MEER INFORMATIE
OVER DE PRIJZEN
Israëlische bommen op
twee guerrilla-kampen
Frans protest
bij Engeland
Koninkrijkstatuut
moet op de helling
Dr. Essed: Surinaams politicus contra Pengel
Prijsgesprek met minister:
Minister stelde
geen verdergaande
maatregelen in
het vooruitzicht
MAN MET GLAASJE OP LIET ZICH
RIJDEN: SCHADE TWINTIG MILLE
Zes toneelgroepen
strijden in
Haarlem om
Landjuweel
MOEILIJKE
DAGEN VOOR
BERLIJNERS
TELEGRAM VAN
VAKCENTRALES
PRIJSSTIJGINGEN
OP SYRISCH GRONDGEBIED
Vice-voorzitter NKV meent:
RIJKSDELEN NU
ONAFHANKELIJJK
EN AUTONOOM
EERST MEDESTANDER. NU TEGENSTANDER
Geloof in Suriname
DINSDAG 25 FEBRUARI 1969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DEN HAAG (ANP) Minis-
ter van economische zaken, mr
L. de Block, heeft gisteren een
bespreking gehad met vertegen
woordigers van de drie vakcen
trales en van het mede door die
centrales gedragen Consumenten
Contactorgaan over de prijsbe
wegingen. Daarbij is overeenge
komen, dat de consumentenor
ganisaties op korte termijn meer
prijsvergelijkingen zullen publi
ceren om het prijsbewustzijn van
het publiek te verhogen.
Hierbij zal vooral aandacht worden ge
schonken aan die sectoren, waarbij
sterk verschillende prijsstijgingen zijn
geconstateerd. Er werd tevens bij ae
minister aangedrongen op het nemen
van verdergaande prijsmaatregelen. Het
gesprek duurde van ongeveer half
twaalf tot omstreeks kwart over een.
Na afloop hielden vertegenwoordigers
van de drie vakcentrales en van het
CCO een persconferentie.
Samenwerking
ADVERTENTIE)
Wastafel verstopt.
Is er nog Fifax? Nee!
Daal het even
bij de drogist.
van het ministerie, de vakcentrales en
het CCO heeft bepleit. Die samenwer
king zou zich op het technische vlak
moeten afspelen en er op moeten zijn
gericht excessieve prijsstijgingen tegen
te gaan door gerichte publikaties. De
vakcentrales hebben punten van beleid
in het geding gebracht en geïnformeerd
of nog andere maatregelen te verwach
ten zijn die de prijsbeweging een
halt zouden kunnen toeroepen.
Op dit punt, aldus de heer Spit. was
het gesprek teleurstellend, omdat de mi
nister in concreto geen verdergaande
maatregelen in het vooruitzicht heeft
gesteld.
Drs J. Boersma van het CCO stelde
in het licht dat het hoofddoel der
bespreking zijns inziens was niet nu
te komen met afspraken over het be
leid. maar vooral na te gaan hoe een
betere gerichte voorlichting van de
consument zou kunnen worden be
reikt. Daarbij gaat het er om zoda
nige prljsoverzichten te publiceren
het voor de consument duidelijker
wordt op,welke manier doelmatiger
kan wordfen gekocht.
Een van de overwegingen waarom de
minister geen enkele toezegging heeft
gedaan zou zijns inziens ook kunnen zijn
het feit dat op korte termijn nieuwe cij-
fers van het CBS kunnen worden ver
wacht. Een van de belangrijkste fac
toren, en tegelijkertijd ook een van de
moeilijkste, is die van de kosten van
medische voorzieningen, zo merkte hij
op. Het onderwerp .algemene prijs-
stop' is niet aan de orde geweest, net
zo min als looneisen.
Teleurgesteld
De heer C. Bakker (CNV) merkte op
met zekere verwachtingen naar de be
sprekingen te zijn gegaan, maar hij
was teleurgesteld. De minister heeft
niet meegedeeld dat hij sectorsgewijze
maatregelen zal gaan nemen, hoewel hij
op 17 december jl de mogelijkheid daar
toe al in uitzicht had gesteld!
Het kan zijn dat de minister de stij
ging van de prijzen nog niet van die
aard acht dat hij sectorsgewijze maat
regelen nu neemt, het kan ook zijn;
dat de minister de mededelingen daar
over reserveert voor de tweede kamer.
De heer Bakker zei zich te kunnen voor
stellen dat de minister, als hij maatre
gelen neemt, daarover de kamer eerst
inlicht.
HAARLEM (GPD) De finale om het
Nationaal Landjuweel, die van 12 tot
en met 19 april in de Haarlemse stads
schouwburg zal worden gehouden, wordt
thans anders georganiseerd dan dit in
1963 het geval is geweest. Toen hebben
hier namelijk niet minder dan 15 to
neelverenigingen elkaar de zilveren
wisselbeker van koningin Juliana be
twist, namelijk de elf winnaars van de
provinciale voorronden, 3 uit de grote
steden en de Haarlemse toneelclub, wel
ke vereniging de trofee in 1957 had ge
wonnen.
Ditmaal zal dit aantal tot zes toneel
verenigingen worden teruggebracht.
Door het instellen van tussenronden,
welke selectie het bereiken van de fi
nale ongetwijfeld beduidend moeilijker
maakt. Dit zijn vijf tussenronden, in
Groningen voor de winnaars van de
erovinciale voorronden in Friesland,
roningen en Drente, in Eindhoven voor
die van Limburg, Noord-Brabant en
Zeeland, in Utrecht voor Amsterdam.
Rotterdam en Utrecht, in Wageningen
voor Overijssel en Gelderland en in
Leiden voor Noord- en Zuid-Holland.
Voor laatstgenoemde tussenronden geelt
Jan van Dommelen uit Santpoort een
reprise van ,de knecht van twee mees
ters'. terwijl Literis Sacrum uit Leiden
hiervoor het blijspel ,op blote voeten
in het park" zal opvoeren. Ook de win
naar van de voorronde in Zeeland is
inmiddels bekend: het is het Reizend
Zeeuws Volkstoneel uit Hulst.
Uit deze tussenronden blijven uiteinde
lijk slechts 5 toneelverenigingen over
voor de finale in Haarlem waar het
Hdagse ADO-DVS nog aan zal worden
toegevoegd, omdat deze vereniging het
in 1963 gewonnen Landjuweel mag ko
men verdedigen.
Voor deze finale is de jury als volgt
samengesteld: mevr. Caro van Eyclc,
Johan de Meester, Êerend Boudewijn.
Arend Hauer en Jan Velzeboer.
(Van onze correspondent)
BERLIJN De zogenaamde buiten
parlementaire oppositie in West-Berlijn
lieeft; bekendgemaakt, dat ze tijdens liet
2,5 uur durende bezoek aanstaande don
derdag van de Amerikaanse president
Nixon aan de vroegere Duitse hoofd
stad ,gecn geweld zal gebruiken'. Wel
kondigde zij aan Nixon een harde ont
vangst te bereiden. Op het programma
staan bijeenkomsten. vlugschrift-
campagnes en stooracties.
Een woordvoerder van de studenten en
de buitenparlementaire oppositie ver
klaarde. dat ,een eerste succes' van hun
optreden nu al was, dat Nixon zich als
,een gangster uit Chicago alleen onder
zwaar bewapend geleide' in Berlijn kan
bewegen. De woordvoerder vervolgde:
,wij zullen niet dulden, dat Nixon een
vreedzame tocht door de stad kan ma
ken'.
Na deze onrustige donderdag volgt vol
gende week (5 maart) een onrustige
woensdag, als in West-Berlijn de nieu
we bondspresident gekozen zal worden.
Volgens een opinie-onderzoek zijn van
iedere twintig Berlijncrs er nog maar
twee vóór het houden van deze verkie
zing in Berlijn en dan nog onder voor
behoud. Geruchten willen, dat er sprake
ls van hamsteractie. Berl'ijnse huisvrou
wen zouden vooral extra belangstelling
voor rijst en peulvruchten aan de dag
leggen. Een Berlijner merkte schamper
op zo meldt een verslaggever van
een In Keulen verschijnend ochtend-
bald: .dat moeten we allemaal onder
gaan opdat met hulp van 22 NPD-stem-
men een vroeger SA-man bondspresi
dent kan worden (hiermee wordt de hui
dige minister van defeusie Schröder be
doeld).
UTRECHT (ANP)
De man, die afgelopen
zaterdagavond na hel
drinken van een paar
borrels een verstandig
besluit dacht te nemen
door zich naar huis te
laten rijden, moet de
diensten van zijn
.chauffeur' wel duur
betalen: herstel van 4
zwaar beschadigde
personenauto's, een in
het water zoekgeraak
te personenwagen, een
gedeeltelijk beschadig
de vrachtwagen, een
verkreukeld ijzeren
hek, een kapotte licht
mast en tenslotte zijn
eigen auto in de fcreu-
kels. De chauffeur is
niet te vinden.
De 20-jarige Utrechte
naar S. F. dacht zater
dagavond aan de lange
gracht in Maarssen eén
goede handel te hebben
gedaan door zijn auto
een Triumph in
te ruilen voor een gro
te Citroën. Met de oor
spronkelijke bezitter
van deze auto ging hij
na afloop een borreltje
drinken in het nabijge
legen café. Bij het naar
huisgaan voelde hij
zich niet in staat de
geruilde wagen te be
sturen en vroeg een tot
nog toe onbekende
man hem naar huis te
rijden.
Bij het wegrijden bot
ste de Citroën tegen
een aan dezelfde kant
van de weg geparkeer
de auto. Een tweede
auto werd geschampt,
een ijzeren hek kon
niet worden vermeden
en ook een lichtmast
moest het ontgelden.
Daarop schoot ae wa
gen naar de andere
kant van de weg, ram
de een personenauto
en schoof een Daf de
rivier de Vecht in.
Tenslotte duwde de Ci
troën een andere per-
sonenaujo onder een
geparkeerde vrachtwa
gen, die met stenen
was beladen, en kwam
tot stilstand. In paniek
rende de .chauffeur'
met drie andere inzit
tenden het duister in
met achterlating van
een versufte eigenaar,
die straks de rekening
van de aangerichte
schade krijgt gepresen
teerd: ongeveer
20.000.—.
De Utrechtse duikers
club .Nautilus' heeft
zondag tevergeefs ge
dregd naar ae in het
water terecht gekomen
Daf.
UTRECHT (ANP) Het
overlegorgaan van de drie
vakcentrales is byzonder ver
ontrust over de versnelde op-
vaartse prijsbeweging, zo
blykt uit een telegram dat
het overlegorgaan maandag
avond aan de tweede kamer
heeft gestuurd. Het overleg
orgaan acht het van zeer
groot belang dat ongemoti
veerde prijsstijgingen op
korte termijn ongedaan wor
den gemaakt dan wel worden
voorkomen.
Het verzoekt de tweede kamer te
bevorderen dat de regering daar
toe snelle en doeltreffende maat
regelen treft. Het overlegorgaan
dringt voorts aan op het nalaten
van overheidsmaatregelen die het
prijspeil verder opdrijven, bijvoor
beeld door het uitstellen van de
huurverhoging per 1 april aan
staande.
Voorts acht het overlegorgaan
een op ruimere schaal te geven
voorlichting noodzakelijk over die
sectoren, fabrikanten en detailis-
ten, die zich niet houden aan de
geldende prijsgedragsregels. De
ze voorlichting stelt de consument
ze voorlichting stelt de consumen
ten beter in staat tot verantwoor
de aankoopbeslissingen.
Het overlegorgaan vindt het ver
der geboden dat stringente toepas
sing van de prijsgedragsregels
door een verscherpte controle
wordt gewaarborgd. Om dit te be
vorderen is invoering van een al
gemene meldingsplicht vooraf
van prijsverhogingen in leder
geval gewenst. Het overlegor
gaan acht deze zaak van des te
groter gewicht omdat een prijs
ontwikkeling, die door een onvol
doende krachtig overheidsbeleid
terzake verder uit de hand loopt,
reacties in de loonsfeer kan oproe-
GEVECHT MET
SYRISCHE
STRAALJAGERS
TEL AV IV/DAMASCUS (Reuter)
Israëlische straalvliegtuigen
hebben maandagochtend twee dor
pen in de omgeving van de Syri
sche hoofdstad Damascus aange
vallen. Volgens de mededeling van
Israëlische militaire zijde ging het
om een actie tegen twee belangrij
ke bases van de Arabische ver
zetsorganisatie ,EI Fatah'.
Dp Israëliërs meldden dat zij twee Sy
rische straaljagers van het type Mig" -
17 haddon neergeschoten maar dat de
eigen toestellen behouden waren terug
gekeerd. Van Syrische zijde werd het
verlies van de twee >Iigs toegegeven.
De woordvoerder in Damascus voegde
hier echter aan toe, dat de piloten van de
Migs waren gered en dat er drie Isra
ëlische Mirages waren neergeschoten
Slachtoffers
In een bekendmaking in de Syrische
hoofdstad werd meegedeeld, dat er bij
de aanval zes mensen om het leven zijn
gekomen, onder wie vijf kinderen-
voorts waren zeventien personen ge
wond. De Israëlische actie was gericht
tegen El - Hamme en Mai - Saloen. In
Tel Aviv werd gezegd, dat El - Hamme
het hoofdkwartier was van ,E1 Fatah'
voor Syrië en Libanon. De plaats zou
het verzamelpunt zijn van de guerilla-
stnjders die in Egypte, Algerije en Chi
na zijn opgeleid. Vandaar zouden com
mando's invallen doen op Israëlisch ge
bied. In Mai - Saloen zou een oplei
dingscentrum zijn
Represaille
Kort na de luchtactie verklaarde de Is
raëlische minister voor politiezaken.
Eliahoe Sasson, in het parlement, dat
Israël zich het reciht voorbehoudt op
tieve zelfverdediging,' ter verdediging
van staatsburgers tegen terroristische
acties. Hoewel van officiële Israëlische
zijde dit niet niet zoveel woorden is ge
zegd. wordt algemeen aangenomen, dat
de aanval op Syrië verband houdt met
de actie tegen het lijnvliegtuig van El
Al in Zurich vorige week en de bom
aanslag in een supermarkt in Jeruzalem.
Naur aanleiding van de Israëlische lucht
aanval was het vliegveld van Damascus
enige tijd gesloten. Ook was het Syrische
luchtruim tijdeltyk voor de burgerlucht
vaart gesloten.
Slot van pagina 1
timart, na richtlijnen van de presi
dent te hebben gek)
Britse ambassadeur
onderhoud, dat Soames op 4 febru
ari met de Gaulle had en hij ver
strekte de ambassadeur een ant
woord op al zijn vragen.
Bevoegde Franse kringen gaven maan
dag de volgende toelichting: geen enkel
exemplaar van de versie van amba
deur Soames heeft een fiat gekrt
van de hand van secretaris-generaal
cot. Heit exemplaar dat deze van Soa
mes op 6 februari ontving is nog steeds
in Tricots bezit; op de avond van 14 fe
bruari Het Soames de secretaris-gene
raal per telefoon weten, dat hij In
structies had ontvangen en dat hij naar
het ministerie zou komen. De ambas
sadeur werd daar om acht uur ontvan
gen; hoewel het juist is, dat bij het
gesprek tussen Debré en Soames op 22
februari geen protestnota aan de am
bassadeur is overhandigd, laat de strek
king van hun onderhoud hierover geen
enkele twijfel open, in het bijzonder
niet voor de heer Soames, aldus werd
door genoemde Franse kringen ver
klaard.
EEG
In verband met de Brits-Franse con
troverse heeft Frankrijks minister van
buitenlandse zaken, Michel Debré,
maandagavond de ambassadeurs van
zijn vijf bondgenoten in de EEG, onder
wie dus ook de Nederlandse ambassa
deur ln Parijs, mr A. W. C. Baron Ben-
ttnek van Schoonheien, ontvangen.
Debré sprak een uur met de ambassa
deurs en gaf hun een nadere toelichting
op het Franse standpunt. De ambassa
deurs wilden na afloop van het ge-
sprekniets zeggen tegen de wachtende
verslaggevers.
Stewart
De Britse minister van buitenlandse
zaken, Michael Stewart, heeft maandag
in het Lagerhuis gezegd, dat heit Britse
verslag over de mening van president
De Gaulle omtrent een toekomstig Eu
ropa door de Franse regering is goed-
;ekeurd-
itewart zei ,de verschillen die blijven
bestaan tussen Frankrijk en zijn Euro
pese bondgenoten' diep te betreuren.
,Wij rijn te allen tijde bereid met de
ADVERTENTIE!
"Voel es hoe glad
geweldige
snelscheercrême,
die Bartex!"
Franse regering te praten, mits de
Franse regering begrijpt wat ons stand
punt is aangaande de essenties van vei
ligheid en Europese eenheid'.
Minister Stewart zei, dat de eerste
openbare versies over het gesprek tus-,
sen president De Gaulle en Soames
vrijdag jongstleden in Franse bladen
was verschenen. .Daarom moeien wij
tenlandse zaken, Michel Debré,
staan de ambassadeurs van de vijf
overige EEG-landen vriendelijk
lachend op de stoep va» het mi
nisterie en weigeren commentaar
te geven. Vlnr R. Ruihschild Bel
gië). baron Adolph Bentinck (Se'
derland), baron 8. von Braun
(Duitsland/. Georges Heist,ourg
(achter de rij) (Luxemburg) en
Francesco Malfatti (Italië).
deze versies rechtzetten'.
BONN I
De woordvoerder van de Westduitse
regering Giinther Diehl heeft maandag
singer zijn Britse ambtgenoot, Wilson,
aangemoedigd heeft het aanbod van
president De Gaulle voor Frans-Britse
besprekingen aan te nemen. Kiesinger
gaf dit advies tijdens de besprekingen
die Wilson in Bonn voerde.
Volgens Diehl is hetgeen de Franse pre
sident in rijn gesprek met Soames ge
zegd zou hebben, geen verrassing voor
Bonn geweest. ,Het waren denkbeelden
die president De Gaulle ook ln ver
schillende gesprekken met de Westduit
se bondskanselier hadgeopperd. Wat
werkelijk nieuw was, was de suggestie
van bilaterale Brits-Franse besprekin
gen'. aldus Diehl.
LUNS ACHTER
ENGELSEN
LONDEN (AFP-RTR) Minister
Luns heeft maandagavond ln het tv-
programma .Panorama' van de BCO
verklaard, dat de Britse ambassade*»
In Parijs, Christopher Soames, rijn re
gering correct heeft Ingelicht over wat
president De GauLie in een onderhoud
met hem gezegd heeft over de toe
komst van Europa.
Ook gelooft de Nederlandse bewinds
man dat de Britse regering er juist
aan heeft gedaan, de vijf andere EEG-
led-en op de hoogte te stellen met do
strekking van het onderhoud, en deze
ook juist heeft overgebracht.
Hij zei echter de publiciteit rond do
zaak, .waarvoor de fout, voor zover fle
weet. niet bij de Engelsen ligt', sterk
te betreuren.
ENSCHEDE (ANP) In een ria-
kenhuls te Enschede ls maandag over
leden de 79-jarige mevrouw G. Zwart»-
veen-Jager, die zondagavond bij tw;
auto-ongeluk in Enschede ernstig werd
gewond.
UTRECHT (ANP) De heer J.
A. G. Alders, vice-voorzitter en
buitenlandspecialist van het Ne
derlands Katholiek Vakverbond,
heeft maandag in .Ruirn Zicht',
het officieel orgaan van het Ne
derlandse Katholiek Vakverbond,
gezegd dat de Nederlandse rege
ring op de kortst mogelijke termijn
stappen moet ondernemen om het
koninkrijksstatuut grondig te her
zien.
(Van
ze speciale verslaggever
i Paramaribo)
JDengel leeft eigenlijk altijd in chaos. Het is
een man die geen constructief beleid
voert, maar die in chaos vaak briljant is. Daar
om is de huidige toestand een kolfje naar zijn
hand.' Deze uitspraak van oud-minister van op
bouw, dr ir Frank E. Essed, tot twee jaar ge
leden lid van Pengels partij, nu voorzitter van
de Progressieve Nationale Partij (PPN). Zoals
iedere politicus vandaag in het dagelijks door
regen gedrenkte Suriname, beidt Essed zijn rijd.
In zijn kleine, meit een bridge-tafel uitgeruste
■erkkamer ontvangt hij dagelijks een stroom
van bezoekers en staat er nog meer telefonisch
te woord. Op de dag dat de gouverneur, dr J
Ferrier, de fractieleiders voor advies ontbood,
rinkelde Esseds telefoon iedere acht minuten.
Hij begroette iedere opbeller met een luid (en
grijnzend): ,dag, hoe gaat het ermee'. Sommigen
wilden weten wat de gouverneur had gezegd,
anderen gaven hem advies, en een vrouw liet
zich door hem verzekeren dat zijn partij .zeer
sterke kandidaten' zou stellen in eventuele ver
kiezingen. Daar tussendoor zag dr Essed kans
een college te geven over de natuurlijke hulp
bronnen van Suriname (rijn stokpaard), een
aantal van zijn publikaties op te zoeken, een
kort overzicht te geven van dc Surinaamse po
litiek sinds 1955, een aantal trefwoorden te lan
ceren om het beleid van premier Pengel te karak
teriseren, en voor te rekenen dat ze'.fs wanneer
de huidige regeringspartij hetzelfde anatal ze
tels (18) in nu uit te schrijven verkiezingen zou
behalen, dit onvoldoende zou zijn om opnieuw
aan de macht te komen.
Oud-minister Essed, die ondanks zijn 49 jaar een
ronde jongensachtige indruk maakt, woont in
een Surinaams ruim huis (een zitkamer bijvoor
beeld van een 12 bij 12 meter), uitgerust met
een bar. Er hangt in de grote kamer een te
hoog opgehangen werk van de Nederlandse
ficus M. Escher, wiens werk hij goed kent. en
in de boekenkasten staan door het klimaat vlek
kerig geworden dichtbundels van Bloem en Gor
ter. en werken van prof. dr Karei van het Reve
herinneringen aan, de zeven jaren die hij in Ne
derland doorbracht als student.
moet je een scherp beleid voeren, want Je gaat boanegers laten vertegenwoordigen in het parie
tal het geval van mijnbouw afspraken aan voor ment. De voorstellen werden in 1963 aangeno-
gra- een honderd jaar. Suriname heeft er geen men, en mede dank zij desne .radicale ommekeer
j.in de landelijke politiek', kon Johan Adolf Pengel
in dat verkiezingsjaar als premier uit de bus
hij deel aan de partijraad van de Nationale
Partij Suriname, waarvan Pengel voorzitter was.
De NSP had toen niet meer dan 2 vqn de 21 ze
tels in het Surinaamse parlement. Eerste minis
ter in die dagen was dr J. Ferrier, de huidige
gouverneur. Toen het kabinet viel, won de NPS
in combinatie met de katholiek georiënteerde
progressieve Surinaamse Volkspartij (psv) in
de verkiezingen 9 zetels, en Essed was een van
Ie kandidaten.
Mr S. D. Emanuels, thans ambassadeur in Tri
nidad, werd premier. Essed: ,men bood mij al
lerlei portefeuilles aan, maar lk eriste de oprich
ting van een nieuw ministerie dat zich zou gaan
bezig houden met het openleggen van het land'.
Na 14 dagen Suriname's eerste minister zonder
portefeuille te zijn geweest, kwam het ministe-
e van opbouw tot stand. In de daarop volgen
de vier jaren, die hij nog steeds riet als de beste
regerings-perlode die het land tot nog toe heeft
gehad, concentreerde minister Essed zich vooral
jp de mijnbouw. Door middel van .operatie
sprinkhaan' werden in het binnenland kleine
vliegvelden aangelegd waardoor voor het eerste
door middel van luchtfoto's aan ge-fysische kaart
van het land kon worden opgesteld. Essed
vilde de inventarisatie van het binnenland in tien
Jaar voltooien. Een van de belangrijkste resul
taten van dit onderzoek was de ontdekking van
een rijk bauxiet-complex in het westen van het
land, geschat op 500 miljoen ton. De ironie wilde
dat dit complex zou leiden tot Essed's val als
minister, en dat later ook een val van Pengels
kabinet zou veroorzaken.
De kwestie, bekend als de .Ormet-zaak'. spitste
zich toe op een beleidspunt. Essed: ,om te profi
teren van Suriname's natuurlijke hulpbronnen
baat bij wanneer delfstoffen worden afgevoerd,
die moeiten ln het land zelf worden verwerkt.
Alleen op die manier kan hier ooit een industri
alisatie plaats vinden. Dit was als minister
mijn standpunt toen een Amerikaans bedrijf een
contract wilde aangaan voor het exploiteren van
de bauxiet-gronden, maar de grondstoffen niet in
Suriname wilde verwerken. Penged die toen geen
premier was maar fractie-voorzntter, oefende
De heer Alders is verschillende maSen
in Suriname en de Nederlandse Antil
len geweest en hij heeft enige tijd ge
leden een rapport over de situatie daar
uitgebracht aan het verbondsbesbuur.
Het gaat de heer Alders met nam» om
artikel 43 van het statuut, wuarin onder
meer wordt bepaald dat de koninkrf^»-
regering verantwoordelijk voor een
bestuur in alle rijksdelen. Dit ar
il et de hoogste tijd wordt dat alle rijk»,
delen volkomen onafhankelijk en auto
noom worden. Ontwikkel.ngshulp en an
dere bijstand kunnen volgens hem he*
best :n speciale overeenkomsten worden
geregeld.
Schrjn
Als zich in een van de rijksdelen wan
toestanden voordoen', aldus de heer
Alders. ,moet de koninkrijksregering,
Nederland de belangrijkst»
lijkheid niet waar te maken ia. Als
Nederland werkelijk zou ingrijpen ln
Sur. name of in een van de andere
rijksdelen, laadt bet de achijn op
zich van neo - kolonialisme. De heer
Aiders acht het niet uitgesloten, dat
Nederland door de demissionairs
premier Pengel in een situatie wordt
gemanoevreerd, die onaanvaardbaar
is. Zo'n situatie kan volgens hem ont
staan, als Pengel straks opnieuw zal
gaan optreden als regeringsleider.
De vice-voorzitter van het NKV ge
looft namelijk niet in het verdwijnen
van de heer Pengel. Hij meent, dat het
kabinet - Pengel ontslag heeft genomen
om de actie van de onderwijzers dood t»
laten bloeden: .het ontbreken van een
onderhandelingspartner maakt het on
mogelijk. het conflict op te lossen.'
tweede politieke vergissing was een rap
port dat hij voor Intern partij-gebruik opstel
den en waarin hij een reorganisatie van Pen
gels troetelkind voorstelde. Essed: .lk voelde
me onbehaaglijk in de toenemende monolitische
partijstructuur, waarbij Pengel in alles de dienst
Explosief
uitmaakte. Er'warei geeiTShte kanseh voor He
nm jongeren meer. behalve voor hen die naar Pen
gels pijpen dansten. De partijorganen waren door
zijn greep steriel geworden. Er vonden geen par
tijcongressen meer plaats omdat hij zelf de
kandidaten wilde aanstellen, er waren zelfs geen
verkiezingen meer voor bestuursleden'
Esseds partij-rapport. .Frank en vrij', waarop
hij voor Pengels consumptie de spreuk .hom
uit om de concess.e toch te verlenen. Eén van
zijn handlangers in deze kwestie was trouwens
een (Surinaams) jurist die deze maatschappij
vertegenwoordigde'.
Het lijkt de heer Aiders zeer waarschijn
lijk, dat Pengel erop speculeert dat zon
der hem geen nieuwe regering kan wor
den gevormd. Hij kan zich tenslotte be
reid verklaren terug te keren, maar dan
op zijn voorwaarden. ,Als dat gebeurt.'
a-dus de heer Alders, .ontstaat een zeer
explosieve situatie. Er moet rekening
bleef echter bij zijn conditie, het con
tract werd niet gegeven en hij begreep dot hij bij
de volgende verkiezingen en bij een overwinning
van zijn (en Pengels) partij zou moeten boeten
Essed: .Pengel was woedend, want die begreep
dat ik zijn spelletje had doorzien. Hij zag in
mij een belangrijke rivaal. Toen de partij in de
verkiezingen van 1963 Inderdaad won, en Pengel
voor het eerst premier werd. kwam geen van de
academici die in het vorige kabinet hadden ge
zeten, terug. Ik werd aangesteld als directeur
van het Planbureau. Ik vond het wel leuk werk
en werkte aan een nationale ontwikkelingsplan,
dat In 1965 in drie delen uitkwam. Het huidige
vijfjarenplan is er een deelplan van'.
r ee andere activiteiten van Eased bezegel
de zijn val. De eerste was een door hem in
1961 ingediend voorstel tot wijziging van het
kiesstelsel, waarbij naast het districtenstelsel
een gemengd kiessysteem zou wonden ingevoerd.
Ook stelde Essed voor h«t stysteem af te schaf
fen waarbij een parlementslid die minister wordt,
zijn zetel verliest (.eigenlijk vind ik het Neder-
meer bevoegdheden dan voorheen, het
onbehagen tot ontploffing komt- Bij wer
kelijke onlusten kan Pengel interventie
eisen van de koninkrijksregering. De in
Sur.name gestationeerde Nederlands»
troepen zouden verwikkeld kunnen wor-
- - den in een binnenlandse strijd. Onze sol-
sort qm mil y pense had latea aMrukkeh nerd daten da„ d,
totaal genegeerd Essea- .Het hinderde mij da: van een regime dat op z'n zachtst
Pengel net deed of het niet bestond, tenslotte gezegd bepaald geen voorbeeld is van
had ik er lang aan gewerkt, zelf bekostigd, en democratische onkreukbaarheid.'
leed tk het ten bate van de partij- De Ald,„ ls d„
tn 1967 trok Essed de consequenties v-an zijn achtereenvolgende Nederlandse reger
door Pengel opgelegde isokmient en trad toe totirtnï„ „„„egingen, ontleend u
de Progressieve Nationale Partn. Pengel wacht-1
te niet ontsloeg hem als directeur van het IJ"! ^«'^"^tatuut, bewust de ogen
Planbureau, ais lid van de commissie urnvers.- n C**101*1" %oor wantoestanden ln
teit vanu Suriname ln oprichting, terwijl dele I Suriname. Bij eventuele onlusten, zo
laatste instelling bovendien wera ontbonden z,'-t hij. zal Nederland ofwel heel open-
Essed: .Mijn ontslag was gebaseerd op een of|Ujk het statuut moeten schenden, ofwel
ander oud en lang vergeten, en ir. onbruik g-- het zal met geweld de oppositie tegen
taak, voorschrift. Het kwam zo onverwacht dat. i een corrupte politiek moeten neerslaan,
ik niet eens de tijd had om mijn bureau op te
ruimen.
Dr ir Frank. E. Essed beidt z.jn tijd Zoals alk
andere politici in Suriname, mclusief die van de.
regeringspartij, maakt hij aan de hand van de i
laatste berichten minstens eenmaal per dag een
snelle calculatie over de zetelverdeling in het
parlement na een eventuele algemene verkiezing.
Ondertussen neemt hij het ach-.es van zijn groot-
moeder ter harte: .zorg ervoor dat niemand ai
(ADVERTENTIE)
landse systeem fout'), en tenslotte wilde hij de wenende je naam noemt'.
Die regenjas kan ik zelf
wel waterdicht maken.
Met Harmisol
van mijn drogist