Papoea's hebben geen
werkelijk alternatief
Minister laat
haven-cao door
MEERDERHEID 2e KAMER WIL
GEEN BIJZONDERE COMMISSIE
Soeharto in interview: volksraadpleging in
West-Irian op vastgestelde tijd
Eerst gegevens van
regering afwachten
r±
TROEBELEN OM AANSLUITING BIJ INDONESIË
WOENSDAG 12 FEBRUARI 1969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
OPTREDEN NEDERLANDSE MILITAIREN IN INDONESIË
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De meerderheid van de tweede kamer heeft dinsdag
geweigerd de socialistische fractieleider, drs Den Uyl, te steunen in
zfln voorstel ora een bijzondere kamercommissie in te stellen, die de
regering zal moeten bijstaan in het verzamelen en ordenen van gege
vens over het optreden van Nederlandse militairen in Indonesië. De
regeringsfracties waren eensgezind in hun opvatting dat er klaar
heid In de zaak moet komen, maar dat de kamer er beter aan doet
met het instellen van een commissie te wachten totdat de regering het
beschikbare archief-materiaal heeft verzameld en overgelegd.
Het voorstel van drs. Den Uyl kreeg
alleen de steun van de PvdA, D'66,
PSP, CPN en PPR en werd zodoende
bij ritten en opstaan verworpen. Dat
gebeurde ook en in dezelfde stem
verhoudingen met een voorstel van
mr. Van Mierlo (D'66) om de archie
ven door te lichten op gegevens om
trent de bevelsverhoudingen, waarbin
nen het optreden van de militairen
heeft plaatsgevonden alsmede de poli
tieke verantwoordelijkheden die daar-
by hebben gegolden.
Ook dra. Den Uyl had deze zaken in
rijn voorstel betrokken. Hij wilde de
In te stellen commissie laten nagaan
In hoeverre ook een onderzoek naar </'-
se zaken wenselijk zou zijn. Conclusies
over het optreden van Nederlandse sol
daten zijn volgens hem immers niet mo
gelijk en evenmin geoorloofd zonder dat
wordt ingegaan op de vraag onder wel-
ke bevelen zij stonden en hoe tegen
over overtredingen van orders werd op
getreden. Volgens de socialistische frac
tieleider kunnen de militaire bevelen en
de handhaving daarvan op hun beurt
niet worden losgemaakt van politieke
besluiten en de wijze waarop deze tot
stand zijn gekomen. De communist
Bakker wilde nog verder gaan en ook
de houding van de politieke partijen
in het ondeirzoek betrekken.
fADVERTENTIE
Nauwelijks zinvol
De regeringspartijen vonden dat
commissie, zoals drs. Den Uyl wilde
Instellen, nauwelijks zinvol zou kun
nen werken zolang het materiaal uit
de archieven niet is geordend. KVP-
fractdeleider, drs. schmelzer,. zei dat
voor eventuele contacten met de re
gering over deze zaak altijd nog het
seniorenconvent uit de kamer, maar
dan uibgerbeid tot alle fractievoor
zitters, kan worden ingeschakeld.
Ook de antd-revolutionaire fractieleider,
rmr. Biesheuvel, en de liberale fractie
leider mr. Toxopeus, vonden dat de ka
mer op de stoel van de regering gaat
ritten als zij een commissie zou instel
len die zich met het archief-onderzoek
bemoeit. Volgens mr. Toxopeüs zal een
Drs Den Uyl die snelle publikatie van
de beschikbare gegevens wenselijk vond
om aard en omvang van de gepleegde
wandaden vast te kunnen stellen, werd
door de heren Schmelzer en Biesheu
vel verweten de zaak exclusief aan zich
te hebben getrokken en er een politieke
kwestie van te hebben gemaakt. Drs
Schmelzer zag ,geen reden voor het
socialistische monopolie van democra
tische inspraak' en mr Biesheuvel sprak
zelfs v-an een stukje .apartheidspolitiek',
omdat de socialist verzuimd had voor
overleg" met de andere fracties te ple
gen over een zaak die volgens de AR-
rractieleider heus niet alleen de opposi
tie aangaat.
Drs Den Uyl reageerde daarop in
tweede termijn met. een emotioneel
betoog, waarin lüj zei persoonlijk
diep door de televisie-uitzendingen
en de daarop gevolgde discussie te
zijn geraakt. Hij vond dat in de pu
bliciteit over de zaak de suggestie
Is gewekt dat informatie is achter
gehouden en dat er excessen op gro
te schaal hebben plaatsgevonden.
Het debat kreeg een onverwacht slot
doordat de kamer zich na de verwer
ping van de voorstellen van drs Den
Uyl en mr Van Mierlo zonder meer
neerlegde bij de alternatieve suggestie
- van de socialistische fractieleider om de
^na 'ilVi °P kggen. Hij i bnef, waarin de regering de kamer van
Tl e?.n; het archiefonderzoek op de hoogte heeft
«enng- Drs Schmel-j gebracht, toch maar gewoon op de
Tu vJumIo rPilir'nie ^e^verwachten. HUj agCnda te p,aatSen' Het beslu,t daartoe
liet alvast weten dat een eventueel
Mierlo (D '66) en Lankhorst (PSP)
voerden aan dat een dergelijke commis-
rie alleen maar een stimulerend effect
m>u he.bben en bovendien het archief
onderzoek zou kunnen richten op de be
velsverhoudingen en de politieke verant
woordelijkheid, die'zij mede iri een even
tueel onderzoek zouden willen betrek
ken, maar er bleek aan deze uitbrei
ding van het archief-onderzoek bij de re
geringspartijen vooralsnog niet veel be
hoefte te bestaan.
Conclusies
Hoe de zaak verder moet worden aan
gepakt wilde ook de christelijk-liistori-
sche fractie-leider, drs Tilanus, pas be
kijken als do siukken, die de ambtelij
ke stuurgroep bezig is uit de archieven
DRS DEN UYL
.geschonden vaderlandse eer' op zijD
socialistische fractie-leider rijn de fei
ten nu gedeponeerd en mocht de kamer
die niet laten passeren.
Velen voelen zich daardoor beschuldigd,
zei hij, .dat is iets dat de kamer zich
behoort aan te trekken'. Volgens de
plaats. Voor de heren Jongeling (gpv)
en Van Dis (sgp) was het voorstel van
drs Den Uyl .een prenatale ingreep',
waaraan rij geen behoefte hadden.
Politieke zaak
stellen onderzoek naar zijn smaak
niet al te zeer op het verleden gericht
dient te zijn, maar zodanig moet wor
den opgezet dat er conclusies voor de
toekomst uit te trekken zijn.
Alleen de van elkaar gescheiden optrek
kende boeren-afgevaardigden Kronen
burg en Koekoek wezen bij voorbaat
elk onderzoek af. Zij vonden dat de
VARA met zijn televisie-uitzendingen
over de schreef is gegaan en dat de mi
nister van justitie had moeten ingrij
pen. Mr Kronenburg meende zelfs dat
de televisie was misbruikt en vond het
weerwoord van de oudstrijders en de
(ADVERTENTIE)
A T&icii
F bouillonjpjp
Cg?' tijdelijk
oude prijs
DETAILS DIE EEN MAN TYPEREN
Juist de onopvallende details, zoals een
paar gouden manchetknopen, zeggen zo
veel over uw smaak, uw levensstijl, uw ge
voel voordistinctie.Datisde reden waarom
wij hierin zo'n grote, gevarieerde kollektie
aanhouden: opdat u bij ons altijd het mo
del kunt vinden dat precies bij u past!
gouden
manchetknopen
van af 87,-
heetmanv
edelsteenkundige f.g.a.
I diamantexpert g.i.a.
I LIJNBAAN 92
filiaal: oostzeedijk 155-157, rotterdam
Staatsgarantie voor
scheepsbouwkundig
proefstation
DEN IIAAG (GPD) Minister Bak
ker van verkeer en waterstaat heeft
een nota van wyziglng op zjjn begroting
voor 1969 bij de tweede kamer Inge
diend, waarhij een staatsgarantie wordt
gevraagd ten behoeve van de stichting
Nederlandsch scheepsbouwkundig proef
station te Wagenïngen voor de aflos
sing en rentebetalingen op door
stichting aan te gane geldleningen tot
een liedrag van ten hoogste f 25.700.000.
In een toelichting merkt de minister
op, dat het experimentele onderzoek bij
steeds groter wordende schepen thans
onder meer de aanleg van een groot
nieuw onderzoekbassin (vacuüm-sleep-
bassin) noodzakelijk maakt. In verband
met de daarnaast ook nodige moderni
seringsinvesteringen met betrekking
tot de bestaande outillage gaat de be
oogde nieuwe investering de huidige fi
nanciële mogelijkheden van de stichting
verre te boven.
De regering acht het daarom wenst
dat het NSP door middel van een sta
garantie voor rente en aflossing tot een
bedrag van f 25.700.000 in staat wordt
gesteld een lening te sluiten voor de
financiering van de aanleg en inrichting
van het vacuüm sleepbassln.
agenda te plaatsen. Het besluit daartoe
was genomen voordat de consequentie
daarvan een volledig debat met de
regering over het archiefonderzoek
tot iedereen was doorgedrongen.
Alleen werd over het tydstip van be
handeling geen beslissing genomen. De
regeringspartijen kunnen het «lebat.
daardoor desgewenst opschorten totdat Langs welke merkwaardige paden zich
de regering nader rapport heeft uïtge- de realiteit van liet politieke spel in
Indonesië voltrekt, bleek in de middag
INTERVIEW
EX-GOUVERNEUR
WEST-IRIAN
(Van onze reisredacteur)
DJAKARTA Van Indonesische
rijde wordt sterke druk uitgeoe
fend op de voormalige gouverneur
van West-Irian, Eliezer Jan Bonai,
om enkele uitspraken, die hij on
een interview prijsgaf,
ongedaan te maken. Kennelijk pas
sen zijn opvattingen omtrent de
tenuitvoerlegging van de ,daad
der vrije keuze' niet binnen de
voorstelling die de Indonesische
regering zich daaromtrent heeft
gemaakt.
In het bijzonder Adam Maliks speciale
vertegenwoordiger voor Irian-zaken,
Soedjarwo Tjondronegoro, zou zich
verontwaardigd hebben getoond. In
eerste, .aanleg omdat Bonai's vusie op
de situatie in West-Irian geenszins over
eenstemt met de verklaringen, die de
heer Soedjarwo tijdens zijn recente be
zoek aan Nederland heeft afgelegd,
maar ook omdat Bonai afbreuk heeft
gedaan aan het rooskleurig beeld
eenstemmigheid dat de Indonesische re
gering omtrent een komende uitslag
van de volksraadpleging in haar voor
deel pleegt op te trekken.
Met ongebruikelijke spoed beschik
ten het ministerie van buitenlandse
zaken in Djakarta, de militair bevel
hebber van West-Irian, Sarwo Eddhie,
en het bureau van de presidentiële
adviseur voor speciale aangelegen
heden, generaal Ali Moertopo en de
Indonesische geheime dienst over fo
tokopieën van het interview, zoals
dat in de Haagse Courant werd
gepubliceerd.
Op de vijfde februari lag een in vrijwel
feilloos Nederlands gestelde brief klaar
waarin de heer Bonai vaststelde, dat be
paalde delen uit het gesprek onjuist wa
ren weergegeven en zodoende rectifica
tie behoefden. Aan het schrijven ont
brak nog de handtekening van de heer
bracht.
van diezelfde vijfde februari, Bonai
klaarde toen namelijk aan uw reisre
dacteur, niet van het bestaan van een
brief op de hoogte te zyn. Hij be
stempelde voorts het interview als een
correcte weergave van het gesprek. Om
trent het eventueel tekenen van de
voor hem, zonder hem en over hem op
gestelde brief zei de heer Bonai, in het
Nederlands: Dat doe Ik niet'.
politieke manipulators wat Irian betreft
kennelijk meer ,de daad' geldt dan de
.vrije keuze', moest hij op 7 februari
tijdens een persconferentie een ver
klaring afleggen, in de zin van de brief
die hij niet had onderschreven.
Ook dat heeft Bonai volgens zijn eigen
zeggen niet gedaan. Integendeel, hij zou
wederom hebben verklaard het interview
een waarheidsgetrouwe weergave van
het gesprek te vinden. Desondanks pu
bliceerden enkele in Djakarta verschij
nende dagbladen op 8 februari een aan
het persbureau Antara ontleende ver
klaring van de heer Bonai, die vrijwel
neerkwam op de teket van de te zijnen
behoeve, doch zonder zijn medeweten
opgestelde en door hem niet onder
tekende brief.
En daarmee kwam voorlopig een einde
aan de hoogst onhandige politieke ma
noeuvres. Zij kunnen maar 'n conclusie
opleveren: zelfs onder de nieuwe orde
is vrijheid van meningsuiting voor een
man als Bonai slechts dan mogelijk,
wanneer hij zich volledig houdt aan de
officiële lijn. Generaal Soeliarto's mili
taire krachtpatsers hebben geen ruimte
voor oppositie. En de vrijheid die de
minister van buitenlandse zaken Adam
Malik volgens zijn eigen zeggen
Bonai heelt beloofd, is dan ook een zeer
beperkte.
De ,daad van vrije keuze' voor de Pa
poea-bevolking is voor Indonesië een ge
beurtenis, die maar een afloop mag heb
ben: definitieve aansluiting van Irian
Barat. Uit overwegingen van puur po
litiek prestige kan in Djakarta geen
andere uitslag worden geaccepteerd.
Zodoende zegt generaal Soeharto
dan ook dat het verraad zal zijn wan
neer de Papoea's voor onafhankelijk
heid stemmen. Zodoende laat Soed
jarwo overal waar hij op Irian ver
schijnt door plaatselijke en regionale
bestuurslichamen resoluties aanne
men, waarin de .volksraadpleging' als
een eigenlijk overbodige formaliteit
wordt bestempeld. En daarom ook zei
hij tot de studenten van de Tjendra-
wasih-universitait te Soekarnopoera
(ex-Hollandia) ln antwoord op de
vraag wat Indonesië zou doen als er
een onafhankelijk Papoea kwam: ,Er
zijn in het verleden zeer veel Indo-
bereid geweest, om voor Iran
Barat te sterven, ik neem aan dat
zulks nog steeds het geval is'.
Zo goed als de affaire rond het inter
view met de heer Bonai, is dit een vorm
van intimidatie, die toch nauwelijks ver
mag te passen bij de door de heer
Mahk b(j zijn eerste optreden als minis
ter van buitenlandse zaken met zoveel
verantwoordelijkheidsgevoel omarmde
bepalingen van de Newyorkse over
eenkomst.
Wettig aanzien
wensen een aantal minimale garanties
voor hun menselijke rechten en vrij
heden.
Helaas heeft de Indonesische aanwezig
heid qp Irian Barat tot nu toe
aanleiding gegeven tot erg veel
voor degenen die vrijheid van menings
uiting een normale zaak waren gaan
vinden. Ook de nieuwe orde, ongetwijfeld
vol goede wil, heeft nog geen kans ge
zien werkelijke verbetering in de si
tuatie te brengen.
En als de heer Soedjarwo in Neder
land beweert dat slechts een klein
deel van de Papoea-bevolking tegen
definitieve aansluiting bij Indonesië
is gekant, dan mag daar wellicht
De dood op de weg
Bij een verkeera-
etn is dinsdagmorgen
kantonnier van rijks-
AR.VHK.M (GPD) Bij i
ongeluk in Arnhem j
om tien uur een 1
waterstaat. Nol Beudel uit Duiven, "va
der van tien kinderen, om het leven
gekomen. De man werd op slag gedood.
Tenminste vier andere mensen werden
gewond door de GGD naar het Ge
meenteziekenhuis gebracht. Een licht
gewonde werd door een paseerenda
personenauto naar het ziekenhuis ge
bracht.
Het ongeluk gebeurde, toen de uit hout
bestaande lading van een truck met
oplegger die door de heer J. Berepoort
143/ werd bestuurd, bij het afremmen
begon te schuiven en van de auto gleed.
De zware houten balken kwamen op
dne personenauto's terecht die werden
verpletterd. Twee van de drie wagens
stonden enkele meters over de stop-
streep omdat zij even tevoren met elk
aar in botsing waren gekomen. Een
medeweggebruiker stopte. De heer Beu
del, die op dat moment op het circuit
aan het werk was, ging kijken i
aanrijding. Hij werd door ae ia-
hout bedolven. Door het ongeluk
Boria) die zijn naam maar liever
erd het verkeer op het in dichte
j*ehulde Velperb roek circuit gestremd.
I- .Cl - AWIUUC 1 C.ITCIUiVCAWILUIL
Tn ni-.it-.rfc Ti-orrit hïnnpnsU-ampr* hc- ongenoemd laat, doch zegt; jM.nstens ge p0;;-;e had handen vol werk om d«
ÏJffïïSsrl«as:- "~n «p «JEÏï«-
smul kt gelachen om de uitlatingen van nóegvin Indonesië',
een der Y^»-stafleden die de heer Ortiz
Sanz naar Indonesië heeft meegebracht.
In een vrijmoedige bui verklaarde hij:
,Wij zijn gehuurd om het allemaal een
wettig aanzien te geven'. De man zal
laten wij dat vol goede wil vaststel
len wel iets te ver zijn gegaan. Boven
dien hebben de Papoea's ten op
zichte van de aansluiting bij Indonesië
geen reëel alternatief: onafhankelijk
heid is een onuitvoerbare fictie. Hun
leiders beseffen dat zeer wel. Zij wil
len alleen niet geconfronteerd worden
met een nieuw koloniaal regime; zij
keer gaande te houden. De heer Bere-
Om al deze redenen bevinden de Pa-1 poort uit Hoorn vertelt: .Be kwam uit
poea's zich in een uiterst tragische;;
positie:
mogelijke zelfstandigheid
schim niet alleen maar vanwege het
Indonesische prestige, doch ook omdat
verschillende grote buitenlandse bedrij
ven op Irian ontginningsprojecten op
touw hebben gezet, waarvoor dit in zo
veel opzichten vleugellamme Indonesië
een betere garantie biedt dan de on
zekerheid van een onafhankelijk Irian
Barat.
Wtrichting Utrecht, toen de lading bij
positie: met de*rug tegen dë'mnur" Hun I het afremmen begon te schuiven. Er
mogelijke zelfstandigheid is een hersen- was geen houden meer aan Doordat
- twee van de drie personenauto s over
de stopstreep stonden viel de lading er
LOONSTIJGING VAN 7 PROCENT
DEN HAAG (GPD) Minister Roolvink (sociale zaken) heeft be
sloten de haven-cao, waarin een loonstijging van 7 pet voorkomt niet
onverbindend te verklaren. Dat is het resultaat van een gesprek tus
sen de bewindsman en de partijen, betrokken bij het nieuwe contract
voor de havens, dat dinsdagmorgen plaatsvond.
Het zag er de laatste weken naar uit dat er gevaar dreigde voor de haven-cao,
vooral nadat minister Roolvink de goedkeuringstermijn voor dit contract met
drie weken had verlengd en advies aan de loonpolitieke adviescommissie had ge
vraagd. De bewindsman was vooral bezorgd voor de loonstyging van 7 pet in
het contract, dat mogelijk richtinggevend zou zijn voor andere, nog te vernieu
wen cao's.
Een nadere toelichting op het besluit van de minister niet in te grijpen in de
haven-cao werd niet gegeven.
(Van onze reisredacteur)
I-Jet Merdeka-paleis op maandagmorgen om
half negen. President Soeharto, enigszins tijdperk Leven, vragen werkelijk onze ernstige
I geplaagd door kiespijn: een generaal die te- aandacht. Het is duidelijk dat een grootse op-
Ook: ,de moeilijke natuurlijke omstandigheden,
de communicatieproblemen, de honderdduizen
den ingezetenen, die nog steeds in het stenen
en denk els staatshoofd tevoorschijn O™» v" .d«e vtó kapitaal, kracht
en vaardigheid vergt. Ik vind het totstandkomen
van die opbouw het belangrijkste vraagstuk voor
West-Irian. Wij ontvangen daarvoor nu hulp vla
de Verenigde Naties en in de toekomst zullen wij
lergelijke hulpverleningen ten zeerste blijven
appreciëren'.
gen
kwam uit de onderdrukking van de communis
tische machtsgreep in 1965 de nieuwe or
de' in een lichtgrijs pak. De kwestie Irian
Barat: is het geen vorm van intimidatie wan
neer de president aan de vooravond van de
,daad der vrije keuze' een uitslag, die Irian
Barat onafhankelijk zou maken als .Yerraad'
bestempelt?
Soeharto: .Ik wil dat nog wel wat toelichten.
Die uitdrukking meet worden gezien 1» verband Eén mn belangrijkste ve.yl.ch.
bereiding van de algemene verkiezingen, die
in Indonesië moeten worden gehouden
met de eenheidsstaat Indonesië, waarvoor wij
altijd hebben gevochten, ook wat ae Papoea-
bevolking betreft. Iedereen die daarmee niet ak
koord gaat, pleegt een soort verraad. Maar mis
schien is het woord wel te hard ik wil het
wel corrigeren',
Soedjarwo Tjondronegoro, uw speciale vertegen
woordiger voor zaken Nieuw Guinea betreffen
de, heeft ook al doelend op een eventueel on
afhankelijk Papoea tegenover studenten in
het voormalige Hollandia opgemerkt: ,Er zijn
i het verleden veel Indonesiërs bereid geweest
ivoor Irian te sterven: ik neem aan dat dit nog
I zo Ls.' Is dat dan geen intimidatie?
|De president glimlacht: .Het staat iedereen vrij
'de opmerking van de heer Soedjarwo naar zijn
lamaalt uit te leggen. Ik heb het Indonesische
volk steeds voorgehouden dat het trouw moet
BRUID. Met een ruiker in de handIblijVezi aan het ideaal van de nationale strijd
heeft Emmanuel Aüesmenaki.s (42) gis- als een volk'
B" verder, ,Ik koesier de overtuiging, dat de
tmk'e en die van de bruid. Om Nik. .bevolking van Inan haar gevoel van saamhorig-
Tzanaki (30), verscheen echter niet. heid en het bewustzijn deel uit te maken van
Toen kwam de droeve mare. Terwijl de!het Indonesische volk heeft teruggewonnen. Hoe
bruidegom wachtte, trouwde zijn toe-1 het ook zij, wij dragen nog steeds de verant-
komstige echtgenote in een nabijgele- j woordelijkheid om de .volksraadpleging' uit te
gen dorpskerk met een man mee wie j VOeren als het laatste gedeelte van het formele
zij weggelopen was. nakomen der New-Yorkse overeenkomst.
L' legegening hel "p'aar verdwenen F voorbereid,„gen Jijn reeds getreKeu de
er .lal me,„and weet waar zij naar lo»!.«e' Pt °P de vastgestelde tijd
zijn gegaan. 'plaats vinden
tingen van dit opbouwkabinet ls de voorberei
ding en uitvoering van verkiezingen. Die zouden
:n de tweede helft van 1971 moeten plaats heb
ben. Maar tot op lieden zijn parlement en rege
ring er nog niet in geslaagd de kieswetten tot
stand te brengen. En een van de waarborgen
voor de eventuele uitvoering van de verkiezingen
moet zijn dat de regering genoeg tijd heeft (dat
wil zeggen anderhalf jaar) voor de technische
voorbereiding', (op de begroting is ten.behoeve
van deze voorbereidingen tien miljoen gulden
uitgetrokken
Na de verkiezingen moet het volkscongres een
president en een vice-president van de staat
Indonesië kiezen. Beschouwt u zichzelf als de
ernge kandidaat of kunnen er ook kandidaten
uit andere dan militaire sectoren van de maat
schappij naar voren komen?
De president, die volgens sommigen zelf niet
langer dan tot de komende verkiezingen staats
hoofd wil blijven: ,Ik weet niet of ik kandidaat
ben. Dat bepaalt het volkscongres, nadat hope
lijk vla de verkiezingen de noodzakelijke poli
tieke stabiliteit is verwezenlijkt en het volle de
vertegenwoordigers die zijn vertrouwen hebben
zelf heeft gekozen. De kandidatuur is open voor
.edereen'.
Houdt dit niet in. dat op den duur de militaire
bestuurders een deel van hun posities zullen
moeter overdragen aan mensen uit de civiele
kringen?
Soeharto: ,Ik geloof dat de rol van de partijen
in het politieke leven zich zal voortzetten in
goede samenwerking met de Indonesische strijd
krachten. Het is zeer wel mogelijk dat het
volkscongres straks een president zal kiezen
uit de strijdkrachten. Intussen: in Indonesië heb
ben wij momenteel geen militair gezag. Welis
waar spelen de strijdkrachten een grote rol, maar
de politieke conceptie van de strijdkrachten
wordt altijd op democratische en constitutionele
wijze via de volksvertegenwoordiging tot stand
gebracht. Dat de leden van de strijdkrachten
civiele ambten bekleden en deelnemen aan eco
nomische activiteiten, spruit voort uit de dub
bele functie van de strijdkrachten als apparaat
van de staat enerzijds en als functionele groep,
die zich ten volle baseert op de constitutie an
derzijds'.
Hoe is de verhouding tussen Indonesië en zijn
nabuurlanden?
President Soeharto: .Onder andere op initiatief
van Indonesië hebben wij binnen de associatie
van Zuidoost-Aziatische landen' (Asean) *een
regionale samenwerking tot stand gebracht. Om
ie economische opbouw van deze landen te kun
nen verwezenlijken is 'een vreedzaam naast elk
aar leven nodig, zonder onachtzaam te zijn
tegenover de gevaren die van buitenaf kunnen
komen. Ik meen dat wij al onze meningsverschil
len kunnen oplossen mits d* betrokkenen zich
ZANGER ADAMO
TROUWDE IN
HET GEHEIM
BRUSSEL (AP) Sal va to re Adamo,
de in België geboren Italiaanse zanger,
is dinsdag in de plaats waar hij geboren
ls, Jeniappes, in het geheim getrouwd
met een Belgisch meisje uit Jemappes,
dat hij al jaren kende, Nicole Du rant.
De Adamo's gaan hun wittebroodsweken
doorbrengen in Parijs en vertrekken
daarna naar Zuid-Amerlka, waar Salva-
tore op tournee gaat.
Kamer akkoord met
nieuwe investeringen
ontwikkelingshulp
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De tweede kamer heeft
zich akkoord verklaard met het voor
stel van de regering om nieuwe inves
teringen in ontwikkelingslanden te ga
randeren tegen kapitaal*verliezen door
niet-commereiële risico's, zoals nationa
lisatie of confiscatie, revoluties en bur
geroorlogen.
De regeling, die is ontworpen door de
Utrechtse hoogleraar prof mr P. J. G.
Kapteyn, geldt alleen indien het verlies
groter ls dan één procent van het ge-
investeerde bedrag en loopt vla de ver
zekeringsmaatschappijen. Eventuele uit
keringen komen ten laste van het bud
get van minister Udlnk voor ontwikke
lingshulp. De minister verzekerde de ka
mer dinsdagavond dat de uitgaven zo
danig zullen worden verspreid dat an
dere doeleinden van het ontwikkelings
beleid niet in het gedrang komen.
ARP 90 JAAR:
GELD IN PLAATS
VAN BLOEMEN
DEN HAAG (GPD) ,We zijn negen
de (nlet)-ziekte waaraan hij sinds enkele jaren
lijdt is verergerd. De verdere afhandeling van
ï.jn zaak, ook het afleggen van verantwoording,
ligt ten volle in handen van de regering in over
eenstemming met de besluiten van het volks- tig'ja^r' oud,'maar'we werken aan de
congres'. (Het volkscongres heeft bepaald dattoekomst'. Dat zei de voorzitter van de
Soekarno terecht moet staan, doch de uitvoe- j Anti-Revolutionaire Party, dr A. Yeer-
ring van dat terechtstaan s aan de regering, man dinsdagmiddag op een bijeenkomst
overgelaten. In Indonesië betogen velen dat de 1 ter voorbereiding van het 90-jarig bo-
- staan van de partij.
regering-Soeharto met twee maten meet als zij
Soekarno niet, maar andere communistische lei
ders wel terecht laat staan.)
Verder: .Ten aanzien van een eventuele gratie
verlening voor dr Soebrandrio. Als president, die
het prerogatief recht heeft gratie te verlenen,
zal ik steeds trachten de juiste beslissingen op
de juiste tijd te nemen', (de president glimlacht)
Reist u inderdaad dit jaar naai Europa? (een Be heer Veerman legde uit. dat de pai
langdurige res van de president naar Europa i dat geld hard nodig heeft. Al sinds li
zou bewijzen dat Indonesië thans voldoende poli- heeft de ARP een negatief saldo. Ook in
tieke stabiliteit heeft, om zijn afwezigheid gedu-
rende enige tijd te kunnen verdragen).
Soeharto: ,Ik ben inderdaad de noodzaak van
een bezoek aan enkele Europese landen ernstig
aan het overwegen', (volgens Djakartaanse zegs
lieden zal de president niet voor april op reis
gaan. Zijn programma-;n-ontwerp omvat bezoe
ken aan Frankrijk. Nederland. België, West-Dui is
land).
Ten
tot prinses Beatrix en prins Claus werd gerichta
Op 3 april a.s. zal de ARP precies
negentig jaar bestaan. Het is niet de be
doeling dat ter gelegenheid van dit feit
een groot feest wordt gehouden. Onder
het motto ,geld in plaats van bloemen',
wil de partij proberen een half miljoen
gulden bijeen te krijgen van leden en
sympa t h santen.
1969 zal dit het geval zijn. Tot dusver
konden de tekorten gedekt worden uit
het kapitaal. Maar nieuwe taken konden
niet worden aangepakt. En dit vindt men
nu broodnodig. De heer Veerman legda
uit. dat tot nu toe ongeveer driekwart
jaar voor de verkiezingen een verkie
zingsprogram werd gemaakt. Dit werd
naar de kiesverenigingen gestuurd en
daarna aanvaard. Nu wil men dat an
doen. Men heeft een groot
ien van de uitnodiging die destijds der®
rj Beatrix en prins Claus wem pericit i""l3' stuurgroepen
Uoor'de toenmalige peelden, SoeParno: u,J
nfKl'.trnff was van np TnnnTipg'vip rptrorner
■an de Indonesische reger.ng.' *mee een politieke partij zich fient te b©-
ranzelf dat ae regering er. het moeien, zullen gaan bestuderen. De kies-
iouden aan de erkende soevere.mteiisgrondsla-
gen van anderen, als z(j elkaar respecteren en
uulp aanbieden. Zowel bilateraal als via Asean wil
len wij deze samenwerlnng versterken en in
deze geest zie ik geen enkele reden waarom
Indonesië opnieuw gedwongen zou worden tot
een politiek van .confrontatie' tegenover zijn
buurstaten'.
fat gaat er gebeuren met ex-president Soe
karno
Het tegenwoordige staatshoofd: .Ik heb rappor
ten ontvangen van zijn persoonlijke artsen dat
■erenigingen zullen dan ruim voor
verkiezingen, tegen het einde van dit
jaar, de rapporten binnen hebben en dus
genoeg tijd kunnen besteden aan het be
studeren daarvan. Een deel van het geld
dat men hoopt bijeen te krijgen is voor
deze activiteiten bestemd. Een ander
deel wil de partij besteden aan verbete-
Wa!
volk van Indonesië hen met alle warmte zal
ontvangen wanneer zij Indonesië met hun be-
zoek willen v
Welnu, warm is het in Indonesië ook m het
Merdeka-paleis, waar een eenzame ventilator
koelte toewuift aan een man die verbazingwek-
kend snel de afstand heeft overbrugd tussen be-
perkt militair denken en de veelzijdige behendig- ring van de publiciteit,
heid van de burger-politicus. Tenslotte wil men meer aandacht gevea
Hij trekt zonder enige twijfel veel grote lijnen aan het kaderwerk. Ook hiervoor ls een
in het Indonesische staatsbestel zelf; een pre- van de opbrengst van de actie be-
sident die ook weet hoe dit patroontekenen ge-md- hee„r Veerman dacht dit geld,
peur, pp eee vel peptrr. dat de puutT. XSlTpri, Sufn STlSK „SÏÏ
tv.ebare sporen draagt van tw.nf.g jaar kramp-,,.Is dr giftïn n. die datum bomen.
staat er geen guillotine'.
achtige Indonesische onafhankelijkheid.