,HET MEEST CHRISTELIJKE LIED: EERLIJK ZULLEN WE ALLES DELEN' KERKEN EN SUBSIDIE VAN DE OVERHEID V erloochening ZATERDAG 8 MAART 1969 Ds. NOORLOOS: niets uitdringen SAMENWERKING VAN GEREFORMEERDEN IN WEST ZEEUWSCH-VLAANDERbN De voorstellen tol nauwere aamenwerking tuasen ae vier gereformeerde kerken (die hun eigen kerkgebouwen houden en zelf zullen blijve.. betalen) in west Zeeuwsch-Vlaanderen. in een federatief verband omvatten: 9 een kerkeraad algemene zaken en vier wijkkerkeraden: 9 een commissie van beheer voor de financiële zaken (lasten van draagkracht). 9 een preekrooster voor de vier kerken., waarin voor elke kerk één zondag per maand wordt gerekend op medewerking van een niet-predikant. 9 het wyksgewijs geven van de catechisaties tot zestien, jaar. eventueel door aantrekken van geschikte krachten. Catechisaties voor de ouderen en de be- lijdeniscatechisaties dienen centraal door één predikant te worden verzorgd: 9 één kerkblad voor de vier kerken, waarvan inmiddels het eerste nummer is verschenen: 9 als deze plannen zijn uitgevoerd kan het gemeentewerk worden gedaan door twee predikanten, terwijl er één kan werken voor de evangelisatie in verband met de recreatie en de grote onkerkelijkheid in het gewest. In de gereformeerde kerk van West Zeeuwsch-Vlaan deren (1000 zielen totaal, vier gemeenten, drie pre dikanten) circuleert op het moment een rapport om tot een nauwere samenwerking te komen. De afge lopen februarimaand heeft men op gemeenteavonden in Schoondijke, Oostburg, Breskens en Aardenburg uitvoerig en met grote aandacht gediscussieerd over deze zaak. De vier kerkeraden zullen thans, nadat op goed demo cratische v/ijze de gemeente is gehoord, moeten beslissen over deze nauwere samenwerking. Die samenwerking zal moeten leiden tot de vorming van één federatief verband voor de hele streek. De classis Zeeuwsch-Vlaanderen hoort waarschijnlijk dit voorjaar de besluiten van de kerken in West. Het is uiteraard een zaak van wat langere adem Het voorwerk van de commissie samenwerking in West Zeeuwsch-laanderen duurde al ongeveer een jaar, nadat de noodzaak tot schaalvergroting in de classis Zeeuwsch- Vlaanderen aan de orde was geweest. Een dergelijke com missie is er ook voor Oost Zeeuwsch-Vlaanderen. Als eerste resultaat functioneert thans de kerk van Hoek als zelfstandige wijkgemeente van Terneuzen. Een andere kerk, die van Zoutespui, is ook al te klein geworden om een eigen predikant zonder financiële hulp van buitenaf Ie kunnen onderhouden. Ook daar wordt gedacht over samenwerkingsmogelijkheden. Voor oost staat een defi nitief ruilplan voor de predikanten op stapel Zeeuwsch-Vlaanderen is niet het enige gebied, waar nauwere samenwerking binnen de gereformeerde kerken aan de orde is. Voor de particuliere synode Zeeland en Bergen op Zoom heeft de commissie kerk en delta bijna het gehele Zeeuwse gereformeerde kerkrijk wat .her- verkaveld' in grote lijnen dus geschetst hoe het zou kun nen en moe'en worden. Een dergelijk plan is er ook zo- a's men op deze pagina heef' kunnen lezen voor de rk kerk in het bisdom Breda. Want het is duideii|k: wil de kerk zich nog dienstbaar maken aan de wereld, nog op zinvolle en juiste wijze kunnen functioneren dan zal men aan schaalvergroting moeten doen. Schaalvergroting is een lelijk woord Het gereformeerde rapport voor West Zeeuwsch-Vlaanderen zegt het zo: ,de beslissing valt hierinof de Kerk duidelijk blijft beantwoorden aan de bedoeling van Christus' Dr G Dekker, gereformeerd socioloog, wijst er m het deeltje Over schaalvergroting in de Amboserie Terzake op, hoe men het in Groningen formuleerde. Daar ging men uit van de stelling dat de kerk ,geen eigen sociaal plasma' heeft, wat betekent dal de organisatie van de kerk ontleend moet worden aan de samenleving waarin zij gestalte krijgt Als dus de opbouw van een gelede samenlevinq in het algemeen ons dwingt tot samenwer king over de dorpsgrenzen, dan dient ook meer nadruk gelegd te worden op de band die er tussen de kerken m een bepaalde streek bestaat. Aldus dr Dekker Hel probleem van de (te) kleine kerken op het platteland is overigens meer dan eens ter sprake geweest, zowel in Zeeland als in de generale synode der gereformeerde kerken. Daarbij kwam het altijd ter sprake in het kader van steunverlening aan financieel zwakke kerken. Eén van de voorwaarden voor steun van provinciale en lande lijke kassen voor hulpbehoevende kerken is dat een kerk die minder dan 300 leden heeft, geen steun meer krijgt, tenzij de betrokken kerk met een andere kerk combineert öf een regeling heeft getroffen waarbij de predikant voor een gedeelle van zijn tijd aan een andere grotere en na burige aemeenle wordt afgestaan. Als dus een kerk niét wil combineren of samenwerken, maar wél kleiner is dan 300 leden, dan kan men qeen predikant meer beroepen Er wordt nu zelfs al gedacht over een grens van 350. Wat die steun betreft: de financiën komen voor de hulp behoevende kerken nogal eens van de Veluwe en bij voorbeeld Wassenaar, waar rijke' kerken zijn. De sterken helpen dus de zwakken. Daarbij hebben de zwakken na tuurlijk wel de taak om zich eerst zelf goed te organi seren voordat men financieel steun elders zoekt De momenteel meest voorkomende vorm van samenwer king is de combinatie voor de dienst des woords: twee zelfstandigblijvende kerken beroepen samen één predi kant en hebben die ook samen in dienst. Een dergelijke combinatie vindl men op Noord-Beveland ,Het is' duidelijk dat de redenen tot schaalvergroting bij plaffelandskerken vooral op financieel terrein liggen en dan toegespitst op de moeilijkheden rondom de predi kantsvoorziening" schrijft dr. Dekker. De schaalvergroting wordt vooral bepleit .vanuit het pro bleem van de draagkracht om het ambtelijk instituut te onderhouden en vanuit de behoefte aan grotere regel maat en continuïteit van ambtelijke arbeid', zoals het wordt geformuleerd in het geschrift ,De kerk in het dorp'. Toch worden er in het rapport voor de samenwerking der kerken (,tot een federatie', zoals ds. M. A. Noorloos van Aardenburg hel noemt) bepaald wel andere zaken ook aangevoerd dan alleen financiële. De inleiding op het rapport spreekt bijvoorbeeld over algemene verande ringen in en buiten de kerk, zoals onkerkelijkheid (het vanzelfsprekende gaal er af: lid van een kerk worden wordt steeds meer een persoonlijke keuze), er is een dui delijke behoefte aan concreet en praktisch denken (men wil horen wat het evangelie zegt over vragen van onze tijd) en er is ,de behoefte aan democratie'. Hoe is de situatie van gereformeerd West Zeeuwsch- Vlaanderen Zowel de heer L. A. Harlman, directeur van het gereformeerd sociaal centrum, als ds. Noorloos, respectievelijk voorzitter en lid van de samenwerkings- commissie, wijzen op het eigene van de plaatselijke kerke lijke gemeenschappen, die nog sterk meespeelt. Aan de andere kant: men heeft een taak in de gemeenschap te vervullen, dat wordt meer en meer gerealiseerd. En die taak kan de feiten wijzen het uit en dat zijn feiten die men uiteraard ook in andere kerken vindt alleen nog gezamenlijk tot een goed einde worden gebracht En dan spreken we noo maar niet eens over verdergaande samenwerking tussen hervormde en gereformeerde kerk dan het voorzichtige begin van kanselruil en gezamen lijke bijeenkomsten (die soms niet eens diensten mogen heten) op sommige kerkelijke hoogfeestdagen of onge vaarlijke wereldlijke herdenkingsdagen. De cijfers van gereformeerd West Zeeuwsch-Vlaanderen liegen er niet om: duizend zielen op een totaal van 27.000 inwoners. Gerekend naar het landelijk gemiddelde is het percentage gereformeerden in dit gebied dan bijna de de helft lager. Bovendien zijn de leden verspreid. De streek telt bovendien een relatief groot aantal bejaarden (14 4 procent). De beroepsbevolking is overwegend agra risch en minder gevarieerd dan in de Kanaalzone. De gemiddelde bijdrage per ziel is ongeveer 80,maar de tekorten zijn hoofdelijk omgeslagen voor de vier ker ken al 54,per ziel, want: als dit jaar alle vier de kerken een eigen predikant zouden hebben, dan zou dat een gezamenlijk tekort opleveren van I 54 000,Er zijn thans drie predikanten, waarvan er één gedeeltelijk een recreatietaak heeft (ds Musch in Breskens) en één (ds Noorloos) in Aardenburg een taak in de oecumene heef* (Rome-Reformatie) en één dag per week werkzaam is voor zo'n 25 protestanten van diverse richtingen, die in Mal- degem, Eeklo, Adegem wonen en daar thans één pro testantse groepering vormen, de enige in de grensstreek tussen Gent en Brugge. Men houdt kerkdiensten in een cafêzaal. Maar die financiën dus; een klein rekensommetje leert dat zo'n zeventiende deel van de inkomsten van de vier kerken van .Jsuiten moeten komen. Het rapport, dat tot stand kwam door samenwerking van predikanten en ambtsdragers, penningmeesters en door medewerking van de jurist prof Plomp (voor de kerk rechtelijke aspecten), van de socioloog dr. Dekker en be trokken deputaten, noemt activiteiten: werk ten aanzien van onkerkelijkheid en randkerkelijkheid in de ene plaats, ontmoeting met de r.k. kerk in de andere. Een bijzonder belangrijk punt is de recreatie (de interkerkelijke samen werking en het dienstbaar zijn van de kerken voor de mens, die op vakantie is). Alleen al om de zaak van de recreatie is een betere kerkelijke .huishouding' noodzake lijk. En men moet denken aan specialisatie binnen een team van predikanten Intern en in het verband met an dere kerken zijn er zaken als jeugdsociëteiten e.d. Maar men realiseert zich in West Zeeuwsch-laanderen goed, dat met weinig mensen veel moet worden gedaan en men verwacht voorlopiq geen aanzienlijke toename van de bevolking. De heer Hartman: ,het gaat om een efficiënte inzet van de mankracht en een coördinatie van de middelen. Men ervaart meer en meer dat men voor een gezamenlijke taak staat ten aanzien van de eigen groep en ten aanzien van de gehele West Zeeuws-Vlaamse samenleving Het be grip .plaatselijke kerk' zit beslist niet aan een dorp vast In de jaren twintig is de gereformeerde kerk in Den Haag gesplitst; als je niet kunt combineren, o'an kun je ook niet spl'tsen. Dan was dat indertijd al fout'. Ds. Noorloosde kerken worden niet opgeheven en zo'n federatie wordt uiteraard niet opgedrongen. Er wordt niets afqenomen. maar er wordt gedaan wat voor de taak van de kerk en voor de heer der kerk verant woord is Het meest christelijke lied is .eerlijk zulien we alles delen' WILL. J. VERKERK Verschenen is bij Bruna .Het dossier rtni de Nederlandse katechismvsde vertaling van het befaamde .Monda- dori-dossier', dat al direct bij verscho nen in Italië de meest mogelijke aan dacht. trok. Men kan er v.ijwel alles iu vinden over de zaak van de nieuwe katechismus en de toestanden die er omheen ontstonden. Dr Leo Ailing von Ceusau, secretaris-general van het in ternationaal documentatiecentrum in Rome (IDOC) heeft het boek bewerkt en uitgebreid voor ons land. Een boek. zoals hij het formuleert, dat niet uil rancune over een gestreden, maar nog met besliste strijd wordt aangeboden. ar opdat men kan kennis nemen .van de aspecten van een ernstige communi catiestoornis in de post-concilaire kerk'. Voor Italië was het in ieder geval een geluk, dat hel boek half vorig jaar in de eigen taal verscheen en als pocket en niet, zoals de kerkelijke paperassen, in het latijn. 9 Enkele citaten uil een aan de mi nister van defensie gezonden brief in verband met gewetensbezwaren tegen militaire dienst, zoals ds VV. Lourens de brief citeert in Het Klankbord (her vormd Zuid-Beveland-Wesl): .Hoe zal het. ooit. mogelijk rijn te spreken van geestelijke waarden, die voor ons zozeer 'ellen, dat we hel uiterste ervoor over hebben om ze te behouden, en tevens deze waarden te ontwaarden door met bruut geweld le gaan verdedigen' 9 Voorts. .Hoe kunnen we tegenover de buitenwereld spreken over de liefde van Christus en ons geloof en vertrou wen ui God, terwijl we zelf voor alle zekerheid de atoombom, de waterslof - bom en vele andere vernietigende wa gens achter de hand I uden?' 9 En: Bmnen de militair dienst wordt steeds uitgegaan van een eventuele vijand hetgeen logisch is, want een militair apparaat zonder vijand is on functioneel geworden. Hel enige wat op deze wijze wordt bereikt is echter het zaaien va haal. Als we dagelijks ons geweer en onze bajonet opheffen tegen een veronderstelde Rus of Chinees zal straks niemand het vreemd vinden als hel ooit lol een oorlog komt om ook inderdaad toe te slaan, want zo hebben wij het geleerd, zo is het goed: dit is een vijand'. Want er wordt gewerkt mei middelen .die lijnrecht ingaan tegen hel nieuwe gebod en het nieuwe verbond dal Christus ons geelt' 9 Het langdurige verzet van het Vaii- caan tegen het Italiaanse communisme heeft evenveel te maken met de be scherming van een Vaticaanse aan delen portefeuille van naar schatting .6 miljard dollar als mettheologie, be weert de schrijver van een nieuw boek over de rijdommen van het Vaticaan. Nino Lo Bello, een in Amerika geboren correspondent, die zich tien jaar in Rome heeft bezig gehouden met hel ver slaan van financieel nieuws, schreef in .Het Vaticaanse imperium': ,Het Vati caan, dal zich tol dusverre tevreden heeft gesteld met indirecte manv ulaties inplaats van directe, speelt in Italië po litiek. deels omdat hel 'e communis tische partij in bedwang wil houden, en deels omdat grote inrfoerf in het Ita liaanse kabinet en de 26 ministeries een soort garantie is, dat de financiële be langen van i' kerk zullen worden ge diend' 9 Hel boek geeft de 5.6 miljard dollar als een voorzichtige schatting van de totale waarde van de zakelijke belangen ran hel Vaticaan, afgezien van de in de basihek van Sint Pieter en de pauselijke musea opgeslagen en zo goed als niel te verkopen meesterwerken van renais sancekunst. waarvan de waarde niet te schatten is. .De som is waarschijnlijk een te lage opgave', vervolgt Lo Bello. .isant het Vaticaan heeft in de gehele wereld geïnvesteerd en zelfs bij opper- jlakkige beschouwing van zijn porte feuille kan blijken, dat het cijfer hoger moei zijn dan 5,6 miljard dollar'. Binnen Italië omvatten zij grote belan gen in elektrische energie, nutsbedrij ven, onroerend goed. landbouwmachi nes, suiker, spaghetti, keramische bad kamer-onderdelen, dynamiet en ammu nitie, mijnbouw, chemicaliën, scheep vaart, geneesmiddelen, bank- en crc- dietwezen. In hel buitenland verdient het Vaticaan volgens Lo Bello via ondernemingen in onroerende goederen geld met luxe appartementen p huizenbouw in Wash ington d.c, Montreal en in de stad Mexico. 9 De schrijver vermeldl, dat het Vati caan in 1928 bijna bankroet was. bij het verdrag van Lateranen lussen Italië en het Vaticaan in 1929 een handgeld van 90 miljoen dollar verwierf en vervolgens door de briljante aanpak van de Ita liaanse bankier Bernardino Nogara dit kapitaal vermeerderde. De grootste financiële operatie van het Vaticaan is volgens Lo Bello heden ten dage de Societa r erale immobiliare. Tol de handvol financiers daarvan be horen de voormalige gouverneur-gene raal van Vaticaanstad en drie prinsen Pacelli, neven van paus Pius XII. De totale uitgaven van de paus voor het besturen van Vatica stad bedragen volgens het boek 20 miljoen dollar per jaar. 9 Graag ook nog even vermeld Horst- cahier numm 35 van Kerk en Wereld in Driebergen, dat gaat over de ontmoe ting der godsdiensten. De socioloog pro), dr J. Blauw (vrye universiteit) schrijft over die ontmoetinn in sociaal-cultureel perspectief. Een informatief werkje, ontslaan naar aanleiding van de pink sterconferentie vorig jaar van Kerk en Wereld. Ds. H. Zunneberg merkt in een inleidend woord op dat de bezinning op die .grote ontmoeting' zeker voortgezet zal worden, ook m het vormingswerk In 1946 is door de toenmalige regering een commissie ingesteld om de financiële verhou dingen tussen het Rijk en de kerken te bezien en een voorstel tot herziening in te dienen. In deze commissie zijn ook de kerken vertegenwoordigd. Dat dit geen gemakkelijke ma terie zou zijn, wist men van te voren. De grootste moeilijkheid zat in artikel 185 van de grondwet, waarin was vastgelegd: ,De tractementen, pensioenen en andere inkomsten, van welke aard dan ook, thans door de onderscheidene godsdienstige gezindheden of derzelver leraars genoten wordende blijven aan dezelfde gezindheden verzekerd. Aan de leraars, welke tot nog toe uit 's Lands kas geen, of een niet toereikend tractement genieten, kan een tractement toegelegd of het bestaande vermeerderd worden' ven allerlei voorzieningen voor heel de bevolking of groepen daaruit, waarbij voor het godsdienstig leven een uitzondering werd gemaakt'. De regering heeft ruim de lijd genomen om het 'apport van de commissie tc publiceren Zij heeft dat dan nu gedaan met een begeleidend schrijven van de minister van financiën, waarin een ge- dachtengang naar voren komt die geheel tegen overgesteld is aan die van de commissie. Het zal nog niet vaak gebeurd zi|n dat een regering en een door haar benoemde commissie zo zeer tegenover elkaar hebben gestaan. In het kort komt de gedachtengang van dc minster hierop neer, dat er een principiële scheidings'ijn Ie trek ken is tussen .maatschappelijke en culturele voor zien, ngen, ongeacht de geestc.ijke achtergronden van waaruit deze worden getroffen' en de sub sidiëring ten behoeve van de verzorging van het godsdienstig leven zelf' ,De geloofsovertuiging en geloofsbeleving ligt bi| uitstek in de persoon lijke levenssfeer van de mens.' Hij stelt nu voor de oude verkregen rechlen af te kopen met 60 miljoen en daarmee zou dan de regering van alle bijdragen aan de kerken af zijn. Hier staan twee standpunten tegenover elkaar en nog al vrij scherp. Wat is een kerk en wat 'S de betekenis van een kerk in het geheel van de sa menleving Dat daarover geheel verschillende gedachten kunnen zijn, wisten we reeds lang. De minister ziet deze betekenis alleen in het per soonlijke vlak. Doch er is, geloven we, toch meer over te zeggen. Sinds Karei de Grote zijn in onze landen kerk en overheid hand in hand gegaan. De overheid zorgde voor de kerk en de kerk steunde de overheid. In deze geest heeft de re gering in 1815 haar beslissingen genomen, welke nu niet meer kloppen. Wanneer een kerk ma terieel afhankelijk wordt, gaat ze onherroepelijk een deel van haar vrijheid missen, al was het alleen maar door de vrees dat subsidie kan wor den ingehouden Druk op de kerken mag van onze regering dan niet worden verwacht, maar men kan nooit weten met welke regeringen ons volk ïri de toekomst nog te maken zal krijgen. Nu zullen de gevaren ook bij een bedrag van 50 miljoen voor alle ker ken en geloofsgemeenschappen boven de 10.000 zielen waarlijk hief zo groot zi|n. De commissie schat dat deze som ongeveer 15 -proc. zal zijn van hetgeen er nodig is. Wanneer men van zulk een artikel af wil, is er grondwetswijziging noodzakelijk, welke niet kan worden verkregen met de helft plus één van de uitgebrachte stemmen in de volksvertegenwoor diging. Er zijn meer dingen in de grondwet vast gelegd, waarbij we alleen maar op historische gronden het ontstaan van zulk een artikel kunnen verklaren. We denken bijv. aan het processie verbod boven de grote rivieren. Maar in ieder geval ligt sinds 1815 vast welke kerken door de staat worden gesubsidieerd. Dat waren alle toen bestaande kerkgenootschappen. Er is een einde gemaakt aan de toestand zoals die was vóór de komst van de Fransen in ons land en hoewel er natuurlijk stemmen zijn opgegaan om de toestand te herstellen zoals cie was vóór 1796, hebben deze geen gehoor gekregen Gesubsidieerd wer den, behalve de Ned Herv Kerk, de Ev.-Luth. Kerk. de Remonstrantse Broederschap, de Doops gezinde Sociëteit, de R.K Kerk, de Oud-Kath. Kerk, het Israëlitisch kerkgenootschap en het Portugees Isr. kerkgenootschap. Voor het over grote deel waren deze regeringssubsidies bestemd voor de tractementen, die voor de meeste her vormde predikantsplaatsen meestal niet meer be droegen dan 800, 900,Hoe het in de andere kerkgenootschappen lag, weten we niet. Wanneer er nieuwe gemeenten werden gesticht, moesten deze het meestal doen zonder .rijkstrac- tement'. Slechts in enkele gevallen werden door de regering gelden voor een nieuw rijkstractement beschikbaar gesteld. Behalve deze tractementen, die altijd gebonden waren aan een plaatselijke gemeente of parochie, werden er door de regering ook gelden bestemd voor de kosten van een kerk in het algemeen. Voor alle gesubsidieerde kerkgenootschappen te samen bedroegen deze een 75-000,Dan ko men nog de emiritaatsuitkeringen en de weduwen- pensioenen, welke naar verhouding van het trac tement waren Tenslotte nog de kindergelden (ƒ25,'per jaar) en de studietoelagen aan pre dikantskinderen wanneer zij naar een latijnse school gingen 50,per jaar) en voor predi kantszonen (geen dochters) wanneer zij aan een universiteit studeerden. 200,per jaar, welk bedrag werd vermeerderd met een gedeelte van het collegegeld wanneer hij Iheologie studeerde.) In 1815 waren dit mischiên hele bedragen,! althans voor de gewone man en daarbij kwam dan nog vrij wonen in een kast van een huis. Tegenwoor dig is dat rijkstractement maar een fractie meer van hetgeen er nodig is om een predikantsplaats in stand te houden. Vroeger was het genoemde bedrag in de meeste gevallen het gehele tracte ment. Dit alles nu ligt verankerd in de grondwet: ,de tractementen, pensioenen en andere inkom sten van welke aard ook'. Tesamen maken deze voor het Rijk een bedrag uit van 3,5 miljoen. In deze vastlegging van 1815 heeft de in de pastorie van St.-Anna ter Muiden geboren J. D. Janssen, secretaris-generaal op het ministerie voor de ere dienst een belangrijke hand gehad. Er is echter sinds 1815 op het kerkelijk terrein in ons land zo het een en ander gebeurd Er zijn nieuwe kerken en geloofsgemeenschappen ont staan, welke buiten deze rijksregeling vielen en de tijd is voorbij dat een ieder zich bij enijg kerk genootschap aansloot. Alles ligt nu wel iets anders dan anderhalve eeuw geleden. De protesten tegen de bijzonder bevoorrechte posities en de ,zilve- ren koorde', waarmee in hef bijzonder de Ned. Herv. Kerk zou worden staande gehouden, hoor je tegenwoordig niet meer. De kerken zulien er ook niet van omvallen wanneer deze oude sub sidies wegvielen. Wat betekenen deze bedragen nog in een tijd van geldontwaarding. Maar dat er hier toch iets scheef ligt, is reeds algemeen erkend. Daarvan is ook de in 1946 door de re gering benoemde commissie uitgegaan. Zij is dan in haar rapport dat in november 1967 werd ingediend met het voorstel gekomen dat de re gering jaarlijks 50 miljoen aan kerken en geloofs gemeenschappen zou uitkeren, tenminste wan neer hun ledental volgens de volkstelling ten minste 10.000 zou bedragen. Voorts wordt alles gelijkgeschakeld. De achtergrond van de gedach ten van de commissieleden zal wel zijn geweest dat de kerken een bepaalde betekenis hebben voor heel het volk. En ,na de tweede wereld oorlog is de regering overgegaan tot subsidiëring STEMMEN UIT DE KERKEN Een afhankelijkheid zoals dat vroeger gewoon was, zal tegenwoordig geen enkeie kerk begeren. Men weet hier ook wel dat ,de vrijwillige deel neming en offervaardigheid' financieel de belang rijkste pijler is waarop een kerk rust. Dat er moei lijkheden kunnen komen en dat zij die de finan ciële verantwoordelijkheid dragen in een ge meente of parochie wel eens met de handen in het haar kunnen zitten, is vanzelfsprekend, ook in een welvaartsstaat. De allesbeslissende vraag in de tegenstelling tussen de commissie en de mi nister is en blijft of de kerken en godsdienstige gemeenschappen betekenis hebben voor heel de samenleving en of zij daarom mogen verwachten dat zij als zodanig door de overheid zullen we den gewaardeerd. Die afkoopsom voor de oude rechten welke de minister voorstelt is, om er van af te zijn. Hij had dit voorstel evengoed niet kun nen doen, want als het zo doorgaat, zijn die I 800,tot 900,per predikantsplaats in de loop van enkele tientallen jaren al weer zover gedevalueerd dat ze nog al minder betekenis hebben dan nu reeds het geval is. De gedachte dat een regering alles en nog wat subsidieert en voor de kerken wijst op de offervaardigheid, wil er voorlopig bij ons nog niet in. Overigens zij opgemerkt dal alle subsidie via het belasting biljet moet worden opgebracht en dit geldt niet alieen voor de kerken. We hebben nog enige jaren de tijd om ons nader vertrouwd te maken met deze moeilijke materie Het voorstel is ge bonden aan een grondwetswijziging. Ik ken de mens niet. Matth. 27 74 Toen Peius deze woorden sprak, zei hg meer waarheid dan hg zelf vermoedde Noch tans zgn ze pen verloochening. En deze is des te erger omdat Petrus daarvoor was gewaar schuwd en een gewaarschuwd man geldt voor twee, zegt de spreekwijze. We kunnen ons geen loochening voorstellen zonder dat er een waarschu wing aan vooraf is gegaan Wanneer een mens teveel ver trouwt op zichzelf en op wat hij zal doen of beslist niet zal doen. zit hg reeds in een ge vaarlijke hoek. Maar het komt altijd onverwacht. Ineens wor den we er voorgesteld of we bij Christus Jezus willen be horen. We worden daarnaar gevraagd door mensen van wie we het niet hadden verwacht. F.'i wanneer eenmaal her ik ken Hem niet. in welke norm dan ook, er uit is. kunnen we een tweede en derde keer niet terug. Dat deze verloochening Petrus overkwamWie had dat ge dacht. Petrus is geweest de belijder bij uitstek, In Caesa- rea Pnilippi had de Heer zijn discipelen een belijdenis ge vraagd en in dc verlegenheid die er toen volgde, had Petrus het antwoord gegeven, de rechte christelijke belijdenis, waarop alle andere die in de loop der tijden zijn gegeven, zouden steunen. Slechts hij die beleden heeft kan verlooche nen Bg iedere beiijdoorspre ken we dingen uit dm boven ons begn,- uitgaan. Belijden is meer zeggen den wij waar kunnen maken. Daarom des te meer moeten we door wal Petrus overkomen is, gewaar schuwd zjjn en dat zeker toan- neer we overmoedig menen dat wij wel tn het rechte spoor zullen blijven. Petrus sprak uit dat hij zijn Meester niet meer kende. Deze verloochening is en blijft ver loochening Dit houdt. God dank, niet in dat Jezus zijn discipel nu ook niet meer kende. De evangeliën vertellen ons dat Jezus Petrus aanzag. En daarom is de donkerste nacht waarin wij dolen, ver vloekende ons zelf, nooit zon der hoop. Onze zekerheid ligt niet in ons belijden, maar al leen in dit kennen van Chris tus

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1969 | | pagina 19