GEREFORMEERD AARDENBURG
DENKT AAN DE TOEKOMST
WIELER-
VARIA
KLEIN INTERMEZZO
SLUISKIL, HET DORP
DAT VERANDERDE
ext™
VK0U WNHOOT
VRIJDAG 14 MAART 1969
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
MET
NIEUW
KERK-
COMPLEX
AARDENBURG De gereformeerde kerk van
Aardenburg die momenteel een onderkomen
Het omvat een kerkzaal, catechesatie- en ont
moetingsruimten en accommodatie voor het
vindt in de Sint-Baafs krijgt in mei een eigen jeugdwerk en een kindercrèche. De kerkzaal in
gebouw. Aan de Sassenstraat, vrijwel in het een- dit mobiele gebouw kan verbonden worden met
trum van het stadje, wordt momenteel een kerk- de ontmoetingsruimte en er is dan plaats voor
Het centrum kost ongeveer 220.000
gulden. Dat bedrag zou zeker belang
rijk hoger gelegen hebben, als er
van de kant van de kerkleden niet
actief was meegeholpen met de bouw.
Zij namen een flink gedeelte van het
spit- en graafwerk voor hun reke
ning en ook het orgel is al bijna be
taald. Als architect trad de heer
J. Kolff op, zelf een lid van de ge
meente.
Ds Noorloos: ,Ik bem vol lof over de
manier waarop de kerk heeft gerea
geerd. Boeren reden ln de oogsttijd
met hun tractors puin, kortom er
zijn heel wat mensen geweest die
hun vrije uren beschikbaar stelden'.
Van de bouwkosten komt 155.000.-
voor rekening van provincie, classis,
landelijke instellingen en zusterker
ken. Een bedrag van rond 65.000,-
moet men zelf opbrengen, een .eigen
aandeel' waarover ds Noorloos zich
overigens niet al te veel zorgen
maakt. Er is tenslotte nog altijd een
welvoorzien bouwfonds (resterend
van vroegere niet uitgevoerde bouw
en verbouwingsplannen), er kwamen
toezeggingen binnen en men hield
een hele serie acties, variërend van
oud-papier-ophalen tot oliebollenver
koop.
HET PLAN
Hoe ziet nu "net oouwplan er uit?
De linkervleugel van net centrum
wordt ingenomen door de kerkruimte
die, als dat nodig is, verbonden kan
worden met de ontmoetingsruimte,
ondergebracht in het middengedeelte.
Dat omvat voorts accommodatie voor
de catechesanten, een garderobe, een
keuken, sanitair en een portaal. Ca-
techesatieruimte en gaixlerobe zijn
door zogenaamde .harmonicawandsn'
gescheiden van de ontmoetingsruim
te. De rechtervleugel van het cen
trum bestaat uit een gebouw met
één verdieping. Op de begane grond
kan de kerkeraad terechC er is een
bergplaats, sanitair en ruimte voor
de centrale verwarming. De verdie
ping wordt ingenomen door een zaal
tje voor de zondagsschool en accom
modatie voor jeugdclubs en kinder
crèche.
Het hele complex staat in maquet-
tevorm bij ds Noorloos thuis. Zijn
dochtertje heeft het bouwwerk al
volop ontdekt. Over .gokken op de
toekomst' gesproken...
De Belg Eddy Merckx blijkt al heel vroeg in het seizoen In een
uitstekende conditie te verkeren, hetgeen weer is gebleken in de
Ronde van Levante, waarin hjj enkele etappes won en de eindzege
behaalde. Het meest opvallende in de einduitslag van deze Spaanse
ronde 1» dat onmiddellijk na Merckx vier Spanjaarden volgen die er
even lang (25 uur, 40 minuten en 23 seconden) over deden dan
Merckx.
Het deed ons Zeeuwse hart goed dat ook Willem Dubois (uit
Zuidzande) een uitstekende prestatie leverde door in de Omloop
van de Vlaamse Ardennen op de 2e plaats te finishen. Hopelijk
krijgt WLm dit Jaar wat meer veine dan in het pechvolle vorige
jaar. Overigens mag ook de eerste plaats in die koer» van Eric
de Ylaemlnck er zyn. Een uitgesproken crosser nota bene, die za
terdag nog zo'n loop-, klim- en draaf wedstrijd voor zijn rekening
nam. En broer Roger zat ook weer vooraan met z'n 7e plaats.
Van die twee De Vlaemlncks horen we nog meer dit seizoen:
Van de overige Nederlanders hebben er nog maar weinig voor
schokkende prestaties gezorgd. Een tweede plaats van Jan Janssen
in een gewone koers spreekt al lang niet meer tot de verbeelding.
Een 22ste van Dies Kosten in de Omloop Vlaamse Ardennen Is ook
al niet om over naar huis te schrijven. En jongens als Kees Haast
zie je wel In de uitslagen staan maar tot nu toe ver buiten de
pryzen. Dat hou Je ais beroepscoureur ook niet lang vol.
Het komende weekeinde wordt ln Nederland de eerste grote
amateurwedstrijd van dit seizoen verreden, namelijk de .Ster van
Zwolle', waarvoor alk Jaar grote belangstelling bestaat. Verder Is
er in het Brabantse St-Willibrord een koers voor amateurs, nieu
welingen en adspiranten.
In België zijn er morgen twee belangrijke wedstrijden voor be-
roepsrenners, namelijk de Omloop van Zuid-Went-Vlaanderen en
wat dichter In onze buurt de Omloop van het Waeeland (St-Niklaas-
Kemzeke). Van allure is ook de zondag te verrijden Elfsteden-
ronde ln en om Brugge, die ook altijd belangstelling trekt uit het
westen van Zeeuwsch-Vlaanderen.
Als u deze varia onder ogen krijgt zyn de meer dan honderd ren
ners in de Koers naar de Zon' al een aardig eind op weg naar
de finish in Nice. Onder hen bevindt zich een complete ploeg van
Willem II met tal van Nederlanders en Belgen, uiteraard Jan
Janssen, die nu de BIC-kleoren verdedigt en ook de nieuwste Ne
derlandse ontdekking Henk Hiddinga, die samen met Eddy Beugels
in de Mercierploeg zit met onder andere Poulidor. Ook CabalIern
heeft een aantal deelnemers in deze etappenkoers.
Hoewel er ta Parijs - Nice nog veel kan en ook wel ról gebeu
ren, stemt het toch tot tevredenheid dat al meteen de eerste de
beste etappe (het tweede gedeelte althans) door een landgenoot
werd gewonnen. Dat het Leo Duyndam werd, hoeft niemand te ver
bazen. Die Jongen steekt vroeg in het voorjaar altijd ln een goede
conditie. Vorig Jaar bracht hy in maart al de Ronde van Limburg
op z'n naam. Ook Janssen, Pijnen en Hiddinga zaten meteen
vooraan.
Opmerkelijk is dat de grote vedetten zoals Poulidor, Anquetll,
Merckx, Janssen, Van SpringeL, Ghnondi op de eerste dag van de
.Koers naar de Zon' direct hun neus aan het venster staken. Dat
betekent dat het .meerijden ter oefening' nu achter de rug Is en
dat men nu moet gaan tonen dat men werkelijk vedette is. Het win
nen van Parijs - Nice heeft elke renner trouwens graag op z'n ere
lijstje staan. Maar toch zullen in de karavaan vele gedachten al
uitgaan naar volgende week woensdag, want dan wordt pas de
eerste echte klassieker gereden, namelijk Milaan - San Remo.
,Ga er eens wat dieper op in', vroegen ze mij.
Bedoeld werd of ik een beschrijving wilde geven van
een afscheidsbijeenkomst waarin een werknemer
het woord arbeider klinkt bepaald veel sierlijker, maar
wordt in deze tijd helaas als denigrerend aangemerkt
.met lor slaagt in het beëindigen van zijn werk
kring. Dit, naar aanleiding van een vorig cursiefje.
Ik zal dat doen u duide het mij niet euvel door
fantasie en werkelijkheid dooreen te mengen.
Vooropgesteld zij dandat alle huldigingen worden op
gedrongen. We moeten daar toch echt eens iets aan
gaan doen. Waarom vormen toch dl die directeuren en
hoofden van dienst een besloten clan, een pressiegroep,
die er behagen in schept, om louter voor eigen genoe
gen, een werknemer die het bedrijf verlaat tegen zijn
zin te huldigen T Waarom dit feestelijke uitluiden, met
bloemen, geschenken, receptie en soms zelfs een lintje T
Terwijl ik herhaal het niemand dit wil T
Sommigen van hen, die directies en hoofden bedoel ik,
bezitten zelfs nog de treurige moedom, zo maar. in
bijzijn van velen, te verklappen, dal de vertrekkende
de huldiging zelf niet gexoenst heeft, maar dat de di
rectie toch meende, gezien, enfin, dat hoort u straks
ivel.
Natuurlijk bezit de op de laatste dag dat hij in
dienst is onmisbare persoon tal van benijdensxeaar-
dige karaktereigenschappen en briljante gaven, ik heb
bij zo'n gelegenheid eens eenmaal de uitspraak ge
hoord: Joals tt bent, wordt er maar eens in de hon
derd jaar iemand geboren'. Ik weet nog goed, hoe toen
het hele gezelschap dat aanwezig was sidderde onder
deze woorden en beschaamd het hoofd boog. En ja, hij
zal dan ook nog eens een keer de deugd bescheiden
heid niet bezitten. Als het al niet in éön der toe
spraken werd gezegd, doet hij het zelf wel in zijn
dankwoord: ,Ik xoas maar liever gewoon weggegaan,
maar ik ben voor de aandrang bezweken', mompelt
hij somber. En aldus bezweken zijnde, telt hij, staan
de als een veldheer die het slagveld overziet, de aan
drang, de bloemen en geschenken.
Karei Huftermans ging na jaar in hetzelfde bedrijf
werkzaam te zijn geweest, met pensioen. Weken, nee
maanden tevoren hadden zijn vrouw en hij er al over
gepraat.
Karei Huftermans had nimmer een revolutionaire geest
bezeten. Staken en demonstreren waren hem vreemd.
En de contributie voor een vakbond noemde hij weg
gegooid geld. Wel had zich in de loop der jaren, naar
mate het pensioen meer in zicht kwam een zekere vrij
moedigheid van hem meester gemaakt, die hij uitte
door tegen nieuwkomers te vitten op de leiding van het
bedrijf en een houding aannam of hij ze allen in zijn
vestzak stak. Maar als zo'n jonge snuiter wel eens
■erschil van mening had met één of andere superieur
rond hij Huftermans nimmer aan zijn zijde doch was
'eze toevallig ergens anders.
Zijn geestelijke erupties en snoeverijen van de laatste
'ijd. v\a collega's gericht tegen het bedrijf, waren ei
genlijk een machteloze uiting van wraak op Mien, zijn
rouw, een forse matrone. Haar gezag had hij nimmer
lurven aantasten en thuis had hij dan ook niets in te
trengen dan lege briefjes.
Maar nu leefde er bij liem een plan waarvan hij vast
besloten was het te volvoeren.
In zijn jonge jaren xoas hij een verwoed hengelaar ge
veest. Tot de dag dat hij Mien tegen het toen nor;
anke lijf liep. Hij begon toen op andere wijze ie
engelen en xoel naar haar gunsten, zonder een enkel
•ermoeden dat hij alleen maar in de strik trapte die
:ij voor hem had uitgezet. Ze trouwden en zij besliste
dat. het uit moest zijn met de visserij. Haar wil ge
schiedde, toen en nog vele malen daarna.
Doch in zijn pensionering zag hii een kans gratis een
complete hengéluitr listing te bemachtigen en het vis
sen zou dan wel vanzeif komen. Mien zou hem toch
ook wel eens kwijt willen als hij haar te veel voor de
voeten liep.
zullen wél vragen wat ik hebben wil', begon mij het
onderwerp op een avond diplomatiek. Ja en dan moet
jij zeggen: een elektrische schoorsteenklok, want deze
is nu al 40 jaar oud en ik xoil nu eindelijk wel eens
een nieuwe".
Karei zweeg als altijd wanneer zij had beslist Weg
vissersdroom. Opeens hoopte hij een ogenblik werkelijk
dal het hele afscheidsfeest waarop hij zich nu al maan
den verheugde, niet zou doorgaan. Maar het ging wel
door.
Hij werd binnengeleid in de feestzaal, Mien voorop,
de bloemen die zij van het jongste dochtertje van de
directeur gekregen had als een trofee tegen haar om
vangrijke boezem, geklemd. Hij en zijn beide zoons
met hun vrouwen volgden en ze stonden allemaal op
toen ze binnenkwamen, zo had hij het zich al zo dik
wijls voorgesteld en gingen eerst zitten toen hij met
zijn gezelschap achter de tafel op het podium zat.
Toen begon het. De toespraken, de geschenken, waarbij
een fraaie elektrische klok. Rotklok, dacht hij. Boe-
kenbonnen, enkele enveloppen met inhoud ook daar
zou Mien wel een bestemming voor weten, dacht hij
bitter maar ze werden gegeven met de toevoeging
.omdat je er zélf iets voor je hobby van kunt kopen'.
En die Karei. Ach wat was hij toch een feilloze wer
ker geweest, wélk een opgeruimde zonnige man, schalks,
met gepaste grollen en grappen, altijd klaar staand
om iedereen te helpen, heus, deze leegte zou moeilijk
aan te vullen zijn, (wat ben ik blij dat je eindelijk op
dondert, dachten er ondertussen een paar), maar, Ka-
rel, jongen, desalniettemin, dot je nog heel veel jaren
met je vrouw in goede gezondheid van je pensioen mag
genieten. De hulp en steun die zijn vrouw hem steeds
had verleend werd evenmin onvermeld gelaten en door
haar met een passende glimlach geïncasseerd.
Toen volgde de receptie. Handen schudden, dank tc wel
zeggen, glimlachen. En als toegift het diner, waar al
les heel gemoedelijk toeging. Huftermans danste na
afloop zelfs met de vrouw van de directeur. Karei werd
roekeloos en dronk voor het eerst in 40 jaren meer
dan goed xcas xx>or zijn helderheid van geest. Het tcerd
hem niet kwalijk genomen, alles mocht.
Ze teerden met de auto van de directeur thuis gebracht,
gevolgd door nog een auto waarin de bloemen en ge
schenken. Karei werd een beetje lallend uit de
wagen geholpen door de jongste directeur die dit la
chend deed.
Nadien, toen ze met. zijn tweeën in de kamer waren,
zat hij achterover in zijn stoel gezakt, schoenen uit,
de stropdas los. Mien was glashelder en pakte alles
uit. Toen ze de klok in haar handen had, wilde ze zeg
gen: prachtig hèt', maar zover kwam ze niet. Karei
sprong op, griste de klok uit haar handen en smeet
hem op de vloer kapot, eenmaal, tweemaal, driemaal.
Toen schopte hij het ding in de hoek.
Hierna gleed hij weer terug in zijn stoel, verborg
zijn gezicht achter zijn handen en snikte.
I erbijsterd had Mien dit aües aangezien. Toen ging ze
naar hem toe, ze streek hem zacht over zijn schaarse
horen en zei met een glimlach die haar jaren jonger
maakte: fKoréL. je wordt waarachtig op je ouwe dag
een vént'.
De maquette van het nieuwe complex
Het gebouw aan de Sassenstraat is in mei klaar
complex gebouwd, dat kan worden gebruikt 275 mensen. Normaal kunnen er 100 terecht,
/oor diverse doeleinden.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Oorspronkelijk bestond Sluiskil uit een langgerekte bebouwing langs
het kanaal, met daarachter de Benedenweg, de Bovenweg en do
Pierssenspoederstraat, terwyi we, in de richting Driekw'art gaande,
langs Strodorpe kwamen. De Nieuwe Kerkstraat ontstond pas rond
1900, toen de r-k kerk en het klooster daar werden gesticht. Daar
rond vestigden zich verschillende zakenmensen en er werden wonin
gen gebouwd. De Nieuwe Kerkstraat was lang een onverharde smal
le straat, waaraan in 1904 door Medaets en De Clercq een aantal wo
ningen werd gebouwd. P. .Meert opende daar op 19 april 1902 een
herberg, genaamd ,In het nieuwe dorp' en veel later werden het zie
kenhuis, de school en het zusterhuis daar gevestigd. Door het aanleg
gen van de Landstraat, de Veldstraat en het verlengde van de Nieuwe
Kerkstraat, was in de Plerssenspolder inderdaad een Nieuw dorp'
uitstaan. Later zou er een nog nieuwer dorp ontstaan door de aan
log van de Middenstraat met omgeving.
Tiet oude dorp veranderde ln de loop der tijden natuurlijk ook wel
icel erg. Na het verleggen van de beide bruggen werden daar ver-
ichillende zaken gesticht en er werd een nieuw station gebouwd voor
Ie spoorlijn Gent - Terneuzen. Het stationsemplacement en de om
geving van de cafés van Faas es. werd het centrum waar men elk-
ïar ontmoette voor het doen van zaken of om zich te verpozen.
Je mooie bomen die wij op deze foto's zien achter de huizenrij ver-
icrgen de welbekende leiding, waarover zoveel is geschreven in ver-
land met de enorme stank die er door werd verspreid. Vooral in de
ijd dat de suikerfabrieken te Sas van Gent in bedrijf waren, was
iet voor de Sluiskillenaars geen prettige tijd. Een andere stankver-
iprcider was de vuilnishoop die vanaf de Bovenweg was aangelegd,
let was niet alleen de stank van de voor de huizen liggende vuilnis,
naar ook het ongedierte dat daar leefde, maakte het leven minder
irettig.
A'e mogen echter niet alleen de nadelen opnoemen die verbonden
varen aan hel wonen in de buurt van het kanaal, want als we di
ilaatjes bekijken, dan zien we hoe dicht de scheepvaart daar langs
Ie huizen werd geleid. Veel zeelieden uit alle delen \an de wereli.
hebben in de loop der tjjden vanaf hun schepen neergezien op de klei-
ie huisjes langs het kanaal, de huisjes waarin zoveel lief en leed
\erd gedeeld. Wij bewoners van de kanaalzone weten maar al te
oed wat het water met haar, altjjd levendige scheepvaart voor ons
etekent. Vooral zij die er zo dicht bij woonden en die moesten ver
rekken zullen het in liet begin zeker gemist hebben. Een enkeling
ceft een huisje kunnen bemachtigen in de buurt van het water, maai
elen waren gedwongen elders een onderkomen te zoeken.
>o zakenmensen De Krijger, De Maesehalck, De Caluwé, gezus
Jrs De Smit o.a. begonnen to Sluiskil opnieuw omdat hun zaken gc
loopt moesten worden, maar anderen trokken naar elders omdat z<
r in Sluiskil geen brood meer in zagen.
>e Kanaalweg die we hier zien is een heel andere dan die we late
lenden. Wy zien hier nog de rustige, met grind verharde, weg W'aa.
leehts een enkele auto gebruik van maakte en die verder bestemd
.as voor rijtuigen en voetgangers. Deze weg is verdwenen en thans
aren er schepen op dezelfde plaats. Nog steeds staan er vreemde
;cclieden neer te zien op Sluiskil, maar die zien nu vanaf de brug van
uin schip een heel ander dorp, een dorp waar men in huizen woont,
die voorzien zijn van alles wat de tijd waarin we leven ons te bieden
heeft.
I'. J. Baerl
Dé gereformeerde kerk van Aarden
burg (met Sluis mee 180 zielen) gokt
met dit centrum op een stuk toe
komst. De gemeente zélf zal in de
komende jaren weinig groeien. Daar
aan is de geringe toename van de
oeroepsbevoIking in de streek debet.
En tóch die op het eerste gezicht
wat ruime nieuwe jas
Ds M A. Noorioos, gereformeerd
predikant en sinds twee jaar .n
Aardenburg, stelt voorop dat het ge
bouw een functie heeft als kerk
ruimte voor de eigen gemeente. Of
daar in de toekomst wellicht gere
formeerden uit het Belgische grens
gebied bij bétrokken worden staat
'nog te bezien. Ze kunnen nu terecht
bij een dependance üh Maldegem.
De andere factoren die b:1 de b^uw
een ro! hebben gespeeld: JDe recrea
tieve ontwikkeling in deze omgeving,
's Winters kerken er 100 mensen,
maar 's zomers is dat aantal zo'n
140 tot 150. Het valt moeilijk te
overzien in hoeverre het nog stijgt.
In de derde plaats: er bestaat in
Aardenburg gewoon gebrek aan
functionele ruimten. Men weet niet
waar mem heen moet voor discussie
bijeenkomsten, vergaderingen of
jeugdwerk. Noch de Sint Baafs, noch
de r-k kerk zijn daarvoor geschikt.
Die lacune zou met dit gebouw kun
nen worden opgevuld'.
Ds Noorloos denkt in dit verband
onder meer aan activiteiten van de
Aardenburgse jeugdraad, die vorig
jaar opnieuw van start ging na een
.stille periode'. De gereformeerde
kerk heeft ook overleg gepleegd met
de drie andere kerkelijke groeperin
gen Ln Aardemburg, hervormden,
doopsgezinden en rooms-katholieken,
in hoeverre het tot de mogelijkhe
den behoort om gezamenlijk met
jeugdwerk te starten. Verder speelt
men met de gedachte om het nieuwe
centrum als dorpshuis te exploite
ren.
.Wat dat samengaan in het jeugd
werk aangaat: men was daar in prin
cipe niet tegen', aldus ds Noorloos.
,Hoe het zich allemaal zal ontwik
kelen staat echter allerminst vast.
De samenwerking bussen de kerken
hier begint te groeien. Het kan best
zajn dat we over 10 jaar druk ge
bruik maken van eikaars mogelijkhe
den'.
Nu wij aan het eind gekomen zijn van de kanaalwerken, die voor
Sluiskil zulke, grote veranderingen brachten, is het misschien goed
nog eens een kijkje te nemen in het deel van Sluiskil dnt voor de
vooruitgang van onze streek moest verdwijnen. Eigenlijk moeten we
spreken over het verdwenen oude Sluiskil, want vrijwel geheel het
oude dorp viel ten offer.
STATION EN R-K KERK
HET OUDE KANAALZICHT
