jg/m
s*
1111».
goes nu - goes streks
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 17 SEPTEMBER
Als op 1 januari definitief het oude Goes het hart is geworden van een nieuw Goes met de
kernen 's-Heer-Arendskerke, 's-H eer-Hendrik skinder enW olphaartsdijkt Kattendijke, Wilhelmi-
nadorp en Kloetinge, dan ligt er voor het nieuwe gemeentebestuur een stapel adviezen, plannen
gemeenschappelijke regelingen klaar. Een nieuw gemeentebestuur krijgt voor een nieuwe
gemeente met één stad en zes dorpen de taak een beleid te voeren, waarbij rekening moet worden
gehouden met bestaande bestemmingsplannen, rioleringsplannen, bouwplannen met
wensen van inwoners over een zeer groot gebied, met adviezen van oude bestuurders, die al
dan niet in de nieuwe constellatie actief zijn. Goes krijgt een stuk recreatie, krijgt er enkele
belangrijke woongebieden bij. Dan wordt van het gemeentelijk apparaat verlangt, dat het soepel
werktniet meer voor een gebied van vrij beperkte omvang, maar voor een fors stuk regio.
Zowel voor hen die het beleid moeten voeren als als voor het ambtelijk apparaat een krachttoer.
Men heeft zich daarop voorbereid. De burgemeesters en wethouders van de nieuwe
gemeenten hebben contact met elkaar over de bestuurlijke kant van de zaakde gemeentesecre
tarissen hebben in veel vergaderingen hun gedachten geuit en die op papier geformuleerd en
gebundeld tot een klein rapport, waarin adviezen worden gegeven over de manier, waarop
men denkt ,de overgang' administratief zo geruisloos mogelijk te laten verlopen.
In gesprekken met de huidige gemeente
bestuurders van de nu nog zelfstandig ge
meenten, komt die wens steeds naar vo
ren: ,De overgang van oud naar nieuw mag
niet schoksgewijs gaan. De inwoners van
de dorpen, moeten er zo weinig mogelijk
van merken'. Nadat jarenlang van verschil
lende kanten de tegenzin tegen de herinde
ling van gemeenten op Zuid-Beveland
tenminste op de manier, zoals nu gaat ge
beuren werd geuit, nadat alternatieven
zijn aangevoerd en niet zijn aanvaard door
de beide kamers der staten generaal, is de
beslissing definitief en de omschakeling
vergt teveel aandacht om nog na te kaar
ten over vroegere argumenten van beide
kanten.
De gemeente Goes krijgt een nieuw gezicht
De oppervlakte grondgebied wordt ver
veelvoudigd, het aantal problemen óók.
Goes, dat geen recreatie van betekenis ken
de, komt aan het Veerse Meer te liggen.
's-Heer-Arendskerke met de ideale ligging
en aantrekkingskracht als woonkern wordt
toegevoegd aan de stad en net zo gaat het
voor 's-Heer-Hendriliskinderen. Kloetinge,
een dorp met een zeer eigen karakter gaat
gemeentelijk Goes heten en Kattendijke zal
ook binnen de nieuwe grenzen liggen. Bur
gemeester mr F. G. A. Huber van Goes:
,We weten niets van recreatie af, zoals
die aan het Yeerse Meer speelt'.
De heer Huber is van mening, dat veel or
ganisatorische aspecten voor de nieuwe ge
meente niet nu moeten worden vastgelegd,
maar dat men moet afwachten of er be
hoefte zal zijn aan bijvoorbeeld wijkraden
en hulpsecretariën. ,Hoe het moet met een
spreekuur van de burgemeester, dat moet
niet vooraf worden bepaald. Bij de over
gang zal veel naar bevind van zaken moe
ten worden geregeld. Het zal voor de bur
gemeester van de nieuwe gemeente verstan-
dig zijn en voor de wethouders geldt dat
even sterk, zoveel mogelijk zijn gezicht
te laten zien'.
Dat betekent per se niet, dat de herinde
ling per 1 januari pas echt zal gaan spe
len. Er wordt al maanden aan de voorbe
reiding gewerkt, al voordat de eerste kamer
een uitspraak had gedaan. Op alle moge
lijke manieren worden door de colleges en
door de secretarissen oplossing voor de aan
passing aan de hand van een nieuw ge
meentebestuur gedaan. Burgemeester Hu
ber: ,We gaan ervan uit. dat woensdag 5
januari 1970 de secretarie moet werken'.
Om enig inzicht te krijgen in eikaars doen
en laten wisselen de bij de herindeling be
trokken gemeenten raadsstukken en notu
len uit. Er moet aan belanghebbenden en
relaties bericht worden gedaan dat ook
Wolphaartsdijk Goes is geworden. Een zeer
belangrijk en ingewikkeld aspect: de be
grotingen van de diverse gemeenten moe
ten in elkaar worden gepast en daarom
hebben de secretarissen geadviseerd, dat
voor 1970 de begrotingen worden klaarge
maakt. Duidelijk is al geworden dat dat
Goes niet zal lukken. Er 'moeten straat
namen worden veranderd, om dat het ge
woon lastig is. als in één gemeente de
zelfde straatnamen verschillende keren
voorkomen. De diensten gemeentewerken
moeten verordeningen zijn niet steeds met
elkaar in overeenstemming. De bevolkings
registers moeten bij elkaar en dan zi
bij 's-Heer-Arendskerke met een extra pro
bleem: de kernen Nieuwdorp en Lewedorp
gaan naar Groot-Borssele zodat de bevol
kingsregisters moeten worden uitgesplitst.
Kattendijke en Kloetinge zitten samen
met 's-Gravenpolder en Kapelle in één
reinigingsdienst. Volgens het advies van de
secretarissen moet daar niet direct aan
worden gesleuteld, maar in de toekomst
zal een afgeronde regeling noodzakelijk
zijn.
De besprekingen, die toit adviezen voor het
nieuwe gemeentebestuur moeten leiden ver
lopen vlot. De burgemeester van de ker
nen, die bij Goes komen hebben niets dan
lof en ook het overleg tussen de secreta
rissen over de technische kant van de om
schakeling gaat naar wens. Burgemeester
Huber: .Tot ieders verbazing eigenlijk,
want er was tegenstand tegen de herinde
ling en er waren tegenstellingen, die vrij
scherp lagen. Het gaat echt boven, verwach
ting'.
Burgemeester A. Hack van Wolphaartsdijk:
,Er wordt democratisch gewerkt. Een simpel
voorbeeld, maar dat toch wel van belang is
De straatnamen moeten hier en daar wor
den veranderd en dan wordt er niet vanuit
gegaan, dat de kernen dat moeten doen
De straten, waaraan de meeste huizer
staan houden de eigen naam".
Een opmerkelijk aspect van de herindelin;
is het feit, dat Goes er een recreatiege
meente bij krijgt Burgemeester Hack
.Door die recreatie zal Goes een ander.'
gerichte belangenbehartiging krijgen, da:
men nu heeft. Mijn persoonlijke meninj
is, dat er iemand moet zijn, die de recrea
tieve zaken behartigd Iemand, die daar zijr
dagtaak van maakt, eventueel gecombi
neerd met bijvoorbeeld sportzaken of wal
dan ook. Het loopt hier leuk met de jacht
s. Je kunt zoiets zo gauw kapot ma
ken. Een goede naam is snel verdwenen.
Er is intern beraad hierover geweest. De
gemeente Wolphaartsdijk zal mogelijk be
paalde adviezen op papier zetten voor het
nieuwe Goese gemeentebestuur".
De heer Hack is tevreden over de wet
vormen van voorbereiding: op beleidsni
veau en op ambtelijk gebied. ,Ik ben er
wel van overtuigd, dat nieuw-Goes de plat
telandsgemeenten aan hun trekken zal la
ten komen. Het is nu geen tijd meer om
te praten over het voor en tegen van een
aerindeling als deze en er wordt ook niet
soveel meer over gepraat'. Van groot be
lang voor de inwoners van de kernen acht
de heer Hack de vorming van wijkraden,
die het gemeentebestuur kunnen adviseren.
.Op die manier kan de bevolking direct
inspraak houden. Je moet deze overgang
acceptabel maken voor de bevolking'.
De inbreng van Wolphaartsdijk in de nieu
we gemeente: er zijn drie jachthavens met
samen 500 ligplaatsen en er is een haven
voor sportvissersboten. Dat allemaal met
allerlei voorzieningen aan de wal res
taurants, parkeerterrein, sociëteitsgebouw,
zeilschool, jachtwerf en wegen verder
het recreatiegebied De Piet. En daar is het
voornaamste mee gezegd. In handen van
een particulier is de uitvoering van een
plan voor de bouw van 60 zomerwoningen
in de inlaag en voor het plan Kwistenburg
90 landhuizen buitendijks wordt naar
een belegger gezocht. Volgens de heer Hack
kan in het algemeen gezegd worden, dat
Wolphaartsdijk voor nieuw Goes een kern
zal zijn met een redelijk voorzieningspeil,
een financieel wel gezonde gemeente ook,
die net als de hele rest kampt met finan
cieringsproblemen. En er zijn de plannen,
die nieuw Goes als erfenis zal krijgen. Een
afgerond plan voor de aanleg van een
zwembad bij de Schelphoek wordt aan de
zorg van Goes toevertrouwd. Burgemees
ter Hack: ,Ik hoop dat Goes dat bijzon-
Ier zal stimuleren'.
Wolphaartsdijk zal nog zelfstandig begin
nen met de bouw van een twee-klassige
school in Oud-Sabbinge, ook te gébruiken
lis vergaderruimte. Bestemmingsplannen
zijn er voor de veerhaven, de buitengebie
den en de kommen Oud-Sabbinge en Wolp-
naartsdijk. De heer Hack meent, dat men
m ieder geval zal moeten zorgen voor con
tinuïteit in de woningbouw, ook bij de
bestaande dorpskommen. Er is in Wolp
haartsdijk trouwens behoefte aan huizen:
de lijst van woningzoekenden telt ongeveer
50 namen. Van elke gemeente zullen vol
gens de verschillende gemeentebestuurders
de bestemmingsplannen worden overgeno
men.
Mogelijk zullen op den duur veranderin
gen worden aangebracht, omdat bepaalde
facetten van bestemmingsplannen niet in
het geheel passen, maar van veel belang
zal dat naar het inzicht van de gemeente
besturen niet zijn. Een laatste belangrijke
wens, die Wolphaartsdijk als zelfstandige
gemeente niet verwezenlijkt heeft gezien:
nieuwe riolering zowel voor de kom als voor
de recreatie, een project waarvoor de plan
nen rond zijn. Burgemeester Hack: ,In het
beginstadium zal de overgang vertragend
werken, dat kan niet anders. Men zal in
zicht moeten krijgen in het nieuwe geheel'.
Een wens van Wolphaartsdijk ook van
de andere kernen trouwens is de vesti
ging van een hulpsecretarie of het houden
van zitdagen. De gemeentesecretarissen
nebben in een rapport geadviseerd een
maal of tweemaal per week zitdagen te
laten houden ln de kernen. Wolphaartsdijk
zou graag om de vrij grote afstand van
daar tot, Goes drie zitdagen per week heb
ben en ln de zomer eventueel nog meer in
verband met de drukte, die toeristen bren
gen. Een voorbeeld: er worden jaarlijkse
oen 500 visvergunningen afgegeven op het
gemeentehuis.
Vermet, die met weemoed spreekt over het
verlies van de zelfstandigheid en de onver
mijdelijke vermindering van direct contact
tussen bestuurder-bestuurder meent, dat
hulpsecretariën alleen in de overgangsperio
de nodig zijn. ,Het is maar een einde van
hier naar Goes'.
Indeling van 's-Heer-Arendskepke bij Goes,
betekent voor de nieuwe gemeente een
tweede plan voor de persleiding. Goes zelf
wil een persleiding naar de Westerschelde,
's-Heer-Arendskerke heeft een plan voor
een leiding vanaf 's-Heer-Hendrikskinde
ren naar Borssele, aan te leggen samen met
de nieuwe gemeente Borssele. Voor 's-Heer-
Hendrikskinderen wacht een bestemmings
plan op realisatie, waarin de woningbouw,
en er zijn de wensen voor een nieuwe
kleutersohool en een nieuwe openbare la
gere school in dezelfde kern. Voor 's-Heer-
Arendskerke is er een bestemmingsplan
ook weer woningbouw en men heeft
sinds kort goedkeuring voor de bouw van
een nieuwe openbare lagere school. Er is
voldoende bouwrijpe grond, er zijn redelijk
goede sportvelden De heer Vermet: ,Als
woonkern zijn er voor deze dorpen grote
verwachtingen'. Over de bestemming van
het nieuwe gemeentehuis is nog niets be
kend. De vereniging van Nederlandse ge
meenten heeft een studie hierover in han
den. De heer Vermet toont zich ingenomen
met de manier, waarop de voorbereidingen
plaatsvinden. ,Er wordt veel zorg aan de
overgang besteed'.
Overigens vindt hij: .Vooral voor de ge
meentesecretarissen is die herindeling erg
moeilijk. Tik had eigenlijk nog maar twee
jaar voor de boeg, dus voor mij Is het
niet zo belangrijk'. Later bekent hij: ,Dit
is de rotste tijd uit mijn loopbaan'. Zoals
gezegd: de tweedeling van 's-Heer-Arends-
kerke maakt het er in administratief op
zicht niet makkelijker op. Hoe men de
zaak financieel gaat regelen is nog niet
bekend. Er wordt de mogelijkheid van slip-
sing van de begroting onderzocht.
Burgemeester P. Daniëlse van Kloetinge en
Kattendijke is nogal somber gestemd over
de gevolgen van de herindeling. Hij uitte
dat al tijdens de behandeling van de be
groting dit jaar en nader zei hij erover:
,De gemeente Goes is financieel zwak. Er
komen nu een aantal gemeenten bij, maar
ik vrees, dat er van kapitaalswerken in de
dorpen niet zoveel meer terecht zal komen.
Goes is erg sterk geconcentreerd op enor
me plannen, die miljoenen vergen. Ze heb
ben een plan voor een persleiding, voor de
sluizen bij Kattendijke'. Wat het voorover
leg betreft, burgemeester Daniëlse is net
als zijn collega's uiterst tevreden. ,Het
gaat prima zoals het gaat'.
Kloetinge heeft in de afgelopen jaren zelf
vrij veel kapitaalsuitgaven gedaan en bur
gemeester Daniëlse is van mening, 'dat het
verzorgingspeil in zijn gemeente goed is.
Een belangrijk object was het gymnastiek
lokaal, dat vorige week door de commissa
ris der koningin geopend is en dat S ton
vergde. Verder is men bezig met de bouw
bezig met de bouw van een drie-klassige
openbare kleuterschool, die ook 300.000
zal kosten. Dan is er een plan om het
dorpshuis ,A,micitia' te restaureren, waar
voor een 40.000 op tafel moet komen. En
van de oude kleuterschool, die in oktober
leeg komt, wil men een bejaardencentrum
maken, waarvoor plannen in de maak zijn.
In de oude kern van Kloetinge wordt nog
gewerkt aan de riolering en hei-bestrating,
een project van 180.000. Een straatver
betering aan het Noordeinde zal de ge
meente Kloetinge niet meer kunnen uit
werken. Ook het bestemmingsplan Noord
einde premiewoningen en bungalows
zal in handen van het nieuwe Goese ge
meentebestuur komen.
Bui'gomeester Huber van Goes staat wat
sceptisch tegenover de instelling van wijk
raden. ,Ze beschikken niet over geld en
dat is moeilijk werken. Ik geloof wel, dat
een vereniging voor dorpsbelangen een
functie kan hebben. Verder moet er uit elke
kern minstens één lid in de raad zitten
vind ik en het is belangrijk, dat de amb
tenaren niet allemaal in Goes wonen, maar
over de kernen verdeeld zitten. Misschien
«uilen er wijkraden komen, dat moet men
afwachten'.
Op de binnenplaats van het gemeentehuis
n 's-Heer-Arendskerke staat een zuil met
de namen van de dorpen, die samen de
gemeente vormen: Nieuwdorp, Lewedorp.
s-Heer-Hendrikskinderen en 's-Heer-
•Vrendskerke. De eerste twee dorpen geen
naar Borssele, de andere naar Goes. Het
verlies van zelfstandigheid van 's-Heer-
Arendskerke betekent voor nieuw Goes de
>pname van twee kernen met een typische
voonfunctie.
s-Heer-Arendskerke :s geografisch gezien
net middelpunt van Zeeland en men heefi
duidelijk gemikt op het wonen. In de laat
ste 5 jaar werd jaarlijks een miljoen be
steed voor de uitvoering van kapitaalswer
ken en het gevolg is, dat 's-Heer-Arends
kerke er welvarend bij ligt. Burgemeestei
Ook de gemeente Kattendijke brengt in
het nieuwe Goes een stukje recreatie. Een
particulier zal een plan voor de camping
Kattendijke aan de zeedijk uitvoeren en
er komt een picknickplaats aan de zee
dijk, waar steeds meer Belgen zich te ruste
of te hegelen leggen. Een bijzonder pro
bleem dat al in de oude situatie speelde:
de kernen Kattendijke en Wilhelminadorp
liggen 5 kilometer van elkaar verwijderd.
Een onplezierig gevolg is een lege kleu
terschool ln Kattendijke en de noodzaak
van vervoer per bus van kinderen, die uit
de kern naar Wilhelminadorp naar de kleu
terschool gaan. Openbaar vervoer van Kat
tendijke naar Goes is er niet.
Een belangrijk project voor Kloetinge is
nog het sportveldencomplex. Het oude voet
balveld moet worden opgeknapt, er moeten
een nieuw korfbalveld en een nieuw oefen-
veld komen en er zijn plannen voor een
kleedlokaal. Kloetinge hoopt dat nog zelf
standig voor elkaar te krijgen, zodat Goes
alleen hoeft uit te voeren. En dan heeft
Kloetinge woningproblemen. Er is de laat
ste jaren fors gebouwd, maar voornamelijk
in de koopsector. Er zijn een 150 gega
digden voor woningwetwoningen. Over het
geheel genomen meent burgemeester Da
niëlse: ,De overgang zal wol soepel verlo
pen. Op Walcheren waren er ook nogal te
genstellingen en er werd emotioneel gerea
geerd. Het zal snel v
De nieuwe gemeente Goes zal
geen problemen kennen in ver
band met het bezit van ambts
woningen van burgemeesters
en secretarissen. In de afge
lopen jaren zijn de huizen vlot
van de hand gegaan. De be
woners waren kennelijk tevre
den over de panden. In 's-Heer-
Arendskerke kocht de burge
meester D. Vermet de ambts
woning aan de Oude Rijksweg
108 voor 52.000. Gemeente
secretaris A. de Schipper wilde
blijkbaar ook in 's-Heer-
Arendskerke blijven wonen.
Hij kocht van de gemeente het
huis aan de Slotstraat 73, ook
voor een bedrag van 52.000.
Burgemeester P. Daniëlse van
Kloetinge heeft de ambtswo
ning aan de Schalklaan 1 ge
kocht voor ƒ60.000. In Wol
phaartsdijk werd na het ver
trek van burgemeester jonk
heer drs P. A. C. Beelaerts
van Blokland het .Wolfaarts-
huïs' aan Vi'e Van der Baan-
straat 28 verhunrd aan een
particulier.
