DE TROONREDE
PLAN VAN BEERNINK:
WETSWIJZIGING
VOOR DE GEWESTEN
J
Ook streven naar herziening
van aantal provinciegrenzen
Betere planning
bejaardenoorden
16
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 1969
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG (GPD) Minister Beeraink en staatssecretaris
Van Veen zijn van plan binnenkort een wetswijziging in te die
nen, waardoor het mogelijk zal worden nieuw te vormen gewesten
meer bestuurskracht te géven. Dit blijkt uit een nota die vanmid
dag naar het parlement is gestuurd. Bovendien hebben beide be
windsheden tijdens een persconferentie vorige week aangekon
digd het aantal kleine gemeenten drastisch te zullen verminderen.
Minister Beeraink: ,De kleinste gemeenten, d.w.z. met minder dan
duizend inwoners, zullen moeten verdwijnen. Zij kunnen in deze
tijd waarlijk niet worden behouden'. Gemeenten met een inwo
nertal tussen duizend en vijfduizend zullen in beginsel in grotere
gehelen worden opgenomen of worden opgeheven.
Verder zijn de minister en zijn
staatssecretaris van plan de eerste en
tweede kamer binnenkort richtlijnen
voor te leggen voor' samenvoeging
van gemeenten. Daarnaast streven zij
naar een herziening van een aantal
provinciale grenzen, in verband met
de vorming van gewesten en grotere
gemeenten.
De richtlijnen voor de gemeentelijke
hei-indelingen zijn ter discussie reeds
naar gedeputeerde staten gestuurd,
waarvan reeds enkelen hierop heb
ben gereageerd. Volgens r*
talis Van Veen zijn de richtlijnen
over het aJlgemeen gunstig ontvan
gen. Met nadruk stelde hij dat er
bij herindeling van ons land wordt
uitgegaan van de stelregel .decentra
lisatie als het kan, centralisatie als
het moet".
Volgens mr Van Veen zal zoveel mo
gelijk worden volstaan met het sti
muleren van initiatieven die door de
gemeenten zelf worden ontplooid,
,He.t moet allereerst een ontwikkeling
van binnenuit zijn', zo zei hij.
Uit de nota aan de eerste en tweede
kamer blijkt dat minister Beernink
van plan is ,in de naaste toekomst'
een financiële regeling voor de ge
westen vast te stellen. Daarnaast
kondigt hij aan een nadere wettelijks
regeling voor de bestuurlijke organi
satie van Rijnmond en Groot-Am
sterdam. Voor het gebied Groot-Am
sterdam wordt op dit moment nog
een onderzoek ingesteld door een
aantal ambtenaren van binnenlandse
zaken en vertegenwoordigers van de
provincie en enige gemeenten. Minis
ter Beernink zegt te hopen hierover
nadere mededelingen te kunnen doen
bij de mondelinge behandeling van de
begroting van 1970.
Met betrekking tot de provincies
zeggen minister Beernink en staats
secretaris Van Veen dat het .onwe
zenlijk' zou zijn als de herstructu
rering van liet lolcale bestuur geen
gevolgen zou hebben voor het be
stuur op provinciaal niveau, maar
zij betwijfelen overigens wel of dit
tot gevolg zou hebben dat er provin
cies zouden moeten worden samen
gevoegd.
In de nota, die geschreven is op
aandrang van dé tweede kamer
met de opzet enkele gedachten weer
te geven over het bestuur van rijk.
provincies en gemeenten, wordt niet
gezegd aan welke gewesten, welke
provincies en welke gemeenten de
bewindslieden denken. Alleen de door
he.n als .conurbaties' betitelde gebie
den Groot-Amsterdam en Rijnmond
worden in de nota met name ge
noemd.
47 Kleintjes
Volgens minister Beernink zullen de
47 gemeenten met minder dan dui
zend inwoners moeten worden opge
heven. Voor vijftien van deze ge-
DEN HAAG: Opening Staten-Generaal 1969. Koningin Juliana tijdens het
uitspreken van de Troonrede.
meenten zijn de o ph off in gspl arm e n
bij het ministerie in behandeling,
voor elf gemeenten zijn de stukken
reeds naar gedeputeerde staten, voor
vier gemeenten naar provinciale sta
ten en over zeventien gemeenten zijn
nog geen initiatieven genomen.
Mr. Beernink wil de gemeenten van
duizend tot vijfduizend inwoners in
beginsel laten opnemen in een gro
ter geheel, dat wil zeggen laten sa
menvoegen bij andere gemeenten of
laten samenwerken m gewestefy. Het
aantal gemeenten met dit inwonertal
bedroeg vorig jaar januari in totaal
Over de samenvoeging van gemeen
ten zeggen de bewindslieden dat de
grotere gemeente in staat moet wor
den geacht voldoende wervings
kracht en mogelijkheden te bezitfen
voor .zowel een bekwaam bestuur
als een op de te vervullen taken ge
specialiseerd apparaat. De structuur
is doorgaans doorzichtig en geschikt
voor een geïnte.greerde behartiging
van een veelheid van belangen op
democratische wijze', aldus de nota.
Op de vraag ter persconferentie of
de plaatselijke democratie niet beter
in een kleine dan ee.n grote gemeen
te floreert, antwoordde minister
Beernink dat dat inderdaad ,een van
de moeilijkste punten is, maar
staatssecretaris Van Teen voegde er
aan toe: .dorpspolitiek is bepaald
ook niet altijd democratie'.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het ministerie van
crm acht een wijziging van do wet
op de bejaardenoorden zeer urgent.
Er moet vooral aandacht worden be
steed aan de planning, het prijzen-
en opnamebeleïd. Ook zullen meer
bejaardenwoningen worden gebouwd
om de bejaarden zolang mogelijk in
de samenleving op te nemen.
Wat het open bejaardenwei-k betreft
streeft het ministerie naar vervan
ging van de experimentele subsidie
regeling door een raamregeling, waar
door meer duidelijkheid en grolero
rechtszekerheid wordt verkregen.
NTRWACHTI.MG VOOR 1970
Er zullen
ca. 60.00
werklozen
zijn
Het pnjspeii van ce
parheuliereccosurr.prie
s!ïjgr35a47.
Pi-emiedruk vande soc.
verzekeringen word!
16%van her nar. inkomen
De goederer.L'ih/oer
zal 9% stijgen-
j^eden van de staten-generaal,
In 1970 zal het vijfentwintig jaar geleden zijn
dat de tweede wereldoorlog eindigde. De vrijheid
was herwonnen, de democratie hersteld. Met al
ler inspanning is sindsdien veel tot stand ge
bracht dat van blijvende betekenis is. Er is dan
ook alle reden om deze herdenking in grote
dankbaarheid te vieren. Inmiddels streven velen
naar een nieuwe wereld en naar een nieuwe
wijze van leven. Ook van die wereld moeten de
weder verworven waarden van vrijheid, ver
draagzaamheid en democratie de grondslag
vormen. De regering wil richting geven aan een
ontwikkeling in die geest. Haar beleid is dan
ook gericht op meer openheid en medeverant
woordelijkheid.
|~)e regering wil met betrekking tot onderwijs
en cultuur een verdergaande democratise
ring helpen tot stand brengen. Op korte termijn
zal zij een wetsontwerp indienen ter hervorming
van het bestuur van universiteiten en hogescho
len. Om de groeiende stroom van studenten op
te vangen zijn uitbreiding en spreiding van het
wetenschappelijk onderwijs noodzakelijk. Daar
naast is ook een nieuwe structuur voor dat on
derwijs zelf nodig. Een nota over het medisch
wetenschappelijk onderwijs, waarin de regering
haar voorkeur uitspreekt voor vestiging van de
achtste medische faculteit in Maastricht, wordt
u heden aangeboden.
Voorts wil de regering betere mogelijkheden
scheppen voor onderwijs en vorming van de
werkende jongeren. Ter bevordering van het
dragen van medeverantwoordelijkheid zal het
beleid worden gewijzigd ten opzichte van jeugd-
en jongerenwerk.
In het nieuwe begrotingsjaar zullen de leerlin
genschalen bij het kleuter- en het lager onder
wijs verder worden verlaagd. Binnenkort zullen
u voorstellen bereiken voor een nieuwe experi
mentenwet en voor een wet die het toezicht op
het schriftelijk onderwijs regelt. Ook komt er
een nieuwe regeling voor de ontwikkeling van
bepaalde vormen van hoger beroepsonderwijs.
Voorstellen uit de kunstwereld met betrekking
tot het te voeren beleid zullen in samenwerking
tussen kunstenaars, de raad voor de kunst en
de overheid op hun mogelijkheden worden ge
toetst.
Zorg voor de samenleving brengt mee dat een
wijziging van de wet op de bejaardenoorden
voor wat betreft de planning, het opnamebeleïd
en het toezicht op de prijzen, wordt voorbereid.
De dienstverlening voor de zelfstandig wonen
de bejaarden zal worden verbeterd. De bouw
van woningen voor bejaarden zal worden opge
voerd.
Ter verbetering van de leefbaarheid van ons
land zullen meer voorzieningen worden getrof
fen voor milieuhygiëne, openluchtrecreatie, het
veiligstellen van bos- en natuurgebieden en wo
ningverbetering. Voor krotopruiming en stads
vernieuwing zijn aanzienlijk grotere bedragen
geraamd. Teneinde de geluidsoverlast te ver
minderen zullen maatregelen worden getroffen
om het lesverkeer op Schiphol te beperkèn.
Het komende parlementaire jaar zullen u enkele
voorstellen bereiken tot herziening van de
grondwet. Een nota over territoriale bestuurlij
ke organisatie wordt heden aangeboden. Wets
voorstellen zullen u worden voorgelegd on
der andere op het gebied van het privaat- en
het strafrecht ter aanpassing van ons recht
aan de maatschappelijke ontwikkeling en aan
nieuwe inzichten.
De regering acht uitbreiding nodig van de me
dezeggenschap van de werknemers in de onder
neming. Weldra zal u een ontwerp voor een nieu
we wet op de ondernemingsraden bereiken. De
regering zal zo spoedig mogelijk na ontvangst
van het advies van de Sociaal Economische
Raad over wijziging van de structuur van de
naamloze vennootschap met een wetsontwerp
ter zake komen.
Me' de regeringen van Suriname en de Neder
landse Antillen zal, na de verkiezingen al
daar, overleg worden gevoerd over hun opvat
tingen aangaande de onderlinge staatkundige
verhoudingen. Door uitbreiding van de finan
ciële bijstand zal in deze landen aan meer sec
toren van het maatschappelijk leven aandacht
kunnen worden geschonken.
Qnze economie heeft zich in 1969 voorspoedig
ontwikkeld. De werkloosheid is mede ten ge
volge van het gevoerde beleid gelukkig sterk
verminderd. In grote delen van het land over
treft de vraag naar arbeidskrachten het aanbod
en is er sprake van spanning. Hoewel de nood
zakelijke invoering van de nieuwe omzetbelas
ting grote problemen heeft gegeven, is nu een
goede basis aanwezig voor een gezonde sociaal-
economische ontwikkeling.
Het beleid is gericht op doorbreking van de in
flatiespiraal. De regering stelt ernstig reke
ning houdend met het ter zake door de Sociaal-
Economische Raad uitgebrachte advies de
volgende maatregelen voor. De jaarlijkse op
trekking van de huren vindt eerst op 1 juli
plaats. De verhoging van de tarieven van de om
zetbelasting wordt tot 1 juli 1970 uitgesteld: te
gelijkertijd wordt voor een aantal levensmidde
len het tarief verlaagd, zodat de invloed van de
ze tariefswijzigingen op de kosten van levenson
derhoud zeer gering zal zijn. Een aan verande
rende omstandigheden aangepast actief prijsbe
leid blijft gehandhaafd.
Tezamen met de voorgenomen gedeeltelijke aan
passing van de tarieven van loon- en inkomsten
belasting op 1 januari kunnen genoemde maat
regelen leiden tot een redelijke verbetering van
het reële besteedbare inkomen van de werkne
mer in 1970. Deze verbetering komt overeen
met die welke zou zijn voortgevloeid uit de
voorstellen van de Sociaal-Economische Raad.
De regering zal het overleg met het georgani
seerde bedrijfsleven voortzetten.
De regering wil bij een voortgaande groei van
het nationale inkomen het economisch even
wicht handhaven en een verdere verdeling van
de welvaart tot stand brengen.
In de financiële positie van enkele groepen be
jaarden en kleine zelfstandigen zal verbetering
worden gebracht via de ziekenfondsverzekering
en de kinderbijslagwet voor kleine zelfstandi
gen.
Het financiële beleid dat op deze wijze een rus
tige prijsontwikkeling helpt mogelijk maken,
zal tevens moeten bijdragen tot een beperking
van de spanningen in de conjunctuur en op de
kapitaalmarkt. Teneinde onder meer de nood
zakelijke sanering van het gemeentefonds te
verwezenlijken zijn enkele fiscale maatregelen
nodig. Naast de gematigde verhoging van de
omzetbelasting per 1 juli 1970 wordt voorge
steld de vermindering van omzetbelasting op
investeringsgoederen een jaar uit te stellen en
de vennootschapsbelasting en de vermogensbe
lasting op bet huidige peil te handhaven. In het
kader van de inflatieaanpassing zal de motor
rijtuigenbelasting worden verhoogd en zullen de
reeds bijgestelde tarieven van de accijnzen op
benzine, alcohol en bier ongewijzigd blijven.
De regering verwacht dat door de gezamenlijke
inspanning van alle betrokkenen het produktie-
niveau van 125.000 woningen, ondanks de stij
ging van de kapitaalrente, zal worden gehand
haafd. Van groot belang acht zij het scheppen
van betere voorwaarden voor de huisvesting van
economisch zwakke groepen en jonge gezinnen.
In dit verband zullen individuele huursubsidies
en maatregelen ter bevordering van de doorstro
ming worden voorgesteld.
Het bedrijfsleven maakt een periode van ver
snelde aanpassing door. Dit geldt zowel voor
grote ondernemingen als voor het midden- en
kleinbedrijf en de land- en tuinbouw. Verder?
versterking van de economische structuur is
noodzakelijk en kan ook, gelet op de gunstige
conjunctuur, plaatsvinden. De noodzakelijke be
geleiding van dit proces en vooral het opvangen
van de moeilijkheden die daaruit voor betrokke
nen voortspruiten, stellen hoge eisen aan het
bedrijfsleven en de overheid. Over de ontwik
keling in het midden- en kleinbedrijf en het
daarbij te voeren beleid kunt u binnenkort een
nota tegemoet zien.
Het regionaal onderzoekprogramma zal in het
komende zittingsjaar nieuwe bouwstenen leve
ren voor de onderlinge afstemming van plano
logische en economische maatregelen ten behoe
ve van de verschillende delen van het land. De
zer dagen zal u een nota worden aangeboden
inzake de mijnindustrie en de industriële her
structurering van Zuid-Limburg. Het groeitem
po van de uitgaven voor het openbaar vervoer
en voor de waterstaat gaat dit jaar dat van de
totale uitgaven aanzienlijk te boven. Een groot
deel van de waterstaatsinvesteringen gaat naar
de zeehavens, waarvan de regering een verdere
ontplooiing essentieel acht voor de toekomstige
economische ontwikkeling van ons land. Wel
noopt de schaal waarop de zeehavenontwikke
ling zich thans voltrekt tot grote waakzaam
heid ten aanzien van het leef- en woonklimaat.
In de land- en tuinbouw en in de visserij vol
trekken zich snel ingrijpende veranderingen. Ter
vergroting van de arbeidsproduktiviteit in de
agrarische sector zal de vernieuwing van het
produktieapparaat gepaard moeten gaan met
een verdere vervlechting van het land- en tuin
bouwbedrijf met de agrarische handel en indus
trie. Een voorlopige standpuntbepaling over de
structuurvoorstellen van de Europese Commis
sie wordt u heden aangeboden.
Een aantal maatregelen moet worden genomen
ter beteugeling van verdere overproduktie van
enkele belangrijke landbouwprodulcten. De op
lossing van dit probleem zal in de eerste plaats
moeten worden gevonden in het kader van het
markt- en prijsbeleid van de Europese Econo
mische Gemeenschap.
J_Jet buitenlandse beleid van de regering wil bij
dragen tot de opbouw van een vreedzame en
welvarende internationale gemeenschap. Ons
koninkrijk is hierbij actief betrokken.
Voor de Europese samenwerking zal het ko
mende jaar van bijzondere betekenis zijn. Naar
het zich laat aanzien, kan op 1 januari 1970 de
overgangsperiode naar de gemeenschappelijke
markt worden afgesloten. De regering ziet hier
in geen eindstation, maar een vertrekpunt voor
een hernieuwde inspanning terwille van de
Europese integratie. De voldoening over de ge
maakte vorderingen van de Europese gemeen
schappen zou in aanzienlijke mate worden ge
temperd, indien in de nabije toekomst niet ein
delijk een begin zou kunnen worden gemaakt
met de reeds lang vernachte uitbreiding. De
regering hoopt dan ook, dat de komende top
conferentie in Den Haag succesvol zal zijn.
In de Europese Economische Gemeenschap is
het noodzakelijk te komen tot een betere coör
dinatie van het sociaal-economische beleid van
de lidstaten. Dit is ook nodig om Le komen tot
een betere monetaire samenwerking.
De Benelux-regeringsconferentie, waarbij onder
meer is besloten tot spoedige afschaffing van
de controles en formaliteiten aan de grens, heeft
aan de onderlinge samenwerking een nieuwe sti
mulans gegeven.
De ontwikkelingen in de communistische wereld
zijn weinig geruststellend en verplichten tot on
verzwakte handhaving van het Atlantische
bondgenootschap. Ook ons land moet zich daar
voor een aanzienlijke inspanning blijven ge
troosten.
Inmiddels wordt in het bondgenootschap het on
derzoek voortgezet naar mogelijkheden tot het
bereiken van een werkelijke ontspanning tussen
oost en west.
Het stemt de regering tot voldoening thans ook
actief te kunnen deelnemen aan de besprekingen
over wapenbeheersing en wapenbeperking in de
ontwapeningscommissie te Genève.
Met betrekking tot de conflicten in Nigeria, in
Vietnam en in het Midden-Oosten zal zij alles
doen wat in haar vermogen ligt om het mense
lijke leed te verzachten en een vreedzame op
lossing te bereiken.
De Verenigde Naties blijven, ondanks de tekort
komingen, de belichaming van het- verlangen
der volkeren naar een vreedzame, rechtvaardige
en welvarende internationale samenleving. De
regering zal het werk van de Verenigde Naties
en hun gespecialiseerde organisaties aan een
nieuwe internationale structuur van de ontwik
kelingssamenwerking in de zeventiger jaren
met kracht ondersteunen. Zij tracht haar eigen
hulpverleningsbeleid reeds thans te passen in
een internationaal kader en de doeltreffendheid
verdèr te vergroten door meerjarenplanning,
inschakeling van zoveel mogelijk geledingen van
ons volk en concentratie van de hulp op een be
perkt aantal landen.
J^eden van de staten-generaal,
Het komende parlementaire jaar is het laatste
volledige vóór de verkiezingen in 1971. Het ka
binet spant zich in om een groot aantal van zijn
doeleinden in deze periode te verwezenlijken.
Het vertrouwt daarbij uw steun te verwerven.
Een doeltreffende gezamenlijke besluitvorming -
is noodzakelijk voor ons land en ons konink
rijk in deze jaren van verandering en vernieu
wing.
Moge op onze gemeenschappelijke inspanning
Gods zegen rusten
Hieimede open ik de nieuwe zitting van de sta
ten-generaal.
16 september 1969
