NEDERLAND KAN ZICH NIET PERMITTEREN
INDUSTRIE TE WEIGEREN'
.Alleen nationaal over
Zuid-Holland beslissen'
m
Ed
Economisch directeur Rotterdams havenbedrijf:
ssiöiS^!S«SiÊii
Sydney J. van den Bergh:
Si»™.* ™J1
SRfvS&'Sft
Feestvierders'
lieten spoor van
vernielingen achter
.WEST-IRIAN
IN 1971
AUTONOOM'
Oud-Atjeh-strijder van Van Heutz
KORNELIS BILDER TREKT
REEDS 70 JAAR PENSIOEN
Verzei
jsts'j nisws9augustus 1969 provinciale zeeuwse courant 7
achti'j
ote grot]
iulta't
cht« c«
'ant tiffi:
tiiii
re sffihs
d3a
de v
süciia
r op 13S
ed b,e2{
set TOIH
s wtü»
eete S
te pij
prt%5
rorm iij
kf.g
tea
de
nfei.
Di ?i
h diltdi
ter--
i 1:—.
lea ?i
iderwli;
tzonahsi
3HU fe
dit'.
ao?fe
nfetü
betf&
Llir,
1 augun
?eriü|i
G'
Complementair
Rotterdam vindt dat Nederland zich
niet kan veroorloven industrieën
naar liet buitenland te verwijzen als
wij straks zeil ruim 6 miljoen men
sen aan de gang moeten honden.
Drs Hagenaar: .Daarom bepleiten wij
een complementaire havenontwikke-
ling. Br dient een volledig assorti
ment zeehavenindustrieterreinen te
komen. Iedere klant moet geholpen
kunnen worden Anderen mogen dan
wel beweren dat ó;e terreinen onder
ling te verwisselen zijn, maar die
substitutiemogelijkheden zijn naar
onze mening benefit t. Wat w.j willen
is de industriën zélf laten kiezen.
Als je ze verplicht ergens te gaan
zitten, ontkom je niet aan hoge sub
sidies. Op korte termijn is die sub-
stitutiemogelijkheid niet groot. In
het Scheldebekken vinden ze van we!.
Als je het mij vraagt zien ze daar
spoken. Je kunt niet alle typen pe
trochemische industrie zo maar
spreiden. Br zijn er die sterk afhan
kelijk zijn van de agglomeratiefac
tor. Zij moeten ergens tegenaan kun
nen leunen.
Voor Shell was de Maasvlakte niet
de aangewezen plaats. Daar hadden
ze die grote scheepsweg niet nodig.
Shell ging naar Moerdijk, omdat het
transport van daaruit door middel
van korte pijpleidingen goedkoper
te regelen viel dan vanuit het Sloe
in Zeeland'.
Waarom richt Rotterdam nu zijn
aandacht op de Hoeksclie Waard en
niet op het Scheldebekken
Of-of'
[ROTTERDAM (GPD) Moet het Rotterdamse agglomeratie-
leven verdorren onder de dictatuur van havenmaniakken? De
publieke opinie vindt dat het daar aardig op gaat lijken. Ze heeft
woord over voor wat zij als doordrijverij van de ambte-
narenkliek' beschouwt. Het algemene verwijt is dat Rotterdam
in zijn .ongebreidelde expansiezueht' de geldmakerij als surro
gaat voor welzijn verkoopt. Burgemeester Thomassen en zijn
^ortomanen' ergeren de tegenstanders nog dagelijks met hun cij-
ferlitanie. Dat moet de rechtvaardiging zijn voor moord op een
ituk van de groene wereld. Op -de stilte rondom een bijna over
baar toeren draaiende stad, die niet weet hoe zij de mensen straks
anders de materiële ruimte tot zelfhandhaving zou moeten bieden.
men de bjjbel voor de Rotterdamse
futurologie. Na het groene boekje,
een algemene verkenning van dc Del
ta-club, verscheen het gele boekje,
waarin liet eigenlijke plan wordt
gepresenteerd: industrialisatie van
de Hoeksclie Waard, vergroting van
de -Maasvlakte, bet reserveren van
Yoornc-Putten voor liet geval dat
gebied te zijner tijd nodig moekt
zijn. Dan liet itapport Harris, ofte
wel het blauwe boekje, dat antwoord
geeft op de vraag boe de ontwik
keling in het Rijn-, Maas- en Schel-
de-gehied, bezien voor de gehele Del
ta, moet worden opgevangen. Ten
derde: lief grijze boekje, een rapport
van Freeman Fox en Wilbur Smith,
dat de baveiizaUen behandelt. En
tenslotte het oranje boekje van de
commissie-Van Tilburg (genoemd
naar een vroegere Rotterdamse wet
houder), waarin dc toekomstige
werkgelegenheid i:i do haven en in
liet industriegebied wordt verkend.
Een deel van het havenrapport over
te verwerken goederenstromen is de
zer dagen verschenen.
Die kritiek is voor drs J. Hagenaar,
economisch directeur van het Rot
terdamse havenbedrijf, niet nieuw-
Iedereen die bestuurlijk bij de groei
van Rotterdam betrokken is, weet
hoe de kaarten liggen:
Di provincie Zuid-Holland, met
de commissaris van de koningin mr
aan het hoofd, maakt
zich zorgen over da. visie van kruis
ridders in de petrochemie. .Breid
KeurT' msar uit langs de as Annverpea-
Poaadam, zoggen ze en houd die
stmosfeerverstikkers en milieuver-
00 W postera van onze woongebieden van-
gcvorol daan'. ,Het is helemaal niet erg',
ter Tes za kortgeleden mr Klaassesz, ,als
er een aantal bedrijven bij Rotter
dam op de stoep staan en zich daar
niet kunnen vestigen. Er moeten geen
li"
lustrieen die net zo goed
Westerscheldebekken of Moerdijk
kunnen'.
Er is een werkgroep opgericht
jdie Rotterdam nauwlettend in de ga
ten houdt, het zijn de mensen die
jen aanslag op de natuur proberen
jie voorkomen. Zij vrezen verstoring
van het biologisch evenwicht als de
havenmaniakken' hun zin krijgen.
Het feit dat :n de Hoeksche Waard
al grondeigenaren en boeren de be
reidheid hebben getoond aan Rotter
dam te verkopen, wijst erop dat bij
ffle terreinverwervmg maar weinig te
genstand is te duchten. Als er ver-
ze: s3, dan is dat .n ieder geval niet
van deze speculanten te verwachten.
Tn Rotterdam leven ze om te
.perken, wordt bij wijze van grap
beweerd. Juist daarin zou de Maas
stad zich onderscheiden van Amster
dam, waar men werkt om te leven,
un van Den Haag, waar men erop
uit is anderen te laten werken. Dat
dw goedmoedige satire op de Rot
terdamse ijver met helemaal niis-
Pi=as; is, bevestigt de jongste Rijn
mond-enquête. De bestaanszekerheid
en de hoge lonen zijn de belangrijkste
redenen voor vestiging in de agglo
meratie Rotterdam. Maar daar staat
tegenover dat ook veel mensen het
Rijnmondgebied links laten liggen,
of vertrekken, omdat het woonkli
maat er te wensen overlaat. Alles
u Terhee'rse3$ °P werken inge-
dat menig gezin zich daaraan
°P oen duur gaat ergeren.
Fatsoenlijk
Drs Hagenaar: ,\Vij zijn dus niet
over een nacht ijs gegaan. Neem dat
oranje boekje maar. Daar hebben aan
meegewerkt de Kamer voor Koophan
del, de Scheepvaart Verenigmg Zuid,
de drie vakbonden, de toenmalige
topman van het gewestelijk arbeids
bureau, hoogleraren, raadsleden eD
gemeentelijke diensten. Bovendien is
het initiatief niet von ons uitgegaan,
maar van meneer W. Hulsker, die in
dertijd Rotterdams raadslid was en
een functie heeft in de Nederlandse
Bond van Vervoerspersoneel. Ik ben
van oordeel dat wij het spel fat
soenlijk hebben gespeeld. Goed, een
aanpak in deze vorm heeft ook wel
nadelen. Je kunt niemand een werk
methode voorschrijven. Daarom zijn
de uitkomsten ook niet parallel. Maar
toch zijn er overlappingen in de stu
dies. De berekeningen geven daar een
zelfde oixle van grootte te zien. En
dat wilden we nu juist bereiken.'
In het oranje boekje is gekeken
naar cle totale Nederlandse werkgele
genheid in 1990. Dat is het prik-
jaar voor al deze studies geweest.
De bevindingen zijn: een zo grote
ontwikkelingsbehoefte, dat Neder
land erg hard za! moeten werken
om het te halen.
Drs Hagenaar: ,ln 1990 heeft Ne
derland 105.000 hectare industrie-
grond nodig, waarvan 51.000 voor
zeehavenindustrie. Voor' de Rijnmond
zijn die cijfers 23.700 en 20.000 ha.
Die uitkomsten zijn gebaseerd op
de groeitrend van de verschillende
industrietakken. Voor elk type in
dustrie is nagegaan hoeveel mensen
er per hectare te werk moeten wor
den gesteld. Daarbij is rekening ge
houden met de stelling dat er in de
toekomst meer oppervlakte nodig zal
zijn om hetzelfde aantal mensen
aan het werk te houden en boven
dien met de automatisering en de
groei van de beroepsbevolking op ba
sis van volledige werkgelegenheid
De 23.700 hectare zijn in de Rijnmond
niet zonder uitbreiding te realiseren.
Het plan .tweeduizend plus' moet in
de noodzakelijke uitbreiding van in-
dustriegrond voorzien. Andere is het
niet mogelijk die 670.000 mensen op te
vangen die straks in de Rijnmond
zullen werken. Desondanks hopen wij
dat we Voorne-Pubten ongemoeid
kunnen laten. Daarvoor zal het no
dig zijn dat elders in Nederland vol-
we zowel naai- het ene als naar het
andere gebied moeten kijken. Zee
land redeneert volgens het ,of-of-sy-
steem' afgestemd op de Schelde. De
provincie Zuid-Holland denkt er ken
nelijk net zo over. Bij ons is hel
niet .of-of' maar en-en'. Het gaat
Rotterdam om de natte industrie.
Voornamelijk chemische bedrijven,
die georiënteerd zijn op de olieraffi
naderijen in de Rijnmond. Nu zegt
de provincie wel dat' de luchtveront
reiniging zo'n zorgelijke zaak is.
Maar ik sta daar optimistischer te
genover. Technisch is de bestrijding
haar mijn vaste overtuiging helemaal
onder de knie te krijgen. Dat is een
kwestie van nieuwe methoden en
geLd. Trouwens, als je over de hele
wereld dezelfde regels voor vervui
ling laat gelden, can hoeft er geen
concurrentie meer te zijn door uit
eenlopende produlctiekosten Iedereen
moet dan hetzelfde doen om die re
gels na te leven. Daar komt nog
bij dat er ook andere vervuilers zijn,
zoals auto's, daar kom je ook niet
meer vanaf, evenmin
industrie'.
Drs. Hagenaar: .Wij zien het als een
kwestie "van uitgangspunt. Waar die
provincie naar toe wil is mij, eerlijk
daar: er moet geen expansie
men. En dan laten ze erop volgen:
maar als het dan toch moet, dan
moet het maar. Ik geloof dat het
gewoon verstandig is om een uit
wijk te zoeken. Nederland moet ds
bedrijven niet kopschuw maken, Wie
in 1990 een baan moet hebben die is
er nu al. De pil is voor ons eigen
lijk te laa.t gekomen. Wat wij met
ons plan bedoeld hebben, is zoveel
mogelijk opvangen zonder brokken ie
maken. Met eëh behoorlijk vervoer,
goede woongelegenheid en een aange
paste recreatie. Ik had liever gehad
dat ze ons daarop hadden aangeval
len'.
Leefbaarheid
Heeft Rotterdam al een antwoord
heid Wan dat gebied"
Jut
Kop van
Sinfls liet Rotterdamse plan twee-
Mand plus' in do publiciteit is ge-
Jf".'1 Is llcl gemeentebestuur al kop
Dc conclusie daaruit kan
irf.'i l.aan (1'' presentatie nogal
al heeft ontbroken. Voor een stad
c gewend is dc zaken grondig aan
ViJÏ. is Seen beste beurt.
m i de havendirectin dat
sL»5 °"rechte 'egen Rotterdam
stemming is gemankt.
deSaS^.?5; ',ik geloof niet dat
hier eenvetan kan
d» wl >ze geen °°S hebben voor
ae taftttrhwd en de biologische as-
omTIL 1 zou lK>oguit kunnen zeg-
f- J! d!e aandacht niet voldoende
Dïui^is iHet plan .tweeduizend
KI 's.ni6t Jttwi gelanceerd om over
bren^n 5 6511 Ses'Pi'ek op gang te
vraa.*-Kernnunt was voov ons de
•êhnA. °.e unnerl we een soort,
^nsituatie creëren, waarin wn-
trekkènb" ;'ecreatie aan hun
S®Kken Romen.
jA^ydanise plan Js
o. n,?T. uk! Hel werd eigenlij*
geboren. Uit-
?vat°Q?nn, hN stadsbestuur was:
Plaat^LT t0 doen als er geen
ven' pin ,i voor kteuwe bedrij-
k van mCferzoek naar de bohoef-
biinlet nepoteivtleel kon daar-
Kif t^?ders- Wij
menheid'Vfon1™ ie"on voorin,geno-
j*e n ^Uhet wel g°ed. vroe-
Futurologie
dden 'inPdeemnnnar"an "°s pnkele
W "e maak *ijn. vormen sa-
zouden
steun h:j
'ilden ons-
DEN HAAG (GPD) Niet de
provincie moet de ontwikkeling
van het zuidelijk deel van Zuid-
Holland bepalen. Alleen op na
tionaal niveau zou een overkoe
pelend orgaan dat kunnen. De
ontwikkeling van dat gebied is
immers een onderdeel van een
veel groter geheel: het gehele
gebied tussen Rotterdam en
Antwerpen.
Deze gedachtengang volgt Sydney J.
van den Bergh in een brief die hij
ais lid van provinciale staten (voor
de wd) schrijft aan bet dagelijks be
stuur van de provincie het colle
ge van gedeputeerde staten en aan
zijn medeleden. ,Het heeft weinig zin
voor Zuid-Holland op eigen boutje
veel tijd en werk te besteden aan het
streekplan voor Zuid-Holland-Zuid',
zo schrijft de lieer Van den Bergli.
Gedeputeerde stalen zelf hebben ooi:
al ingezien dat hun visie op de ont
wikkeling van het zuidelijk deel van
de provincie afhankelijk moet zijn
van belangen, die buiten de provincie
grens liggen. Zij hebben zicli daar
over al tot de minister-president ge
wend. Daarover ,s de heer Van den
Bergh zeer tevreden, maar minder te
vreden is hij met de voorlopige ge
dachten van de provincie over het
zuidelijk gebiedsdeel, waarover de
stad Rotterdam ook zijn eigen ge
dachten heeft.
De provincie, zege het WD-staten-
lid. wil teveel de wezenlijke voorde
len uitrekenen van een verdere uit
breiding van het Rotterdamse ha
ven- en industriegebied. Dat kan vol
gens de heer Van den Bergh niet.
ómdat er teveel factoren zijn"die nietl
te overzien zijn. ,Men kan niet we-|
ten welke industrieën een bepaalde
haven of een reeds bestaande mdus-
trie zal aantrekken. Men weet ook|
in het geheel niet wat onze concur-!
rentie zal kunnen doen of, als menl
ver genoeg vooruitziet, zat kunnen
doen'!
.Irrieel', sclirytt de lieer Van denj
Bergh, .indien gs menen dat
alles van te voren precies berekend j
kan worden. Wij hebben te doen met DEN HAAG
een NV Rotterdam of zelfs met een dondenlapiiorgoii
NV Nederland, di
blijven staan, maar zich moeten kiui-'zittendcn
nen uitbreiden om het de toekomsti
ge Nederlander mogeljjk te maken
arbeid te vinden en in de ruimste
zin van het woord te genieten
voordelen die deze arbeid de toe
komstige generaties kan gev
Streekplan totdat de regering als
aangewezen coördinerende ïnstantii
tot een conclusie is gekomen over dt
toekomst van het gehele deltagebied
ANP) De politie heeft
gen vroeg op de Scheve-
„iet «til Uum.rn nln S"era'D"7
gen, allen Hage
naars, waren enigszins onder invloed. De
zes mannen, in leeftijd variërend van
20 tot 29 jaar, en de vrouw, 22 jaar oud,
waren na een feestje in de Newton-
straat dat tot in de vroege morgenuren
geduurd had, in twee auto's naar Sche-
eningen gereden. Onderweg lieten zij
en spoor van vernielingen achter.
tn de nota v;ui gs signaleert de
lieer Van den Bergh ook enkele pun
ten. die volgens hem in tegenspraak
zijn met de .onoplioudbare ontwikke
ling'. Gedeputeerde staten zeggen:
.wij zien de expansie, zoals velen
in Rotterdam die nu noodzakelijk
achten, als ongewenst en onaanvaard
baar behalve wanneer zij onvermijde
lijk is'. De heer Van den Bergh valt
deze uitspraak aan als een .onaan
vaardbaar compromis, waarbij het
wel duidelijk is welke opvattingen
hier tegenover elkaar staan'.
2 In Schevenlngen reden zij een auto total
- loss, een praktisch nieuwe wagen van
c een Duitse toerist, waarmee nog maar
rond 800 kilometer was gereden. De po-
litie heeft vier van de zeven feestvaer-
i ders aangehouden, toen hun auto op de
c boulevard dienst weigerde. De drie an-
deren werden in de buurt aangehouden.
Dit trio had na een botsing in Scheve-
ningen zijn auto moeten achterlaten en
had zich uit de voeten gemaakt. De
twee chauffeurs van de brokkenwagens,
i de 23-jarige betonemailleur C. C. en de,
28-jarige voorman G. J. worden nog
t vastgehouden. De politie heeft de ande-
Tot slot geeft het WD-statenhd ,n re vijf aangehouden en na verhoor heen-
overweging te wachten niet een (gezonden.
ximaal 500.000 mensen wonen. De
provincie wil iets anders: ,Groot-
Hellevoetsiuis', een naar onze mening
minder gelukkige oplossing. Je woont
daar te dicht "od liet werk. Greve-
lingenstad ligt óp 6 tot 7 kilometer
afstand. Maar voordat daaraan be
gonnen kan worden, moet eerst de
Maasvlakte zijn uitgebreid.
Hoe staat de regering tegenover de
Rotterdamse plannen?
Drs. Hagenaar: ,Een conflict met de
nationale overheid hebben wij nau
welijks. Ook het ministerie van eco
nomische zaken voelt de druk steeds
sterker worden. En wat minister
Bakker betreft, die is bijgedraaid. In
de tweede kamer zei hij nog dat uit
breiding van de Hoeksche Waard met
nodig zou zijn. Maar in de eerste
kamer liet hij de deur duidelijk op
een kier staan. Bakker onderkende
eerst niet de beperkte substitutie
mogelijkheden. Nu is ook hij, dacht]
Ik ervan overtuigd dat het niet
meer een zaak van ,of-of' is. Wij j
hebben, vanwege die agglomeratie-
binding aan de Hoeksche Waard ge-
dacht, omdat we in de Botlek vol DJAKARTA <RTR) De In.lones.Mhe
zitten met industrie die het van sche- minister van binnenlandse zaken, gene
pen tot 60.000 ton moet hebben. Er raal-majoor Amir Maelimoed, h'.-eft op
zou daar dan een kanaal moeten wor- een speciale bijeenkomst van de neig
den gegraven, kosten 150 min. Daar vende vergadering.van 1
zijn noga! bezwaren op gekomen, gedeeld, dat in 1.171 aan In t g.biedjo
voornamelijk uit vrees voor bodem- ledige autonomie zal worden verleend,
venzilting. Toch hoeft die vrees, naar,De voorbereidingen daartoe zoude" ko
mijn mening, niet te bestaan. Ver-[mende maand hymnen, m ze! de
zilting is te voorkomen'.
beginnen, zo zei de
[minister in Djajapoera. Voorts maakte
hij bekend, dat de Indonesische rege-
Laat .k in het algemeen dit zeggen: 31 mi!jard roepjah b jna 270 mii-
het plan .tweeduizend plusa kan al-;joe£ gulden-; beschikbaar heeft gesteld
- iivcu auhivui uw4.u...vw—ft gesteld
leen buiten de gemeentegrenzen worVVOOJ, °de oatwdk]{elmg van West-Irian
den gerealiseerd. Het zou nationaal de belastingjaren i960 en 1970,
tot uitvoering moeten komen. Als
men dat niet wil. dan gebeurt liet
nuiar niet. Wij willen niemand iets
opdringen. En het is zeker niet on-]
ze bedoeling van Rotterdam ren stad
te maken waar mensen zich dood-!
werken zonder nog plezier in hun
leven te hebben'.
AMSTERDAM —In het kader
van de fandirua kan tieactïvi telt
heeft de jeur/d in Amsterdam-Os
dorp een poging gedaan de troos
teloze nieuxnbouv:dijk hiel eigen
kunst werken op te vrolijken.
IJMUIDEN (GPD) Kornelis
Hendrik Bilder is waarschijnlijk
Nederlands kampioen pensioen
trekker. Al zeventig jaar lang
betaalt de staat der Nederlan
den iedere maand een pensioen
uit aan haar ex-koloniale sol
daat. De over twee maanden
honderd jaar oude Kornelis be
zit echter nog een record! Hij
is de oudste nog in leven zijnde
Atjehstrijder, een der mannen
die nog onder Van Heutz dien
den.
In de IJniuidense Engelmundusstrant
toont Kornelis Bilder nog graag zijn
herinneringen van weleer, bijvoor
beeld de bronzen medaille die lüj op
29 juni 1895 verwierf met de aante
kening ,ter aanmoediging om het in
geslagen voetspoor te blijven volgen
en anderen door gedrag en voorbeeld
tot dat gevoel van eer en ijver voor
H. M. dienst, op te wekken hetwelk
de gezindheid in den krijgsman ver
hoogt.'
Armoede
Fuselier Bilder koos niet voor de
KNIL omdat het leger en de oorlog
hem zo aantrok, integendeel. Bittere
armoede in de veenkoloniën was er
de oorzaak van dat hij als 19-jarige
jongen tekende voor ons koloniale
leger. ,We woonden in Veendam waar
vader metselaar was. Er viel niets te
verdienen, er was thuis niets te eten.
Ik meldde me daarom aan als kolo
niaal - dat was op 25 april 1889
omdat ze thuis .die vierhonderd gul
den handgeld die ik kreeg, best kon
den gebruiken. Zelf kreeg ik 85 cent
traktement per week'.
Zo vertrok Kornelis Bilder door de ar
moede gedwongen naar Neder-
landsCh-Indië om daar de belangen
koloniaal Nederland met kling en ge
weer te verdedigen. Nadat de recru-
ten waren afgericht, vertrok Bilder
met het 17de bataljon naar Atjeli
waar hij al spoedig de berri-berri
opliep waardoor hij in een hospitaal
op Sumatra terecht kwam. Hij
knapte weer op en werd ingezet bij
verschillende acties op Atjeh. die hem
gelijking met andere arbeiders
een .rijk' man stempelde.
Gouden insigne
De jonge pensioentrekker werd al
spoedig actief in de vakbeweging.
Hij richtte de bond van timmerlie
den op in Veendam en behartigde ja
renlang als secretaris de belangen
van de bond. Van het NW ontving
hij voor zijn verdiensten het gouden
insigne van het NW. een onderschei
ding die voor hem zijn militaire on
ding Z!
trok t
en een dochter naar LJmuiden om
daar een aannemersbedrijf te begin
nen. Maar liefst 250 huisjes aan de
Kennemerlaan herinneren nog aan
de werkzame dagen van de gepensio
neerde.
Afgepakt
In de tweede wereldoorlog werd Bil
der geëvacueerd naar Zutphen en in
1944 bij een razzia opgepakt door de
Duitsers. Van de toen reeds 75-jari-
ge Bilder werden al rijn medailles
afgenomen omdat hij ze iedere dag
droeg als protest tegen de Duitse
overheersing. In een vrachtauto
werd hij op transport naar Nazi-
Duitsland gezet maar ondanks zijn
leeftijd wist hij van de auto te sprin
gen en zo waarschijnlijk het leven te
redden. Te midden van zijn vijf zoons
en de dochter bij wie hij in huis
woont en 50 klein- en achterklein
kinderen hoopt Kornelis Eilder op 25
oktober van dit jaar zijn hondemste
verjaardag te gedenken. Zijn gehoor
is wat achteruitgegaan en ook het
geheugen wil niet meer al te best
maar voor de rest volgt Bilder het
wereldgebeuren nog nauwkeurig.
Zijn dochter: .Hij zit de hele avond
voor de televisie, alles nil hij zien.
Vooral politiek heeft rijn belang
stelling.'
Wat dat betreft, beeft Kornelis Hen
drik Bilder in rijn honderdjarig le
ven genoeg ervaring opgedaan om de
huidige politici aan die uit het ver
leden te toetsen.
wonden en uitstekende daden.'
Bijna twaalf jaar bleef Bilder in Ne-
derlandsch-Indië na slechts één keer
terug te zijn geweest omdat zijn
ouders hem graag weer eens wilden
zien. Een winter lang hielp hij zijn
broer als metselaar maar daarna
keerde hij weer terug in de schoot
van het KNIL. Bilder: Re heb altijd
te doen gehad met de mensen 'in
Atjeh die als minderwaardigen wer
den beschouwd. Ik heb me zoveel als
ik dat kon daartegen verzet.'
In 1900 keerde Kornelis Hendrik
Bilder voorgoed terug naar Neder
land waar Zwaantje Brondijk ge
duldig op baar soldaat had gewacht.
Een geduld dat beloond werd met een
gezegend huwelijk. Bilder nam in
Stadsknnaaal zijn oude beroep van
aannemer-metselaar weer op en ont
ving vier gulden KNIL-pensioen per
week, wat hem in die jaren in ver-
KO RN EL IS BILDER.
