Sluitcaisson ging op minuut
af op tijd in het Volkerak
Gebruik
marihuana
neemt toe
in Zeeland
2
MODERNE KEUKENS d.m.boone,
KUNST IN ZEELAND
Met een zucht
de tuin uit
De man, de vm
en de moori
loto BACK
TWEE KLOKKEN
fij GRAHDHOTEL ,B
Trio LEEN ZIETSE
VAN CARILLON
GOES GESTOLEN
HANDELAARS
IN STUFF' 00K
DELTADIENST:
,VEEL
GELEERD
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 26 AP*.
IADVERTENTIE
I BOUWMATERIALENHANDEL
r MIDDELBURG 01180-4951
DE TUIN DEK LUSTEN, STUDIO,
SCHOUWBURG, MIDDELBURG
Een programma met verklaring, inter
view en daarbij nog eens een stenciltje
met een overigens zeer persoonlijke
uiteenzetting van wat de auteur alle
maal te zeggen heeft, zouden haast
doen vermoeden dat Arrabal ons met
zijn nieuwste stuit ,Tuin der lusten' in
de moeilijke hoek duwt. Het stuk zelf
geeft daar weinig aanleiding toe; te
ruggebracht tot het al zeer eenvoudige
raam-idee van een verhaal met visi-
oensgewijze flashes back blijft er wei
nig moeilijks over. Men zou meer moei
te kunnen hebben met het verhaal op
zich, maar ook dat is samengesteld uit
wat men van Arrabal aan bekends kan
weten. Ondanks de enkele zeer aan
sprekende scènes, het bij tijd en wijle
grote spelen van Studio, blijft al met
al een kleine teleurstelling over. Arra
bal heeft nagelaten een van de voor
naamste witte plekken van een kleur
(al was het maar de on-kleur zwart)
te voorzien. Waar hij zich namelijk
zeer duidelijk en onomwonden onder
de wet van het engagement stelt,
slaagt hij er met ,Tuin der lusten' niet
altijd in dat engagement ook duidelijk
en onomwonden over te dragen. Dat is
jammer voor iemand met een stemme
tje als Arrabal. Het engagement, dat
waar het zaken als een schijnbaar
achteloos woekerende klein-inquisitie en
een politionele terreur die brullend
machteloos maakt, betreft zeer goed
over te dragen zou zijn blijft té per
soonlijk. De problematiek is groot maar
loopt op te kleine voeten, is verwron
gen. Het is de problematiek van een
kostschooljongen die met het (verplich
te) eelt nog op de knieën, jaren later de
wierookgeur in zijn neus krijgt, zich
zelf ondanks zichzelf betrapt op gre
goriaans geneurie en met lange maar
scherpe tanden in zijn verleden bijt.
,Ik zal onmogelijk mijn kindertijd kun
nen vergeten, die doortrokken was van
een tragisch levensgevoel', zegt Arra
bal. De .Tuin der lusten' getuigt er
op veel plaatsen van.
Arrabal brengt iets van die kindertijd
over op zijn verhaal. Wat mogelijk
eigen jongenservaringen zijn ge
weest, komt terug in een niet al te
gesublimeerd maar wat zou men
ook verwachten? ten tonele gevoer
de lesbische verhouding van de hoofd
persoon, de actrice Lars met Miharca,
een vriendin uit haar pensionaatstijd.
De beroemde actrice staat nog midden
in die meisjeskostschoolopvoeding en
is de haat van haar jeugd niet verge
ten. In flitsen visioenen, met ze terug
wat is geweest; een sluimerende liefide
voor Miharca, een diepe vertedering
voor de jongen Teloc.
Arrabal laat het op Lais en de zaal
afkomen als een knetterende reeks top-
puntjes, die samen een vaag herinne
ringspatroon vormen en naar het ein-
Hiij doet dat met -wat van hem verwacht
mag worden: sacrificie, barstende
erotiek, alles religieus tot in de top
pen. Het geheel drijft dan vanzelf naar
wat men onrechtvaardigerwijze en
voor het gemak de naam .sadisme'
geeft. (Arrabal komt echter lang niet
aan De Sade toe, is minder .goddelij
ker', weifelender. Waar De Sade alleen
nog maar een harde rode streep vlees
is, trelct Arrabal hem gauw een kanten
broek aan.)
Via deze .machtsmiddelen' komt Arra-
een rode draad, die op vernie-
aanstuurt, maar toch duide
lijk schommelt tussen vernietiging en
vertedering. De beelden vliegen, een
tuin der lusten waardig, op en neer. De
achter elke spiegel Arrabal, een man
netje dat krommer groeit, zijn eigen
bochel doorprikt en met het dropwa
ter dat dan volgens de verhalen vrij
komt, mensen schildert, weergaloos,
Adembenemend. Spookbeelden heeft
mergenoag groter is dan Arrabal zelf
aangeeft. Het eind van het stuk komt
met een zucht, al duidt die niet op eni-
ge verlichting. Het zoeken naar een
'eborgenheid, de vader- en of moeder-
iguur die het stuk mist, houdt op bij
ie .ontmenselijkte' aap, die mens
wordt. Een zucht: het leven afgelegd,
het leven in.
Toneelgroep Studio heeft van deze ,Tuin
der lusten' een boeiende vertote,
geven, die ook op de punten 1^!
stuk niet ,over zichzelf hees w
wist vast te houden. Willeke va
melrooij (Miharca) kon ons m;--'
poneren, was kennelijk meer van ij
bal als Marielle Flolet, altijd in
goed aanvaardbaar in de hom
ke rol van Lais. Het meewis;
de beeldenreeks bracht voor lij
Fiolet af en toe wat aansluiting
lijkheden. Ben haast opzienbare
tie leverde Carol van Herwija»
Teloc, Een lichamelijk acteren ve
te klasse, ingehouden tot op d«-
hechtingsplaatsen van wat ment
noemt, de figuur waar zonderbl
de meeste zeggingskracht vanuit
Ad van Gessel als de aap Zenon, i
de er na de pauze een deel van'hs
heel te worden. (De auteur ha/
dal eerlijkheidshalve in het t
gedeelte niet al te gemakkek
maakt). Regisseur Lodewijk de"
tekende voor een wat stokkerige
een inise-en-scène die te fragri
risch was opgebouwd en daardw
hoewel sterk leunend op Arrabal-
de lijn vallend die het stuk had
ten volgen. Decor en kostuums j
van Frank Raven, de muziek vanL
Andriessen en nietszeggend op?
De film- en diabeelden moesten/
gagement en de realiteit duideïï
redelijk maken. Ze schoten daari;
kort en bleven in de suggestie ti
Sterretjes dus aan de kant van
teurs, die ons en Studio voor 4}
zoen aan een boeiende afsluitliM
de serie .Hedendaags toneel' hebb«
holpen.
HET VLISSINGSCH
SCHOUWSPEL
BRITANNIA - VLISSDÏGB
Met een aandoenlijk enthousiast
enkele vleugjes artistiek talent 1
het Vlissingsch Schouwspel gister,-
weer enkele supporters van aü
vreemd. Men weet het: nog niet i
vele jaren geleden had dit tonada
schap twee, drie. vier avonden
om alle belangstellenden getuigej
ten zijn van zijn culturele pres
Het was de tijd waarin het Vlissa
Schouwspel stukken realiseerde
.Meeuwen boven Sorrento', .Blaffe
gen de maan' en .Een hete zomers;
Met nostalgie zullen de getrouws
het Vlissingsch Schouwspel gister,'
aan die tijd terug gedacht hebben,
Want wat gebeurde er nu? Men
ditmaal ,De man, de vrouw en de a
(een komedie in drie bedrijven doe::
dré Roussin) op de planken. Es
schiedenis met een weinig opwü
intrige, zonder verrassende" ontwite
gen en ook zonder een onthutsend!!
knoping. Het Vlissingsch Schoei
had dit stuk zo zeiden de Ik,
vergoelijkend op zijn repertoire
zet omdat het zo'n beperkte bas
nodig heeft: twee dames en drie ti
Want dit eens zo luisterrijke tra
gezelschap begeeft zich moeizaam»
een dieptepunt en met twee daras
drie heren was het nog net te does. I
Maar wie kreeg in de krlnga f
't Vlissingsch Schouwspel nu al n
jaar en dag de schuld van het tri
lopen van net aantal toeschouwen!
raadt het; de televisie! En da
was het voor de .vaste bezoeker* i
dit toneelgezelschap een desillusie -
na korte tijd tot de ontdekking KI
men dat dit spel .De man, de vros
de moord' nog niet eens zo heels
geleden op de buis te zien was im'
van Dijk en Mary Dresselhuys In
hoofdrollen. Voor -de kenners vil
daarmee het verrassingselement
de thriller-komedie al weg: men);
immers de onticnoping. Met de pra
tat-ie van Ko van Dijk en Maryfe
huys in het achterhoofd was het'
de toeschouwers die het allenmi
eens gezien hadden natuurlijk
avondje behelpen, Dat de aanwen:
die de zaal lang niet geheel teni
vulden, tenslotte tot een staande
kwamen was tenslotte een venl
compliment voor de twee dames li
my Jansen-Verhulst en Lgny Vadtr-Ï
gaay) en de drie heren (Anton
der, Ben van Danvme en Jan He
man). Zij deden .Ironside' en ,0
smoke' (gisteravond op de tv te s
vergeten maar toch niet helema»!
avondje tv dat we al eens eerder
leefd hadden.
Vank
Eerste asperges in
Bergen op Zoom
BERGEN OP ZOOM Vrijdagmiddag
werden aan d eBergenopzoomse groen
te- en fruitveiling de eerste asperges
van h'et seizoen 1969 van de koude
grond aangevoerd. Ze waren afkomstig
van de groententeler P. Reins uit Woens-
drecht.
Dit maal werden alle vorige records
gebroken. De asperges werden gekocht
voor 19,70 per ons 197 per kg).
Vorige jaar werden de eerste aange
voeld op 20 april. Ze gingen toen van
de hand voor 3,96 - 3,98 per
ons.
(ADVERTENTIE)
St-J
Foto's in één dag klaar
ngen
acobsstraat 27 Vlissi
PLAATSELIJK EEN BUI
Veranderlijke bewolking met pW*
lijk eon bui. Matige tot zwalfko
-uit zuidelijke richtingen en in het W
meen iets hogere tempera-turen.
Vooruitzichten voor zoadat en
dag.
Wisselvallig met tijdelijk regen Oil
kele buien en later, ->er lagere»!
peraturen. J
Weersvooruitzichten in tpijl'ers g®.
deld over Nederland voor zondag:
aantal uren zon: 1 tot 8; min. W
1 lot 5 graden boven noranaal; >j
temp.: 0 tot 5 graden boven nor>
kans op een droge periode van
stens .12 uur: 70 procent; kans mL
geheel droog etmaal; 30 procent.
Voor maandag: aantal u-ren zon:
9; mn-n. temp.: omstreeks nofl»
max. temp.: omstreeks normaal!
op een droge periode van minster-';-
uur: 70 procent; kans op een F
droog etmaal: 40 procent.
ZON EN MAAN
27 april
Zon op 05.19 onderg
Maan op 14.08 onder»
ZON EN MAAN
28 appl
Zon op 05.17 onder
'Maan, op 15.26 onder»
ALLEEN FEESTBALLONNETJES WAT TE VROEG
VOLGENS
DIRECTEUR ZCvA
Zeeuwse
ALMANAK
Voorlichting
Er viordt tegenwoordig zo onbe
suisd voorgelicht, dat je er ale
kind naar zou snakken weer eens
wat te horen over de ooievaar en
de rode kool. Maar nee, zo ouder
wets zijn we niet meer. We geven
eerlijke voorlichting en vertellen
op vertrouwelijke toon, dat kinde
ren bij mamma in de buik groei
en.
Maar niet alle kinderen nemen
hier genoegen mee, zeker niet. als
dit zo onverbloemd wordt toege
geven. Zo willen twee Goese
meisjes kleuterleeftijd niets
van deze theorie weten. Zij nemen
aan, dat kinderen uit een deux-
chevauxtje komen.
Ze luidden eens een hele middag
op een tante en oom zitten wach
ten, die hun nieuwe babietje zou
den komen laten zien. En die kwa
men met een deux-chevaux. En
daaruit kwam het kindje. Zodoen
de. Enfin, ze komen er nog wel
achter, als ze zelf eens een auto
hebben.
VLISSINGEN - TELEFOON 01184—3255
WAAR HET IEDERE ZATERDAGAVOND BALl
GOES In Goes is een buitenge
woon .gewichtige' diefstal ge
pleegd: twee klokken van het
carillon van de Maria Magdale-
nakerk, die stonden opgeslagen
op het terrein van de dienst ge
meentewerken aan de Westha-
vendijk zijn verdwenen. De ene
woog 400 kilo, de andere 500.
De klokken zijn onlangs uit de
toren van de hervormde Maria
Magdalenakerk gehesen, omdat
het carillon grondig in restaura
tie moest worden genomen. De
politie onderzoekt de zaak.
MIDDELBURG Zeeland wordt
geconfronteerd met een toene
mend aantal marihuanagebrui-
kers en handelaars in zogenaamde
stuff'. Dat deelt directeur R. Vis
ser van het Zeeuws consultatiebu
reau voor alcoholisme mee in zjjn
jaarverslag over 1968.
Al jaren heeft het bureau waax het no
dig bleek, hulp geboden aan patiënten,
die lijden aan diverse vormen van toxi
comanie (verslaafd zijn aan vergif).
Deze personen werden meestal via de
huis- of zenuwartsen aangediend. .Als
reclasseringsbureau zullen wij ook bege
leiding bieden, waar sprake is van licha
melijke afhankelijkheid van andere
middelen', aldus het verslag.
Ten aanzien van het alcoholmisbruik
kan echter het zelfde worden gezegd.
.Niet ten onrechte', aldus directeur Vis
ser, .willen vele bureaus zich niet meer
aanduiden met toevoegsel ,voor alcoho
lisme'. maar liever met .voor alcohol
problemen'.
Opgemerkt wordt, dat het aantal marl-
hua-nagebruikers in Zeeland niet groot
lijkt. Toch heeft reeds een aantal per
sonen moeilijkheden gekregen door so
ciale verwikkelingen of door een pro
ces-verbaal.
Nu marihuana en LSD zo In het cen
trum van de belangstelling staan, lijkt
het volgens directeur Visser wel ,of we
vergeten, dat in ons land en in Zee
land andere middelen, zoals sedativa
(kalmerende middelen) eveneens een
groot gevaar betekenen. ,De morfine-
opium- en andere verslavingen komen
vrijwel alleen voor bij artsen en ver
pleegsters.
Veel vaker zien we bij mensen van mid
delbare leeftijd misbruik van slaapmid
delen en vooral bij vrouwen van
pijnstillende middelen', aldus het ver
slag. Verder stelt de heer Visser: .Ter
wijl marihuana en LSD tot conflicten
met de rechtsorde leiden, matige socia
le problemen geven en weinig versla
ving veroorzaken, zien we bij het over
matig gebruik van medicamenten zel
den strafrechtelijke aspecten, maar veel
sociale en zeer veel ernstige medische
en psychische stoornissen.
De heer Visser acht het voor het
Zeeuws bureau wellicht nuttig zich te
bezinnen op de vraag of het wenselijk
is aandacht te schenken aan de behan
deling en de preventie van verslavings-
ziekten in het algemeen.
(ADVERTENTIE)
EINDELIJK!
Vanaf heden iedere avond
DANSEN
in
DE WITTE BALLONS
VLISSINGEN
Daarnaast nog een hartig hapje,
zoals nasi, bami, saté, etc.
(Van een onzer
verslaggevers)
WILLEMSTAD ,Je kunt
nu wel door je schoolmeester
naar een deltawerk worden
gestuurd met een ballon in
je hand, maar dat ding pas
op het laatste moment losla
ten is toch verduveld moei
lijk Het is zo maar' een
losse opmerking van rijkswa
terstaats officiële commenta
tor aan boord van de witte
Spido-rondvaartboot .Pieter
Caland' vol met genodigden,
gistermorgen in het Volke
rak. De twaalfde en laatste
doorlaatcaisson stond toen
bijna op de drempel onder
water in het nog ruim 50 me
ter brede sluitgat. Maar het
was wel een typerende uit
spraak, want verder gebeur
de bij deze spectaculaire ma
noeuvre alles op de minuut af
op tijd.
Toen de loopplanken over de nog
resterende spleten tussen de sluit
caisson em zijn beide buren aan
weerskanten waren uitgelegd
hoefden burgemeester mr H. Pop
van Willemstad en zijn collega
M. W. van der Harst van Oost-
flakkee geen minuut langer te
wachten om met een handdruk
op de smalle dam in het water
te bezegelen dat Noord-Brabant
en Zuid-Holland elkaar dan nu
hadden ontmoet. En in de twaalf
minuten van de vloedkentering
het moment waarop het watern
bijna stilstond in het stroom-
gat was ook alles precies vol
gens het boekje gegaan. De ze
ven sleepboten (met in het escor
te de paradepaarden .Azië en
.Europa') hielden de zware be-
tonkolos keurig en rustig in be
dwang. toen deze eenmaal in hel
hart van de rij anderen, in het
gelid was gemanoeuvreerd. Wal
kapitein P. Blonk, de portofoon
in de hand, had de 7100 pk van
de slepers soepel onder comman
do. Binnen drie kwartier hadden
de driehonderd dammenbouwers
op het water, op de landhoofderi
en in de achterhoedeposities bij
de meetdienst ,het elektrisch mo
del deltar, de meteorologische
dienst enzovoorts, er met zijn al
len. voor gezorgd dat de caisson
boven zijn -definitieve standplaats
in de toekomstige dam was ge
scharnierd.
foor de hakker
Toen dan ook het moment .U' was
aangebroken konden de leiders
van de operatie ir G. Swier (del
tadienst) en Lr T. den Breejen
(aannemer) met de handen in de
lucht de spanning van de laatste
weken van zich laten afvallen.
,Het karwei is voor de bakker',
zei de heer Swier later opgelucht
tegen de minister van verkeer en
waterstaat, drs J. A. Bakker,
toen deze hem aan boord van de
.Pieter Caland' uitgebreid compli
menten had gemaakt met het sla-
fen van deze Volkerakafsluiting.
eker, er. was de afgelopen dagen
nogal eens vastgesteld dat het
plaatsen van de caissons na een
reeks reprises routinewerk was
geworden, maar ir. Swier gaf nu
toch wel toe dat het .moeilijk
ste sluitgat in een dam nog altijd
WILLEMSTAD Zeven slepers
zeulen de laatste caisson naar het
sluitgat in de Volkerakclam.
(Foto PZC)
het gat is, waar je voor staat'.
Hij wilde wel bekennen dat de
storm van het vorig weekend de
mannen van de deltadienst toch
heel wat hoofdbrekens heeft ge
kost. .Maar', voegde hij er aan
toe. ,ik ben blij dat we die storm
hebben gehad, want we hebben er
veel van geleerd'.
Bel geluid
En vooral da.t laatste is van be
lang. Minister Bakker later na
melijk in een felicitatietoespraak:
.De bel voor de volgende ronde
is geluid. We zijn nu aan de af
sluiting van de Lauwerszee be
gonnen, straks volgen het Haring
vliet (1970), het Brouwershavense
Gat (1971) en de Oosterschelde
1978). Het deltaplan lijkt op een
televisie-quiz; elke ronde wordt ie
moeilijker. Bij de afsluiting van
de Oosterschelde moet alle know
how technische kennis en erva
ring zijn gemobiliseerd) ,En over
dé functie van het Volkerakdam:
.De achterdeur zit er Ln. Straks
bij het afhangen van de voordeur-
Haringvliet zullen we niet te veel
meer op de tocht staan'.
De laatste van twaalf doorlaat-
caissons staat in het enkele
weken terug nog 605 meter
brede Hellegat van het Volke
rak. Nog 'm paar dagen waak
zaamheid en dan gaan de
schuiven ln de caissons om
laag aanstaande maandag om
acht uur 's morgens). Weer ls
een project van het deltaplan
over de beslissende fase heen.
WILLEMSTAD - De caisson
staat op zijn plaats in de
rij. Voorgrond: de Brabantse wal,
bovenin: het Hellegatsplein met
links de dam en de weg naar
Flakkee.
(Luchtfoto Slagboom en Peelers
WILLEMSTAD Ir G. Swier na
het sluitingssucces.
(Foto PZC)
Het oorverdovende fluitconcert uit
de scheepshoorns van een vloot
slepers, vletten, rondvaartboten,
bakken en wat er verder alle
maal op het water deinde, kwam
precies op tijd: om één minuut
voor half twaalf. Zoals de inge
nieurs van de deltadienst en de
aannemerscombinatie Willemstad
het al maanden tevoren op werk
schema hadden uitgezet.
