!S^^9nSer
Bratis
3.78
0.88
1.08
SPANJES ,RODE HERTOGIN' KOMT
OP VOOR ARMEN EN VERDRUKTEN
De
PZC
een
goede
vriend
die
altijd
welkom
is
de Walcherse keurslagers
Ie assistent-boekhouder
Pittig vlees
voor 'n zacht prijsje
Veroordeeld tot één jaar gevangenisstraf
6
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DONDERDAG 6 FEBRUARI 1969
Carlo Eppings
voetkundige.
Middelburg
PRAKTIJK HERVAT
Vrydagmiddag 2 uur
PAARDEVLEES
Boterplein, Vlisslngen.
Heer zoekt kost
en inwoning
tot omstreeks medio 1970.'
bij voorkeur te
Oostkapelle, Zierikzee
of elders in Zeeland.
Brieven met condities gaar-|
ne aan
J. Biesheuvel
Rue Lebon no 3
SA RTROUVTLLE,
FRANKRIJK 78.
HOUDT U VRIJ!
11 tm 14 febr.
7.30 uur n.m. in geb.
JDe Prins van Oranje'
GOES
GROTE
EVANGELISATIE
CAMPAGNE
onder leiding van evang.
Johan Maasbach.
AFDELING ZEELAND
heeft plaats
voor een
Leeftijd tot circa 25 jaar.
Onze gedachten gaan uit naar een ambitieuze jonge
man die in het bezit is van het praktijkdiploma boek
houden en ervaring heeft in een soortgelijke functie.
WIJ BIEDEN:
prettige zelfstandige werkkring
goede arbeidsvoorwaarden
gevarieerd werk
aantrekkelijk salaris
Schriftelijke sollicitaties te richten aan H. C. Baarens
NV, Markt 9, Kruiningen.
VARKENSBRAADSTUK .HAWAII'
500 gram
TIP braad circa 700 gram varkensbraadstuk In een
diepe pan gaar en bruin (circa 60 minuten kalm bra
den), vlees uit de pan halen en zouten en peperen, jus
afblussen. Prik nu op de rug en aan de zijkanten van
het vlees stukjes ananas vast. Even terug in de jus
en pas later aan tafel het vlees snijden.
Heerlijk voor de boterham
zelfgemaakte (dus vers verkocht)
GEKOOKT PROCUREUR
i 100 gram
Ketelverse
GEKOOKTE METWORST
TOT ZIENS BIJ:
SCHOUWENAARI WEEMAES I DAVIDSE
Bellamypark 10 I Lange Noordstraat 55 I Oranjeplein 7
Vlissingen I Middelburg I Souburg
ds sheets ddenc^tdhitnrdeesMwmieff maken.
hen begeleiden'.
Karei Hugo
Van twee kwaden
liefst de minste:
Karei Hugo
(Van onze correspondent)
MADRID De 17de januari
was een belangrijke verjaardag
voor hare ecellentie Dona Luisa
Isabel Alvarez de Toledo y Mau
ra, 21ste hertogin van Medina
Sidonia, markiezin van Villa-
franca los Velez, Palomares etc.
en gravin van een hele rij plaats
jes in Andalusië, drievoudig
.grande' van Spanje in de 1ste
klas. Want op 17 januari 1967,
precies één jaar nadat de Ameri
kaanse SAC (Strategie Air
Command) een bommenwerper
met vier H-bommen aan boord
verloor in een vliegtuigongeluk
boven Palomares. werd zij als
leidster van een protestmars
van inwoners van dit dorp die
hogere schadevergoeding eisten,
gearresteerd.
Dit bezorgde haar onder de bijnaam
.de rode hertogin' wereldfaam, maar
zij moest het duur betalen. Onlangs
besloot het opperste gerechtshof van
Spanje om het vonnis te bevestigen
dat een tribunaal van openbare orde
(gerechtshof voor politieke zaken)
naar had opgelegd wegens .illegale
oetoging': eén jaar gevangenisstraf
n 10.000 peseta's (circa 500 gulden)
•>oete.
Hoe komt een 32-jarige vrouw, ge
scheiden moeder van drie kinderen,
ergename van een van Spanjes voor
naamste titels, die teruggaat tot het
jaar 1255, welgesteld hoewel geen
rijke grondeigenaresse, ertoe om
zich op te laten sluiten als een ,rode
hertogin', terwille van de publici
teit die zij daarmee krijgt voor de
eisen van enkele dorpelingen?
Haar antwoord was. zoals alles wat
zij doet, gedecideerd: .Omdat ik van
mijn voorouders heb geleerd dat ik
de plicht heb iets voor Spanje te
doen'.
De tengere, donkerharige én noncha
lant geklede hertogin (die een groot
gevoel voor humor heeft) had ons de
vorige dag over de telefoon gezegd:
.Als ze me nog niet hebben opge
haald in een gevangeniswagen, bent
u welkom voor een interview'. Met
zo'n vaart loopt het niet bij de
Spaanse justitie (zij zal waarschijn
lijk pas begin maart achter de
tralies verdwijnen) dus vonden we
haar zonder moeite op haar ruime,
zij het schaars gemeubileerde, flat
in Madrid, vlak naast het nationale
hoofdkantoor van de Auxilio Social
(de sociale hulp) van de staatspar
tij. Een symbolisch toeval, want haar
grootste klacht tegen het regime
is juist dat dit faalt in de sociale
hulp aan het volk.
Stamhuis Gidonia's
Haar flat hi Madrid Is een tijde
lijke woning. Ze heeft altijd ge
woond in het stamhuis van de Me
dina Sidonia's, een groot gebouw
tussen huis en paleis in, in San Lu-
car de Barrameda, bij Cadiz, waar
naar zij weer terug hoopt te keren
na haar gevangenschap. De flat is
ook een doorstroomplaats, waar zij
voortdurend omringd Is door vrien
den, kennissen, politieke figuren en
een efficiënte secretaresse, die zich
meer zorgen maakt over de eventue
le nare gevolgen van haar vrijmoe
digheid, dan zij zelf: ,Ik leef om
ringd door bangaards', was haar
lachend commentaar, toen de secre
taresse haar met een scheef oog
naar onze bandrecorder tot voorzich
tigere uitspraken maande.
Wij zouden haar eigenlijk met ex
cellentie hebben moeten aanspreken,
want dat is één van de rechten die
aan de titel .gronde' van Spanje
verbonden zijn, zoals het recht om
met de hoed op te blijven zitten
wanneer de koning van Spanje bin
nenkomt (grande van de 1ste klas
se betekent dat men Iets langer mag
blijven zitten dan de anderen», maar
dona Luisa doet niet aan formalitei
ten. .Overigens had de rechtbank
mij ook zo moeten aanspreken, maar
dat vonden zij in mijn geval klaar
blijkelijk niet nodig. Ook heeft men
mij het diplomatieke paspoort in-
fetrokken, dat de .grandes* van
panje normalerwijze krijgen. Een
titel is hier alleen maar iets waard,
wanneer je aan de kant van het re
gime staat, wait natuurlijk het geval
is bij practisch alle 1737 edellieden
van Spanje'.
Driemaal niets'
Wat betekent het voor u, om her
togin van Medina Sidonia te zijn.
en driemaal .grande' van Spanje
.Driemaal niets. Ja. misschien had
ik zonder die titel al eerder achter
de tralies gezeten. Ik voel mij her
togin in zoverre dat ik mij sterk
verbonden voel met mijn ouders en
voorouders. Maar ik heb geen enke
le band met de Spaanse adelstand,
omdat ik niet zo kan denken als zij,
ik begrijp hun metaliteit niet en kan
die ook niet verdedigen',
Kijk eens, in Spanje leven er twee
scherp onderscheiden klassen naast
elkaar. Aan de ene kant staat de
bourgeoisie, waarvaD er sommigen
een titel hebben en zich edellieden
noemen. Hun rijkdom berust op spe
culatie, op grondbezit dat velen via
duistere processen hebben gekregen
en op de zwarte handel vlak na de
burgeroorlog toen er hier niets te
eten was. Zij laten de grond van
Spanje onbebouwd om geen lonen
te moeten betalen.
Dan spreek ik nog niet eens van
het grootgrondbezit in Andalusië'
Neem de graaf van Ruisenada, die
op 50 kilometer van Madrid 9.000
hectaren heeft liggen. Hij betaalt
er een hongerloon aan een boswach
ter en gebruikt deze gronden alleen
om grote jachtpartijen te geven
waar iedere schutter 2000 peseta's
betaalt voor zijn plaats om op dui
ven te mogen schieten. Maar op al
dat grootgrondbezit groeit nog geen
slakrop en voor de arbeiders is er
geen werk. Dat wil zeggen, deze
bourgeoisie, met geld en met of zon
der titels, drijft handel met de hon
ger van het volk. Bovendien is hun
denkwereld stil blijven staan in 1939
en willen zij de klok vasthouden'
(1939 is het jaar waarin de burger
oorlog eindigde met de overwin
ning van de rechtser onder leiding
van Franco).
,Aan de andere kant staat het volk,
dat wél vooruit wil, dat inziet dat
men de historie niet kan tegenhou
den en dat boven alles rechtvaar
digheid eist. En over adeldom ge
sproken, ik ken heel wat arbeiders
die eerder de titel van edelen ver
dienen. Nu heeft deze klasse nog
geen geld en dus weinig macht,
maar zij heeft wel de kwaliteiten
die de huidige leidinggevende bour-
teoisie niet bezit. Ik l»en ervan over
tuigd, dat zij binnen enkele jaren
het pielt zullen winnen'.
Wat vindt u ervan .rode hertogin
genoemd te worden
Zij glimlacht: ,Het is natuurlijk in
bepaalde omstandigheden en op be
paalde plaatsen eerder een last.
Persoonlijk geef ik niets om kleu
ren en hadden ze me net zo goed
.blauwe hertogin' kunnen noemen. Lk
ben zeker geen communiste. Ik sta
naast het volk, dat ik veel honger
en onrecht heb zien lijden en nóg
zie lijden. Ik wil schouder aan
schouder met het volk strijden voor
betere levensvoorwaarden'.
Als u verzekert dat u niet politiek
rood of communistisch bent. welke
weg wijst u het volk dan
.Ik probeer niet bet volk te orga
niseren. De arbeiders zijn al vol
wassen genoeg om te weten wat zij
U voelt zich dus meer sociaal dan
politiek gecompromitteerd. Zou u als
politieke oplossing voor Spanje dan
toch wel het traditionele ideaal van
de edellieden aannemen, dat wil zeg
gen het koningschap
Het antwoord is kort en heftig:
.Nee!.' Dan bedenkt zij zich en voegt
er aan toe: .Misschien zou ik een
monarchie kunnen aanvaarden als
overgang naar een democratie. Maar
sinds de katholieke koningen van de
15e eeuw, hebben de Spaanse mo
narchisten nooit iets gedaan om het
volk te helpen. Het erfelijke koning
schap heeft Spanje alleen maai- op
de rand van de afgrond gebracht.
Nu er geen andere uitweg schijnt
te zijn dan een nieuwe koning, zou
ik toch van twee kwaden het min
ste willen kiezen: liever Prins Karei
Hugo, die bovendien geen kinderen
heeft, dan prins Juan Carlos, die
het huidige regime zal voortzetten.
waar:n de speculatie de alleenza
ligmakende bron van rijkdom :s.
Trouwens, de Carlisten hebben ten
minste een concreet politiek pro
gramma en vooral met nun voorstel-
landbouwhervorming door
ligenen van grote land-
ik het geheel eens'. (E
Luisa heeft zichzelf de haat
de grootgrondbezitters in Andalusië
op de hals gehaald, door coöperatie
ven van landbouwers te organiseren).
Men kan bepaald niet zeggen «lat
u voor deze denkbeelden in de wieg
gelegd werd. Hoe kwam u hiertoe?
,Ik werd opgevoed als alle dochters
van de welgestelde bourgeoisie: men
leerde mij Frans, men trachtte ver
geefs mij Engels bij te brengen,
men leerde mij theedrinken en nie
mand verwachtte dat ik het ooit
nodig zou hebben verder nog Iets
te leren. Toen mijn vader in 1955
stierf en ik hertogin werd, erfde
Ik ook de arehiovon van mijn fami
lie.
Sindsdien betudeer ilc de geschie
denis van Spanje, zoals die door
mijn voorouders gezien en gemaakt
werd. Bijvoorbeeld, de 7de hertog
werd door Philips II tegen al zijn
protesten in belast met de leiding
van de armada. De arme voelde ér
niets voor. maar Philips had een be
langrijk edelman nodig, die hem de
kosten kon voorschieten. Hun brief
wisseling is interessant, af en toe
zelfs geestig. Op een goed moment
schrijft Philips hem, dat hij er zeker
van kan zijn dat de voorzieningheid
zich aan de zijde van het katholieke
Spanje zal soharen, tegen die ketters
in de Lage Landen en in Engeland
en de overwinning zeker aan de ar
mada zal schenken. Mijn voorvader
antwoordt Philips dat ,lwt de voor
zienigheid gemakkelijker zou zijn
om hem te helpen als de koning
hem betere schepen zou geven
Door die studie van de familiearchie
ven heb ik mijn voorvaderen goed
leren kennen en zij deden mij in
zien dal ik de plicht heb iets voor
Spanje te doen Misschien is de
manier die ik gekozen heb niet de
beste, maar in ieder geval doe ik
wel oprecht mijn best'.
Wanneer begon u met deze over
tuiging op te treden?
,In 1962 na. de overstromingsramp
van Sevilla, schreef ik drie artike
len voor een Ma,drileense krant over
de toestanden daar. lk werd met-
verlaat misbruik maakte van mijn
titel om sohampstukken te onder
tekenen Ik zei hem dat ik moeilijk
een aanklacht legen me zelf kon
indienen. Het laatste artikel van de
serie werd ook meteen verboden.
Sindsdien heb ik nog twee romans
feschreven. Eén daarvan, .de sta
ing, werd in 1967 in Parijs gepu
bliceerd en kostte mij hier meteen
een proces wegens belediging van de
rechterlijke macht. Daarna schreef
ik een boek over Palomares en nu
ben ik bezig aan een geschiedenis
van Spanje in de 18de eeuw. Natuur
lijk zou ik het rustiger hebben als
ik woonde in een democratisch land
waar ik me niet in de politiek zou
moeten steken, die mij helemaal niet
amuseert en waa.r ik mij zou kun
nen wijden aan het schrijven, zonder
in de gevangenis terecht te ko
men'.
De telefoon gaat en even later komt
dona Luisa half lachend, half ver
ontwaardigd terug: ,dic kerels van
Palomares zijn onmogelijk'. Zij heb
ben nog 60 miljoen peseta's van de
Amerikanen te vorderen en worden
scherp gecontroleerd. Ik zit hier te
wachten op hun berichten om te
zien of ik nog wat voor ze kan doen
voordat ik achter de tralies ga.
En als ze dan eindelijk opbellen,
is het alleen maar om te vragen
hoe liet met mij gaat en of ik nu
werkelijk veroordeeld ben'
De .rode hertogin' weet heel goed
dat zij door Palomares en door vele
andere plaatsen van Andalusë op
handen gedragen wordt. Geen won
der, want deze jonge hertogin is
een unieke en hoogst originele verde
digster van Spanje's armen.