,DE MENSEN
MOETEN BEWUST
GEMAAKT
WORDEN'
BERG HUISVUIL WORDT
STEEDS GROTER
AGNES
PUYN
OVER
VREDE
EN
ONVREDE:
VAN
EN
VOOR
HAAR
zaterdagnummer
CULINAIR AVONTUUR
Zaterdag 21 september '69
VLISSINGEN Het is 27 september en tot en met de
28ste houdt een deel van de wereld zich nog intensief bezig
met de problematiek rond de vrede en meer nog de
onvrede.
Een ander deel van de wereld komt niet aan het praten en discussiëren toe:
ze zitten er midden in en hebben .belangrijker' zaken aan het hoofd-
voedsel zien te krijgen om niet van honger om te komen, proberen om
koste wat het kost te blijven leven.
Waaróm weten ze misschien niet, want zo goed ls het nou ook "weer niet
om te teven.
Het zal wel een oerinstmci zijn.
In het andere deel van de wereld wonen mensen van goede wille.
Die mensen hebben een vredesweelt bedacht.
Die wülen dat men eens wal meer betrokken raakt met die andere wereld
.de derde wereld' Maar net lijkt vechten tegen de bierkaai.
De mensen willen best een kwartje, of een gulden, of een tientje of zelfs
honderd gulden geven. Ze zijn na een aardig staaltje massapsychose zelfs
héél goed in staat om duizenden guldens bij elkaar te brengen. En dan
kunnen ze weer rustig slapen: ze hebben het hem toch maar weer mooi
geleverd
En als er een vreaesweek is zijn er mensen van nóg meer goede wille diie
er veel vrije tijd en geld in willen steken om een helpende hand te bieden.
Maar de mensen zijn nu eenmaal egoïstisch en praten liever over de va
kantie en het mooie weer en de loonsverhoging en de btw en de ontslagen
en de devaluaties en de kinderen en de buurkinderen en ga zo maar een
poosje door. Een vredesweek... best, maar aan mijn lijf geen polonaise
dat de reizende tentoonstelling van de KWJ over ,arm en rijk' aanwezig is.
Agnes Puyn zegt over de vrede en onvrede: .Het is zo vreselijk hopeloos.
We moeten allereerst de mensen bewust zien te maken Én dat lijkt soms
zo vréselijk hopeloos.
Van de provinciale manifestatie verwacht ze wel iets goeds. .Ik denk dat
er iets positiefs uit kan komen, maar niet in die zin dat men zegt: we gaan
nu eens iets doen voor die arme zielen in de ontwikkelingslanden.
De mensen zijn toch veel te egojstisch.
Ze willen best wat in zo'n collectebus stoppen, het is zo'n afkoopsysteem
Maar eigenlijk ben ik precies zó. want als er iemand bij mij aan de deur
komt, dan doe ik het toch ook weer, en dat is het niet hè. Ik zou de men
sen gewoon slap willen noemen, mezelf inbegrepen. Ik heb een paar keer
gepreekt. Dat was aan de ene kant een geweldige ervaring. Aan de andere
kant voei je dan pas: ,daai sta je nu wel zo te kletsen maar in hoeverre
komt het over, blijft er iets hangen
Lk ben er heilig van overtuigd dat we veel beter géén geld op kunnen ha
len. Laat de staat dat doen, lóat ze maar belasting betalen daarvoor. Ik
ben wel blij dat die mensen hun dubbeltjes en kwartjes willen geven, maar
het hele beleid moet eens op zijn kop gezet worden.
Het moet veel groter aangepakt worden. En dat begint dan met een men
taliteitsverandering van de mensen hier. Ze moeten er van overtuigd zijn
dat de staat die financiële taak moet overnemen en ze moeten zelf bewust
gemaakt worden. En dat is een probleem. Misschien ben ik op 't moment
te agressief, maa>- hoe bereik je anders iets?!
nisatie. Maar we moeten onze kennis met alleen brengen, juist ook over
dragen Als de jongeren in Zeeland eens in deze richting gingen denken??'
HET WORDT TIJD
DAADWERKELIJK
HOPELOOS
Eén van die mensen die zich met huid en haar met de medemens verbonden
voelt is Agnes Puyn.
,Maa.r' 21 jaar, od de ores voor de KWJ (Katholieke Werkende Jongeren)
en daarnaast via alle mogelijke contacten vierentwintig uur per dag be
zig met zaken die te maken hebben ,met de ander'
Zo is ze (als vanzelfsprekend) ook verzeild geraakt bij de provinciale ma
nifestatie vandaag, zaterdag, 27 september in Goes in verband met de vre
desweek 1969. Ze zal er in een forum zitten en heeft er ook V'J
Agnes Puyn is vaak bezig met deze problemen. Ze móet er over praten.
,Er worden teveel handjes geschud en pootjes gegeven.. We zouden eens
een stapje verder moeten komen. Er wordt vaak teveel gepraat, er zou
daadwerkelijk iets moeten gebeuren. Niet één collecte, dat is een druppel
op de gloeiende plaat.
Maar waarom kan men als men iets wil organiseren, niet iemand uit de
ontwikkelingslanden met capaciteiten naar Nederland halen en reis, ver
blijf en studiekosten betalen. Dat is geen vrijblijvende zaak, daar is men
niet met één keen- collecteren vanaf, dat zou een heel project zijn, maar
waarom niet. Als ze toch iets willen geven. Vrijwilligers gaan er genoeg
naar die landen, althans ei kónnen er genoeg naar toe gestuurd worden.
Elke dag zie je advertenties met oproepen, daarvoor is. al een goede orga-
Over de vredesweek: ,Het is natuurlijk niet genoeg. Men moet er mee
doorgaan, er voortdurend aan werken. Er zijn veel groeperingen die een
bijdrage kunnen leveren om de mensen meer bewust te maken: de kerken,
de scholen, de politieke partijen, de vakbonden, kan niet schelen wie of
wat. Er moeten een stel mensen zijn die zich daar voor honderd procent
gaan inzetten.
Het word* tijd.'
Over de dienstweigeraars' ,Die zouden voor een groot deel geschikt zijn
voor dar ontwikkelingswerk Stuur ze er maar naar toe. Datzelfde geldt
voor de meisjes. Er wordt zoveel over emancipatie gepraat, nou daar zie je
dan op dit punt totaal niets van. Ze zouden er veel goed kunnen doen en
het zou misschien ook weieens heel goed voor hen zijn om kennis te ma
ken met die andere wereld. Dan wéten ze.
Over de KWJ: dat is ook een kwestie van bewust maken. Wij mogen die
werkende jongeren, we moeten zelfs, bewust maken van hun taak, hun
kunnen, hun positie in de maatschappij. Studenten staken, studenten we
ten hoe ze zich op d'e voorgrond moeten plaatsen, ze weten hoe ze iets aan
moeten pakken. De werkende jongeren komen daar altijd achteraan. Ze
hebben, voorzover ze na hun vijftiende een baan gaan zoeken, geen verdere
vorming gehad. Ze zijn vroeger dom gehouden. Dat gaat veranderen. Wij
proberen daar iets aan te doen. Op het ogenblik is de KWJ bezig met
artikel 12 van de arbeidswet. Een wet uit 19119 die pleit voor scholing en
vorming van de werkende jeugd. Sinds 1919 is er ndets aan die wet veran
derd, werkende jongeren kunnen nog steeds ,dom gehouden worden. Je zou
eens moeten weten wat voor gekke dingen er op veel bedrijven gebeuren.
Wij moeten die mensen dus ook bewust maken'.
Over naar werk: ,inijn taak is: begeleiden van de leiders en leidsters in de
ze afdeling en het opzetter van leiderstrainin.g in Zeeland en daarnaast
doen we aan bedrijfswerkmg en dergelijke. We moeten de zaken nauw
colgen en zo mogelijk overal op in springen!
En tenslotte nogmaals ove- de vredesweek: .Laat het een begin zijn van
een bewustwording van de ellende in de wereld. Wij kunnen daar toch
niet zomaar aan voorbij leven, dat heeft lang genoeg geduurd'.
MARJOLEIN COPIER'
Op .vuilnisbakkendag' in de nieuwbouw
wijken van een grote Nederlandse stad
kan men de aard van de bewoners een
beetje leren kennen via de manier waar
op ze hun huisvuil aan de ophaaldienst
presenteren. In keurig gevulde emm rs
en dito plastic zakken maar ook in uit
puilende vuilnisvaten, slordige karton
nen dozen en gescheurde papieren ver
pakkingen.
De heer S. J. van Veên reinigitigscon-
troleur van een grote gemeente in het
centrum van ons land. weet tijdens
een autorit door zijn stad meteen de
straten en woonblokken aan te wijzen
waar hij resultaten van zijn werk ziet.
Zijn oordeel over de manier waarop
één en ander staat uitgestald varieert
van .keurig .werk' tot .kijk, da,t lijkt
helemaal nergens naar'. De. bewoners
op wie deze berisping van toepassing
is kunnen erop rekenen dat de
reinigingsconfroleur binnenkort aan hun
deur verschijnt.
Niet om een donderpreek te houden;
verre van dat. ,Ons werk bestaat voor
90 pet uit voorlichting', zegt de heer
Van Veen. Hij is tijdens werktijd in
uniform gekleed en hij houdt er reke
ning mee dat Nederlanders alleen al bij
het zien van een uniform vaak een
beetje dwars worden. ,Je moet de za
ken gemoedelijk aanpakken', vindit hij.
,Niet meteen gaan dreigen met de be
voegdheid tot verbaliseren die een rei
nigingscontroleur neeft'
Zorgeloosheid
Over de vuilnisatvoer uit onze heden
daagse hoogbouw valt nogal eens een
onvriendelijk woord. De vuilnisafvoer
is één van de meest bekritiseerde as
pecten van de moderne omhoogstreven-
de woningbouw en vooral het stortko-
kersysteem komt er bij de bewoners en
reinigingsdienst vaak slecht af: het is
lawaaiig, de containers zijn vaak te
klein van inhoud, de ruimte waarin
ze staan is vaak te benepen en de deu
ren kieren soms zo royaal dat onge
dierte er moeiteloos in- en uitloopt.
Allemaal waar; maar reinigingscontro
leur Van Veen vindt wel dat de hoog-
bouwbewoners zich ook eens «roeten
bezinnen op hun eigen aandeel in de
vuilnismisère.
Na ruim twee jaar werken in zijn nog
jonge beroep is zijn ervaring dat men
sen die in de anonimiteit van een groot
flatgebouw gaan wonen, onmiddellijk
slordiger mot huishoudelijk afval gaan
omspringen. .Iemand dóe op een flat
woont is zorgelozw met huisvuil dan
de man die in een huis in een net
straatje woont," >s zijn mening. Het
bezorgt hem extra veel tijdverlies, want
zoek in een woontoren maar eens uit
wie de rommel op het trotoir heeft
bied van hoogbouwbewoners ,Dat er
op het laatste nippertje allerlei rommel
bij de containers wordt neergezet', zegt
controleur Van Veen. .Flessen, stoelen,
soms heel grote stukken, 't Gebeurt al
tijd in de avonduren en de dader ligt
op het kerkhof. Verder vind je in con
tainers allerlei zaken die er met n
dozen in kleine stukjes te scheuren. Gro
te stukken worden in de vuilnisstorl-
kokers gewurmd. Toegegeven, de con
tainers zijn te klein, maar als ieder
een de spullen nu maar goed fijn maak
te dan zouden we heel wat minder last
hebben.'
Adviezen
Wat zijn de ondeugden op vuilnisge-
De reinigïngscontroleur blijft lankmoe
dig, hij gaat niet meteen met grof ge
schut werken, maar begint met het uit
reiken van stencils waaruit de bewoners
kunnen leren hoe het wel en niet moet
met de verpakking en afvoer van vuil
nis. ,Zo'n stencil is eigenlijk meer dan
een dringend verzoek om medewerking',
zegt de heer Van Veen. ,In flats waar
nog met emmers wordt gewerkt is het
gemakkelijker. De emmers zijn genum
merd en je kunt dan al gauw zien
wie zo'n stenciitje moet hebben omdat
bepaalde emmers steeds te vol worden
gestampt.'
Vuilnisciiaos op de stoep: hier ligt een taak voor de reinigmysconlroleur
Gratinschotel
Franse selderij of bleekselderij zijn lange, dikke
stronken selderij, die met opzet bleek zijn ge
houden. Ze hebben een bijzonder fijne en
geurige selderijsmaak. Verwijder de ondereinden
en de groenachtige bladeren en snijd de afzon
derlijke stengels in stukken van ongeveer tien
cm. Kook ze in ruim water met wat zout tot ze
zacht zijn en reken hiervoor minstens een uur.
Schep ze uit het water en laat ze uitlekken.
Wikkel elk stuk in een plakje gekookte ham en
leg de hamrolletjes in een beboterde vuurvaste
schaal. Smelt 25 gram boter en roer er 25 gram
bloem door. Roer het mengsel tot een dikke
pasta en voeg vervolgens geleidelijk een kwart
liter melk toe. Blijf steeds goed roeren, boven
een laag vuur, tot een dikke saus is ontstaan.
Meng er zout, peper en 100 gram geraspte kaas
door. Giet deze saus over de hamrolletes en leg
hier en daar nog. een klein klontje boter. Zet de
schaal boven in een voorverwarmde, hete oven
tot de bovenzijde een mooi licht goudbruin
korstje heeft gekregen. Geef er aardappelpuree
bij.
Paté van eend of konijn
Paté maken lijkt een hele kunst, maar is dat
eigenlijk helemaal niet. En het resultaat is iets
heel bijzonders. Vraag uw poelier een wilde
eend, of eventueel een wild konijn, in stukken te
snijden. Braad de stukken in weinig boter aan
alle zijden licht aan. Houd het vuur laag. Neem
na een half uur de pan van het vuur, schep
de stukken er uit en laat ze afkoelen. Snijd het
vlees met een scherp mesje van de botjes en
maal het in uw vleesmolen. Maal eveneens
250 gram in repen gesneden varkenslever en
250 gram kalfslappen. Voor een eendepaté
mengt u er nu een. klein glaasje madeira, rode
port of een paar druppels oranje curacao door
(allemaal in kleine keukenflesjes verkrijgbaar),
en een gesnipperd uitje, dat u even in weinig
boter hebt gefruit, zout en versgemalen peper
Voor een konijnepaté voegt u aan het vlees
mengsel tijm en eventueel een glaasje madeira
toe Bekleed 'n aardewerk patèpotje met lapjes
vet spek en schep het vleesmengsel er in. Leg
bovenop een paar blaadjes laurier en dek he!
potje af. Zet de paté hoogstens een uur in ee-
voorverwarmde, niet al te hete oven. Bewaar de
afgekoelde paté minstens een volle dag in de
koelkast alvorens deze op tafel te brengen. Geef
er knapperig stokbrood of vers geroosterd
brood bij
Zuurkoolslaatje
De eerste, nieuw ingelegde, zuurkool is er weer.
Hier in Nederland is het traditie met zuurkool
te wachten tot we weer lopen te rillen. Maar
waarom zouden we. dat eigenlijk doen, zuurkool
eet men zowel in Frankrijk als Polen en Hon
garije het hele jaar door. Het smaakt altijd, als
we het maar met een beetje fantasie klaarmaken.
Bovendien is zuurkool nog een rijke bron van
vitamine C, vooral als we het rauw eten. Leg
250 gram zuurkool even in een vergiet onder
stromend water. Haal de massa met een vork nu
en dan eens uit elkaar. Rasp intussen een paar
wortelen en snijd een groene of rode paprika
in heel kleine stukjes. Snijd de zuurkool, die u
eerst laat uitlekken, fijn en meng dan zuurkool,
wortel en paprika door elkaar. Roer een sausje
van drie eetlepels olie, enkele druppels citroen
sap, een theelepel suiker of een koffielepel
honing en een theelepel mosterd. Meng dit
sausje door de zuurkoolsalade en laat het meng
sel enkele minuten staan.
Zuurkool met appel en pruimen
Laten we niet wachten op hartje winter om weer
eens zuurkool te eten, het is goedkoop en u hebt
er niets aan schoon te maken. Maar doe er eens
iets anders mee dan er altijd maar die saaie
stamppot van te maken. Week 100 gram ge
droogde pruimen enkele uren. Bak 200 gram in
dobbelstenen gesneden ontbijtspek in weinig
ooter goudbruin. Snijd een grote geschilde appel
in plakken, verwijder het klokhuis en leg de
plakken op het spek. Schep daarop een laagje
zuurkool, daardp de geweekte pruimen, ontdaan
van de pitten, en daarop de rest van de zuur
kool. Reken in totaal op ongeveer 500 gram
zuurkool. Leg er een blaadje laurier bij, giet er
een kopje water over en laat de zuurkool niet
langer dan een uur stoven met het deksel op
de pan. Houd het vuur laag en voeg zonodig
■<og wat water bij om aanbranden te voorkomen.
WINA BORN.
De letters ,B. B.' zijn vertrouwde
initialen voor de filmenthousiasten van
nu, de letters JJ. D.' voor een vorige
generatie cinemaliefhebbers. D. D. was
Danielle Darrieux, de frêle Frangaise
die t» de loop van een bijna veertig
jaar durende filmcarrière meer dan zes
tig films maakte en van wie een be
kend regisseur eens zei dat ze een
scène nu twaalf keer nog even natuur
lijk speelde als bij de eerste opname.
Aan Elle vertelt Danielle dat ze nooit
meer naar haar oude films kijkt. Jk
vind het niet prettig om mezelf terug
te zien. Ik houd niet van dat verouderde
beeld van mezelf. Ik vind dat ik raar
gekapt was en met een hoog geknepen
stemmetje praatte'. Ze speelt nog altijd,
zowel voor de film als in toneelstuk
ken en houdt vooral van het blijspeL
filmspelen is mijn vak, maar als ik
morgen definitief zou moeten stoppen
zou dat voor mij totaal onbelangrijk
zijn'.
In Paris Match verscheidene foto-
vagina's, gevrijd aan wijlen Edith Piot,
kleine grote zangeres van het Franse
lied, Edith als klein meisje en als teen
ager, Edith luisterend naar grammo
foonplaten, zingend bij accordeonmu-
ziek, in bed ontbijtend met één van haar
grote liefdes en in (bleekblauwe)
trouwjapon tijdens een huwelijksplech
tigheid in New York. Met als getuige
Mariene Dietrich die, geknield, iets aan
een schoentje van de bruid verschikt.
Het zijn opnamen uit het fotoboek
fuif' dat door een zuster van de be
roemde chansonnière werd samengesteld
en waarvan in tien dagen tijds al meer
dan zestigduizend exemplaren zijn ver
kocht. Een nieuwe druk van honderd
duizend stuks staat op stapel.
Na alle modenieuws over broekjtak-
ken, maximantels en laarzen rijst de
vraag wat we komende winter bij dit
alles op het hoofd zetten. Mutsen', ad
viseert Parijs. Gebreide mutsjes met in
gewerkt patroon .'ie op één oor viorden
gezet, warm. gekleurde nylonmutsen van
jersey met bijpassende lange sjaals, ge
breide bivakmutsen die alleen het ge
zicht vrijlaten en ook de kin nog ge
deeltelijk beschermen. Voor de sportie
ve meisjesnauwsluitende leren kapjes,
of leren petten met bontgevoerde klep
pen en oorstukken.
Romanschrijfster Daphne du Mau-
rier heeft volgens Woman ,een pijnlijk
afscheid' achter de rug. Ze heeft het
uit de zeventiende eeuw daterende
landhuis moeten verlaten waarin ze
meer dan vijfentwintig jaar heeft ge
woond en dat model heeft gestaan voor
fiandArley'het landgoed uit haar be
faamde roman Rebecca. Haar inspiratie
heeft niet geleden onder de verhuizing
naar de nieuwe, wat kleinere woning
(die overigens het bekijken ook aTles-
eins waard is). Daphne du Mauxier:
Jdijn nieuwe huis is achttiende-eeuws
maar heeft funderingen die uit de veer
tiende eeuw stammen. Toen ik dat ont
dekte begon de oude verbeeldings
kracht meteen te werken'.
Bijna tweeduizend jaar heeft het
geduurd voordat bruin zijn' een mode
verschijnsel werd, constateert Nova.
Vroeger betekende wit zijn een bepaalde
status en eindeloze dichtregels zijn ge
wijd aan de albasten, lelieblanke of
marmerwitte huid van schone vrouwen.
Nu verdringen vrouwen en mannen zich
op stranden, rotsen en terrassen om. al
transpirerend, in de zon bruin (of rood)
te bakken. Een psychotherapeut over
het verschijnsel: Jiet is boeiend om de
beweegrede,.en te horen die mensen aan
voeren voor het zich blootstellen aan
de zon. Ze zeggen dat ze zich jitter en
sexier voelen en dat het beter staat.
Maar ik verdenk negentig procent er
van dat ze het doen omdat het mode is
Al lijkt bruin dan gezond, het is niet
zo gezond voor de huid: langdurig en
buitensporig zonnebaden zal uiteinde
lijk gevolg hebben dat de huid voortijdig
veroudert en dat lelijke rimpel
vormingoptreedt'waarschuwt een huid-
deskundige. Het lijkt de stem van een
roepende in de woestijn in deze tijd,
waarin jaarlijks meer miljoenen wor
den uitgegeven aan zonnebrandmidde
len en reisjes naar het zuiden.
foederaerosols' die in Amerika al
zo'n jaar of tien bekend zijn zullen bin
nenkort ook aan deze zijde van de oce
aan de markt verschijnen. Volgens
het maandblad van de chemische fa
briek Naarden zullen ze zelfs binnen
niet al te lange tijd een belangrijk deel
van de spray-markt beheersen. Vooral
kosmetische produkten komen in aan
merking voor de poeder spuitbus: talk
poeders ,anti-transpiratiemiddelen, deo
dorants, hygiënische sprays en droog-
shampoos. Als voordelen worden ge
noemd hygiënische en steriele verpak
king, luchtdichte afsluiting die kwali
teitsverlies voorkomt, gemakkelijke toe
passing en, dankzij het spraysysteem,
een verkoelend effect van de poeders.
In file1 een fotoreportage van pret-
a-poter mod evoor komende winter,
met veel broekpakken en maxi-man-
tels, maar ook mini-overgooiers van
leer en vinyl. Over maxi-mantels vroeg
Elle in 1967 aan honderd lezeressen
(vijftig beneden en vijftig boven de
vijfentwintig jaar) of ze bereid waren
tot het dragen van een lange jas. Vijf
entachtig procent antwoordde. met
duidelijke afschuw ontkennend. Dit sei-
zoen heeft maxi meer aanhang: vijfen
veertig procent van een soortgelijke
groep vrouwen heeft nu gezegd, veel
zin te hebben in een lange mantel voor
komende winter. Niet alleen omdat
maxi w-arm en praktisch is, ook om
dat het ,mooi en nieuw' is. of omdat
men vindt dat één enkele (korte) jas
niet meer voldoende is voor de winter-
garderobe.
ADVERTENTIE
'n COMPLETE
schoonheids-
behandeling,
verzorgd door:
Schoonheidsspecialiste
HENNY VAN DER VELDE
Troelstraweg 339 (torenflat)
Missingen - Tel. 01184-6949
