brengen.
,Als zich nu een gezin vestigt, is het dorp
meestal een doorgangshuis, tot er elders
woningen staan. Straks zijn er misschien
vvat mensen die niet in een stad willen
wonen maar dicht bij het werk. Ik zie het
nu in Borssele. Maar dan moeten eT hui
zen komen. Vijtien, twintig woningen of
honderd inwoners betekent voor Ellewouts
dijk een heleboel. Maar een druk dorp
wordt het niet'.
Ellewoutsdijk nu: een stil groen dorp aan
de rand van de Zak waar de één tevreden
is waar de ander het toch lastig vindt
dat je vaak op een ander dorp bent aan
gewezen. Lodder: ,Van buiten ziet het er
leuk uit. Van binnen is 't eigenlijk al een
gehucht*. Opperwachtmeester H. van der
Panne: ,Er gebeurt weinig. Eén aanrijding
per jaar, dat is Veel'.
