APOLLOVLUCHT TOONT SUPERIORITEIT
VAN AMERIKA ONDUBBELZINNIG AAN
Alles klaar voor
Appollo-landing
KERSTREDE KONINGIN JULIANA
KERSTVWCHT BEANTWOORDDE AAN VERWACHTINGEN
IN FEBRUARI EERSTE PROEF
MET BESTUURDE MAANTAXI
krokantjes
WINTERS MET
SNEEUWBUIEN
MAN IN GOUDA
DOODGESTOKEN
DRIE RUSSEN BEËINDIGEN EXPERIMENT
JAAR OPGESLOTEN IN PSEUD0-RU1MTECAPSELE
Spanning
JOHN JAMESON
GEEN KERSTVIERINGEN IN
KERK VAN DON ENZ0 MAZZI
Leken lazen zelf
uit evangelie
VRIJDAG 27 DECEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
(Van onze correspondent)
LEIDEN (GPD) De meest fantastische ontdekkingsreis uit de
miljoenen jaren durende geschiedenis van de mensheid, de kerstvlucht
om de maan van drie Amerikaanse ruimtevaarders, is door een onge
looflijke technische perfectie vrijwel van alle romoantische luister
ontdaan. Het verslag van de reis had weken geleden geschreven kun
nen worden, toen de dienstregeling voor de Apollo-8 was opgesteld.
Niettemin is een korte beschouwing over de geboekte successen van
de laatste dagen wel op haar plaats. Op het moment dat dit geschre
ven wordt moeten de maanreizigers de laatste hindernis voor de fi
nish nog nemen, namelijk de zeer precaire landingsoperatie, maar na
de onvoorstelbare precisie waarmee tot dusver het draaiboek voor
de vlucht is afgewerkt mogen wij aannemen dat ook die laatste fase
van de vlucht goed verloopt.
In de eerste plaats moet dan wor
den opgemerkt dat in technisch
opzicht het gecombineerde sy
steem van raket en ruimtevaar
tuig aan alle verwachtingen heeft
voldaan. Dat is een ongelooflijke!
prestatie wanneer men in aanmer-|
king neemt dat de lanceerraketi
Saturnus-5 en de Apollocapsule zo
om en nabij de zeven miljoen on
derdelen tellen die stuk voor stuk
in orde moeten zijn. Van waarde
voor de beoordeling va.n deze pres
tatie is vooral dat de Amerikanen
tevoren voor de gehele wereld be
kend hebben gemaakt wat zij van
plan waren met deze ruimtevlucht.
Het was de Amerikanen niet mogelijk
de mislukking van ook maar een klein
onderdeel van de vlucht te verzwijgen.
Er zijn vele aanwijzingen dat de Russen,
die nimmer van tevoren de doelstellin
gen en het programma van een vlucht
bekendmaken, heel wat tegenslagen
hebben moeten incasseren ln hun ruim
tevaartprojecten. En mede op grond
daarvan niet tevoren het doel van een
ruimtevlucht bekendmaken. Dit geeft
de Amerikanen niet alleen een psycho
logisch voordeel, maar deze situatie te
kent hun technische superioriteit.
Waarmee overigens niet gezegd wil zijn
dat de Russen door het verzwijgen van
doeleinden in de naaste toekomst niet
spectaculaire resultaten zouden kunnen
boeken. Deze Amerikaanse vlucht heeft
echter de superioriteit van de Verenig
de Staten in de ruimte ondubbelzinnig
aangetoond.
Foto's
Een ander aspect van de ruimtevlucht
betreft de verbindingen. De radiover
bindingen bleken aldoor in uitstekende
conditie te zijn en geheel volgens plan
zijn er enige directe televisieuitzendin
gen verzorgd, die door tientallen mil
joenen mensen op aarde zijn gevolgd. De
televisieuitzendingen, onder andere in de!
kerstnacht om half vier Nederlandse!
tijd, waren misschien voor deskundigen
op het gebied van maanonderzoek wat
teleurstellend en ook voor hen die zich
in de afgelopen jaren hebben geïnte
resseerd voor foto's van onbemande
ruimtevaartuigen, maar dit ging over
geheel andere zaken. Daarbij moet niet
worden vergeten dat de opnamen van
onbemande capsules veel gedetailleer
der naar de aarde konden worden ver
zonden. Zii werden als foto in de cap
sule ontwikkeld en daarna in smalle
banden afgetast voor het overseinen
naar de aarde sredurende vrii lange tiid.
terwijl de «ürerte televisieuitzendinzen
uit de Apollo-8 werkten met een zeer
beperkt aantal beeldlijnen.
De dood op de weg
ARNHEM (ANP) Drie Amster
dammers. twee vrouwen en een man,
zijn dinsdagmorgen met hun auto ver
ongelukt op rijksweg 12. In <3e buurt
van Zevenaar raakte de auto ln een
slip. botste met grote snelheid tegen een
vangrail en vervolgens tegen enkele bo
men. Gedood werden de bestuurder W.
[Vos (20j, de 50-jarige mevrouw F. M.
de Waart-van oen Hoven en een onbe-
kende 52-jarige vrouw. Zij waren op j
i weg naar een sanatorium in Tsjecho-
Slowakije. waar de echtgenoten van bei- j
de vrouwen verpleegd worden.
AMSTERDAM (ANP) De 49-jari-
ge A, Oerleinans uit Amsterdam is don-
derdagochtend om het leven gekomen, I
j toen hij op rijksweg 1 ln do gemeente j
I Diemen met zijn wagen frontaal In bot-1
sing kwam met een auto. die bij eer. :n-l
haal manoeuvre op de door sneeuw glad
geworden weg slipte en op de verkeerde
weghelft terecht kwam. Zijn echtgenote
qn 20-jarige zoon. die bij hem in de au co
zaten, werden licht gewond en konden na
behandeling in het O L V-gasthuis in
Amsterdam naar huis.
De bestuurder van de slippende auto, de
21-jarige C. Boeve en diens 17-jarige ver
loofde W. van 't Hul. beiden uit Ooster-
wolde, moesten ernstig gewond in het
ziekenhuis worden opgenomen.
UTRECHT (ANP) - Qij een vcrkccra-
ongeluk in Utrecht la donderdagochtend
de 79-jarige mevrouw K. Bakkei-Ooster-
veld uit de Domstad om het leven geko-
De^O-jarige loodgieter J. van drc B. uit
Kockcngen reed op de Verlengde Vleu-
tenseweg, maar toen hij een auto pas
seerde raakte zijn wagen n een slip en
belandde in een sloot links van de weg.
De 79-jarige vrouw, rlie naasc hem zat,
I overleed kort na het ongeluk. De be-
stuurder liep slechts lichte verwondingen
i °P-
UDEN (ANP) De 18-jarige Maria
van den Heuvel uit Mill is dinsdagavond
i in het ziekenhuis te üden overleden aan
de verwondingen <iie zij maandagavond
opliep toen het voorwiel van de brom-
I fiets waarop zij reed er af liep.
A r> 1 RR-TRNTIF.I
Bovendien waren de televisieopna
men van de maan gemaakt door
enigszins verontreinigde vensters,
van de Apollo, terwijl de camera's' j
van de onbemande capsules geen last;
van dergelijke storingen hadden. On-I
getwijfeld zullen de foto's, die de
ruimtevaarders hebben gemaakt;
(enige tienduizenden in zwart-wit en!
kleur) en die zij meebrengen naar de1
f ADVERTENTIE)
0 vandaag voordeel
melk en puur
200 gram van 99. voor 89
aarde van veel betere kwaliteit zijn
en in detailrijkdom de eerdere op
namen van onbemande ruimtevaar
tuigen tientallen malen overtreffen.
Dat komt niet alleen omdat deze op
namen niet meer radiografisch naar
de aarde behoeven te worden overge
seind, maar ook omdat zij op veel
geringer hoogte werden gemaakt dan
die van onbemande verkenningscap
sules.
Dinsdagmorgen om ongeveer X. 15
uur zijn op rijksweg 12 drie men
sen (2 vrouwen e.n één man) uil
Amsterdam om het leven geko
men toen hun auto van de weg
af slipte en tussen de bomen te
rechtkwam.
DE BILT (GPD) Tijdens de.
kerstdagen zijn wij geleidelijk i
een koudere stroming van onsta
biele pOO'Hucht gekomen. Via de
Noordzee trekken daarmee
sneeuwbuien het land binnen. Gis
teravond lag in De B'll een
Brabant vroor het in de toog va.i
de avoild al j graden. Al tarn
op de weerkaart de situatie niet
echt winters worden gcuoeme^
lucht is niet te verwachtentoch
geeft dit weertype iionl'iiling tot
een wat winters karakter als ge
volg van de verspreide sneruio-
buien en de lichte en in het bin
nenland matige vorst in de nacht.
Overdag dooit het. weer een paar
graden. Alleen wanneer het hoge-
drukgebied bij IJsland zich naar
Scandinavië mocht gaan uitbrei
den, kan de kou tijdens het week
einde wat toenemen. Voorlopig
evenwel blijft het bij deze situatie
met liiehta(invoer vla de Noordzee
nog kwakkelen.
Nieuwe proeven
(Slot van pag. 1
meer in doorsnee, waarin de astronau
ten liggen. De cabine wordt vervolgens
met de stompe zijde naar voren ge
draaid, zodat hot hitteschild de door
wrijving met de lucht ontstane hitte
kan opvangen.
Kritiek moment
Een kritieke manoeuvre is die waar
bij de ruimtevaarders hun cabine zo
moeien sturen dat de hoek klein ge
noeg is om te veel hitte te voor
komen. maar toch groot genoeg om
erdoor te zorgen dat ze niet in de
ruimite worden teruggekaatst.
Op 7200 nieter hoogte openen zich
twee remparachutes, die de snel
heid terugbrengen en de cabine sta
biliseren. Op 3000 meter komen ver
volgens de drie hoofdparachutes in
werking. De snelheid valt dan sterk
terug. Op dal moment komen de hef-
schroefvhcgtuigen van het bergings
schip In actie om bemanning en ca
bine uit zee te halen.
Aangezien de landing een uur voor
opgang plaatsvindt moet deze operatie
in het donker gebeuren De hef3chroef-
vliegtuigen zullen de cabine opsporen!
met behulp van het knipperlicht waar-1
mee de Apollo-8 is uitgerust en mei
radio- en radarpeilingen. In radioge
sprekken die de ruimtevaarders donder
dagavond met Houston voerden zeiden
zij opgelucht tc zijn te kunnen consta
teren dat de aardbol steeds groter werd.
Zij gevoelden zich opgewekt en licha
melijk in goede conditie. Op dat mo
ment was het bijna kwart voor acht
(Ned. tijd) en bevond de Apollo-cabine
zich op een afstand van 193.905 km
van de aarde, die zij met een snelheid
van 6312 km per uur naderden.
grauw. Zonder kleur. Ziet eruit alsi
gipsmeel. Zoiets als grijsachtig kiezel-1
zand.... De Zee der vruchtbaarheid komt;
hier niet zo goed uit als gezien vanaf!
de aarde... De kraters zijn allemaal af-j
gerond. Er zijn er nogal wat van. Som-|
mige zijn nieuwer. Vele zien eruit
speciaal de ronde alsof ze getroffen!
zijn door meteorieten of een soort pro-'
jectielen... De wanden van de kraters'
zijn terrasvormig, ongeveer zes of zeven]
verschillende terrassen erlangs'
Terug
Na tien maal rond de maan te hebbe
gedraaid, schakelden de astronauten de!
motor van hun capsule weer in. Op de
avond van eerste kerstdag, overschreed]
do capsule het punt, waarop de Apollo-8
weer binnen de aantrekkingskracht vanl
de aarde kwam.
GOUDA (ANP) De 25-jarige Jorinus
Dikhooff, stroopwafelbakker in Gouda.
Is in de nacht van eerste op tweede
kerstdag door de kostganger van zijn
moeder in Gouda met messteken om het
leven gebracht.
Het slachtoffer, dat bij zijn moeder, die
weduwe is, woonde, kwam volgens de
politie regelmatig zwaar beschonken
thuis. Hij gedroeg zich dan zeer agres
sief. waarbij vooral de 46-jarige kost
ganger J. A. die taxichauffeur is. het
zwaar moest ontgelden.
Ook ln de namiddag van de eerste kerst
dag kwam de stroopwafelbakker dron
ken thuis en begon weer ruzie te maken.
Intussen kwamen een dochter van me
vrouw Dikhooff met haar man op be
zoek. De schoonzoon lukte het tenslotte
Jorinus naar bed te brengen, van waar
uit het slachtoffer bleef schelden en
vloeken. Om half elf vertrok het jonge
echtpaar, waarna ook mevrouw Dik
hooff naar bed ging. De kostganger
bleef nog even op om een sigaret te ro
ken. Even later hoorde de vrouw de
taxichauffeur naar boven komen, zich
naar haar beschonken zoon begeven en
daarna het huis verlaten. Toen de vrouw-
naar haar zoon ging kijken vond zij hem
bloedend ln bed. De snel gewaarschuw
de politie kon alleen nog constateren dat
het slachtoffer door twee messteken,
die waarschijnlijk de longen hebben ge
raakt. overleden was. De dader was in
tussen in zijn auto verdwenen. Tn de loon
van de tweede kerstdag heeft hij zich
gemeld aan het politiebureau Warmoes
straat te Amsterdam, waar hij in verze
kerde bewaring is gesteld.
STEFNWIJK ANp i - De 73-jange
mevrouw A de Nekker-van Dijk uit
B'esse (Fr), die in Steenwijk bij haar
kinderen logeerde en na een wandel ng
zaterdagavond spoorloos was verdwe
nen, is verdronken. Dinsdagmiddag ont
dekte een schipper in het Dolderka-
naal het lichaam van de vrouw onder
het ijs.
De kerstvlucht om de maan heeft bo
vendien de weg geopend naar het veel
grotere avontuur van een maanlanding.
Die kan echter door Amerikaanse ruim
tevaarders nog niet worden gemaakt
voor eind lente of begin zomer volgend
jaar. De Apollo-capsule, die thans in een
maanvlucht ié beproefd is slechts een
onderdeel van de combinatie waarmee
een maanlanding moet worden uitge
voerd. Daarvoor moet ook de ,maan-
taxi' nog bemand in de ruimte worden
beproefd tijdens de vlucht van de Apol-
lo-9, waarvoor de start inmiddels is be
paald op 20 februari a.s. Deze maan-
taxi moet twee van de drie Apollo-in-
zittenden uit een baan, zoals die met
kerstmis om de maan is beschreven,
naar de maan brengen en vandaar weer
terug naar de rondcirkelende Apollo.
Lukken de ruimteproeven met deze
maantaxi in een baan om de aarde in
februari dan wordt in april of mei de
bemande Apollo-10 met maantaxi naar
de omgeving van de maan gelanceerd.
Het is mogelijk dat dan twee ruimte
vaarders deze taxi tot op zestien kilo
meter hoogte langs de maan laten sche
ren alvorens naar de Apollo terug te
keren en dat pas met de Apollo-11 in
juli of augustus een eerste landings
poging wordt ondernomen,
Maar zelfs (le vlucht van april of mei
voorziet al in de mogelijkheid van een
landing, dat moeten de ruimtevaarders
dan terwijl zij op zestien kilometer
hoogte over de maan scheren besluiten
of ze dit waagstuk al of niet zullen
i ondernemen. Of men deze mogelijkheid
zal openen hangt ondermeer af van een
nadere studie van de huidige kerst
vlucht en de resultaten die gehoekt zul-
ien worden met de vlucht in februari.
Schrijver Wertheim
(64) overleden
DEN HAAG (ANP) In het Voor-
burgse ziekenhuis St.-Antónïushovc,
waar hij tweeëneenhalve week geleden
een operatie ondergtng, is op eerste
kerstdag in de leeftijd van 64 jaar de
schrijver M. Wertheim overleden, Wert
heim debuteerde met Isaac de Fuen-
tes.' Het laatste boek dal van hem ver
scheen was ,Er isgeen gisteren, er is
geen morgen.' Zijn stoffelijk overschot
zal om 11.30 uur ter aarde worden be
steld op de joodse begraafplaats in
Wassenaar.
MOSKOU (RTR) ,AIs Je een
jaar met twee anderen moet door
brengen in een ruimte van 12
vierkante meter, zorg dan dat je
geen spelletjes speelt, zelfs niet
schaakt, als je geen ruzie wilt
krijgen. Alle spelletjes kunnen
leiden tot een gespannen sfeer',
is de mening van de drie jonge
Russische geleerden die voor on
derzoek naar gedragingen van de
mens. een jaar lang opgesloten
hebben gezeten in omstandighe
den zoals die zich in de kosmische
ruimte voordoen.
De drie geleerden, dr Gherman
Manovtsev, de bioloog Andrei
Bozhko en de technicus Boris
Ulybysjev, hebben in hun cabine
geleefd van gedestilleerd water
uit hun eigen urine, van gedroogd
voedsel en van groente die in hun
eigen kasje was gekweekt. Op 5
november kwamen ze weer naar
buiten. Het experiment was tot
vorige week verzwegen.
moeten leven en werken onder die
omstandigheden, moeten met
zorg worden geselecteerd, meent
hij. ,De mannen moeten veel ge
duld hebben, fijngevoelig zijn en
meegaand". Degenen die uitgeko
zen worden moeten elkaar goed
leren kennen voordat zij aan een
ruimtetocht beginnen. ,Wij heb
ben een dergelijke periode van
aanpassing doorgemaakt en we
ten dat het niet altijd even ge
makkelijk gaat', aldus Manovtsev.
Goede conditie
Manovtsev dat dat eerst wel
moeilijk was ,maar we vergaten
al gauw dat er iets ongewoons
aan was. Het water bleek goed
van kwaliteit en smaak'. Een
groot deel van hun tijd hebben zij
doorgebracht met gymnastiekoe
feningen. Hun eetlust bleef nor
maal, ondanks het beperkte dieet.
Zij werkten vijf dagen per week
en bij toerbeurt kookten zij. was
ten af en hielden zij hun verblijf
schoon. In hun vrije tijd konden zij
boeken lezen, naar de radio luiste
ren of tv kijken of óe bandrecor
der laten spelen.
De órie zeggen in een vraagge
sprek met de Prawda dat zij ,geen
ernstige conflicten' gehad hebben.
,Er waren natuurlijk ogenblikken
van spanning, maar die hebben
wij met succes bestreden', zei Ma
novtsev. Ploegen die met elkaar
De drie mannen zijn enkele we
ken in het ziekenhuis onderzocht
en in prima conditie bevonden. Op
de vraag hoe zij zich voelden toen
zij moesten drinken antwoordde
MOSKOU - Drie Russische des
kundigen hebben een jaar afge
zonderd doorgebracht onder om
standigheden die voorkomen bij
een langdurige ruimtevlucht. De-
arts Gherman Banovtsev, de tech
nicus Boris Olybysjev en de bio
loog Andrei Bozcbo hebben van
5 november 1967 tot 5 november
van dit jaar in een luchtdichte
kamer verbleven. Zij waren
slechts via. een videofoon met de
buitenwereld verbonden.
Moskou in
Soms kregen zij een overweldi
gend verlangen om naar buiten
te gaan ,om Moskou in te gaan.
vooraJ tijdens de herfst'. Ulybys
jev zei: .dikwijls verlangde ik
naar mijn gezin en vrienden, en
dikwijls wilde ik in de bossen
gaan wandelen'. Bozhko: ,ik leed
er onder dat ik mijn vrienoen
niet kon zien. Maar we onder
drukten deze gedachten en ver
langens. Wij hadden de cabine
kunnen verlaten als we gewild
hadden. Maar niemand van ons
heeft dat gedaan, uit ijdelheid.
Per slot van rekening namen we
deel aan een uniek, buitengewoon
belangrijk experiment'.
ADVERTENTIE
Tv-show
Om 22.: ___o„
snelde Apollo-8 met 6730 km per
naar de aarde terug, waarvan hij op dat
moment nog 178.067 km verwijders was.
Met een laatste .televisie-show' nam de
Apollo-bemanning donderdagavond af
scheid van haar miljoenen kijkers tel
lend publiek op aarde. De camera van
het ruimteschip liet de aardbol zien in
beelden die de beste waren die de Apol-
lo-8 op haar reis naar en van de maan
heeft uitgezonden.
Eerste mensen
EN SCHENK OP ZO'N MOMENT IETS BIJZONDERS: IRISH COFFEE
Betoverend, heet en zwart met blanke
slagroom en 'n fikse scheut geurige Ierse whiskey
Vraag recept bij uw slijter/wijnhandelaar
of bij de importeur: SCHAEFERS WÜRDEMANN N.V. - AMSTERDAM
IRISH WHISKEY
De
psie
Helden do
maan op de vooravond van kerstmis.
king van de lioofunio.iu die het ruini-
iliip zodanig moest afremmen dat
liet. r
ti
i de
i lieei
ichie-
speelde zich al aan de achter
aan! van de maan, toen het radio
contact verbroken was. De vluclitlei-
cling op aarde hield <l< adem in. Na
ruim een half uur gespannen wach
ten kwam het vorlossc de teken. Een
juichende NASA-functionaris meldde:
,hot is gelukt. De Apollo-8 is in een
baan om de mnnn'.
De astronauten meldden dat de hoofd
motor volgens schema iets meer dan
vier mini ut en had gewerkt. Op het mo
ment van de ontsteking bedroeg com
mandant Bormans' hartslag '30 - even
veel als op het. tijdstip v; t de lance
ring, 69 uur tevoren. Toen hot radio
contact weer hersteld was de hartslag
weer tot normale 78 tol 80 gedaald.
Lovell vertelde tijdens de eerste om
wenteling: ,de maan is overwegend
DEN HAAG (ANP) Koningin
Juliana heeft woensdag, zoals
gebruikelijk, een kerstrede gchou-
dv..i. De rede werd uitgezonden in
een nationaal programma over de
dr .- Hilversumse radiozenders. De
tekst luidde:
,Als men na een bewogen jaar
een vredig rustpunt vindt, zoals
naar zijn aard het kerstfeest is,
dan krijgen onze hoofden en onze
harten gelegenheid om even tot
stilte te komen. Flitsen uit ons
persoonlijk leven, te fel of te
lauw vliegen eerst can nog
lungs ons heen. besel van ver
driet of van geluk. En dan ook
de beelden, die er de tekenen van
zijn dat wij leven lussen stuip
trekkingen van een oude tijd en
barensweeën van een nieuwe tijd.
Bij deze laatste zien we ener
zijds tot onze ontzetting nog tel
kens het barbarendom dichter
bij of verceraf waar het mens
dom nog maar niet bovenuit lijkt
te komen. We willen er aan ont
groeien, al generaties lang, maar
het belaagt ons tot onze ontstelte
nis steeds weer. Anderzijds is er
in onze samenleving een geweldi
ge worsteling gaande om zichzelf
te begrijpen, aan te pakken en |.e
verjongen. We zoeken naar het
nieuwe ritme voor vandaag en
morgen. Er is iet:s tragisch in, dat
de oudere generatie, waarvan zo
velen het leven moedig en fris
begonnen zijn, met hoge Idealen,
gezamenlijk niet meer heeft opge
bracht dan de som van ce tegen
woordige maatschappij, 't Zou fout
zijn, als de ouderen de moed op
gaven, en zij mogen vaak de vlam
herkennen, die brandt op de fak
kel, die door het jongere geslacht
wordt vereer gedragen, a.ls het
vuur dat ook hen gedreven heeft.
Ook al is dat herkennen soms niet
makkelijk.
Bij al, wat wij mensen zien als
schemering of als donkerte, wor
den wij als het goed is veront
waardigd en niet weinig ook.
Dit woord verontwaardiging
geeft zelf aan, dat wij dan de
herovering van de menselijke
waardigheid moeten zien als de
lichtende uitkomst. Kunnen wij
ooit de waarde en de waardigheid
van leder van onze medemensen
hoog genoeg schatten? Waarom
zeggen we zo gauw: ,we zijn maar
mensen?' waar we allen ergens
ons eigen tekortschieten voelen,
vergeten we maar ai te gemakke
lijk dat het mens-zijn voor ande
ren en voor onszelf, voor allen,
voor waarde en kracht inhoudt, en
wat wij, een ieder van ons, 'n cui-
zelingvvekkende mogelijkheden
hebben. En toch: wij worden als
mensheid heel geleidelijk aan rij
per, en zo leren wij bijvoorbeeld
ook eindelijk meer zelfstandig te
denken.
Al zijn je eigen zienswijze
en oordeel ook eenzijdig, toch voe
len we allen meer en meer, naar
mate we bewuster leven, dat je
eigen inbreng de moeite waard is
en mag meetellen; en cat dus jouw
stem en je hele persoonlijkheid
ook van belang zijn. Medeverant
woordelijkheid kan licht een ge-
luks-gevoel ten gevolge hebben.
En er is nog meer, er kan een
vorm van gemeenschap uit ont
staan, die geneigd is dat moder
ne eenzaamheidsgevoel weg te
dringen, en ook dat gevoel van
leegte en van verveling, dat me
nigeen zo drukt. Naast de zorg
voor eigen huis en haard' is er
zoveel, dat roept en schreeuwt om
onze aandacht en medewerking
dichtbij en veraf. Hoorden wij dit
roepen niet dan zouden we ons,
als op een verlaten eiland beang
stigend alleen voelen. In dit ver
band noem ik hier het woord liefde
Maar wat is liefde? Het is de
drijvende kracht van alles in de
wereld. Ga maar na: we worden
er uit geboren. Als we goed wor
den opgevoed is het daardoor .We
worden er door aangezet tot da
den, Cle onszelf soms verbazen.
We kunnen niet zonder leven.
Liefde is een zich aangetrokken
voelen tot iets, een ergens mee
verbonden zijn, een bewogenheid.
Dit kan worden tot een daden
drang, ja. een helemaal ergens ln
opgaan, zelfs een verrukking. We
komen er door in beweging, om-
bancelen drijft. Hoe zouden we an
ders ergens warm voor kunnen- lo
pen, ons ergens aan geven
't Merkwaardige daarbij is, dat
alleen de eigenliefde onvruchtbaar
is. Overal waar die in het spel is,
wordt de opzet onzuiver, omdat
het harteloos is. Harteloosheid
maakt ernstiger fouten Can dom
heid schept d'e wezenlijke ge
varen. Al wat braak ligt, al wat
voortsuddert, al wat verwoest
wordt daarbij ontbreekt de lief
de. Die Is daarentegen werkzaam
al waar vruchten kunnen worden
verwacht. Liefde is de snijbran
der. die alle vastgedraaide onont
warbare knopen kan stukbranden.
Mede-menselijkheid, maar dieper,
hoger, feller: want komende uit de
goddelijke krachtstroom. Wie
Kerstmis viert, viert .God-in-men-
sengedaahte' En alle liefde tot
de mens is ook zichtbaar gewor
den Godsliefde. Deze krachtbron
zelf overstroomt alle leven en dood
en de afgronden die er zijn buiten,
boven en onder ons aards bestaan
en vult die met vrede. Mede
betrokken te zijn, mede actief te
zijn bij de lotsbestemming van
onze aarde, dat is ce hele nuch
tere en vooral heel ernstige uit
daging, die kerstmis ons opnieuw
brengt, 't Lijkt me dat we die be
antwoorden, als we de uitdaging
van de zo snel veranderende we
reld en van ce aanstromende toe
komst aanvaarden. Ut wens U
goede en bewuste kerstdagen'.
Pastoor niet bij overdracht
(Vano
e correspondent)
ROME (GPD) In de wijk Isolotto
in Florence is gebeurd wat de paus
had gevreesd: er is dit jaar in de kerk
geen nachtmis opgedragen en ook geen
enkele mis gedurende de kerstdagen.
Dinsdag voor kerst zouden kerk en
pastorie als geheel worden overgedra
gen aan de pastoor ad interim mgr i
Panerai. Hij was met een vertegen-1
woordiger van de bisschoppelijke cu
rie en een ambtenaar van de prefec
tuur in de pastorie, maar de ontsla-
gen priester don Enzo Mazzi. die de
stukken moest ondertekenen, het zich
niet zien. Toen men don Mazz ten
slotte opbeide in de woning van vrien
den waar hij tijdelijk onderdak ne...
gevonden. verklaarde hij niet te kun
nen in verband met zijn zwakke ge
zondheid en bovendien geen uitnodiging
van de bisschoppelijke curie te hebben
ontvangen. Daarop moest de overdracht
worden uitgesteld. Mgr Panera: deel
de mede. dat onder deze omstandig
heden de nachtmis onmogelijk kon door
gaan.
Dinsdagnacht zijn talrijke parochi
anen in de kerk bij elkaar gekomen
om te»spreken over de gebeurtenis
sen van de laatste dagen. Eerste
kerstdag hielden ruim 1700 volgelin
gen. van don Mazzi een bijeenkomst
in de kerk. waarbij door leken de
delen van de evangeliën werden voor-
Lommerd
Paus Paulus heeft dinsdag kleding en
.linnengoed gekocht die de armen van
Rome in de loop van het jaar bij de
'bank van lening in deze stad hadden
verpand. Hij zal ze aan de eigenaars
teruggeven. Het Vaticaan maakte be
kend dat de paus een speciaal bedrag
voor dit doel had gereserveerd.
Slaking
Stakende geestelijken in verscheidene
Argentijnse steden hebben geen kerst-
missen opgedragen als protest tegen
,een wereld die wordt geregeerd door
oorlog en gebrek'. In Corrientes hiel
den 15 priesters, drie dominees en zes
leken een hongerstaking van 50 uur.
.bij wijze van protest en boetedoening'.
Staalfabriek
Visser verdronken
DELFZIJL (ANP) Woensdagmorgen
is uit het Oude EemsKanaal te Delfzijl
het stoffelijk overschot opgehaald van
cle 20-jarige J. S. H. J. Bakker, ma
troos van hel Urker visserschip UK
175. De matroos werd sinds dinsdag
vermist. De ,UK 175' had een dag
eerder met andere Urker vissersche
pen ligplaats gekozen In Delfzijl.
Paus Paulus heeft temidden van de
arbeiders van de nieuwe staalfabriek
in .aranto de kerstnachtmis opgedra
gen. Hij verruilde de renaissancepracht
van het Vaticaan voor aan altaar van
staal om. zoals hij zei. de kloof tussen
de kerk en de wereld van de arbeiders
te overbruggen. Op een elektrische lor
ry werd de paus de staalfabriek binnen
gereden. waar hij werd toegejuicht door
15.000 aanwezigen, onder wie meer dan
5.000 arbeiders van de fabriek.
Na een rondtocht door het fabrieks
complex nam hij geschenken van ver
tegenwoordigers van de bevolking in
ontvangst miswijn van een landar
beider, brood van een visser, de mis
kelk van een arbeider in de munitie
industrie. en van een staalarlwider een
blok staal, verpakt in een olijfhouten
kistje, symbool voor de samensmelting
van de eeuwenoude olijfcultiuir en de
moderne industrie van Taranto.