VREDE IS ELKAAR
NIET KNIJPEN'
4'. A
<7;. j
V,VW**
i,
'KAPELAAN SCHOENMAKERS:
,DENK IN WERELDFORMAAT'
MEVR. KOEVOETS:
.VREDE IS
EEN GROTE
ZONNESTRAAL'
FLIP FEU: .WEES EEN
STIMULANS
VOOR DE ANDER'
EMY EN WILLY:
,WE PRATEN
SAMEN WEL 'S
OVER GOD'
kerst '68
.ISSING^N - Wat is veda? E. i abstract begrip
Niet tastbaar. Vrede is wel geestelijk voelbaar -e.',
sterk zelfs. En vormbaar Echte vrede kan worden
gevormd. Te beginnen bij de kleinste mensj o- der
ons: de klei ters. Het is de taak n de volwassenen
deze kinderen in hun prille stadium het. begrip zo
duidelijk en aannemelijk mogelij uit te leggen
Want uiteinaelijk moet de ware vredestoestand uit
de mensheid zelf ontstaan.
Vijfjarige Roosje Poppe uit Vlissingen weet niet
p ecies wa het woord vrede betekent; wel weet zij
h 'el goed welke bedoeling er achter schuil gaal
Vrede is voor haar:dal je niks doet als ze me
knijpen. Ln je moet altijd lief zijn Als ze schieten
zijn ze sto op de t 'evisie hc' ik do wel 's
gezien, dan schieten ze iemand.' Kerstmis betekent
voor Roosje niet meer en niet minder dan wat het
feest bij alle k.nderen v" haar leeftijd betekent
,De boom staat nu nog buiten. Heel dicht bij de
deur. Straks e overal r*>ooi lichten balletjes.
Juist tijdens de kerstdagen staat een ieder .abnor
maal' lang stil bij de vereldv: 'e. Letterlijk en fi
guurlijk. Toch blijkt telkens weer dat deze twee
dagen overpeinzing tevergeefs zijn en iveinig vrucht
provinciale zeeuWse courant
x oor de werkelijke vred opleveren. In feite be
heersen er z-lfs op die twee dagen nog geen vol
komen rust er-, vredehier en daar in de werelo
rommelt het toch door. Is de .heilige' tijd verstreken
dan sloft le wereld weer langs het spnqr van haal
geweld en oorlog, alsof er nooit een vredesfeest
geweest is. Men zou zelfs geneigd zijn te denken
dat niema d van de werkelijke inten 'e van dit
feest is doordrongen. Komt lie wel ooit zo ver, da xx
zal er ee b°staa.n worden geschapen, dat slechts
goed kan zijn Een Am aanse quaker heeft daar
om simpelweg eens het v ■edesbegrip verklaard door
te zeggen: Vrede is het goede leven'. In wezen keni
de kleuter het .goede leven' al, maar dat wordt later
door de wereldse onvrede w~er vervaagd. Uit de
volgende zirsnede van ee-. kleutertje blijkt, dat de
gedachten bij vijf nog onbevangen zij-.
4nja de Nooxjer (5) uit Vlissingen weel ook al enigs
zins te vertellen hoe zij in haar jonge gedachten de
vrede en de liefde beier Op haar manier zegt ze
over de vrede: ,Da.t is lief zijn voor mamma en
pappa en m'n zusje!' Maa Kerstmis ziet zij
weer net als Roosje: de glorie van een verlichte
denneboom in de huiskamer. .Kerstn is is, dan ga je
met mammie een boompje kope- en dan zomaar
.i.yeljes opnangen vogellj-s sn balletjes, t.
■nel echte kaarsjes Ik mag -. niet aansteken, wan
Ian branc ik mijn vinger'
Anja de Nooyer (5) uit Vlissingen weet ook al enigs
zins te vertellen hoe zij in haar jonge gedachten de
vrede en de liefde beleeft. Op haar
ze over de vrede: ,Dut ts lief zijn x
pappa.... en m'n zusje'. Maar Kerstmis ziet zij weer
net als Roosje: de glorie van een verlichte denne
boom in de huiskamer. JLerstmis is, dan ga je met
mamma een boompje kopen.... en dan zomaar din
getjes ophangenvogeltjes en. balletjes. En met
echte kaarsjes. Ik mag ze niet aansteken, want dan
brand, ik mijn vinger'.
[T
4-,
'V
«t-it.
OOST-SOUBURG .Eigenlijk is het teleurstellend dat de mensen
vredesweken moeten organiseren om tot een echte vrede te komen
Ik ben trouwens bang dal zo'n weekje niet veel zal helpen, ot de or
ganiserende comités zouden 52 stuks per jaar op poten moeten zet
ten en dan nog ik geloot niet dat het iets zal uitmaken'.
Bepaald optimistisch kiinkl deze uitlating van de negentienjarige Flip
Feij te Oost-Souburg niet Terwijl men tegenwoordig nogal in de ver
onderstelling verkeer| dat alle ieugd springend enthousiast aan vredes
demonstralies wil meedoen Nee, Flip ziel de uitkomst, de weg naai
de ware vrede, niet via het eindeloos demonstreren .Het heeft volgen.1
mi| geen enkele zin mei spandoeken rond te lopen en marsen te
houden Hel klinkt misschien als een vloek, maar ik vind het boven
dien dom een wapenstilstand mei Kerst af ie kondigen, Als die paai
dagen voorbij zijn, dan schieten ze elkaar toch weer overhoop Voor
een handtekening ben ik nog wel te porren Zo van geef die knaap
wat te eten. Hiermee bedoel ik dal dit hel makkelijkste is wat je
kan doen, terwijl het niks uifstukt Want als ze bij me zouden komen
net de vraag of ik zoveel procent van mijn geld wil afstaan, dan zou
k daar niet aan mee doen Het is gebleken dat het aeld niet terecht
<omt waar hel wezen moet En het is volgens mij bovendien geen
jplossmg
'lip Feij gaat van een gespleten principe uit: hervorm eerst |ezelf en
orobeer dan van je vredesgevoel zoveel mogelijk op je naaste over le
brengen; te beginnen bij ie buren Maar aan de andere kant vindt hij
een politieke stap in de richting van de machthebbende Amerikaanse
president ook een goed ingeslagen pad naar absolute wereldvrede
,Er zouden meer mensen bij rie president op audiëntie moeten gaan
En hem dan maar doordringen van de noodzaak van de vrede. Hij is
naar mijn mening éèn van de belangrijkste mannen in de wereld, die
iets aan die werkelijke wereldvrede kan doen.'
Als Flip Feij de vrede vanuit zijn pure gevoel moet ontleden, dan
haalt hij als illustratie een songregeltje uit een singletje van de groep
The Rascals aan ,Het is maar een heel simpel voorbeeld; die jongens
zingen namelijk .People got to be tree', en zo denk ik er ook precies
over Vrede is volgens mij m vrijheid liefde geven aan iedereen
Vraag me geen definitie over liefde, want dat onderwerp is een gelief
koosd stokpaardje van me en wat dat betreft heb ik een enorm in
casseringsvermogen Te veel over vrede praten zal, denk ik, ook niet
baten. De daad lijki me veel belangrijker Eén ding möet me hierbij
nog wel van het hart Het moet natuurlijk niet van één kant komen
ledereen moet pogen de vrede op een ander over te brengen Je
moet uiteraard wel bij jezelf beginnen, anders kan je nooit een sti
mulans voor je naaste zijn'.
ZIERIKZEE Emy Hillebrand en Willy de Jager, beide zeventien |aai
en woonachtig in Zierikzee, zijn zomaar twee meisjes, waarvan het
dagelijkse leven tussen opstaan en naar bed gaan nog steeds voor
hef grootste gedeelte door het schoolse bestaan in beslag wordt ge
nomen. Buiten schooltijd trekken Emy 'en Willy als vriendinnen me'
elkaar op. En zoals het echte vriendinnen betaamt, babbelen zij niet
alleen over het huiswerk en hun liefdes, maar praten zij ook over an
dere onderwerpen. .Laatst hebben we nog een hele tijd over God
zitten praten; of die nou wel of niet bestaat.'
Maar volgens mij moet God wel bestsan; hoe kan anders alles groeien
en leven, zegt Willy. Of God alleen ook vrede kan brengen, dat be
twijfelt Willy. ,lk heb de indruk dat de mensen vrijwel geen naasten
liefde kennen Kennen ze die wel, dan zou de mensneid zich wat meer
inschikken en'zou er waarschijnlijk ook geen oorlog meer zijn'
,lk vind, dal iedereen wat opener voor elkaar moet zijn Er is veel te
weinig begrip, daardoor botsen twee meningen steeds weer en komt
men nooit tot een oplossing. Als ik zo eens naar Amerika en Rusland
;iik, dan geloof ik dat die twee landen geen goed voorbeeld geven
noe de wereldvrede proberen te kriigen Ze praten meer, dan dat ze
er wat aan doen Naar mijn gevoel doen die landen er veel te weinig
aan.'
Hoe zal Willy de Jager de echte vrede in de toekomst beleven
Je doet dan alles met nog meer plezier Je gaat dan ook graag naar
je werk, omdat de mensen dan vriendelijk met elkaar omgaan'.
Emy Hillebrand veronderstelt ook dat er niet spoedig vrede zal komen
zolang ,alle mensen bonje met elkaar blijven maken'. ,Er zal nooit geen
oorlog meer zijn, zodra alle mensen eens niet meer zo verschillend
'denken en verschillend zijn Ik geloof, dat de wereld pas ideaal is,
als de een niet meer tegen de ander behoeft op te zien. Er is nu nog
veel te veel onderscheid tussen rijk en arm en dat geeft jaloezie. De
armen moeten niet meer in krotjes behoeven te wonen en de rijken
moeten niet meer in van die grote bungalows wonen. Als iedereen
het even goed heeft dan hoeft men ook niet meer aan die jaloezie
mee te doen
Emy denkt misschien wat twijfelachtig over de vrede; in God daaren
tegen gelooft ze zeer sterk. ,lk heb in een boek eens gelezen, dat
God iets is dat leven opwekt, maar dat is volgens mij een fabeltje.
Ik geloof wel in een God. die je helpt met ie moeilijkheden Tenminste,
ik kom door het geloof altijd helemaal tot rust. Je komt weer uit de
put. Daarom ga ik ook graag naar de kerk. Maar je moet niet ge
dwongen worden, want dan ga je |uist met tegenzin. Word je niet
gedwongen, dan krijg je veel sneller behoefte om te gaan.'
eigenlijk dit; in de hoog ontwikkelde landen zou men de economische
ontwikkeling eens moeten stoppen of op zijn minst wat afremmen, die
wordt volgens mij veel te ver doorgedreven en dat gaat weer ten
koste van de onderontwikkelde landen Vrede houdt dus beslist geen
naïeve ideeën in zoals wapens neerleggen, want die heeft men toch
nog altijd volkomen achter de hand, integendeel, vrede heeft meer
met de maatschappelijke toestand te maken'
Waar begint de ideale vredetoestand Kapelaan Schoenmakers
meent dat de basis bij de jongeren moet worden gelegd. Tussen
twee haakjes wil graag even opmerken dat ik me persoonlijk zeer met
de jongeren verbonden voel Op de eerste plaats moet er een flink
brok agressie bij de jeugd wegvallen. Zodra deze agressie is ver
dwenen, kunnen we elkaar pas meer in de ogen kijken. Zo lang dat
niet het geval is, heb ik nog steeds het gevoel dat er niet kan worden
uitgehaald, wat er uit te halen is.'
Kapelaan Schoenmakers acht de volmaakte vrede haalbaar, indien
men twee dingen in het oog houdt. Vrede kun je waarmaken door een
harmonisch samenspel met je naaste Maar niet alleen met je naaste,
je moet de vrede namelijk in een nog groter verband zien. In wereld
formaat. Als men op die manier te werk gaat, je naaste in wereld
formaat zien, dan pas komt de Jezusfiguur heel duidelijk naar voren.
Jezus dacht namelijk óók wel aan kleine problemen, maar niet alleen
aan die van de Joden; hij zag de problemen in een groter geheel.
Zo moet het ook bij de mensen zijn. Niet alléén aan je naaste denken,
maar je moet aan je naaste in wereldformaat denken
,Een schrijver heeft deze moraal inclusief denken' genoemd. En ik
geloof dat dit inclusief denken' vooral bij de jongeren steeds meer
groeit. Natuurlijk bestaal er de kans dat, als jongeren gesettled raken,
ze toch weer een muurtje om zich heen optrekken Dat kan. Maar in
ieder geval is dan het ijs gebroken en blijft er altijd iets van dat
inclusief denken' hangen. Machteloosheid is tenslotte geen mogelijk
heid als radertje in het grote geheel.'
,Kennedy heeft eens gezegd, dat de woorden van nu dikwijls de
bekoring missen om bepaalde gevoelens op de mensheid over te
brengen Ik kan zijn redenering heel goed begrijpen; zeker als het de
vrede aangaat. Onze woorden schieten inderdaad vaak te kort. Je
zou kunnen zeggen: onze woorden zijn wat versleten, maar laten de
mensen tóch proberen elkaar met deze woorden steeds prikken voor
de vrede te geven. Die zelfde opdracht geldt zeker ook voor de kerk.
Maar zoiets moet je wel samen doen De kerk en de mens.'
KOUDEKERKE Eens op een nacht hulde een onzichtbare nevel de
wereld in vrede. Hoe zou de mensheid deze plotselinge vredessfeer
ontdekken en voelen Burgemeestersvrouw J J. koevoets-Verwijs tracht
zich heel voorzichtig een beeld te vormen.
,Als er ineens geen oorlog meer is, maar overal vredehet is
haast niet voor te stellen, dat het ooit zover komt. Je zou geen onge
lukkige en zieke mensen meer zien. Alle narigheid zou zijn verdwenen
en voor mijn gevoel zou alles in mijn omgeving vrede uitstralen.
Nee, 'k geloof niet, dat het iets met het seizoenenstelsel te maken
zal hebben, dat blijft wel bestaan. Dus geen eeuwige zomer, nee,
dat niet Wel zal alles dan als één grote zonnestraal zijn. Ik geloof,
dat ik het zo moet uitdrukken Eén grote zonnestraal. In je innerlijk
zal je hele hart stralen van vrede en blijdschap. Het is zo moeilijk
onder woorden te brengen, omdat het bijna niet denkbaar is.'
Mevrouw Koevoets weet heel consequent te vertellen op welke manier
de vrede over de mensen zal komen. De bijbel is voor haar de enige
wegwijzer naar deze volmaakte toestand; zij vertrouwt volkomen in
de profetische voorspelling, dat God eens terug zal komen.
,De Christusfiguur is als mens gestorven, maar als God zal hij terug
komen Dan 'ontstaat er pas geluk. Geen ziekten meer, geen ruzies
meerL geen oorlogen meer en dan zijn we ook niet meer afgunstig
op elkaar. Al deze dingen zullen dan wegvallen en echte liefde komt
er voor in de plaats, een werkelijke liefde die geen vrees meer kent.'
,God zal terugkomen, zodra we helemaal tot inkeer zijn gekomen. We
moeten zover tot onszelf inkeren, dat het goede naar buiten komt
om je naasten te dienen. Zoals we nu doorleven zullen we nooit geen
vrede krijgen, want zo lang we niet van onszelf goed zijn, zullen we
niet de Christusfiguur zien.
Leven we anders, dan zien we ook duidelijk de Christusfiguur en komt
er een werkelijke vrede over ons. Willen we de Christusfiguur zien,
dan moeten we beginnen met onszelf weg te cijferen. Daarmee wil ik
niet zeggen, dat we geen persoonlijkheid mogen blijven maar het is
meer een kwestie van ontzag hebben voor eikaars problemen. Zoiets
moeten we onderling kunnen aanvoelen.'
GOES In de breedste zin van het woord geeft kapelaan Vincent
Schoenmakers te Goes zijn visie op de vrede, zoals die nu is en zoals
die hopenlijk in de toekomst zal zijn. ,Nou ga ik dus hardop denken.
Ik vind de vredessituatie in Europa de laatste tijd een stapie achter
uitgegaan. Vooral de ontspanningspolitiek is nogal geschokt door met
name de onverhoede Russische overval op het Tsjechische volk. Ik
geloof dat veel mensen hierdoor diep zijn geschokt.
Het vertrouwen in de mens heeft er weer een knauw bijgekregen,
terwijl juist het politiek engagement met de vrede een belangrijke rol
in onze samenleving speelt. Vrede kan volgens mij langs mentaliteits
beïnvloeding bereikt worden. Zowel van politieke zijde als van de
kant van de kerk moet aan deze soort vorming gewerkt worden Ik
zie in het bijzonder voor de kerk een grote taak in deze mentaliteits
beïnvloeding weggelegd. Vrede is namelijk méér dan verdraagzaam
heid en is ook meer dan de wapens neerleggen, daarmee bereik je
niet het gewenste resultaat Vrede zie ik meer als een andere vorm
van ontwikkeling en hierin steekt de taak voor iedereen. Iets gunnen
aan iemand anders; zich in andermans situatie kunnen indenken
Etymologisch bekeken vind je het woord ,vrede' terug in (Ontevreden
heid' en in het werkwoord vrede hebben met' In concreto bedoel ik