ZELANDICA
si)
m
Grote partü
Over maart, vergif
en de kerfstok
C0>1eklasC3l
zeemleder'
Zeevissen hielden honderden
hengelaars aan het lijntje
Toch
voorjaar
voor de prijsbewuste consument
L
r
6?
4f°
VROOM DREESMAN!
TUSSEN VLISSINGEN EN ZOUTELANDE
6
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOE
OVERPEINZINGEN VAN EEN POLDERBEWONER
Het ls wel bar en boos in de pol
der de laatste dagen van maart
en de eerste van april. Maart liad 't
venijn in de staart en april deed reeds
wat hij wil. Tussen do buien door
Ugt do grond te blikkeren en te blin
ken van het nat, als de meeuwen niet
op vleien zwemmen. Zestig min wa
ter heeft maart gebracht en maart
was kouder dan januari. In De Bilt
waren er 20 dagen met vorst en hier
dacht ik evenveel. De gemiddelde
temperatuur was 3 graden lager dan
liet maandgemiddelde. Wat wij boe
ren uitgespookt hebben hier in de om
geving is het aanzien niet waard. Wij
zitten dan ook niet op zulke ideale
grond, want onze polder is van onbe
stemde ouderdom. Meer dan duizend
jaar oud. naar men zegt, met veler
lei soorten grond en geen verse zware
kele, maar kalkarme. slempige, drjj-
verige grond.
Nu dat weten we dan. De laatste ja
ren konden we steeds vroeg zaaien
en t kwam ook wel goed uit met de
vruchten. Doch nu ligt het zaad te
krimpen in het slik, als op 't buiten
dijkse schor en er is nauwelijks of
geen leven in te bespeuren. Het ver
glaast, het verbruint, het verwatert,
net verrot. Dat wordt ten dele over-
zaaien en zeer ongelijke gewassen
overhouden of helemaal uitrijden.
En een tweede gewas haalt meest
al niet bij het eerste. Maart was
in ieder geval een vuile taai-te. In de
.weerspreuken' valt over een natte
maart niets goeds re lezen. En april:
de heren en aprillen bedriegen wie
ze willen. Of nog andere gezegd:
nen, hebben het geweten. Schreef ik
de vorige keer dat ze vertrokken wa
ren, ze hebben de laatste ijzelperiode
niet getrotseerd en stonden plotse
ling weer te poetsen en te slapen in
de verste weide. Tot diep in maart
zijn ze gebleven. Het is anders met
alleen een slechte tijd voor de boe
ren: voor de vogels is het nog veel
slechter. Duizenden zeevogels val
len ten prooi aan drijvende stook
olie: de kieviten zijn bij hun trek
naar het noorden in de terug opdrin
gende winter terecht gekomen en
vooral in de noordelijke helft van ons
land ten offer gevallen aan de drie
dagen lang heersende ijzel en de
roofvogels in onze provincie sterven
aan vergiftiging.
Deze nuttige vogels, uilen, valken,
worden het slachtoffer van de bestrij
dingsmiddelen die in ons vak gele
verd en gebruikt worden om de op
komstzekerheid in de strijd tegen
bodemschimmels en insekten te ver
beteren. Maar zijn deze middelen
niet erger dan de kwaal? Is het niet
de hoogste tijd dat landbouwschap
en Planteziektenkundige Dienst enz.
samen nagaan hoe voorkomen kan
worden dat desa vogelstand wordt
uitgeroeid. Worden zij mede 't slacht
offer van de strijd tegen de schade
lijke duiven, die men veel te veel
zich heeft laten vermeerderen en die
in vele streken van ons land een wa
re plaag zijn gaan vormen? Ik weet
het niet, hoe net precies zit. Ik heb
een vorige maal ervoor gepleit dat
de fabrikanten voor de vogels onscha
delijke middelen zullen gaan produ
ceren. zoals de fabrikanten van rei
nigingsmiddelen die door teveel
schuimvorming de waterverontreini
ging stimuleerden, ook geleerd heb
ben op dit gebied betere waspoeders
samen te stellen en te leveren. Maar
daarmeegaan tenminste enige jaren
heen en als ondertussen de roofvo-
fielstand gedecimeerd is. kan er zo-
ang nietgewacht worden.
De landbouw zelf zal de pro
ducenten van bestrijdingsmiddelen
beter tot de orde moeten roepen,
om zodoende paal en perk te stel
len. Om esthetische redenen, om ei
gen belang en om slechte naam te
ontkomen.
In de vierde maand van het jaar
staan er nog geen narcissen te
bloeien in den hof en ik weet nog dat
ze de 20ste februari volop hun gele
kelken spreidden. Over heel de na
tuur ligt een late geslotenheid. De
knoppen schuiven niet en een groen
uitlopertje is een uitzondering op een
luw plekje. Alleen de katjes van de
els en van de hazelaar hebben alles
getrotseerd en verzekeren dat er
toch een voorjaar zal komen. De kou
heeft dus zelfs op zijn kerfstok dat
de buitenlanders geen storm liepen
met Pasen op onze bollenpracht.
Dat brengt mij dan op het woord
kerfstok. Zo gedachtenloos gebruiken
wij dat woord. Wat is een kerfstok
Kennelijk een stok met kerven erin.
Maar met wat voor doel Wat bete
kende het oorspronkelijk: veel op
zijn kerfstok hebben' of zoals" de Lim
burger zegit: ,dè het get op zenneè
Als kleine jongen zag je In de winkel
de boodschappen met krijt op een
leitje noteren. Als er dan door de
huisvrouwen *s zaterdags (betaaldag)
betaald werd. werden die schulden
er weer afgeveegd. Nog eerder kerf
de de bakker de afgenomen broden
in een stok - per gezin. Wie dus veel
op zijn kerfstok had, had veel schul
den. En het klonk niet best te moe
ten horen: ,daer staat al veel op
uwen kerf'. In deze tijd van kasre
gisters en mechanische boekhouding
klinkt het misschien wat ongeloof
waardig. maar er moet op Ameland
nog een bakker zijn die het meel dat
de boeren brengen om roggebrood te
laten bakken het jaar door op de
kerfstokken administreert. In 't Fries
spreekt men dan ook van .breastok'
of .breapikke'. dat wil zeggen brood-
stok. Deze Nederlandse kerfstokken
brengen de kenners van de Scandi
navische geschiedenis weer verder
teruggaand in verband met de zoge
noemde runenstaven, waarvan in de
middeleeuwen de boeren daar de ka
lenderdata aflazen en die ook beston
den uit ingekerfde stokken. In mijn
hoofd zit dat de Limburgse kerfstok
ken van hazelaartakken werden ge
sneden en zodoende kwam ik van de
katjes op de kerfstok.
Ik hoop overigens dat het weer als
u dit leest minder op zijn kerfstok
heeft inmiddels. Derhalve wenst u
betere dagen een mismoedige.
POLDERMAN
KERKELIJKE
MUTATIES
NED. HERV. KERK
Beroepen te Terwinselen-Kerkrade-west
mejuffrouw A. A. van Leeuwen te
Gorssel en A. H. Smits te Noordwijker-
hout. Bedankt voor Burum C, A J. ter
Steege te Vrouwenpolder.
Beroepen te Nijverdal vacature D. H.
Bos ma, toezegging J. Folkertsma te
Apeldoorn; te Gouda, vacature C, Vos.
toezegging P. Vermaat te Oltensplaat:
te Wormerveer J. Visbeek te Kats en
Wilhelminadorp (Z).
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Den Bosch B. G.
Mees ten Oever te Bussum.
Beroepen te Scheveningen Th. Ferwer-
da te Diemen-Watergra afsmeer-Bij lm er.
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Bedankt voor Delzijl P. Schelling Wet-
singe-Sauwerd.
GEREFORMEERDE GEMEEENTEN
Beroepen te Meiissant A. W. Verhoef te
Barneveld die bedankte voor Almelo.
Boskoop en Veenendaal. Bedankt voor
Klaaswaal Rotterdam-Zuidwijk en voor
SMkerveer" J- C. Weststrate te Metis-
kerke.
B"
Jij het einde van den Franschen tijd en het
verschijnen van de vjet op het Hooger On
derwijs in 1815 telde ons Gymnasium (Middels-
burg) J/8 leerlingen en curatoren verklaarden in
een door den burgemeester wegens invoering der
nieuwe wet gevraagd advies, dat den toestand
der school -zich allergunstigst voordeed, dank zij
de assiduiteit voortdurende oefening) en be
langstellingwaarmede het onderwijs werd gege
ven'.
Dit schrijft dr Voegler in zijn geschiedenis van het Middelburgs
gymnasium. We hebben de geschiedenis nog eens nagegaan
vanwege de publikatle van het ministerie van onderwijs en weten
schappen: 150 jaren onderwijsveralaggeving. lm een serie illustra
ties wordt getracht een beeld te geven van de ingrijpende veran
deringen, die gedurende deze periode op onderwijsgebied hebben
plaatsgevonden. Naast elkaar wordt een salairisstaat uit 1816 van
de Latijnse school te Middelburg geplaatst en een uit 1966, die door
de computer wordt vervaardigd ten behoeve van 20000 personeels
leden van in totaal 1700 3cholen. De in 1813 aangestelde rector
Ecco Epkema, die in 1816 de leeftijd heeft van 56 jaar verdient
jaarlijks 1000,met daarboven ,voor den brand' 300,en voor
schoonmaken 30.De 63-jarige conrector, Joan Diderik Weyer-
man, kreeg als salaris 900,terwijl de praeceptor of leraar.
Antonius van Deinse, het met ƒ4500,moest doen. Door de wet
van 1815 kreeg men een Latijnse school met meer uitgebreid pro
gramma. De nieuwe vakken waren de beginselen der wiskunde,
de nieuwe en pp de aardrijkskunde, de nieuwe en oude geschiedenis
en de Griekse en Romeinse fabelkunde. Behalve wiskunde werden
deze vakken aan de rector en conrector opgedragen. Voor de
nieuwe lessen, die als nalessen werden betiteld, kregen de docenten
leder 150,Wanneer we hierbij bedenken dat het aantal na-
lessen per doednt ongeveer 450 bedroeg dan kan men niet over
ruime betaling spreken. Alles werd geschoven op de berooide staat
der stedelijk financiën,
Het is dan ook geen wonder dat de leermeesters bittere klachten
aanhieven waarbij men naar voren bracht dat terwijl voor
een muziekles nog altijd 15 stuivers werd betaald, de nales nog
niet eens de helft gaf. ,Ook curatoren vonden de betaling op verre
na niet geëvenredigd aam den gevergden arbeid en meenden, dat
men in plaats van 150. 400 gulden moest betalen. Hun aandrang
had eindelijk (in 1818) ten gevolge, dat het salaris althans op
200.gebracht werd'. Het liefst had men ook nog de wiskunde
aan de rector en conrector opgedragen, maar deze weigerden. Ge
zien het bedrag dat voor de overige nalessen werd betaald, zal
er voor de wiskunde ook geen groot bedrag zijn uitgetrokken.
Curatoren hebben toen bij de gouverneur van Zeeland stappen
ondernomen om het ln 1806 opgeheven instituut voor dijken en
wateringen het eerste van deze aard ln ons land -- weer op
te richten. Aan dit instituut was een uitstekend docent in de
wis- en natuurkunde verbonden geweest: Johan de Kanter. Wan
neer in zijn persoon beide betrekkingen, zowel aan het instituut
als aan het gymnasium, konden verenigd worden, zou men ge
holpen zijn. De ondernomen stappen waren evenwel te vergeefs
Later werd voor het vak wiskunde een onderwijzer aangesteld op
een salaris van 300,Op de salarisstraat van 1816 komt het
schoolgeld voor: 40,voor leder discipel. Ook is er een kolom
voor de uitgedeelde prijzen per klas. In de zesde werden niet min
der dan vijf prijzen uitgedeeld, wat de samensteller van de onder
schriften van de herdenkingsuitgave doet opmerken: .Gelet op het
aamtal prijzen moeten de leerlingen uit de zesde klasse wel bij
zonder begaafd zijn geweest'.
Yolsnda boot van sterk p.v.e. Opblaasbare bodem en grijpkoord
rondom. Maten: 205x125 cm. In blauw/rood.
Van 62.50 voor
De bungalow Kreta geeft ruim komfort aan het hele gezin Ruim
woonvertrek en 2 afgescheiden slaapkabines. Bovendien royale keu
kenruimte. Hei oersolide tentdoek is indanthreen bewerkt.
Nu van 395.- voor
Kunstroproduktiea op
Sanoel. Keuze uit 10 zeer.
aai gereproduceerde
kunstwerken van o.m. Van
Gogh. Toulouse Lautrec
en Breughel.
Nu van 5.50 voor
Erna pantykousen van mousse
nylon. Ideale pasvorm, mede
door het ingezette kruisje. Ma
ten smalt, medium, large en
extra large. In de nieuwste
voorjaarsgeuren. Nu 2 stuks
4S
so
Nylon slaapzak met warme Acryi vezel-
vullingi Rits rondom, dus ook als deken
te gebruiken. In fraaie dessins van 31.50
voor 28.- m unie van 27.50 voor
Dameastip van zeer elastische
macco, fijnrib gebreid. Badstof
kruisje en afgewerkt met Frans
elastiek. Kleur wit. Maten S.
M en L nu 4^ jj"
1?
Da mes j upon van nylon met
ptissé en fijne kantafwerking.
Kleurenwit. bleu, geel. marine
en flamingorood.
Maten S.M en Lrtu
095
Poppawandelwagen
Sierlijk model in zo
merse tinten. Luxueuze
chroomkleurige duwer.
Opvouwbaar.
90
Badlakens van 100% katoen. Keu
ze uit 6 uni kleuren en verschillende
streepdessins. Formaat 75 x 140 cm.
Nu van 6.90 voor
25
De or
V u et
rokken en japonnen om'h
Voordelige coupons v»
waan
leid d
ters1
zen. F
verder
ste ze<
dag n:
pioens
Voor rokken
prachtige kwaliteit
Shetland. 100% Fibranni j
Kreukherstellend en w» _oue
echt. Vele prachtige kleum iL-w
140 cm Breed, coupon v»
70 cm rut J ,S;
i joule
Voor japonnenGent-A
Fraaie Dralon/Diolen stoft landsr
in uni kleuren. Kreukhersu van Gi
lend, wasecht en snel drcc. Sas va
140 cm Breed, coupons» 1-0:
130 cm 4| ps poule 1
löi'l-O, r-l
4 0-0.
Kreukherstellend uni Fibm 0"5'
ne. Wasecht. Keuze uit ör,r,Tf1®v°
modetinten. 140 cm Breed,et»?"""1
ponsvan130cm o
Badstof kinderankletsvanliP0.u'e
cryl. Een geweldige aante f: U**
uit onze bekende Vondex-kofcT.®
Vocht absorberend en zachts; t'
voeten. Tevens ruime keuzei»? i
slof d8mes- en herenanklaar'J'
Frisse kleuren. e"'
Herenmaat 2.26 Vanaf schos?~*m
|7
(Kleine stijging p.maat). Il
Black Decker elektrische hegge-
schaar D 450. Snellopende, lichtgewicht
heggeschaar met sterke motor maakt het
knippen van uw heg tot een prettig
werkje. Lengte snijmes 330 mm, breedte
52 mm, 1500 slagen p.m. Gewicht 2 kg.
Nu van 99.- voor
Damesonderjurk van nylon. Keuze uit 2 model-
len: met pllssé of flockprlnt bovenstuk. In wit
en diverse modetinten. Maten 38/48 nu
Herenondergoed van katoenen knooptricot.
Singlet en slip van uitstekende pasvorm en af
werking. Maten 4 t/m 7 nu
075
Kwaliteit Excellent.
Geheel uit één stuk, dus naadloos. Voltraan gelooid. Ida
als huishoudzeem, maar ook zeer geschikt voor de ai
Alle zeemlederen lappen met garantie.
Ca. 2800 cm1 van Ca. 2300 cm1 van
7.50 voor 5.95 6.50 voor 4.99
Ca. 1800 cm2 van 4.95 voor
uw prijsbewuste warenhuis
MIDDELBURG - VUSS
uitstekend mee en liet zich met recht
van de zonzijde zien. Zodoende bleven
de gezichten van de hengelaars, die
HVV EN ZON
CITSJCPN T4 A NH 7/V overal uit Ned~erland, Belglë, Duitsland
vJ 11 v VJ V nZXINL/ lil 'en zelfs Frankrijk kwamen, goed gehu-
HAND IN DE
ORGANISATIE
VALKENISSE Honderden zee
hengelaars hadden langs de Wal-
cherse kust tussen Vlissingen
en Zoutelande op tweede paas
dag maar weinig vissen beet. Wel
omgekeerd: de vissen hadden veel
meer tijdens deze groots opgezette
zeehengelwedstrijd, georganiseerd
door de hengelsportvereniging
Vlissingen, de hengelaars beet.
Want de kabeljat
i de platvissen
SI
i
urenlang aan het lijntje zonder gewei-,
ilige resultaten. Waar het allemaal aan
lag: onbekend. Voorzitter J. H. Ceelen
van de bengel sport vereniging Vlissin
gen zei tenminste: .Ik snap er niks van.
Van de week nog sleepten ze bier aoh-
ter mekaar flinke vissen op de kant. En
nu... het is matgjes.'
j Ondanks de slechte vangsten bad de he-
I le wedstrijd van het begin tot het eind
1 een zonnige kant, want net weer werkte
Zeeuws Kamerorkest
in ,De Korenbeurs'
GOES Het Zeeuws Kamerorkest
geeft op 20 april een concert in hotel
.De korenbeurs' te Goes. Op het pro
gramma staat ondermeer het pianocon
cert in D-dur van J. Haydn. Als solist
treedt op de heer Antolne Oomen. Naast
de heer Oomen zal mevrouw Ank Tam-
minga, als soliste enige chansons van
Honegger ten gehore brengen. Het con
cert begint om drie uur 's middags.
Jaarvergadering
gepensioneerden
GOES De afdeling Zuid- en Noord-
Beveland van de Nederlandse bond van
gepensioneerden houdt vrijdag 11 april
haar jaarvergadering in café De Land
bouw te Goes. De vergadering begint om
twee uur.
Klokslag elf werd het vlaggesein tot de
start van de zeehengelwedstrijd gege-'
ven. De vijfhonderd hengelaars wier.
pen toen hun meters snoer de zee ln.
Gemiddeld stonden er ruim twintig hen
gelaars tussen de paalhoofden. Henge
laar nummer één vond zijn plaatsje op
heit Nollestrand bij Vlissingen, num-
laatst stond voor de duinen ter hoogte
van Zoutelande. De controleurs moes-1
ten ettelijke kleine visjes meten, want
grote vissen werden zelden gevangen.
,.Ja, zo pas werd er een paalhoofd ver
der wel een kabeljauw van dertie ons
gevangen. Dat is wel behoorlijk', ver
telde de heer Ceelen.
Om twee uur werd de zeehengelwed
strijd afgevlagd en konden de wegingen
in café-restaurant Huvers vlak achter
de duinen worden verricht. Omstreeks
vijf uur verzamelden de deelnemende
hengelaars zich in het .Scheldekwar-
tier' t'p VliHöi,no
Uitslag
De namen van de eerste tien winnaars
luidden als volgt:
1 M. Minderhoud. Middelbun'. HV
Middelburg 3300 punten; 2 J. Elich Ber.
gen op Zoom, .Streyenvissers' 2985 pun
ten; 3 P. de Kok Bergen op Zoom. .Zee
ster' 2750 punten; 4 C. de Desutter,
Sluiskil, Sluiskil' 1602 punten; 5 P. C.
Vaas Terneuzen, .Sluiskil' ...?aa pun
ten; 6 M. Schout, Middelburg, 3.390 pun
ten; 7 L. Desutter Sluiskil .Sluiskil'
1270 punten: 8 R. Segers Sas van Gent]
I,Sluiskil' 1210 punten; 9 G. A. Goed-1
hart. Souburg, HV .Vlissingen' 960
punten; 30 E. Neuféglise Terneuzen j
.Philips' 950 punten.
De beker voor de beste Nederlandse
hengelaarster ging naar mevrouw Neu-
feglise te Terneuzen en die voor de bes
te buitenlaffid.se ging naar mevrouw
Maes ba Oostende (B).
Strijdende schciujekia" Ïiddei
zich op liet Walcherse jaJr
nellmd naar Itun slappe
te staren. De stemming otc
echter in. omdat het u"'_
mate goedlachs was op ilf:'fi
ilioze viswedstrijddag, PZC-vi
hengelsport-vereniging 1 ''Mm
werd uitgeschreven. „.tan
(potolv^M
