KERST 1968: HULP AAN
KINDEREN IN NOOD
RAPPORT UIT LIBREVILLE: BIAFRAANTJES LIJDEN GEEN
HONGER MEER
ARABISCHE, VIETNAMESE EN
BIAFRAANSE KINDEREN
IN ONS LAND
kerst '68
provinciale zeeuwse courant
UTRECHT (GPD) In een hoek van een kinderiaaltje in
het Sint Antonius-ziekenhuis te Utrecht spelen vijf kinde
ren tikkertje, ze rennen rond de bedden en hebben uit
bundig plezier. Twee van hen zijn donker-ogig en spreken
een andere taal. Zij zijn Hania en Zakyia om precies te
zijn Hania Abed el Rahman Abu en zakyia Khaled el Ras-
heida, volgens hun Palestijnse paspoorten negen en acht
jaar oud, maar naar Zakyia bij hoog en laag volhoudt 12
en 10 jaar.
Hania en Zakyia zijn twee van de enkele tientallen oorlogs
slachtoffertjes uit verre landen die in Nederland worden
verpleegd. Zij de beide meisjes zijn afkomstig uit
de Gaza-strook in Israël. In de kinderkliniek Oud-Bussum
bevinden zich vijf zieke kinderen uit Biafra, verdeeld over
Arnhem en Den Haag zijn er vijftien Vietnamese kinderen
en sinds vorige week zijn in een Arnhems ziekenhuis op
nieuw vijf Biafraanse kinderen opgenomen.
De meesten hebben het Sinterklaasfeest in Nederland meege
maakt en allen zullen straks zien hoe de lichtjes aan de kerst
boom worden ontstoken. Vreemde gebruiken in het voor hen
vreemde Nederland
Precies 27 kinderen uit gebieden met honger, armoede, gevaar
Ze worden tijdelijk vertroeteld in welvarend Nederland en zul
len aan deze kersttijd een herinnering behouden aan warmte,
behaaglijkheid, vreugde en bescherming. Straks keren zij terug,
genezen, gezond, gesterkt en wellicht met een dankbaar gevoel
jegens het hulpvaardige Nederland. Dat laatste zal wel een
beetje ten onrechte zijn, de hulp van Nederland aan kinderen
in noodgebieden is nog gering. De komst, het verblijf en de
verzorging van de 27 kinderen is in feite slechts mogelijk ge
worden door de naastenliefde van een handjevol mensen
VERMINKTE GEZICHTEN
in>, yêneesku
i Nederland.
idige behandeling uil de
Neem Hania en Zakyia, twee door oorlogshandelingen ver
minkte meisjes. Er zijn er duizenden zoals zij, kinderen met
kapotgeschoten gezichten, geamputeerde ledematen of verwaar
loosde brandwonden. Hef is maar toevallig dat juist Hania en
Zakyia in het Utrechtse ziekenhuis zijn terechtgekomen. Zij zijn
bij toeval ontdekt door een Nederlandse vertegenwoordiger
van de stichting Terre des Hommes, de organisatie die zich
bezig houdt met hulp aan kinderen in nood. De beide meisjes
zijn gevonden in een vluchtelingenkamp. Op 26 september
kwamen zij op schiphol aan, Zakyia, wier gezicht aan de linker
kant door een kogel is doorboord en die een groot stuk van
haar mond miste en Hania die aan het oorlogsgeweld een ver
schrikkelijk litteken van oor tot oor dwars over het gezicht hqd
overgehouden Er was wat geld, maar niet veel. Terre des Hom
mes kreeg echter van de vereniging van plastische chirurgen de
verzekering dat de kinderen gratis zouden worden behandeld
Het is al enige maanden stil rond de meisjes, men schuwt iedere
publiciteit. Het kost dan ook moeite de behandelend genees
heer, de Utrechtse plastisch chirurg Dr. L. Koens aan het spreken
te krijgen Als hij het tenslotte doet, zegt hij: ,lk wil het doen
in de hoop dat hierdoor meer mensen bereid zullen zijn te
helpen, met geld of op andere wijze. Er wachten nog duizenden
kinderen op hulp. Misschien dat de kersttijd de juiste tijd is
om hierover eens na te denken. Misschien ook dat er van de
kerstgratificaties een kleinigheid kan worden overgeschreven
op giro 646900 van Terre des Hommes Met geld kan men won
deren doen in de noodgebieden'
Dr Koens had nog nooit van de stichting Terre des Hommes
gehoord voor hij op de avond van de 27ste september in de
krant het verslag las over de aankomst van de beide Arabische
kinderen op Schiphol ,lk werd er door getroffen, en ik heb
meteen prof Van Creveld opgebeld, die met de zorg over de
kinderen was belast Ik zei hem dat ik de meisjes graag zou
willen behandelen Niet omdat het Arabische kinderen zijn,
daar heb ik geen ogenblik bij stil gestaan. Maar gewoon om
dat het hie' twee hulpeloze kinderen betreft. En wat maakt
het mi| nou uit of ik er een paar patiënten bij heb die niet
betalen
Zes weken geleden ueeft dr Koens zi|n patiëntjes opgehaald uit
de kinderkliniek van Dr. Van Creveld, .Omdat ik werk in het
Sint Antoniusziekenhuis heb ik de directie daar gevraagd of er
twee bedden gratis ter beschikking konden komen; dat was
onmiddellijk voor elkaar. Wat me bijzonder heeft getroffen is,
dat iedereen onmiddellijk klaar staat om iets voor de kinderen
te doen. Want met een gratis bed, gratis eten en een gratis
dokter ben je er niet Ik moest bijvoorbeeld het laboratorium
inschakelen, röntgenfgoto's laten maken en een tandarts te hulp
roepen. Hef bleek geen enkel probleem. Niemand vroeg geld.
De kinderen hebben kleren en speelgoed en met Sinterklaas
waren er ook pakjes voor hen Niemand vraagt waar het van
daan komt Waarschijnlijk hebben de zusters onder elkaar
wat gedaan. Kijk, zoiets is hartverwarmend'.
De dokter is verrukt van zijn patiëntjes. ,Ze spreken geen woord
Nederlands, maar het is leuk om te zien hoe nauw het contact
is tussen hen en de andere kinderen op de zaal. Het zijn ook
vrolijke kinderen, ze giechelen de hele dag. Gelukkig kunnen
ze lezen en schrijven en er gaan dan ook regelmatig brieven
naar hun ouders Er komen ook brieven terug die kennelijk door
anderen zijn geschreven omdat hun ouders zelf niet kunnen
schrijven'
TERUGKEER PROBLEEM
zou gaan doen, ze vonden het prachtig, hoewel ze in de ope
ratiezaal niet zo enthousiast meer waren Maar dat is naluurl jk
logisch. Zakyia was er het ergst aan toe. Op dit ogenblik zijn
we zo ver dat het gat uit haar mond weg is, ze kan de lippen
weer sluiten en tenslotte zal het lijken alsof ze aan een ,haze-
lip' is geholpen'
Wat er in de toekomst gaat gebeuren, staat nog met vast D'
Koens: .plastische chirurgie is een zaak van geduld, eigenlek
zou ik nu een half jaartje moeten wachten en dan het werk
voortzetten. Ik zou het graag afmaken. Twee Arabische mede
werkers van de Wereldomroep hebben zich al bereid verklaard
de kinderen in hun gezinnen op te nemen tot de volgende ope
ratie. Dat is natuurlijk geweldig', maar aan de andere kant
schept het ook problemen. Deze kinderen en dal geldt ook
voor de andere slachtoffer'jes in ons land zijn hier in een
paradijs terecht gekomen. Ze beleven iets wat 'nen nog nooit is
overkomen. Maar hoe langer ze blijven, hoe moei!i|ker het ze:
zijn om weer terug te vallen in hun armoedig bestaan. En eens
moeten ze terug naar hun ouders, dat staat zonder meer vast.
Persoonlijk vind ik dat een verschrikkelijk ietsde kinderen
na al die verwennerij weer aan hun lot over te laten. Maar er
zit niets anders op'
De stichting Terre des Hommes, die de kinderen naar Neder
land heeft gehaald, is pas enkele jaren geleden in Nederland
opgericht, naar voorbeeld van de Zwitserse zusterorganisatie.
Zij wil kinderen helpen die in nood verkeren, zonde- daarbij
te letten. BestuurskJ-
van de stichting
op politiek, religie of ras te letten. Bestuursleden en ande-e
leden werken belangeloos en de heer J. Z Bri: van de s' chtmq
wil er graag aan toevoegen: ,en vooral onmiddellijk, er bl H
Over de medische behandeling: ,Via de tolk een Arabisch
sprekende medewerker van de Wereldomroep, die als een
vader voor hen is heb ik ze precies verteld wat ik met ze
bij ons geen cent aan de striikstok hangen. Als wij horen dat
er medicamenten of andere dringende zaken nodig z jn, pro
beren wij die los te bedelen of met geldgir'ten te kopen en
sturen wij die zo spoedig mogelijk. Wie plaatselijke hulpacties
wil organiseren voor de kinderen in Vietnam, Biafra of elders,
kan bij ons inlichtingen krijgen; postbus 8609 in Den Haag'.
Een jongere organisatie is de Stichting Luchtbrug Biafra (giro
200100), die het financieel mogelijk heeft gemaakt dat Terre
des Hommes vijf zieke Biafraanse kinderen naar Nederland
kon laten overkomen. De kinderen van zes tot dertien jaar
oud, lijdend aan tuberculose en pleuritis, worden verpleegd in
de kinderkliniek van prof. Van Creveld
Voorzifter J de Hoop: ,Wij hebben als bestuursleden alvast
f 50-000,bijeengebracht om de kosten op te vangen, Eigenlijk
heeft het me wat teleurgesteld dat zo weinig mensen geld voor
dit doel hebben gegeven. Misschien ligt het aan ons dat wij
niet genoeg aan de weg hebben getimmerd. Er is zo ontzettend
veel nood onder de Biafraanse kinderen. En hef is eigenlijk be
trekkelijk eenvoudig om hulp te bieden: nl. door gewoon geld
te geven. Met geld kunnen er ter plaatse noodziekenhuizen wor
den gebouwd, kunnen medische teams worden uitgezonden en
is er volop voedsel te koop. Laaf men dat vooral beseffen als
men zich met de kerstdagen te goed doet aan de weelde die
ons omringt. En wat is er dankbaarder dan iets te geven voor
een kind
(Van onze speciale verslaggever Jean Burfin)
,Nu kunnen ze spelen en lachen. Nu hebben ze geen honger
meer en zijn ze niet meer bang'.
De zuster kijkt met een gevoel van -ankbaarheid over de
schare heen: 85 Biafraanse meisjes van tussen de 3 en
5 jaar Ze zitten als kuikens aan haar rokken, hier in de
Cite Sainte Marie in Libreville, een van de opvangplaatsen
voor vluchtelingenkinderen die onder de hoede van Père
Pit.us vallen. Veel dragen nog rond de hals het houten
labeltje met een nummer erop dat ze die nacht in Biaffra
hebben gekregen die nacht, toen zij haastig in een oude
DC-4 werden gedreven en dat toestal hals-over-kop startte,
met alle lichten uit en nog nauwelijks op hoogte al achter
volgd door de lichtspoormunitie.
De eerste kinderen arriveerden in Libreville in de nacht van 11 op
12 september 't Waren er 33. allen in stervensgevaar en allen
wezen, hun ogen wijd-opengesperd en wild-schreeuwend om het
vreselijke dat zij hadden gezien- hun vaders en moeders voor hun
ogen afgemaakt als beesten, door de onmensen die uit het bos
waren gekomen.
Er is een overmaat aan liefde, aan geduld en aan moederlijke zorg
voor nodig geweest om die beelden in hun herinnering terug te
duwen Dat begint nu te lukken het zijn tenslotte nog zulke jonge
kinderen: zij spelen en lachen en zij leven bijna weer als gewone
kinderen.
In de Cite Sainte Marie moest alles worden geïmproviseerd, men
had er op niets gerekend. De oude kathedraal was de eerste ver
blijfplaats van de kinderen Maar de transporten bleven komen tot
er m totaal 1.400 kinderen waren gearriveerd. Mee- dan de helft
van hen passeerde daarbij de Cite Toen er in de kathedraal geen
plaats meer was. werd m de nabije technische school ruimte ge
maakt. tussen de machines. Pater Pinus nam de leiding in handen
en iedereen die maar kon, hielp Er werden werkdagen gemaakt
van achttien uur. maar niemand klaagde In één week werden er
zeshonderd ijzeren kinderbedjes in elkaar gezet
Een vrijwilligster van de .Internationale Lekenhulp kwam pater
Pinus terzijde staan Haar naam- Gabrielle Glorieux. maar alom hier
beter bekend als .mademoiselle' Zij is een Belgische en heeft grote
ervaring met kinder-vluchtelingenkampen Voor zij hier kwam, had
zij juist zes taar bij de Palestijnse kinderen in lordanië gezeten
De pater en .mademoiselle werden al spoedig bijaestaan door van
alle kanten toestromende hulpkrachten: -eligieuzen, verpleegsters,
onderwijzeressen. Biafraanse, Ierse, Gabonese, Fransen en twee
Nederlandse meisjes De meesten van hen werken zonder salaris:
zij beschouwen zichzelf voldoende betaald wanneer zij op de snuit-
les van de Biafraantjes weet een lach hebben kunnen brengen.
.Al onze kosten zijn gedragen door Caritas Internationa' zeg-
pater Pinus. In oktober toen de vluchtelingenstroom over ons heen
dreigde te spoelen, hebben we helemaal geleefd an wat via Caritas
uit Nederland aan giften was ontvangen, in november dreven we
in hoofdzaak op Duitse giften Frankrijk heeft ons geld en mensen
gestuurd, het Franse Rode Kruis betaalt het transport van Biafr.-
naar Gabon De Franse regering heeft voor de ernstige zieken e-
gewonden een ziekenhuis neergezet bij de ingang van de stad
voor de taak een stadje voor 400 kinderen uit de grond te stampen.
Er is al een achtklassige school gebouwd. De houten paviljoens zijn
geverfd en ingericht door Franse en Ierse religieuzen en Biafraanse
onderwijzeressen die er les geven in het Engels en lbo. Op 13 de
cember zijn de laagste twee klassen in gebruik genomen. De klein
tjes hier hebben hun speelgoed en hun leermiddelen uit Nederland
ten geschenke gekregen.
Pater Pinus heeft vervolgens een centrale keuken gebouwd en is
nu bezig met een reusachtig slaapgebouw, 125 meter lang en 12
meter breed. Deze hal zal worden verdeeld in zeven zalen, waarir
de kinderen in leeftijdsgroepen zullen worden ingedeeld. Tenslotte
moet hij nog twee ziekenzalen bouwen, een laboratorium, een apo
theek en een sanitair blok. De Franse sectie van Caritas heeft daar
de fondsen voor beschikbaar
Midden in deze bedrijvigheid loopt de verslaggever op tegen twee
Nederlandse meisjes .opvallend door hun lengte: Nelleke van den
Akker en Maria de Graaf, de een uit Den Haag, de ander uit Leiden.
,Wij hoorden dat er hier mensen nodig waren om de kinderen te
helpen en zijn gekomen met een chartervliegtutg voor de Hol
landse sectie van Caritas. .Mensen in nood' Via Sao Thomé zijn we
in Libreville terechtgekomen. Eigenlijk zouden we hier maar twee
maanden blijven, maar dat zal wel langer worden zeggen ze
De kinderen zijn gek op ze Iedere middag laden ze er twintig tot
veertig van in hun oude vrachtauto en rijden er mee naar het strand.
Ze zijn er zelfs in geslaagd de kleine Biafraantjes Nederlandse
kinderliedjes te leren en die worden dan uitgevoerd met dezelf
de gebaren als in Nederland. Wanneer men constateert dat dat toch
eigenlijk merkwaardig is zeggen Nelleke en Mana: .Maar 't zijn heel
oientere kindertjes dat moet u met vergeten."
Wij verwachten tegen Kerstmis een vliegtuig uit Nederland en
zullen er een groot feest van maken. A'e kinderen krijgen kleren,
speelgoed en snoep'. Nelleke en Maria hebben al hee! wat ge
schenken uit Nederland kunnen ronddelen. Gelukkig zijn zij niet de
enigen. De Franse missiezusters zien eveneens uit naar een vlieg
tuig met speelgoed.
Onze kinderen krijgen een prachtig kerstfeest', denkt pater Pinus
tussen de balken en binten van zijn nieuwbouw. Hij ziet al ge
beuren en trekt er voldaan bij aan zijn pruttelende pijp
rater Pinas in Libreville, wie geen moeite ie veel is om de. Biaf-raanst kinderen hel leed,
dat zij hebben geleden, te doen vergeten.
STADJE
Efficiënt en met organisatorisch inzicht heeft pater Pinus de enorme
moeilijkheden van de begintijd overwonnen. Momenteel staat hij
tien paar maanden geleden waren deze Binfraan$e kinderen bijna van honger gestorven. Dank zij een liefdevolle verzorging
in Libreville zijn zij alweer aardig opgeknapt.