Totaal nieuw
en mild-
amerikaans
Golden Fiction
13
Musement' moet in 1971 minstens kwart
miljoen bezoekers halen
25 FILTERKINGS
PANDA EN HET GESTOLEN TESTAMENT
hetlkruisvertioor
I
radio
televisie
zeer geslaagd
experiment
JULI 1969
PROVINCIALE ZEEUWS! COURANT
(Van onze kunstreda
kunstred actie)
Hpi museum uit Alkmaar, dat op
de zondag gesloten manifestatie ,Mu-
"racut' in Utrecht speelgoed op ta
fellies liud uitgestald, was zo ver-
trandisr geweest er kaartjes bij te
jLeJi met als tekst: ,Dit is te ge-
mlkelijl; om mee te nemen, blijf
dus af. Het lieeft geholpen: ,Mu-
'ent trok 70.1100 bezoekers, maar
er is niets gestolen en niets bescha
dig. Voor or Louis Gans, organisa
tor van de manifestatie, is het ge
heel succesrijk geweest. ,Toen we be-
«onnen heb ik gemikt op 45.000 be
zoekers. Dat. leek me redelijk om ener
Zijds met de begroting uit te komen
en anderzijds geen terleurstellingen
op Ie doen. Bovendien was ,Muse-
nlenl' een nieuw artikel op de markt
en dat beeft lijd nodig om bekend
te worden. Een tweede .Musement'
moet 250.000 bezoekers balen. De
stichting is nu al een autonoom le
ven gaan leiden, maar de behoefte
aan een tweede manifestatie moet
bij de musea zelf ontstaan.
1971 za! het dan worden, want de
musea zijn enthousiast nu ze gezien
hebben dat het een functie heeft. Er
waren overigens nog al wat sceptici
bij die alleen mee deden uit solida
riteit. Van een aantal musea die deze
heer niet vertegenwoordigd waren
slaat vast dat ze in 1971 wei zullen
meedoen. Het experiment .Musement'
heeft nu drie weken geduurd. Het
was niet mogelijk er meer tijd voor
uit te trekken, vooral niet voor de
musea die toch al veel offers heb
ben moeten brengen aan mankracht,
enerr.e en inrichtingskosten. Maar
in 1971 kunnen we op basis van het
succes van nu, er ongetwijfeld meer
musea bij betrekken en ook voor een
langere tijd.
,Het was wat dit betreft een gok,
omdat het idee ,alle musea bij elkaar'
op zichzelf nog helemaal niet aan
trekkelijk is voor een groot publiek.
Daarom was /Musement' van tevoren
ook moeilijk verkoopbaar. In septem
ber zijn we bijvoorbeeld al begon
nen buitenlandse tour-offices te voor
zien van folders on documentatie,
maar het buitenlandse bezoek kun Je
wel vergeten, vrat er aan buitenlan
ders kwam was toch al in Neder
land. Nu moet ik zeggen dat in feite
niemand daar rouwig om is, want
we hebben .Musement' tenslotte niet
gemaakt voor het buitenland. Voor
wat betreft subsisieverantwoording
sta je trouwens ook sterker als je
kunt aantonen dat het voor Neder
land is geweest.
En die Nederlanders en dat Is dan
een interessant feit dat we nu al
weten van de op Musement' gehou
den enquêtes zijn voor meer dan
50 procent mensen die nooit in een
musea komen. Ze werden aangetrok
ken door wat de (enorme hoeveel
heid) krantepubliciteit beweerd
heeft. Gezellig dagje uit; .Musement'
kwam in het pakket, vakantieaan
biedingen op dezelfde lijn te staan
als de .Bfteling' en Madurodiam. Het
is voor ons natuurlijk interessant
dat je blijkt met iets van goed ni
veau te kunne concurreren tegen
traditionele attracties. Zo'n Maduro-
dam, wel aardig, maar het is ,ab-
klatsch' waar je zo doorheen kijkt,
terwijl je hier met .Musement' niveau
kunt halen. .Musement' heeft de
klank gekregen van leuk, gezellig,
ontspanning. Ze kwamen dan ook
binnen met een hond aan de lijn en
liepen Ijsjes likkend langs alle
stands.
Het aantrekkelijke was het gelijk
vloerse, het feit dat alle stands door
een speciale opbouw het publiek .te
gemoet traden', ludiek, gevarieerd,
contrasterend.
Klompenmaken, nettenboeten, goo-
chelapparatuur demonstreren alle
stands stonden meteen vol als er iets
te kijken viel. Wij wilden bewust niet
didactisch zijn, maar toch wensen
de mensen bij de hand genomen te
worden, ze willen alles horen en le-
Moderne kuns
.Musement' is een belangrijk moment
geweest in de publiekwerving van de
musea. Bij de slotbijeenkomst zei
minister Klompë dat de musea jaar
lijks door 6 miljoen mensen bezocht
worden. Toen begon prof. Klasens
over .Musement' neel aardig met ge
tallen te goochelen: 70.000 mensen
zijn in drie weken tijd in 150 musea
geweest. Het museumbezoek is dus
in één klap met 10>/2 min. gestegen
zei hij. Aardig bedacht.
Een ander feit uit de enquête, die pas
in oktober helemaal gereed komt, is
dat de bezoekers de aanwezige mo
derne kunst slecht beoordeeld heb
ben. Men moest op de enquête cij
fers geven en dan hoeft een laag ge
tal nog niet negatief te zijn. Als je
nu eenmaal gek bent van het brand
weermuseum, dan houd je voor iets
anders automatisch een lager cijfer
De volgende keer moeten we pro
beren die moderne kunst er meer bij
te betrekken. Niet in de vorm van
moderne dingetjes aan de muur of
een modern plasticje, maar dingen
waar je je in begeeft. Ik denk aan
wat ze in juni tijdens de .Ruhr Fest-
spiele' in Recklinghausen gedaan
hebben: een tentoonstelling .Kunst
als Spiel, Spiel als Kunstdingen
om in en mee te spelen. Het ludieke
element was heel sterk benadrukt.
Er» goed gedaan.
Inderdaad, dat zoiets er op .Muse
ment' niet bij was, is een onbenutte
kans om het vakantiepubliek, dat in
de eerste plaats wordt aangetrokken
door klompenmakers, te confronteren
met moderne kunst. Ze hadden mis
schien wel afgewezen, maar in elk
geval hadden ze zich opgewonden.
Het plan was er. kant en klaar. Het
.Stedelijk' in Amsterdam, Van Abbe
in Eindhoven en KröHer-MüWer zou
den samenwerken in een erg goed
project, maar toen twee van de drie
financiële problemen kregen kon
Kröller-Müller het alleen niet meer
financieren. Boymans zat financieel
ook. al moeilijk omdat ze in Rotter
dam een Erasmusjaar hebben.
Kuns en Soep
In elk geval staat voor mij eens te
meer vast dat cultuur geen geld be
hoeft te kosten, als je het maar op
een attractieve manier brengt. En
dan hoef je ook geen niveau te ver
liezen. Ja, het verhaal van de kunst
en de soep is wel waar. Kunst ver
kopen is een kwestie van .marketing':
DONDERDAG 17 JULI
liddag:
(CRV: 12.00 Los-Vast: gevarieerd
amma. (12.26 Mededelingen tbv
en tuinbouw; licht muziekpro-
ma. (opn). 14.30 Alt en piano:
iissieke en semi-klassieke liederen.
■15.00 Hervormde middagdienst. NOS:
15.30 Eezigheden: magazine over lief
hebberijen en vrijetijdsbesteding.
16.00 Nws. 16.02 Meer over min
der: miormatief programma over
mensen en dingen die minder op de
voorgrond treden. 17.30 Toerismo:
toeristische informatie uit binnen- en
buitenland, NCRV: 17.45 Stereo:
Lichte orkestmuziek.
Avond:
18.00'Tijd vrij voor muziek in vrije
t(jd: koorzang en fanfare-orkest.
18.30 Nieuws. 18.41 Actualiteiten.
19.00 Verslag IBM-schaaktoernooi te
Amsterdam. 19.03 Negro Spirituals.
39.15 Muziek van Het Leger des
Hells (gr). 19.30 Holland Festival:
Haarlemse Orgelmaand 1969: Kerk
orgelconcert: klassieke en moderne
muziek. 20.00 Raket: gevarieerd pro
gramma. 22.20 Avondoverdenking.
22.30 Nieuws. 22.45 Stereo: Sterren
in stereo: licht gavarieerd platenpro-
"ramma. 23.55-24.00 Nieuws.
IIORGEN7.00 Nieuws; 7.10 Het le
vende woord; 7.15 Stereo: Badlnerie:
klassieke muziek(gr); (7.30 Nieuws;
7.32 Akrualiteiten; 7.50 Overweging)
8.00 Nieuws; 8.11 Vakantieprogram
ma voor de jeugd; 8.30 Nieuws;
8.32 Vakantietrips; 8.45 Voor de huis
vrouw. (9.00-9J.0 Gymnastiek voor de
huisvrouw); 9.35 Waterstanden; 9.40
Nieuwe aarde: impressie en bezin
ning over het thema: Helpen als be
roep; 10.00 Stereo: Aubade: klassieke
en moderne muziek; 11.00 Nieuws;
11.02 Voor de zieken; 11.55 Medede
lingen.
Middag:
12.30 Toppers van toen (gr). 13.00
Nieuws. 13.11 Radiojournaal. 13.30
't Muzikantenuur: I. Koninklijke Mi
litaire Kapel en Dordrechts Katho
liek Kamerkoor en Haags vokaal en
semble; II Beiaardconcert. 14.20 Log
boek 1931, documentair programma.
15.00 Voor de zieken. 16.00 Nieuws,
16.02 Stereo: Viool en piano: klas
sieke en moderne muziek. Daarna:
Zang en gitaar. 17.00 Tussen 10+ en
20lichte grammofoonmuziek voor
de tieners. 17.30 Voor de jeugd.
17.55 Mededelingen.
Avond
18.00 Nieuws. 18.11 Radiojournaal.
18.25 Stereo: Dis-Sonantjes. 19.25 Ge
sproken brief. 19.30 Nieuws. IKOR:
1935 Kerk veraf en dichtbij: ver
slag van de 14e Deutsche Evange
lische Kirchentag te Stuttgart. 19.55
Mens en Bijbel. AVRO: 20.05 Ste
reo: Wenen-Boedapest: amuse
mentsmuziek. 20.30 Stereo: Radio-
philharmonisch orkest en soliste: mo
derne en klassieke muziek. 21.45 In
spraak (uitspraak over 14 dagen),
forum. 22.30 Nieuws. 22.40 Radio
journaal. 22.55 Nabeschouwing over
de Ronde van Frankrijk. 23.02 Ste
reo: Nieuwe grammofoonplaten van
20ste eeuwse muziek door klein en
semble. 23.55-24.00 Nieuws.
Morgen: AVRO: 7.00 Nieuws; 7.10
Ochtendgymnastiek; 7.2: Stereo: lich
te grammofoonmuziek; 8.00 Nieuws;
8.11 Radiojournaal; 8.20 Stereo: lich-
tegrammofoonmuziek (vervolg); (8.3
-8.33 De groenteman.); 8.50 Woor
delijk... vandaag de dag, praatje.
NOS: 9.00 Stereo: Berlioz in woord
en muziek; AVRO: 10.00 Voor de kle
ters; 10.10 Arbeidsvitaminen: popu
lair verzoekplatenprogramma; (11.00
-11.02 Nieuws.) 11.30 Stereo: piano
recital: klassieke muziek: 11.55
Beursberichten.
Middag:
NOS: 12.00 Nieuws. 12.03 Micro-no
tities. KRO; 13.00 Nieuws. 13.03 De
Ronde van Frankrijk. 13.08 Actuali
teiten met o a reportage van de Vier
daagse te Nijmegen. 16.08 lORRrr...:
hitparade. (Dit programma wordt
onderbroken voor de Ronde van
Frankrijk). 17.00 Nieuws. 17.02 Ac
tualiteiten met o a reportage van de
Vierdaagse te Nijmegen. 17.07-18.00
Draaijijofdraaiikverzoekplatenpro
gramma.
Morgen: VARA: 9.00 Nieuws: 9.02
De Eddy Becker Show (10.00
Nieuws.) NOS: 11.00 Nieuws; 11.03
Felix Meurders.
NEDERLAND-1
KANAAL 7/29
8.45-0.30 uur:
(NOS-KLEUR) APOLLO-11
Het laatste nieuws uiit Amerika over het vluchtverloop.
16 00 uur:
UT DE OUDE DRAAIDOOS
Komische eenacter.
16.15 uur:
t' (KLEUR) NATUURGETROUW
16 40 uur:
(KLEUR) DORIS DAY SHOW
17.05 uur:
(KLEUR) VERKENNINGEN DOOR NEDERLAND
j vandaag de sluis en stuw bij Lith.
17.30 uur:
(KLEUR) APOLLO-11
patste nieuws over de vlucht.
TOUR DÉ FRANCE
Samenvatting van de negentiende etappe (Bordeaux-
Llbourne-Brive: 191 km).
1850 uur:
(KLEUR) PLUIMPJE
19.00 uur:
JOURNAAL
19.07 uur:
(KRO) COOPER KING SIZE
en aflevering uit de serie Life witli Cooper' door Tom
my Cooper,
20.00 uur:
(NOS) JOURNAAL
20.20 uur:
(KRO) BRANDPUNT
21.00 uur:
(KLEUR) ADVOCAAT JUDD
.1 eree.n lloudt van Harlan behalve zijn vrouw', een
rifVwing uit de Amerikaanse televisieserie .Judd for
|Uie defense
21.50 uur:
(KLEUR) UHURU NA AMANI
rri" («oC,ïn»enT?'re over de Afrikaanse revolutie en de
spèeld uroPese christendom daarin heeft ge-
:22.40 uur:
WOS) JOURNAAL
22.45 uur:
(KLEUR) APOLLO-11
KSShr C'e '(iat3te gebeurtenissen en een korte
uing van de twee voorgaande uitzendingen.
20.00 uur:
(NOS) JOURNAAL
20.20 uur:
(NCRV KLEUR) FESTIVAL MET THE FLIR
TATIONS
Reportage over de Flirtations, gemaakt tijdens hun
optreden op het zang- en muziekfestival Singing Euro
pe.
20.50 uur:
KORT AVONTUUR VAN NYURA
Een speciaal voor de televisie geschreven film van de
Russische regisseur Tatyana Lioznova, naar een sce
nario van Alexander Borsjtsjagosflci.
22.00 uur:
DAGBOEK VAN REMBRANDT
De verloren zoon.
22.10 uur:
(NOS) JOURNAAL
BELGIË-NED.
16.30-17.30 uur:
TOUR DE FRANCE
18.55 uur:
ZANDMANNETJE
19.30 uur:
DORIS DAY-SHOW
20.00 uur:
JOURNAAL
20.30 uur:
FILMVERSLAG TOUR DE FRANCE
20.40 uur:
WIJ HEREN VAN ZIOHEM (JU)
Nest Olaes schreef een serie verhalen over zijn geboor
te dorp.
21.30 uur:
lie EUROPESE BEKER VOOR ZANGVOORDRACHT
TE KNOKKE
23.00 uur:
JOURNAAL
Aansluitend een filmverslag van de Tour de France
FRANSTALIGE PROGRAMMA'S
NEDERLAND-2
■>18.50 uur:
«-"MME
•JOURNAAL
19.03 uur:
SCALA
19.30 uur-
JNCRV-KLE(:R
De tovenaar.
BELGIë-FRANS
16.30 Reportage Tour de France; 18.35 Journaal; 18.40
Jeudi-Jeux; 18.55 Allö les jeunes; 19.25 Tartine; 19.30
Ma sorcière bien-aimée; 20.00 Journaal; 20.30 Film-
verslag Tour de France; 20.40 La cinquième victime:
22.05 Finale van heit Europese Songfestival; 23.30 Jour
naal.
FRANKRIJK-RIJS SEL
.12.00 Le Comte Yorster a bien l'honneur: 15: 13.00
Journaal; 13.15 Feuilleton; 15.15 Reportage van de Tour
France; 18.25 Journaal: 18.30 La séquence du jeune
spectateur; 19.00 Eté Magazine; 19.15 Regionaal jour
naal; 19.4C Eté Magazine; 20.00 Journaal; 20.30 Samen
vatting Tour cle France; 20.40 Panorama; 21.40 Que
.isqeji ouop qrn.iaj
Je moet voor lamst dezelfde harde,
lekker-rnakende policy voeren als
voor soep. Toegangsprijzen voor zo'n
.Musement' moeten ook niet erg 1.
liggen, anders denken ze: ,Het
wel niks zijn'. Met een prijs maak
je ze lekker, dan komen ze hier naar
toe: ,Ik heb voor mijn g.eld nog niet
alles gezien'. Voor een kwartje zou
hot te vrijblijvend zijn.
De ben voor een narde aanpak, de
mensen niet over het bolletje strij
ken met cultuur. Overhalen, overre
den is fout. In de harde aanpak past
ook dat de volgende keer bepaalde
musea inzendingen moeten maken
die in waardering van het publiek
niet hoger komen dan een 3. Je moet
niet te veel tegemoetkomen aan de
veronderstelde algemene waardering,
Je moet ook bewust moeilijk durven
zijn. Met zo'n inzending, die provo
cerend en agressief kan zijn en voor
het publiekbeneden peil is bereik
je de mensen toch, via die agressie
namelijk. Het moet niet te gemakke
lijk worden, niet een uitstalling van
aardig en leuk. het is tenslotte geen
antiekbeurs. Er moet een filosofie
aan vast zitten, een idee. Daarom
moet. er in 1971 ook een stukje eigen
tijdse problematiek in gebracht wor
den'. aldus musementor Gans.
VPRO naar Aioiers
Een radio- en televisie-team van de
VPRO zal van 21 juli tot 1 augustus
het eerste Panafrikaanse cultureel
festival in Algiers meemaken. Tij
dens het festival zullen 33 Afrikaan
se landen en 6 bevrijdingsbewegin
gen in totaal 5000 artiesten laten
deelnemen aan honderden manifes
taties van muziek, zang, dans, film,
toneel, beeldende kunst, ballet, poë
zie en literatuur. Cultuurpolitieke
discussies worden gevoerd tijdens een
10 dagen durend symposium. Ook
Afro-Amerikaanse groepen zullen ver
tegemvoordigd zijn: uit Ouba, Bra
zilië, de Antillen en de Verenigde
Staten. Het VPRO-team bestaat uit:
Kilci Amsberg, Jaap Buis, Bob Ris,
Philippe Scheltema en Henja Schnei
der. Op 8 augustus zal VPRO-radio
een 5 uur durend totaalprogramma,
wijden aan het Panafrikaanse fes
tival.
Herdenking
50 jaar omroep
radiouitzendingen begon. Naar de
aanvaarde kenmerken van radio-om
roep, te weten dat het uitgezondene
ontvangen kan worden door ieder
die dit wenst en voorts, dat het uit
te zenden programma van te voren
gepubliceerd is, kan het begin van
deze uitzendingen beschouwd worden
als het begin van de eerste radio-om-
roep ter wereld.
Op 6 november a.s. zal te Den Haag
een herdenking worden gehouden,
die wordt voorbereid door het comité
,50 jaar omroep'. In dit comité heb
ben zitting de vertegenwoordigers
van de omroep, de PTT. de radiohan-
del- en industrie, de VERON (zend
amateurs) het Nederland Electroni-
ca- en Radiogenootschap NBRG. en
het postmuseum. Voorzitter is i'
heer E. A. Schüttenhelm. (NOS.,
secretaris van het comité is de heer
J. van Brakel (PTT). Zeer binnen
kort zal een gedenkboek, getiteld
a Sterlnga Idzerda, de pionier van
de radio-omroep' van de hand van de
heer P. A. de Boer van het Post
museum te Den Haag worden uitge
geven.
(ADVERTENTIE)
Buffoons' in
,Sarrassani'
Retranchement
De Nederlandse topgroep ,The Buffoons'
treedt vanavond (donderdag) op in de
jeugdsociëteit .Sarassani' in Retranche-
xment. Later op de maand komt de
groep opnieuw voor een optreden naar
Retranchement. Sarassani' heeft voor
vrijdag .Pepper and soul' gecontracteerd
zaterdag wordt .Moody sec' verwacht
en tegen zondagavond is een optreden
van ,The Motions' gepland. Ook ligt
het in de bedoeling om nog deze maand
.Shocking Blue' uit nodigen.
de extra milde
25 filterkiDgs 1.75
Agent Driekus trok zijn gummiknup
pel en sloop grimmig op de Gevan
genpoort af
,Ik ga die twee ernstig ondervragen..'
mompelde hij vastberaden. ,Ik móet
weten wat ze in het politiebureau
zochten. Vooral die lange deed ver
dacht. Maar deze keer ontkomt hij
me niet. Ik laat me door niets tegen
houden...'
Met die woorden betrad hij onhoor
baar het gebouw, maar daar aarzelde
hij toch een beetrje. ,H-het is hier wel
érg donker...' prevelde hij. ,En ik heb
gehoord dat het hier wel eens spookt
met al die nare apparaten en zo.
Niet, dat ik in spoken geloof— Maar
het zou toch prettiger zijn, als ik de
lichtknop kon vinden...'
Hij deed schoorvoetend nog enkele
stappen vooruit en sprong toen
schrikkens op. In het duister klonken
een vreemd soort keelklanken, en een
akelige schim schoot langs hem.
Het was de beklagenswaardige por
tier. die door Joris de mond was ge
snoerd en in een schandblok was
gesloten. Maar dat wist de agent na-
FEUILLETON DOOR JOHN ROWAN WILSON
Dit was waardevolle informatie.
.Bent u van mening dat de reeks
betrouwbaar is?' vroeg hij .gretig.
Tot zijn verbazing schudde Sandray
het hoofd en zei somber: ,Nee, ik
vrees dat ze volkomen waardeloos
is'. Hij zag met een zeker genoegen
dat er op Brooks gezicht een uit
drukking Van verbijstering verscheen.
,Ziet u, ik kende Levay ook. Zoals
u weet was hij een voortreffelijk
patholoog. Maar een pessimist. Zo
als iedereen weet. bestaat er geen
scherpe scheidslijn tussen wat men
goedaardig en kwaadaardige cellen
noemt. Naarmate Levay pessimis
tischer begon te worden, ging hij
meer en meer die grensgevallen als
kwaadaardig beschouwen. Natuur
lijk opereerde Wymark dan alsof er
van kanker sprake was en hij be
reikte vanzelfsprekend schitterende
resultaten. Ik vrees dat een vrij
groot aantal van de patiënten waar
op hij zijn reeks baseerde helemaal
geen kanker had'. Hij glimlachte
vriendelijk. .Ik heb altijd gezegd
dat het waardevolste instrument
voor 'n succesvol chirurg een pessi
mistische patholoog is'.
Brook wendde het hoofd af. Hij voel
de zich erg moe en ontmoedigd. .Wa
ren er in die tijd veel mensen die
dat wisten?'
'Enkele. Er werd natuurlijk wel wat
gepraat. Maar het was blijkbaar
niet mogelijk op die grond een open
lijke aanval op Wymarks resulta
ten te doen, Én niemand wilde on
aangenaam tegen Levay zijn. Hij
was zonder dat al neerslachtig ge
noeg'.
Op gekwelde toon zei Brook: .Zijn
dus a.1 die cijfers over borstkanker
onzin en is de hele discussie die nu
al meer dan twintig jaar duurt, ge
baseerd op een reeks die geen waar
de heeft?'
,Zo zou het gezegd kunnen worden'.
.En is het mogelijk dat duizenden
vrouwen door de verkeerde behande
ling gestorven zijn alleen omdat
niemand het Levay lastig wilde ma
ken
Sandray kinkte onbewogen. ,Ja'. Hij
keek Brook met zijn donkere kraal
oogjes aan. ,Dr Brook, u bent heel
Vriendelijk geweest en u hebt me
heel wat verteld over uw apparaat.
Ik ben u heel dankbaar. Hebt u er be
zwaar tegen dat ik nu zelf een paar
opmerkingen maak?'
.Natuurlijk niet'.
,De kwestie is', zei Sandray met
weinig overtuigend vertoon van be
scheidenheid, .dat volgens mij de
moeilijkheid met uw apparaat is, dat
het afhankelijk is van gegevens van
buitenaf. Levay was bijvoorbeeld op
zijn manier een veel beter apparaat
dan het uwe. Jammer genoeg raakte
hij gemakkelijker uit zijn evenwicht
hij kwam tot verkeerde uitkom
sten, Wymark was ook een voor
treffelijk apparaat. Helaas ging hij
af op Levays antwoorden en dus
kwam ook hij tot verkeerde gevolg
trekkingen. Daarna voerde u Wy-
mark's conclusie aan uw apparaat toe
en uw apparaat raakte op een dwaal
spoor. F begrijpt waarschijnlijk wel
wat ik o duidelijk probeer te ma
ken'.
.Ja", zei Brook. Het was de twijfel
die hij zelf sinds jaren half bewust
had gekoesterd misschien al van
af de dag dat hij begonnen was met
het apparaat te maken. Het appa
raat wenkte logisch objectief. He;
bewoog zich langs rechte lijnen Maar
het moest ten slotte door mensen
gericht worden. En als het verkeerd
werd gericht, zou het zich van de
waarheid af bewegen in plaats van
er naai- toe. Jammer voor Wymark,
dacht Brook. Zijn levenswerk vol
gens Sandray. Ook jammer voor mij.
dacht hij.
.Nu moét ik toch werkelijk gaan',
zei Sandray. ,Het was heel vriende
lijk van u zoveel tijd te besteden aan
een oude man als ik'.
Terwijl hij naar de uitgang van het
ziekenhuis liep. glimlachte hij vrien
delijk en maakte een praatje met
enkele verbaasde verpleegsters en
Êortiers. Hij voelde zich weer jong.
'et was werkelijk weer zoals vroe
ger. Hij was blij te merken dat de
ouderdom zijn geestelijke vermogens
toch niet afgestompt bleek te heb
ben. Als puntje bij paaltje kwam
hadden ze hem nodig. Dan moesten
ze een beroep op hem doen. Daar
konden ze niet onderuit.
De moeilijkheid met mensen als Gil
ling en Trimble was dat ze geen fan
tasie hadden, dat ze niet konden im-
Sroviseren. Hij grinnikte. Hoe heette
e patholoog ook al weer? Levay
Levay, dat moest hij onthouden.
Vluchtig, zonder dat het hein eigen
lijk interesseerde, vroeg Sandray
en met
tegenzin wakker. Ze bleef nog een
poosje in bed liggen, hopend dat
naar iets prettigs en aanmoedigends
te binnen zou schieten, aets dat haar
dag goed zou kunnen doen beginnen.
Meestal hielp deze methode wel.
doch vandaag niet. Haar gedachten
keerden steeds terug naar problemen
die ze gehoopt had te kunnen ver
geten. Tenslotte stond ze op, trok
een peignoir aan en ging naar de
keuken. Ze deed wat koffie in de
pot, vulde die bij met water en zette
haar op het gas. Daarna deed ze
twee sneetjes Drood in het rooster
en maaikte het ontbiijt verder klaar
terwijl de koffie stond te trekken.
Toen alles gereed was, nam ze het
op een blad mee naar de zitkamer
Nadat ze ontbeten had, schonk ze
zich een 2e kop koffie in en stak een
sigaret op. Het was al over tienen
maar ze behoefde zich niet te haas
ten. Line was een uur geleden naar
net ziekenhuis gegaan voor zijn zon
dagochtendronde. Dat was op z-.jn
afdeling een speciaal gebruik, een ge
legenheid om de moeilijkere geval
len uitvoerig te bespreken. Het was
geneeskunde op hoog intellectueel
niveau, waarbij geen concessies wer
den gedaan aan hen die wat traag
van begrip of slecht op de hoogte
waren. Het gebeurde op zondag om
dat hij beweerde dat dat de enige
dag was waarop hij er voldoende
tijd aan kon besteden. Susan voelde
echter dat ar meer achter zat. Zo
als zo vele van Lines gewoonten en
regelingen had het een symbolische
Inhoud. Het was bedoeld om aan te
tonen dat hij zich niet hield aan nor
male werkuren, en dat hij van zijn
staf volledige toewijding verwachtte.
Het was allemaal deel van de op
uiterlijk effect berekende kant van
Lines karakter die ze over het al
gemeen nogal bewonderde. Vandaag
vond ze het allemaal maar aanstel
lerig. Terwijl ze met kleine slokjes
haar koffie dronk, dwong ze zich het
feit onder ogen te zien dat zij en
Line seeds minder voor elkaar 'gin
gen voelen. Ze hadden de laaste
veertien dagen zeker driemaal een
ernstig meningsverschil gehad. Onge
twijfeld was het voor hem een zenuw
slopende tijd maar dat was liet ook
voor haar. Om de andere dag Nina,
spelen, was een zware opgave voor
een jonge actrice. Ze voelde zich na
afloop geestelijk volkomen uitgeput.
Ze had hem herhaaldelijk uitgelegd
hoeveel het van haar vergde maar
hij bleef er volkomen onverschillig
bij. De waarheid was dat hij zicfi
voor niets anders interesseerde dan
voor zijn eigen zaken.
Gisteravond had ze hem één van haar
eigen problemen voorgelegd en hem
om raad gevraagd. De Meeuw was
een succes en ze had goede recensies
gekregen. Landauer was verrukt van
haar. Hij wilde haar nu Desdemo na
laten spelen en misschien daarna een
rol in de 17de-eeuwse komedie. Voor
de rol van Desdemona was ze niet
bang maar het idee van een rol in
een restauratie-komedie joeg haar
wel schrik aan. Ze was bang dat ze
er niet het natuurlijke talent voor
bezat, en in die komedies kon je mis
lukken op een manier die alles wat
je voordien had gepresteerd onge
daan maakte. Aan de andere kant
vilde ze ook met zeggen dat ze het
niet aandurfde. En om alles nog in
gewikkelder te maken was haar
zaakwaarnemer benaderd door een
filmmaatschappij. Had ze belangstel
ling....?'
Het was allemaal erg opwindend
maar het schiep tegelijkertijd veel
problemen Het was haar wel duide
lijk dat ze in haar carrière een be
slissend punt had bereikt. Als ze nu
het juiste deed, had ze de kans dat
ze volledig zou slagen. Een verkeer
de beslissing kon echter een volko
men mislukking tot gevolg hebben.
Hoewel ze natuurlijk de uiteindelijke
beslissing zelf zou moeten nemen had
ze behoefte aan iemand die met haar
meeleefde, iemand met wie ze de he
le zaak kon doorpraten. Aan haar
zaakwaarnemer had ze niet veel. Hïi
wilde het filmcontract afsluiten, al
leen omdat er meer geld in zat. On
der deze omstandigheden had ze toch
werkelijk wat steun bij Line mogen
vinden.
Ze had echter niet de minste steun
bij hem gevonden eerder 't tegen
deel. Toen ze geprobeerd had hem de
situatie uit te leggen, had hij afwe
zig geknikt alsof zijn aandacht bij
iets anders was. Daarna en erger kon
het niet was hij begonnen met in
het avondblad te bladeren. Toen za
daarover 'n opmerking maakte, had
hij haar doen verstaan dan in ver
gelijking met zijn eigen problemen
haar zaken triviaal ën onbetekend
waren, dat hij geen belang stelde in
toneelbabbeltjes en dat ffij belang
rijker dingen aan zijn hoofd had. Ze
hadden de hele weg naar huis ruzie
(Wordt vervolgd)
