JEUGDKERKEWERK
DOORGELICHT
.GESCHEIDEN OPTREKKEN
IS BELACHELIJKE ZAAK'
K0RTGEZEGD
Suggestie voor weinig
nieuwe en veel oude
leefgemeenschappen
Maan en aarde
zaterdagnummer
Zaterdag 4 januari 1969
Brt jeugd-kerkewerk van de hervormde gemeente
Middelburg i# doorgelicht. Er zijn een paar rapporten
uitgekomen, die er niet om liegen. Uitgaande van 't feit
dat heus niet alles i» kannen en kruiken is, dat een
kerk onderweg ook een jeugd-kerkewerk onderweg
moet hebben, geven de rapporten zowel kritiek op de
huidige situatie als waardevolle suggesties over de
toekomstige mogelijkheden èn noodzakelijkheden.
Niet alleen omdat de kerk de jeugd nodig heeft de
jongeren van na zullen misschien de kerk (en hoe zal
die er uitzienfj van morgen vormen. Maar ookom
dat de jongeren van nu zich meermalen helemaal
niet kunnen vinden in de huidige kerk en kerkstruc
tuur. Gescheidenheid der kerken, om maar een voor
beeld te noemen, telt niet meer. Br zijn bij jonge,
mensen heel andere zaken aan de orde, zaken van
mede-menselijkheid, de vraag naar een kerk die zich
verzet tegen behoudzucht, die een noodzakelijke evo
lutie dresgt. te verstikken. De jonge mensen i ragen
om eigentijdse belevingen van noem het dan
geloof, van menszijn in meer dan drie dimensies. De
rapporten zouden zinloos zijn als ze papieren dingen
bleven, die ergens in een bureaula verschimmelden.
Na anderhalf jaar werken, praten, bekijken, zijn de
rapporten naar de centrale kerkeraad gegaan, '/.e zijn
daar geaccepteerd. Op het Zilveren Schor in Ai He
nluiden weg van de grote weg hebben de rap
portmensen mei de centrale kerkeraad een dag lang
uitvoerig gepraat, op zich al een aardig experiment
Nu is het zaalc dat de punten die in hel rappor! wor
den aangeraakt worden geconcretiseerd. Dat is al
lereerst. de taak van jeugdwerkleider Bred A. Berg
werf). Hij kan zich op de achtergrond ,gecoached'
weten door in ieder geval de hervormde jeugdraad.
Met Bergwerff en jeugdraadvoorzitter ds B. .1. N.
Kronenburg, hadden we een gesprek over jeugd, jeugd
werk en kerk in Middelburg.
Het jeugdkerkewerk van de Middelburgse hervormde
gemeente (kinderdiensten, zondagsscholen, jongeren-
kapel, jeugdkerk, jeugddiensten) bestaat uit twee ge
deelten: de vormen van erediensten die gericht zijn op
de jongeren én het kerklijk vormingswerk voor jonge
ren, dat is gericht op en dat vootkomt uit genoemde
diensten.
Het gaat momenteel om bijvoorbeeld honderden zon
dagsschoolkinderen (liever spreken van kinderdiensten,
aldus een rapportaanbeveling i. het gaat ook om zo'n
350 catechisanten, om een jeugdkerk met tussen de
zestig en honderd jongeren per dienst, om jeugddiensten
diensten in de Koorkerk voor 250-300 jongeren, om dit
soort werk op t Zand en in de stad. respectieevelijk 70
en 40 jongeren gemiddeld. De hele hervormde gemeente
telt een 12.000 zielen, doop-, geboorte- en belijdende le
den.
Het zijn in ieder geval flinke cijfers. Zo'n paar cijfers
kunnen geruststellend werken, ze kunnen ook aanspo
ren tot meer activiteit. Dat is dan in Middelburg het
geval: in anderhalf jaar is het jeugdkerkewerk aan een
kritisch onderzoek onderworpen
.Doorlichten nodig? Niet alleen omdat we nu met hon
derden jongeren kunnen rekenen, het zou juist ook
moeten als maar met enkele tientallen werd gewerkt.
De vraag voor ons was: hoe kan je de hele zaak zó
grondig bestuderen, dat er vanuit deze achtergronden
iets zinnigs kan worden gedaan voor de jeugd en de
jonge mensen. Dus voor diegenen die er zich momenteel
bij betrokken weten. Waarbij natuurlek gerust ook
mag worden gehoopt dat die aantallen groter worden'.
Aldus voorzitter ds. Kronenburg (38) van de hervorm
de jeugdraad.
Jeugdwerkleider F. A. Bergwerff (31) vult aan: ,Nu
zijn de jongeren er nog. Er is de tendens dat de jonge
ren verdwijnen uit de kerken. Je. moet je afvragen:
moet Ik dit nog wel zo aanpeikken, voelen de jonge
mensen zich er thui3'
Een belangrijk punt is dat de jonge mensen na het
schoolexamen voor een belangrijk deel verdwijnen uit
Middelburg, ze krijgen ergens een baan, gaan studeren,
moeten in militaire dienst (er zijn nu eenmaal weinig
dienstweigeraars), meisjes verloven, trouwen. Ds. Kro
nenburg: ,de kerk is de greep kwijt op jongeren boven
de achttien, negentien jaar'. Bergwerff: .juist uit die
jongeren moet je weer jongerenkader kunnen vormen,
uit kweekscholiercn bijvoorbeeld'.
De kerk zal zich dus vooral moeten richten op het kind
en de jongeren tot zo'n achttien jaar, die zijn tenminste
nog het meest .dichtby', waarbij uiteraard de ouderen
niet worden vergeten.
Een zaak die nooit goed was doorgedacht was het .door
spelen' van de jeugd van de zondagsschool naar de an
dere fasen van jeugdwerk, jongerenkapel (1214 jaan,
jeugdkerk (vanaf veertien jaarI en jeugddienst. Aan
dit doorspelen besteedt het rapport daarom zeer veel
aandacht De relatielegging tussen de fasen was niet ge
organiseerd. Het rapport geeft er suggesties voor.
Zijn de jonge mensen zelf voldoende betrokken geweest
in de doorlichting van liet jeugd-kerkewerk? Ds Kro
nenburg en jeugdwerkman Bergwerff geloven van wel.
Men heeft in ieder geval geprobeerd zoveel mogelijk
mensen in het beraad te betrekken, .waar mogelijk
hebben we zeker ook de jongeren erbij betrokken' (ds.
Kronenburg) en: ,we hebben ook gevraagd pedagogiek-
leraren (die de jeugd dus van nabij kennen) en mondige
jongeren van jeugddienst en jeugdkerk: de jeugd van de
jeugdkapel (12-14) niet, die hebben nog weinig inbreng,
dat had niet zoveel zin' (Bergwerff i
De rapportage is in vier delen uiteengevallen: een al
gemeen stuk over het jeugdkerkwerk, een stuk over
de catechese, een over diverse onderwerpen (vooral or
ganisatie) en een over het open jeugdwerk. Het laatste
rapport was al eerder klaar en was een zeer belangrijke
impuls voor een nieuwe aanpak van het open jeugdwerk
in Middelburg.
Ten aanzien van de kinderdiensten wordt onder ande
re opgemerkt, dat er weinig of geen contacten zijn
tussen kerkeraden en besturen. De kerkeraden voelen
dit als een gemis, de besturen voelen zich vaak alleen
gelaten. .Noodzakelijk worden geacht cursussen voor de
zondagsschool (kinderdienst) leiding (door de hervorm
de jeugdraad) en van training (door de kerkeraadi
waarb\j de predikanten de exegese verzorgen. Het krij
gen van training is een mogelijke vorm van catechese
(die toegang geeft tot de belijdeniscatechisatiei
Een ander punt ls de opmerking dat kinderdiensten in
de reeks van erediensten moeten worden opgenomen
en niet gezien moeten worden als een vorm van cate
chese. Aardige kanttekeningen ten aanzien van kinder
diensten: in feite zijn schoollokalen waar het meubilair
niet verplaatst kan of mag worden, ongeschikt voor
het houden van diensten. Zeer belangrijk: de viering
van de kerkdienst wordt teveel beklemtoomd. De accen
ten moeten anders worden gelegd door het paasfeest
centraler te stellen, te waken voor romantisering van
het kerstfeest en zich te bezinnen op het dóel van ca
deaus.
Ten aanzien van de jongerenkapel wordt onder andere
opgemerkt dat ook jongere sprekers of spreeksters een
plaats moeten krijgen. Kerkelijk jeugdvormingswerk e.n
catechese hebben raakvlakken. Het vormingswerk kan
een brug slaan tussen kinderdienst en catechese voor
jongeren van 16, 17 jaar af. Veel jongeren vinden op
deze manier de weg naar de catechese. Er is voor hen
een goede vorm gevonden en ze blijven bijeen en aan
spreekbaar.
De vorm en inhoud van de jongerenkapeldiensten moe
ten meer worden aangesloten bij de kinderdiensten dan
dat de dienst der volwassenen als voorbeeld wordt ge
bruikt. De dienst moet dus op de leeftijd zijn afgestemd.
.Voorgangers zullen geen imitatie-predikanten moeten
zijn'.
De jeugdkerk: de directe verantwoordelijkheid hiervoor
moet bij de hervormde jeugdraad komen, aldus de rap
porteurs en niét meer by de centrale kerkeraad. Ook
hier wordt weer gepleit voor contacten met jongeren-
kapels en catechisaties. Als een .gemeente van jonge
ren' een eigen kérk heeft, zoals in Middelburg met de
Engelse kerk het geval is. dan is dat niet alleen een
voorrecht, maar ook een gevaar: dat men het kérkge-
bouw als uitgangspunt van het sèmenzijn neemt, waar-
bil oude patronen als vanzelf ingecalculeerd worden.
Het gebouw toch moet zijn nut juist hebben voor de
BERGWERFF
jongeren. Daarom moet er ruimte worden gegeven
voor experimenten, ook al gebeurt het in een kerk. In
dit verband vragen de rapporteurs om het Simpelhuys
naast de Engelse kerk. Als de hervormde gemeente dit
gebouw had, dan was er een accommodatie waardoor
talloze mogelijkheden binnen het bereik komen; aan
sluitend aan hetgeen voor jongeren plaatsvindt in de
kerk.
Over de jeugddiensten wordt onder andere opgemerkt
dat het experimenteele karakter voorwaarde is voor
deze vorm van dienst, omdat ze zich incidenteel richt
op een groep jongeren. De vraag of de jeugddienst aan
rakingspunten heeft met de gpwone dienst is niet on
belangrijk, maar moet ook andersóm kunnen worden
gesteld.
Voorgangers moeten zich kunnen losmaken van de ge
dachte dat gebruikte en gewoonte voor altijd geldig
zfln. (Wat waardevol is moet waardevol blijken te zijn;
dat kan onder andere door de traditionele zaken eens
los te laten),
De voorgangers krijgen nog meer te horen. Het rapport
daarover: Als voorganger zullen alleen de Middelburg
se predikanten (en bij het oecumenisch worden ook de
andere Middelburgse geestelijkheid) en de jeugdwerk
leider gevraagd worden. Zij die niet mee kunnen of wil
len doen met de experimenten zijn vrij om zich
niet in het rooster te laten opnemen. Het is immers
voor een goede ontwikkeling van het experimentele ka
rakter van belang dat de leiding haar beleid kan vast
stellen zonder te zeer gebonden te zijn door de diversi
teit der voorgangers'.
Hoe zit dat met die predikanten? .Dat ligt niet zo hier.
de predikanten hier staan allemaal open voor de nood
zaak van vernieuwingen' (Bergwerff). Ds. Kronenburg
is wat huiverig voor het experiment om het experiment
alleen. Wél als uit een experiment iets zinvols kan ont
staan. waarbij hij overigens moet toegeven dat déit nu
juist nooit helemaal kan vaststaan Maar hij wil graag
een goed doordenken van het experiment. Hij verschilt
van mening met jeugdwerkleider Bergwerff ten aanzien
van de vorm van jeugddiensten. Bergwerff vindt dat
een jeugddienst een experiment moet blijven, ds. Kro
nenburg» vindt dat men ook in een jeugddienst iets van
een kerkdienst moet kunnen zien. Ook de jeugddiensten
zijn ere-diensten.
Tja. dan is maar de vraag hóe je het ziet:
ds. Kronenburg zal daarom beslist in een toga blijven
voorgaan, hij zal een lofprijzing, een verkondiging als
elementen vasthouden. Bergwerff zal de schuldbelijdenis
graag in een gedicht van priester-dichter Huub Ooster-
huis .brengen'. De reacties van de jongeren zijn zeer
uiteenlopend op de vormen van de jeugddiensten. En de
predikanten: .een predikant moet zich zeker kunnen
vinden in de dienst, niet andersom, anders verlies je de
continuïteit', zegt Bergwerff.
In de rapporten komen tal van andere zaken aan de or
de. Er wordt gevraagd om jeugddiakenen, om jeugdou-
derlingen. het jongeréndiaconaat krijgt de aandacht, zo
als weekeindhulp e.d. De integratie met de Kinderzorg-
jongeren wordt bijzonder belangrijk geacht. Veel wordt
al samen gedaan en Kinderzorg-jongeren krijgen ver
antwoordelijke functies in het jeugdwerk. Voor de sa
menwerking der kerken is van bijzondei veel belang dat
in de hervormde jeugdraad nu ook niet-hervormden
kunnen worden benoemd.
Dat brengt ons op dit citaat in het rapport: .Er dient
rekening mee te worden gehouden dat net gescheiden
optrekken van de kerken voor jongeren een belachelijke
zaak aan het worden is en een aanleiding voor hen zich
niet aan een bepaalde kerk te binden'.
Die samenwerking staat nog maar aan een zeer pril be
gin. Ds. Kronenburg: ,in m{jn catechisaties nodig ik wel
eens de pastoor of een gereformeerde collega uit, om in
formatie te geven, ik hoop omgekeerd ook eens te wor
den gevraagd'. Bergwerff: .oecumenische toestanden be
ginnen hoe langer hoe meer van onderaf'. Beiden: .Mid
delburg blinkt niet uit in oecumenische gezindheid'.
Ds. Kronenburg: .De verschillen tussen de kerken spre
ken de jongeren niet meer aan. de verschillen zullen nog
meer wegebben, tenzij de jongeren het nog op de cate
chisaties^ krijgen ingehamerd. De kerken worden naar
elkaar toegédreven. de kerk heeft het niet meer voor
het zeggen, we hebben geen macht meer. maar die his
torie is er niet in een paar jaar tijd uit te halen. Berg
werf: .we hebben net de eerste gezamenlijke hervormd-
gereformeerde jeugddienst achter de rug. Met zeshon
derd man in de Getuigeniskerlc. Fantastisch. De collecte
voor Biafra bracht 550.op.
Eén van de stellingen die dr Lammens, de man
van de landelijke gereformeerde jeugdraad, bij
zijn recente promotie verdedigde was J)e stich
ter van de vrije universiteit •mis dr Abraham
Kuijper'. Hij wees daarmee op de naamsverande
ring van Abraham Kuyper. Deze heette van huis
uit namelijk Kuijper, met een lange ij dus. De
afkomst van zijn familie moet. worden gezocht
in de Amsterdamse Jordaan.
Dr A. Dondorp (Gapinge), wijst er in de Zeeuw
se Kerkbode op, dot de grootvader van dr Abra
ham Kuyper één iler zeer .kleine hinden' was,
die het met zijn gezin in de economisch zeer
slechte jaren van het begin der 19e eeuw. erg
moeilijk had. Deze eenvoudige man slaagde er
tn hulp te vinden om zijn zoon voor dominee te
laten studeren. Hij heette Kuijper en ook de va
der van dr Abraham Kuyper heette zó. Toen de
vrije universiteit werd gesticht schreef Abraham
Kuyper óók nog zo zijn naam. Paslater spelde
hij z(jn naam niet meer met een ij maar met een
igrec, een Griekse ij dus, zonder puntjes. Onder
de gereformeerden is vrijwel uitsluitend bekend:
Kuyper.
Waarom veranderde Kuyper zijn naam Sneed
hij de wortel door, waarop hij stoeldeT Hield hij
niet van punten op de iT'. aldus de vraag van dr
Dondorp.
Madrid heeft weer een synagoge, de eerste
sinds de vijftiende eeuw. Met de bouw is de or-
ficiële onderdrukking van de joden in Spanje, bij
decreet van 1^92 begonnen, opgehouden. Dat
15de eeuivse decreet, onder druk van de R-K
Kerlc tot stand gekomen, dwong 50.000 Spaanse
loden hun vaderland te verlaten. Er wonen nu in
Madrid 250o joden, liet is de op één na grootste
joodse gemeenschap in Spanje. Die in Barcelona
is het grootst.
.De paus. die soms zo weinig begrip ontmoet,
heeft recht op een eerlijke weergave van zijn
ideeën. Ztjn persoonlijkheid dreigt dikwijls verte
kend. te worden'. Aldus bisschop Zwartkruis van
Haarlem in zijn oudejaarsa.vondpreek.
D# Generale Synode der Ned. Herv. Kerk heeft in haar laatste zitting het een en ander te
doen gehad met interkerkelijke samenwerking. Dat zal wel een vast punt van haar
programma blijven. Die samenwerking is er in feite reeds, zij het dan ook niet overal. En
was is het werk van de synode dan? Zij gaat vastleggen in een herderlijk schrijven aan de
kerkeraden of in een aparte regeling of door middel van een toevoeging in de een of andere
ordinantie die bij de kerkorde behoort is, zodat legaal wordt wat illegaal
reeds geschiedde.
Dit .illegaal' moeten we natuurlijk niet te zwaar
gaan nemen, want samenwerking bij acties van
verschillende kerken zijn alleen maar toe te
juichen en de synode der hervormde kerk kan ook
moeilijk anders dan er op in te gaan, want zij
is een der eersten geweest in ons land die zich
achter de Wereldraad van Kerken heeft opge
steld en van haar is ook uitgegaan de Oecu
menische Raad van Kerken in Nederland, die nu
is omgezet in een Raad van Kerken Toch is ook
deze kerk gebonden aan haar kerkorde en de
ordinantiën. Ook kerkelijk leven we tegenwoor
dig snel. Er is in bepaalde gedeelten van ons land
en vooral in sommige steden een ontwikkeling
wat betreft het samen optrekken van kerken. De
synode komt telkens weer voor de vraag te staan
of iets zo maar kan, zo ongereglementeerd en
telkens weer hebben wij het zien gebeuren dat
het hoogste bestuurslichaam dit niet wilde af
keuren of afremmen, maar dat zij van oordeel
was dat er toch iets gereglementeerd zou moeten
worden en dan kregen de synodeleden en later
de classicele vergaderingen zo'n proeve van
reglementotie waarover zij dan het hunne konden
zeggen. Feitelijk is dit alles dus een beleid achter
af. Er wordt alleen meer goedgekeurd wat er in
werkelijkheid reeds is.
De hervormde kerk heeft allerlei raden, waar
meestal een grondige vóórbezining plaats vindt
•n van waaruit een voorstel komt bij de generale
synode. In een van die reden houdt men zich
bezig met de verhouding tot andere kerken. Op
de tafel der synodeleden lag nu tijdens da
laatste zitting een schrijven dat aldus begon: ,De
Raad voor het verbond met andere kerken heeft
de eer U hierbij te doen toekomen een voorstel
tot wijziging van ordinantie 20" en don volgt er
•en nieuw artikel, onderverdeeld in 7 leden, dot
als artikel 3a een genoemde ordinantie zou moe
ten worden toegevoegd. Een vrij dorre zaak, een
nieuw artikel, zo zult ga misschien denken. Toch
is de materie weerom het hier gaat in werkelijk
heid niet zo droog det we er niet enige aandacht
voor durven vragen. Het eerste lid van dit voor
gestelde artikel zegt ook nog niet zoveel, nl. dot
een kerkeraad kon besluiten tot .brede interker
kelijke samenwerking met één of meer andere
kerkgemeenschappen'. Ook het tweede lid laat
ons nog vrij koud nl. dat da leden ven de ge
meente moeten worden gehoord en dat er daar
toe een bijzondere kerkvisitatie in da gemeente
zal plaats vinden, opdat de leden van de be
trokken gemeente volop in de gelegenheid zijn
hun oordeel daarover te kennen te geven. Dit is
neer algemeen geldende regels in de hervormde
kerk.
Maar in het derde lid ven het voorgestelde ar
tikel komt de eap uit de mouw en kunnen we pes
bevroeden weerom het hier eigenlijk goot. ,Deze
somenwerking zei zich als regel uitstrekken tot'
en den volgt onder b. ,de beroeping of be
noeming ven predikanten'. Verder gaande lezen
we dat een hervormde gemeente enaere den her
vormde predikanten ken beroepen. Men kan zelfs
afwijken ven de kerkorde, doch don moet het
breed moderamen van de generale synode door-
toe zijn toestemming geven. Daarna volgen nog
enige algemene bepalingen over gemeenschappe
lijke kerkdiensten, huis- en ziekenbezoek, cate
chese enz. enz. Natuurlijk moet er ook een fi
nanciële regeling zijn en de overeenkomst moet
voor 5 jeer gelden, waerne ze verlengd kan
worden.
Wie enigszins met zulke nieuw voorgestelde ar
tikelen in de Ned. Herv. kerk vertrouwd is. gaat
onmiddellijk vragen: wat zit hier achter? Veld
hoven, dat onder de rook van Eindhoven ligt,
heeft vanaf de 17de eeuw een hervormde ge
meente die, zoels dat in Brabant veel het geval
is, niet al te groot wes. De nieuwe woonwijken
van deze moderne fabrieksstad verplaatsen zich
ook steeds meer neer de omliggende dorpen en
daardoor is ook de gemeente Veldhoven gegroeid
n wel zozeer det ze eigenlijk voor één predikant
te groot is geworden. Tevens is in dat dorp een
8roep gereformeerden komen wonen en deze
eeft, zoels dot gebruikelijk is, aldaar een kerk
gevormd. Deze groep is niet zo groot dat ze een
eigen predikant zou kunnen gaan beroepen. Toen
is men in Veldhoven op de gedachte gekomen:
waarom zouden we niet gezemelijk een gerefor
meerde predikant kunnen beroepen, die voor de
helft zijn werk vindt in de hervormde gemeente
en ook voor de helft door hoer wordt betaald
Vroeger zou zo iets natuurlijk een zeer dwaze ge
dachte zijn geweest, maar nu is dat blijkbaar niet
meer zo. Ho« dit elles precies gelopen is, doet
er mmder toe, meer de begeerte om zulk een
eigenli|k vanzelfsprekende gedachte in vervulling
te doen gaan, daarbij steunend op de veel aan-
?eprezen interkerkeli|ke samenwerking, is blijk-
aar steeds sterker geworden en men is geen
vragen, zowel bij de ene els bij de onder»
betrokken kerk: waarom kan dit niet En zo heb
ben de synodeleden zich moeten buigen over een
nieuw ertikel 3e in ordinantie 20.
Natuurlijk hebben ze niet alleen ean die Bra
bantse plaats gedacht. Een ordinantie moet kun
nen gelden voor alle gemeenten die tol de be-
rokken kerk behoren. Men heeft ook ean meer
gedacht dan alleen maar aan het wegnemen van
lepaalde belemmeringen om te kunnen doen wat
men in één gemeente begeert, n.l. werkelijke
zichtbare directe samenwerking op het locale,
vlak Men heeft gedacht aan ,het wegnemen van
die uitingen van een gescheidenheid, die in de
gemeente en in de haar omringende wereld ge
voeld en gezien worden els in tegenstelling te
zijn met de opdracht en het getuigenis van het
Evangelie'. Men heeft de mogelijkheid willen
scheppen om Joch een zichtbare eenheid te be
reiken juist op enkele punten, waar de geschei
denheid het meest schrijnti de kerkdienst, de
geestelijke vorming van de jeugd en de diaconale
taak'. Als het goed is, moet het kunnen worden
,een coöperatie van gemeenten', n.l. ven heel de
gemeente en niet van een progressieve groep ven
gemeenteleden uit beide kerken. Vooralsnog wil
de synode met dit nieuwe ertikel niet meer doen
don .opening geven tot het doen van experimen
ten' en ,het organiseren van proefpolders'. Na
tuurlijk zullen er wel leden van beide kerken zijn
die zich ,in zulk een nieuwe interkerkelijke relatie
niet kunnen vinden'. ,Maar daartegenover houde
men in het oog, dat juist bij de jongeren voor
een regeling ais deze dikwijls grote waardering
zei bestaan en dat, wie de toekomst ven de kerk
wil dienen, vooral ook de jeugd zei moeten vast
houden.' Wanneer in een plaats zulk een inter
kerkelijke regeling werkelijk tot stond komt en
men tot het beroepen van predikanten overgaet,
zal het afhangen van de kerkeraden hoe dit zal
lopen. Vooral ook zal het afhangen van de pre
dikanten welke samen moeten werken en aange
zien deze van verschillende kerken zijn, zullen zij
het heel goed met elkaar moeten kunnen vinden
om samen aan het Evangelie gestalte te geven.
Samenwerking van twee predikanten ii in de
praktijk dikwijls moeilijker dan ven drie. Moer al
met el, de gedachten die men in Veldhoven heeft,
zijn alleen meer toe te juichen.
STEMMEN UIT
DE KERKEN
Zulk een toevoeging van een nieuw ertikel een
een ordinantie is echter ven bredere strekking
dan dot men alleen meer ean één gemeente
denkt. Wanneer een synode zich met iets bezig
houdt, is het meestal van meer algemene strek
king. Waarom zou zo iets zich ook elders niet
kunnen voordoen Ja, waarom niet I Onze pro
vincie is een agrarisch gebied. Dat betekent in
deze tijd dat de dorpen al kleiner worden. We
zien het overal dat het zielental van de kerkelijke
gemeenten op vele plaatsen terugloopt en sterk
veroudert. We kennen een behoorlijk eental dor
pen waar naast elkaar (vroeger tegenover elkaar)
verschillende kerkgemeenschappen zijn. Er moet
worden gecombineerd, zowel ean de ene als ean
de andere kant. We hebben ons dikwijls afge
vraagd waf zou het toch een zegen zijn wan
neer het mogelijk was dat men samen ging en in
het ene dorp (om het geval Veldhoven maar voor
ogen te houden) een hervormde predikant beriep
en in het andere een gereformeerde, maar dan
zó, dat deze twee dorpen bleven samenwerken.
Nu ziften er heel wat gemeenten te krummelen.
Ze worden wel geholpen door een consulent en
aan de kerkeraden willen we activiteiten niet ont
zeggen, maar welk een zegen zou het zijn indien
er inderdaad samenwerking mogelijk was. Is het
een al te vrome wens Helaas, helaas kennen we
in onze provincie weinig nieuwe leefgemeen
schappen, waar meer mogelijk is en daar tegen
over zeer veel oude leefgemeenschappen waar de
historie nog altijd zulk een belangrijk woord mee
spreekt.
H.
Bereidt den weg des Heren.
maakt recht afjn paden.
Jesaja 40 3 Lu kas 3 4
Op hef Kerstfeest hebben wij
het kunnen beleven dat we
via de telerisie en de Ameri
kaanse astronauten op de
achterkant van de maan heb
ben kunnen kyken. Een barre,
geelachtige wojstenij. met vele
kraters. Zo hebben zij ons ge
meld. Op het Kerstfeest heb
ben we ook gekeken in de
kribbe van Bethlehem. Ook in
de stat was het allesbehalve
fraai.
Dit zijn twee werelden waarin
we leven, de wereld waarin
de wetenschap en de techniek
zulk een belangrijke plaats in
neemt en de wereld waarin
het. Evangelie van Hem die in
Bethlehem geboren is, ons wil
aanspreken.
In deze wereld komt nu ook
tor ons het woord van Johan
nes de Doper, de wegbereider
van degene die na. hem. komen
zou; Bereid de weg des Heren
maakt recht zijn paden. Bij
Jesaja is het de uwg waar
langs het volk uit ballingschap
terug kan keren naar Sion
Bij Johannes is het ook een
weg van terugkeer, door Chris
tus tot God de Vader. Hij is
de Weg des Levens. Dit be
reiden en rechtmaken wordt
in dit jaar ook ran ons ge
vraagd. De weg, is de grote
weg. een heirbaan. De paden,
dat zijn de voetpaden, de land
weggetjes, die langs de huizen
gaan en daarbji uitkomen en
moeten uitlopen op de heir
baan van onze Gbd. Soms on
verwacht en ongedacht zijn we
er, als we tenminste ons eigen
paadje, wat ook Gods pad is,
wat recht te maken Er is im
mers genoeg oneffenheid. Welk
een wildernis kan het wezen
op ons paadje'
Misschien denken we bp ons
zelf: dat is een hopeloos geval,
mijn pad. En die wereld waar
in we leven, wat moeten we
daarmee aan? Des te meer
hebben we Christus nodig. Hij
is de gids voor vrijgemaakte
ballingen naar Jerusalem.
Een Kerstgroet van bij de
maan. irelfce mogelijkheden
schept de hedendaagse weten
schap en techniek.' Zij schep
pen echter ook de mogelijk
heid dat onze aarde een even
barre woestenij wordt als de
maan. Dat is de wereld waar
in wij dit jaar zullen moeten
leven.
Een Kerstgroet ook uit de stal
van Bethlehem, welke God ons
heeft gegeven als een verre
kijker om des te beter het
Evangelie te zien. zoals het in
deze wereld gestalte. Ook hier
mee zullen we dit jaar reke
ning moeten houden
h.
