Q&ioL
D,
MANl
17
TELEVISIE HEEFT GEEN WOORDEN
MAAR GOEDE BEELDEN NODIG'
1
PONTIAC
Grand Gala
uit Berlijn
Delta data,
tv-film van
Fernhout
PANDA EN DE IMP
^4^
fcfan Felsenthal, begeleider van tv-schrijvers:
televisie
radio
DINSDAG 26 NOVEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(Van onze rtv-redaetie)
Kfftd Felsenthal doet als televisie.-
Snaturg hij de NCRV belangrijk
,wgpivoon werk. Naast zijn acti
ën als regisseur-producer van
nmatischr produkties en kunstpro-
^ninia's is het zijn speciale taak
c Nederlandse auteurs te begelel-
„bij het schrijven van televisïe-
Hij zegt er 7,-lf van: .Wat
j-pjt er nu in ons land gedaan op
J febied van de coaching van het
fims? Bijna niets. Men zou het
■ims bijna het stiefkind van de
yderlandse cultuur kunnen noemen,
(yd. de laatste jaren wordt het
rtrijwn van hoorspelen gestimu-
£n) en begeleid, maar toneel en
cfceens naar het buitenland. Daar
nrden dramatische produkties door
js zeef gehaald, geschreven, her-
breven. Er wordt aan gesneden.
reïst en gewreven, tot het glimt,
dan bereikt zo'n geslepen pro-
jjfó ons land en roept men .hoera'
r« dat kan hier ook als we ook
«neef hadden'.
NCRV heeft de laatste vijf jaar
enorm veel tijd en belangstelling
gespendeerd aan het Nederlandstali
ge televisiespel. Felsenthal: .We pre
tenderen echt niet. dat wij zo'n zeel
zijn. Bij ons is er een langdurige
begeleiding... en dat werpt soms re
sultaten af.
Krijgen we van een auteur wat aan
geboden. waar we iets in zien. dan
kijken we wat er aan moet worden
gedaan. We praten eens met de au
teur en we praten nog eens. Vinden
wij. dat de auteur maar eens aan
het werk moet. dan kan de man twee
dingen doen: of hij schrijft het stuk
en stuurt het op met de mededeling:
.jullie zien wel wat je er van vindt'
of hij wil over elke bladzij, die hij
wrocht contact met ons hebben
Maanden bezig
Soms zijn we wel eens zes maanden
bezig met één stuk. Dan ploeteren
we door twee, soms drie versies van
hetzelfde stuk. Als we dan beslui
ten er een produktie van te maken,
is de moeilijkheid er een regisseur
voor te vinden. Tja, regisseurs zijn
geen mensen die je op commando
aan het werk kunt zetten. Ze moe-
l> zien i een stua. dat ik
maanden achtereen heb begeleid
maar ik kan niet alles doen.
Soms heb ik er ook geen zin in en
dat klinkt natuurlijk schizofreen. Je
bent wel dag in dag uit klankbord
en klaagmuur van een schrijver ge
weest. maar als zijn stuk af is. wil
je met regisseren.
Het gebeurt ook vaak. dat we niel>
doen met zo'n stuk of dat het jaren
m een la ligt. Nu moet men begrij
pen en dat is een heel belangrijk
punt in onze opzet, dat we streven
- coT.in ter.Dr-r hedrel il
mee. dat we een auteur blijven bege
leiden en stimuleren, ook al doen we
misschien niets met zijn stukken
Lukt het de ene keer niet. dan een
volgende keer.
De schrijver in kwestie hoeft er
daarom geen financiële frustraties
aan over te houden, want hij wordt
betaald voor zijn werk of we er
iets mee doen of niet. Dat de au
teur misschien artistieke frustraties
krijgt van zijn mislukkingen, dat
NEDERLAND-1
llOOuur:
iNTS-NOT) de samenleving
1135 uur:
BEELDVERHAAL VAN DE KERK.
1850 uur:
(nts-kleur) de fabeltjeskrant.
19.00 uur:
JOURNAAL.
19.05 uur:
iv.ara-kleur) de lucy (ball) show
19.30 uur:
boning klant
J) 00 uur:
(NTS) JOURNAAL.
10.20 uur:
(vara) achter het nieuws.
M 45 uur:
(kleur) ironside.
11.35 uur:
hadlmassa.
Magazine met de dag van vandaag in het middelpunt.
3.10 uur:
DELTA DATA.
Film van John Fernhout over de deltawerken
355 uur.
(NTS) JOL RN A AU.
1500 uur
(ieleac) noten en tonen.
BELGIË-NED.
NEDERLAND-2
KANAAL 32
1150 uur:
(nts-kleur) de fabeltjeskrant.
1900 uur:
JOURNAAL.
W,55 uur:
SCALA.
Vu gewest tto gewest. Sport; Openbaar kunstbezit
(Bauhaus); Parlementaria.
DOOuur:
JOURNAAL.
»30 uur:
(kleur) dubbelganger.
M.45uur:
DENKBEELD.
.'mea Mossman. een bekende Engelse televisie-inter-
fcwr in onder meer BBC-Panorama en W. L. Brugs-
a. hoofdredacteur van de Haagse Post, hebben een
piprek met de Britse krantenmagnaat Lord Thomson.
Tod Thomson of Fleet' Is een van de grootste pers
ten ter wereld. Hij beheert zijn kranten uit
economische motieven. Zijn bladen hebben eigen
bsfdredacteuren die de eindverantwoordelijkheid voor
1'. inhoud van hun bladen dragen. In dit internationale
üakel-interview zal Lord Thomson onder andere spre-
ADVERTENTIE)
DINSDAG 26 NOVEMBER
HILVERSUM-1
BMae:
-O 12.00 Van twaalf tot twee.
pirieerd programma. (12.22 Wij
het land; 12.26 Mededelingen t
"land- en tuinbouw; 12.30 Nieuws;
hl Actualiteiten: 13.00 Raden
•Ur). 14.00 Conciliepostbus. 14.05
fcolradi i 14.311 Pizzicato: muzi-
hil middagmagazine, f 16.00-16.02
pvs lOverheidsvoorlichting
«O Nieuws uit de Nederlandse An-
•B. Spreker: Henk Dennert. KRO
10 Voor de kinderen.
itrad:
■MOStereo- In de volksmond: Volks-
JNjes. IS. 19 Uitzending van D'66
jMO Nieuws. 18.46 Actualiteiten
JK Licht ensemble en solisten
ïW Conciliepostbus. 19.45 Zoekend
wen (12) 20.00 Collage 4: Or-
Kjs. een spel met muziek. 21.15
t Kc>; -. v - ndroom, .luoispel
BOmroep Dubbolkwartet klassie-
m moderne liederen. 22.30 Nws.
W Mededelingen 22.42 Overwe-
22 45 De zingende kerk. muzi-
te lezing. 23.00 Kontekst: maga-
waarin op de dingen wordt door
gaat. 23.30 Nightwatch: jazzinu
23.55-24.00 Nieuws
WOENSDAG
Ifgen
®V: 7.00 Nieuws. 7.10 Het leven-
itoord. 7 15 Op het eerste gehooi
7.30 Nieuws. 7.32 Actualiteiten)
^)S: s.oo Nieuws. 8.11 Als dat zou
~Wn: verzoekplalenprogramma.
*30-8.32 Nieuws. 9.00-9.10 Gymnas-
■voor de huisvrouw). 9.35 Water
den. 9.40 Voor de kleuters. 9.55
Ïiano: klassieke en moderne
0.30 Voor de vrouw. 11.00
®Ms. 11.02 Discogram: muzikaal
^tr(jdprogramma. 11.45 Actuali-
>98 M. 1007 KHZ. 95.00 MHZ. KA
NAAL 27
Middag:
12.00 Komt vrienden in het ronde,
-serie programma's rondom het volks
lied. 12.26 Mededelingen t b v land
en tuinbouw. 12.29 Overheidsvoorlich-
..Tui. v n landbouw.
12.39 Sportrevue. 13.00 Nieuws. 13.11
Radiojournaal. NRU13.30 Spiegel
van België: muziek en nieuws van
onze zuiderburen. 14.00 Rostrum of
i -Ir n uzïek van
Zweedse componisten. 14.35 Jazz uit
het historisch archief. AVRO: 15.00
Stereo: De wereld van de opera- be
schouwingen over opera's. 16.00 Nws.
16.02 Caribia: muziek uit Suriname
en de Nederlandse Antillen. 16.30
.and r'~ umstkror'ek '7.00
Stereo: Big Band Beat: The Sky-
masters met solisten. 17.25 Jazz Spec
trum. 17.55 Mededelingen.
Avond
18.00 Nieuws. 18.16 Radiojournaal.
18.25 Zingen geblazen: liedjespro-
.amm 18 ris vort parle. 18.55
Voor de kleuters. 19.00 Fusies:
stroomversnellingen naar een indus
triële democratie. documentaire.
9.30 Nieuws 19.35 Vanavond, ge
varieerd programma. 22.30 Nieuws.
22.40 Radiojournaal. NRU: 22.55 Mu
ziek van deze eeuw (opn). 23.55-
24.00 Nieuws.
r ADVERTENTIE)
het meest verkochte merkhorioge
in nederiand
ken over persconcentrties en de toekomst der massa
media. Het programma wordt geproduceerd door N.
van Gelder en geregisseerd door Han Baartmans.
21.35 uur:
OPERATIE BLINDGANGER.
Nog steeds worden we in Nederland geconfronteerd met
explosieven. variërend van geweerpatronen tot 1000-
ponds vliegtuigbommen, die bijvoorbeeld bij graaf
werkzaamheden komen opduiken. Dat deze .oorlogs
souvenirs' bij ondeskundige behandeling nog wel dege
lijk gevaarlijk zijn zou eigenlijk een overbodige mede
deling moeten zijn. Het tegendeel ls echter waar. ge
tuige het aantal privé-vërzamelingen van dit soort oor
logstuig. De explosieven-opruimingsdiensten hebben
nog steeds handenvol werk aan het onschadelijk ma
ken van alle soorten explosieven uit de twee wereld
oorlogen en zelfs van vóór de eeuwwisseling
22.00 uur:
GRAND GALA DU DISQUE 1968.
Duitse tegenhanger van het Nederlandse Edisonfeest.
(Zie ook elders op deze pagina)
23.00 uur(
JOURNAAL.
14.05 uur:
SCHOOLTV.
18.55 uur:
KLAAS VAAK.
19.00 uur:
TIENERKLANKEN
19.25 uur
KIJK EN KOOK.
20.00 uur:
JOURNAAL.
20.25 uur:
DE ROZEN VAN HENRY THAYER
TV-spel met rollen van onder andere Yvo:
Nand Buyl.
21.25 uur:
OLYMPISCH MEXICO.
22.05 uur:
AAN HET ORGEL.
Een orgel een lied en een gedicht.
22.25 uur:
JOURNAAL.
BELGIë-FRANS KANAAL 3 EN 8.
13.50 Schooltelevisie; 18.10 Journaal; 18.15 Ping-Pong;
18.30 Schooltelevisie; 18.55 R-K uitzending: 19.25
Plum-Plum; 19.30 De vreemde vogels; 20.00 oJurnaal:
20.30 Vibrato, variété; 21.20 De man met het
koffertje; 22.10 Pau'.-Henri Spaak; 22.55 Journaal
FRANKRIJK-RIJSSEL (LILLE) KANAAL 12
9.19 School-tv; 12.30 Middagmagazine; 13.00 Journaal.
14.03 School-tv; 18.20 Contact; 18.30 Teuf Teuf; 18.45
Beroepskeuze; 19.15 Toutou; 19.20 Regionaal nieuws;
19.40 Vilain: 20.00 Journaal; 20.35 De getemde feeks;
22.15 Show; 23.05 Journaal.
is nu eenmaal een van de risico's,
waar we met dit project mee zit
ten. Je loopt de kans zo'n auteur
van je af te stoten, terwijl je hem
Juist naar je toe wilt halen.
Groter repertoire
In de praktijk valt dat echter best
mee. Als het contract er maar con-
Unu is We hopen met onze opzet
natuurlijk over een groter repertoi
re Nederlandse televisiespelen te
kunnen beschikken. We hopen op een
verbetering van het ongunstige kli
maat in Nederland voor het tv-dra-
ma. Dat gaat dus niet alleen de
NCRV aan.
Natuurlijk brengen de andere om
roepverenigingen ook geregeld Ne
derlandse tv-spelen op het scherm.
De NCRV is de enige omroepvereni
ging die dat echter in een continu
ïteit doet. De anderen richten zich
te veel op één produkt. Wel maaien,
maar niet zaaien, noem ik dat en
dat Is geen vruchtbare methode van
arbeiden.
Wij steken tentakels uit naar de toe
komst. Wij werken niet alleen op
nu, maar vooral op straks. Dat wil
niet zeggen, dat we niet met som-
zy Sara May. Haar eerste televisie
spel .Interview tussen nul en zero'
heeft hier acht jaar gelegen en toen
ineens ging het op de buis. Sinds
dien hebben we van haar ook .De
jaargetijden' uitgezonden en nu is ze
aan haar derde stuk bezig.
Nog een voo-beeid ïvonne Keuls
Haar stuk .Kleine muizen', dat ze
oorspronkelijk voor het toneel, voor
le haagsche Comed'e schreef hebben
wij aangepast aan de televisie Daar
hebben we maanden aan gewerkt.
Stel u een huis voor. dat steen voor
steen wordt afgebroken en daarna
weer steen voor steen, woord voor
woord, beeld voor beeld opnieuw
wordt gemetseld. Het is hetzelfde
stuk gebleven en toch weer een heel
ander stuk geworden, als u de onlo-
gica van deze opmerking begrijpt.
Daarna brachten we .Vertel me iets
nieuws over de regenwormen', wat
we pas hebben uitgezonden. En zo
heeft Yvonne Keuls nog veel meer
voor ons in petto. Ik ken haar goed
en we zien elkaar vaak. We praten
en dan is er ineens een idee. Dat
gaat zij uitwerken en ik help haar
daarbij. Als het goed gaat halen we
er een regisseur bij en die doet ook
zijn duit m het zakie. Bij het opne
men van het stuk hebben de acteurs
soms ook suggesties, die wij gebrui
ken.
We leven in een tijd van fusies, van
samen doen. Het prestige van de
naamgeverij is minder belangrijk ge
worden. Goed, als het stuk af is,
dan staat de naam van de auteur
er onder en niet die van mij of van
de regisseur. Is dat belangrijk? Be
slist niet. Bij mijn manier van wer
ken moet ik zelfs oppassen, dat er
teveel inbrene van me zelf in een
stuk. dat ik begeleid, terecht komt.
Verstikken
Het belangrijkste wat ik doe is de
eigenaardigheden van het medium
televisie over te brengen op de
schrijver. Ik wil hem het .denken in
beelden' leren. En dat geeft vaak
verrassende resultaten ,De au
teurs komen dan met ideeën, waar
ik op mijn beurt geen notie van
heb.
Neem nu nog eens Yvonne Keuls,
die precies heeft begrepen dat in
een televisiespel één beeld een blad
zij dialoog kan vervangen. De mees
te schrijvers, die wél ervaring heb
ben in het schrijven voor toneel, pro
duceren een teveel aan woorden, die
het zuivere beeld van het medium
televisie verstikken'.
De NTS zendt vanavond van 22.00
tot 23.00 uur op Nederland 2 in het
programma .Verbinding met...' een
samenvatting uit van het Grand
Gala du Disque Classique 1968. het
klassieke platengala, dat in de Deut-
scher Oper Berlin werd gehouden.
Dit Grand Gala bestond uit drie
delen: een symfonische avond, een
avond van kamermuziek en een
avond met fragmenten uit populaire
opera's. Deze avonden werden res
pectievelijk op 14, 15 en 16 novem
ber jongstleden gehouden. De Duitse
televisie zendt de hoogtepunten uit
de drie programma's zondag 24 no
vember aanstaande uit. Uit dit bijna
twee en een half uur durende pro
gramma. dat door de NTS op beeld
band wordt opgenomen, wordt een
keuze gedaan voor de uitzending op
dinsdagavond. Vandaar dat op dit
moment de exacte programmainde
ling nog niet bekend is.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen
de volgende onderdelen worden uit
gezonden: de ouverture .Leonora'
no. 3 van Ludwig van Beethoven
het derde deel van net vioolconcert in
G majeur K. 216 van Wolfgang Ama-
deus Mpzart. met als solist Arthur
Grumeaux; het eerste deel van de
cello-sonate in F majeur van Johan
nes Brahms, met als solisten Jacque
line du Pré en Daniel Barenboim;
.Ach, ïch habe Sie verloren' uit de
opera Orpheus' van Chrlstoph Wil-
libald von Gluck. met als solist
Grace Bunbry; .Hallenarle' uit de
opera .Tannhauser' van Richard
Wagner, met als soliste Gundula Ja-
nowitz; Preislied' uit de opera ,Meis-
tersinger' van Richard Wagner, met
als solist James King; .Weine, Wei-
ne' uit de derde acte van de opera
,Rigoletto' van Guiseppo Verdie, met
als solisten Silvia Geszty en Tito
Gobbi. Aan het programma werd
medewerking verleend door het Lon-
dense New Philharmonic Orchestra
onder leiding van Erlch Leinsdorf en
het Berlijnse Radio Symphonie Or-
chester onder leiding van Robert He-
ger.
(Van onze rtv-redactie)
Nederland 1 geeft vanavond om 22-10
dankzij de goede zorgen van de
VARA de film .Delta data' van John
Fernhout. Het Is de nieuwste film
van deze cineast, die al eerder werd
gegrepen door dit onderwerp. Fern
hout tracht In deze film lijnen te
leggen tussen de verschillende fron
ten waarop de delta-oorlog wordt
gestreden en beperkt zich daarom
ditmaal niet tot de .natte' uitvoe
ring. Ook laboratoria, tekenkamer»
en meetploegen, de .kwartiermakers",
lieten hnn aandeel vastleggen.
John Fernhout heeft ln het buiten
land een aanzienlijk grotere bekend
heid als hier te lande. Dat plaatst
hem ontdaan overigens van alle
Solitlek naast zijn leermeester
oris Ivens. met wie hij de misschien
wel belangrijkste gedeelten van de
Nederlandse filmgeschiedenis voor
het buitenland heeft gemaakt.
Ivens en Fernhout maakten samen,
de eerste als regisseur de tweede
als cameraman, de befaamde film.
.Spaanse Aarde' over de burgeroor
log.
Het bombardement en de daarop
volgende Inundatie van Walcheren
werden door Fernhout vastgelegd ln
.Broken dykes' en enkele jaren ge
leden kwam hij weer naar Zeeland
om er .Nederland-Deltaland 'gestalte
te geven.
De laatste keer dat Fernhout zich met
een film overtuigend ln het nieuws
plaatste, was ter gelegenheid van
de bekroonde prent ,Sky over Hol
land'.
Het drong nog maar vaag tot de be
vroren Panda door dat het land
schap om hem heen veranderde.
Langzaam ontstonden er muren om
hem heen, toonbanken en vreemdge-
vormde apparaten werden zichtbaar,
en tot zijn verrassing herkende hij
de winkel uit de toekomst waar hij
een tijdje geleden de Imp had ge
kregen. En na een poosje zag hij tot
zijn vreugde de eigenaar tevoor
schijn komen. ,D-daar zit een klant!'
riep die schrikkend. .Waarom hebben
mijn apparaten me niet gewaar-
.vd? E-
schuwd En waarom heeft Tiij niet
de keurige bediening gekregen waar
mijn zaak om bekend staat? Waar is
trouwens mijn ontdooier? Hij moest
zich schamen!'
Met die woorden greep hij een soort
straalkacheltje en richtte dat op de
bevroren bezoeker. .Ik zal meneer
m'n excuses moeten maken', prevel
de het oude mannetje. ,Mijn zelf-be-
dieners hebben hem in de kou laten
zitten...' Op dat moment stortte het
dak van zijn zaak in door de zware
sneeuw die zich daar verzameld had
- en nu zat niet alleen Panda op
nieuw ln de kou, maar ook de win
kelier...
CAROL DAY
HET ZOU Al TE GEK
ZUN, AL5TIM
JAL0EE5 W5
OP K05EET, NEE,
PAT MN
levens
gevaarlijke
WOENSDAG
Morgen
VARA: 7.00 Nieuws en ochtendgym
nastiek. 7.20 Socialistisch strijdlied.
7 23 Stereo: Lichte grammofoonmu-
ziek. i 7.30-7.35 Van de voorpagina i
VPRO: 7.54 Deze dag. VARA: 8.00
Nieuws en actualiteiten. 8.20 Stereo-
Lichte grammofoonmuziek (830-835
ke muziek (gr). 9.40 Schoolradio.
10.00 Lichte grammofoonmuziek
10.50 Voor de kleuters. 11.00 Nieuws
11.02 Voor de vrouw. 11.40 Stereo
Klassieke muziek gr i
12.00 Nieuws. 12.03 Zorro: een pro
gramma voor tieners. 13.00 Nieuws.
.3.03 Elcspres: gevarieerd platenpro-
gramma. (14.00 Nieuws) 15.00 Nws.
15.03 Er Jee Em Drie.
16.00 Nieuws. 16.03-18.00 Mix: 120
WOENSDAG
Morgen
NCRV: 9.00 Nieuws. 9.02 Lichte vo
cale muziekjes. 10.00 Nieuws. 10.03
Mengelmuze: nieuwe lichte lang
speelplaten met commentaar. 10.30
Big band en soft swing uit de USA.
NRU: 11.00 Nieuws. 11.03 Muziek -
lezen: het laatste internationale
nieuws op het gebied van de lichte
muziek.
.Ik denk, dat jouw goede Uun mee
lij met die vrouw heeft gehad, ze
was dan toch maar een eenzaam
achtergebleven weduwe van een veel
oudere man. Dan heeft zwager Uni-
as eigenlijk een pracht karaktertrek
getoond aJs weduwentrooster'. Haar
stem was slaperig geworden, maar
ze werd opeens klaarwakker door
dc plotse verstrakking, die zij in de
man had gevoeld. Dringend fluister
de ze: .Nee. nee. liefste, dat kan
nu nog niet. dat mag nu nog niet'.
Troostend bezwerend vouwde ze
weer haar handen om zijn hoofd en
denkend, afleiding te moeten geven.
van Jacobus, dat de dienst als
duwentrooster genoemd staat als de
meest zuivere en onbevlekte gods
dienst voor God en de Vader?' Haar
stem had geen spoor van spot, was
oprecht eerbiedig, erkentelijk.
Kaplaken was op haar eerste zeg
gen van dat woord weduwentroos
ter opgeschrikt uit zijn plezierige
doezel. Angstwekkend werkte .soms
dat .zesde zintuig' van zijn liefste
Martijntje. Kortgeleden immers had
hij in zichzelf herdacht, hoe de zor-
genloze vrijgezel vriend Uun dit bij
belse epitheton het passendste graf
schrift had genoemd voor zekere
apotheker Quartel.
De klerk Renier hing op zijn zeven
gemakken over en tegen zijn lesse
naar. Nauwelijks raakte zijn culotte-
bodem de kruik, het bovenlichaam lag
scheef over het grote schuinoplopend
blad, de armen als vlerken gespreid,
de handen klemden de gladgesleten
houten lijsten van dat lessenaarblad.
linkerhand aan bovenrand, rechter
om de veel bredere opstaande on
derrand. Renier kon wel tranen
schreien van verveling. Hij probeer
de te overwegen, welke kansen een
andere beroepskeuze zou kunnen bie
den. Apothekersleerlmg om maar
iets te noemen? Voor werkelijk goed
en scherp nadenken voelde hij zich
te suf. Te overdadig was het mid
dagmaal geweest. Zijn maag was
blijkbaar bezig eindelijk verzadigd
te raken. Niet dat hij bezwaar voel
de legen dat overvoldaan gevoel
dank zij juffrouw Quartels kookkun
sten. maar het lichaam vroeg dan
te duidelijk om een daarbij passende
gemakkelijkheid van rusten. Op dit
uur van de dag kon hij moeilijk ui
zijn bedsteek kruipen. Een strozak of
boekweitedoppen-peluw konden met
comfortabel genoemd. Bijna even zo
gerieflijk kon hij zich uitstrekken op
de rietmat in het voorhuis. Daar
zou het verontschuldigingetje heb
ben kunnen gelden, <}at de kinders
weer gedreind hadden wat met hun
te spelen. Maar notaris had hem na
de middagdis gezegd, prompt ach
ter de lessenaar plaats te nemen
in afwachting van de hem op te
dragen bezigheden. Dat zou wel niet
veel anders wezen dan die hopeloos
vervelende klappers.
Hoeveel kwartieruren zouden nu al
verstreken zijn sedert dat prompt
neerzitten hier? De heer notaris lag
stellig op klaarlichte dag een stevig
potje te vrijen met zijn dierbare
echtvriendinne. Zo verzot als die
twee tortelduiven nog steeds op elk
aar waren, daar kon een verstand-
dig man met zijn hele verstand niet
bij. Wat hij in haar zag? Nou ja.
dat was nog te begrijpen. Renier
Renierse had haar in zijn eerste jaar
hier, adembenemend prachtig mooi
gevonden en toen had die vrouw wa
rempel al de hele ris kinders aan
haar rokken hangen en ging al gauw
wederom zwaar. De adem benam ze
hem allang niet meer. al kon hij
haar nog wel enkele prijzende .kant
glossen' geven, om een Kaplakens
woord te plaatsen. En af en toe.
in z:jn kouwe bedstee, kon een beeld
van de juffrouw Martijntje voor zijn
dichte ogen verrijzen, zo, dat hij
dan wilde, nooit die ogen meer te
hoeven openen voor de werkelijkheid.
Dat gold dus haar. Maar dan mijn
heer de notaris, zijn patroon, haar
echtvriend. Wat zij, wezende die zij
was, ooit in hem had gezien en blijk
baar was blijven zien? Renier Re
nierse pufte een ademstoot langs
het lessenaarblad. waarop zijn hoofd
rustte. Die kop van Kaplaken, pre
cies van zo'n hond. die van geboorte
af kijkt, of hij al alle zweepslagen
en voettrappen ter wereld op zijn
arme honden ziel voelt neerkomen.
En dan dat knokige lichaam. Wat
viel voor een vrouw daaraan te troe
telen Je kon even goed naar bed
gaan met het skelet uit de Vijzel
apotheek. Die klerk van de voorna
me notaris op de Markt, zelf zo'n
magere sladood, beweerde wel, dat
.mager hanen de beste waren en
dus het meest geliefd'. Mogelijk. Zie
maar en hoor maar die kinderreeka
hier in huis. Terwijl ;n de Vijzel
en dat met een Quartelheer, die zo
veel appetijtelijker leek dan de vriend
en zwager.
Apotheker Quartel was zelfs wat vet
jes te noemen. Dan moest die Markt-
klerk gelijk hebben? Renier keek
met luie ogen langs het eigen li
chaam voor zo ver hij dat kon be
kijken zonder van houding te veran
deren. Vetjes was hij nog lang niet.
ook niet door de goeie kost van de
laatste paar weken. Als magerte dus
wenselijker was? Renier kneep zijn
ogen stijf dicht, trok het tichaam
wat hoger en rechter tegen de harde
lessenaar. Maar er verscheen geen
enkel beeld achter de dichte oogle
den. Landerig teleurgesteld richtte
hij zich traag op en zag het folium-
vel. door zijn ilggen gekreukt als een
te lang gedragen ouwenwijvenmuts.
Ook dat nog. Dat moest verdonkere
maand tegen dat notaris uitgevreeën.
zich kantoor en klerk zou gaan herin
neren. Pennlngpuntlge Kaplaken nam
het verlies van een vel papier al
tijd hoog op.
Nog steeds lusteloos hangend met
de linkerhand aan de bovenlljst, be
gon Renier met de rechter het ge
kreukte papier verder U plooien tot
een smalle reep, die hij daarna aan
een zijde uitvouwde tot een waaier
vorm. Fatterig zat hij dat ding te
hanteren, trok een verveeld pruime-
mondje en probeerde zich in te den
ken, hoe het toch voelen zou een juf
fertje te wezen. ,Een juffertje van
fatsoen'. Hij lachte smalend. Met
een klapje, alsof een vlieg moest
doodgemept. legde hij zijn waaier
op de lessenaar en begon sloom het
papier uit de plooien te strijken.
Opeens reikte hij naar zijn potlood
en begon, onverwacht energiek, op
enkele van die kreukels en plooien
een lijn aan te brengen, die te ver
binden. Kijk, dat was nu precies een
lange neus, een forse mond, een kin,
een hals, een glooiende lijn, dan een
geweldige ronding. Zijn belangstel
ling groeide, het potlood werd zeer
bewust geleid. AI. natuurlijk, juist
nu het vermakelijk ging worden, na
derde de Kaplakense magere haan.
Met goochelaarsbehendigheid plooi
de hij het papierblad terug tot da
smalle reep en duwde het ln zijn
broeksband als een buigzaam latje,
de snel deels losgeknoopte kamisool
even snel weer sluitend.
Toen Kaplaken binnenkwam, stond
de jonge klerk voor de boekenplank
Ijverig ln een Lijbreghtsdeel te bla
deren en vroeg, of die vraag hem al
tijden brandde, waar toch dat over
de .certepartije' te vinden was? In
hetzelfde kapittel als de bijlbrieven?
Of b(j de .policen van assurantie?'
En zijn ogen vlogen over een
bladzijde waarom was bodemerij
slechts toegestaan voorbij de Sont
en voorbij Dover? Kaplaken, hoogst
aangenaam verrast door die belang
stelling. begon grif te doceren. Re
nier vond hem een sukkel, zo klak
keloos ln de val te lopen, maar luis
terde met een aandacht, of zijn leven
ervan afhing, telkens geestdriftig
jaja knikkend, totdat hij meende bij
nog langer voortzetten verdenking
te gaan wekken. Ernstig stelde hij
de vraag: .Het is juist :n een stad
als deze, met de drukke scheepvaart,
uiterst belangrijk dat alles terdege
te weten?'
Op zijn beurt knikte Kaplaken geest
driftig een meermalig ja. Sukkel,
was wederom Reniers oordeel. De
notaris prees nu de leerkierk open
lijk, daar die eindelijk besefte .wel
ke schoonheden' het gekozen ambt
wel Inhield.
ttOordt vervolgd®
EM NU MOET K E0RETMOffiEN EEW»
HEBBEN OVEZ VS BEHANDELING VAN
WE KLEINTJES.
DeYClSQXSMoneuv&es... WAAEB01 JUVWJHACHT
6E5L£VEW.K)8ECT? IK SUB" OM TWEE WK N0& WIET
EM JU WA570EW MÖ6 WIET TW13. WAAK HEB JB
GEZETEN?
BTWDN086EH
-!Lr SLAAP EN HEB B3) HACHTt
7 WANDELING 6EMAAKT EN WJ Al'
fiBorarwff.cvm»Gwaws,Hfe:
