ANTHONY FOKKER: MAN VAN
HET EERSTE UUR
LOGBOEK VAN 50 JAAR VLIEGEN
zaterdagnummer
DE HAARLEMSE JONGEN DIE .NERGENS VOOR DEUGDE....'
.EERST EEN BORREL'
Zaterdag 20 sept. 1969
Zaterdag to mijn toestel klaargekomen en heb
llc ermee gerold, d. i. rijden. De schroef trok
Z10 kilo., wat boven verwachting was. Ik had
de motor ook opnieuw afgesteld en hij liep uit
stekend. Na een paar kleine veranderingende
wielen wat teruggesteld te hébben etc. ben ik
j.r vanmidda.g weer mee uit geweest. Ik maakte
zerst een paar sprongen van 20 tot 30 meter,
waarna ik een paar honderd meter gevlogen ben.
Ik moest echter bij een volgend keer, toen ik de
'iele baan wilde afvliegenwegens onvoldoende
bcnzinedruk landen en ging met mijn zitvlak
iocrr de zitting van mijn stuurstoel, waardoor
voor vandaag een eind werd gemaakt aan de
vliegerij'.
(Brief cam Anthony Fokker, april 1911)
Tonny Fokker in zijn pin' waarmee hij de bevolking van Haarlem verbaasde.
Anthony Fokker. O; de burgerluchtvaart zag hij niet zoveel-
Het was op school niet al te best gesteld met
Anthony Fokker. Zijn hbs-leraren noemden
hem een ,zeer slechte leerling'. Anthony was
6 april te Blitar op Java geboren en verhuis
de zes jaar later naar de Kleine Houtweg te
Haarlem. In plaats van huiswerk te maken
knutselde hij met treintjes en vliegtuigjes. Hij
maakte honderden papieren vliegtuigmodel
letjes, die hij vanuit het slaapkamerraam op
de bovenverdieping van het ouderlijk huis los
liet om te zien hoe zij zich in de lucht gedroe
gen.
Hij liep weg van school en vond een autoband
uit, die niet lek kon worden, maar het bleek
dat een Fransman dezelfde uitvinding had ge
daan en er al patent op had gevraagd. Antho-
ly werd naar Duitsland gestuurd in de hoop
flat hij op een technische school iets van au
to's zou leren.
Hl] was 20, Fokker, toen hij een vliegschool In de
buurt van Mainz bezocht en bezeten raakte van de
vliegerij. Hij nam vliegles en maakte samen met
een oudere leerling, de éx-luitenanat Daum, plannen
om een een eigen vliegtuig te maken. Het toestel
heette de Spin, maar reed te pletter tegen een boom
voor het los van de grond was gekomen. Een tweede
Spin met Daum aan boord kwam acht meter hoog,
maar stortte toen neer. De luitenant Daum moet
toen iets gezegd hebben van ,Je kan voor mij wat
met je vliegtuigen' en Anthony Fokker moest de
derde versie van de Spin alleen bouwen. Maar dié
Spin vloog tenminste. Fokker werd e'en attractie
vliegfeesten in Duitsland en maakte er een
triomftocht mee boven Haarlem, op koninginnedag
in 1911.
OORLOGS-INDUSTRIEEL
Tonny Fokker verwierf in Duitsland naam als stunt
vlieger. In 1912 maakte de Fransman Pégoud «en
tooping-tihe-loop, een verticale lus-vlucht en bracht
daarmee de wereld in opschudding. Fokker wa» de
eerste, die hem dit kunststuk in Duitsland nadeed.
Het regende daarna aanvragen voor demonstratie
vluchten.
In die dagen was het even eenvoudig een vliegschool
te beginnen als thans een autorijschool. Fokker
vestigde zich als instructeur, construeerde alleen of
samen met anderen verbeterde versies van zijn Spin
en richtte in 1912 de Fokker Aeroplahbau op, daar
mee zijn ogen gericht op het Pruisische leger, dat
grote belangstelling had voor de ontwikkeling dn de
vliegerij.
In 1913had Fokker in Johannisthal vijfentwintig
mensen aan hét werk en zijn vliegschool liep als een
trein. Toch zat ér in de vliegtuigbouw nog weinig
schot. Nederland had vobf de Fokkér-vltegtuigen
geen belangstelling, Frankrijk en Engeland evenmin,
alleen in Duitsland vond hij erkenning. En Anthony
was teveel technicus en luchtvaartmaniak om te
denken aan de tragiek van de oorlog. Hij bouwde
vliegtuigen voor wie ze bestelde en het was het
Duitse leger, dat gedurende de eerste wereldoorlog
enige duizenden Fokker-vliegtuigen bij hem kocht.
En het was ook Fokker, die in opdracht van de
legerleiding een systeem uitvond, waarbij een ma
chinegeweer door de schroefbladen van het vlieg
tuig kon schieten, zodat de militaire toestellen niet
langer uitsluitend voor verkenningsvluchten ge
schild waren, maar bovendien als jachtvliegtuig
om toestellen van de vijand te kunnen neerschieten.
Fokkers vliegtuigen waren zo goed, dat de geal
lieerde vliegers zichzelf met galgehumor .Fokker
fodder' oftewel Fokker-voer' noemden.
SMOKKELBUIT 220 VLIEGTUIGEN
Duitsland verloor de oorlog, maar dat kan men. van
Anthony Fokker niet zeggen. Toen in 1918 in Duits
land de revolutie uitbrak zag het er somber voor
hem uit. Voor zijn huis werden twee wachtposten
geplaatst. Anthony leende toen het uniform van de
zoon van zijn huishoudster, wandelde naar buiten
en vluchtte naar Nederland. Zijn bewakers werden
voor him nalatigheid doodgeschoten...
In Nederland bleek de legerleiding voor enige mil
joenen opdrachten voor vliegtuigbouw te hebben ge
plaatst bij de fa. Trompenburg, die voorheen de
Spijker-auto had gemaakt, doch zich ook op vlieg
tuigen was gaan toeleggen. De oorlog was voorbij
en eigenlijk wa.ren die vliegtuigen niet zo nodig.
Maar het leveringscontract was getekend. Fokker
wist gedaan te krijgen, dat men dan voor dat geld
liever betrouwbare Fokkers had dan de toch al wat
verouderde Spijker-toestellen. De enige moeilijkheid
Was, dat Fdkker zijn vliegtuigen had verstopt in
Duitsland, waar ze in feite oorlogsbuit van de geal
lieerden waren.
Op een goede dag reed er een trein van zestig
goederenwagons uit Duitsland Nederland binnen.
Fokker kon juichen: het was hem gelukt om 220
vliegtuigen in onderdelen en 400 motoren over de
grens te smokkelen. De smokkelwaar werd de basis
van de NV Nederlandse Vliegtuigfabriek Fokker,
die in 1919 werd opgericht en dit jaar, samen met
de KLM, het gouden jubileum viert!
In Duitsland was nogal wat kritiek op Fokkers
vlucht. Behalve de genoemde goederen was hij er
ook in geslaagd om met een jacht zijn kapitaal
naar Nederland te smokkelen. Wél had hij in Duits
land alle belastingen betaald, maar onder druk van
de perskritiek kreeg hij nog een na-vordering van
achttien miljoen mark, bij niet-betaling te vervangen
door vijftien jaar dwangarbeid!
Ach, de minister van financiën in Berlijn wilde
eventueel ook wel praten over die vordering. Zijn
vertegenwoordigers spraken met Fokker in een café
te Oldenzaal en tenslotte werd het bedrag afge
maakt op zes miljoen mark, te betalen in vijf
jaarlijkse termijnen. Kort daarop devalueerde de
mark zo sterk, dat Fokker en passant het hele be
drag stuurde, neerkomend op 4000 Nederlandse gul
dens.
GOUDEN TIJD
Anthony Fokker dacht, dat zijn tijd voorlopig voor
bij was. Hij had nooit serieus gedacht over het aan
wenden van vliegtuigen voor commerciële doeleinden.
Hij trouwde in 1919 de Duitse generaalsdochter
Elisabeth (,Tetta') von Morgen en wilde met een
drlemast-zeilschoener een wereldreis van een paar
jaar maliën om bij te komen van de oorlogsinspan
ningen. Maar in datzelfde jaar 1919 organiseerden
de luitenant Albert Plesman en M. Hofstee de Eer
ste Luchtvaart Tentoonstelling Amsterdam (ELTA).
Er zouden Franse, Engelse en Italiaanse vliegtuigen
worden getoond en gedemonstreerd. De vraag: Waar
blijft Nederland? ging Fokker niet onopgemerkt
voorbij. Op de ELTA was hij present met een aantal
tot passagiersvliegtuigen omgebouwde militaire toe
stellen, op een moment, dat zijn NV Nederlandse
Vliegtuigenfabriek Fokker nog niest was opgericht.
Maar toen de ELTA voorbij was begon hij met de
werkelijke produktie van commerciële vliegtuigen
in diezelfde tentoonstelUug^haUen
Eigenlijk begon toen pas. de gouden tijd voor de
Fokkér-viiegtuigen. Opgezweept door de veeleisende
Plesman, die voor zijn -KLM vliegtuigen van de
hoogste perfectie wilde, kwamen de passagieraver
sies van de F-H en de F-HL En zo ontstond
ook de Fokker-VII, het vliegtuig, dat naar Indïë
vlaog, waarmee Richard Byrd over de Pool vloog en
Kinford Smtlh over de Pacific en Amelia Earhart
over de Atlantische Oceaan. De Fokker-vliegtuigen
hebben in de twintiger jaren gepionierd in alle delen
van de wereld. In 1929 waren twee van iedere vijf
Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen met Fokker
machines uitgerust en tot in de jaren dertig ba-
heersten de Fokkers alle Europese luchtlijnen. De
Fokkers werden niet alleen in Nederland gemaakt.
maar door zeventien andere maatschappijen in de
wereld in licensie vervaardigd.
UIT DE GRATIE
Na 1933 begon voor de uit hout en linnen vervaar
digde Fokkers een moeilijke tijd. De ene luchtvaart
maatschappij na de andere ging over op de van
metaal vervaardigde vliegtuigen van o. a. de Ame
rikaanse Douglasfabrieken. Ook Plesman liet zijn
oude vriend ln de steek; de KLM schakelde over op
de DC-2 en de DC-3. Anthony Fokker heeft echter
raaenfsnel gerageerd. Dankzij zijn voortreffelijke
naam in de Verenigde Staten verwierf hij de ver
tegenwoordiging van de Douglasfabrieken voor heel
Europa. En zo kon het gebeuren, dat zijn vroegere
relaties toch weer bij hem kwamen aankloppen voor
de levering van vliegtuigen.
Aan de andere kant verzette hij ook de bakens. Het
ontwikkelen van geheel uit metaal vervaardigde
vliegtuigen was een zeer kostbare zaak, die niet
zonder steun van o.a. de overheid mogelijk was.
Behalve orders voor de bouw van metalen bommen
werpers voor de Nederlandse luchtmacht kreeg hij
tenslotte de steun voor de ontwikkeling van een
nieuw type verkeersvliegtuig. Het contract werd ge
tekend enige dagen na zijn dood: Anthony Fokker,
de Vliegende Hollander, overleed in 1933 aan een
infectie als gevolg van een lichte operatie. Hij was
pas 49 jaar oud.
FOKKERS COME-BACK
Het nieuwe vliegtuigtype van Fokker moest door de
oorlog jarenlang in het archief blijven. Na 1945
werkte de Fokker-fabriek op een breed terrein, waar
bij o.m. militaire DC-8's tot passagiersvliegtuigen
werden omgebouwd. Voorts kreeg de fabriek ~éen
goede naam op het gebied van lesvliegtuigen en
werden militaire opdrachten uitgevoerd.
Het eerste Fokker-verkeersvliegtuig, sinds-.-de..der
tiger jaren werd de tweemotorige turbo-próp=- F-27
.Friendship", die in 1951 werd geïntroduceerd- .Het
bleek een schot in de roos. De Friendship vond klan
ten in alle delen van de wereld; er zijn tot dusver
meer dan 500 F-27' verkocht en nog steeds is er
een produktie van drie stuks per maand.
In het gouden jubileumjaar heeft Fokker een nieuwe
troef ten doop gehouden: de F-28 .FellowsMo', een
tweemotorig straalverkeersvliegtuig. Het toestel is
ingericht voor het vervoer van ca. 60 passagiers
en beschikt over zulke technische foefjes, dat het
op elke landingsstrip ter wereld aan de grond kan
worden gezet. Er bestaat een goede kans. dat de
Fellowship evenals de F-27 een bestseller wordt.
In het begin van de jaren twintig was do snelste verbinding tussen Amsterdam
en het vliegveld Schiphol als volgt: rijden niet de paardentram naar het dorp
Sloten en vervolgens eeD klein uur wandelen langs de ringvaart. Het is duide
lijk dat de pas opgerichte KLM behalve het luchtverkeer ook het grondtrans
port moest regelen. De eerste stap was de aanschaf van een Packard automobiel,
die aan vier mensen plaats bood
Wie dichtbij Scliiphol woonde, werd thuis afgehaald. Verder weg wonende lucht
reizigers moesten zich melden bij 's werelds eerste luohtvaart-passagekantoor,
het KLM-kantoor op hot Leidseplein.
Het standaardvliegtuig in die dagen was een De Havilland DH 9, een tweedek
ker, die één piloot en twee passagiers kon vervoeren. Men zat in de open lucht.
De KLM voorzag de passagiers daarom van vliegjas, vliegkap en bril. En omdat
do rit in de open KLM-Packard een frisse zaak was, kreeg men het vliegtenue
al aan in het Kantoortje op het Leidseplein. Vaalt gebeurde het, dat de chauf
feur na het afhalen van verkleumde passagiers van Schiphol hij het passeren
van het eerste café van Sloten hoorde: .Chauffeur, even stoppen! Eerst een bor
rel!'
Tussen Amsterdam en Schiphol passeerde men in die tijd enige tolhuizen. Stop
pen om tolgeld te betalen zou echter teveel oponthoud geven. Daarom werd met
do tolgaarders afgesproken, d> ,t de KLM eens per maand zou afrekenen.
In 1925 beschikte de KLM over drie autobussen. In 1988 besloot men tot een ge
regelde autodienst tussen Schiphol en Amsterdam en Schiphol en Den Haag-
Rotterdam. In 1947 were voor de aan- en afvoer van luchtreizigers opgericht
hot KLM Autobushedri.jl NV. waarin KLM en <le Nederlandse Spoorwegen elk
voor 50 procent deelnemen.
Hot KLM-Autobusbedrijf telt thans 130 employés en beschikt over 26 moderne
autobussen, die een geregelde dienst onderhouden tussen Schiphol en Amster
dam, Rotterdam, Den Haag. Leiden, Dordrecht, Den Bosch, Eindhoven, Breda,
Tilburg, Nijmegen, Arnhem en Utrecht, In 1968 legden de 26 autobussen ruim
drie miljoen Kilometer af en vervoerden zij meer dan een miljoen passagiers.
HALVE EEUW GELEDEN: WENKEN
VOOR LUCHTTOERISTEN
1 Raak nooit aan de schroef, blij] er op een respectabele afstand vandaan en
Vit arsc huw uw medereizigers
t Steek geen urm of hoofd plotseling buiten boord. De winddruk zou u leunnen
verrassen en u zou u kunnen bezeren. Zeker verliest u door een'dergelijke han
delwijze uw hoofddelisel.
1 Wuif niet met hoed, sjaal of vel buiten boord bij vertrek, de luchtstroom sou
ze u uit de hand kunnen rukken, waardoor ze in de roeren terecht zouden kunnen
komen en deze onklaar maken.
Werp geen voorwerpen uit het toestel, lioe klein ook. Van een paar honderd
meter hoogte vallende krijgen ze de snelheid van een geweerkogel en zijn dus
gevaarlijk voor aardsstervelingen.
5 Reist ge in een open toestel, neem dan een goede stofbril mee en zet een leren
o/ zijden kapje op om uw coiffufe te beschermen
5 Men wordt aangeraden bij het stijgen en dalen voortdurend te slikken en alco
holgebruik enige uren voor de vlucht te vermijden.
1 Hoogvliegers dienen van tevoren hun blaas te ledigen en geen spijs te eten,
weten erwten, bonen en bruinbrood, die tot overmatige gasvorming in de
'lormen aanleiding kunnen geven.
S Verte-I een teder van uw vlucht
(Bovenstaande regels hielo de KLM haar reizigers in de eerste jaren voor/.
ZO MAAR EEN KLM-DAG
Zomaar een dag uit het drukke leven van dc KLMde 18e mei van «lit jaar.
Op die dag legden de 42 vliegtuigen van de KLM een afstand af van 248.000 km,
zesmaal de omtrek van <le aarde. Er werden 200 stnrts gemaakt en dat betekent,
Hat er elke "zeven lol acht minuten een KLM-vliegtuig vertrok. Op die dag
vervoerde de KLM 7000 passagiers die een gezamenlijke afstand van zestien
miljoen km aflegden 110.000 kilo bagage, 316.000 kilo vracht en 11.000 kilo
post.
Het gouden jubileum van de KLM wordt op vele wijzen herdacht.
Een ervan is de uitgave van het gedenkboek .Vlucht KL 50', dat op
initiatief van Albert Hejjii NV is verschenen, üit dit kostelijk boek,
dat een kaleidoscopiscli overzicht geeft van de geschiedenis van de
luchtvaart in Nederland, hebben wij een aantal berichten geplukt,
die in Nederlandse dagbladen en tijdschriften zijn verschenen.
,Voor de eerste maal toch verhief
zich in ons land een toestel zwaar
der dam de lucht, met een mens aan
boord, van de grond. En welk een
toestel! Weken tevoren was er in
Breda geen enkel rijtuig meer voor
de grote dag verkrijgbaar Voor
de start werd de Wright-machine op
rails geplaatst; een in een houten to
ren omlaagvallend .geiwicht zou het
vliegtuig de vereiste versnelling ge
ven Een onvergetelijk ogenblik
voor allen Volmaakt kalm en rus
tig zien wij het toestel de lucht
doorklieven en een grote boog ma
liën, waaribij wij duidelijk de zijde
lingse helling kunnen onderscheiden
door de luchts chipper aan zijne ma
chine gegeven Nadat ongeveer het
gehele terrein omgevlogen was,
merkten wij plotseling op dat de mo
tor zweeg en zagen wij in de ver
te het toestel langtzaam op de grond
dalen. De vlucht was geëindigd; zij
had ongeveer 3,5 minuut geduurd.
(Tijdschrift .De Luchtvaart. 3 juli
1909).
,Het eerste slachtoffer der aviatiek
m Nederland is gevallen. De zo sym
pathieke jongeman, de eerste gebre
vetteerde Hollandse vlieger, die Ne
derland voor het betalend publiek
heeft gevlogen, is niet meer. Het top
punt van zijn geluk bijna bereikt
hebbend, werd hij op 25-jarige leef
tijd uit ons midden weggenomen. Ar
me. brave Van Maasdijk! Moge zijn
asse in vrede rusten!' (JDe Lucht
vaart' 3 sept. 1910).
.Vandaag klinkt het overal in de stad
,Heb je Fokker al gezien?' Eerlijk
gezegd had ik van Fokker nooit ge
hoord Wel, wel, wat een drukte
en herrie gaf dat, toen die aardige,
kleine machine ,De Spin', door hem
zelf gebouwd, zo rustig en statig
de stad overvloog De trams ston
den stil. de keukenmeiden lieten de
biefstukken aanbranden en de zieken
in de ziekenhuizen kropen naar de ra
men om hem te zien Het enthou
siasme van het publiek te beschrij
ven, wij wagen ons er niet aan
Fokkers moeder zei ontroerd: ,Ik ben
blij, jongen, dat je weer beneden
bent'. (Nieuwe Haarlemse Courant,
1 sept. 1911).
Ons gemeentebestuur heeft zijn pas
sieve houding inzake een behoorlijk
landmgsveld voor vliegtuigen nog
geenszins gewijzigd Het is bijna
niet te geloven. Overal in de wereld,
tot zelfs in China, maakt men zich
gereed voor wat onvermijdelijk ko
men gaat: een uitgebreid luchtver
keer. Ook in ons land: in Rotter
dam, in Den Haag, in Haarlem, in
neen, niet in Amsterdam, in de groot
ste koopstad des rijks. (De Telegraaf
19 okt. 1919).
Zo is het e.r dan eindelijk toch van
gekomen: de enige maanden geleden
opgerichte Koninklijke Luchtvaart
Maatschappij voor Nederland en Ko
loniën heeft heden een geregelde
luchtdienst op Engeland geopend.
Tien minuten over half een is van
middag het eerste vliegtuig in het
militaire vliegkamp Schiphol aange
komen, begunstigd door schoon, doch
ietwat heiïg weder. (Persbericht 17
mei 1920).
Op de 9de mei werd te Amsterdam
het eerste passagebureau voor de
luchtvaart geopend: op het Leidse
plein. Ook deden zich grappige voor
vallen voor, zoals een juffrouw die
niet wilde vliegen als ze alleen me',
allemaal mannen te zitten kwam.
(Tijdschrift .Het Vliegveld', 21 mei
1921).
Op 1 oktober jongstleden heeft de
KLM haar dienst op Bremen en
Hamburg moeten staken daar tenge
volge van malaise en ongunstige va
luta de exploitatie dezer luchtlijnen
ongunstig was geworden. Op 19 no
vember sloot zij ook haar dagelijkse
dienst op Londen Twee jaar lang
hebben wij een particuliere instelling
laten werken, hard en goed zien wer
ken en behalve de welgemeende wen
sen, welke bij iedere gelegenheid ge
uit werden, heeft deze maatschap
pij slechts uiterst weinig steun ge
vonden Wil men niet dat onze be
lastinggelden zullen moeten dienen
om buitenlandse luchtvaartmaat
schappijen aan vkegvelden te helpen,
wil men niet dat onze handelslui
zwaar zullen moeten betalen om
vreemde maatschappijen hun post en
goederen te laten vervoeren, dan zul
len ons Volk. Kamer of Regering tij
dig hun plicht moeten doen om ons
die vernedering te besparen. (Alge
meen Handelsblad 2 jan. 1922).
Er bestaat reden tot ongerustheid
omtrent het lot van de drie inzit
tenden van het verkeersvliegtuig H-
NABS van de KLM, dat gistermid
dag om twee uur uit Engeland naar
Rotterdam is vertrokken en waarvan
sindsdien niets meer is vernomen
Het eerste ongeluk heeft ons getrof
fen. Hoogstwaarschijnlijk is de
grootste vijand der aviatiek, de mist,
de oorzaak hiervan geweest. (Het
Volk, 25 april 1923).
De dag van heden is er een van grote
nationaal-historische betekenis. Een
Nederlands vliegtuig, bemand met
drie Nederlanders, is hedenmorgen
van Schiphol vertrokken met bestem
ming naar Batavia Geëscorteerd
door tien militaire vliegtuigen en
een Fokker-fotovliegtuig vloog de
F-7 over de hoofdstad, waar duizen
den elkaar de luchtvogels aanwezen
Velen juichten en zwaaiden. Boven
het LJ klonk de koene aviateurs tot
afscheid een oorverdovend gefluit en
gegil van stoomfluiten en sirenes van
zeeschepen, sleepboten en fabrieken
in de oren iHaarlems Dagblad.
1 okt. 1924).
Toen de vliegers daalden weerklon
ken fanfares en hoera-geroep en wer
den voor de verspreiding van het
nieuws over Java postduiven losge
laten De landvoogd sprak met
luide, vaste stem en moest vaak.
maar tevergeefs, het publiek met de
hand tot kalmte manen. De dolle
geestdrift deed het publiek ten enen
male alle grenzen "van betamelijk
heid vergeten. (Aneta, Batavia, 24
november 1924).
De NV Nederlandsche Vliegtuigenfa
briek Fokker heeft weder een bewijs
gegeven van haar kunnen door bin-
heh twee maanden tïjds een 3-moto-
rig vliegtuig te bouwen en met het
meeste succes in te vliegen. (Alg.
Handelsblad, 6 sept. 1925).
De Amerikaanse vlieger Lindbergh
is zaterdagavond 10.21 uur te Le
Bourget geland. Meer dan 300.000
mensen hadden daar zijn aankomst
afgewacht. De meer dan 6000 km
tussen New York en Parijs heeft hij
in één etappe, dus non-stop gevlo
gen, meer dan een etmaal zittende
achter die ene fel-ronkende motor,
die hem gelukkig niet in de steek
heeft gelaten. (Persbericht, 22 mei
1927).
Op 12 september zullen de vluch
ten naar lndië worden hei-vat, men
'noopt over twee jaar zover te zijn,
dat een geregelde dienst Nederland-
Indië kan plaatsvinden. Men is thans
bezig op het 15000 km lange traject
22 stations in te richten. (Voor
waarts, 12 juli 1929).
Wij hebben op 2100 meter hoogte
thee gedronken, keurig geserveerd
met sandwiches en cake Daartoe
Is in de achterwand van de cabine
een buffet ingebouwd Een der le
den van het kcrp3 mecaniciens der
KLM is tot steward opgeleid. (De
Amsterdammer. 29 okt. 1932).
De ontvangst van de Ui ver in Al-
bury was zeer enthousiast. De eer
ste, die ons begroette, was de bur
gemeester, een man op krukken, die
in de slagregen op ons had staan
wachten. Hij vertelde ons over de
angst, die men beneden over ons had
uitgestaan. Het is waar, we hadden
SOS-seinen uitgezonden, maar dat
was gedaan om andere stations het.
zwijgen op te leggen. (Parmetier
over de Londen-Meibourne-race in De
Telegraaf, okt. 1934).
Te middernacht vertrok van Schip
hol de Fokker F-18, .De Snip', voor
een pioniersvlucht naar West-Indië.
tevens de eerste KLM-vlucht over de
Atlantische Oceaan. (De Amster
dammer 16 dec. 1934).
De heer Plesman en daarmee de KL
staan achter het streven van de re
gering Schiphol te doen plaatsmaken
voor een centraal vliegveld onder de
rook van Den Haag. Maar de thans
zo goed geoutilleerde luchthaven
Schiphol is een stuk Amsterdam, dat
de burgerij niet wil prijsgeven.
Persbericht 24 mei 1938).
Een Douglas DC-4, de .Rotterdam*,
is van Schiphol, dat nog zoveel spo
ren van de grote vernielingen, tij
dens de oorlog opgelopen, na'ar New
ïork gestart... Krap één jaar na
de bevrijding is het ogenblik aange
broken, waarop de sprong over ""de
oceaan voorlopig tweemaal per
week wordt "ondernomen. (Het
Parool, 21 mei 1946
De Constellation PH-TER .Roer
mond', op weg van Batavia naar
Amsterdam, is gistermorgen met 33
inzittenden enige kilometers uit de
kust van Bari (Italië) van 5000 me
ter in zee gestort en verongelukt. De
achine werd bestuurd door de zoon
van de president-directeur van de
KLM, Hans Plesman. (De Tijd, 24
juni 1949).
Het heengaan van dr Plesman zal
een grote leegte achterlatenIn
binnen- en buitenland ontving hij
vele onderscheidingen, waaronder die
van het ere-doctoraat in de techni
sche wetenschappen van de techni
sche hogeschool te Delft. Zijn oroef-
schrift bestond uit drie letters: KLM.
Alg. Dagblad, 2 jan. 1954)
,Ik neef geen brood rnee te nemen
vandaag en vanavond ben ik een uur
tje later', zei ik gisterochtend tegen
mijn vrouw, toen ik om half negen
van huis ging. .Een vergadering?'
vroeg ze. .Nee, een lunch in Ma
drid'. Een week geleden was dit nog
een feitelijke onmogelijkheid. Maar
nu liet de KLM 117 passagiers ken
nis maken met het straaltïjdperk.
(Haagse Courant. 30 maart 1960).
De directie van de KLM heeft be
sloten met_ ingang van 29 augustus
een binnenlands luchtnet te gaan ex
ploiteren. (Nieuwe R'damse Courant,
12 aug. 1966).
De KLM, heeft na een viertal zeer
moeilijke jaren, waarin zij haar hele
vermogen als sneeuw voor de zon
zag verdwijnen door de enorme verlïe
zen die z:j kreeg te incasseren, in
een snel temno een volledig herstel
mogen beleven. Het Vrije Volk. 22
okt. 1966).
Het nieuwe Schiphol springt open.
Met pieren en aviobruggen als" gi
gantische ledematen strekt het zieh
uit in het bijna niet meer te her
kennen polderland Op de bodem
van vier meier onder de zeespiegel
verrees een modern Babylon .."Viër-
nonderd miljoen gulden heeft het ge-
kost. (Het Vrije Volk, 27 mei 1967).
De KLM heeft bij de Boeing-fabrie-
ken te Seattle wederom een order ge
plaatst voor drie Boeing 747 -B's,
jumbo's. Deze en de reeds drie eer
der bestelde jumbo's worden ia 1971
afgeleverd (Trouw 25 maart 1969).
