NEDERLAND HOUDT GROTE
SCHOONMAAK EN ERE
CULINAIR AVONTUUR
VAN
EN
VOOR
HAAR
ONDANKS MODERN EN BEKNOPT' WONEN:
VERMAGERINGSPLANNEN, IEDER
VOORJAAR TE LAAT
Zaterdag 22 maart 1969
VAN ZAND TOT ,SUPER'
Honderd jaar geleden, omstreeks 1869, werkte de huisvrouw met
Brussels zand, een ,schoonmaakaarde' die met water werd vermengd
en dan een schurend effect kreeg. Over het schoonmaken van één
vierkante meter deed ze op deze manier 26 minuten.
In 1880 werd het karwei gedaan met zachte zeep, vermengd met
zand. Hel schoonmaken van een vierkante meter duurde toen nog
ruim 22 minuten. In 1898 kwam de soda, met behulp hiervan maakte
de hutsvrouw een vierkante meter in een kwartier schoon. In 1982
deed ze er (dankzij het toen nieuwe middel Vim) nog maar12
minuten over. In 1960 kwam het eerste vloeibare reinigingsmiddel
haar te hulp: een vierkante meter kostte haar toen zes minuten
werk. En in 1969 moet ze, met behulp van het nieuwste produkt
(de super-snelle spray-reiniger) haar vierkante metertje schoon
maakwerk in anderhalve minuut, kunnen doen. (Uit ,Op eigen ter
rein', personeelsorgaan van Unilever NV).
,Zet een grote pan water zonder deksel op het vuur en laat het water
koken tot de keuken vol stoom staat. Neem dan een goed uitge
wrongen doek en veeg daarmee het condenswater van houtwerk en
muren'.
Deze schoonmaaktip vinden we anno 1969 in de tiprubriek van een
Frans maandblad, onder het motto ,keuken schoonmaken zonder
vermoeidheid'. Vijftig jaar geleden zou een huisvrouw waarschijnlijk
in zwijm zijn gevallen bij het vernemen van dit advies. Van haar werd
in het schoonmaakseizoen beslist niet verwacht dat ze rustig op een
stoeltje zat tot de keuken voldoende beneveld' was om alles in een
handomdraai schoon te vegen.
Voor die rampzalige voorjaarsweken die nog altijd als grote schoon
maaktijd' te boek staan, waren er strenge spelregels. In een van de
eerste drukken van ,lk kan huishouden' (een handboek voor de
huishouding dat nog altijd verschijnt) worden ze uitvoerig uit de
poets )doeken gedaan:
JAet deze groote schoonmaak moet de gansche woning van boven
tot onder gereinigd worden. Men haalt kasten en kisten leeg, lucht
en klopt de kleeren en beschermt ze als het tegen het voorjaar gaat,
tegen de motten'.
ONAANGENAAM
Dat betekent, volgens de samenstelster van dit klassieke handboek,
,een onaangename tijd, daar dan gewoonlijk de geheele huishouding
in de war is. Want hoe modern de vrouwen ook geworden zijn: in
de schoonmaak verliezen velen altijd nog het rustig overleg en weten
met haar werk geen raad'. En dan volgen twee pagina's praktische
tips: kasten en laden van binnen met vochtige doeken doen, van
buiten met was wrijven, gordijnen kloppen en wassen. Kachels pot
loden en poetsen, ledikanten uit elkaar nemen, zolder en kelders
luchten en schoonmaken en nog tientallen andere onprettige klusjes.
Laten we niet te luidruchtig grinneken over deze bloedernstige be
nadering van het jaarlijks terugkerende schoonmaakprobleem. Want
hoewel er geen kachels meer te potloden zijn, bergzolders en provisie
kelders verleden tijd zijn en gemakkelijk te onderhouden kunststof
fen in de huishouding domineren, valt het feit niet te loochenen: de
Nederlandse huisvrouwen zijn het schoonmaakmonster nog altijd
niet de baas. Met de eerste sneeuwklokjes verschijnen de bedden in
de vensterbanken en de dekens aan de waslijn, wordt er gesopt en
gepoetst en krijgt zelfs het meest harmonieuze gezinsleven zichtbare
deuken.
SCHOONHEIDSTOP
Ondanks het feit dat er gewoond wordt in moderne eengezinshuizen
en overzichtelijke flatwoningen steekt de schoonmaakwoede nog
ieder voorjaar de kop op en met succes. Bij Unilever N.V., pro
ADVERTENTIE
Waar je ook kijkt
steeds meer mensen ontdekken
Roxy 25.
ducente van diverse moderne was- en reinigingsmiddelen heeft men
het bewijs zwart op wit: ongeveer vijftig procent van de omzet van
huishoudelijke reinigings- en schuurmiddelen wordt in Nederland in
de eerste vijf maanden van het jaar verkocht. Een duidelijke ,top'
waarin de schoonmaakrage zich even duidelijk manifesteert.
,Een bepaalde categorie huisvrouwen kan het schoonmaken nog steeds
niet afleren', zegt ook de nationale federatie voor huishoudelijke en
gezinsvoorlichting. Leeftijden spelen wel een rol; jonge huisvrouwen
nemen de grote schoonmaak niet meer serieus. Het overgrote deel
der jongeren gaat van het standpunt uit dat een ,grote schoonmaak'
overbodig is wanneer het huis met een bepaalde regelmaat wordt
schoongehouden. Zeker als het om een flatwoning gaat.
GEMAK
Wel spreken bepaalde schoonmaaktïps de huisvrouw nog altijd aan.
De nationale federatie voor huishoudelijke en gezinsvoorlichting geeft
daarom een stencil uit waarin onder meer tips worden gegeven over
gebruik en toepassingsmogelijkheden van de vele synthetische reini
gingsmiddelen die op de markt zijn. Ook over het teveel' waaraan
de Nederlandse huisvrouw zich op dit terrein bezondigt. Want onze
was- en reinigingsmiddelen gebruiken we nog altijd met te royale
hand, vindt de federatie.
Grote schoonmaak dus, ook dit jaar weer, voor ,de huisvrouwen die
het niet kunnen laten'. Een uitstervende groep In ieder geval gaat
de gemaksfaktor wel een steeds grotere rol voor de schoonmaaksters
spelen. Men wil nog ieder voorjaar ,uithalen', maar er minder tijd
aan besteden dan vroeger. En de fabrikanten van reinigingsmiddelen
komen haastig aan die wensen tegemoet: met specifieke reinigings-
produkten voor kunststoffen en tegels, voor badkuipen en fornuizen.
Produkten met of zonder ammonia, met .ingebouwde' glans, of (het
allernieuwste) de spray-reinigers voor alle soorten hardnekkig vuil.
Kortom: de vrouw die nog altijd vindt dat ze zonder grote schoon
maak de zomer niet kan ingaan, heeft een legioen doeltreffende hulp
middelen achter de hand.
Moeizaam schoonmaken met ,een praktisch stofblik', zoals
het genoemd wordt in een bijna vijftig jaar oude uitgave van
,Ik kan huishouden'
Rodekool
Bananenbeignets
Tegen het einde van de winter beginnen de echte wintergroenten ons meestal danig
te vervelen. Daarom hier een recept voor rode kool, dat deze groente weer eens
van een andere kant laat zien. Ik reken 500 gr. geschaafde-rodekool. Leg op de
bodem van een stevige pan de helft van de rode kool. Daarop een fijn gesnipperd
uitje, een flinke, in reepjes gesneden appel, wat zout, peper, lepeltje bruine suiker,
2 kruidnagelen, stukje foelie, blaadje laurier en enkele reepjes zeer dun afgesneden
(goed afgeboende) sinaasappelschil. Schep daarop de rest van de kool. Giet er wat
water op en ca. 1 dl rode wijn. Dek de kool af met dunne reepjes spek. Deksel
op de pan. Laat de kool zo heel zachtjes gaar stoven. Roer de inhoud van de pan
met enkele slagen om, stop er 2 paar knakworstjes in en laat zo de kool nog even
nastoven tot de worstjes gaar zijn.
Een heerlijk warm en stevig toetje voor een koude avond. Maak een soepel beslagje
van 125 gr. bloem, met èén afgestreken eetlepel poedersuiker, 25 gr. gesmolten
boter en 2 eidooiers en een snufje zout. Laat dit 10 minuten rusten en maak In die
tijd ca. 3 bananen schoon door ze te pellen en in stukken zo groot als uw duim te
snijden. Besprenkel ze met wat citroensap en wrijf er wat geraspte citroenschil In.
Als u het heel lekker wilt maken, sprenkelt u er ook nog wat rum op. Klop 2
eiwitten zeer stijf. Haal de stukken banaan, aan een vork geprikt, eerst door het
beslag en vervolgens door het stijfgeklopte eiwit. Bak ze bruin en krokant in heet
frituurvet en dien ze warm on. bestrooid met poedersuiker.
Provencaals konijn
Elzasser eieren
U blijft toch niet achter?
Zet een vuurvaste schotel op een asbestplaatje op een laag gasvlammetje. Schep
er een ruime eetlepel boter In, laat die even smelten en voeg er dan 100 gr. ge
raspte kaas bij en 1 dl wijn. Laat dit, al roerende, smelten en tot een gladde
homogene massa worden, ongeveer zoals een kaasfondue (evt. kunt u een thee
lepeltje maïzena toevoegen om het geheel beter te laten binden). Voeg peper en
zout toe en wat nootmuskaat, eventueel een lepeltje mosterd. Leg dan in deze saus
4 gepelde halfzacht gekookte eieren en strooi er royaal peterselie over. Geef
hierbij reepjes gebakken brond
Waarom zouden we alleen met Kerstmis konijn eten Er zijn nu ook uitstekende
wilde konijnen, het is een feestelijk hapje voor de zondag en in verhouding met de
waanzinnig hoge vleesprljzen is konijn niet duur ook. Vraag de poelier 2 wilde
konijntjes (als het erg kleine zijn, anders èèn) In stukken te verdelen. Wrijf die in
met zout en peper en bind om elk stuk een lapje spek. Bak de stukken konijn aan
alle kanten mooi bruin In halfom boter en olie. Voeg er dan wat tijm bij, laurierblad,
ca. 12 kleine uitjes, een flinke lepel tomatenpuree en 1 dl witte wijn, evt. een klein
scheutje water. Laat de stukken konijn zo, met deksel op de pan In ruim een uur
(of iets langer, dat hangt van het konijn af) gaar stoven. Bind de saus evt. met
wat aangemaakte maizena. Hierbij smaken spruitjes of groene kool uitstekend.
WINA BORN
Pondjes, pondjes, pondjes!
Ieder voorjaar nemen duizenden
vrouwen zich voor om nu eens zeer
drastisch te gaan vermageren. Eu
ieder voorjaar komen die plannen te
laat. Namelijk op het moment waar
op de eerste zonnestralen de bleke
huid gaan koesteren, de foto's van de
nieuwe zomermode (met veel mini
en veel decolleté) in de kranten ver
schijnen, de badpakfabrikanten daar
hun nieuwste foto's nog bovenop
smijten, en de heer des huizes thuis
komt met een hoofd vol vakantie
plannen.
ILUUp Up ,U<
hele familie en de halve
kring worden van het heldhaftige
plan op de hoogte gesteld en leven
van harte mee om na een paar
maanden verwonderd te vragen ,hoe
het eigenlijk met het dieet gaat'.
Meestal heeft de heldin het niet vol
gehouden. Ze startte vol goede moed
op een dagrantsoen van een kopje
tnee, een halve boterham en een ap
pel, een miniem hapje vlees en groen
te. en stond binnen vijf dagen te
suizebollen aan het aanrecht. Geen
wonder, want op zulke zelfbedachte
.diëten' die als droog zand aan elkaar
hangen houdt ene gezond mens met
een vaste dagtaak het niet lang uit.
tien gevallen ook daarmee de mist in.
Een enkeling stapt naar de huisarts
om het fijne van een verantwoord
dieet te weten te komen: de veiligste
en verstandigste weg. Maar het gros
der heldhaftigen legt zich elk voor
jaar weer bij de feiten neer. terwijl de op tafel koml
doorduwers al gauw ontdekken dat
het echt niet mogelijk is om zichzelf
acht a twaalf weken tot slanke den
te reduceren.
dingsvoorlichting in Nederland. In
z(jn boek .Nieuwe voedingsleer'. Met
enige vrijheid kan dat als volgt wor
den geïnterpreteerd: vermageren be-
thuis, ln de keuken waar de
En toch willen ze straks op het
strand een redelijk en als het kan
goed figuur slaan. Gymnastiekoefe
ningen dan maar, onder het motto
dat lichaamsbeweging het beste en
veiligste middel is om te vermageren.
Helaas, ook hier blijken de meningen
(en de resultaten) uiteen te lopen.
Waar de een vermagert door de sim
pele sport van het touwtjespringen
ontdekt de ander dat alles wat er lo
pend, fietsend of roeiend afgaat, na
een of twee maaltijden weer aange
vuld is.
Beperking
De doorzettertjes proberen
sherrykuur of de magere-kaas-kuur
nog eens. maar gaan in negen van de
Zonder in de drastische (en soms ge
vaarlijke) dieetpraktljken te verval
len zullen we het toch ln de voedings
gewoonten moeten zoeken. .Verma
geren ls slechts mogelijk door beper
king der calorieën', schrijft prof.
Den Hartog, grote man van de voe-
Volgens de voeding!
de gemiddelde Nederlander nog al
tijd te vet. Het is waarschijnlijk niet
helemaal juist om te concluderen,
dat de gemiddelde Nederdlandse huis
vrouw ,dus' te vet kookt, want een
flink percentage van dat vet wordt
(zeker bij de jeugd) geconsumeerd
vla de produkten uit fritestent en
cafetaria die in deze haastige tijd
zulke goede zaken doen. Maar het
is wel zeker dat de hulsvrouw tegen
woordig het menu graag een beetje
.versiert' en meer belangstelling
Van die uitgebalanceerde maaltijden
waarin niet te weinig en vooral niet
te veel calorieën zitten moeten we
het toch hebben als we in vorm wil
len blfjven. Wie een beetje ln de
knoop zit met het luiste .voedings
patroon' kan altijd ae hulp Inroepen
,-an een instituut als het voorlichtings
bureau voor de voeding in Den Haag.
Dat beschikt over een onafzienbare
voorraad folders en brochures over
alle facetten van het onderwerp .goe
de voeding'.
^.Is ik de veertigduizend brieven dis
ik in twee jaar tijds van vrouwen heb
ontvangen in 'n hoed gooi en door elkaar
schud, wat zie ik dan f De liefde1, zegt de
sociologe Menie Gregoire in Marie Clai
re. Vrouwen van twaalf tot achtenveer
tig jaar schrijven haar in alle taonaarA
den brieven over liefdesproblemen.
Schoolmeisjt- van twaalf tot vijftien
jaar leggen hun amoureuze perikelen in
brieven neer: ,ik denk alleen maar aan
hem. Denkt u dat dit de ware isT Ra
deloze epistels: ,ik vraag me af of ik
normaal ben: hij heeft me omhelsd en
het deed me niets. Gelooft u dat ik
frigide bent' Pathetische briefjes: ,mijn\
moeder zeqt dat je op ie veertiende niet
verliefd kunt zijn. Toch zweer ik u dat
ik hartstochtelijk van hem houd en dat
Ik, daar ben ik zeker van, nooit meer
op deze manier zal liefhebben'. Meisjeii
tussen vijftien en twintig schrijven:\
,ik heb aan sterven gedacht, maar daar
toe heb ik de moed niet. Toch wil ih
niet verder leven als hij met mijn vrien
din uitgaat'. Soms, zegt Menie Cre-
gone, schrijven schoolmeisjes wel eens
over hun school. Maar dan gaat het al
tijd weer over een jongen op die school,
die naar hen kijkt of met tien oploopt
De Denen hebben iets over voor de
goede vormgeving van hun produkten.
In Denemarken is, aldus I. V.-Nieuws,
een fonds gesticht van vijftien miljoen
Deense kronen. Het is bestemd voor het
oplossen van problemen op het gebied
van de vormgeving van Deense produk
ten.
In de regenmode voor komend voor
jaar veel grote opgestikte zakken, in
reehthoekig of afgerond model Re
genmantels hebben lange reverskragen,
puntkraagjes of een kleine afstaande
col Ceintuurs van smal tot tamelijk
breed, met gespen van leer, hout o\
kunststof. Veel lichte kleuren: gebro
ken wit, beige, zacht-havanna of linde
groen.
Amerikaanse schoolkindertjes blij
ven, als ze ziek zijn geweest, vaak
langer van school weg dan nodig i«.
Dit constatert een Amerikaanse kinder
arts die het schoolverzuim wegens ziety
te heeft bestudeerdHij gelooft dat ou
ders de herstelperiode voor het kini
dat ziek is geweest, vaak ie ruim ne
men. Niet zelden spelen de lieve klei
nen hierbij zelf een actieve rol door hu
ziekteverschipiselen wat te overdrijven
en zo mogelijk te prolongeren.
Veertien nationaliteiten zijn dit Jaa
vertegenwoordigd in de groep schoot»
sterren die de beroemde show Jlolidaj
on Ice" op het kunstijs brengt. De mooi»
meisjes die in zo'n ijsrevue meedansen
moeten niet opzij gaan voor een beetjt
werk. Zes voorstellingen per weekend
is vertelt Elle) iets heel gewoons, en
bij de voorbereidingen voor het schouw
spel kunnen de repetities wel eens tot
zestien uur per dag uitlopen.
Waf de broekpakkenmode betreft U
het nette nu helemaal van de dam. AU
materialen worden voor het pantalon-
pak gebruikt: soepele genopte stoffen
en stijve klassieke streepjes, glimmend
lakleer en wollen stof die mét- leer ii
afgebiesd. Glanzend zwart satijn, pas-
telkleurige pure zijde en. vooral voor
komend voorjaar, roomwitte jerseys van
zuiver woi.
,Ahortus1 is een onderwerp waar
over momenteel niet alleen in Nederland
hevig wordt gediscussieerd. In Amerika
zijn in diverse staten nieuwe wetten
inzake de regeling van abortus tot stand
gekomen. Desondanks is er, volgent
Ladies Home Journal, minder belang
stelling voor de wettige abortus" dan
verwacht werd. Als voornaamste reden
worden de hoge kosten genoemd. In
Californië loopt de rekening van arti
en ziekenhuis al gauw tot zes- a zeven
honderddollar op, terwijl een illegall
ingreep op dit gebied slechts' honderd
dollar zou kosten. Een moeder wier
vijftienjarige zwangere dochter een
wettige abortus had laten verrichten,
meldde dat de rekeningen van psychia
ter, arts en ziekenhuis tot achttienhon
derd dollar waren opgelopen. Commen
taar van een speciaist op het gebied
van de volksgezindheid in Californië,
,deze wet houdt geen rekening met arm»
vrouwen en dat is een van de belang
rijkste tekortkomingen'.
Op de komende vakbeurs Jlet kindt\
die van 17 tot en met 20 maart in d»
Juliana- en merwehal van de konin
klijke Nederlandse jaarbeurs in UtrechA
wordt gehouden, zal de tienerkleding
een belangrijke plaats innemen. In een
speciaal hiervoor bestemde .tienerhoek
zullen verschillende exposanten hun col
lecties tienerkleding tonen. Een andere
uitgebreide sector is de groep baby-,
kleuter- en kinderkleding. Ruim luO
deelnemers tonen hun collecties boven-
Amerikaanse mode-ontwerpers
wel iets in de aloude
melia's. Ze spelden c<
grote witte puntkragen,
jurken en broekpakken
crepe.
Wat er precies tn uw busje haarlak
zit vertelt Naardennieuws, het maand
blad van de chemische fabriek Naarden.
filmvormend hars, oplosmiddel, drijf ga»
en parfum zijn de voornaamste bestand
delen, soms nog aangevuld met Kaarver-
zorgmgs- en glansmiddelen. Haarlakken
in spuitbusverpakking zijn een jaar o/
twintig geleden in de Verenigde Staten
gelanceerd en staan bovenaan op de
aerosol-wereldmarkt. De samenstelling
van haarlakken is in diverse landen to
taal verschillende kanten uitgegaan en
die verschillen zijn soms zo groot dat
een merk, populair in het ene la tv in
het andere land niet wordt, geaccepA
teerd. In landen met een warm kli
maat doet men soms zoveel geurin d»
haarlak dat het produkt meteen als var-
fumeringsmiddel kan dienen. In landen
met een ,hoge kosmetische standaard'
geeft men de lakken slechts een vleug}»
vluchtige parfum mee. Behalve de par-■
fumering spelen ook haartypen en kli
matologische omstandigheden een rol
bij de samenstelling voor de diverse
marnten.
