EURATOM MOET WORDEN GERED'
Ligging van Bres kens is niet gunstig
voor aanvoer van de Sandettieharing
Felle
rede
van
Oele
RAMP MET TANKER BIJ MOBIL
EISTE DERTIEN MENSENLEVENS
I Aftellen maanreis I
begint dag eerder
.Chemische'
sneeuw
Vandaag
in de
krant...
Stoelen
Afrikavaarder
Plan-Mansholt
.Melania'
IN PANIEK IN WATER GESPRONGEN EN VERDRONKEN
2 GEWONDEN
IN ZIEKENHUIS
BOMMEN OP
OEMOEHIA
LEIDS CAFÉ
TABOE VOOR
LANGHARIGEN
Uitwijken was
mogelijk door
Beneluxverdrag
Tegenspel
jilt jaargang no. 295
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 14 december '68
Pagina 3
Dlrectl. N V Ith. Ml). «>n 1.CV Provlncl
Burtau Vllulngen. 58-60,
telefoon 4457. Zierifuao, red. tel. 3546. a
EUROPEES PARLEMENT SCHENKT KLARE WIJN:
(Van onze correspondent
JJJXEMBURG Eindelijk sloe;
iet uur van de waarheid toen de
Nederlander dr ir A. P. Oele na-
ans de socialistische fractie in
iet Europees parlement vrijdag,
lijdens de vergadering te Luxem-
iurg na de gepolijste woorden van
loorgaande sprekers keihard zei
aar het op stond.
Bet parlement vergaderde te Lux
emburg om alsnog de Europese
itöonig';meenschap die in een zwa
reimpasse verkeert te redden.
,Wij zijn hier gekomen zonder illu-
aldus di- Oele. .Wij geloven
jiet meer in politieke wonderen.
Sr is tot vandaag bij de Franse
gering nog geen spoor van be
reidheid zichtbaar om aan die
aaatregelen mede te werken,
nardoor een groot deel van de
uankracht en installatie van Eura
tom behouden blijft'.
ie herinnerde de gaullist Tribolet, die
I kt conflict om Euratom had gebaga-
I Wllseenl en de politieke toestand in de
Ccnsehap in verband niet het land-
beleid veel ernstiger hatl genoemd,
1 eraan dat tegenover de enkele tiental-
in miljoenen guldens die Euratom no-
ij heeft, door de gemeenschap 600 mil-
joen per jaar moet worden besteed om
I m volstrekte overproduktie van boter
|h stand te houden en rond 50 miljoen
or de overproduktie van suiker.
I get Is een schande', riep hij onder lulde
I gval uit. ,De Fransen verwijten Eura-
I m dat het uitsluitend zou hebben
I jatend om Amerikaanse kennis te ver-
I relden'. Onder heftige protestkreten
I Tan de Franse afgevaardigden ant-
Imordde Oele hierop: men dacht er
(Zie slot pag. 9 kol. 6)
I TWEE ZEEUWSE rheumapaticn-
ten hebben gisteren een speciale
itoel gekregen uit het Max Tail-
tr-rheumafonda /pagina
I EEN AFRIKAVAARDER uit Rot
terdam zit al een paar dagen met
iljn acht meter lange zeilsloep
vast op het strand van Domburg
I (pagina 2).
E BOERENBONDEN hebben
I vrijdag in Brussel vernietigende
kritiek geleverd op het structuur-
plan-Mansholt. .Economische
waanzin', zo luidde de kwalifice
ring van een Westduitse woord-
I voerder(pag. 3)
I DE TEGENVALLER met de tur
bines van de .Melania' hebben de
technici van de NDSM genoopt de
proefvaart af te breken
(pag. 9)
I Binnen- en buitenlands
nieuwspag. 1, 3 en 9
Zeeuws nieuwspag. 2, 4, 5
en 7
Sport: pag. 11
Financieel nieuwspag. 25
En in het
Foto's boven: beelden van de
brand aan boord van de Diane
overzicht van de schade
n laadsteiger op de dag
brand. Onder: kapitein
/links) en eerste machinist van de
Diane slaan de blusactiviteiten
gade.
aan schip ei
na de brai
AMSTERDAM (GPD) De naehtelyke brand op de Liberiaanse
tanker Diane' in de raffinaderyhaven van Mobil Oil te Amsterdam-
Noord heeft aan dertien van de vijftig bemanningsleden het leven
gekost.
die onmiddellijk een reddingsactie
waren begonnen, uit het water ge
red. De overigen heeft men niet
meer kunnen bereiken.
Eag. 15: Schakerloo of het Oude-
\nd, een door Jac. l'rince geïllus
treerde reportage over het Thoolse
gehucht Schakerloo, eens een aan
zienlijk dorp:
pag. 16: letterkundige kroniek
door Hans Warren. Jïijp in Zee
land', cc" foto-impressie van Zee
land medio december 1968;
pag. 17: op deze pagina wordt na-
r ingegaan op de figuur van de
Amerikaanse Nederlander H. W.
i Loon, die vóór 191)0 enige tijd
in Veere woonde. Onderwerp van
1 pagina ts voorts de corres
pondentie tussen Van Loan en
lenden in Nederland,
pag. ispagina voor de vrouw
l handschoenen snijden een
imlijk vak, vrouwen en alcohol,
culinair avontuur; alsmede van en
voor de vrouw;
pag. 19: gesprek met de verloofde
pain Jo.s Vrijburg en Stemmen
de kerken over de Raad van
:en in ons land;
pag. 21dammen, schaken, bridge,
puzzel en prijsplaaL
Vrijdagavond waren uit het twin
tig meter diepe water acht stoffe
lijke overschotten geborgen van de
13 vermiste opvarenden. Donder
dagnacht is gezien, hoe een groot
aantal opvarenden, dat zich bij het
uitbreken van de brand op het
achterschip had verzameld, zich
probeerde te redden door ofwel
langs de trossen naar beneden te
glijden, ofwel in paniek in het ijs
koude havenwater te springen.
Veertien van hen werden door een
viertal operators van Mobil Oil,
OEMOEH1A (RTR) Vier straalvlieg
tuigen van federaal Nigeria hebben vrjj-
dag de Riafraanse stad Ocmoehia be
schoten, zo meldt de militaire overheid
■nu Bi af ra: 27 mensen hebben liet leven
erloren en meer dan honderd liepen
•erwondlngen op.
)e vier vliegtuigen waren van Russisch
fabrikaat: twee Migs-17 en twee Iljoes-
jlns-28. ZIJ vlogen laag en bestookten de
mensen op straat met raketten en ma
chinegeweren.
De hoop, die aanvankelijk werd gekoes
terd, namelijk dat verschillende
LEIDEN (ANP) De Leidse politie
heeft vrijdagmiddag met de gummiknup
pel een honderdtal Jongelui uit elkaar
gedreven, die probeerden zich toegang
te verschaffen tot het café .Alberts Cor
ner' aan het Stationsplein te Leiden.
De beheerder van het café had hun ech
ter toegang ontzegd in verband met hun
uiterlijk.
Zes jongelui werden opgepakt en met
een proces-verbaal naar huis gestuurd.
Aanleiding voor de actie vormde het feit,
dat reeds enkele malen een langharige
was verzocht de zaak te verlaten. Vorige
week werd zelfs de politie-assistentie ge
vraagd om een jongeman te verwijde
ren.
Hierna werd In pamfletten die op scho
len en aan de universiteit werden ver
spreid opgeroepen tot demonstratie. On
der de arrestanten bevonden zich enkele
bestuursleden van de Nederlandse Stu
dentenraad, die werden opgepakt naar zij
verklaarden, omdat ze enkele agenten in
burger verzochten zich te legitimeren.
De arrestanten en enkele andere aanwe
zigen zelden een aanklacht te zullen in
dienen over naar hun zeggen onnodig
hardhandig optreden van de politie.
manningsleden zich »rgens passagie
rend in de stad ophielden, verdween in
de loop van vrijdagmorgen geheel. Ter
wijl vanaf zes autospuicen en de blus
boot .Jason' de laatste blusstralen ln
de rokende midscheeps van de tanker
werden gespoten, moest nien in de raf
finaderij tot de conclusie komen, dat
dertien personen zich niet hadden kun
nen redden.
Twee gewonden liggen in Amster
dam ln het Wilheimina Gasthuis.
Dit zijn de 41-jarige tweede stuur
man S. Martieorena, die een been
breuk en een shock heeft opgelopen
en de 53-jarige matroos E. Sulto-
mayor, die met brandwonden
zorgwekkende toestand verkeert.
Beiden zijn Spanjaarden. Zij zijn door
de rijkspolitie te water van het voor
schip van de tanker .geplukt'.
De dertien bemanningsleden, van wie
wordt aangenomen dat zij het leven
hebben verloren, zijn op één En
gelsman na eveneens allen Span
jaarden. Zij hebben volgens deskundi
gen het leven verloren, omdat zij in
paniek zijn geraakt door het naderende
vuur en de ontploffingen. Hun verblij
ven op het achterschip blijken niet
door de brand te ziin aangetast.
De veertien man aie uit net water wer
den gered zijn van droge kleren voor
zien en verblijven thans met de overige
geredden in het Coenhotel te Amster
dam.
Aan boord zijn gebleven de 36-jarige
gezagvoerder J. Villa, de boofdmachi-
nist en de eerste stuurman. Zij hebben
ook tijdens de brand de tanker niet
verlaten.
Onderzoek
Aan boord van de tanker begon vrijdag
middag rond 12.00 uur een uitgebreid
onderzoek van de recherche, brandweer
Zie slot pag. 9 kol. 5)
lllllllllllliliillliiilliiiilliililiiiiiillllllllllllllillliillilllllllllillllllllllllllllllil
jE WASHINGTON (DPA) De NASA heeft vrijdag besloten het
S aftellen voor de start van de Apollo-8, die een reis naar de maan
5 gaat maken, een dag eerder te beginnen, namelijk zondag in
E plaats van maandag. Alle technische voorbereidingen voor het
begin van de beslissende fase zijn drie dagen eerder gereed ge-
E komen dan het plan was. Een woordvoerder van de NASA zei:
.Wij hebben tijd over en zullen die gebruiken'.
De technici van de NASA worden door het vervroegen van het aftellen
in staat gesteld kleine vertragingen te boven te komen zonder de start,
op 21 december, te moeten uitstellen. Drie ruimtevaarders. Frank Borman,
James Lovell en William Anders, die met Kerstmis tienmaal rond de maan
gaan reizen, hebben vrijdag nog eens de beslissende fasen van de vlucht
gerepeteerd.
ifiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimmiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!
NEDERLANDERS NAAR OOSTENDE
OOSTENDE/BRESKENS
Aan het eind van de vijftiger ja
ren leek Breskens een van de
belangrijkste aanvoerhavens
van zogeheten Sandettie-ha-
rhig te worden. De ontwikkeling
in de visserij was echter van
dien aard. dat steeds minder
vissers gedurende de winter
maanden op de haringvangst
gingen. Met name de Urkers be
zorgden rond 1960 Breskens een
grote naam op het gebied van
de haring. Typerend is in dit
verband, dat men algemeen
sprak over .Breskens-haring'.
Deze wordt gevangen van half
november tot kerstmis.
Toen bleek, dat de vangsten steeds
minder werden en het steeds moei
lijker werd om de scholen op de
SandettiebnnUen in hef zuiden van
de Noordzee te vinden, gingen velen
over op onder meer de tongvisserij.
Dit bleek minder risico's met zich
te brengen. Het gebruik van grote
re (en duurdere) schepen dwong de
vissers te zoeken naar die visserij,
die het minste risico met zich
bracht.
Mijnmeester J. P. J. Jacobs van de
vismijn in Breskens: ,Het gaat net
als met de garnalen. Vroeger had
den we hier praktisch niets anders
dan garnalen op de mtyn. Maar nu
wordt er meer en meer vis aange
voerd. Wijting, gul en tong gaan
steeds belangrijker worden De
duurdere schepen dwingen de vissers
als het ware om naar nieuwe moge
lijkheden te zoeken, die meer ren
dabel zijn. De haringvisserij is ei
genlijk altijd een gelegenheldsvis-
serij geweest. Een klein aantal is
er wel goed mee geweest, maar over
het algemeen zijn ze er mee ge
stopt. omdat het te wisselvallig
was'.
Dat Breskens sinds 1965 als aan-
voerhaven van haring zo weinig
ln trek is. vindt voor een niet
onbelangrijk deel zijn oorzaak
in een Beneluxverdrag, waarbij
het de vissers van Nederland en
België werd mogelijk gemaakt
in beide landen onder gelijke
voorwaarden aan te voeren op de
vismijnen.
Het gevolg van dit verdrag was, dat
de Nederlandse haringvissers ge
bruik gingen maken van de vis
mijn ln Oostende. Voor Breskens
jaar: 1960 6800 ton haring. 1961
5300 ton, 1962 4900 ton, 1963 3400
ton. 1964 3500 ton. 1965 130 ton. 1966
210 ton, 1967 270 ton In de lang
zaam dalende lijn kwam in 1965
een scherpe knik naar beneden. De
aanvoer in Oostende steeg dat jaar
navenant. De secretaris-ontvanger
van de vismijn in Oostende, de heer
Frangois Zanders, vertelt, dat de
Nederlanders (Texelaars en IJmui-
denaren) half november gekomen
zijn en in ruim twee weken 811 ton
aan de markt hebben gebracht. In
diezelfde periode werd in Breskens
ruim 9 ton aangevoerd. De gemiddel
de prijs in Oostende was ruim acht
frank (60 cent) en in Breskens va
rieerde dat van '28 tot 56 cent per
kilo. Op het ogenblik komen er re
gelmatig 14 Nederlandse spannen
met sandettieharing In Oostende.
Zij hebben daar vrijwel geen con
currentie, aldus de heer Zanders,
die vertelde, dat de teruglopende
vangsten en de duurdere schepen
ook de Oostendse Vissers deden uit
zien naar andere winstgevender
vissoorten. Momenteel Is er nog
slechts één span uit Oostende, dat
gedurende de maanden november
f^AntllJH
gaat. Vier jaar geleden
er nog enkele tientallen. .Vandaar',
aldus de heer Zanders. ,dat de Ne
derlanders zulke goede prijzen ma
ken. want ze hebben de markt prak
tisch alleen.'
«yijdens een vergadering van
V. 1 de Middelburgse AR-kles-
- vereniging heeft drs M. Beme-
ma als .eenvoudig kiesvereni
gingslid' een aantal opmerkin
gen gemaakt over het tegen
spel. dat in raden en In pro
vinciale staten aan de dagelijkse bestu
ren moet worden geboden Er Is te wei
nig van dat tegenspel, vond drs Belne-
ma en hij zei het nodig te vinden dat
raads- en statenleden kunnen terugval
len op de deskundigheid in de partij. Een
opmerking, die het overdenken waard la.
Er la namelijk de laatste jaren veel
veranderd, voor gemeenteraden, maar
vooral ook voor provinciale staten. Wan
neer men bijvoorbeeld eens nagaat welke
onderwerpen er vóór 1940 werden be
handeld. dan moet men concluderen dat
de statenleden het vroeger heel wat ge
makkelijker hadden dan tegenwoordig.
De problemen waarmee zij toen te ma
ken kregen waren over het algemeen
goed te overzien en de gevolgen van al
lerlei besluiten waren vrij nauwkeurig
te voorspellen. Tegenwoordig ls dat al
lemaal anders. De voorstellen van ge
deputeerde staten zijn voor een groot
deel grondig .voorgekookt': er ls een
deskundigenapparaat
aan te pas gekomen,
dat aan het college
voorlichting heeft ge
geven, men denke aaii
adviezen van water
staat. ppd, eti, diverse raden enz., voor
lichting die ook weer via de griffie haar
vertaling heeft gekregen in bestuurlijke
concept-voorstellen. Voordat het college
met een voorstel in de staten verschijnt
is het van diverse kanten bekeken, ter
wijl de uiteindelijke vorm is gebaseerd
op overwegingen van allerlei aard. Van
dat alles ls maar een klein deel ln het
bewuste voorstel terug te vinden. Voor
stel en toelichting liggen niettemin ter
behandeling op de tafel van de staten en
van hen wordt verwacht, dat zij er Iets
zinnigs over zeggen, met andere woor
den dat zij tegenspel leveren.
Men moet toegeven: dat ls een moei
lijke, maar ook tijdvergende zaak.
We geloven niet dat er veel statenleden
zijn - er zijn er gelukkig wel - die zich
bij een bepaald voorstel op dezelfde
grondige wijze laten voorlichten als ge
deputeerden hebben gedaan en die bo
vendien nog elders om advies gaan. Met
een dergelijkevoorbereiding zou men
immers vele dagen bezig zijn, waarbij
bovendien nog moet worden bedacht, dat
er niet alleen grote fracties zijn, maar
ook kleine, met als gevolg dat het werk
daar moet worden verdeeld over minder
mensen dan ln de goed-bezette fracties.
Gevolg: tegenspel wordt niet altijd in
tensief geleverd. Overigens: intensief is
iets anders dan veel praten, kwantiteit
is nog geen kwaliteit. Af en toe hoort
wel eens verhalen over de gang van
zaken ln deze of gene statencommissie,
waar een belangrijk voorstel of een ver
strekkende nota wordt behandeld, verha
len die niet altijd de indruk wekken dat
men diep op de problematiek van het be
wuste stuk is ingegaan. Dat blijkt dan
ook wel uit de vragen van een voorlopig
verslag. En bij de openbare vergaderin
gen is het van hetzelfde laken een pak.
Zo gezien is de opmerking van drs Bel-
nema helemaal niet zo gek: de staten
leden zouden moeten terugvallen op de
deskundigheid, die in hun partij aanwe
zig is. Die deskundigheid is er, zowel
provinciaal, als ook nationaal.
De provinciale verbanden van de poli
tieke partijen zouden er goed aan
doen deze mogelijkheid eens nader in
studie te nemen. Waarom zou men niet
pogen tot oprichting te komen van be
paalde partij-adviescommissies voor al
lerlei onderwerpen, bij welke commissies
de statenleden kunnen aankloppen. Het
zou helemaal niet zo vreemd zijn als bij
voorbeeld een structuurschets zoals die
vorig jaar is verschenen (het gele boek
je) of het rapport van het Zeehaven-
overleg (het groene boekje) vooraf door
diverse fracties behandeld zou zijn met
j bepaalde groepen geestverwanten. Dat
werkt naar twee kanten: de leden van
de fracties zijn verplicht zich grondig in
de materie te verdiepen teneinde hun
.bijstands'-groep uitvoerig te kunnen
voorlichten, anderzijds zou deze laatste
groep van uit een specifieke achtergrond
uiterst zinvolle opmerkingen kunnen le
veren. Theoretisch klinkt deze opzet heel
redelijk. De vraag is echter of die in de
praktijk ook werkbaar zal blijken. Daar
over zijn op de bewuste vergadering een
aantal opmerkingen gemaakt, die niet
erg optimistisch waren. Niettemin zou
Ihet eens bekeken moeten worden.
Het zou bestudeerd moeten worden om
dat voorstellen vaak zijn samenge
steld uit allerlei componenten, die een
eigen deskundigheid vereisen Een des
kundigheid die over het algemeen wel is
te vinden bij de geest verwanten van de
diverse fracties Het voorstel zou óók
bestudeerd moeten worden als mogelijk
heid om meer mensen bij de voorberei
ding van bestuursmaatregelen te betrek
ken. We herhalen: de opmerking van drs
[Beinema is inderdaad het overdenken
waard. Zij herinnert de leden van ver
tegenwoordigende lichamen er boven
dien aan. dat zij niet alleen rond de ver
kiezingen duidelijk moeten maken aan
hun kiezers hoe zij het beleid zien. maar
ook in de tussenliggende vier jaren
Tijhaven
Dat de accommodatie van de Bres-
kense vissershoven een rol zou heb
ben gespeeld hij de beslissing om
in Oostende de haring aan de
markt te brengen, is uitgesloten
Burgemeester J. A. Eekhout
Breskens spreekt als zijn mening
uit, dal met name de ligging van
Oostende van doorslaggevende be
tekenis is geweest.
,Toen de vissers nog alleen in ei
gen land mochten mijnen, gingen
ze vooral naar Breskens en ook
wel naar Scheveningen. Wat af
stand betreft maakt dat niet zoveel
uit. Het is vooral de tijd. die een
voorname rol speelt. Van de vis
gronden naar Oostende is minstens
(Zie slot pag. 7 kol. 1)
Boekenweek 1969
1 tot en met 8 maart
AMSTERDAM (ANP) De boeken
week 1969 word: gehouden van 1 tot en
me'. 8 maart. Voor de eerste keer :s het
?rat:s boek bij aankoop van tenminste
7,50;. geschreven door een Vlaamse
auteur In opdracht van de commissie
voor de Collectieve Propaganda van het
Nederlandse Boek CPNB schreef Hu-
bert Lampo .De goden moeten hun ge
tal hebben'. De speciale boekenweek-
uitgave is getiteld .40 plus' en bevat de
teksten van zes literaire radio-uitzen
dingen die in de boekenweek worden
gehouden over zes in 1929 geboren au
teurs: Lo'Je Nauta, Jan Wolkers. Hugo
Claus, Hugo Raes, Ward Ruijslinck en
Remco Campert.
