,GEEN REVALUATIE VAN DE GULDEN'
Concrete Nederlandse
voorstellen in Brussel
Griekse junta
wil teugels
beetje vieren
Zeeland telt mee bij industrialisatie'
Kabinet besluit Westduits voorbeeld niet te volgen
Teken van leven in
Duitse rampmijn
Coalitie
SPD-FDP
is een feit
NEGEN MENSEN INGESLOTEN
Vandaag
in de
krant...
Landbouw
VAN DER STOEL NAAR VS
Raad van Europa
Kentering
Geen doel
BEZORGDHEID
GROTENDEELS
WEGGENOMEN
Havenbeleid
Coördinatie
212e jaargang - no. 233
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
ir. Hoofdrad.
I. 7631 (b o
irlef, Kleine
Zaterdag 4 oktober 1969
i. Giro 339300. PZC. W
(Van onze parlemen taire redactie)
DEN HAAG De Nederlandse regering overweegt geen revaluatie van de gulden als ge
volg van de waarschijnlijke opwaardering van de Duitse mark met 6,5 procent. Zij vindt dat
de fluctuerende koers van de D-mark zo snel mogelijk gestabiliseerd moet worden, omdat
een zwevende munteenheid niet past in het Euromarktstelsel.
Minister Witteveen van financiën
heeft gisteravond na afloop van
het kabinetsberaad gezegd dat de
situatie van dit moment niet ver
gelijkbaar is met maart 1961, toen
Nederland wél de revaluatie in de
bondsrepubliek volgde (opwaar
dering gulden van 4.74 procent).
Toen hadden beide landen flinke
overschotten op de betalingsba
lans, terwijl dat nu alleen voor
West-Duitsland geldt. Het ver
schil met West-Duitsland is de
laatste tijd nog toegenomen door
de kostenstijgingen in ons land, al
dus minister Witteveen.
Gevraagd naar de gevolgen van het
zwaarder maken van de Duitse mark
zei minister Witteveen, dat een hoger
gewaardeerde mark gunstig is voor on
ze uitvoer, maar ongunstig voor de in
voer. De goederen uit de bondsrepubliek
zullen er misschien duurder door wor
den en dit zou door kunnen werken in
prijzen voor de consument. De be
windsman verwachtte geen belangrijke
prijsstijgingen, omdat er nu reeds een
heffing van vier procent op de Duitse
exportartikelen ligt.
Engeland-EEG
DE EUROPESE commissie heeft
een programma voorgesteld voor
onderhandelingen met Engeland
over toetreding tot de gemeen
schap. Deze onderhandelingen
zouden spoedig moeten begin
nen (pag. 3).
Zeeuwse begroting
DE BEGROTING voor 1970 van
de provincie Zeeland is uit: gs
hebben optimistische verwachtin
gen en gunstige- cijfers kunnen pro
duceren. (Pag. 7)
NW
OP DE TWEEDE dag van het
NW-congres in Amsterdam is
gesproken over de scholing van
ondernemingsraadsleden en is een
verandering in de grondslagen
van de vakvereniging goedge
keurd (pag. 11).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pag. 1,3 en 11
Zeeuws nieuws
pag. 2, 4, 5, 7 en 9
Sport: pag. 13 en 27
Radio en tvpag. 29
Financieel nieuwspag. 31
En in het
pag. 17: De kleuter in het ver
keer. Iien waar verhaal over een
jongetje, dat aan de gevolgen van
een verkeersongeval op de Zeeuw
se rijksweg overleed.
pag. 18: Schrijver Ron Boyce stu
deert banaliteit. Expositie van
Joop Dam in Hulst, en Hans War
ren over gedichten van Saul van
Messet.
pag. 19: Excelsior, Kloetinge, eni
ge' buitenlands gezelschap, dat in
'Royal Albert Hall in Londen zal
optreden tijdens wereld-brass
bandconcours.
pag. 8 imaandelijkse autopagina,
mèt auto proef van Henk van Za
ling e en tips over slippen op de
weg.
pag. S3: Pagina voor de vrouw
met informatie over de weduwen-
en weduwmmrsbond, culinair avon
tuur en scho'olkleertjes voor Ot en
Sien.
pag. 85: Het tweede artikel van
onze kerknieuwsredactewr over
over het Christendom in Oost-
Europa, voorts: Stemmen uit de
kerken. Ze worden liever geen do
minee.'
pag. 87: Dammen, schaken brid
ge. puzzel en prijsplaat.
VENLO (GPD) Via een poreu
ze waterleidingbuis hebben red
dingsploegen in de Emil Emscher-
mijn te Essen-Altenessen contact
met vijf van de negen mijnwerkers,
die sinds donderdagmorgen op een
diepte van 677 meter zitten opge
sloten. Via de buis hebben de kom
pels reeds enkele keren thee met
druivesuiker en citroensap gekre
gen. Op zijn vroegst zal het vijftal
pas zondagavond kunnen worden
bevrijd.
Gevreesd wordt, dat de vier andere
kompels, onder wie een 45-jarige va
der van vijf kinderen en een 46-jarige
ongehuwde Spaanse gastarbeider zijn
fedood. Het stoffelijk overschot
én hunner zien de vijf opgesloten ir
werkers liggen in een puinhoop. Zij k
nen echter niet bij hem komen. Hij
reageerde niet op hun tekens en ge
roep. Van de drie anderen is sedert don
derdagmorgen niets meer vernomen.
Het ongeluk gebeurde omstreeks kwart
voor tien tot nu toe door onbekende
oorzaak. Zeventien kompels waren
morgens om 6 uur afgedaald voor
kolendelving in de Plösz Röttgersbank
op een diepte van 611 tot 677 meter.
Deze bank ligt onder het Essener stads-
(Zie slot pag. 3 kol. 7)
ATHENE Tijdens pers
conferentie in de Griekse hoofd
stad heeft de sterke man van de
regering, premier Papadopoulos
medegedeeld dat hij de staat- van
beleg gaat opheffen, evenals de
censuur en dat hij de burger
rechten weer zal invoeren.
Minitser Lardinois van landbouw
heeft de tijdelijke exportmaatregelen
schadelijk genoemd voor de Neder
landse export. Vooruitlopende op
vergadering van de ministerraad van
de EEG, maandag in Luxemburg, zei
de minister gisteravond te verwach
ten dat Frankrijk zich tegen de Duit
se maatregelen zal verzetten. Minis
ter Lardinois vond zowel de West-
duitse voorstellen als die van de Eu
ropese commissie niet aantrekkelijk.
Hij toonde zich tegenstander van
landbouwsubsidies en heffingen aan
de grens.
Mee-revalueren met de Duitse mark zou,
volgens ir Lardinois, de moeilijkheden in
de EEG alleen maar verzwaren. ,Dan
zou je in plaats van drie, zelfs vier
markten krijgen in de gemeenschap', zei
de bewindsman.
Het hoofd van de permanente vertegen-
(Zie slot pagina 11 kolom 5)
(Van onze correspondent)
BONN De partijbesturen en
fracties van zowel de SPD als de
FDP hebben zich achter het rege
ringsprogramma, dat door de on
derhandelingsdelegaties van beide
partijen is opgesteld, geschaard.
Bondspresident Heinemann is van
deze beslissing persoonlijk op de
(Zie slot pagina 11 kolom 3)
ATHENE (DPA/AFP) De Griekse premier Georg Papadopoulos
heeft vrijdag op een persconferentie in Athene bekendgemaakt, dat
de bevoegdheden van de bijzondere militaire rechtbanken zullen wor
den ingekrompen. Hij deelde verder mee, dat de persvrijheid zal wor
den hersteld, zij het met zekere beperkingen. De nieuwe perswet zal
uiterlijk 15 november worden gepubliceerd.
BONN Bondspresident Heine
mann rechtsfeliciteerde giste
ren de voorzitters van FDP en
SDP met hun coalitie. Linies
Scheel (fdp) en midden Willy
Brandt (sdp).
Papadopoulos kondigde verder een om
vangrijk programma voor de politieke
opvoeding van de Grieken aan.
Hij weigerde wederom te zeggen v
neer er weer politieke partijen mogen
worden opgericht en wanneer er ver
kiezingen zullen worden gehouden. De
Griekse regering werkt op het ogenblik
aan een overeenkomst met het interna
tionale Rode Kruis waarbij deze organi
satie wordt toegestaan een onderzoek
in te stellen naar beweerde mishande
lingen van gevangenen.
De premier legde er tijdens zijn pers
conferentie de nadruk op, dat Grieken
land zijn handtekening onder de verdra
gen van Rome eerbiedigt. Daarom heeft
zijn regering reeds twee maanden gele
den de Raad van Europa op de hoogte
gesteld van de thans aangekondigde
maatregelen met betrekking tot de per
soonlijke vrijheden van de Grieken.
Griekenland zal, aldus Papadopoulos,
zijn best doen de Raad van Europa
te behoeden voor een .ondergang',
waarheen enige van zijn leden hem
dreigen te leiden. Pas wanneer Grie
kenland mocht twijfelen aan het suc-
(Zie slot pag. 3 kol. 4)
j^AKtlijK
De begeleidingsbrief bij de
provinciale begroting is dit
jaar een goed stuk. Het is een
momentopname en bevat een
antwoord op de vraag: waar
staan wij in Zeeland op dit
ogenblik en in welke richting
koersen wij? Enige kritiek op de vorm
geving blijft overigens mogelijk en nood
zakelijk: nog altijd is het niet gelukt de
indruk te wekken, dat de brief uit één
gedachtengang is gecomponeerd en een
eenheid vormt. Qua stijl blijft het een
lappendeken, waarin vele ambtelijke me
dewerkers zijn te herkennen. Maar deze
kritiek is niet van zo'n groot gewicht.
De inhoud van het stuk is immers het
belangrijkste en te dien aanzien is er
reden tot voldoening.
welke richting wordt gekoerst
derdaad de kernvraag voor het heden-
Als wij op het eerste deel van die vraag
met behulp van de begeleidingsbrief een
antwoord willen formuleren, zou dat al
dus kunnen luiden: het jaar 1969 was
het jaar van de kentering, de omstan
digheden voor een verdere ontwikkeling
an Zeeland zijn gun
stig gebleken, deze
provincie gaat mee
tellen. Het woord .ont
wikkeling* moet hier
ooral worden ver
taald met: verdergaande industrialisa
tie, toeneming van bedrijvigheid- We
zeggen dat met enige nadruk, omdat
het van belang is bij het tweede deel van
onze vraag: in welke richting wordt nu
verder gekoerst? Ook dót is In de be
geleidingsbrief terug te vinden: het pro
vinciaal bestuur wil in de huidige rich
ting verdergaan. ,Wij zullen de moge
lijkheden tot verdere handels-, industrie-
en havenactiviteiten blijven stimuleren',
staat letterlijk in deze jaarlijkse brief-
Het zou onjuist zijn - op dit punt van
onze bespreking gekomen - niet te
signaleren, dat in de provincie Zeeland
de laatste tijd hier en daar enige aarze
ling is te bespeuren over het Zeeuwse
toekomstbeeld. Aarzeling, die bij som
migen is overgegaan in twijfel in deze
zin, dat zij niet geloven, dat een verdere
industriële ontwikkeling van Zeeland ln
het belang van de bevolking is. Met na
me de factor industrie als mogelijke ver
vuiler van water en lucht komt daarbij
in discussie en steeds meer wordt de
vraag gehoord of niet te veel aan wel
vaart wordt gedacht en te weinig aan
■elzijn. Tussen beide begrippen wordt -
niet alleen in Zeeland - spanning ge
voeld. Het komt ons voor dat in de toe
komst het debat over welvaart en wel
zijn steeds intensiever zal worden ge-
■oerd, zeker in de nabije toekomst met
verkiezingen voor de provinciale staten
'oor de deur. Dat is begrijpelijk en ook
juist: het streven naar Industrialisatie
en havenontwikkeling was immers d®
afgelopen jaren een hoofddoel van het
provinciaal beleid. Met andere woorden:
het mandaat van dit provinciaal be
stuur moet worden vernieuwd, dienen
deze zaken in discussie te komen en
liefst zo concreet mogelijk.
GS OPTIMISTISCH BIJ PROVINCIEBEGROTING 1970:
MIDDELBURG .Zeeland is in
zeer korte tijd van een gebied
met zekere toekomstverwach
tingen, maar met een kennelijk
stagnerende ontwikkeling ver
anderd in een provincie, die niet
alleen meetelt bij de nationale
industrialisering maar zelfs
vooraan staat als het gaat om
de levering van goedkope ener
gie.' Gs kunnen bij de aanbie
ding van de provincie-begroting
1970 een heel wat optimistischer
geluid laten horen dan vorig
jaar, toen het college zijn ern-
tige bezorgdheid moest uitspre
ken over het gevaar van een
verminderde regeringsbelang
stelling voor de in Zeeland aan
gewezen groeipolen.
Er is intussen wel wat veranderd. JNu
kan worden vastgesteld: ,Dë mede
werking van het rijk, met name van
het ministerie van economische za
ken, onder andere verkregen bij de
vestiging van Péeliiney, heeft on
ze bezorgdheid voor een belangrijk
deel weggenomen. Wij menen te mo
gen verwachten dat mede met het
oog op het spreidingsbeleid een dui
delijke en gerichte concentratie van
de ontwikkelingsactiviteiten uit
gangspunt van de regering zal blij
ven om daaruit zowel financieel-
economiscli als anderszins het beste
resultaat, te verKrijgen'.
Het college is ervan overtuigd dat
alleen de noodzakelijke continuïteit
in de gedragslijn van de rijksover
heid mogelijkheden geeft om tot een
doelbewust beleid te komen: bevor
dering van het scheppen van toe
komstige arbeidsplaatsen.
Drie beslissingen, in het afgelopen
jaar genomen, zijn volgens het col
lege voor Zeeland zeer verstrekkend:
de vestiging van het Franse alu-
miniumbedrijf van Pëchiney in
Vlissingen;
de bouw van de PZEM-kernener-
giecentrale bij I
plaatsbepaling van de vaste oe
ververbinding Westerschelde ter
hoogte van Kruioingen - Perk-
polder.
Beslissingen zo wordt gezegd --
die niet alleen regionale betekenis
hebben gehad en nog hebben, maar
ook nationale en internationale. Bij
de opsomming van deze drie stimu
lansen voor de ontwikkeling willen
gs niet tekort doen aan de voort
gaande uitbreidingen (Dow Chemi
cal, Hoechst, NSM en De Schelde)
op Industrieel gebied en nieuwe ves
tigingen als die van Air Products
in de kanaalzone van Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Het. havenbeleid is dus een essen
tieel onderdeel geworden van do
taak van Zeelands provinciaal be
stuur. Zonder zicli nu al te wagen
aan beschouwingen en beoordeling
van de verschillende nota's en rap
porten over de havenontwikkeling,
uie nog in studie zijn. willen gs toch
we! alvast deze opmerking maken:
,Op korte termijn zullen op natio-
nanl niveau beslissingen moeten
worden genomen en prioriteiten
moeten worden gesteld. Vooral met
het oog op de rijksgelden, die voor
verdere ontwikkeling van havenge
bieden nodig zijn'.
Er zal naar de visie van het Zeeuw
se college ernstig rekening moeten
worden gehouden met de noodzaak
dat de bestaande industrie- en ha
venterreinen rondom de Westerschel
de verder tot ontplooiing moeten
worden gebracht. ,Wil zij volledig
nut kunnen afwerpen, dan vereist
deze ontwikkeling nu eenmaal een
gestage voortgang en een verdere
uitbouw van voorzieningen en ac
commodaties'.
Er zou gs veel aan gelegen zijn in
dien men kon komen tot een gecoör
dineerd beleid, dat gedragen wordt
door de overtuiging van allen, die
erbij betrokken zijn. ,Het overleg
orgaan voor zuidwest-Nederland wil
nog steeds het zijne bijdragen tot
deze coördinering. Dat een dergelijk
beleid niet alleen Nederland, maar
de gehele Benelux zou omvatten,
kunnen we nog siechts wensen', al
dus de begrotingsbrïef.
De spanning, die ook m Zeeland
bestaat tussen wélvaart en welzijn
is het college van gs zich volledig
bewust de moeilijkheden om de ba
lans tussen beide voorwaarden in
evenwicht te houden.
niet
Ontwikkeling van de provincie
wordt mogelijk gemaakt via indus
trialisatie. Dat mag overigens geen
doel op zichzelf zijn Het is een
middel om te komen tot verbetering
van het leefklimaat. Tot voor kort
maakten stagnatie en teruglopen
van de werkgelegenheid noodzakelij
ke voorzieningen op het gebied van
onderwijs, volksgezondheid, sport
cultuur tot onmogelijkheden.
Het college heeft ervoor geijverd
om deze lijn om te buigen. ,Nu zijn
er duidelijke tekenen van verdere
mogelijkheden. Zeeland en zijn be
volking zal de gevolgen van de in
dustrialisatie onder ogen moeten
zien. Dat zijn in de eerste plaats
de gunstige. De welvaart is geste-
fen. De achterstand op de genoem-
e gebieden wordt ingelopen. Maar
enkele nadelen van de industrialisa
tie zullen we niet helemaal kunnen
gedeputeerde staten hebben kenne
lijk de aarzeling, de twijfel zo men wil,
over de verhouding tussen welvaart en
welzijn in deze provincie eveneens her
kend. Zij hebben er een tweetal uitvoeri
ge alinea's aan gewijd en daarbij op en
kele punten gewezen, waaraan men in
het algemeen nog wel eens voorbij wil
gaan. Nog niet zo lang geleden was het
noch met de welvaart noch met het wel
zijn in de provincie zo bijzonder gesteld:
de werkgelegenheid in Zeeland liep terug,
de bevolking ging achteruit, noodzakelijke
voorzieningen op het gebied van onder
wijs. volksgezondheid, cultuur, sport,
konden niet worden verwezenlijkt. ,We
hebben toen, gesteund door de staten,
met volle overtuiging en niet zonder suc
ces, ervoor geijverd deze lijn om te bui
gen' zeggen gedeputeerde staten. .De
enige mogelijkheid om dat doel te be
reiken was en is de bevordering van de
industrialisatie op die plaatsen, welke
van nature daartoe geschikt zijn'. Voorts
geeft het college een opsomming van
voorzieningen, waaruit blijkt dat de ach
terstand wordt ingelopen. We geloven
dat gedeouteerden er goed aan hebben
gedaan deze passage in hun brief in te
lassen: bij het gesprek over welvaart en
welzijn wordt wel eens vergeten, dat nog
niet zo heel lang geleden in Zeeland een
dergelijke discussie helemaal onmogelijk
was: er waren hier geen redelijke voor
zieningen.
Bij het debat in de nabije toekomst, zo
wel in als buiten de staten, zal (en
móet) niettemin de eventuele spanning
tussen welvaart en welzijn een belangrijk
onderwerp wórden. Maar men zal er
daarbij goed aan doen om dat débat op
basis van de feiten te voeren. De begro
tingsbrïef bevat vele van deze feiten: ze
zijn de moeite waard ze te overdenken.
Het gaat om een complex van zaken, op
enigerlei wijze met elkaar verbonden:
werkgelegenheid, bevolkingsgroei, we
genaanleg, culturele voorzieningen,
sportaccommodaties. Zeeland-brug. dub
beldekkers. vaste oeververbinding, ze
passen stuk voor stuk in het ontwikke
lingsbeeld. Een beeld - laat men het niet
vergeten - waarvan de verwerkelijking
steeds welbewust in deze provincie is na
gestreefd. Terecht naar onze mening.
Dat neemt overigens niet weg dat men
zich op dit ogenblik ook moet realiseren,
dat steeds meer feiten bekend worden
bijvoorbeeld de gevolgen van indus
trialisatie, feiten die men niet zal kunnen
negeren. Zij kunnen van invloed zijn op
de selectie van industrieën en ook op de
keuze van nieuwe industriegebieden. Al
dus gezien duidt de begeleidingsbrief bij
de provinciale begroting 1970 in meer
dan één opzicht op een nieuwe fase in
het Zeeuwse ontwikkelingsdebat.
Verkeersongeluk in
Peru kost 23 doden
LIMA (KTK) Bjj een botsing tus
sen een ■tjokvolle bus en een vracht-
tegenover echter duidelijke winst
punten staan. We zullen alles in het
werk stellen om. in samenwerking
met de gemeentebesturen en rijks
instanties eventuele nadelen tot een auto zijn donderdag op een verkeersweg
minimum te beperken. iten noorden van Lima (Peru) 33 men-
(A oor uitvoerig nieuws over de j sen om het leven gekomen. Bij het on-
prov ïncïe-licgroting 1970 venvijzen geluk liepen voorts vijftien mensen zwa-
wij naar pagina 7). re verwondingen op.
