EGBERT VAN PARIDON: .TONEELPRAKTIJK
STAAT NIEUWE INITIATIEVEN IN DE WEG'
PANDA en de wensduit
I
televisie
NIEUW TONEELSTUK LEO VROMAN
OP PROGRAM HOLLAND-FESTIVAL
D,
hetlkruisverhoor
WOENSDAG 5 MAART 1969
PROVINCIAL! ZEEUWS! COURANT
13
ACTEURS WILLEN
MEESPREKEN IN
REPERTOIREKEUS
De Jonge acteurs van toneelgroep
Centrum vragen om inspraak in het
beleid. Zij willen meebeslissen in de
repertoirekeuze en hebben bezwaren
tegen de toneelpraktijk waarbij de
zalen niet vol lopen. Hel is een kwes
tie die uiteraard niet geldt voor
Centrum alleen, maar in dit gezel
schap wel sterk naar voren komt om
dat de acteurs zich meer dan in
de meeste andere groepen nauw
betrokken voelen bij het wel en wee
van het totale gezelschap.
Moeten er andere stukken gespeeld
worden Moet er een andere speel
stijl groeien Moet de leiding in
formatie verstrekken over alles wat
zich in het gezelschap voordoet
Moeten acteurs door de regisseur an
ders benaderd worden Wat kan er
gedaan worden om de schouwburg
zalen voller te krijgen In gesprek
ken met de dertien jonge acteurs
van Centrum, die in aanmerking ko
men voor de Utrechtse Cor Her
mus-prijs, schoven deze zaken tel
kens weer naar voren als zeer posi
tief bedoelde kritiek op het gezel
schap. Zodat men zich gaat afvra
gen: wat heeft de leiding hierop te
zeggen Welke vraag resulteerde
in een gesprek met Egbert van Pa
ridon, directeur van Centrum.
Egbert van Paridon: ,De jongere ac
teurs willen van de grond af opnieuw
beginnen. Dat is natuurlijk juist, in
principe., We zitten met een toneel
praktijk die nieuwe initiatieven hin
dert. De zeg niet: onmogelijk maakt,
want dat is niet waar. Het toneel
plan is een stap in de goede richting:
drie gezelschappen hebben nu de mo
gelijkheid om tijd te besteden aan
exploratie inplaats van alleen maar
exploitatie. Voor Centrum is dat
(nog) niet het geval. Het voordeel
van onze groep is en dat hebben
we ook altijd gewild dat we een
min of meer elastische positie heb
ben achter het front. De grote ge
zelschappen zitten met een status-ele
ment, ze moeten 'n bepaalde stand
ophouden, waar wij niet aan hoeven
mee te doen. We hebben een hoekje
gezocht waar we die verplichting
niet hebben terwijl we toch een vol
waardige speelgelegenheid hebben.
Daarmee vullen wij een plaats op
de markt in.'
,aJs je je hand bij de overheid op
houdt moet j<" aan bepaalde voor
waarden voldoen. Als je de subsidie
aanvaardt, accepteer je een opdracht.
.Als je je hand bij de overheid op-
taak: het bedienen van een vrij groot
gemeleerd publiek. Je moet zorgen
dat dat publiek redelijk aan z'n
trekken komt. Wij zijn tegenstander
van een elk-wat-wils-repertoir. We
zijn voorstander van een repertoire
dat zo modern mogelijk is, zonder
dat je publiek verliest. De .beruchte'
uitspraak van Peter Oosthoek: de
trein van je repertoire moet zo snel
mogelijk gaan. Je moet alleen zorgen
voor stations waar de mensen in
stappen, anders rijd je allen'.
je door het gat in het gordijn de zaal
.n stond te loeren of er wel genoeg
mensen zaten zodat je aan het eind
van de maand geld zou knjgen. Van
de eerste vijf maanden van het be
staan van Puck moet ik nog altijd
m'n geld krijgen.
Isolement
V ernieuwen
.Vernieuwen is noodzakelijk maar er
zijn bepaalde factoren die dat juiste
uitgangspunt hinderen. We zijn dus
niet klaar met te constateren dat
de kritiek van de jongeren juist is.
Scherper gesteld: als je het toneel
wilt hervormen als acteur, weet je
dat je algelijk helemaal opnieuw
moet beginnen en niet de huidige
praktijk moet ombuigen. Opnieuw
beginnen betekent b v dat ieder be
reid zou moeten zijn z'n vaste sa
laris er aan te geven. De jongeren
van nu hebben het geluk dat de fi
nanciering van het toneel goed zit,
en terecht. Maar 't is natuurlijk
flauw om dit te gebruiken als argu
ment dat ze gemakkelijk praten zou
den hebben., ',t Is flauw omdat ze
de oude situatie niet kennen waarbij
,Dat de jonger acteurs nu met elkaar
bezig zijn in een soort beslotenheid
te werken aan het vak vind ik van
belang. Ik heb ze gesuggereerd om
als er een voorstelling van komt die
uit te brengen in Haarlem. Haarlem
zou de off-off-broadway-functie van
Amsterdam moeten verzorgen. Kan
heel goed. omdat het een conclaaf
s. Haarlem ligt 20 km van Amster
dam. maar het is nog veel geïso
leerder dan Utrecht dat 40 km van
Amsterdam Ligt. Dat isolement moet
gebruikt worden. Haarlem en U-
trecht hebben beide de mogelijkheid
om een eigen cultureel leven van
de grond af op te bouwen.
De jongeren in onze groep hebben
voor hun activiteiten mets aan bijv.
de Amsterdamse .kunstkring voor
allen' Ze moeten zelf de brug slaan
naar een publiek. Niet de leiding, dat
moeten ze zelf doen
Medezeggenschap
.Wie kiest een stuk Ik dacht
dat voor 'centrum de verhouding
regering-parlement wel opging. Bij
ons. in tegenstelling tot andere ge
zelschappen kén de .regering* ook
weggestuurd worden, als de acteurs
met algemene stemmen.nee, dan
zitten we niet aan de stoelen vastge
plakt.
Ik heb laatst in een forum gezeten
over medezeggenschap van de or
kestmusicus. Ze vroegen me .omdat
dit bij het toneel zo goed georgani
seerd is. Ik zei dat ik zou komen
om dat misverstand recht te zetten,
want het toneel is in feite feodaal.
Maar goed, musici hebben als 't gaat
over medezeggenschap te maken met
NEDERLAND-1
11.00 uur:
(NTS-NOT) TEKENLES
11.25 uur:
BEELDVERHAAL VAN DE KERK
14.55 uur:
AJAX-BENFICA
Herman Kuiphof geeft een rechtstreeks verslag van de
beslissingswedstrijd in het Stade des Colombes te Pa
rijs. In verband met het feit. dat de wedstrijd wordt
gespeeld op een tijdstip dat velen door werkzaamheden
niet in de gelegenheid zullen zijn de directe televisie
reportage te volgen, zal de NTS deze reportage, met
inbegrip van een eventuele verlenging met eetn half
our, in haar geheel herhalen. Deze herhaling wordt,
eveneens via Nederland I, uitgezonden om 18.15 uur
(eerste helft) en om 19.17 uur (tweede helft). Een na
beschouwing uit Parijs volgt om 22.40 uur.
17.00 uur:
(AVRO) GEEN WOORDEN MAAR DADEN
De eerste interland Borussia-München Gladbach tegen
GVAV-Groningen.
16-18 uur:
HERHALING EERSTE HELFT AJAX-BENFICA
19.00 uur:
DE FABELTJESKRANT EN JOURNAAL
19.17 uur:
HERHALING TWEEDE HELFT AJAX-BENFICA
30.05 uur:
JOURNAAL
20.30 uur:
ZENDTIJD POLITIEKE PARTIJEN (psp).
20.40 uur:
STICHTING SOCUTERA
20.45 uur:
INBURGEREN (WET-STRIJD)
21.10 uur:
.BRIEF VAN EEN ONBEKENDE VROUW'.
Film uit 1948 van Max Ophüls met Joan Fontaine,
Louie Jordan en Mady Christians naar het verhaal van
Stefan Zweig.
22.40 uur:
NABESCHOUWING AJAX-BENFICA
23.00 uur:
HEROPENING PERSCENTRUM NIEUW SPOORT
23.15 uur:
OPENBAAR KUNSTBEZIT
Indien de wedstrijd Ajax-Benfica onbeslist mocht ein
digen en derhalve een verlenging van ongeveer een
half uur noodzakelijk is, vervalt m.b.t. de herhaling
van de reportage 's avonds 't programma .Inburgeren'.
19.05 uur:
(AVRO) MUZIEKMOZAIEK
Willem Duys vraagt met de boekenweek Int hoofd
enige aandacht voor muziek en literatuur.
20.00 uur:
(NTS) JOURNAAL
20.20 uur:
(AVRO) ZES KRITICI ZOEKEN EEN SCHRIJVER
Mevrouw Andreas Buraier, mejuffrouw Lidy van Ma-
rissing en de heren Kees Fens, Alfred Koasmann, Adri-
aan Morrien en Adriaan van der Veen op zoek naar
hun schrijver van het jaar.
21.00 uur:
DE SAINT
21.50 uur:
At RO S TELEVIZIEK
22.25 uur:
(NTS) TWEEDE JOURNAAL
22.30 uur:
(TELEAC) HOGER ONDERWIJS
BELGIË-NED.
KANAAL J/10
17.00 uur:
TIP-TOP-JEUGD
18.00 uur:
SOHOOLTV
18.55 uur:
ZANDMANNETJE
19.00 uur:
WERELD ZONDER GRENZEN
19.25 uur:
ARENA
20.00 uur:
JOURNAAL
20.25 uur:
C'EST LA VIE
Show van Jean Cristophe Averty met Maur.ce Che
valier en Dianah Caroll
21.20 uur:
JOSEF VON STERNBERG
22.10 uur:
CONCERT
Het radio philharmoniscii orkest van Denemarken on
der leiding van Herbert Bttomstadt en de pianiste In-
grid Haebler spelen: pianoconcert in D-groot (nr 26)
van Mozart en de ouverture Leonore (H) van Beetho
ven.
BELGIë-FRANS KANAAL 3 EN 8
16.55 Journaal; 17.00 Feu vert; 18.30 Bibliothéque; 19.00
Les volants; 19.25 Tartine; 19.30 Ya.o, feuilleton: 20.00
Journaal; 20.30 Neuf millions; 22.30 Le carrousel aux
images; 23.15 Journaal.
NEDERLAND-2
KANAAL 32
FRANKRIJK-RIJSSEL (JULLE)
KANAAL 12
18.50 uur:
(NTS-KLEUR) DE FABELTJESKRANT
19.00 uur:
JOURNAAL
10.35 Schooltelevisie; 12.30 Midi-magazine; 13.00 Jour
naal; 14.05 Schooltelevisie; 16.00 Schooltelevisie; 18.20
Flash actualités; 18.30 Spelprogramma18.45 L'amour
de l'art: 19.15 Aglae et Sidonie; 19.20 Regionale ak-
tualiteiten; 19.40 Alló police; 20.00 Journaal; 20.30
La grande farandole; 21.30 Le quart d"heure de...; 21.45
choses vues; 23.05 Journaal.
WOENSDAG 5 MAART
Middag
12.00 Stereo: Pianorecital: klassieke
en moderne muziek (gr). 12.21 Voor
het platteland. 12.26 Mededelingen
t b v land- en tuinbouw. 12.29 Ste
reo: Walsorkest. 13.00 Nieuws. 13.11
Actualiteiten. 13.25 Franse chansons
13.45 Gesproken portret. 14.00 Voor
de kinderen. 15.00 Stereo: Klassieke
pianomuziek (gri. 15.10 Noordhol
lands Filharmonisch Orkest, koor en
solisten (opn): klassieke gewijde
muziek. 16.00 Nieuws. 16.02 Socië
teit: Zestig minuten voor boven de
zest.lg. NRU: 17.02 Oude liedjes.
VARA: 17.20 Voor de jeugd. 17.55
Mededelingen.
Avond:
18.00 Nieuws. 18.16 Actualiteiten.
18.20 Uitzending van de Boeren Par
tij. 18.30 Stereo: VARA'* Popshow.
19.05 Stereo: Licht vocaal en In
strumentaal ensemble met zangso
list. 19.30 Nieuws. 19.35 Buitenlands
weekoverzicht. 19.45 Pop en Avant-
farde muziek. 20.10 Het oproer
raait: Rebelse liedjes van altijd en
overal. 20.35 Vragenvuur. '21.00
Plaats gevonden: regionaal amuse
mentsprogramma. 22.00 Stereo: Jazz
muziek. 22.30 Nieuws. 22.40 Medede
lingen22.42 Actualiteiten. 22.55
Contrasten: moderne en klassieke
muziek (opn). 23.55-24.00 Nieuwe.
DONDERDAG
Morgen:
AVRO: 7.00 nws; 7.10 Ochtendgymn.
7.20 Stereo: lichte grammofoonmu-
ziek. VPRO 7.54 deze dag; AVRO:
8.00 nws: 8.11 radiojournaal: 8.20
stereo: lichte gramm. muz„ (8.30-
S.33 dc groenteman): 8.50 morgen
wijding: 9 00 stereo mod. kamermuz.;
(gr.); 9.35 waterstanden; 9.40 school
radio; 10.00 voor de kleuters: 10.10
arbeidsvitaminen (gr.): (11.00-11.02
nws): 11.30 pianorecital: klassieke
muziek; 11.55 beursberichten
KRO: 12.UU Van twaalf tot twee:
gevarieerd programma (12.22 Wij
van het land: 12.26 Mededelingen t b
v land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws:
12.41 Actualiteiten; 13.00 Raden
maar quiz, 13.15 Ondernemend,
praatje.) NCRV: 1-1,00 Radio Kamer
orkest en solist: moderne en semi-
klassleke muziek. 15.00 In 't zilver:
programma voor oudere luisteraars
16.00 Nieuws. 16.02 Stereo: Voor de
ieugd. 17.00 Voor de tieners. Over
heidsvoorlichting: 17.50 Vast en ze
ker. informaties over onze sociale
verzekeringen. Samenstelling en pre
sentatie: Herman van der Hoeven
en Claude Belloni.
Avond
NCRV: 18.00 Geestelijke liederen
(gr, en opn.) 18.30 Nieuws en weer-
praatje. 18.46 Actualiteiten. NRU:
19.00 Openhaal Kunstbezit. 19.10
Veertig Plus serie uitzendingen tgv
de Boekenweek .19.40 Stereo: Ka
merorkest Pieter Hellcndaal: moder
ne muziek (opn). 20.00 Wel en Wee.
inclusief btw, klankbeeld. 20.15 Ste
reo: Concertgebouworkest, koren en
solisten: semi-klassieke muziek. (In
de pauze: De glimlach der stilte,
literair programma). NVSH: 22.20
Sextant. radioweekblad van de
NVS. NRU: 22.30 Nieuws. 22.38
Parlementair overzicht. 22.45 Stereo:
X. een sprong in het duister. 23.55-
24.00 Nieuws.
DONDERDAG
Morgen:
KRO: 7.00 nws; 7.10 het levende
woord; 7.15 badinerie: moderne en
klassieke muziek (gr.); (7.30 nws;
7.32 actualiteiten; 7.50 overweging:
8.00 nws); 8.30 nws; 8.32 voor de
huisvrouw (9.00-9.10 gymnastiek
voor de huisvrouw); NRU: 10.00
wat heeft dat kind?, pedagogisch
lezing; 10.20 stereo: muziek uit de
Barok (opn. en gr.) KRO: 11.00 nws;
11.02 voor de zieken: 11.55 medede
lingen.
Middag;
(12.00 Nieuws). AVKO: 13.00 Nws.
t3.03 Radiojournaal. 13.06 Zet 'm op:
vrolijk platenprogramma. (14.00
Nws). 15.00 Nieuws. 15.03 Arbeids
vitaminen: populair verzoekpla-
tenprogramma. 16.00 Nieuws. 16.03
Gimmick: licht gevarieerd platenpro
gramma. 17.00 Nieuws. 17.02 Radio
journaal. 17.05-18.00 Toppoppology:
popmuziek.
DONDERDAG
Morgen
NCRV: 9.00 nws; 9.02 onder de hoog-
tezon: voor de zieken; 9.40 zzzzoef...:
instrumentaal programma; 10.00
nieuws; 10.03 muziek bij de koffie:
licht platenprogramma (11.00 nws);
werk dat ze voor 60 procent kennen.
Toneelstukken zijn voor 90 procent
onbekend .De dramaturgie selecteert
zo n vijftig stukken, die de hele lei
ding vervolgens gaat lezen om er
acht voor een seizoen uit te selec
teren. Als al die acteurs dat werk
óók nog zouden moeten lezen
ze zouden er gek van worden.
Wij hebben .Centrum vermoordt pia
niste' gekozen als een aardige moge
lijkheid voor het lichtere repertoire.
Het heeft groot, succes, maar de ac
teurs voelden zich onprettig omdat
ze niet konden terugvallen op welke
zekerheid dan ook, en ze geloofden
er van meet af aan niet in. Hier
zie je een voorbeeld van wat de ac
teurs eenvoudig niet kónden zien.
Ik stel me niet boven de groep, ik
zeg alleen dat de leiding beter hel
complex van factoren van waaruit
je kiest kan overzien. Ik zon willen
dat iedereen maar dan ook tot en
met de inspecient en de kleedster
gelijkelijk hij de keuze van liet stuk
meedoet. Dit is nooit honderd pro
cent te halen. Degenen die zich wel
is teveel als de .bestuurden' beschou
wen. vergeten dan wel eens dat de
leiding hun een hele last van de
schouders af neemt waardoor zij vrij
kunnen werken, spelen.
Een voorbeeld uit de praktijk: twee
actrices komen voor een bepaalde
rol in aanmerking. De ene heeft dat
seizoen al een goeie rol gespeeld, de
ander is er nog niet aan te pas ge
komen. De redenering die je zou wil
len volgen is: de beste moet 't doen,
daarop heeft hert: publiek recht. In de
praktijk zal de directie van een vast
ensemble moeten laten meespelen
dat die tweede ook moet kunnen
werken. Maar zo'n tableauverhou-
dingsfactor is bijna nooit uit te leg-
f en zonder dat je iemand schaadt,
k heb het wel bij de hand gehad
dat ik met de mond vol tanden Siond.
met 't Idee als ik dét nu ga uitleg
gen dan maak ik iemand kapot'.
Vera Beths wint
Oskar Back-fonds
Een studiebeurs ter waarde van
16.000 gulden viel vanavond al- eer
ste prijs in het tweede nationale
vioolconcours 1969 ten d«e| juin de
22-Jarige Vera Beths, leerlinge van
Herman Krebbcrs.
De prijs werd haar officieel uitge
reikt door de minuter van crm. mej.
dr M. A. M. Klompé. in aanwezig
heid van onder meer pr.ns Clau* en
de Amsterdamse wethouder van cul
tuur. de heer polak, in bet stedelijk
museum ln Amsterdam.
De overgelukkige violiste eindigde
vanmiddag I n de finale, waaraan
werd deelgenomen door de 18-jarige
Christian Bor, de 24-larfge John Hel-
stone, de 22-jarige <-ra Beths en de
18-Jarige Mieke Biesta. als eerste.
Christian Bor. eveneens leerling van
Herman Krebbers, kreeg een prtja
van duizend gulden en de Donemus-
prijs ter waarde van eveneens dui
zend gulden. Mieke Biesta en John
Heïstone ontvingen eveneens een be
drag van duizend gulden. Het Rot
terdams Phllharmonisch Orite^
heeft de eerste-prij swi n nare*
uitgenodigd om op 31 maart a s als
soliste op te treden op een leugdcon-
cert onder leiding van Edo de Waart.
De AVRO zal van Vera Beths een
recital uitzenden, terwijl het Con
certgebouworkest en het Residentie
orkest, alsmede het Kunstmaandor-
kest zich :n principe bereid hebben
verklaard haar uit te nodigen voor
een optreden. Het nationaal viool
concours. dat over twee jaar opnieuw
wordt gehouden, stond onder auspi
ciën van de stichting stud.efonds.Os
kar Back'.
ste. Per jaar kon de leiding dus ver
anderen. Dit systeem is vastgelopen
op twee punten:
1. Al gauw bleek dat leiding geven
een zware belasting was die een iso
lement meebracht. Met bepaalde din-
Klip
,De betrokkenheid van allen moet
ontstaan, zeker. Je ziet het ook al
in de praktijk voorzover we int het
sterrendom raken. In Centrum is de
gelijkwaardigheid van de acteurs al
neel duidelijk, en omdat die acteurs
het stuk avond aan avond staan te
verdedigen is het duidelijk dat hun
inbreng groot moet zijn. Dit is trou
wens traditie in het gezelschap, dat
ln 1950 begon als Puck. Het ls op
gezet door vier jonge mensen. Vier
seizoenen hebben we t volgehouden
zonder directie, met een gekozen lei
ding van vier mensen. Elke drie
maanden was een van de vier ver
vangbaar wanneer de troep dat wen-
Rechtstreekse
radioreportage
Aiax-Benfica
De NRU zendt vandaag om
14.50 uur via Hilversum 2 een
rechtstreeks radioverslag van
de wedstrijd Ajax-Benfica uit.
Verslaggevers zyn Wim Hoo-
gendoorn, Theo Koomen en
Dick van Rijn.
In de pauze van de wedstrijd
wordt hel nieuwsbulletin van
de radionieuwsdienst uitgezon
den.
keren. Ér ontstond dus automatisch
een afstand van de gekozen leidiiig.
Er kwam ook al een stukje geheim
taal. Het merkwaardige is dat ik
nooit directeur heb willen worden,
maar gekozen en niet vervangen ben.
We waren van huis uit geen leiders,
maar de specialisatie groeide zien
derogen.
2. Op het personeelsbeleid. We heb
ben het toch gepresteerd om na het
tweede jaar met z'n allen iemand van
de groep te ontslaan. Dat herinnert
iedereen zich als verschrikkelijke
bijeenkomsten. In dergelijke dingen
zit een klip voor de medezeggen
schap. De gespecialiseerde leiding
kan nooit honderd procent openheid
van zaken geven. Maar inderdaad,
het ls dwaasheid om veertien jaar
later, op basis van een oude ervaring,
te zeggen dat het dus niet kan. Daar
bij is de hele situatie van de acteurs
zo veranderd, opleiding en interesse
zijn verbeterd. De hele zaak moet op
nieuw bekeken worden.'
,Er komt nu een werkgroep In Cen
trum, de acteurs hebben een directie
lid en twee mensen uit hun eigen
midden gekozen, en de leiding kiest
een ander directielid plas een acteur.
Deze werkgroep beziet in hoeverre
het mogelijk is iedereen maximaal
bij het artistieke en zakelijke be
leid te betrekken.
Opnieuw bekijken dus. Ik sta er
helemaal open voor. Alleen .pas
op dat we onszelf niet bedriegen met
ongerechtvaardigd optimisme. Maar
goed, dat we met elkaar praten en
goed overhoop kunnen liggen is erg
gezond. Inderdaad we zitten nog te
veel vast aan de exploitatie. Met een
publiek dat de prestaties komt be
kijken. Wo moeten een andere kant
op.'
De dichter-schrijver Leo Vroman, die
als biochemicus ln Amerika werk
zaam is, heeft voor het Holland Fes
tival een toneelstuk. .Voorgrond,
achtergrond' geschreven. Het stuk.
dat mldden-juni In het Holland-festi-
NEDERLANDERS NAAR
BALLETCONCOURS MOSKOU
Balletdansers uit 18 landen hebben
ingeschreven voor het eerste inter
nationale baUctconcours van 11-23
juni, aldus heeft de Russische minis
ter van cultuur. Yekaterina Foertse-
va bekend gemaakt.
.Wij hopen dat deze wedstrijd de weg
zal wijzen naar de toekomst van het
ballet', aldus Foertseva tijdens een
persconferentie. Voorzitster van de
jury zal de meest bekende ballerina
van de Sowjet-Unie zijn, Galina
Oelanova. Verder zullen in de jury
een Amerikaanse en een Britse dan
ser of choreograaf zitting hebben,
maar die zijn nóg met benoemd.
Er zal voor 28.500 roebel aan prijzen
Zijn. die besteed moeten worden in
de Sowjet-Unie. Zij kunnen niet het
land uitgebracht worden en niet in
gewisseld voor westelijke valuta. En
kele van de Sowjet topdansers heb
ben al ingeschreven, onder wie de
sterren van het Bolsjoi ballet. Na-
talyia Besmertuova en Mikhail La-
vrövsky. De landen die tot dusverre
hebben ingeschreven zijn: Nederland,
België, Argentinië, Bulgarije. Dene
marken, Italië, Malta, Nieuw Zee
land, Noorwegen, De Ver. Arabische
Republiek, Polen. Roemenië. De Ver.
Staten, Frankrijk, Zwitserland,
Japan, Cuba en de Sowjet-Unie.
val zal worden opgevoerd, wordt ge
regisseerd door Eric Plooyer.
In New York vertelde Vroman dat
hij enthousiast ls over de keuze van
Plooyer ais regisseur. De auteur, die
al jaren lang in de Ver. Staten woont
en werkt, is wat zijn artistieke ar
beid betreft nog sterk verbonden me*.
Nederland. Hij nam daarom lnmid-
dellijk de uitnodiging aan voor het
schrijven van een stuk in het Hol
land-festival. ,Een toneelstuk ls iets
waarvoor ik een uitnodig.ng moet
hebben' zegt hij, .uit mezelf kom ik
er niet toe.Voorgrond, achtergrond'
is Vromans tweede toneelwerk. En
kele jaren geleden schreef hij een
stuk op uitnodiging van de Utrechtse
studentenvereniging Unitas. Kort
voor de opvoering ln juni zal Vro
mans nieuwe stuk in boekvorm ver
schijnen. Jn het stuk', zoV vertelt
Vroman, .wordt een film verwerkt
die zal worden gemaakt door studen
ten van de filmacademie onder lei
ding van Anton Koolhaas. De Amen-
kaan Bruce Grey zal hieraan mede
werking verlenen'.
In .Voorgrond, achtergrond' voert
de schrijver zichzelf ten tonele, wer
kend aan een toneelstuk, als ook zijn
vrouw Tineke en hun twee dochter»
met vrienden en vriendinnen.
De tekst is gedeeltelijk ln het Neder
lands. gedeeltelijk ln gesprekken
van en met jongeren ln het Ame
rikaans.
Vroman wil het stuk in deze twee
talen samen zien opgevoerd.
Gevraagd of hij enkele repetities en
de premiere zal bijwonen, antwoordt
de auteur .Repetities vermoedelijk
wel, als de uitnodiging daarvoor op
tijd komt. Bij mijn eerste toneel
stuk in Utrecht werd ik per zeepoet
Slnviteerd. Die brief bereikte mij een
g of acht na de eerste opvoering'.
Panda stapte opgewekt het winkel
tje binnen en wendde zich tot de
heer die achter de toonbank stond.
.Ik wil graag duizend gouden dubloe
nen lenen', zei hij. ,Het is maar voor
één dag en dan krijgt u het weer
terug'. .Duizend gouden dubloenen,
hah', herhaalde de aangesprokenen.
.Dat kan, dat kan. Je bent aan het
eoede adres. Bfraiah Hebbes leent al
les aan iedereen zo is hij wel. Maar
niets voor mets. Ik bereken 25 pro
cent rente per dag. Tenslotte moet
ik ook leven, nietwaar? En heeft
meneer een onderpand? Niet dat ik
hem niet vertrouw maar ik heb
toch liever wat zekerheid'. ,Ik heb
een huis', zei Panda. .Hobbeldonk,
heet het. En een auto. Denkt u dat
dat genoeg is?' We zullen zien. we
zullen zien', sprak Efraiah Hebbes.
.Ik kom morgen wel even langs om
de waarde te bepalen. Goeiendag
CAROL DAY
0NZ£ TB5TSCHTJVEE HEEFT VEHSAA1Ö
6O0E PINGEN OPGESPOTEN. WBECU0JT8
GEWELD/S W4EM 600- r,
2WE0DWE lai/rvniDJEAN
JA, 2E15 Tyre. PAT HET W1NA7ÜEE G0EP
POET GOED DAN, ZES JE FOT0«AAF MM£.-£W7
.KJWHCWAKTEU
MLBOWBtBT»75-
KNOVKJEPiAJrJ»,
FEKGBUE.JEAHJW6
PE NIEUWE SötlÊ
ZOKMT
NIET ONT
PLOFT VAN
VREUGDE
FEUILLETON DOOR JOHN ROWAN WILSON
Dit alles scheen erop te
wijzen dat er van impulsief handelen
Eeen sprake was geweest. Toch stond
ine bekend als een man met stok-
hoe anderen op een situatie zouden
reageren. Het was waarchljnlijk dat
Line zeer voor zijn apparaat gepor
teerd was en diep onder de indruk
was gekomen van het geval Kin-
caid. Het kon wel als zeker worden
aangenomen dat hij zich nooit had
verdiept in de vraag; hoe Gilling de
brief zou opnemen. De storm die hij
had veroorzaakt, zou ook voor hem
een volslagen verrassing geweest
kunnen zijn
Het volgende stuk in het dossier was
een knipsel uit Medical Sience waar
uit bleek dat in het nummer van 8
april de brief in zijn geheel was af
gedrukt. Daarna volgde een knipsel
uit Post-Telegram. een populaire
kranf met een oplaag van meer dan
drie miljoen. Het was van 9 april.
WORD WAKKER CURTIS!
door Raymond March,
onze wetenschappelijke medewerker.
Wanneer zal de minister van Volks
gezondheid wakker worden Reed*
drie jaar heeft hij de grootste me
dische uitvinding sinds de ontdek
king van de penicilline onder zijn
neus en hij weigert er iets mee te
doen. Het is het op een computer
lijkend Brook-Halder apparaat dat
meer gegevens ver ziekten kan ont
houden dan alle leuen van het Konin
klijk Genootschap voor Geneesheren
bij elkaar. Ais er een lijst met symp
tomen, gecodeerd op een ponskaart,
wordt ingevoerd, goochelt het appa
raat daarmee :n zijn elektronisch
circuit tot de juiste diagnose is ge
vonden. ln met meer tijd en met
niet meer moeite dan een weegauto
maat nodig heeft om iemands ge
wicht te bepalen, vertelt het appa
raat nauwkeurig en volledig wat er
aan de hand is. Het werkt. Ik heb
het gezien en beproefd in de fonkel
nieuwe, van de allerlaatste snufjes
voorziene chirurgische afdeling van
het Royai Metropolitan Ziekenhuis
waarvan professor David Line het
hoofd is. Het lichtte me binnen tien
seconden in over m:jn hamerteen en
de stijve heup die ik van een oara-
chutesprong bij Arnhem heb over
gehouden. Het loste een hele reeks
moeilijke medische gevallen op die
uit alle mogelijke ziekenhuizen ter
wereld waren opgestuurd om het ap
paraat te beproeven en op fouten te
betrappen. Dit laatste lukte niet.
.Probeer bet,' vei professor Lime.
.Geef het een kans'. Dat is alles
wat ik aan iedereen vraag.' Hij
vraagt dat al enige tijd zonder suc
ces. Naar ik uit goede bron verneem,
is de oude medische garde er niet
zo erg mee .ngenomen. De door de
motten aangevreten kopstukken van
het Konmkiijk Genootschap van Ge
neesheren en de Raad voor Medisch
Wetenschappelijk Onderzoek hebben
gezamenlijk hun neus opgetrokken.
Medische prima-donna's vinden het
met prettig dat hun persoonlijk pres
tige wordt aangetast door het «rij
gen van antwoorden uit een appa
raat dat iedereen kan gebruiken
dat doet het mysterie verdwijnen.
En wat erger is," onze minister van
Volksgezondheid, Francis Curtis,
heeft zich bij hun advies neergelegd
en heeft nooit de moeite genomen zelf
eens te komen kijken. He: wordt tijd
dat iemand hem eens vertelt dat hij
wakker moet worden. Het wordt ook
tijd dat er in efk groot ziekenhuis
:n het hele land een apparaat als
dit aanwezig is wat het ook mag
kosten.
John Kïncaid. de meest briljante po
liticus die ons land de laatste vijf
entwintig jaar heeft gekend, stierf
twee weken geleden in het zieken
huis met aan zijn bed drie in de adel
stand verheven medici ze hadden
geen diagnose kunnen stellen. Nie
mand kan Kincaid weer tot leven
brengen. We kunnen echter z'n dood
wel op passende wijze herdenken.
Post-Telegram ste'.: voor een John
Kincaid Fonds op te richten waarvan
het geld gebruikt zal worden ter
financiering van het onderzoek op
het gebied van öiagnosecomputer's
als het Brook-Halder apparaat. Als
eerste bijdrage voor het fonds werd
van Lord Framton reeds een gift
ontvangen van meer dan 10.000 dol
lar.
Dat doem wij eraan- Wat bent a van
plan eraan te doen, minister Curtis
Hierna volgde Perrins eigen rapport:
Naar onze mening moeten deze pu-
bh ka ties op verschillende punten ais
lasterlijk ten aanzien van &r Tho
mas Gilling worden aangemerkt:
Lines brief
1. Aan het beg.n van de brief van
de heer Line wordt voldoende infor
matie verstrekt om het voor ieder
een duidelijk te maken dat hij op ce
dood van de heer Kincaid 7.n.«!pep|fie
De heer Marsh noemt in zijn artikel
de heer Kincaid met name.
2. Het was aan aiie lezers van dag
bladen welbekend dat Sir Thomas
Gilling de heer Kincaid behandelde.
3. Er wordt duidelijk gesteld dat
naar de mening van de heer L.ne odro
het geen gebruik maken van de com
puter een fout werd gemaakt. De
bewering dat Sir Thomas een fout
maakte, behoeft met noodzakelijker
wijs als schadelijk voor zijn reputa
tie te worden aangemerkt. Ze zou dat
echter wel kunnen zijn ind:en de ge
maakte fout gemakkelijk te vermij
den was geweest.
Het is zeer lasterlijk te suggereren
dat Sir Thomas nalatig was, of dat hij
met opzet het apparaat niet ge
bruikte omdat hij er bevooroordeeld
tegenover stond. Dit zou suggereren
dat Sir Thomas gebrek aan bekwaam
heid of integriteit had getoond wat
niet in overeenstemming is met de
hoge positie d:e hij bekleedt. Is d:e
suggestie m de brief aanwezig
Naar onze mening weL Er wordt vol
doende duidelijk gesteld (1) dat Gil
ling het apparaat had moeten ge
bruiken; (2) dat Kincaid heel wel
gered had kunnen worden indien hij
het had gedaan: (3) dat Line aan
neemt dat de leidende medische fi
guren uit verwerpelijke motieven
Set gebruik van het apparaat hebben
tegengehouden.
(Wordt vervolgd)
