Astronauten na twee en een half uur
in maanstation Eagle terug
VS GEEN EIGENAAR VAN MAAN
gaftfSSïBS
Perscommentaren
VERMANINGEN
OM HAAST
TE MAKEN
Maanlanding van
minuut tot minuut
SEUS&od ogenblik naar
nie'i» m jke sct,ouwspel van 2
ES.™08? in lu° door het oif
VERDRAG VN '67 TEGEN
BESMETTING AARDE-MAAN
PRESIDENT N1X0N SPRAK
MET EAGLE-BEMANNING
2 Wilis
DINSDAG 22 JUL11969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
nd
NA MONSTERS NEMEN EN INSTRUMENTEN nPSTFJ.1F.N-
ZEE DER STILTE: De eerste
twee mensen op de maan, de as
tronauten Armstrong en Aldrin,
planten de Amerikaanse vlag op
de maanbodem. Op de achter
grond het maanlandingsvaartuig
JSagle'.
(Van onze correspondent)
nd d?gouSTON Twee sterfelijke
"gltejneiisen zetten op 21 juli 1969 voet
3med2fl eeuwigheid van de maan en
weoSMfpen er hun aardse schaduw,
sen i^ln evenals het leven op aarde be-
I dfllgon met de onzekere aanpassing
van waterorganismen aan de con-
dities van lucht en land. zo bewo
gen de twee astronauten zich als
^i-Vdansers in een onderwaterduet
over de lucht- en zuchtloze woes-
i pe^tenij van de maan.
>p sl!|:In 1969 verliet de mens het tu-
multueuze nest van moeder aar-
t i de en werd een hemeldier.
De adem van de wereld stokte, toen
r r. na een voorbereidingstijd van bijna
r f V 6 uur de astronauten opdracht kre-
LiLll gen om het luik van hun grillig ge
vormde ruimtevaartuig te openen, en
Neil Armstrong even later rappor-
ij/Ull teerde, dat hij naar buiten was ge-
JHIL treden en zich op het .balkon' be
vond. Kort dtirria werden zijn on
zekere bewegingen zichtbaar, toen
hij voelend en tastend de ladder van
9 sporten afdaalde. Edwin Aldrin,
die beter dan hij kon zien, waar
hij zijn voeten neerzette, gaf Arm
strong daarbfl aanwijzingen zoals
Armstrong hem 20 minuten latei-
van de ladder afhielp.
Onderaan de ladder hield Arm-
precies 4 minuten voor vier stap
le hij op de maanbodem. Zijn
eerste woorden op de maan wa-
ren een commentaar op de eigen
schappen van de bodem. .Het zijn
hele fijne stoflagen', zei hij, ,ik
kan het zonder enige moeite met
mijn tenen loswerken. Er schij
nen geen moeilijkheden te zijn om
je voort te bewegen, helemaal
met moeilijk om rond t© lopen'.
De spanning in het bemande rulni-
tcvaartcentrum in Houston ont
laadde Jell In een hartelijke lach,
toen hij te zien was als eon zich
snel voortbewegende halflopcnde,
halfzwevende figuur uit een ou
de, te snel afgedraaide film.
reld, geconcentreerd op het ge
beuren buiten zijn verste grenzen
zichzelf vergeten had. Het ogen
blik was wellicht door de een
voud ervan het meest ontroerende
moment van de expeditie'.
Toen Armstrong en Aldrin kort daar
na de Amerikaanse vlag in de bodem
plantten, werd in het ruimtevaart-
centrum in Houston lang geapplau-
diseerd. Velen stonden op en gingen
:n de houding staan. In een korte
boodschap richtte president Nixon
zich per telefoon uit het Witte Huis
tot de astronaten. Armstrong en Al
drin. die tijdens de boodschap van
Nixon aan weerszijden van de vlag
min of meer in de houding stonden,
hieven na afloop in een merkwaar
dig ontroerend ogenblik hun armen
op ten groet. Het was alsof toen
hun eenzaamheid op die onmetelijke
vlakte, tienduizenden kilometers van
de aarde, eerst goed tot uitdrukking
kwam.
Miehale Collins, de piloot van de
Apollo-capsule, die zich aan de ach
terkant van de maan bevond op het
ogenblik, dat Armstrong en Aldrin
de maan betraden, iverd korte tijd
later ingelicht over het gebeuren.
.Geweldig', riep hij. ,Jij bent waar
schijnlijk de enige mens. die dit niet
op de televisie kan zien', zei Hbus-
ton. .Dat vind ik helemaal niet erg',
zei Collins. Ondanks door Houston
verstrekte bepalingen van de positie
van de Eagle op de maan, slaagde
Collins er niet ln op zijn 75 km
hoogte het ruimtevaartuig waar te
nemen, ook is nog steeds niet nauw
keurig bekend, waar de astronauten
zich precies op de maan bevinden.
In hun verdere berichtgeving van
de maan. terwijl zij bezig waren
met het verzamelen van bodemmon
sters en het uitzetten van weten
schappelijke instrumenten, merkten
ZEE DER STILTE, MAAN: As
tronaut Armstrong rechtsen
collega. Aldrin (links) bij de trap
van de LEM, vlalc voor zij de pla
quette zullen onthullen, die op de
maan achterblijft als herinnering
aan de succesvolle eerste, beman
de landing.
de astronauten op, dat de kleine
plateaus waaraan de staakachti ge po
ten van de Eagle bevestigd zijn,
slechts enkele centimeters diep ln de
bodem waren gezakt. Onder de in
strumenten bevond zich een laser
straal-apparaat. waarvan korte tijd
later door een proefstation in Jali-
formë werd bericht, dat er licht
signaal werd opgevangen. Ook het
seismografische instrument, dat door
de astronauten werd geplaatst, werd
op aarde geregistreerd. Tijdens de
ze bezigheden leek de vluchtleider
m Houston een kloek, die nu met
dne astronauten afzonderlijk con
tact moest onderhouden. Hij ver
strekte Collins gegevens over zijn
eerstvolgende baan om de aarde, her
innerde Aldrin eraan .foto's te ne
men van de plaatsen waar de stenen
waren opgeraapt, en vroeg Arm
strong eraan te denken, een came
ra van het onderstuk van de Eagle
te verwijderen.
Naarmate de tijd verstreek van 't
verblijf buiten de Eagle, en de
zuurstofvoorraad van de astronau
ten zienderogen slonk, deed zich
in Houston een vage onzekerheid
voor over het gedrag van de
astronauten, die in een bijna uit
gelaten stemming de nieuwe toe
stand beproefden .n de vermin
derde zwaartekracht.
Onder de journalisten dachten som
migen aan de mogelijkheid, dat zij
door het gebruik van de pure zuur
stof, zoals bij diepzeeduikers, leden
aan een op dronkenschap lijkende
toestand van overmoed. Het contro
lestation moest teide astronauten
verschillende malen aanmanen om
haast te maken met het verzame
len van de bodemmonsters, en vroe
gen Armstrong puntig om de gege
vens over de luchtdruk in zijn uit
zestien lagen bestaande ruimtepak.
en over zijn zuurstofvoorraad, hoe
wel beide gegevens telemetrisch in
net bemande ruimtevaartuigcentrum
constant werden opgevangen en ge
controleerd. Wanneer de astronaut
in nun Eagle ae terugreis zullen
aanvaarden, zal er ter waarde van
3,5 miljoen gulden aan achtergelaten
uitrusting en instrumenten op de
maan blijven. Hieronder bevonden
zich de televisiecamera, waarmee het
onwereldse gebeuren werd vastge
legd, en die alleen al een waarde
van bijna een miljoen gulden heeft,
en verder twee fototoestellen, geolo
gische gereedschappen, urinezakken.
en ook" hun ruimtevaartpakken en
de zuurstofapparaten zullen door de
astronauten nog naar buiten worden
gegooid.
Als een goede schipper naast God
was Neil Armstrong, de eerste mens
op de maan, ook de laatste die na
HOUSTON (RTR-DPA) Hier
volgt een nog onofficiële opgave van
de tijdstippen waarop de verschil
lende etappes van de maanlanding
en -wandeling werden ingezet
(alles Ned. tijd)
Zondag 20 juli.
19.50 - Startsein voor de maansloep
om de motor te ontsteken en
koers te zetten naar de juiste
baan om de maan.
21.05 - De Eagle' begint aan de
afdaling.
21.17 - Landing op de maanbodem.
Maandag: 21 juli.
02.53 - Toestemming om de druk in
de maansloep aan te passen aan
die op de maan.
03.49 - Het luik is geopend.
03.51 - Neil Armstrong staat boven
aan de ladder.
03.53 - Via een kabelbaantje wordt
de televisiecamera opgesteld.
03.o4 - De televisie-uitzending be
gint.
03.55 - Armstrong zet zijn rechter
voet in de kom onderaan de lad
der.
03.56 - Armstrong zet rijn linker
voet op de maan.
04.12 - Edwin Aldrin verlaat de
.Eagle'.
04.14 - De tweede mens staat op de
maan.
04.20 - Armstrong verzamelt nood-
monsters van de bodem om in ge
val van een plotselinge start ten
minste iets van de maan mee te
kunnen nemen.
04.24 - Onthulling van de gedenk
plaat.
04.35 - De zonnewindmeter wordt
opengevouwen.
04.41 - De astronauten planten de
Amerikaanse viae en salueren.
04.46 - Aldrin maakt hoge spron
gen als een kangeroe.
04.48 - President Nixon spreekt met
de ruimtevaarders.
04.49 - Armstrong bedankt de presi
dent voor zijn woorden.
ongeveer twee-en-een-half uur de
deur van de Eagle achter zich sloot
na een evenement, dat in de anna
len ran de geschiedenis zal worden
bijgeschreven.
De Nederlandse kranten bejubelen in
verschillende toonaarden de geslaagde
maanlanding.
Het Vrije Volk constateert onder de
kop: duizelig bij een jaartal: .Wanneer
over honderd jaar nog maar tieD wereld
jaartallen worden onderwezen, dan zal
in elk geval 1969 er bij rijn. Het is
een vreemde gedachte dat wij nu net in
dat jaar leven. En dat wij (anders dan
de tijdgenoten van Columbus in 1492)
met eigen ogen konden zien ,hoe het
gegaan :s'. Het socialistische dagblad
meent dat wij allen getuige zijn ge
weest van het begin van een nieuw tijd
perk.
Zal triomf der techniek tot politieke moeilijkheden leiden?
prate:1,:
jikonar,.-
while,
ïogci t
Geruime tijd testte Armstrong zijn
VflflN "^fingen, en maakte daarna foto's
°r'J V!~ wt ruimtevaartuig. Toen de
ttMuIekamer tn Houson, blijkbaar
r r.:.- ongeduldig, hem aanmaande om de
van«tenen en bodemmonsters te veraa-
te Ri- me.en die aan boord gebracht moes
us ly- ten worden voordat Aldrin het vaar-
ve.r;f' ,,!LfnAer!aten- antwoordde hij
zeilfiM zakelijk ,dat zal ik doen, zodra ik
!,aar b™ met de foto's'. Bij het
vordtrA verzamelen van de monsters com
mentarieerde Armstrong: .zeer In-
itle le* "tessant. Het oppervlak is zacht,
SarA' daaronder bevindt zich een
ks el'"- e van dezelfde materie.
i!nmo°' hier- Een groot aan-
l'jken een mica-achtige
™*tantie te bevatten. Et zou de
schep er we harder in kunnen du-
ï.et ls moeilijk om me
zou hier een steen
neel ver kunnen gooien'.
Aldrin
Sïïï Wias. het,de bcurt van Aldrin
naii?^ uu!6!'- ls de enige astro-
en hli hot grappen permitteert
lili t«iro naar hinten stappen zei
feE An[15tronK: .Ut zal mijn
ÏÏeï. r niet achter mc te
sfen LWer eemakkel'jk'. zei Atim-
L<g?nhem' •Pr^tig. prach-
het Aldnns eerste reactie. ,Is
geweldig?', vroeg Ami-
!inJontuuT, met oon cata-
;ra o £^-,Het gevoel week
iïS'eerrl in ??lhg waren terog-
a?le' -al kondile
over t?°ÏTUW e spanning aan
er net welsUgen van de layering
J? ®t.rste gezamenlijke daad van
(Van onze juridische medewerker)
(GPD) Op 18 september 1955 liet de Britse oorlogsbodem
HMS ,Vidal' per helikopter een landingseenheid van vier man
neer op het onbewoonde Atlantische rotseilandje Rockall. 250
mijl bewesten de Buiten-Hebriden. De marinemensen bleven
drie uur op de eenzame rotspunt, richtten er een vlaggemast
op, hesen de Union Jack en metselden tot slot in naam der
koningin een plaquette in. Dit alles, terwijl het moederschip
21 saluutschoten afvuurde. Op deze manier annexeerden zij
op formele wijze voor het Verenigd Koninkrijk deze stip op
de zeekaart, die toevallig binnen het bereik van een Engelse
schietbaan voor geleide projectielen ligt.
Wat is de betekenis van de kleine
ceremonie, die de Apollo-beman-
ning zoals aangekondigd bij de
eerste landing op de maan zal
opvoeren? Historisch gezien lijkt
dat zonneklaar. Lang voordat ie
mand, die bij zijn verstand was.
dacht over het probleem van ,het
recht op hemellichamen' werd al
gemeen in de (Westerse) wereld
erkend, dat de staat die met eni
ge plechtigheid bezit neemt van
een .terra nullis' (land van nie
mand). daarover soevereine rech
ten kan doen gelden. Vasco Da
Gama sleepte op zijn India-reis
marmeren pilaren mee voor ko
ning Manuel de Eerste van Portu
gal. Ontdekkingsreizigers als on
ze Jan van Riebeeck en de Engel
se kapitein Cook verrichtten ce
remonieën van gelijke strekking op
de Kaapkolonie en Nieuw-Zeeland.
Een der meest hechte en blij
vende beginselen van internatio
naal recht was er het gevolg van,
zoals de gebeurtenlssen'op Rockall
illustreren.
Maanbewoners
Toen de ruimtevaart nieuwe ver
ten ging ontsluiten, groeide al
gauw in de internationale rechts
geleerde gemeenschap de opinie
dat deze activiteit beheerst dient
te worden door het internationa
le recht, en met door het natio
nale. Daardoor werd het echter
des te meer de vraag of men voor
de ruimte zou kunnen breken met
de traditie van de dolle soeverei-
niteitswedloop. die niet zonder ge
vaar kan zijn. getuige bijvoor-
De Amerikaanse presidenten Ei
senhower, Kennedy en Johnson
gaven achtereenvolgens in de
meest klinkende bewoordingen
blijk van nun goede voornemens.
Premier Cliroest.jow verklaarde op
zijn beurt na de .maanlanding
van de Lunik 2 in 1959. dal dit
geen territoriale betekenis had.
ondanks dat osteniatief de Sow-
jet-vlag werd meegestuurd. ,De
Sowjet-vlag zal als "maanbewoner
uw (Amerikaanse) vlag welkom
heten en zij zullen ln vrede en
vriendschap tezamen leven', zei
hij.
.De algemene vergadering van
de Verenigde Naties nam in
1961 een aanbeveling en in
1963 een .plechtige verklaring'
aan. belde met de strekking
dat op de maan voor aardse
soevereiniteit geen plaats is.
Alle problemen leken uit de
wereld, of beter gezegd van
de maan. totdat opeens verte
genwoordigers van verschillen
de staten t Frankrijk, Honga
rije. Rusland) gingen verkla
ren dat dit aliemaal géén gel
dend recht was.
Gelukkig is toen op 27 januari
1967 aan alle onzekerheid een ein
de gemaakt door het .verdrag in
zake de beginselen welke de ac
tiviteiten van de staten beheer
sen bij de exploratie en het ge
bruik van de ruimte, indusief de
maan en andere hemellichamen'.
Dit onder auspiciën van de Ver
enigde Naties gesloten verdrag
werd tegelijk ir, Moskou. Was
hington en Londen ter tekening
opengesteld en bindt op het ogen
blik de grote ruimtevaartmogënd-
heden.
Artikel n van het verdrag ver
klaart de hemellichamen niet vat
baar voor soevereine toeëigening.
Het gebruik van de ruimte en he
mellichamen is vrij voor iedere
staat en geschiedt in het belang
van de gehele mensheid. Het ves
tigen van militaire (nucleaire)
installaties wordt uitdrukkelijk
verboden, al is het wel toegestaan
militair personeel in te schakelen
bij het ruimte-onderzoek.
Het ruimteverdrag is geïnspireerd
op het Antartica-verdrag van
1959 tussen 12 staten, die zich
hebben gevestigd in het zuidpool
gebied. Aangezien men aanvanke
lijk aan Antartica grote econo
mische en militaire betekenis
hechtte net zoals aan de maan
hebben verschillende staten ter
ritoriale aanspraken gedaan. Van
af het begin zijn deze overigens
niet erkend door de grootmachten
Rusland en Amerika. Het Antaro
tica-vei'darg heeft nu deze moge
lijke explosieve claims voor dertig
jaar In de ijskast gezet. Het po
neert verder het beginsel van non-
militarisatie en voorziet in inspec
tie van de nationale zuidpoolsta-
tions op basis van wederkerigheid.
Getuige inspecties van belangrij
ke stations als McMurdo en Byrd
(VS) en Wostok en Mirny
(USSR) blijkt dit systeem won
derwel te werken
Historische daad
Dat geeft Hoop voor het welsla
gen van het ruimte verdrag. In ie
der geval wordt buiten juridische
twijfel gesteld, dat de Amerikaan
se astronauten inderdaad .voor de
hele mensheid' hun historische
daad verrichten. De werkelijke
problemen liggen vooral in de toe
komstige ontwikkeling van het
maanonderzoek. Hoe is de ver
dragsbepaling dat de hemellicha
men niet vatbaar zijn voor toe-
eigening te rijmen met het Ame
rikaanse voornemen op den duur
de mineralen op de maan te ex
ploiteren? De hoge kosten (in
1966 geschat op een nalf miljoen
dollar per ounce circa 28 gram
zullen voorlopig de meest re-
ele voorkoming van moeilijkheden
vormen. Het verbod van het op
slaan van kernwapens op de maan
vindt een dergelijke steun in de
praktische omstandigheid dat het
voorlopig nog wel meer dan één
dag duurt een geleid projectiel
van de maan naar de aarde te
schieten, zodat het mogelijk is
hem tijdig te ontdekken en te
vernietigen. Toch zegt dat niet
alles over wat er op de maan
zal gebeuren, wanneer op aarde 'n
gewapend conflict uitbreekt tus
sen twee grote mogendheden. Ver
der blijven er vragen met betrek
king tot de mate waarin een staat
de ruimte om een maanstation
mag beheersen en de aansprake
lijkheid voor schade, veroorzaakt
door ruimte-activiteiten.
Besmetting
Een probleem apart vormt het in
het verdrag neergelegde gebod be
smetting tussen aarde en ruimte
te voorkomen. Dit is al bij on
bemande maanvluchten aan de or
de gesteld, maar krijgt een op het
eerste gericht verrassende nieu
we inhoud door de omstandigheid
dat de Apollo-bemanning (uiter
aard) weer op aarde moet terug
keren. Is de aarde clan beschermd
tegen besmetting vanaf de maan?
De meeste deskundigen achten het
voor 99 procent zeker dat er op
de maan geen leven bestaat. Maar
dat ene kansje, die kleine moge
lijkheid dat toch een .maan-mi-
crobe' wordt overgebracht, om op
een onbewaakt moment met
name bij het openen van de Apol-
lo-cabine te ontsnappen, met
alle niet te voorziene gevolgen
vandien. Het Amerikaanse week
blad .Time' meldde 13 juni, dat
enkele geleerden de NASA ver
wijten hebben gemaakt over de
aangekondigde verslapping van
de quarantaine-procedure na te
rugkeer van de maanreizigers.
Al is dit voorshands een zeer the
oretisch probleem, het vormt in
ieder geval een goede waarschu
wing. dat men er met het alge
mene ruimteverdrag nog niet is.
De geruststelling dat, wat de
maansoevereiniteit betreft, het ou
de .wie het eerste komt het eerst
maalt' nu naar de historie ls ver
wezen, mag niet afhouden van het
formuleren van verdere en deugde
lijke regels voor de ruimtevaart.
Willen tenminste de woorden voor
de hele mensheid' niet een onbe
doelde, cynische betekenis krijgen.
,Het is een eer om hier te zijn
WASHINGTON: Na het planten
van de Amerikaanse vlag op de
maait door de Apoüo-astronauten,
sprak president Nixon beide man
nen toe over de telefoon. Op de
foto: links het beeld van presi
dent Nixon, geprojecteerd over
het beeld van de astronauten bij
de vlag.
HOUSTON (RTR) President
Nixon heeft rechtstreeks gespro
ken met dc maanvaarders en hen
gelukgewenst met hun historische
landing. Zijn gesprek werd via
het centrum te Houston overge
bracht. Hij zei: ,Ik spreek met u
via de telefoon uit de ovale kamer
van het Witte Huis en dit moet
zeker het meest historische tele
foongesprek zijn. dat ooit ls ge
voerd. Ik kan ii niet zeggen hoe
trots wij allen zijn op jullie- Voor
iedere Amerikaan moet dit de
meest trotse dag van zijn leven
zijn'.
.Ik ben er zeker van dat dc men
sen over de hele wereld, met de
Amerikanen, erkennen, welk een
immens feil dit is. Doordat wat
jullie gedaan hebben zijn de he
melen een deei van de mensenwe
reld geworden. En terwijl jullie
tegen ons spreken vanuit de Zee
der Rust, inspireert ons, dat, tot
dubbele inspanning voor het.bren
gen van vrede en rust op aarde'.
.Voor een waardevol ogenblik in
de hele geschiedenis van de mens
zijn alle volken van deze aarde
werkelijk één: één in htin trots
op wat jullie gedaan hebben en
één in ons gebéd, dat Jullie vei
lig op aarde zullen terugkeren'.
Armstrong, die even tevoren over
de maan had lopen springen als
een kangoeroe, antwoordde: .Dank
u. mister president. Het :s een
grote eer en een voorrecht voor
ons. om hier niet alleen de VS,
maar ook de vreedzame mensen
in alle landen te vertegenwoordi
gen, mensen met belangstelling en
nieuwsgierigheid ten aanzien van
de ontdekkingen van de mens in
de toekomst. "Het is een eer voor
ons. om hier vandaag aan te kun
nen deelnemen'.
President Nixon voegde er toen
aan toe: .En ik dank jullie ten
zeerste en ik verwacht jullie
wij allemaal verwachten jullie
op de Hornet te zien donderdag*.
(De Hornet is het Amerikaanse
vliegdekschip. dat de ruimte
vaarders op 24 juli uit de Stille
Oceaan moet bergen). Aldrin
maakte een eind aan het gesprek
door te zeggen: ,Dank u zeer, me
neer".
Tragische lot
Het NIEUWSBLAD VAN HET NOOR-
DEIN geeft als commentaar: het tragi
sche lot van de mens is, dat hij met
rijn technische vernuft telkens verder
doorstoot in het onbekende zonder in
'}n de oude bekende j—
lossen: terwijl de drie
nauteri deze maanreis ondernemen in
een apparaat, dat uit vijf miljoen
derdelen bestaat, heersen er op
wereld nog voorhistorische bart
heid, antieke sociale toestanden, mid
deleeuwse armoede en honger, uitden-
tijdse willekeur en onderdrukking van de
menselijke waardigheid en uitroeiings-
oorlogen a la Hitier en een constante
angst voor een zelfvernietiging van de
mensheid, die, juist als gevolg van die
technologische ontwikkeling, van het
laatste atoomtijdperk is. Als dit laatste
uitblijft zullen wij verder komen dan
de maan. Maar de problemen van alle
tijden kunnen wij niet oplossen. Het
heeft zin dit te overdenken op
ment als dit.
Onmogelijk
DE VOLKSKRANT vindt dat de maan
landing een stimulans is voor een nieu
we bewustwording, een verandering Ln
de menselijke geest. En wat er nog
meer gaat gebeuren: ,De maan is betrek
kelijk dicht bij de aarde. De sprong
naar de naburige planeten is honderden
keren verder. Ook die zal ongetwijfeld
eens worden gemaakt. De grenzen van
het onmogelijke worden steeds verder
weggeschoven'.
Volgens de Volkskrant is dit het mo
ment om de aarde in een nieuw pers
pectief te zien: .Kijkend vanuit die stil
le maanwoenstijn moet het besef door
breken dat op onze vuistgrote planeet,
die als een kleine oase in het heelal
drijft, geen plaals is voor oorlog, hon
ger, armoede, naijver en eindeloos poli
tiek gekrakeel. Op afstand worden pro
blemen vaak minder onoplosbaar dan ze
van dichtbij lijken.'
Relativiteit
De NIEUWE ROTTERDAMSE COU
RANT schrijft onder meer: wat van
nacht mogelijk is gebleken is in alle
grootsheid bijzonder geschikt om ge
voel voor relativiteit aan te scherpen.
Waarbij ook hoort de relativiteit van
de betekenis die deze gebeurtenis zelf
heeft. De vraag kan rijzen of het nu
allemaal wel zo nodig was en of we
tenschappelijk maanonderzoek niet even
diepgaand mogelijk zou rijn geweest
zonder de lijfelijke aanwezigheid van
mensen op de" maan. Voorlopig blijkt dit
het geval te zijn. maar absoluut zeker
is het niet. Het kan voor de mensen
en hun denken van betekenis worden,
dat zo feitelijk het menselijk vermo
gen is aangetoond te overbruggen wat
duizenden jaren onoverbruggeujk heeft
-eleken. De mensheid kan dit feit posi-
ief ontwikkelen als zij daartoe be
reid is.
Victorie
Ongelooflijk menselijk technisch ver
nuft heeft de eerste mens naar de
maan gebracht, aldus het ALGEMEEN
HANDELSBLAD. Iedereen die van
nacht de maanwandeling van Arm
strong en Aldrin heeft bekeken moet
wel onder de indruk zijn van de nuch
tere organisatorische prestatie die de
Amerikanen geleverd hebben. Bij dit al
les was nog niet het minst overweldi
gende dat men de maandans van beide
heren zo goed in de hele wereld kon
volgen.
Alles is nu mogelijk, aldus zei onze
nationale futuroloog prof. dr Fred Po
lak en hjj zal wel gelijk hebben.
Voor de Amerikanen is de maanreis
voorlopig in de eerste plaats een victo
rie ln de prestigeslag met de Russen.
Maar de problemen van de ruimte
vaart zijn groter dan de dimensie van
één natie zoals trouwens de grote pro-
uauc i/uaio wullvvojxs uc gl
blemen op onze eigen planeet
baar zijn gebleken voor de macht en
onoi
de kracht van zelfs de rijkste naties.
Er moer dan ook worden gehoopt op
uiteindelijke samenwerking tussen de
wereldreuzen bij het exploreren van de.
new frontier, van de tweede helft der
twintigste eeuw: de eindeloze ruimte.
Wonder
Het ALGEMEEN DAGBLAD noemt
de maanlanding .een wonder van be
heersing'. Maar de romantiek is niet
uitgeschakeld, aldus het blad.
.De romantiek schuilt in het feit: de
mens is op de maan. Het grootste avon
tuur van alle tijden heeft zelfs even
aardse tegenstellingen verzacht.
Het AD maant verder bij alle vreugde
en opwinding tot nadenken: .Nadenken
over" wat we er als wereld en als In
dividuen op 20 juli 1969 hebben bijge-
kregen. Nadenken ook over de grote
werken die op de wereld nog op uit
voering liegen te wachten en over de
betekenis daarvoor van ruimtevaart en
ruimtevaarti ndustrie'.
Begin
Volgens ,HET PAROOL' is het einde
van een ontwikkeling, maar het begin.
Het begin van de verkenning van de
ruimte door de mens gesteund en gere
digeerd vanuit door hem ontwikkelde
technische apparatuur. Speculatie op
wat dit alles in deze en komende gene
raties nog brengen zal is onmogelijk.
Redelijk zeker lijkt het dat met de
landing op de maan een drempel in de
geschiedenis van de mensheid is over
schreden en dat achter die drempel
tot nu toe onvermoede mogelijkheden
liggen. Het mooiste nabije resultaat
zou rijn dat wij die de planeet aarde
bewonen, ons eigen bezig-zijn zouden
gaan zien vanuit het perspectief van de
maanreiziger: wij rijn een kleurige stip
ln de oneindigheid.
Wild geraas
De HAAGSCHE COURANT schrijft on
der meer: .Ook de oprechtste geluk
wensen klinken als clichés. En daarin
schuilt wel de betekenis van de eerste
wandeling op de maan. Veel van wat
ons tot dusver terecht of ten onrechte
grote woorden ontlokte, is gedevalu
eerd. Ons treft een gevoel van klein
heid, dat het bewustzijn moet
men met enige vertraging
maar duurzamer dan Isd het k
Wij wisten al enkele eeuwen dat ae
aarde niet het middelpunt van het heel
al is.
Maar nu twee mannen op een ander
hemellichaam haar door een klein ruit
je in hun LM konden overzien, groeit
dit weten tot beseffen. De Zee der Stil
te is niet stil meer. Het wild geraas
van een menselijk maaksel is er door
gedrongen. Zoals zo vaak weten wij
ook nu niet. of dit geraas van de krijg
of van nuttige bedrijvigheid zal blijken.
Maar de kans op dit laatste is het
grootst, als wij de ervaring van van
nacht niet al te zeer inkapselen.
Verbijsterend
Het ROTTERDAMSCH NIEUWSBLAD
schrijft: Ondanks de langzame .gewen
ning" aan het denkbeeld is de landing
prestatie van de mens roept een reeks
vragen op. Vragen op zeer uiteenlopen
de gebieden: de politiek, de militaire
strategie, de economie, sociologie, reli
gie, filosofie etc. Wat er gisteren en
vandaag is gebeurd, kan ons wereldbeeld
zo grondig veranderen, dat men wel
licht later zal spreken van het begin
van een geheel nieuw tijdperk in de
geschiedenis der mensheid.
Deze overwegingen vloeien voort uit de
kernvraag van dit moment: .Wat het
er aan het einde van de weg, die ae
mens nu ls ingeslagen?'
Ontzag
Ontzag en ontroering zijn in hun alge
meenheid de gevoelens waarmee het
UTRECHTSE NIEUWSBLAD de pres
tatie van de Apollo en de drie astro
nauten meemaakt. Het blad ziet deze
spectaculaire onderneming als conse
quentie van het ruimtevaartprc.gram
en niet als een plotseling aangebroken
nieuw tijdperk. Voorhands ritten wij
op aarde nog stevig vast aan de aardse
problemen, waaraan de maanlanding
nog een heeft toegevoegd. De landing
op de maan zou wel eens een strijd om
de maan kunnen worden. Voorshands wil
het UN echter niet pessimistisch zijn
en erop wijzend dat Amerika noch Rus
land claims op bezit van de maan wil
'eggen, herinnert het aan het weten
schappelijk onderzoek in het zuidpool
gebied. dat een gedemilitariseerd ge
wed is waar verscheidene landen sa
menwerken.
