MEER INFORMATIE OVER DE PRIJZEN Israëlische bommen op twee guerrilla-kampen Frans protest bij Engeland Koninkrijkstatuut moet op de helling Dr. Essed: Surinaams politicus contra Pengel Prijsgesprek met minister: Minister stelde geen verdergaande maatregelen in het vooruitzicht MAN MET GLAASJE OP LIET ZICH RIJDEN: SCHADE TWINTIG MILLE Zes toneelgroepen strijden in Haarlem om Landjuweel MOEILIJKE DAGEN VOOR BERLIJNERS TELEGRAM VAN VAKCENTRALES PRIJSSTIJGINGEN OP SYRISCH GRONDGEBIED Vice-voorzitter NKV meent: RIJKSDELEN NU ONAFHANKELIJJK EN AUTONOOM EERST MEDESTANDER. NU TEGENSTANDER Geloof in Suriname DINSDAG 25 FEBRUARI 1969 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DEN HAAG (ANP) Minis- ter van economische zaken, mr L. de Block, heeft gisteren een bespreking gehad met vertegen woordigers van de drie vakcen trales en van het mede door die centrales gedragen Consumenten Contactorgaan over de prijsbe wegingen. Daarbij is overeenge komen, dat de consumentenor ganisaties op korte termijn meer prijsvergelijkingen zullen publi ceren om het prijsbewustzijn van het publiek te verhogen. Hierbij zal vooral aandacht worden ge schonken aan die sectoren, waarbij sterk verschillende prijsstijgingen zijn geconstateerd. Er werd tevens bij ae minister aangedrongen op het nemen van verdergaande prijsmaatregelen. Het gesprek duurde van ongeveer half twaalf tot omstreeks kwart over een. Na afloop hielden vertegenwoordigers van de drie vakcentrales en van het CCO een persconferentie. Samenwerking ADVERTENTIE) Wastafel verstopt. Is er nog Fifax? Nee! Daal het even bij de drogist. van het ministerie, de vakcentrales en het CCO heeft bepleit. Die samenwer king zou zich op het technische vlak moeten afspelen en er op moeten zijn gericht excessieve prijsstijgingen tegen te gaan door gerichte publikaties. De vakcentrales hebben punten van beleid in het geding gebracht en geïnformeerd of nog andere maatregelen te verwach ten zijn die de prijsbeweging een halt zouden kunnen toeroepen. Op dit punt, aldus de heer Spit. was het gesprek teleurstellend, omdat de mi nister in concreto geen verdergaande maatregelen in het vooruitzicht heeft gesteld. Drs J. Boersma van het CCO stelde in het licht dat het hoofddoel der bespreking zijns inziens was niet nu te komen met afspraken over het be leid. maar vooral na te gaan hoe een betere gerichte voorlichting van de consument zou kunnen worden be reikt. Daarbij gaat het er om zoda nige prljsoverzichten te publiceren het voor de consument duidelijker wordt op,welke manier doelmatiger kan wordfen gekocht. Een van de overwegingen waarom de minister geen enkele toezegging heeft gedaan zou zijns inziens ook kunnen zijn het feit dat op korte termijn nieuwe cij- fers van het CBS kunnen worden ver wacht. Een van de belangrijkste fac toren, en tegelijkertijd ook een van de moeilijkste, is die van de kosten van medische voorzieningen, zo merkte hij op. Het onderwerp .algemene prijs- stop' is niet aan de orde geweest, net zo min als looneisen. Teleurgesteld De heer C. Bakker (CNV) merkte op met zekere verwachtingen naar de be sprekingen te zijn gegaan, maar hij was teleurgesteld. De minister heeft niet meegedeeld dat hij sectorsgewijze maatregelen zal gaan nemen, hoewel hij op 17 december jl de mogelijkheid daar toe al in uitzicht had gesteld! Het kan zijn dat de minister de stij ging van de prijzen nog niet van die aard acht dat hij sectorsgewijze maat regelen nu neemt, het kan ook zijn; dat de minister de mededelingen daar over reserveert voor de tweede kamer. De heer Bakker zei zich te kunnen voor stellen dat de minister, als hij maatre gelen neemt, daarover de kamer eerst inlicht. HAARLEM (GPD) De finale om het Nationaal Landjuweel, die van 12 tot en met 19 april in de Haarlemse stads schouwburg zal worden gehouden, wordt thans anders georganiseerd dan dit in 1963 het geval is geweest. Toen hebben hier namelijk niet minder dan 15 to neelverenigingen elkaar de zilveren wisselbeker van koningin Juliana be twist, namelijk de elf winnaars van de provinciale voorronden, 3 uit de grote steden en de Haarlemse toneelclub, wel ke vereniging de trofee in 1957 had ge wonnen. Ditmaal zal dit aantal tot zes toneel verenigingen worden teruggebracht. Door het instellen van tussenronden, welke selectie het bereiken van de fi nale ongetwijfeld beduidend moeilijker maakt. Dit zijn vijf tussenronden, in Groningen voor de winnaars van de erovinciale voorronden in Friesland, roningen en Drente, in Eindhoven voor die van Limburg, Noord-Brabant en Zeeland, in Utrecht voor Amsterdam. Rotterdam en Utrecht, in Wageningen voor Overijssel en Gelderland en in Leiden voor Noord- en Zuid-Holland. Voor laatstgenoemde tussenronden geelt Jan van Dommelen uit Santpoort een reprise van ,de knecht van twee mees ters'. terwijl Literis Sacrum uit Leiden hiervoor het blijspel ,op blote voeten in het park" zal opvoeren. Ook de win naar van de voorronde in Zeeland is inmiddels bekend: het is het Reizend Zeeuws Volkstoneel uit Hulst. Uit deze tussenronden blijven uiteinde lijk slechts 5 toneelverenigingen over voor de finale in Haarlem waar het Hdagse ADO-DVS nog aan zal worden toegevoegd, omdat deze vereniging het in 1963 gewonnen Landjuweel mag ko men verdedigen. Voor deze finale is de jury als volgt samengesteld: mevr. Caro van Eyclc, Johan de Meester, Êerend Boudewijn. Arend Hauer en Jan Velzeboer. (Van onze correspondent) BERLIJN De zogenaamde buiten parlementaire oppositie in West-Berlijn lieeft; bekendgemaakt, dat ze tijdens liet 2,5 uur durende bezoek aanstaande don derdag van de Amerikaanse president Nixon aan de vroegere Duitse hoofd stad ,gecn geweld zal gebruiken'. Wel kondigde zij aan Nixon een harde ont vangst te bereiden. Op het programma staan bijeenkomsten. vlugschrift- campagnes en stooracties. Een woordvoerder van de studenten en de buitenparlementaire oppositie ver klaarde. dat ,een eerste succes' van hun optreden nu al was, dat Nixon zich als ,een gangster uit Chicago alleen onder zwaar bewapend geleide' in Berlijn kan bewegen. De woordvoerder vervolgde: ,wij zullen niet dulden, dat Nixon een vreedzame tocht door de stad kan ma ken'. Na deze onrustige donderdag volgt vol gende week (5 maart) een onrustige woensdag, als in West-Berlijn de nieu we bondspresident gekozen zal worden. Volgens een opinie-onderzoek zijn van iedere twintig Berlijncrs er nog maar twee vóór het houden van deze verkie zing in Berlijn en dan nog onder voor behoud. Geruchten willen, dat er sprake ls van hamsteractie. Berl'ijnse huisvrou wen zouden vooral extra belangstelling voor rijst en peulvruchten aan de dag leggen. Een Berlijner merkte schamper op zo meldt een verslaggever van een In Keulen verschijnend ochtend- bald: .dat moeten we allemaal onder gaan opdat met hulp van 22 NPD-stem- men een vroeger SA-man bondspresi dent kan worden (hiermee wordt de hui dige minister van defeusie Schröder be doeld). UTRECHT (ANP) De man, die afgelopen zaterdagavond na hel drinken van een paar borrels een verstandig besluit dacht te nemen door zich naar huis te laten rijden, moet de diensten van zijn .chauffeur' wel duur betalen: herstel van 4 zwaar beschadigde personenauto's, een in het water zoekgeraak te personenwagen, een gedeeltelijk beschadig de vrachtwagen, een verkreukeld ijzeren hek, een kapotte licht mast en tenslotte zijn eigen auto in de fcreu- kels. De chauffeur is niet te vinden. De 20-jarige Utrechte naar S. F. dacht zater dagavond aan de lange gracht in Maarssen eén goede handel te hebben gedaan door zijn auto een Triumph in te ruilen voor een gro te Citroën. Met de oor spronkelijke bezitter van deze auto ging hij na afloop een borreltje drinken in het nabijge legen café. Bij het naar huisgaan voelde hij zich niet in staat de geruilde wagen te be sturen en vroeg een tot nog toe onbekende man hem naar huis te rijden. Bij het wegrijden bot ste de Citroën tegen een aan dezelfde kant van de weg geparkeer de auto. Een tweede auto werd geschampt, een ijzeren hek kon niet worden vermeden en ook een lichtmast moest het ontgelden. Daarop schoot ae wa gen naar de andere kant van de weg, ram de een personenauto en schoof een Daf de rivier de Vecht in. Tenslotte duwde de Ci troën een andere per- sonenaujo onder een geparkeerde vrachtwa gen, die met stenen was beladen, en kwam tot stilstand. In paniek rende de .chauffeur' met drie andere inzit tenden het duister in met achterlating van een versufte eigenaar, die straks de rekening van de aangerichte schade krijgt gepresen teerd: ongeveer 20.000.—. De Utrechtse duikers club .Nautilus' heeft zondag tevergeefs ge dregd naar ae in het water terecht gekomen Daf. UTRECHT (ANP) Het overlegorgaan van de drie vakcentrales is byzonder ver ontrust over de versnelde op- vaartse prijsbeweging, zo blykt uit een telegram dat het overlegorgaan maandag avond aan de tweede kamer heeft gestuurd. Het overleg orgaan acht het van zeer groot belang dat ongemoti veerde prijsstijgingen op korte termijn ongedaan wor den gemaakt dan wel worden voorkomen. Het verzoekt de tweede kamer te bevorderen dat de regering daar toe snelle en doeltreffende maat regelen treft. Het overlegorgaan dringt voorts aan op het nalaten van overheidsmaatregelen die het prijspeil verder opdrijven, bijvoor beeld door het uitstellen van de huurverhoging per 1 april aan staande. Voorts acht het overlegorgaan een op ruimere schaal te geven voorlichting noodzakelijk over die sectoren, fabrikanten en detailis- ten, die zich niet houden aan de geldende prijsgedragsregels. De ze voorlichting stelt de consument ze voorlichting stelt de consumen ten beter in staat tot verantwoor de aankoopbeslissingen. Het overlegorgaan vindt het ver der geboden dat stringente toepas sing van de prijsgedragsregels door een verscherpte controle wordt gewaarborgd. Om dit te be vorderen is invoering van een al gemene meldingsplicht vooraf van prijsverhogingen in leder geval gewenst. Het overlegor gaan acht deze zaak van des te groter gewicht omdat een prijs ontwikkeling, die door een onvol doende krachtig overheidsbeleid terzake verder uit de hand loopt, reacties in de loonsfeer kan oproe- GEVECHT MET SYRISCHE STRAALJAGERS TEL AV IV/DAMASCUS (Reuter) Israëlische straalvliegtuigen hebben maandagochtend twee dor pen in de omgeving van de Syri sche hoofdstad Damascus aange vallen. Volgens de mededeling van Israëlische militaire zijde ging het om een actie tegen twee belangrij ke bases van de Arabische ver zetsorganisatie ,EI Fatah'. Dp Israëliërs meldden dat zij twee Sy rische straaljagers van het type Mig" - 17 haddon neergeschoten maar dat de eigen toestellen behouden waren terug gekeerd. Van Syrische zijde werd het verlies van de twee >Iigs toegegeven. De woordvoerder in Damascus voegde hier echter aan toe, dat de piloten van de Migs waren gered en dat er drie Isra ëlische Mirages waren neergeschoten Slachtoffers In een bekendmaking in de Syrische hoofdstad werd meegedeeld, dat er bij de aanval zes mensen om het leven zijn gekomen, onder wie vijf kinderen- voorts waren zeventien personen ge wond. De Israëlische actie was gericht tegen El - Hamme en Mai - Saloen. In Tel Aviv werd gezegd, dat El - Hamme het hoofdkwartier was van ,E1 Fatah' voor Syrië en Libanon. De plaats zou het verzamelpunt zijn van de guerilla- stnjders die in Egypte, Algerije en Chi na zijn opgeleid. Vandaar zouden com mando's invallen doen op Israëlisch ge bied. In Mai - Saloen zou een oplei dingscentrum zijn Represaille Kort na de luchtactie verklaarde de Is raëlische minister voor politiezaken. Eliahoe Sasson, in het parlement, dat Israël zich het reciht voorbehoudt op tieve zelfverdediging,' ter verdediging van staatsburgers tegen terroristische acties. Hoewel van officiële Israëlische zijde dit niet niet zoveel woorden is ge zegd. wordt algemeen aangenomen, dat de aanval op Syrië verband houdt met de actie tegen het lijnvliegtuig van El Al in Zurich vorige week en de bom aanslag in een supermarkt in Jeruzalem. Naur aanleiding van de Israëlische lucht aanval was het vliegveld van Damascus enige tijd gesloten. Ook was het Syrische luchtruim tijdeltyk voor de burgerlucht vaart gesloten. Slot van pagina 1 timart, na richtlijnen van de presi dent te hebben gek) Britse ambassadeur onderhoud, dat Soames op 4 febru ari met de Gaulle had en hij ver strekte de ambassadeur een ant woord op al zijn vragen. Bevoegde Franse kringen gaven maan dag de volgende toelichting: geen enkel exemplaar van de versie van amba deur Soames heeft een fiat gekrt van de hand van secretaris-generaal cot. Heit exemplaar dat deze van Soa mes op 6 februari ontving is nog steeds in Tricots bezit; op de avond van 14 fe bruari Het Soames de secretaris-gene raal per telefoon weten, dat hij In structies had ontvangen en dat hij naar het ministerie zou komen. De ambas sadeur werd daar om acht uur ontvan gen; hoewel het juist is, dat bij het gesprek tussen Debré en Soames op 22 februari geen protestnota aan de am bassadeur is overhandigd, laat de strek king van hun onderhoud hierover geen enkele twijfel open, in het bijzonder niet voor de heer Soames, aldus werd door genoemde Franse kringen ver klaard. EEG In verband met de Brits-Franse con troverse heeft Frankrijks minister van buitenlandse zaken, Michel Debré, maandagavond de ambassadeurs van zijn vijf bondgenoten in de EEG, onder wie dus ook de Nederlandse ambassa deur ln Parijs, mr A. W. C. Baron Ben- ttnek van Schoonheien, ontvangen. Debré sprak een uur met de ambassa deurs en gaf hun een nadere toelichting op het Franse standpunt. De ambassa deurs wilden na afloop van het ge- sprekniets zeggen tegen de wachtende verslaggevers. Stewart De Britse minister van buitenlandse zaken, Michael Stewart, heeft maandag in het Lagerhuis gezegd, dat heit Britse verslag over de mening van president De Gaulle omtrent een toekomstig Eu ropa door de Franse regering is goed- ;ekeurd- itewart zei ,de verschillen die blijven bestaan tussen Frankrijk en zijn Euro pese bondgenoten' diep te betreuren. ,Wij rijn te allen tijde bereid met de ADVERTENTIE! "Voel es hoe glad geweldige snelscheercrême, die Bartex!" Franse regering te praten, mits de Franse regering begrijpt wat ons stand punt is aangaande de essenties van vei ligheid en Europese eenheid'. Minister Stewart zei, dat de eerste openbare versies over het gesprek tus-, sen president De Gaulle en Soames vrijdag jongstleden in Franse bladen was verschenen. .Daarom moeien wij tenlandse zaken, Michel Debré, staan de ambassadeurs van de vijf overige EEG-landen vriendelijk lachend op de stoep va» het mi nisterie en weigeren commentaar te geven. Vlnr R. Ruihschild Bel gië). baron Adolph Bentinck (Se' derland), baron 8. von Braun (Duitsland/. Georges Heist,ourg (achter de rij) (Luxemburg) en Francesco Malfatti (Italië). deze versies rechtzetten'. BONN I De woordvoerder van de Westduitse regering Giinther Diehl heeft maandag singer zijn Britse ambtgenoot, Wilson, aangemoedigd heeft het aanbod van president De Gaulle voor Frans-Britse besprekingen aan te nemen. Kiesinger gaf dit advies tijdens de besprekingen die Wilson in Bonn voerde. Volgens Diehl is hetgeen de Franse pre sident in rijn gesprek met Soames ge zegd zou hebben, geen verrassing voor Bonn geweest. ,Het waren denkbeelden die president De Gaulle ook ln ver schillende gesprekken met de Westduit se bondskanselier hadgeopperd. Wat werkelijk nieuw was, was de suggestie van bilaterale Brits-Franse besprekin gen'. aldus Diehl. LUNS ACHTER ENGELSEN LONDEN (AFP-RTR) Minister Luns heeft maandagavond ln het tv- programma .Panorama' van de BCO verklaard, dat de Britse ambassade*» In Parijs, Christopher Soames, rijn re gering correct heeft Ingelicht over wat president De GauLie in een onderhoud met hem gezegd heeft over de toe komst van Europa. Ook gelooft de Nederlandse bewinds man dat de Britse regering er juist aan heeft gedaan, de vijf andere EEG- led-en op de hoogte te stellen met do strekking van het onderhoud, en deze ook juist heeft overgebracht. Hij zei echter de publiciteit rond do zaak, .waarvoor de fout, voor zover fle weet. niet bij de Engelsen ligt', sterk te betreuren. ENSCHEDE (ANP) In een ria- kenhuls te Enschede ls maandag over leden de 79-jarige mevrouw G. Zwart»- veen-Jager, die zondagavond bij tw; auto-ongeluk in Enschede ernstig werd gewond. UTRECHT (ANP) De heer J. A. G. Alders, vice-voorzitter en buitenlandspecialist van het Ne derlands Katholiek Vakverbond, heeft maandag in .Ruirn Zicht', het officieel orgaan van het Ne derlandse Katholiek Vakverbond, gezegd dat de Nederlandse rege ring op de kortst mogelijke termijn stappen moet ondernemen om het koninkrijksstatuut grondig te her zien. (Van ze speciale verslaggever i Paramaribo) JDengel leeft eigenlijk altijd in chaos. Het is een man die geen constructief beleid voert, maar die in chaos vaak briljant is. Daar om is de huidige toestand een kolfje naar zijn hand.' Deze uitspraak van oud-minister van op bouw, dr ir Frank E. Essed, tot twee jaar ge leden lid van Pengels partij, nu voorzitter van de Progressieve Nationale Partij (PPN). Zoals iedere politicus vandaag in het dagelijks door regen gedrenkte Suriname, beidt Essed zijn rijd. In zijn kleine, meit een bridge-tafel uitgeruste ■erkkamer ontvangt hij dagelijks een stroom van bezoekers en staat er nog meer telefonisch te woord. Op de dag dat de gouverneur, dr J Ferrier, de fractieleiders voor advies ontbood, rinkelde Esseds telefoon iedere acht minuten. Hij begroette iedere opbeller met een luid (en grijnzend): ,dag, hoe gaat het ermee'. Sommigen wilden weten wat de gouverneur had gezegd, anderen gaven hem advies, en een vrouw liet zich door hem verzekeren dat zijn partij .zeer sterke kandidaten' zou stellen in eventuele ver kiezingen. Daar tussendoor zag dr Essed kans een college te geven over de natuurlijke hulp bronnen van Suriname (rijn stokpaard), een aantal van zijn publikaties op te zoeken, een kort overzicht te geven van dc Surinaamse po litiek sinds 1955, een aantal trefwoorden te lan ceren om het beleid van premier Pengel te karak teriseren, en voor te rekenen dat ze'.fs wanneer de huidige regeringspartij hetzelfde anatal ze tels (18) in nu uit te schrijven verkiezingen zou behalen, dit onvoldoende zou zijn om opnieuw aan de macht te komen. Oud-minister Essed, die ondanks zijn 49 jaar een ronde jongensachtige indruk maakt, woont in een Surinaams ruim huis (een zitkamer bijvoor beeld van een 12 bij 12 meter), uitgerust met een bar. Er hangt in de grote kamer een te hoog opgehangen werk van de Nederlandse ficus M. Escher, wiens werk hij goed kent. en in de boekenkasten staan door het klimaat vlek kerig geworden dichtbundels van Bloem en Gor ter. en werken van prof. dr Karei van het Reve herinneringen aan, de zeven jaren die hij in Ne derland doorbracht als student. moet je een scherp beleid voeren, want Je gaat boanegers laten vertegenwoordigen in het parie tal het geval van mijnbouw afspraken aan voor ment. De voorstellen werden in 1963 aangeno- gra- een honderd jaar. Suriname heeft er geen men, en mede dank zij desne .radicale ommekeer j.in de landelijke politiek', kon Johan Adolf Pengel in dat verkiezingsjaar als premier uit de bus hij deel aan de partijraad van de Nationale Partij Suriname, waarvan Pengel voorzitter was. De NSP had toen niet meer dan 2 vqn de 21 ze tels in het Surinaamse parlement. Eerste minis ter in die dagen was dr J. Ferrier, de huidige gouverneur. Toen het kabinet viel, won de NPS in combinatie met de katholiek georiënteerde progressieve Surinaamse Volkspartij (psv) in de verkiezingen 9 zetels, en Essed was een van Ie kandidaten. Mr S. D. Emanuels, thans ambassadeur in Tri nidad, werd premier. Essed: ,men bood mij al lerlei portefeuilles aan, maar lk eriste de oprich ting van een nieuw ministerie dat zich zou gaan bezig houden met het openleggen van het land'. Na 14 dagen Suriname's eerste minister zonder portefeuille te zijn geweest, kwam het ministe- e van opbouw tot stand. In de daarop volgen de vier jaren, die hij nog steeds riet als de beste regerings-perlode die het land tot nog toe heeft gehad, concentreerde minister Essed zich vooral jp de mijnbouw. Door middel van .operatie sprinkhaan' werden in het binnenland kleine vliegvelden aangelegd waardoor voor het eerste door middel van luchtfoto's aan ge-fysische kaart van het land kon worden opgesteld. Essed vilde de inventarisatie van het binnenland in tien Jaar voltooien. Een van de belangrijkste resul taten van dit onderzoek was de ontdekking van een rijk bauxiet-complex in het westen van het land, geschat op 500 miljoen ton. De ironie wilde dat dit complex zou leiden tot Essed's val als minister, en dat later ook een val van Pengels kabinet zou veroorzaken. De kwestie, bekend als de .Ormet-zaak'. spitste zich toe op een beleidspunt. Essed: ,om te profi teren van Suriname's natuurlijke hulpbronnen baat bij wanneer delfstoffen worden afgevoerd, die moeiten ln het land zelf worden verwerkt. Alleen op die manier kan hier ooit een industri alisatie plaats vinden. Dit was als minister mijn standpunt toen een Amerikaans bedrijf een contract wilde aangaan voor het exploiteren van de bauxiet-gronden, maar de grondstoffen niet in Suriname wilde verwerken. Penged die toen geen premier was maar fractie-voorzntter, oefende De heer Alders is verschillende maSen in Suriname en de Nederlandse Antil len geweest en hij heeft enige tijd ge leden een rapport over de situatie daar uitgebracht aan het verbondsbesbuur. Het gaat de heer Alders met nam» om artikel 43 van het statuut, wuarin onder meer wordt bepaald dat de koninkrf^»- regering verantwoordelijk voor een bestuur in alle rijksdelen. Dit ar il et de hoogste tijd wordt dat alle rijk», delen volkomen onafhankelijk en auto noom worden. Ontwikkel.ngshulp en an dere bijstand kunnen volgens hem he* best :n speciale overeenkomsten worden geregeld. Schrjn Als zich in een van de rijksdelen wan toestanden voordoen', aldus de heer Alders. ,moet de koninkrijksregering, Nederland de belangrijkst» lijkheid niet waar te maken ia. Als Nederland werkelijk zou ingrijpen ln Sur. name of in een van de andere rijksdelen, laadt bet de achijn op zich van neo - kolonialisme. De heer Aiders acht het niet uitgesloten, dat Nederland door de demissionairs premier Pengel in een situatie wordt gemanoevreerd, die onaanvaardbaar is. Zo'n situatie kan volgens hem ont staan, als Pengel straks opnieuw zal gaan optreden als regeringsleider. De vice-voorzitter van het NKV ge looft namelijk niet in het verdwijnen van de heer Pengel. Hij meent, dat het kabinet - Pengel ontslag heeft genomen om de actie van de onderwijzers dood t» laten bloeden: .het ontbreken van een onderhandelingspartner maakt het on mogelijk. het conflict op te lossen.' tweede politieke vergissing was een rap port dat hij voor Intern partij-gebruik opstel den en waarin hij een reorganisatie van Pen gels troetelkind voorstelde. Essed: .lk voelde me onbehaaglijk in de toenemende monolitische partijstructuur, waarbij Pengel in alles de dienst Explosief uitmaakte. Er'warei geeiTShte kanseh voor He nm jongeren meer. behalve voor hen die naar Pen gels pijpen dansten. De partijorganen waren door zijn greep steriel geworden. Er vonden geen par tijcongressen meer plaats omdat hij zelf de kandidaten wilde aanstellen, er waren zelfs geen verkiezingen meer voor bestuursleden' Esseds partij-rapport. .Frank en vrij', waarop hij voor Pengels consumptie de spreuk .hom uit om de concess.e toch te verlenen. Eén van zijn handlangers in deze kwestie was trouwens een (Surinaams) jurist die deze maatschappij vertegenwoordigde'. Het lijkt de heer Aiders zeer waarschijn lijk, dat Pengel erop speculeert dat zon der hem geen nieuwe regering kan wor den gevormd. Hij kan zich tenslotte be reid verklaren terug te keren, maar dan op zijn voorwaarden. ,Als dat gebeurt.' a-dus de heer Alders, .ontstaat een zeer explosieve situatie. Er moet rekening bleef echter bij zijn conditie, het con tract werd niet gegeven en hij begreep dot hij bij de volgende verkiezingen en bij een overwinning van zijn (en Pengels) partij zou moeten boeten Essed: .Pengel was woedend, want die begreep dat ik zijn spelletje had doorzien. Hij zag in mij een belangrijke rivaal. Toen de partij in de verkiezingen van 1963 Inderdaad won, en Pengel voor het eerst premier werd. kwam geen van de academici die in het vorige kabinet hadden ge zeten, terug. Ik werd aangesteld als directeur van het Planbureau. Ik vond het wel leuk werk en werkte aan een nationale ontwikkelingsplan, dat In 1965 in drie delen uitkwam. Het huidige vijfjarenplan is er een deelplan van'. r ee andere activiteiten van Eased bezegel de zijn val. De eerste was een door hem in 1961 ingediend voorstel tot wijziging van het kiesstelsel, waarbij naast het districtenstelsel een gemengd kiessysteem zou wonden ingevoerd. Ook stelde Essed voor h«t stysteem af te schaf fen waarbij een parlementslid die minister wordt, zijn zetel verliest (.eigenlijk vind ik het Neder- meer bevoegdheden dan voorheen, het onbehagen tot ontploffing komt- Bij wer kelijke onlusten kan Pengel interventie eisen van de koninkrijksregering. De in Sur.name gestationeerde Nederlands» troepen zouden verwikkeld kunnen wor- - - den in een binnenlandse strijd. Onze sol- sort qm mil y pense had latea aMrukkeh nerd daten da„ d, totaal genegeerd Essea- .Het hinderde mij da: van een regime dat op z'n zachtst Pengel net deed of het niet bestond, tenslotte gezegd bepaald geen voorbeeld is van had ik er lang aan gewerkt, zelf bekostigd, en democratische onkreukbaarheid.' leed tk het ten bate van de partij- De Ald,„ ls d„ tn 1967 trok Essed de consequenties v-an zijn achtereenvolgende Nederlandse reger door Pengel opgelegde isokmient en trad toe totirtnï„ „„„egingen, ontleend u de Progressieve Nationale Partn. Pengel wacht-1 te niet ontsloeg hem als directeur van het IJ"! ^«'^"^tatuut, bewust de ogen Planbureau, ais lid van de commissie urnvers.- n C**101*1" %oor wantoestanden ln teit vanu Suriname ln oprichting, terwijl dele I Suriname. Bij eventuele onlusten, zo laatste instelling bovendien wera ontbonden z,'-t hij. zal Nederland ofwel heel open- Essed: .Mijn ontslag was gebaseerd op een of|Ujk het statuut moeten schenden, ofwel ander oud en lang vergeten, en ir. onbruik g-- het zal met geweld de oppositie tegen taak, voorschrift. Het kwam zo onverwacht dat. i een corrupte politiek moeten neerslaan, ik niet eens de tijd had om mijn bureau op te ruimen. Dr ir Frank. E. Essed beidt z.jn tijd Zoals alk andere politici in Suriname, mclusief die van de. regeringspartij, maakt hij aan de hand van de i laatste berichten minstens eenmaal per dag een snelle calculatie over de zetelverdeling in het parlement na een eventuele algemene verkiezing. Ondertussen neemt hij het ach-.es van zijn groot- moeder ter harte: .zorg ervoor dat niemand ai (ADVERTENTIE) landse systeem fout'), en tenslotte wilde hij de wenende je naam noemt'. Die regenjas kan ik zelf wel waterdicht maken. Met Harmisol van mijn drogist

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1969 | | pagina 3