CHINA OP WEG NAAR ATOOMMACHT
Grote klopjacht op geheime zenders
Nieuwe Jozina'
voor reder Lenten
JAMIN
Hans van Z. zit al
bijna 8 maanden in
observatiekliniek
bmmhw
Jongeman spoorloos
met 24 mille
NIET MEER DAN
LICHTE VORST
Hoofd Utrechts parket: Noodmaatregel'
Ontslag
Van Beinum
aanvaard
Nucleair onderzoek door sluier geheimzinnigheid omgeven
ZATERDAG 11 JANUARI 1969
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
POLITIE EN PTTERS IN ALMELO IN ACTIE
Hevig verzet bij
huiszoeking in
25 woningen
ALMELO (GPD) Ongeveer
75 rechercheurs, politieagenten,
reservisten en PTT-opsporings-
amtenaren zijn donderdagavond
in Almelo bij de grootste razzia
op geheime zenders, die ooit in
Nederland plaatsvond, op hevig
verzet gestuit toen zij tegelij
kertijd 25 woningen van onder
tot boven doorzochten. In het
broeinest van de illegale zend-
activiteiten, de Mendes da Cos-
tastraat en de Vinkenstraat,
werden de met huiszoekingsbe
velen uitgeruste overvalcom-
mando's slechts onder f«l pro
test binnengelaten en meerdere
keren bedreigd en uitgeschol
den.
Een rechercheur die een zendertje had
opgespoord kreeg een paar rake
klappen, voordat Hij door agenten
ontzet kon worden. Voor de banden
van de auto's van twee ploegen
werden vlijmscherpe spijkers gezet,
wat nog net op tijd werd ontdekt.
Auto's van andere ploegen werden
met stenen bekogeld, toen zij na
de huiszoeking wegreden. In een
woning werd de zendapparatuur
voor ae ogen van een rechercheur
met een hamer in elkaar geslagen.
In de buurt bleef het de rest
de avond onrustig.
Zeven installaties
De 75 politiemannen en opsporings
ambtenaren rukten tegelijkertijd,
precies om half acht, uit in 25,
voor het merendeel onopvallende, au
to's. Bij de wekenlang in het diep
ste geheim voorbereide bliksemac
tie werden binnen een half. uur
zeven complete zendinstallaties in
beslag genomen. Slechts één van de
.zendamateurs' werd op heterdaad
bedtrapt. De actie werd overrompe
lend snel uitgevoerd.
Vrjjwel tegelijkertijd sprongen de
mannen uit hun auto's voor de na
zorgvuldig recherchewerk vast
gestelde verdachte adressen. Een van
de leden van? de drie raan sterke
ploegen belde aan, de andere twee
renden naar de achterkant van het
huls om een eventuele vluchtpoging
vla de achterdeur te verijdelen.
Toch moet de vindingrijkheid en
de solidariteit van de .zendamateurs'
enorm groot geweest zij. Eén van de
leiders van de bliksemactie, de chef
opsporing van de bijzondere radio
dienst van de PTT, de heer D. Neu
teboom, ls er van overtuigd, dat som
migen toch nog kans hebben
om onderdelen van hun zenders
op onvindbare plaatsen te verstop
pen of bijvoorbeeld uit het raam te
gooien. Ook in de tuinen is met
zaklantaarns gezocht maar er werd
ln het donker geen .belastend mate
riaal' gevonden.
Ontsnapt
Ondanks alle voorzorgsmaatregelen
ls één man er toch nog ln geslaagd
om vla de achterdeur te ontsnap
pen. Hij kon niet achterhaald wor
den. In veel van de bezochte wo-
UTRECHT (GPD) De 18-jarige R.
van de B. uit De Bilt heeft donderdag
middag de benen genomen, nadat hij
eerst bij zijn werkgever, een slager lt»
Utrecht, 2400 had gestolen. De slager
heeft aangifte gedaan bij de Utrecht
se politie.
Van de B. was vier weken gelden als
verkoper ln dienst gekomen bij de sla-
Ïer. Hij mocht tijdens het lunchuur in
zaak blijven. Onlangs ontdekte de
slager dat zijn nieuwe verkoper aan de
kassa was geweest. Hij liet Van de B.
toen tussen de middag overblijven m
de keuken en sloot de verbindingsdeur
Melania maakt
tweede proefvaart
ningen werden radio, platenspeler en
versterker keurig netjes naast elk-1
aar aangetroffen, maar konden de RnTXPBn.,, akv\
politiemannen nergens een onder- ROTTERDAM (ANP)
aeel van een zendtr of leta dat er H,l
op leek vinden.
De zendapparatuur, die wel werd
aangetroffen, verhuisde tegelijk met
de eigenaar naar het politiebureau.
De 34-jarige magazijnbediende J. B.
die uitzond onder de naam .Roosje
de beer' maakte de tocht naar het
politiebureau in gezelschap van zijn
vrouw. Zij had de laatste weken de
uitzendingen van .Roosje de beer'
verzorgd.
Voorts werd proces-verbaal opge
maakt legen de 27-jarige fabrieks
arbeider A. v. d. H. (de .Volendam'),
de 28-jarige spinner J. R. (.Beren
jager', .Moonlight' en .Blauwe
Draalt'), de 29-jarige J. B. (.Rook
verdrijver'), die op heterdaad be
trapt werd en een familielid
het eerder genoemde echtpaar B.
Over vijf weken
Nederland vrij
van Mao-griep
Verzameling gouden
munten gestolen
in Brussel
Nederlands
grootste tanker, de by de NDSM in Am
sterdam gebouwde Melania' van 210.000
ton, is vrijdagmiddag van VeMfinegfz„,„„„,
werf te Rozenburg vertrokken voor BRUSSEL ANP) Inbrekers hebben
haar tweede proefvaart. Zoals bekend iffoh woensdagnacht meester weten te
kwam tijdens de eerste proeftocht van
de mammoet, half december
vorige jaar, een aantal mankementen
aan het licht, waardoor een tweede
inspectiereis noodzakelijk werd.
Het is niet bekend, hoe lang de tocht
gaat duren. Wel staat vast, dat het
schip weer naar de Verolme-werf op
Rozenburg zal terugkeren, waar de tan
ker later deze maand aan de Shell zal
worden overgedragen.
maken van een tentoonstelling van gou
den munten en enkele goudstaven in
een bankgebouw in het centrum van
Kortrijk (België).
Toen dö huisbewaarder van de bank
donderdagochtend vroeg zijn eerste
ronde begon, bleken alle acht vitrines
van de tentoonstelling leeggehaald te
zijn. De waairde van de buit (400 gouden
munten en vier goudstaven) wordt op
150.000 gulden geraamd.
DEN HAAG (GPD) Over een week
zal in Nederland de Mao-griepepidemie
haar hoogtepunt hebben bereikt. Dat
wil zeggen, dat ongeveer vier weken
daarna ons land Hongkong-griep-vrij
zal zijn. Dat is thans de conclusie van
dr. N, Masurel, hoofd van het influen-
zacentru van de Wereldgezondheidsorga
nisatie (WHO) in Leiden en van het
influenzacentrum van het Leitls acade- HILVERSUM (GPD)
misch ziekenhuis.
Volgens het laatste weekrapport van de
WHO, dat voor ons land gebaseerd is
op de gegevens van dr. Mazurel, is Ne
derland het eerste Europese land, waai
de Hongkong-griep een epidemisch ka
rakter neeft. Wanneer over vijf weken
de Hongkong-griep in ons land bedwon
gen zal zijn, zal het nog slechts vier
maanden duren voordat dr Mazurel aan
de hand van uitgebreide serologische
proeven kan voorspellen wanneer
nieuwe griepgolf te verwachten is.
dat de volgende winter, of over twee,
drie jaar ls, kan nu nog niet met zeker
heid worden gezegd.'
SCHIKKING MET MÜLLER EN CO
EINDELIJK VERGOEDING
VOOR INBESLAGNAME
VAN SCHIP DOOR NIGERIA
heid tot een schikking gekomen, waar- eniging protesteert met klem tegen deze
door de heer Lenten in de gelegenheid maatregelen omdat deze een stimulans
•- ----- kunnen zijn voor herleving van het
t:-semitisme.
D'66 MEENT:
VRAAGGESPREKKEN DOOR
RVD LATEN ORGANISEREN
DEN HAAG (GPD) D *66 vindt het
zinniger de rijksvoorlichtingsdienst
vraaggesprekken en persconferenties,
eventueel voor de televisie, voor de mi
nister-president en leden van het kabi
net te laten organiseren dan simpelweg
zendtjjd te laten vorderen door de re
gering. Door deze wyze van werken
wordt het tweerichtingsverkeer bevor
derd en dit is een vorm van het bedrij
ven van voorlichting, die voor D '66
duidelyk de voorkeur verdient.
Dit staat te lezen in een rapport over
de heroriëntatie van de overheidsvoor-
- - W 11C1V11CUUIUC vau UC UVf31UClUflV<
af. Tegen 13 januari werd hem ontslag^ uchting, dat de partij Democraten
aangezegd. Donderdagmiddag haalde de;heeft Uitgegeven. De partij vindt dat in
jongen de pennen uit de scharnieren; Nederland slechts incidenteel wordt er
van de verbindingsdeur en lichtteLj^eze kend dat openheid in bestuurlijke zaken
A2. -<1 f een onmisbaar grondbeginsel ls voor
fjj - een goed functionerende democratie. Be
stuurlijke zaken zijn hier in de regel
geheim, zo vindt D '66.
De party meent dat het aanbeveling
verdient niet alleen de taakstelling van
de rvd, maar ook de structuur van de
departementale voorlichtingsdiensten
nader te bezien.
nam toen een taxi naar zijn woning ui
Den Rit. Hij weigerde echter te beta
len en de taxichauffeur waarschuwde
de politie. Van de B. pakte toen zijn
paspoort en verdween. De politie ver
moedt dat hij naar het buitenland
gevlucht.
Protest tegen btw
NACHTCLUBS
WILLEN WEEK
SLUITEN
DEN HAAG (GPD) Zestig
naehtelubelgenaren uit heel Ne
derland beraden zich over het plan
om nog deze maand één week
lang de neonverlichting te doven
en de zaken te sluiten, uit protest
tegen een maatregel van de over
heid waardoor de kosten voor bui
tenlandse orkestjes en danseres
sen met 25 tot 40 procent zullen
»t|Jgen.
De nachtclubeigenaren moeten
thans ook sociale lasten gaan be
talen voor hun buitenlandse ar
tiesten. Bovendien mogen de im
presario's voortaan 12 procent
btw doorberekenen, en deze maat
regelen tezamen werden gister
middag tijdens een besloten ver-
Kadering in .De Raadskelder' in
Den Hang ,de nekslag voor het
bedrijf' genoemd. De nachtclub
eigenaren overwegen een coöpera
tief lmpressariaat te stichten, om
de gebruikelijke 6 tot 10 procent
bomlddelingskosten van de im
presario te kunnen drukken, en
<>m de btw te kunnen ontlopen
Met het sluiten van de clubs ho
nen de eigen"-en ook op hulp var
WV's het -ANW, reisbureaus en
de KLM die misschien de waarde
van Nederland als toeristenoord
'n gevaar zullen zien komen.
Voor de
reder C. Lenten uit Oud-Loos-
drecht en zijn gezin, is iia een zeer
zorgelijk jaar door een schikking
met de firma W. H. Müller en Co.
de zon weer doorgebroken.
iieei l/cjilcii ui uc gcic^diuiciu
wordt gesteld de hypotheek op zijn
schip af te lossen en binnenkort met
een nieuw schip weer van start te gaan.
Met de koop hiervan zullen waarschijn
lijk nog enige maanden gemoeid zijn,
omdat men een schip van gelijke kwa
liteit als het oude wil hebben. De naam
staat echter reeds vast: het wordt weer
■en .Jozina'.
In oktober 1967 werd zijn 500 ton me
tend schip de .Jozina' door de Nigerl-
aanse regering in beslag genomen, om
dat het wapens vervoerde voor Biafra.
Het Nigeriaanse staatshoofd Yakohocn
Gamon liet in december de bemanning
huiswaarts keren, maar de .Jozina'
werd niet terug gegeven.
dochter' van het Rotterdamse bedrijf
Müller en Co. De, heer Lenten had
steeds bij de firma Kamps aangedron
gen een bankgarantie af te sluiten.
Men is echter in gebreke gebleven dit
te doen, met het gevolg, dat na de In
beslagneming van het schip de heer
Lenten als het ware brodeloos was, om
dat er geen vergoeding werd uitge
keerd. De heer Lenten stelde toen de
firma Müller en Co. verantwoordelijk
voor een en ander. Tot een proces is
het echter niet gekomen, tot grote op
luchting van de reder overigens, om
dat daarmee meestal enkele jaren ge-
AltVRRTENTlBl
vandaag
kokosmacaroontjes
250 gram van 95 voor 85
niet duur wet heerlijk
moeid zijn. Men is tot aller tevreden-
(Van onze weerkundige
medewerker.
Het kat- en muisspelletje dat
vorst en dool deze week ln ons
land hebben te zien gegeven, zal
ook tijdens het weekeinde voort
duren.' De aanvoer van zachte
lucht is tot staan gebracht, waar
door nu de koudere lucht uit Mid
den-Europa weer enig terrein
wint, doordat ook de wind iets
meer oostelijk is gedraaid. Meer
dan lichte vorst in de nacht en
overdag lichte dooi. ls hierbij niet
te verwachten. Plaatselijk komen
mlstvelden voor, hier en daar ook
opklaringen.
Tussen een depressie die naar
Noord-Rusland wgtrekt en een
zeer sterk hoge drukgebled boven
Groenland, stroomt een nieuwe
hoeveelheid koude lucht via
Noord-Scandinavië naar het zui
den. Mogelijk wordt deze lucht
volgende week voor ons van wat
nieér betekenis nu de depressies
boven de oceaan met regen en
zachte lucht een duidelijke ver
slapping te zien geven. Een vorst
periode van betekenis blijft door
deze ontwikkeling nog steeds in
de lucht hangen.
Langer dan zes
weken mag niet
volgens wetboek
van strafvordering
I Een langer verblijf In de Utrechtse
observatiekliniek bleek na het gereed
komen van het rapport van prof. Kloek
mogelijk, omdat er in verband met ver
bouwingswerkzaamheden in september
en daarna minder patiënten werden op-
J genomen. De voorzorgsmaatregelen
zijn er minstens zo goed als in een
I huis van bewaring, aldus mr Over beek.
Hoew
niet do bedoeling ls dat
Ier wordt bekeken, omdat
risch rapport immers al is
meent mr Overbeek dat de
icten, d:e natuurlijk plaats
oordeel van prof. Kloek als
und.ge in de rechtszaak al
ten goede kunnen komen.
Deskundige
DELFT (ANP) Het ontslag, dat de
heer Bart van Beinum heeft genomen,
is door de stichtingsraad van hét ge
westelijk orkest voor Zuid-Holland, na
ampele overwegingen aanvaard.
heer Van Beinum heeft zich bereid
klaard de lopende zaken te behartigen
totdat een nieuwe dirigent is benoemd,
Voor de bezetting van de post van diri
gent zal eon nieuwe open sollicitatie
plaats hebben.
De stichtingsraad heeft voorts besloten
als opvolger van mr P. C. Sprangers,
die, zoals van de aanvang af in het
voornemen lag bij de beëindiging van
de voorbereidingstaak, zijn functie als
secretaris heeft neergelegd, te benoe
men mr J. van Heest te Delft.
Expogé boos
op De Gaulle
UTRECHT (ANP) De Nederlandse
Vereniging van ex-politieke Gevangenen
uit de bezettingstijd heeft in een brief
aan de Franse ambassadeur in ons land,
Pierre Siraud, haar grote verontrusting
uitgesproken over ae houding van de
Franse regering inzake Israël. De ver-
UTRECHT (ANP) Naar thans! h^ nog ^n
is gebleken, verblijft de meervou- Litgeb-ach
dige Utrechtse moordenaar Hans.^J^ S?",
van Z. sinds begin juni van het vo- j fe^n'^^ar
rig jaar in de psychiatrische obser
vatiekliniek aan de Gansstraat in.
Utrecht, terwjjl het psychiatrisch overbreng:
rapport reeds eind september;
werd uitgebracht. Van Z. zal daar
blijven tot na het proces, dat 11je;, T,
februari in Utrecht begint. j
deskundige die we
dit gebied in Nederland hebben en het
Volgens het wetboek van strafvor- vragen van een rapport aan anderen
dering mag het verblijf in een ol>- J zou voor hem dus ze.fs beledigend zijn
||n|B' geweest', is zijn oordeel.
een andere obeer-
•or ook andere des-
iel over deze ln de
nis van ons land
ladden kunnen vel-
-beek nimmer over-
'rof. Kloek >s de hoogst ge-
ing r
aervaneklinick niet langer duren j
dan zes weken. .Als noodmaatregel
heb lk prof. dr J. Kloek gevraagd
of hij wat langer in de observatie
kliniek mocht blijven', verklaarde
desgevraagd mr \V. H. Overbeck.
hoofd van het arrondissementspar
ket in Utrecht. Als beweegreden
voor deze beslissing heeft voor mr
Overbeek gegolden, dat het verblijf
ln een cel van de marechaussee ka- De substituut-offider van justitie mr
zerne ln Soesterberg. waar an A Somenvji weigerde mededelingen te
tot begin Juni verbleef, te eenzaam dQen over het iq van Van z Hij heeft
wa8, ontzaglijk veel tijd besteed aan het
Bezwaren had mr Overbeek ook tegen vooronderzoek (zowel bij politie ala
opsluiting in een huis van bewaring in rechter-commissaris en ln het opserva-
SCHEVENINGEN Gisteroch
tend in alle vroegte is het eerste
,rii-op-rij-af schip van de Nor
folk Line in Scneveningen afge
meerd. Op de foto: de aankomst
van het schip. De beste stuurlui
blijven aan wal.
Prof. Kloek ls naar verluidt bij zijn
onderzoek geassisteerd door dr
Schnitzel. Zij zijn tot de conclusi»
gekomen, dat Hans van Z. vermin
derd toerekeningsvatbaar ia, maar
een vrij hoog Intellect heeft.
tiekllniek) en is niet bevreesd dat hij
onvoldoende tegenwicht zou kunnen ge
ven aan de conclusies van de psychi
aters. Hij is ook van ordeel dat het
langere verblijf ln de observatiekliniek
voor prof. Kloek aanleiding is voor een
nog beter en gefundeerd oordeel.
De als tipgever van Hans van Z. aan
geduide bejaarde Utrechter ,Ouwe Nol
van R. verblijft nog steeds in het huis
van bewar.ng in Zwolle. Hij geerde
na een maximale observatie van zes naar Zwolle terug nadat psychiater»
weken ln een kliniek, terugkeert naar! zich ongeveer zes weken met nem
de laatste verblijfplaats. Dat was dej hadden beziggehouden. De bezwaren te-
marechausseekazerne In Soesterbeg, die I gen terugkeer naar het hu:3 van oe-
begin april als tijdelijk hui6 van bewa-! waring golden voor hem met, zo meent
ring voor Hans van Z. werd aangewe- mr Somerwil. want deze nog steeo»
zen ln verband met de vrees voor con- hardnekkig ontkennende verdachte
frontatle met mogelijk bij de zaak heeft een totaal andere persoonlijkneid
- 1 jn eeD TT T
verband met de confrontatie met ande
re verdachten en tegem het verblijf
in een politiecel had mr Overbeek de
zelfde Bezwaren als tegen terugkeer
naar Soesterberg. Mr Overbeek gaf toe,
dat dit lange verblijf in een observatie
kliniek in zijn loopbaan nog niet eer
der is voorgekomen. Of het voor ons
land uniek ls kan hij niet met zeker
heid zeggen.
Het ls gebruikelijk dat een verdachte.
i een huis van be- dan Hans van Z.
Contact
Mr Overbeek verklaarde voorts. dat
Hans van Z. in de observatiekliniek:
een beter contact heeft met het perso
neel. De eenzaamheid daar is dus min
der groot als zij in Soesterberg zou
zijn geweest, hoewel het verblijf in de
kliniek wel cellulair is. Men vreesde
dat hij in de eenzame cel van de ma
rechausseekazerne gek zou worden, zo
voegde daaraan toe mr A. Somerwil,
de substituut-officier van justitie, die
de zaak tegen Hans van Z. zal behande
len.
ACHTERVOLGING
NAAR VENUS
MOSKOU (TASS, AFP) De
nieuwe automatische sonde .Ve
nus 6', die de Sowjet-Unie vry-
dag naar Venus heeft gelanceerd,
moet op de donkere zijde van de
planeet een zachte landing ma
ken. Deze donkere zyde is ten tij-
de van die landing naar de aarde
toegekeerd omdat zon, Venus en
aarde ongeveer In een rechte Ujn
staan, een positie die vergeleken
kan worden met .nieuwe maan'.
Het ruimteschip bevond zich vrij
dagmiddag omstreeks drie uur op
65.000 kin van de aarde en ach
tervolgt de Venus '5', die vflf
dagen geleden werd gelanceerd en
eveneens een zachte landing op de
dankere zyde van Venus moet
maken. De Venus 5' bevindt zich
inmiddels op 1.325.000 km van
de aarde op het 250 miljoen km
lange traject.
In het communiqué van Tas»
wordt gezegd dat Deide sondes te
gelijkertijd wetenschappelijke
waarnemingen zullen verrichten.
Alexander Winogradow, geoche-
mlcus en lid van de Russische
academie van wetenschappen, zei
vrijdag in een vraaggesprek voor
de radio dat de automatische son
des een grote rol spelen bij het
onderzoek van de planeten van
ons zonnestelsel. Venus kan alleen
door zo'n sonde worden onder
zocht. mensen kunnen er niet lan
den omdat ze er niet in leven blij-
(Van onze correspondent ln Hongkong)
C'ommunistisch Chino heeft nu acht proeven
met kernwapens genomen. De laatste, met
een waterstofbom, had volgens Amerikaanse
experts een slerkte van drie megaton. Hun
eerste waterstofbom brachten de Chinezen
op 17 juni 1967 tot ontploffing.
Hoewel het nucleaire onderzoek in communis
tisch China door een dichte sluier van geheim
zinnigheid is omgeven, bestaat er geen twijfel
over dat China op weg is een atoommacht te
worden. Peking begon zijn atoomonderzoek ln
1953 met steun van de Sowjet-Unie. De eerste
proefreactor werd met hulp van Moskou ge
bouwd en werd in 1957 in gebruik genomen.
Ohroestjow zou in 1957 de Chinezen contractu
eel beloofd hebben hulp bij de vervaardiging
van atoomwapens te verlenen en een modelbom
ter beschikking te stellen. De overeenkomst liep
wegens de slechter wordende betrekkingen tus
sen Moskou en Peking, op niets uit. daarom
ging Peking op eigen kracht kernwapens pro
duceren.
Her centrum van het Chinese nucleaire onder
zoek is nu de Chinese academie voor weten
schappen in Lanchow, waar de beste Chinese
atoomgeleerden, wiskundigen, natuurkundigen,
chemici en werktuigbouwkundigen bjjeen zijn,
Velen van deze geleerden hebben ln do Verenig
de Staten, de Sowjet-Unie en in de West-Euro- pas ln 1970 kunnen worden ingezet. De lan-
landen hun opleiding gehad. Onder de ceerbasis voor de raketten bevinden zich in Lop
atoomgeleerden dienen vooral genoemd te wor
den Chien San-Chiang, die ln de jaren veertig
met prof. Joliot-Curie in Parijs samenwerkte,
dr Wang Kang-Chang, die ln Berlijn en aan de
universiteit van Californlë In Berkeley heeft ge
studeerd en dr Chao Chung-Yao die in Halle en
Cambridge studeerde en 24 jaar onderzoekings
werk in de Verenigde Staten achter zich heeft.
Het programma voor de rakettenresearch ts in
handen van professor Tschien Hsueh-Chen, die
pas in 1955 uit de Verenigde Staten naar Chi
na terugkeerde. In de tweede wereldoorlog was
Tschien Hsueh-Chen werkzaam bij de raketten
research voor de Amerikaanse regering en na
de oorlog leidde hij een team van geleerden
dat de Duitse rakettenindustrie bestudeerde.
Moskou heeft herhaaldelijk beweerd, dat te
genwoordig. Duitse geleerden China hulp
bieden bij de vervaardiging van raketten, wat
evenwel uit de lucht schijnt te zijn gegrepen
Men mag aannemen dat China thans reeds ra
ketten met een middelgrote draagwijdte bezit.
Peking zelf heeft bekendgemaakt dat de proef
met atoomwapens van 27 oktober 1966 met een
geleide raket was uitgevoerd. Tegenwoordig
wordt in het raket-ontwikkelingscentrum in de
provincie Chinghai aan intercontinentale raket
ten gewerkt, die volgens Amerikaanse experts
Nor in de provincie Sinkiang (dat ook China's
centrum voor alle onderzoeken op het gebied
van atoomwapens ls) en ook in het noord-oos
ten van het Tsmghaimeer en by Shuangchengtzu
in de provincie Kansu.
Er zal een nieuwe lanceerbasis worden gebouwd
in de nabijheid van Nakochutsung in Tibet
Binnenkort zal China voorts enkele onderzeeërs
met raketafweer bezitten, die in D ai ren worden
gebouwd. Er wordt algemeen aangenomen dat
China over voldoende grondstoffen beschikt voor
de vervaardiging van nucleaire-splytstof. De
vindplaatsen van uranium en thorium bevinden
zich vooral in het westen van het land. niel
vei verwijderd van het onderzoekcentrum Lan
chow. Het uraniumgehalte van de in de nabij
heid van' Lanchow gevonden ertsen beloopt 10.6:
procent.
De emge Installatie die nucleaire splijtstof vooi
militaire doeleinden kan vervaardigen, is he*
duffusie-project in Lanchow, dat In 1963 werd
voltooid. Wel staat echter het gehele atoomwa
penprogramma onder controle van het leger.
D'
Verantwoordelijk ervoor ls de oude maarschalk
Nieh Jung-Chen, die vroeger in Frankrijk. Bel-
gië en Duitsland genie en natuurwetenschappen j
studeerde. Hij is ook voorzitter van de nariona-1
Ie wetenschappelijke en technische commissie.
grote culturele revolutie, die ver bui te;
Sinkiang wérd gehouden, heeft de Chinese;
atoomwapenproduktie nauwelijks gehinderd,1
al zou er volgens Amerikaanse experts bij de'
laatste proef met kernwapens van september
196S iets scheef zijn gegaan. Over deze proef;
heef* Peking zich in een zwijgen gehuid
China zou intussen al een arsenaal van kern
bommen en nucleaire raketbommen bezitten. Voor
het nucleaire bewapeningsprogramma zouden
reusachtige kapitalen worden uitgegeven. Peking
wil niet uit louter prestige een atoommacht
worden, maar in' de eerste plaats maatrege
len voor zijn eigen veiligheid treffen. Een Chi
nees kernwapen zal andere atoommachten ervan
weerhouden tegen China nucleaire wapens te ge-'
bruiken. het zou echter ook andere Afro-Azia-
tische landen een beschuttend scherm kunnen
bieden, waarachter zich bijvoorbeeld revolutio
naire oorlogen ongehinderd kunnen afwikkelen.
Als China tegen een .kernstop' blijft dan kan.
net daardoor met het monopolie van de atoom- j
mogendheden breken, die China in zijn ontwik
keling en ontplooiing hinderen. De Chinese com
munisten hebben herhaaldelijk beweerd dat zijl
nooit als eersten de atoombom zullen gooien.
V/arm
bleek dat de atmosfeer
Venus voor 90 procent uit kool
zuurgas bestaat en slechts kleine
hoeveelheden stikstof, zuurstof
waterdamp bevat. Deze sonde
de
zakte tot een diepte waarop c
temperatuur 280 graden Ceisiut
bleek te zijn. Volgens de Ameri
kaanse sonde Mariner 5 kan de
temperatuur bij de oppervlakte
van de planeet nog hoger zijn,
vermoedelijk 480 graden Celsius,
een temperatuur waarbij lood al
lang is gesmolten. De nieuwe son
des hebben tot taak deze gegevens
juister vast te stellen en meer
gegevens te verkrijgen over het
wolkendek, dat vijf tot tien km
dik moet zijn. Vermoedeiyk be
staat het wolkendek uit verschei
dene lagen.
De hoge temperatuur op Venus
wordt volgens geleerden veroor
zaakt door het .broeikaseffect'.
Het koolzuurgas iaat waarschijn
lijk zonnestraling van korte golf
lengte door tot de oppervlakte,
waar deze straling wordt opgeno
men en omgezet in infrarode
warmtestraling, die een langere
golflengte heeft. Deze kan ech
ter met meer door het wolkendek
naar buiten dringen. Ondanks de
hoge temperatuur houdt Wino
gradow het wel voor mogeiyk dat
er leven op de pianeet kan zijn,
geleerden vermoeden dat bepaal
de levensvormen kunnen voorko
men op de toppen van hoge ge
bergten.
Verdeling
Met de twee nu ondernomen lan
ceringen schijnen de Amerikanen
en de Sowjets volgens een stil
zwijgende overeenkomst de studie
van cle planeten verdeeld te hebben
om onnodige herhaling te voor
komen. De Amerikanen houden
stige '.anceergelegenheid
onderlinge stand van de planeten.
Daarentegen hopen de Amerika
nen in de komende maanden 2
Mariners naar Mars te sturen.
In 1971 en 1973 zenden zij er nog
eens twee, die rond deze planeet
moeten blyven cirkelen en drie
maanden lang filmopnamen moe
ten maken.