.GEWOON
EEN
DORPS
DOMINEE'
Oecume nisch
actiecentrum
INSPIREERT
PASTORAAL CONCILIE
DE
HERVORMDE SYNODE?
VERGIFFENIS
K0RTGEZEGD
Zaterdag 28 juni 1969
Toen oud-gemeentebode De Kok van Waddinxueen zondag jl de officiële
eindstreep haalde van zijn theologiestudie de bevestiging als gerefor
meerde dominee van Meliskerke) kreeg hij van zijn vroegere collega's
een toga cadeau.
Er werken dertig man in dat gemeentehuis, een toga
kost vele honderden guldens.
Aan de muur in de pastorie van Meliskerke hangt een
ets van het goede WaddinXveen. Achterop een reeks
superlatieven, die aanduiden waarom deze ets naar de
heer De Kok verhuisde: uit erkentelijkheid voor be
toonde ijver, waardering voor bijzondere karaktereigen
schappen, bewondering voor volharding bij studie en uit
dankbaarheid voor geboden hulp.
Ds De Kok, 39 jaar, .vijf kinderen, predikant die zijn
jasje niet kan vinden als ik beil, wiens vrouw nadruk
kelijk meedoet in net gesprek, Hagenaar van geboorte,
voeit zich verwant met het Zeeuwse karakter en vindt
zich geen bijzonder mens. Zeven jaar theologische stu
die in vrije tijd, met veel hulp van de predikant in
Waddinxveen, van zijn vrouw en met zo ongeveer vijf
kinderen op schoot, hebben hem beslist geen bijzonder
mens gemaakt, vindt hij. Hij wil ook geen bijzondere
dominee zijn: ,gewoon een dorpsdominee' en zijn vrouw
(die evenals haar man uit een .goed degelijk gerefor
meerd nest' afkomstig is) voegt eraan toe: ,de prak
tijk van het leven begint pas voor ons.'
ZEVEN JAAR
werker van de gereformeerde hoogleraar dr J. H. Bn-
vinok, die toen gastcolleges gaf aan de theologische
hogeschool van Poteheftetroomen van Hugo du Plessis
(zendingshoogileraar van de gereformeerde kerken.' Op
zulke terreinen spitsen zich de problemen van de sa
menleving in een veelrassig land toe'.
Er hangen wat Zuld-Afirikaanse schilderijenreproduk-
ties in de zitkamer en bij de trap naar boven wat echte
Zuid-Afrikaanse inheemse kunst, kleurig kralenwerk.
Zou hij nog wel eens terug willen naar Zuid-Afrika
,Ik heb nog maar één wéns: naar Israël. Neen, niet als
pelgrim, niet als een soort mohammedaan, maar Israël
betekent nu eenmaal veel.' Terug naar Zuid-Afrika: de
predikant vindt het een prachtig land, maar hij heeft
het kennelijk nu wel gezien. .Met angst houd je het
niet. Ik heb in Zuid-Afrika wel eens gezegd tegen een
kennis: als iemand eerst het dak van een huis wil
bouwen en dan pas de muren. Begin er maar aan, maar
als nou honderd mensen om hem heen staan en zeggen:
je moet eerst de muren maken eD dan pas het dale erop
leggen, dan zou ik doen wat die honderd zeggen. Maar
dat is de tragiek van Zuid-Afrika, Rhodesië ook. Wie
zich zo dwars tegen de hele wereldopinie verzet.'
die dorpsgemeenschap met zijn tegen de 600 gerefor
meerden. bouwen én bewaren is. ,Het karakter van de
Zeeuw trekt mij bijzonder aan. De eerste keer dat ik
hier kwam wist ik: dat is het.' Hij probeert voorzich
tig en rustig ,het' karakter van de Zeeuw, althans van
de Walcherenaar, te omschrijven: ,een goed ontwikkeld
gevoelsleven, een gevoelige natuur, in het optreden
voorzichtig, rustig, soms iets te bescheiden ten aanzien
van de andere Nederlanders.'
En: .oordelen, vind ik, moet altijd met voorzichtig
heid gaan. Ik wil geen knuppels in het hoenderhok
gooien, mensen moeten liefdevol en voorzichtig met el
kaar omgaan. Ik dacht dat ik dat bij de Zeeuw wat
heb gevonden. Ze willen een ander niet om de tuin lei
den en 'graag in zijn (misschien vermeende) eer laten.'
LOL ER AF
Zeven jaar duurde de theologiestudie ln zijn vrije
tijd: .gewoon begonnen en doorgegaan. Je wil iets, dat
is de dwang erachter. Nee, ik ben nooit een moment
gestopt, maar ik heb natuurlijk wel eens een .downt
periode gehad. Een doordouwer? Nee absoluut niet. Ja,
ik heb er wel eens eerder over gedacht, toen ik in Zuid-
Afrika werkte.'
Theo de Kok, zoon van een aannemer, verbleef twaalf
jaar in Zuid-Afrika, ,een problematisch land'. Hij
trouwde in Kaapstad, vier van zijn vijf kinderen wer
den er geboren. Ging er naar dé gereformeerde kerk
van Suid-Afrika: ,De Nederlandse^ kerken, zdji gewoon
overgeplant' naar ZjiM-Afrjlva-.(éD d'Aa9aijeë.;.is ien stuk
Nederlands kerkelijk Individualisme mee overgekomen.'
Hij was er onder andere actief in het opbouw- en zen
dingswerk in de omgeving van Johannesburg ate mede-
RUIME BLIK
Zij: ,zo'n paar jaar buiten de deur kijken geeft je de
ervaring in het mensen ontmoeten, het geeft je een
ruime blik'en die raak je niet meer kwijt. Dat is in dit
predikantenwerk ook belangrijk. Je leert je aanpassen
aa.n karakters.' Hij: ,a.ls je predikant wil worden moet
ja belangstelling hebben voor je medemens, je moet
kunnen genieten van de mens, van de introverte, en
van de kouwedruktemaker.' Zij: ,het mooiste is in een
ander land je eigen landgenoten horen kritiseren.' Hij:
het is leerzaam, je hoort hoe je als Nederlander bent,
de ronde Zeeuw, de vrije Fries.'
Dommee Dé Kok acht zichzelf "meer een gevoelsmens'
en gevraagd naar wat hij het liefste doet van het
.bouwen en bewaren', een goed gereformeerde uitdruk
king hij Is naar Meliskerke gekoemen omdat daar, in
Ds De Kok houdt zich niet afzijdig van de hedendaagse
theologische inzichten. ,Ik wil gewoon pastoraal werk
doen, graag mee leiding geven aan de dorpskerk. Lie
ver geen dominee, maar gewoon meneer zijn. Dat was
ik per slot altijd. Als de melkboer belt vraag ik ook
naar zijn naam.'
Maar hij weet heel goed dat ,het hele theologische be
drijf in beweging is. Men denkt altijd: de kerk komt
achteraan sjokken. Het is voor de buitenstaanders of
wie niet kerkelijk meelevend zijn een vraag: wat be
leef je eraan, het is voor hen vaak een gestolde, vast
gelegde zaak en de bijbel is 2000 jaar oud. De lol is eraf,
liet spreekt niet meer aan. Je zou die mensen erbij wil
len halen en zeggen: denk eens aa.n de ontzaglijke ont
wikkelingen ln de kei-ken, bijvoorbeeld de r-k kerk, de
nieuwe katechismus, je ziet waar 't heengaat, je ziet
hoe de kerk ermee bezag is, het is toch adembenemend
dat die Amerikanen binnenkort een man op de maan
zetten. Het is echt een voorrecht om in deze tijd te le
ven- De kerk zal, toch. wel alle problemen die in, deze
tijd op haar afkomen met moed en wijsheid opvangen.
Ik vind het van wijsheid getuigen als iemand zegt:
daar zal ik nog wel eens over denken.'
WILL. J. VERKERK
Sinds kort is aan het werk het Oekumenisch Aktiecentrum,
OAC, waarin als eerste deelnemers participeren De Horstink,
communicatie- en oriëntatiecentrum voor kerk en wereld (rk)
in Amersfoort, Kerk en Wereld, van de hervormde kerk, in
Driebergen en de St. Willibrordvereniging in Den Bosch. Het
OAC is een praktische consequentie van de stichting van de
Raad van Kerken in Nederland, waarin de meeste kerken van
ons land hebben beloofd ,ln getuigenis en dienst gestalte te
geven aan de gemeenschap van kerken'.
Dat kan alleen als de zaak niet vrijblijvend voortvegeteert,
maar ook werkelijk en doelbewust voor samenwerking wordt
gekozen. De Horstink, Kerk en Wereld en de St Willibrord
vereniging hebben die stap van integratie gedaan, een ver
volg op een al jaren bestaande samenwerking.
Het OAC wil zich overigens niet beperken tot de drie ge
noemde Instituten, maar hoopt op integratie van meer in
stellingen. Oekumenisch wil zeggen voor het OAC: .be
vordering van de eenheid van kerken en christenen én dienst
aan de gehele bewoonde wereld, met alle engagement dat
dit inhoudt' zoals één der teamleden, drs Daniël de Lange
het formuleert.
De zetel van het Oekumenisch Aktiecentrum, waarvan de lei
ding berust bij prof. dr J. C. Groot, voorzitter van de St. Willi
brordvereniging en dr J. M. van Veen, directeur van Kerk en
Wereld, Is Kerk en Wereld (De Horst 1) in Driebergen.
Enkele taken van het OAC: adviseren en begeleiden van
plaatselijke en regionale Instanties die op hun terrein de
oecumeniserlng nastreven, zoals raden van kerken.
Dan wil men experimenten stimuleren, begeleiden en bestu
deren. Daarover teamlid C. W. Coolsma: ,De oecumene in
Nederland, waarin nu ook r.k. en gereformeerden volledig
participeren, Is zo nieuw en zo veelomvattend dat er heel
veel moet worden geëxperimenteerd om juiste en bruikbare
vormen te vinden voor oecumenisch samen-leven'.
Dan wil men functioneel werk coördineren, zoals het werk
onder studenten, militairen en bedrijfsleven, pastoraat, kate-
che8e, evangelisatie en diakonaat. Andere plannen: oecu
meniserlng van publicaties (zoals Kosmos en oecumene, De
Open Deur/Onderweg, katholiek archief, oecumenisch vade
mecum). Nieuwe publikaties zijn in voorbereiding, onder
andere een boekenreeks Oekumene. Het Die, de documen
tatie en informatiecentarle, die al verscheidene nuttige infor
matiemappen het licht deed zien, zal zich ter beschikking
stellen van het OAC. Het OAC heeft als eerste plan dus het
bedienen van het .grondvlak'. Met gereformeerden en remon
stranten zijn momenteel besprekingen gaande over aanslui
ting. Niet met de Sjaloomgroep (Odijk) en het Interkerkelijk
Vredesberaad (Den Haag). Dr. J. M. van Veen daarover: ,We
willen wel contacten leggen, maar het IKV en Sjaloom func
tioneren op dit moment uitstekend. De waarde van Sjaloom
ligt juist in het onafhankelijk opereren, terwijl het OAC een
bepaalde gebondenheid heeft en dienstverlening is aan het
grondvlak'. Het blad Gemeenschap der Kerken (dat nogal wat
bloedarmoe vertoont en bepaald niet een echt oecumenisch
blad genoemd kan worden en desondanks officieel orgaan is
van de Raad van kerken) heeft geen enkele relatie met het
OAC. Het wordt duidelijk overvleugeld door het maandblad
Kosmos en oecumene. W.J.V.
Tweehonderd jonge
priesters in Peru hebben
gepleit voor naasting
van grote landbouwbe
drijven. Volgens hen is
het .dringend noodzake
lijk dat de landbouw
structuur wordt her
vormd, omdat God het
land voor allen heeft ge
geven en omdat dit aus
rechtvaardig moet wor
den verdeeld'.
,Tot onze spijt moeten
wij meedelen, dat enke
len het nodig hebben ge
vonden om met een
scherp voorwerp de ban
ken op de galerij te be
werken. Op sommige
banken zijn zo diepe da
ta ingekrast, dat zelfs
schilderen ze niet weg
kan werken. We vinden
dat heel erg en willen
toch graag de mensen,
die op de galerij zitten,
vragen te willen helpen
om dit te voorkomen. De
restauratie heeft teveel
Eekost om het zo maar te
iten vernielen', schrij
ven de kerkvoogden over
de hervormde kerk van
Heinkenszand ln ,Het
Klankbord'.
Wie bewonderde u het
meest, vroeg een r-k
blad in de VS aan 325
afgestudeerde mannen
en vrouwen van 15 r-k
universiteiten in de VS.
Het lijstje werd: John
Kennedy, Robert Kenne
dy, Martin Luther King,
paus Joannes, Jezus
Christus (vijfde plaats)
senator Eugène McCar
thy, Bob Hope. Churchill,
dr Tom Dooley en Nixon
(tiende plaats).
In juli verschijnt een
speciaal zomernummer
van De Open Deur/On
derweg (nu al met lu
theranen, gereformeer
den, hervormden en
rooms-katholieken in de
redactie), dat ook wordt
verspreid onder de va
kantiegangers van ons
land. Het blad wordt uit
gegeven ln samenwer
king met de Stichting
recreatiewerk ten dien
ste van kerken, een
.dochteronderneming'
van de Bijbel Kiosk Ver
eniging, waarvan jonge-
rentearns ook in de kerk-
en-recreatie-sector in
Zeeland worden ingezet.
Aanbeveling: ,Deze
consultatie beveelt ten
zeerste aan de actie, die
door Nederlandse groe
pen is ondernomen om
een verkoopcampagne
voor rietsuiker te lance
ren. teneinde de bestaan
de drukkende handelsbe-
palingen van de EEG,
die nadelig zijn voor de
ontwikkelingslanden,
aan te vallen. Wij beve
len verder dit voorbeeld
aan de kerken aan als
methode om voor econo
mische rechtvaardigheid
te strijden en vragen
hen dergelijke campag
nes te organiseren om
huisvrouwen en consu
menten in het algemeen
op te voeden in de wijze,
waarop zij een eerlijke
kans kunnen geven aan
de producenten in de
ontwikkelingslanden.' De
aanbeveling kwam van
een intercontinentale
conferentie van deskun
digen over de opvoeding
van de kerken in Euro
pa, onder auspiciën van
de Wereldraad van Ker
ken en Sodepax, de ge
meenschappelijke r-k -
Ïrotestantse organisatie
er bevordering van ont
wikkelingssamenwerking
en vrede in Genève.
Bisschop Bluyssen
van Den Bosch meent,
dat de confessionaliteit
van de r-k arts en van
de r-k artsenvereniging
in de toekomst wellicht
een andere concretise
ring zal vragen dan in
het verleden het geval
was, dit omdat de evolu
tie op velerlei gebied veel
ongekende en ernstige
problemen voor de art
sen zal oproepen. Hij
schrijft dit ln het katho
liek artsenblad bij gele
genheid van het vijftig
jarig bestaan van de r-k
artsenvereniging. Het
eigene van dé katholieke
arts ligt volgens hem
niet ln de medische des
kundigheid, maair wel in
diens hulp bij het her
stel of de bevordering
Dat impliceert dat niet
alleen de lichamelijke,
maar ook de psychische,
sociale, ethische en le
vensbeschouwelijke as
pecten van de menselij
ke bestaanssituatie in de
arts-patiëntverhouding
moeten worden betrok
ken. De christelijke le
vensvisie hoeft, zo meent
bisschop Bluyssen, niet
noodzakelijkerwijze te
leiden tot geheel eigen
ethische normen: ,net
eigene daarvan realiseert
zich veeleer in de vorm
van een levensopvatting,
die inspireert tot siimen-
werking met alle ande
ren ter oplossing van de
vele nieuwe problemen
waarmee de medici mo
menteel worden gecon
fronteerd.'
Ten dienste van die
kerkgenootschappen en
gemeenten in ons land,
die zweren bij de Staten
vertaling, heeft het Ned.
Bijbel Genootschap een
adviescommissie inge
steld, die het NBG zal
adviseren welke uitgave
van de Statenvertaling
de meest gewenste is. Er
zijn in de loop der ja
ren grote veranderingen
geweest in het Neder
lands en er zijn verschil
lende edities van de Sta
tenvertaling gekomen.
In de commissie, die in
augustus voor het eerst
vergadert, heeft onder
meer zitting ds J. C.
Weststrate (geref. ge
meente) uit Meliskerke.
Friesland heeft zijn
provinciale raad van
kerken, die als eerste
taak In het najaar zal
onderzoeken welke In
terkerkelijke activiteiten
in deze provincie plaats
vinden. In Nijmegen
gaat de raad van kerken
wat vlotter op weg door
te bekijken wat samen
kan, zoals begraafplaat
sen, kruisverenigingen
en diaconaal en charita
tief werk, maar ook de
vorming van algemeen
christelijke scholen en
integratie van de litur
gie. Men streeft overi
gens niet naar eenvor
migheid, maar naar
meërvormigheld. Als ide
aal ziet de raad het, dat
't een christen in Nijme
gen binnenkort geen
verschil meer zal uitma
ken of hij zondags bin
nenstapt in een r-k of
een reformatorische
kerk.
Driehonderd pries
ters hebben zich na een
bijeenkomst ln Parijs so
lidair verklaard met hun
gehuwde collega's, die
net ambt hebben moeten
verlaten, (liever: die tij
delijk hebben moeten af
zien van uitoefening van
hun ambt). Zij wensen
dat op de bisschoppen
conferenties, zoals in juli
in het Zwitserse Chur, de
celibaatsverplichting
wordt bekritiseerd. Tn
Nederland behoort tot
deze Internationale
groep .Septuagint', een
actiegroep die, zoals men
heeft kunnen lezen, ,de
bisschoppen eraan wil
herinneren dat het einde
van de veelgeroemde
lange weg naar ontkop-
rig celibaat en ambt)
zicht komt', maar
,dle de bisschoppen wil
steunen en vooral de pu
blieke opinie wil mobili
seren, opdat de bisschap
pen een grote achterban
krijgen'.
Onderwerp van de
conferentie van Europe
se bisschoppen in Chur
is de priester In de we
reld en de kerk van van
daag. Ter voorbereiding
van het symposium werd
een opiniepeiling gehou
den onder priesters. De
Nederlandse enquêteur,
mgr dr J. J. Dellepoort,
die als enige Nederlan
der in het voorberei
dingscomité zat (hij is
directeur van het Euro
pees seminarie in Maas
tricht), verwerkte (al
dus het bisdomblad Bre
da) in zijn rapport vra
gen over onder andere
het celibaat en de kwes
tie van het toedienen van
het priesterschap aan
gehuwde mannen, alsme
de het full-time of part
time uitoefenen van het
ambt..
In de verslagen van de zitting van de generale synode der Ned. Herv. Kerk die de vorige
week gehouden is, hebben we kunnen lezen over een voorstel dat ,in discussie' werd ge
nomen, om te komen tot ,een algemene kerkvergadering'. Op deze wijze zou men een .in
tensieve voeling' hopen te krijgen met heel de gemeente en/of de malaise van versnippering
van niet meer functionerende en niet meer als vertegenwoordiging ervaren ambtelijke ver
gaderingen te overwinnen. ,Het is een lange en nogal ingewikkelde zin en een gedeelte daar
van was een aanhaling uit een stuk dat in de synodevergadering ter discussie werd gesteld.
Dit lezende begrepen we toch eigenlijk niet wat men in de synode ,in discussie' had genomen.
Die algemene kerkvergadering zou moeten worden gehouden zo berichtte het verslag dat
we lazen van 16-18 mei 1970.
Bij zu'n bericht komen er natuurlijk allerlei vragen
naar boven. De eerste die bij ons opkwam was
deze: wat moet dat voor een vergadering zijn en op
welke wijze komt ze tot stand? De tweede vraag die
we ons zelf stelden was: maar is de synode in een
presbyteriale kerk niet zo'n „algemene kerkvergade
ring"? Moe ter dan een tweede daarnaast komen?
Hoe is dan de verhouding van het oude dat blijft
bestaan tot het nieuwe waarover men bezig is te
denken? Wie maakt er tenslotte de dienst uit? Wat
dit laatste betreft is de synode gerustgesteld. Die
gedachte algemene kerkvergadering zal „geen be
leidsbepalende, maar een adviserende functie" krij
gen. Hoewel er ons nog veel duister Is, liet het
verslag van de synodale zitting ons ook niet hele
maal in de steek bij de vraag hoe die „algemene
kerkvergadering" tot stand zou moeten komen.
„Daaraan zou een agenderlngsronde vooraf moeten
gaan waarin ambtelijke beleldsflguren en vertegen
woordigers van allerlei categorieën gemeenteleden
hun agendapunten gelijkwaardig naast elkaar zetten.
Dit zal moeten gebeuren op classicaal of provin
ciaal georganiseerde vergaderingen." Op deze ver
gaderingen kunnen dan aanbevelingen worden ge
formuleerd voor die algemene kerkvergadering. Uit
die aanbevelingen kan men dan een agenda samen
stellen en dat zal dan wel de betekenis zijn van dat
begrip „agenderingsronde". Duister blijft hoe die
classicale of provinciale vergaderingen van die
voorronde dan moeten worden samengesteld.
Wanneer we er verder niets meer van zouden heb
ben geweten, was het verslag van dit gedeelte van
de synodale zitting ons vrijwel duister gebleven Dat
is het ongelukkige bij verslagen van vergaderingen,
welke dan ook, dat ze Je bijna nooit vertellen wat
je precies wilt weten. Je leest bij een bepaald voor
stel dat het aanleiding gaf tot een buitengewoon
levendige en boeiende bespreking, maar dit is voor
de lezer van het verslag helemaal niet boeiend,
laat staan dat het leeft. Levendig en boeiend is een
bespreking dan pas, wanneer Je het doodeenvoudig
niet laten kunt er aan mee te doen. Wanneer het
om een synodevergadering gaat, Is het slechts één,
hoogstens twee uit een classis die er aan mee kun
nen doen. Hier schuilt nu de moeilijkheid van een
synode. Er is een te grote afstand gekomen tussen
deze hoogste bestuursinstantie zoals die door de
presbyteriale kerken In ons land gekend worden en
en de gemeenteleden welke tot de desbetreffende
kerk behoren. We kunnen niet bepaald zeggen dat
hetgeen er in de synode van onze eigen kerk wordt
behandeld, altijd leeft In de gemeenten en uit andere
presbyteriale kerken hebben we ditzelfde, niet be
paald loffelijke, getuigenis ook wel eens gehoord
en gelezen We unnen niet zeggen dat hetgeen er
in de synodale zittingen gezegd wordt, veel belang
stelling ontmoet in de gemeente. Een enkele keer
komt het voor dat een synode een besluit neemt
dat belangstelling wekt en dat reacties oproept,
maar dan zijn het nog al eens negatieve reacties.
Dit laatste zouden we geenszins willen laken. Het is
een teken van meeleven.
Zoals dat met de synode het geval is, zo is het
meestal ook met de andere „meerdere vergade
ringen". lager in rang. We bedoelen die op provin
ciaal niveau (provinciale kerkvergadering, particu
liere of provinciale synode of hoe men ze dan ook
noemen mag) en op classicaal niveau. Komt hier
naar voren wat er werkelijk leeft in de kerk? Deze
vergaderingen functioneren niet meer zoals ze dat
zouden moeten doen. En zo komt de vraag op of ze,
op deze wlj2e gehouden, nog wel zin en betekenis
hebben. Zijn ze een werkelijke vertegenwoordiging
van de kerk? Wat geeft al dat vergaderen wanneer
het geen weerklank virrdt in de gemeente? De Curie
in Rome heeft met eenzelfde probleem te maken.
Het bestuurlijke gedeelte van de R.K. Kerk blijft
wel doorrollen, maar wanneer het om geestelijke
leiding gaat, kan men niet meer zeggen dat de
Curie in ons land de leidinggevende instantie is
en voor kardinaal Suenens Is ze dat ook niet meer.
Al mag het dan Iets anders liggen, in feite Is er
hetzelfde probleem voor een generale synode, voor
provinciale synoden of kerkvergaderingen en voor
classicale vergaderingen.
Nu Is de synode der Ned. Herv. Kerk blijkbaar met
zich zelf bezig geweest. Dat kijken In het eigen hart
is can van de beste dingen die men in de kerk
kan leren en het strekt een synode alleen maar tot
eer wanneer zij dit ook bij zich zelf doet. Zij heeft
ergens verlegen mee gezeten, verlegen met haar
eigen leidinggevende functie. Waarom zouden we
haar hier misprijzen als we het meemaken dat de
leidinggevende instanties van onze universiteiten,
waar het intellect samenbalt, ook met zich zelf ver
legen zitten. De synodeleden hebben zich afge
vraagd: zijn wij, zoals wij kerkordelljk vanuit de
classes geroepen zijn, de representanten van wat
er leeft in geheel onze kerk? De gemiddelde leef
tijd van de synodeleden is nog al hoog. Slechts een
enkele zo werd ons verzekerd heeft de 40
nog niet gehaald. Komt via ons tot uiting wat er
leeft in geheel de kerk? Zitten we met ergens in
een malaise periode van de presbyteriale kerk-
regering? De hogere ambtelijke vergaderingen
moeten door de lagere worden bevrucht en de
laegste, de classicale vergadering, moet worden be
vrucht door hetgeen er voortkomt uit de gemeenten.
Dat is de opzet van een presbyteriale kerkorde.
Maar het loopt niet meer zoals het lopen moet en
vandaar die discussie op de generale synode de
vorige week. Als een mogelijkheid om hierin ver
andering te brengen, is men toen bij een groot ge
deelte van de synodeleden geestdriftig geweest
voor die algemene kerkvergadering met „agende-
ringsronden" daaraan vooraf gaande.
Wanneer we dit alles lezen, komt er bij ons de ge
dachte op dat men in de synode van de Ned. Herv.
Kerk zich heeft laten inspireren door het voorbeeld
van het pastoraal concilie van de R.K. Kerk in ons
land, Wie weieens verslagen van prof Bronkhorst, de
permanente vertegenwoordiger van de Ned. Herv.
Kerk op het r.k. pastoraal concilie, heeft gelezen,
weet dat hij meerdere malen heeft geschreven dat
zijn eigen kerk hieruit het een en ander zou kunnen
leren. Dat geloven wij zelf ook. Doch we zetten toch
een groot vraagteken als we lezen hoe sommige
synodeleden althans, zich dit voorstellen. Laten we
niet vergeten dat de R.K. Kerk een streng episco-
STEMMEN UIT
DE KERKEN
paal geregeerde kerk Is. De mogelijkheid venaf het
grondvlak der parochies inspraak te geven, was wel
niet helemaal afwezig, maar uiteindelijk was het in
de bisdommen de bisschop die de beslissing nam.
Dit episcopale stelsel is in ons land doorbroken
door het pastorale concilie en door aile overleg
organen tot op het parochiale vlak toe. Iedere groep
kreeg de gelegenheid het zijne te zeggen, tot de
jeugd toe en deze laatste heeft dat gedaan als een
stormwind. De betekenis van het pastoraal concilie
is daarom zo groot omdat er in een kerk waar dat
vroeger moeilijk mogelijk was, nieuwe mogelijkheden
zijn geschapen.
De Ned. Herv. Kerk Is een presbyteriale kerk, die
geheel en al zou moeten rusten op die inspraak van
af het vlak van de gemeente. Dat dit met werkt zo
als we dat gaarne zouden zien, is een andere zaak,
maar we zien niet in welke meerdere mogelijkheden
er kunnen komen wanneer men gaat beginnen aan
een .algemene kerkvergadering' met .agenderings-
ronden'. En dan moeten alle mensen die veronder
steld worden hieraan met enthousiasme mee te doen
weten, dat het met gaat om beleidsbepalende be
sprekingen maar alleen om een advies. De uiteinde
lijke beslissingen liggen bij de generale synode.
Deze gedachte zullen Juist de geestdrift van hen
die mee willen gaan doen, In niet geringe mate
temperen. Men gaat nu het voorstel dat in de sy
node van de vorige week besproken is, verder over
denken en uitwerken. Doch, wanneer we het ge-
lezene uit het synodeverslag nog eens overzien, rijst
bij ons de vraag waarom men niet zou beginnen da
classicale vergaderingen en provinciale kerkvergade
ringen een3 wat te veranderen in de geest van het
geen men aan nieuws op agenderingsvoorronden
heeft geschouwd. We leven In een tijd van experi
menten en waarom zou iedere classicale vergadering
en provinciale kerkvergadering al vast niet kunnen
beginnen met een mogelijk andere wijze van werken
en een andere wijze van voorbereiding van hun eigen
vergaderingen? Alle ruimte daarvoor is hun gegeven.
Waarom zouden ze die niet kunnen benutten op een
eigentijdse wijze? Dan komt misschien een lagere
gemiddelde leeftijd in deze meerdere vergaderingen
ook vanzelf.
h.
(Mattheus 18 vs 21 V.V.)
Vergeef ons onze schulden, ge
lijk ook wij vergeven onze schulde
naren'. (uit ,Onze Vader')
Denken wij aan Petrus. Hij was
door zijn hartstochtelijk, driftig
karakter nogal eens met anderen
in hosting. Maar de Heiland leert
hem, dat hij niet mag wrokken,
doch vergevensgezind moet zijn.
„Laat de liefde het. winnen van
de nijd". Dan vraagt Petrus, of
zevenmaal te vergeven genoeg is.
Dat is immers héél wal. Jezus
echter zegt: Neen, Simon, zeven
tig maal zeven maal. „Maar", zo
roept Petrus ontsteld, „dat is on
eindig!" Jezus antwoordt: „Juist,
zo is het ook gemeend; de liefde
moet oneindig zijn en nimmer op
houden".
Hoe bestaal het? Kan dat ooit
gerealiseerd worden? Wij allen
hebben een grote, nooit te delgen
schuld bij Cod. En toch mogen
wij, aldus Jezus, steeds weer bid
den: „Vader, vergeef het ons". Is
dat mogelijk? Ja, alleen, doordat
God ons Christus gaf tot verzoe
ning der zonden. „Gij hebt hel
hoog geheim doorbroken, I-lere
Jezus, tussen de Vader en ons".
Dat heet. verzoenende liefde.
Daaruit leven, betekent, dat wij
ook elkander vergeven. Jezus il
lustreert dat met één van zijn fil
mische verhaaltjes (speciaal voor
mensen als Petrus bedoeld): Een
ambtenaar staat bij zijn vorst
zwaar in het krijt. Heel zijn heb
ben en houden en al wat hij is,
gaat onder de hamer, 't Enige
wat hem nog rest, is om ontfer
ming smeken. En zo waar, de
Heer strijkt, over zijn hart en
scheldt hem alle schuld kwijt,. Dat
is genade. Die beambte op zijn
beurt echter heeft een knecht, die
hem iets schuldig is. een belache
lijk bedrag vergeleken bij de
eigen, pas geschonken schuld.
Ook deze kan niet heialen en
vraagt om clementie. Maar, hoor
nu eens aan. De schuldeiser laat
hem zonder pardon in de ge
vangenis zetten. Eerst betalen,
luidt het vonnis. Is het toonder,
zegt Jezus, dat de Koning, toen
Hij dit hoorde, boos werd en die
hardvochtige beambte liet grijpen
om hem af te straffen? Daar zit
hij nu, zonder hoop ooit te kun
nen betalen, wat hij schuldig is
(ofschoon het hem voordien tüas
kwijtgescholden).
Zo gaat het, zegt de Meester, met
mensen, die menen staat te kun
nen maken op Gods barmhartig
heid, zonder daaruit ook maar
enige consekwentie te trekken in
hun houding jegens anderen.
Een Heiland te hebben, die stierf
voor onze zonden tot een vól
komen losprijs, betekent: „Weest
barmhartig, gelijk Uw Vader in
de hemelen barmhartig is".