ALLERLEI
Kees Kayser:
.knutselen
is zo iets
als
zwarte kunst'
WIELER-
VARIA
De IJzeren Orpheus
,BIJ SINT-NIKLAAS MOET JE
MEER PRESTEREN,'
ZEGT MARCEL VERSCHUEREN
jffllJDAG 5 SEPTEMBER 1969
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
MENSEN IN DE SPORT
OPERA GENT
Nu de blaadjes vallen je kunt tenminste elke dag op
een zending berekend zijn begint ia Gent de opera
het niieuiwe seizoen. Op 21 september is er een middag
opvoering van .Qfinist'l' met Hiilda de Groote, Eric Raes,
Harry van Loo, Slmonne van Parijs, Francis de Paep
en andere, 's Avonds ,La Traviata' met Ottilia Mere.
Guiseppe Torado, Jan Joris en anderen. Buiten het
opera-abonnement valt, op 19 september, een vooretel
ling van ,La Traviata'. Dit •evenement is namelijk onder
gebracht in het Festival van Vlaanderen.
DE KRIEKEPUTTE (1)
Nog meer nieuws uit de culturele sector: poppenthea
ter ,De Kriekeputte' in Hulst heeflt 10 nieuwe stukken op
het repertoire. Woensdag 17 september spelen Frans en
Trees van den Berg en hun poppen in de Stadsschouw
burg van Sint-Niklaas, in het kader van het poppen-
theaterfestival, georganiseerd door het Vlaams Verbond
voor het Poppenspel.
Zaterdagmiddag is er op de Kaai wal in Axel een door
lopende voorstelling in het kader van de kunstmarkt ter
gelegenheid van de Poolse feesten.
.De Kriekeputte' thuis. Vestdijkstraat 18, brengt zondag
14 en zondag 28 september om half 3 ,De prinses die
alles vergat', een komisch verhaal rond prinses Rosalinda
die. om te beginnen, haar mantel verliest. Zondag 5 en
zondag 19 oktober: .Waar is de kat van opoe', voorstel
lingen die om half 3 beginnen. Grootmoeder logeert bij
Jan Klaassen als ze wordt opgebeld omdat Minka, haar
kat kwijt' is. Zelfs de radio wordt ingeschakeld bij de
opsporing. ,De ondeugende plumeau' staat voor zondag
2, zondag 16 en zondag 30 november op het lijstje. Aan
vang: half 3. Jan Klaassen gaat verhuizen en daar komt
heel wat bij kijken, vooral als je een eigenaardige wagen
en een nóg gekkere plumeau hebt.
Zondag 14 en zondag 28 december speelt ,Jan Klaassen
en de leugenaars', een sprookje uit het Duits, ook ge
schikt voor wat oudere kinderen. Voor '70 worden er op
voeringen gegeven van onder meer .Het nieuwsgierige
prinsesje', .Repelsteeltje.' ,Het toverfluitje', ,De slimme
Francisca' en .De dankbare leeuw".
DE KRIEKEPUTTE (2)
Voor volwassenen brengt ,De Kriekeputte* dit i
nog .Reinaert de Vos', een satirisch spel waarin dieren
bepaald geen blad voor de mond nemen als ze .mensje
spelen'.
In Zeeuwsch-Vlaanderen Extra van 4 juli stond al een
verhaal over de voorbereidingen voor deze produktie.
.De Kriekeputte' heeft momenteel in bewerking voor de
oudere jeugd: J5e duivel met de drie gouden haren'.
Plotseling ivas het beeld er. Mannen van openbare
werken hadden het discreet en haast ongezien op de
sokkel geplaatst vóór de begonia's en de geraniums,
die lak hadden aan de gure temperatuur en uitbun
dig rose-rood stonden te pronken. Links van het
beeld lag het grote plein met steentjes van een
kleur waar menig wit-wasmiddélen-fabrikant ja
loers op kon zijn en rechts het as-getinte flatge
bouw.
Het beeld stond er nu, maar mocht nog niet. gezien
worden. De mannen omhulden het ijzeren staketsel
haastig met een grofbruin zeildoek alsof zij de
naaktheid, ervan in barmhartige zorg tegen nieuws
gierige ogen wilden beschermen.
Het beeld stond zo twee dagen en nachten. De beico-
ners van he-t flatgebouw liepen er haastig onver
schillig langsgekweld door andere besognes dan
kunst en cultuur en zelfs de kinderen anders
zeer geroutineerd in afbraak bleven met hun vin
gers van het zeil af. De derde dag werd het beeld
ongeduldig, de schepper had het niet gemaakt om
verduisterd te laten staan, het zeil begon te wap
peren, er staken een paar vingers naar buiten, het
beeld wilde onthuld worden. Het regende Hit een
dreigende volle lucht die nog veel voorraad bezat.
Een man maakte zich los uit een gezelschap van
andere mannen die langs het beeld kwamen en ivipte
met een joyeus gebaar lachend het zeildoek af. Zo
maar, een me)iselijke handeling, schier achteloos en
erg onofficieel. De vaste pleiners florerende be
jaarde mannen aan wie weinig ontgaat kwamen
net even te laat om het te zien gebeuren. De onop
gemerkte simpele verrichting kon doen vermoeden
dat niet de geïnspireerde handen van een kunstenaar
het beeld hadden gemaakt, doch dat het verwekt
was door de natuur en gegroeid op de plaats waar
het stondHij was zo maar opeens gekomen, deze
ijzeren Orpheus, met zijn lier, zijn zwarte metaal
contrasteerde met het rood. van de bloemen en het
wit van de steentjes op het plein. Opeens was de
wijk veranderd in een buurt met allure want wei
nig woonwijleen hebben een kunstwerk als entree. De
bewoners zullen het in één adem met het theater
gebruiken als hun kosteloze visitekaartje, 't Klinkt
goed als je kunt zeggen dat je vlak bij Orpheus en
het theater woont. Een beeld wordt verondersteld zo
niet voor de eeuwigheid dan toch voor het verre na
geslacht zijn standplaats in te nemen. Als herinne
ring aan de één of andere grootste gebeurtenis die
op dezelfde plaats of in de nabijheid waar het staat,
plaatsvond. Er komen bij de onthulling dan ook
meestal autoriteiten in jaquef en redevoeringen
aan te pas. Hier niets van dit alles. De culturele- re
solutie voltrok zich hier ook op straat maar deed
dit onopvallend en geruisloos. Orpheus is met zijn
!ie> zwart geblakerd hier teruggekeerd uit de
onderwereld en wijst triomfaal de weg naar de ste
nen tempel: de schouwburg, aan welker komst hij
zelf de zijne te danken heeft. Zou hij ook op deze
plaats de mensen tot zachtheid bewegen f Misschien
loordl de onbezielde natuur wel zo door hem bewo
gen dat er meer bloemen en planten rondom hem op
schieten en er zelfs bomen gaan groeien.
Wellicht heeft de kunstenaar die deze dominerende
wegwijzer maakte er ook wél zo over gedacht. Twee
jongetjes stonden nadenkend het beeld te bekijken.
Theaterbezoekers in spé Misschien.
Het kleinste ventje zei tegen de ander knaap: Ja.
k zie hethij heeft geen kop, maar wel een gitaar.
Zou het toch een biettel zijn?'
t In vaderlandse wielerkringen blijft men kenne
lijk nog wat nakaarten over Brno, waar zoals be
kend Boom, Stam, Balk en Kcetie Hage voor de Ne
derlandse successen hebben gezorgd. Als men som
mige begeleiders mag geloven (en waarom niet?),
dan hebben diverse knapen er daar met de pet naar
gegooid. Vooral Hein van Breenen schijnt nogal wat
moeilijkheden met z'n jongens te hebben gehad.
Het heeft in de wielerploeg in Brno aan disci
pline ontbroken en jarenlange ervaring heeft geleerd
dat wiclermensen niet (nog niet) zonder discipline
kunnen. Als coaches bij renners moeten gaan bede
len of 7C u-u.b. op de baan willen komen t rainen, dan
lit er Iets fout. Voorts blijken coaches die met des
renners fietsjes lopen te slepen, weinig ontzag in te
boezemen. Betreft het, nou nog sterren zoals Tiemen
'Groen, Pat,riclt Sercu en andere wiel erku n sten aars,
tan kan men nog iets door de vingers zien maar de
keren tandemspeeialistcn, sprinters en achtervolgers
ran vaderlandse origini, bleken ook, nog geen knip
™r de neus waard te zijn. Men had deze lastige ke
reltjes beter op staande voet naar moeder kunnen
doren.
Het onelegant heenzenden van Jan Derksen heeft
tlch kennelijk toc.h gewroken. In die man zagen de
aankomende renners toch altijd nog de oud-wereld
kampioen, al had die dan nok menselijke gebreken.
Joop Middelink, die het baanwerk van Derksen er
wel even bij zou nemen, heeft dat niet aangekund.
Bovendien had hij veel iast van z'n bloeddruk, het
geen hen in het toch al rumoerige Brno dagenlang
aan bed heeft gekluisterd. .Tarzan' van Breenen kon
de jongens niet aan en Frans Mahn kon niet mee
naar Brno omdat de KNWU daarvoor geen geld had.
Een wonder dat die baanmensen toch nog vier me
dailles in de wacht hebben gesleept. Hopelijk heeft
onze vaderlandse wielersportorganisatie, die toch er
varing heeft met teleurstellingen, mislukkingen, te
der bestaat de ploeg uit Henk Benjamins en Jef v. d.
genwerldng en misplaatste IJdelheid van renners,
hier weer het nodige geleerd. Als het nu ook maar
gebruikt wordt
En als men toch over verbeteringen gaai pra
ten, dan verdient liet, ook wél aanbeveling dat men
eens met de NOS gaat praten over het verslaan van
wielerwedstrijden op de tv. Want men kan het er
toch wel over eens zijn dat een man als Barend
Barendse, die vrijwel niets anders doet dan door on
deskundigheid. de wielersport in diskrediet brengen,
van het scherm moet verdwijnen. De blunders van
deze steeds maar weer zuur glimlachende en een
aparte taal sprekende babbelaar, nemen met de wed
strijd toe. Toen Bracke Mardnelli In de kwalifica-
tieritten inhaalde, zei een hoogst verbaasde B. B.:
.Bracke gaat dóór, hij wil zeker het baanrecord ver
beteren'. De man wist kennelijk niet dat Bracke door
moest gaan, omdat het Juist om kwalificatieritten
ging en men zich dus moet plaatsen aan de hand
van de (beste) gemaakte tijden. Verder maken slor
dige opmerkingen als: ,de volgende uitzending ziet
u ran elf uur tot half élf', een slechte indruk. Op het
laatste stukje wegparkoers van een paar honderd
meter had hij het over: ,en van hier is het nog 300
km naar de finish'. En bij de amateurs: ,Let u op
Oosterhof die we niet kunnen zien'. De man die we
jaren lang hebben gekend als Fausto Coppi, heet
sinds Barendse nu opeens Faoesto. En ga zo maar
door. Afgrijselijk om aan te horen en'wat een genot
om dan te luisteren naar een Theo Koomen en Fred
de Bruijne.
Een punt achter de wereldkampioenschappen.
We staan voor de Ronde van de Toekomst die vol
gende week begint en waarvoor tot vandaag ("dins
dag) al zes renners werden aangewezen. Onder hen
vier topfiguren namelijk Fedor den Hertog (heeft
weer met een pracht solo gewonnen) Joop Zoete
melk, Popke Oosterhof en Thijs de Koning, Dat
viertal móet daar in Frankrijk .potten breken'. Ver-
Burgh en vermoedelijk komen daar nog bij Jan
Spetgens, Tino Tabak (of Peer Hoekstra)Een ploeg
waarin we het grootste vertrouwen hebben mits ze
goed worden begeleid (zie boven).
9 Een prettig geluid kwam vorige week uit Frank
rijk waar Jan Janssen weer een koers heeft gewon
nen (in Bussières). Jan is dus weer uit de lappen
mand. Ook Gerben Karstens smaakte het genot van
de overwinning in Rijckevorsel en werd daags daar
na derde ln Adegem. Beide konden best weer zo'n
opldkkertje verdragen.
Voor zondag staat 's-werelds langste en bijna
oudste wielermarathon op het programma, de bijna
560 km lange Bordeau-Parijs. Een heel aparte wed
strijd met altijd een klein aantal deelnemers, die
om twee uur 's-nachts op de fiets kruipen, gekleed
in dikke truien en lange broeken en die luid pra
tend en langzaam rijden op weg gaan naar Parijs.
Als de dag er goed door is, gaat de overtollige kle
ding uit maar men blijft zo'n 260 km bijeen totdat
rond tien uur Chatellerault wordt bereikt waar de
luid knetterende dernies al staan te wachten om de
renners te gangmaken tot in Parijs.
Tot dinsdag stonden er dertien renners ingeschre
ven waaronder de Nederlanders Arie den Hartog,
Harrie Steevens en Henk Hiddinga. Verder de Fran
sen Perin, Leblanc, Catleau en Jourden, de Belgen
Bodart. (winnaar van vorig jaar), Van Coningsloo en
Godefroot, de Duitsers Wolfshohl en Boeke, de Tsjech
Daler en de Zwitser Spuhler. Er waren begin deze
week nog onderhandelingen gaan de met Jan Jans
sen, Delisle, Raymond en Augustinho. Later kwam
bericht dat Jan Janssen zou meerijden en dat Arie
den Hartog en Harrie Steevens niet zullen starten.
Wij vragen tenslotte uw aandacht voor Cadzand
waar morgen (zaterdag) een koers is voor amateurs
en adspiranten (aanvang 13 uur) en voor Sas van
Gent, waar dinsdag om 14 uur de amateurs van start
gaan.
^a« dat stadhuis heb ik 80 uur gewerkt'
yM geen bedrog, ziet ge'
Kees Kayser in zijn werkplaatsje
HULST Meneer, ge zu.lt het geloven of niet, maar met de
Weense Week was Ronny Tober hier en hij zag me en zei: dag
Kees, hoe is't met u? Hij heeft nog een liedje voor me gezongen.
Aan Annneke Grönloh heb ik een molentje gegeven. Ze stond
te zingen vlakbij m'n stand met modellen. Ze is mooi hoor, erg
mooi. En aardig'.
Sinds Willeen Duys vrijdag 25 juli
straatveger en modelbouwer Kees de
Kayser (58) uit Hulst ten over
staan van enkele miljoenen tv-kli-
kers in de landelijke publiciteit tii,-
de. heeft Kees rast noch duur. In
zijn honderd jaar oude huisje is het
een komen en gaan van mensen die
Kayser en zijn spullen wel eens in
't echt willen zien, er komen brie
ven met verzoeken om molentjes te
maken (,ik kan daar echt niet aan
beginnen') en hij is uitgenodigd om
zijn modellen te showen op dc huis
houdbeurs. die van 19 tot en met
30 september wordt gehouden in de
Haagse Houtrusthallen.
,Ga maar binnen hoor, dan zal 'k
eens precies zeggen hoe ilt het alle
maal maak', zegt Kayser tegen ieder
een die aan de deur komt. En hij
legt uit en wijst aan en vraagt of je
toch echt ziet dat hij bij Duys
niet heeft zitten opscheppen.
.Ik ben 4 jaar geleden begonnen met
modelbouw. Eerst maakte ik wat
woomvagentjes en- draaimolens en
later ben ik aan grotere dingen be
gonnen. Allemaal uit m'n hoofd hoor
èn allemaal met de hand. Dat is, ja
dat is een soort zwarte kunst. Daar
heb je toch wel eens van gehoord
hé? Dan kunnen die mensen ineens
alles. Dat is bij mij ook zo: waar
ik van droom, dat kan ik maken.
Maar je moet me niet op de vin
gers kijken, dan lukt het niet meer.
Ik kan ook niet tegen lawaai. Als
ze dan wat kopjes verzetten dan ben
ik het kwijt'.
Zijn werkplaatsje meet 2 vierkante
meter, het staat er propvol. .Dat is
nou zo jammer hé, ik heb geen ruim
te, ge ziet het hé? Ik maak alles
op m'n knieën omdat ik geen ruim
te heb. Maar ze zouden mij eens
een stalleke moeten geven, een oud
hudske waar ik kan werken. Da.n zou
ik nog veel meer kunnen maken.
Ik wil dan aan de Willibrorduskerk
beginnen. Maar m'n stadhuis is mooi
hé? Heb lk 80 uur- aan gewenkt.
Gewoon gemaakt van latjes en lu
cifers en allerlei andere kleine din
getjes die ik vind als ik de straait
veeg. Zie je dat draaiorgel? Speelt
echt. Ja, met een grammofoon er
achter natuurlijk. En al die lampjes
kunnen branden. Ik zet er een trans-
formatortje in en dan branden ze.
Ik werk nou aan lampjes voor de
binnenkant van het stadhuis. Dat
doe ik met fittingen van kerstboom
lampjes. Kijk, ze komen hier te han
gen: net echt, niet?'
Heel zenuwachtig
Zijn vrouw zegt: .Kees, maak Je
niet zo druk jongen', maar hij ver
telt dat hij nu eenmaal zo is en dat
hij daar niets aan kan veranderen.
,Bij Duys was ik heel zenuwachtig.
In 't eerste hoor, later niet meer. We
zaten in de tuin voor dat program
ma en ik had het op mijn keel van
de zenuwen. Toen zegt Duys: Kees.
wil je een ijsje, maar ik wilde lie
ver een pint. Maar later was ik kal
mer. toen was ik er doorheen. Hoe
ik bij Duys gekomen ben Met carna
val heb ik al m'n spullen op een
wagentje gezet en ben door de stad
gereden. Dat hebben de mensen van
de carnavalsvereniging gezien. Me
neer Maas maakte er foto's en dia's
van en die heeft toen een briefje
naar Duys geschreven. Ja ik vond
het wel mooi hoor. we zijn met z'n
allen naar Laren gereden, daar werd
het opgenomen, 't Zou eerst in kleur
wezen, maar 't was zwart. In kleur
kon niet of zo'.
Hij haalt wat latjes en begint ze
met een schaaf te bewerken. Van
een kartonnen schoenendoos knipt
hij een reepje af en vouwt er een
dakpannetje van. .En nu gaat ge
met mij mee meneer, nu zal ik u
laten zien hoe ik dat stadhuis heb
gemaakt. Hier, hier heb je de pan
netjes. Ziet u, geen bedrog hé, ik
Jjater ben ik aan grotere dingen begonnen'....
heb niet gesnoefd hé. voor de tele
visie? En die latjes zitten hier in
de toren. Kijk ze passen precies, bent
u overtuigd?'
Karretje
Sinds Kees bij Duys is geweest kan
hij in Hulst, naar eigen zeggen, niet
meer rustig met zijn karretje over
straat. .Iedereen roept mij van de
straat en dan vertellen ze dat ze 't
so leuk hebben gevonden. Maar
schrijf nnet teveel dat ik het alle
maal uit mijn hoofd doe. Dat vind
ik niet zo leuk en ik hou niet van
snoeven'.
Voor de foto's wil hij persé zijn
pet op. ,Die pet heb ik altijd op,
zo kennen ze me hier. die hoort b:j
me.' Hij bied", sigaretten en (,hebt
ge al gegeten?') boterhammen aan
port zijn vrouw dat ze nog eens wat
koffie moet zetten. Er stopt een
auto met mensen uit Beverwijk.
Kom maar door hoor', roept Kayser.
.dan zal ik eens precies zeggen hoe
ik het allemaal maak....' En wij
hebben tegen het najaar nog een
molentje tegoed.
SINT-JANSTEEN .Vroeger ging m'n
familie altijd naar Theo kijken, maar nu
verdelen ze 't een beetje: als ik sipeel is
er ook een afvaardiging'. Marcel Verschue
ren uit Sint-Jansteen, voetballende broer
van coureur Theo Verechueren. verwissel
de onlangs het eerste elftal van 3e-klasser
Steen voor dat van Sint—Niklaas, een ama
teurclub die uitkomt ln de 2e klas. Een
overstapje dat er allang inzat .Al 2 jaar
geleden waren er contaoten. maar omdat
Steen De Smet kwijtraakte aan Beveren
oen ik gebleven. Vorig jaar vertrok Miel
Saman naar Sint Gilles en toen wilde ze
"dj ook nog laten gaan. Maar hetcon
tract was een jaar geleden al getekend'.
Voornaamste motief om naar België te ver
trekken Versohueren heeft overigens
do Belgische nationaliteit was naast het
plezierige bedrag dat de Steen-speler in
handen krijgt, het feit dat hij in .Sint-Ni-
«lans een constructiebedrijf heeft. ,Ik wil
de de mensen hier leren kennen. Tenslot
te ben ik het grootste gedeelte van de
ueek in Sint-Niklaas. Mijn zuster woont
hier ook. in dezelfde straat als een van
ae bestuursleden van de voetbalclub. Nou,
'e contacten waren vlug gelegd'. Verschue
ren traint vier keer per week: dinsdag,
woensdags, donderdags en vrijdags. Daar-
■an is de dinsdag gereserveerd voor condi-
etralning, de donderdag voor theorie.
Gaat hier heel wat zwaarder dan in
iht-Jansteen. Dat merit ik bijvoorbeeld
avonds van het veld afkom: je
L_
bent dan bekaf, dat was volkomen nieuw
voor mij. Op de training van Steen liep
je een beetje rondjes, da.t had niet zo
veel tc betekenen. Je moet hier trouwen?
toch meer presteren, geen wonder, want
je krijgt ervoor betaald. Als wij een
thuiswedstrijd winnen levert ons dat 230C
franken op. Je gaat alles op alles zettei:
om er iets van te maken. Ze vinden mijr
fysieke conditie goed, maar aan het spe
ontbreekt nog wel iets'.
Marcel Verschueren. achterspeler In he
elftal van Sint-Niklaas, heeft er 6 wed
strijden op zitten. ,Dat waren vriendschap
pelijke ontmoetingen. Zondag begint hie
de competitie. Dan spelen we thuis tege:
DoornikDe uitslag? We winnen, dat staa
voor mij vast. Wat ik van de competiti
denk? Wel, ik hoop dat we aan de tc
van de 2e klas eindigen, bij de' eerste
Van 't jaar waren we op 4 na de laatste
Niet zo best, nee'. Overigens ontbreekt he
Verschueren in 't Belgische niet aan Zeeuws
Vlaamse belangstelling. ,Het is opvallen:
hoeveel mensen uit de buurt van Sint-Jan
steen, Hulst en Kloosterzande je hier zie:
Trouwens, m'n supporters uit het Steen
tijdperk zijn me echt nog niet vergeten'
Blijft Hij voorlopig voetballen? ,Ik ben nu
22 en bij mij in de ploeg zit iemand van
33. Nou, die kerel doet in 2 stappen waar
ik er Wen voor nodig heb. Ik heb dus
echt nog wel wat voor de boog, dacht ik
Marcel Verschueren in Sint-Niklaas uitmonstering
