DRIE FABRIEKEN MET NEGENHONDERD
WERKNEMERS SLUITEN HUN POORTEN
Voor 300 man
is plaats in
nevenbedrijven
Schoolvorderingtoets als experiment
Directie TD-Verblifa:
,Geen reden voor paniek'
•^Spanning
in Praag
stijgt
WRAK GEVONDEN VAN
VERKENNINGSVLIEGTUIG
te»
- GEEN NIEUWS
m OVER DUBCEK
'Vandaag
in de
,0 krant...
Kte&f„ntV,!rSallerinS ™n
RUSSEN SPEUREN MEE IN JAPANSE ZEE
GEEN SPOOR VAN OVERLEVENDEN
T. D. Verblifa:
WINST IN
1968 BEDROEG
19.8 MILJOEN
Definitief ontslag
secretaris Itteren
Franse troepen
naar Afrika
BINNENKORT IN ZEELAND EN WEST-BRABANT:
Onderwijs werkt
mee maar is toch
gereserveerd
Plan Brants
90 pet ,ja
Oefenterreinen
de &isteren mee- 031 het
AAI 12e jaargang
89
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 17 april 1969
l' 31. 1.1. 7851 <bg
JtAAG (DPA) Aan de voor-
id van de met spanning en be-
;dheid tegemoetgeziene zitting
het centrale comité van de
ichoslowaakse communistische
trtij in Praag heeft de toestand
het land zich woensdag verder
fcespitst. Uit goedingelichte
ingen wordt gemeld, dat de con-
ij rvatieve groep in het comité een
Jwerpresolutie voorbereidt die
M !?Vasie Van de viJf Warschau-
anden op 21 augustus van het
i jaar praktisch legaliseert.
vaststellen, dat er al
"to p a^ti-socialistische en
Kggyluüonaire krachten in Tsje-
fte waren die het communis-
kre hfnX °mver wUden wwpen.
fe VAH h.ï n ??S&en- dat de om-
llTi« l f'artfjpresidiüm, dat nu
fden fS™wb?taaï' tot 13 Ieden zal
ldSo ^gebracllt' Mo&elijk zullen
jaeze manier verscheidene liberale
Vaarbewijs
fUlfte auee^tip P°es 1S woensdag
6 In t?^.Pdaan een vaarbe-
tnaken 1 wlonl een einde te
aan het bandeloze varen.
(pagina 2).
Jk Congres
Verblifa
ThT^"* drl«
Perblita ie DHJver-
V» de bonden
juinen. en buitenlands
rfieuwsipag, 1,3 en 9
gbbws nieuws: pag. 2,5 en 7
Jï-Sport: pag. 15 en 17
Radio-tv: pag. 19
financieel nieuws: pag. 21
'•'oio jeheel boren: tijdens een persconferentie gistermiddag is de sluiting
van drie Verblifa,bedrijven toegelicht. Hier de woordvoerders van Thomas
sen en Drijver-Verblifa NV achter de tafel, met vlnr: J. Puls, controller;
ir J. Cosscher, dir. centr. techn. staf diëtistenI. A. Stuii, ing., dir. me-
taalgroep; mr C. Ter Haarpres.-dir.; drs. II. J. van Wijlen, hfd. afd.
sociale taken en ir. li. J. van Asselt, project-leider.
Foto onder: de werknemers van de gesloten fabriek in Utrecht bespreken
de ontstane situatie buiten de poort van het terrein. Zij mochten gisteren
een paar uur eerder naar huis.
AMSTERDAM (GPD) .Er is geen reden voor paniek. Het gaat om
een gezond bedrijf dat een harde maatregel moet nemen en dat gezond
genoeg is om allen, die door deze maatregel getroffen worden, elders
in het bedrijf een plaats te bieden'. Dit zei de president-directeur van
Thomassen en Drijver/Verblifa NV, mr B. ter Haar, gistermiddag in
Amsterdam op een persconferentie over de sluiting van drie fabrieken
met in totaal ongeveer 900 man personeel.
Gesloten worden de fabrieken in Krommenie (450 werknemers),
Utrecht (220) en Dordrecht (220). Ook een kleine afdeling van
Krommenie in Leiden (12 man personeel) gaat dicht.
Tegelijkertijd met de bekendmaking van de sluiting van deze fabrie
ken werd het jaarverslag over 1968 vrijgegeven voor publikatie. De
conclusie van dit jaarverslag is dat 1968 over het algemeen een be
vredigend jaar was en dat optimistische verwachtingen wat betreft
de toekomst gewettigd zijn.
Het personeel Is gistermiddag van de 1970 en die ln Krommenie op 1 Januari
sluiting op de Tioogte gesteld. De 1971.
fabriek ln Dordrecht gaat op 1 januari Mr Ter Haar red dat men ln staat la
1970 dicht, die in Utrecht op 1 juli de rond 900 betrokken werknemers een
plaats aan te bieden in de andere fa
brieken van de nv ln Doesburg. De-
venter, Hoogeveen en Leeuwarden.
Het aantal arbeidsplaatsen in deze ves
tigingen zal met ongeveer 300 worden
uitgebreid. Voor de overige 600 werkne
mers zal voor zover zij niet zeltf elders
een werkkring zoeken, plaats vrij ko
men door het natuurlijke verloop on
der de arbeidskrachten. In totaal wer
ken op het ogenblik bij Thomassen en
Drljver-Verbliïa ongeveer 7000 personen.
Het natuurlijke verloop bedraagt 10 tot
15 procent (700 tot 800 man) per jaar.
WASHINGTON (AFP, DPA. REUTER, AP) Het Amerikaanse
ministerie van defensie heeft woensdag bekendgemaakt, dat het Ame
rikaanse verkenningsvliegtuig is neergeschoten. Het toestel bevond
zich gedurende zijn gehele missie ver uit de kust van Noord-Korea.
aldus het ministerie dat tot zijn conclusie is gekomen door combinatie
van de ter beschikking staande gegevens.
Het Pentagon deelde mee, dat de
Amerikaanse torpedojager ,Dale'
twee stukken van een vliegtuig
romp heeft gevonden en aan boord
genomen, waarin gaten van gra
naatscherven waarneembaar wa
ren en eveneens een stuk van een
parachute.
Russische schepen en vliegtuigen heb
ben samen met Amerikaanse torpedo
jagers en vliegtuigen de Japanse Zee
afgezocht naar de 31 bemanningsleden
van hel verkenningstoestel. Men hoopte,
dat zij erin geslaagd zouden rijn zich
op reddingvlotten In veiligheid te stel
len, doeli tot, dusver zij alleen maar
wrakstukken waargenomen.
Woensdag is de Amerikaanse nationale
veiligheidsraad bijeen geweest om over
het incident te beraadslagen. Over even
tuele besluiten van de raad is niets be
kend geworden. In militaire kringen
wordt gespeculeerd op een mogelijke
vergeldingsactie tegen Noord-Korea.
Diplomatieke zegslieden geloven echter
dat Nixon zich van militaire tegenzet
ten zal onthouden, ondanks het feit dat
hij tijdens zijn verkiezingscampagne
voor het presidentschap harde maatre
gelen tegen de Noordikoreaanse over
weldiging van het inlichtingenschip
.Pueblo' heeft bepleit. Hij zei toen her-
Verouderd
Volgens mr Ter Haar is de gang van
zaken in de te sluiten fabrieken
reeds geruime tijd onbevredigend. De
oorzaak hiervan moet gezocht wor
den in het arbeidsintensieve karak
ter van de produktle. De series di*
er vervaardigd worden zijn veelal
klein. Daarbij komt dat de fabrie
ken verouderd zijn. De laatste ja
ren is in de fabrieken ln Kromme
nie. Utrecht. Dordrecht en Leiden de
produktiviteit achtergebleven bij de
stijging van de loonkosten. Vijf jaar
geleden werd er nog vier miljoen
(Zie slot pag. 9 kol. 1)
AMSTERDAM (ANP) Thomas
sen en Drijver Verblifa NV te
Deventer heeft In 1968, blijkens
het woensdag verschenen jaarver
slag het resultaat van het gunsti
ge boekjaar 1967 nagenoeg geëve
naard. De winst voor aftrek van
belastingen bedroeg 19,8 miljoen
gulden tegen 20,1 miljoen gulden
fn 1967. Door voortgezette opvoe
ring van de produktiviteit kon de
kostenstijging worden goedge
maakt.
De netto-omzet beliep 371 mil
joen gulden tegen vorig jaar 360
miljoen gulden.
Maatregelen tot verdere kosten-
besnoeimg worden voorbereid,
waarvan "de directie voor de ko
mende jaren goede resultaten ver
wacht. Zij acht het bedrijf ge
zond en is optimistisch voor de
toekomst. De onderneming zal ze
ker haar aandeel krijgen in de
groeiende EEG-markt. Over 1969
verwacht de directie een resul
taat dat ongeveer gelijk zal zijn
aan dat van 1968. Aan het eind
van het jaar was de totale per
soneelssterkte 7200 man, een ver
mindering van 300 werknemers.
Besprekingen zijn gaande over het
opnemen van een onderhandse le
ning ter versterking van de li
quiditeit. Voorgesteld wordt een
onveranderd dividend in contanten
uit te keren van ƒ4,30 per aan
deel van 20 nominaal. Het jaar
verslag is woensdag toevallig ge
lijktijdig verschenen met de be
richten over de sanering van het
general line assortiment' (dat is
de niet-conservenbussen3 en de
sluiting van drie fabrieken. De
winstontwikkeling aldaar is de
laatste jaren zeer onbevredigend
geweest, en de thans genomen
maatregelen zijn beïnvloed door
de zeer" snelle stijging in de loon-
sector. Vijf jaar geleden maakte
de .general kne' produktie nog
een win3t van 5Vi miljoen gulden.
In 1968 was er een verlies van 1
miljoen gulden en in 1969 zal er
2 miljoen gulden in deze sector
verloren worden. In de andere sec
toren van het bedrijf is de winst
ontwikkeling omhoog gericht.
(Zie slot pag. 3 kol. 6)
Lt.cmdr. James H. Overstreet
(3 Ij) de commandant van het
Amerikaanse verkenningsvlieg
tuig waarvan men aanneemt dat
het door Noord-Korea is neerge
schoten.
ITTEREN (GPD). Het ontslag van
de heer F. Dolmans als gemeentesecreta-
ris van Itteren is nu definitief. Met vier
j tegen twee stemmen heeft de gemeen
teraad het besluit, genomen.
Commentaar van de heer Dolmans, die
in alle gemoedsrust een kaartje legde
in een van de dorpscafé's: ,We zullen
nu maar afwachten wat de ambtenaren
rechter zal zeggen'.
NICE (AFP) Sinds dinsdagavond
zijn uit Nice 260 Franse militairen naar
Fort-Lamy, de hoofdstad van Tsjaad,
vertrokken. Vandaar zouden, naar men
meent te weten, deze troepen worden
doorgezonden naar Bangui, de hoofdstad
van de Centraal-Afrikaanse Republiek.
In dit voormalige Franse gebied is in
het afgelopen weekeinde melding ge
maakt van een mislukte staatsgreep te
gen het bewind van generaal Bokassa.
Het gaat om ongeveer honderd man van
het vreemdelingenlegioen en 160 mari
niers en parachutisten. Hun komst naar
Centraal-Afrika zou geschieden in het
kader van de bestaande overeenkomst
voor militaire bijstand. Naar men ver
wacht zullen meer Franse militairen vol.
gen, aangezien er nieuwe groepen van
het vreemdelingenlegioen van hun ba
sis op Corsica naar Nice worden over
gevlogen.
MIDDELBURG Binnenkort
zullen op een groot aantal van
de Zeeuwse en West-Brabantse
lagere scholen de leerlingen van
de 6e klas worden onderworpen
aan een zogenaamde schoolvor-
deringentoets. Het betreft hier
een proefneming met een van
het Eindliovense onderwijs over
genomen systeem, dat bekeken
is in twee werkgroepen van de
Stichting Zeeland. Het doel is
om naderhand aan de hand van
deze schoolvorderingsprocvcn
reeds tijdens het volgen van het
basisonderwijs te bepalen in
welk type van voortgezet onder
wijs de leerling gezien de aanleg
het beste past. Wel 90 pet van
de schoolbesturen en school
hoofden in Zeeland hebben him
medewerking aan deze proefne
ming toegezegd. Dat betekent
echter niet dat alle schoolhoof
den en onderwijzers geheel ach
ter het denkbeeld van de school-
vordcringentocts staan.
Ofschoon vrijwel unaniem hot oude
toelatingsexamen voor het voortgezet
onderwijs als ,uit de tijd' en .on
deugdelijk' wordt afgewezen, hebben
veel schoolhoofden ook tegen de
scliooivorderingentoets als selectie
middel nogal bezwaren- Velen van hen
zijn volgens onderwijsexperts in Zee
land dan ook uitsluitend akkoord ge
gaan met het uitvoeren van deze
toets hetgeen waarschijnlijk 23
en 24 april op de meeste scholen
zal gebeuren om aan de hand
van de met de toets bereikte resul
taten hun standpunt nader te bepa
len voor de toekomst.
Over het algemeen is men er niet
gerust op dat de schoolvorderingen-
iets tot andere toestanden zal lei
den dan het oude toelatingsexamen,
waarvoor ook minder begaafde leer
lingen .klaargestoomd' konden wor
den. Wèl wil men de toets aanvaar
den als intern hulpmiddel voor het
onderwijzend personeel om na te
gaan hoe de leerstof door de kinde
ren is verwerkt. Om de geschiktheid
voor het volgen van voortgezet on
derwijs te kunnen bepalen, geeft men
naast het advies van het schoolhoofd
liever de voorkeur aan de psycho
technische test. zo is althans de in
druk die wij kregen na gesprekken
met onderwijzers en onderwijsdes
kundigen.
Initiatiefnemer tot het invoeren van
de schooltoets op de Zeeuwse scholen
voor basisonderwijs als selectiemid
del voor het voortgezet onderwijs is
de heer J. L. P. Brants, te Goes,
inspecteur voor het gymnasiaal en
middelbaar onderwijs. Zijn ideeën
hierover kregen in onderwijskringen
al gauw de naam van .het plan
Brants'. De heer Brants gaat uit
van een zo verantwoordelijk mogelij
ke plaatsing van de leerlingen Bij
het onderwijstype, waar zij gezien
hun aanleg noren.
.Vroeger was het zo, dat een be
paalde school voor voortgezet on
derwijs de leerlingen, die om plaat
sing vroegen onderzocht, en dan een
aantal liet afvallen', betoogt de heer
Brants. ,Dit systeem van selectie
dient te worden vervangen door de
terminatie. Met andere woorden: Het
zal nu zo moeten worden dat de mo
gelijkheden van het kind worden ont
dekt en dat op grond van de verkre
gen gegevens het kind in een be-
paaM. type onderwijs zijn plaats
Tot deze determinatie-middelen re
kent de heer Brants naast het psy
chologisch onderzoek (dat hij niet
afwijst), ook een onderzoek naar
kennis en inzicht, waarbij het on
derzoek is gericht op het functione
ren van de normale stof van het
basis-onderwijs.
Ook aan het advies van het school
hoofd hecht de heer Brants waar-
de. .Eik van deze middelen afzon
derlijk heeft een voorspellende waar
de van ongeveer 75 procent, maar
een combinatie zal een veel grotere
zekerheid geven over het spoor,
waarop de leerling in elk geval voor
lopig moet worden gezet', zo meent
hij.
De heer Brants bracht ongeveer een
jaar geleden zijn denkbeelden ter
kennis van de inspecteurs voor het
lager onderwijs en van het nijver
heidsonderwijs. die veel voelden voor
zijn initiatief. Het provinciale maat
schappelijke opbouworgaan Stichting
Zeeland werd .gekozen als dak bo
ven het hoofd, "omdat in die stich
ting alle levensbeschouwingen zijn
vertegenwoordigd', aldus de heer
Brants. Aan de besturen van de ka
tholieke diocesane schoolraad, het
negende district van de schooi met
de bijbel, de christelijke vereniging
voor volksonderwijs en de vereni
ging van Nederlandse gemeenten
werd het plan voorgelegd en men
verzocht de beleidscommissie ran de
stichting het plan uit te voeren.
Het plan werd nog steeds volgens de<
(Zie slot pag. 5 kol. 6)
Met militaire oefenterreinen
kan het soms een vreemde
zaak zijn. De Volkskrant deel-
vrijwel afgeronde plannen heeft
s®- - om grote oefenterreinen te
vestigen in Oirschot en de
Harskamp. Enige tijd geleden was al be
kend geworden, dat het schietterrein van
de Harskamp zou worden overgeplaatst
naar het Kuinderbos in de Noordoost-
polder De plannen zouden gebaseerd zijn
op adviezen van de rijksplanologische
commissie. In het bericht van De Volks
krant werd ook meegedeeld, dat de ge
meentebesturen nog van niets weten, de
voorstellen zouden geheim gehouden zijn
omdat het rijk op het standpunt staat
dat pas informaties kunnen worden ge
geven als de beslissingen vrijwel defini
tief zijn Men zou namelijk willen voor
komen. dat er acties worden gevoerd om
de plannen alsnog gewijzigd te krijgen.
Een vreemde zaak, omdat de hele kwes
tie allerminst nieuw is. Vorig jaar okto
ber heeft het kamerlid Westerhout er
al vragen over gesteld en daarbij een
toelichting gegeven, waarin (rij het in
versluierde vorm) eigenlijk hetzelfde
staat als wat nu naar buiten is gekomen.
Het antwoord van de regering op deze
vragen heeft lang op zich laten wach
ten, het duurde tot 17 februari jl, maar
daaruit viel te concluderen dat er Inder
daad bepaalde voorstellen zijn gedaan
zowel voor Noord-Brabant als voor de
Veluwe. Overigens deed de regering de
toezegging de kamer te zijner tijd te zul
len inlichten.
Wat blijkt nu? De burgemeesters van
de bewuste gemeenten zeggen van
niets te weten en doen gebelgd. Burge
meester Slot van Ede verklaarde aan Da
Volkskrant: ,Dit besluit zou betekenen,
iat grote bosgedeelten bij de bestaande
militaire terreinen voor de recreatie ver-
oren gaan. De gemeenten op de Veluwe
rijn via een recreatieschap druk bezig
met plannen voor alle bossen. Dit zou
elijk doorkruist worden door de plannen
an het rijk'. Nu zou men deze burge-
neesters kunnen verwijten, dat ze zich
iet goed op de hoogte houden van wat
u- zich in de kamer
f speelt. Zowel de
•ragen van het ka
nerlid Westerhout als
iet antwoord van mi
nster Schut had hen
lestijds wakker moeten schudden: het
ring hier om uitbreidingen zowel ln
Noord-Brabant als in Gelderland en ln
beide gevallen kan iedereen uitrekenen
waar zich die uitbreidingen zullen be-
•inden. Maar tegelijkertijd moet men
zich afvragen: dienen gemeentebesturen
voortdurend met het hoofd in de kamer
handelingen te zitten om na te gaan of
er niet het een of ander is, dat zich van
rijkswege ln hun gemeente kan afspe
len? Zijn er niet andere en meer aan
gewezen vormen van communicatie tus-
de centrale overheid en gemeentebe
sturen?
Hoe ïs de procedure in gevallen als
deze De regering vraagt om advies
aan de rijksplanologische commissie, die
op haar beurt weer overleg pleegt met
de provinciale besturen. De planologi
sche diensten van de bewuste provincies
worden daarbij ingeschakeld en zo ont
staat tenslotte een advies voor de rege
ring. Zij neemt de beslissing. Aangeno
men wordt bij dit alles, dat in deze pro
cedure de provincies zich met de ge
meentebesturen in verbinding stellen en
bij de bepaling van de diverse standpun
ten de lokale belangen naar voren zullen
brengen. Nu zal de omstandigheid, dat
het hier om militaire oefenterreinen
gaat, de neiging om over deze zaken
hardop te praten bij alle betrokken in
stanties wel sterk doen verminderen: do
normale reactie bij de publieke opinie ia
immers in negen van de tien gevallen af
wijzend en vermoedelijk is er defensie
heel veel aan gelegen om te terreinen in
handen te krijgen. De vraag is echter
of de hier gevolgde procedure niet in
feite een vorm van overrompeling is,
or men weinig sympathie kan op
brengen. Moet niet naar een geheel an
dere methodiek worden gezocht, ook al
zou dat er toe leiden dat er een omstan
dige discussie in het openbaar ontstaat?
Gelet op de demografische situatie in
Nederland is zulk een discussie naar on
ze mening niet alleen onvermijdelijk,
maar ook gewenst.
Er wordt In dit land al te gemakkelijk
over recreatie- en agrarische gron
den beschikt. Geen regering zal het in
zijn hoofd halen om een stadswijk of een
fabriekscomplex tot militair oefenter
rein te verklaren. Het zou miljoenen kos
ten, maar bovendien een storm van ver
ontwaardiging oproepen. Maar als het
om boerderijen of om bossen gaat, dan
wordt het eigenlijk allemaal geslikt. Ter-
wij! in een overbevolkt land als Neder
land de ruimte - nog helemaal afgezien
van het bodemgebruik - zo kostbaar is,
dat ze eigenlijk met geen geld is te be
talen. Déarorn zou de regering veel ope
ner moeten zijn met plannen zoals nu
buiten zijn gekomen. Laat men in
-roeg stadium meedelen waar pre
cies defensie de oefenterreinen zou wil
len hebben, een mededeling die in eerste
instantie aan de raden van de bewuste
gemeenten zou moeten worden gedaan.
Zoals het nu gebeurt, vragen van een
kamerlid, vervolgens ministeriële ant
woorden die kennelijk zo zijn geformu
leerd dat alleen de goede verstaander er
alles van begrijpt, daarna nog weer
krantepublikaties en gebelgde gemeen
tebesturen. nee dat is een weinig fraaie
methodiek. Op dit stuk van zaken moet
een veel grotere en snellere openheid
worden verlangd.
MEER DAN 500
DODEN GEBOREN
IN PAKISTAN
DACCA (RETER) In het gebied van
Dacca in Oost-Pakistan, dat maandag
avond door een tornado werd getroffen,
zijn tot dusver 518 lijken geborgen,
verwacht wordt enhter. dat het aantal
doden wel tot 1000 kan ooiopen. Naar
verluidt zijn minstens 4.000 mensen
gewond en vermoedelijk 100.000 dak
loos.
