VAN
VOOR
HAAR
Het .geverfde oog',
eeuwenoud ritueel
BOEKJE OVER MiNA DRUCKER:
EERSTE VRIJE VROUW
Zaterdag 25 januari 1969
zaterdagnummer
Bijna tachtig jaar geleden, in oktober 1889, gebeurde er in Amsterdam iets
dat voor die tijd hoogst ongebruikelijk was. In een hotel in de Kaiverstraat
hield een gezelschap van alleen maar vrouwen een vergadering. Sterker
nog: zij richtten tijdens die vergadering een zelfstandige socialistische vrou
wenvereniging op, de ,Vriie vrouwenvereniging'. De vrije vrouwen wensten
i mogelijkheden als de man, zij wensten bovendien niet
worden behandeld.
dezelfde rechten i
langer als ,marionet' 1
Initiatiefneemster tot de oprichting was Wilhelmina (,Mina') Drucker, een
vrouw die de historie van de Nederlandse vrouwenbeweging is ingegaan als
onvermoeibaar strijdster tegen elke vorm van discriminatie ten opzichte van
de Nederlandse vrouw Mina Drucker, in 1847 als kind van een ongehuwde
moeder in Amsterdam geboren, werd tegen haar veertigste jaar aktief in de
socialistische beweging,.publiceerde verscheidene artikelen met haar ideeén
over de vrouwenemancipatie, sprak op demonstraties voor algemeen stern
en kiesrecht en werd hoofdredactrice van een vrouwenweekblad dat klank
bord en spr°nkbuis voor en van de vrouwen' wilde zijn. Als vertegenwoordig
ster van de nationale vrouwenraad in Nederland bezocht Mina Drucker
conferenties en feministencongressen in het buitenland.
Over het leven van deze .eerste vrije vrouw' heeft Deanna te Winkel-van
Hall een klein boekje samengesteld dat uitgegeven wordt door het I.A.W., de
Stichting Internationaal Archief voor de vrouwenbeweging. Het bevat, mm
of meer chronologisch gerangschikt, de belangrijkste aktivüeiten en ge
beurtenissen uit het leven van Mina Drucker die in december 1925 overleed
Veel feiten en feitjes, maar geen markant .portret' van deze pionierster ud
de Nederlandse vrouwenbeweging
Aan de lezeres dus de laak om, tussen de regels door, een beeld op te
bouwen van deze vrouw die soms beschreven werd als .een klein, heel een
voudig maar uiterst gesoigneerd vrouwtje' Ze maakte eerder de indruk
verlegen te zijn, plaatste zich niet op de voorgrond, maar kon met grote
nadruk en felneid voor haar mening opkomen. Mina Drucker is ook wel
beschreven als ,een heftige sierke vrouw dis nooit een steek onbeantwoord
liet en wier slagen altijd raak zijn' Een collega uit de toenmalige vrouwen
raad noemde haar een .flinke Amsterdamse' die fel sprak, intelligent en
eenzijdig, met een onbeschaafde uitspraak - ,in af haar eenzijdigheid was zij
een vrouw uit één stuk, zeer intelligent belezen en overtuigd, met een na
tuurlijk redenaarstalent Anderen leerden haar in de persoonlijke omgang
kennen als zacht, verdraagzaam en goed
Het boekje over ,de eerste vrije vrouw' is in de boekhandel te koop, maar
kan ook besteld worden bij het internationaal archief voor de vrouwen
beweging, Halmaheirastraat 30, Amsterdam De prijs is f 3,50
BULGAARSE KIP
Snijd een braadkip in stukken en bak die snel aan alle
kanten bruin in ca. 100 gr. boter, neem de kip er uit en
strooi er zout op. Leg in de achtergebleven boter een grote,
in reepjes gesneden wortel, een plak, in reepjes gesneden
knolselderij, een gesnipperde ui, een gesnipperd teentje knof
look en een flinke lepel magere spekblokjes, laat dit ever
zachtjes fruiten, giet er dan 2 dl water op, laat dat ever
pruttelen en leg er dan de stukken kip weer bij. Voeg wat
paprika toe (daarmee kunt u rustig royaal zijn, paprika is niet
scherp, maar geeft wel veel kleur en aroma, voor een ge
recht als dit kunt u zeker 3 theelepels nemen) en een glas
witte wijn. Leg dan een deksel op de pan en laat alles met
elkaar zachties gaar sudderen Bij deze kip geeft U rijst en
een salade
VIS VAN SPETSAI
ZIEKENDRANKJES
van sinaasappel, 1 kopie melk, voeg er een ei aan toe en
2 schepjes suiker en mix dit tot een schuimige drank. Giet
deze in een glas
Vruchtenfhp: klop door elkaar 1 kopje melk, 1 e\ een halve
banaan, enkele lepels bessesap en een flinke lepel suiker.
Giet dit m een glas
SLA MET APPEL
Ook al is men het niet eens met wat de regering in Grieken
land doet, dan kan men toch wel appreciëren wat er m
Griekse keukens gebeurt I Hier is een visrecept van het eiland
Spetsai tenslotte kunnen de vissen het ook allemaal niet
helpen
Maak een mooie schelvis schoon en wrijf hem in met zout
en citroensap. Leg de vis in een vuurvaste schotel. Vermeng
met elkaar 1 kopje olijfolie, een eetlepel tomatenpuree, eer
lepel fijngehakte peterselie, een fijngehakt teentje knoflook,
zout en peper. Giet waf van dit mengsel over de vis, strooi
er dan wat goed droog wittebroodkruim over, vervolgens de
rest van het oliemengsel, en tenslotte nog een laagje brood
kruim. Schuif de vis dan in een goed voorverwarmde, maar
niet te hete oven en laat de vis daarin zachtjes gaar bakken,
in 30 a 45 minuten, afhankelijk van de dikte. Af en toe be
druipt U met het vocht. Wordt het geheel te droog, voeg dan
een klein beetje heef water toe. Houdt U van olijven, dan
kunt U nog wat zwarte olijven laten meebakken. Deze vis
smaakt heerlijk met brood en sla, eventueel kunt U er ook
aardappelpuree bij geven.
De saus voor oeze sla is gemaakt op basis van zure room
die U m bekertjes bij de melkhandelaar kunt kopen [zure
room is beter voor de lijn dan mayonaise Klop door 2
lepels zure room een lepel citroensap, war zout en peper
^en snufje suiker en een mespuntje mosterd Trek de blaadjes
van een krop sla in reepjes, voeg er een in dunne reepjes
gesneden appel aan toe en maak dit aan met het zure room-
sausje. U kunt dit slaatje nog variëren door er wat fijn ge
hakte noten of amandelen aan toe te voegen. (U realiseert
zich toch wel, dat noten een zeer waardevolle bron van
vitamine B vormen
NOTENCAKE
Roer 90 gr. boter zacht en romig met 90 gr. witte basterc
suiker. Voeg er 60 ar. licht verwarmde rietsuikerstroop aan
toe en klop dit glad Zeef 120 gr. bloem met een ha f thee
lepeltje bakpoeder. Voeg dit bij kleine beetles tegelijk aan
de boter toe, afwisselend met, ook bij kleine scheutjes tege
lijk, een losgeklopt ei. Roer dit ook weer mooi qlad en voeg
er dan 1 volle (opgehoopte) soeplepel fijngehakte walnoten
aan toe. Schep dit in een ingevet cakeblik en bak de cake
m een niet te hete (maar wel goed voorverwarmde) over
in ca een half uur gaar. U kunt de cake nog voorzien var
een koffieglazuur, dat u maakt door poedersuiker tot eer
papje te roeren met heel sterke zwarte koffie Strijk dit ui
over de cake en druk in het glazuur zolang dit nog vochtic
is, enkele gehalveerde walnoten.
ELZASSER PREISOEP
Wie behoorlijk griep heeft of een beetje aan de beterende
hand is, heeft meestal heel weinig eetlust. Het is goed orr
dan te bedenken dat iets uit een glas er meestal beter r
gaat dan iets van een bord en daarom geef ik hier een paa
ideeén voor smakelijke ziekendrankjes, die toch wat stevig
heid en voeding geven.
Bananenmilkshake: maak in een mengbeker een rijpe banaa:
fijn, voeg er een lepel poedersuiker bii, een glas melk en een
lepel fijngestampte ijsblokjes. Zet er ae mixer in en klop tot
de drank homogeen en schuimend is. Giet het in een glas
en stuif er wat kaneel op
Kippemelk met sinaasappel: giet in een mengbeker het sap
Snijd 150 gr. mager rookspek in dobbelsteentjes. Breng IV2
bouillon aan de kook (die U hebt getrokken bi|v. van soec
beentjes, of anders van blokjes gemaakt), voeg hef spek e-
aan toe en 750 gr. in stukjes gesneden prei, verder 4 m blok
es gesneden aardappelen, zout, peper, ti|m, laurier en laa-
dit ïn goed een half uur met elkaar gaarkoken. Voeg er dan
iqg een in plakjes gesneden metworstje bi|. Roer een bekertje
zure room los met enkele lepels van de soep, zodat dit
makkelijk vloeibaar word* en voeg de zure room dan, goed
'oerend, aan de soep toe Maak U geen zorgen, als het er
een beetje schifterig gaat uitzien. Dit hindert niets en be
nadeelt de smaak absoluut niet. Zet bij de soep op tafel
een schaaltje met gebakken blokjes brood.
WINA BORN
(ADVERTENTIE)
Huisvrouwen werken vwl te lang,
dat toil zeggen: zif besteden aan het
huishoudelijk tcerk veel meer tijd dan
nodig is. Dat is, volgens maandblad
Jdarie Francs', gebleken uit een in
Frankrijk gehouden enquête. Daarom is
nu in Parijs het centre d'étude* des
travans feminine' opgericht, een insti
tuut dat in twintig cursusuren van el-
ke vermoeide en overwerkte huisvrouw
een efficiënte .maitresse de maison'
maakt. De kosten van zo'n cursus be
dragen ongeveer honderdvijftig Franse
franken. Een koopje, als het beoogde
doel wordt bereikt.
Marlon Brando, Gregory Peck en
Paul Newman behoren tot het soort
mannen van wie (zegt fova') de mees
te vrouwen dromen. Actrice Joanne
Woodward liet het niet bij dromen al
leen, maar trouwde met Paul Newman.
Haar visie op haar echtgenoot: Jk kan
Paul niet als sex-symbool zien. Voor
mij is hij een grote teddybeer die
graag over auto's praat en met de kin
deren rondsjouwt'. Joanne Woodward
speelt de hoofdrol in Jtachel, Rachel',
de historie van een gefrustreerde vijf
endertig jarige ongetrouwde lerares. Het
is de eerste rolprent die door haar man
wordt geregisseerd.
Jdickey is veertig jaar en hij ia
een zakenman', aldus file" in een ,1c-
r ensbeschrijving" over Mickey Mouse,
nog altijd vedette nummer één in de
Walt Disney produkties. Ruim veertig
jaar geleden werd jle rijkste muis ter
wereld' voor het eerst getekend door de
toen zesentwintigjarige Disney, naar
voorbeeld van een grijs muisje dat in
een kooitje in zijn geïmproviseerde stu
dio woonde. Mickey Mouse met zijn
korte broekje, te grote schoenen en
viervingerige handschoenen maakte een
weergaloze carrière. Elke minuut wordt
ergens ter wereld wel een Mickey Mou
se filmpje gedraaid. Ook buiten de film
wereld heeft de beroemde muis commer
ciële successen geboekt.
Vierhonderd kranten hebben (voor bij
na vijf miljoen lezers) zijn avontu
ren gepubliceerd. Vorig jaar stonden
zijn naam en afbeelding op de verpak-
kina van zo'n vijfduizend verschillende
produkten, tot bruidsjaponnen toe.
Per jaar wordt in Amerika meer dun
zeven miljard dollar aan huwelijkskos-
ten uitgegeven. Dat komt neer op ruim
zestienhonderd dollar per bruid, aldus
ladies Home Journal' dat nog enkele
saiüante bijzonderheden over het Ame
rikaanse huwelijk onthult. Volgens de
statistieken in de Verenigde Staten le
veren huwelijken die in de maanden
januari, februari en maart gesloten
zijn, het hoogste aantal echtscheidin
gen op. Juni-huwelijken daarentegen
hebben het laagste echtscheidingsper
centage. En ook dit schijnt door sta
tistieken gestaafd te worden: wanneer
bruid en bruidegom allebei uit een ge
broken gezin' komen hebben ze toch
nog zestig procent kans om hun eigen
huwelijk tot een succes te maken. Wan
neer één der partners gescheiden ou
ders heeft is de kans vijfenzeventig
procent en wanneer dit bij geen van
beide partners het geval is heeft het
nieuwbakken paar vijfentachtig procent
kans op een duurzame verbintenis.
JSchte vrouwen bestaan niet meer.
Ik ben de koningin van net sex-appeal
geweest. Niemand heeft mij nog kunnen
onttronen'. Deze zelfverzekerde woorden
zijn (volgens Jdarie Claire1) uitgespro
ken door de nu zesenzeventig jarige Mae
Westroemruchte filmster uit de twin
tiger jaren. Binnenkort mag ze probe
ren, haar uitspraak waar te maken. Mae
West zal namelijk de ster zijn in ySa-
tyricon', de eerstvolgende film van Fel-
lini.
Het is met waar zegt Marie Fran
cedat de moderne meisjes zoveel jon
ger trouwen dan hun moeders en groot
moeders. Van de ruim 3 miljoen Fran
se jonge vrouwen tussen twintig en vier
entwintig jaar trouwt het merendeel als
ze eenentwintig zijn. Dat is niet vroe
ger en ook niet later dan de moeders
en grootmoeders deden. Met de gemid
delde leeftijd van de bruidegom ligt het
wel anders dan vroeger. Die lag voor
heen tussen de zesentwintig en de der
tig, maar nu rondom de tweeëntwin
tig jaar.
En dit nog even uit het vrouwelij
ke bedrijfshoofd: in mei van dit jaar
houdt de femme chefs d'enlreprise' (de
wereldorganisatie van vrouwelijke be
drijfshoo fden j haar internationaal con
gres in Argentinië. Thema: de vrouwe
lijke jeugd opvoeden tot en voorberei
den op een toekomst in de techniek.
Een onderwerp dat in vrijwel aüe lan
den actueel blijft omdat technische op
leiding voor meisjes weinig worden ge
kozen (voor zo ver ze niet voor vrouwen
gesloten zijn). Als oorzaak zien de vrou
welijke bedrijfshoofden de onbekendheid
met de mogelijkheden van een dergelij
ke studie.
(van een medewerkster)
Acht jaar geleden keek men als Nederlandse in Londen de ogen uit
wanneer 's ochtends de werkende meisjes uit de voorsteden de Lon-
dense binnenstad overstroomden. Die jonge vrouwen waren vrijwel
allen met oogmake-up uitgerust en het was één en al blauwe en
groene oogleden wat de Big Ben sloeg.
In Nederland deed men op dat moment nog niet zo uitbundig aan
oogmaquillage, maar tijdens de_ afgelopen jaren is de kunst van het
verfraaien van de kijkers ook hier behoorlijk ingeburgerd. Veel
vrouwen voelen zich tegenwoordig zonder oogmaquillage maar kaal
tjes en het assortiment doosjes, stiften en flesjes met oogmake-up in
allerlei kleuren wordt steeds groter.
Toch is er (alweer niets nieuws onder de zon. De mode heeft alleen
maar voor de zoveelste keer nieuw leven bezorgd aan een eeuwenoud
ritueel dat in de historie van de schoonheidsverzorging keer op keer
tot een rage is uitgegroeid. Er zijn tijden geweest dat geverfde ogen'
het kenmerk waren van de slechte vrouw die het fraaiversierde oog
alleen maar op zondige doelwitten liet vallen. Zo'n periode werd
vroeg of laat wel weer gevolgd door een tijdperk waarin het als
toppunt van verfijning en smaak gold wanneer de ogen overdadig
met schmink' waren bewerkt.
EEUWENOUD
De ,mode van het geverfde oog' is duizenden jaren oud. In de Egyp
tische tijd begonnen de vrouwen er al mee; zwaar-aangezette donkere
wenkbrauwen en diepgroene oogleden waren de gewoonste zaak van
de wereld. De voorloper van de eyeliner' bestond trouwens ook al
want zwarte randen om de ogen waren onmisbaar. En de oogmake-up
van Cleopatra staat in de twintigste eeuw nog model voor de oog
maquillage.
Ook de Griekse en Romeinse dames kliederden naar hartelust met
ingrediënten, die de wenkbrauwen en oogleden de nodige nadruk
moesten geven. Zelfs de binnenkant van de ogen werd met zwarte
make-up behandeld. De dichter Ovidius drukt in zijn kunst der
vrijage' de Romeinse meisjes op het hart dat zij niet moeten schromen
de kale einden van hun wenkbrauwen bij te tekenen en de ogen te
omlijnen ,met een dun iaagje asch of saffraan, dat gevonden wordt
aan de oevers van de heldere Cydne-'
GRILLIG
In de daarop volgende eeuwen gedroeg de oogmake-up zich als iedere
tak van mode: grillig. Nu eens was het dernier cri' om de wenk
brauwen zwaar aan te zetten, dan weer werden ze volledig wegge
schoren en vervolgens met een stift weer op de kale huid getekend.
Wufte vrouwtjes deden eeuwen geleden hetzelfde wat nu jonge vrou
wen doen als ze een avondje uit gaan: ze maakten de oogleden met
goudkleurig poeder op.
Al doende leerde men. Prentjes uit de Franse tijd laten zien da: de
wenkbrauwen toen al sierlijk en met zorg werden bijgetekend, al
werd er nog weinig aandacht besteed aan de individuele vorm van
het gezicht: alle vrouwen kijken lichtelijk verbaasd onder iets-opge
trokken wenkbrauwen uit. Maar misschien was dat toen de pikante
manier van kijken.
In 1969 worden mascara, wenkbrauwstift, oogschaduw en namaak-
wimpers weer gehanteerd als vijfentwintig, vijfhonderd of twee
duizend jaar geleden, al gebeurt het nu waarschijnlijk met meer
smaak en raffinement. De wenkbrauw wordt niet langer zwaar ge
accentueerd, maar is gereduceerd tot .passende omlijsting': het oog
domineert. Voor hoe lang Misschien loopt de volgende generatie
vrouwen weer met kale oogleden. Het oog heeft immers al eeuwen
lang steeds iets anders gewild.
,Het oog van 1969', gezien door Jeanne Gatineau: de wenkbrauwen worden iets ge-
epileerd, met behoud van hun natuurlijke lijn. Het oog domineert: wimpers aangezet
met bruine mascara, oogleden in bruine en witte tinten.
Het oog heeft al eeuwenlang steeds iets anders gewild. Op het ogenblik wil het: lange op
vallende wimpers, schaduw in zachte kleuren, en daarboven een wenkbrauwlgn die na
tuurlijk en vooral niet opvallend moet zijn.
Paco Rabanne vindt dit avondhoedje
een passende omlijsting voor de oog
make-up voor een winteravondfeest.
uw handen vragen e-rorn
