PIKEUR
DONDEREN
DONDEREN
DONDEREN
DONDEREN
DONDEREN
DONDEREN
RITMEESTER
Klaverblad Oudenrijn woensdag open
BOMMELERWAARD
MOET STUKJE
EUROPA WORDEN
TWIJFEL AAN WEGENBOUW
OVER EERSTE VIER JAAR
m
Oma
dat wordt
Tante
dat wordt
Moeder
dat wordt
Vader
dat wordt
Opa
dat wordt
Notaris wordt
geen bezoldigd
ambtenaar
Oom
dat wordt
VRIJDAG B NOVEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
17
Vraagtekens bij toekomst knooppunt
ADVERTENTIEI
Voor. tegenwoordige
wegen geen
probleem
UTRECHT (GPD) - Een enkele
lus van het nieuwe wegenknoop
punt Oudenrijn is bijna even
groot als de vroegere rotonde,
'g lands drukste en gevreesde
kruispunt. Woensdag liggen er
vier van die lussen (het .Klaver
blad') klaar, waarmee alleen
maar een indruk is gegeven van
de afmetingen van dit nieuwe
knooppunt. Want of het lang
aan de verwachtingen van het
toenemend verkeer zal voldoen
is nu een open vraag.
Op het eerste gezicht lijkt het of
rijkswaterstaat kosten noch moeite
heeft gespaard het verkeer op de
kruising van de wegen Den Haag-
Rotterdam - Arnhem en Den Bosch-
Amsterdam soepel te laten lopen
Meer dan twintig miljoen gulden
voor een project dat tien jaar ge
leden nog werd geraamd op acht
miljoen, rijstroken met een totale
lengte van 26 kilometer en een
grondgebruik van 36 hectaren doen
toch wel royaal aan. Beduidend min
der zekerheid over de toekomstige
bruikbaarheid van het klaverblad zijn
de verkeerstellingen en prognoses.
Op dit moment passeren hier 80.000
auto's per etmaal, ongeveer zoveel
als rijkswaterstaat tien jaar gele
den aangaf als de maximumcapaci
teit van de twee kruisende wegen.
Toen gaf het een veilig gevoel om
te zeggen dat het klaverblad meer
verkeer zou kunnen verwerken dan
de wegen uit de vier richtingen. Im
mers, de maximum bezetting van de
wegen lag toen nog ver in het
verschiet, want in die jaren kwa
men er niet meer dan 35.000 voertui
gen per dag langs. Nu de toeleiden-
ae wegen echter volgens de maatsta
ven van waterstaat volledig bezet
beginnen te raken, zal het niet lang
meer duren of zij moeten worden
verbreed: een uitbouw tot drie rij
stroken per richting. Als dat is ge
beurd wordt Oudenrijn weer een ge
vreesd kruispunt. Minder voor het
doorgaande verkeer, dat tegen die
tijd het in- en uitvoegen wel beter
zal beheersen, dan voor het linksaf-
verkeer. Dat zal over vrij korte af
stand moeten .weven' (de knelpunten
liggen onder het viaduct tussen de
lussen). De Utrechtse verkeerspoli
tie is daar nu ai bang voor. Zij ver
wacht op drukke dagen al te moeten
bijregelen.
Ongehinderd -
Rijkswaterstaat gelooft daar echter
niet aan. Tenslotte kunnen de door
gaande verkeersstromen ongehinderd
hun gang gaan. Rechtsaf-ver-
keer neeft het evenmin moeilijk
want theoretisch heeft elk van de
vier zijden van de om het klaverblad
liggende .stuiver' dezelfde capaci
teit als de toevoerende wegen.
Blijft over het links-af verkeer dat
echter maar een beperkt deel zal
vormen van de volle stroom uit de
vier windrichtingen. Stel dat bij
voorbeeld de stroom uit Den Haag-
Rotterdam zich in drie richtingen
wil splitsen. Een derde van de volle
stroom, die over twee rijstroken
wordt aangevoerd kan ongehinderd
rechtdoor rijden naar Arnhem. Een
derde kan ongehinderd rechts uit
voegen naar Den Bosch. Nog een
derde van de stroom moet gebruik
maken van een lus. richting Amster
dam.
Weven
Aanrijdend op de lus heeft liet twee
rijstroken om soepel geheel rechts
te komen om tenslotte op het eigen
lijke weefvak, waar drie stroken lig
gen, nogmaals geheel rechts te gnnn
rijden om de lus te kunnen oprijden.
Op dat laatste deel moet liet echter
de rijstrook delen met het verkeer
dat, vanuit. Amsterdam naar Arnhem
wil. Dat komt van een andere lus
af en wil op dezelfde plaats invoe
gen, waar de Hagenaar wil uitvoe
gen.
Volgens dezelfde theorie van rijks
waterstaat dat maar een derde van
do stroom linksaf zal gaan, komen
op dit betrekkelijk korte stukje
weg dan tweederde van een volle
stroom samen. Wie heeft gezien hoe
stroef in andere situaties twee files
zich tot één samenvoegen weet dat
de angst van de verkeerspolitie niet
overdreven is. Er is nog wel meer
kritiek op de toepassing van een
klaverblad. Verkeersdeskundlgen
vinden dat er op zo'n klaverblad
verliezen ontstaan door het omrij
den. Maar waar waterstaat met
zijn eeuwig te beperkte budget ben
zine- en tijdverlies van de automobi
list niet in zijn calculaties kan op
nemen lijkt die kritiek te detaillis
tisch. .Laten we blij zijn dat het
ding er ligt' zegt zelfs directeur Bo
gaard van de Stichting Weg, de pres
siegroep die echt met opziet tegen
wat kritiek op onze wegenbouw.
Voordelen
OUDENRIJNluchtopname van het
klaverblad' Oudenrijn dat woensdag
IS november officieel in gebruik zal
worden gesteld.
'ADVERTENTIE'
een grote chaos zat er wel in bij
rijkswaterstaat, toen in 1959 ieder
een klaar stond om met de bouw te
beginnen. Kort daarvoor was de ver
breding van de rijbanen op de ro
tonde tot drie rijstroken klaarge
komen. Het werd een chaos, zodat
er toch nog verkeerslichten moesten
komen. Die hebben, hoewel gezet
voor korte tijd, nog jaren dienst
gedaan, want al raasden er iedere
dag steeds meer auto's over het
plein, de bouw werd uitgesteld.
In 1962 dacht men toen, zou het
klaverblad klaar kunnen zijn. Maar
het werd begin 1965 voor er echt met
de bouw werd begonnen. Toen was
het aantal passerende auto's per
etmaal verdubbeld. In de ochtend
spits kwamen er toen al bijna 1700
auto's per uur uit drie van de vier
richtingen en 2300 uit de vierde
richting. Files van meer dan drie
honderd meter waren normaal.
Woensdag aanstaande zal minister
Bakker het klaverblad openen.
Kijk maar in uw Radio-tv-blad
SCHOENFABRIEK SLUIT
WAALWIJK (ANP) De NV Hen
driks en Zoon te Waalwijk, een van d«
I kleinere bedrijven op het gebied van
1 luxe schoenen voor dames, heeft beslo
pen de produktie binnen afzienbare tijd
stil. te leggen, aangezien voortzetting
mede door concurrentie uit het buiten
land niet meer lonen bleek.
In het produktieapparaat zijn nog 26
werknemers in dienst. Gezien het ge
brek van vaklui in de Langstraatse
schoenindustrie zal het personeel zon
der meer in andere bedrijven ter plaat
se een nieuwe werkkring kunnen vil
den, aldus meldde de Federatie van
Nederlandse Schoenfabrikanten.
DIRIGENT
CHARLES MUNCH
OVERLEDEN
(Van onze correspondent)
PARIJS Tijdens een tournee dat
hij aan liet hoofd van het nieuwe Or-
chestre de Paris, dat hij vorig jaar
juist had opgericht, door Amerika maak-
te, is woensdagnacht de wereldberoem
de Franse dirigent Charles Munch over
leden. Munch, die 77 jaar oud is ge-
worden, is aan een hartaanval geslor-
Charles Munch is in 1891 in Straats-1
burg geboren, waar zijn vader organist
was aan de fameuze kathedraal. Van
huis uit was hij violist en leerling van
de vermaarde Duitse virtuoos en peda
goog Carl Flesch. Alvorens in 1933 in
Parijs als orkestleider te debuteren
was Munch trouwens verschillende ja
ren als concertmeester aan het legen
darische Gewandhaus-Orchester in Leip
zig verbonden geweest.
Vanaf 1938 leidde hij in Parijs het con
servatoire orkest en met zijn concerten
die hij in het bijzonder tijdens de oorlog
faf wist hij vooral de jonge generatie
lijvend aan zich en aan de muziek te
binden Zo Is Munch die met de Duitse
romantiek was opgegroeid de dirigent
feweest die Brahms voor het eerst in
'rankrijk tot populariteit heeft weten
te brengen.
Na de oorlog, in 1948, werd Munch als:
opvolger van Koussevitzky tot vaste I
dirigent van het beroemde orkest van
Joston benoemd, waar hij tot 1962 is
cebleven. Op zijn 76ste jaar aanvaard
de hij nog de loodzware taak en de hoge
eer uit handen van de regering het Or-j
chestre de Paris te stichten en te lei
den, met welk orkest hij na Rusland,
deze maand, juist Amerika bezocht.
Charles Munch die ook veel in Neder
land is opgetreden, behoorde tot de laat
ste vertegenwoordigers van een illustere
dirigentengeneratie en in die kwaliteit
is hij nu, als groot dienaar van de mu
ziek, dus in het harnas gestorven.
t ADVERTENTIE
'ADVERTENTIE'
Kijk maar in uw Radio-tv-blad
Rijkswaterstaat is zich er zelf ook
van bewust dat Oudenrijn niet .de'
oplossing is. Het klaverblad (eigen
lijk is er voor de oorlog al toe be
sloten, maar dat was veel kleiner)
heeft de voordelen dat het minder
grond kost, dat er maar één viaduct
behoeft te worden gebouwd (dit
kunstwerk kost al 2,5 miljoen) en
dat de bouw het verkeer maar wei
nig heeft gehinderd. Een definitieve
oplossing i maar wat is .definitief'
in de wegenbouw?) was zeker twee
maal zo duur geweest. Gedurende de
bouw was er ook grote hinder voor
het verkeer geweest. De schrik voor
'ADVERTENTIE
Kijk maar in uw Radio-tv-blad
VERKIEZINGS
ALLERLEI
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Anierlka's lang
ste en spannendste verkiezingsnacht
was rijk aan details, die, hoewel on
belangrijk. toch deel uitmaakten
van dit verkiezingsjaar. Hier zijn en
kele van deze details:
Ruim 75 miljoen kiezers brach
ten hun stemmen uit. Dit is een van
de hoogste aantallen ooit bereikt.
Eén van deze 75 miljoen, een 109-
jnrige neger, Alex Tanner, die in
Salem (New Jersey) woont en noj
slaaf is geweest, verklaarde dat hi
op vice-president Humphrey heef
gestemd. Sedert 1880 had hij zijn
stem op de republikeinen uitge
bracht.
Een aantal dagbladen bracht ad
vertenties waarin een speciale ,ver-
kiezingsultverkoop' werd aangekon
digd.
In Washington en een groot aan
tal andere steden waren de drank
winkels op de dag van de verkie
zingen volgens de wet gesloten.
den aan, dat wanneer hij het presi
dentschap niet zou winnen, h(J be
langstelling zou hebben voor een pro
fessoraat aan een van Amerika'
universiteiten.
President Johnson, waarschijnlijk
één van de weinigen die een profe
tische blik had en aanvoelde dat de
uitslag van dc verkiezingen zeer
lang op zich zou laten wachten, be
sloot om 5 uur in de middag niet
zoals zijn plan was voor de na
tionale televisie te verschijnen. Hij
stelde zich voor om in de loop van
woensdag een verklaring af te leg
gen.
In deze verkiezingen werden, zoals
gewoonlijk, klachten geuit over frau
de bij de stembureaus. De republi
keinen hadden opzichters gezonden
naar staten ahs Illinois en Texas,1
waarvan het vermoeden bestond dat
daar geknoeid zou kunnen worden
met de stembiljetten.
Jackie Kennrly bracht haar stem
vorige week donderdag al uit in!
Athene in een villa waar de vice-
consul van de Amerikaanse am bas- j
sade in Athene getuige was van de
procedure, omdat zii niet in staat
was, wegens grote belangstelling van j
fotografen, om naar de ambassade
toe te komen
Mevrouw Shirley Chisholm, een de-1
inocratisch gemeenteraadslid voor
New York, komt als eerste vrouwe
lijke negerafgevaardigde In het huis
van afgevaardigden.
De tegenkandidaat van mevrouw I
Chisholm in het, nieuwe twaalfde
kiesdistrict de voornamelijk door ne
gers bewoonde Bedford-Stuyvestant
wijk, was James Farmer, oud-direc-
leur van het nationale congres voor
assengelijkheid.
Farmer, een links-republikein, kreeg
1523 stemmen tegen mevrou wChis-
liolm 4918.
Minister dr B. G. Veringa van
onderwijs en wetenschappen
heeft een reusachtig boeket pa
pieren bloemen aangeboden ge
kregen van 170 teerlingen van
de academie voor beeldende vor
ming ,Hiddeloo' uit Amersfoort.
In een begeleidende brief werd
de aandacht van de bewinds-
gevraagd voor de enige
hooi voor voortgezette stu
die handenarbeid. Rechts staats
secretaris Grosheide.
Balans van Stichting WEG
(Van onze correspondent)
HEDEL (GPD) Omdat vol
gens de tweede nota over de
ruimtelijke ordening ,de goede
ontwikkeling van ons land een
zaak is die ieder aangaat' willen
particulieren zonder commer
ciële bijbedoelingen van het
Boinmelerwaard een stukje Eu
ropa maken. Zij vinden dat het
land van Maas en Waal zich bij
uitstek leent voor een Eurocen
trum, waarin plaats is voor
hoofdkantoren van grote inter
nationaal georiënteerde onder
nemingen, grote handelsgebou
wen, congrescentra, vergader
en showruimten, een computer
centrum, sportcomplexen en
openluchttheaters.
Hedels gemeentesecretaris J. C.
Koopman (35) en J. Hoogendoorn
(43), directeur van een nv, hebben
het plan uitgewerkt en toegestuurd
aan .grote' mensen uit het bedrijfs
leven, ruimtelijke ordenaars en een
heel leger overheden van hoog tot
,In de randstad ls
de situatie hopeloos. Als je een af
spraak hebt met een bedrijf ln een
van de grote steden moet je een
half uur uittrekken om een parkeer-
plaatsje te vinden en dan kom je
nog drie kwartier te laat. En dan
moet je zien waar belangrijke be
drijven zijn gehuisvest. Vaak zijn ze
weggestopt in willekeurige heren
huizen. Het is toch belachelijk dat
Rotterdam en Amsterdam touwtrek-
ADVERTENTIE)
DEN HAAG (GPD) Van de
zes jaar, die de toenmalige mi
nister van verkeer en water
staat Van Aarsen in 1964 zei
nodig te hebben om 800 kilome
ter autosnelweg aan te leggen,
zijn er nu vier verstreken. In die
vier jaren is ons wegennet met
332 kilometer vergroot, om pre
cies te zijn met 169 kilometer
nieuwe weg met gescheiden rij
banen en 163 kilometer dooi
verdubbeling van de bestaande
rijbaan.
(ADVERTENTIE)
Kijk maar in uw Radio-tv-blad
Twee jaar later al wist Van Aartsens
opvolger, minister Suurhoff, dat on
danks van tevoren zuiver te beramen
Inkomsten van het rijkswegenfonds,
er meer tijd nodig zou zijn voor de
800 kilometer. Deze minister wilde
er acht jaar over doen en hij zag
ook dat de aanvankelijke twee mil
jard, waarmee zijn voorganger wilde
werken, moest worden verdubbeld.
Nu de helft van deze periode voorbij
is, heeft de stichting WEG ziin twii-
fefcs uitgesproken over de realisering
van de beloofde 800 kilometer, die in
197£ klaar zouden moeten zijn Zij
z(jn neergelegd in een memorandum
aangeboden aan de vaste commissie
voor verkeer en waterstaat uit di
tweede kamer.
In dit memorandum stelt de stich
ting WEG dat het niet de stijgende
kosten kunnen zijn. waardoor de we
genaanleg de laatste jaren tweemaal
zo duur is geworden, maar dat de
oorzaak moet zitten in de planning
en de wijze van uitvoering.
WEGVAKKEN
De conclusies moeten weliswaar uil
de vage informaties worden getrok
ken die Je jaarlijkse begrotingen van
verkeer en waterstaat geven, maar
het is :1e stichting duidelijk dat de
332 kilometer weg van de afgelopen
vier jaar bestaat uit 66 stukjes auto
weg in 36 rijkswegen. .Rijkswater
staat bouwt', zo stelt het memoran
dum dan ook, .wegvakken inplaats
van wegverbindingen'.
Ook de planning van de wegenbouw
laat volgens de stichting WEG te
wensen over. Vrijwel elk begonnen
werk, zo leidt de stichting af uit de
begrotingen van het rijkswegenfonds,
komt met een of meerdere jaren ver
traging klaar. Een voorbeeld: de
brug bij Zwolsche Hoek zou tussen
1961 en 1965 worden gebouwd voor
12 miljoen gulden. De brug komt nu
naar schattmg in 1970 klaar en de
bouwkosten worden nu op het dubbe
le geraamd.
Met de E 3 op Nederlands gebied ls
zelfs een misrekening van meer dan
honderd procent gemaakt: deze weg
zou dit jaar klaar zijn en dan 56,5
miljoen hebben gekost. Nu rekent
waterstaat erop, dat de weg in 1971
Tot nu toe hebben de voltooide we
gen van het oorspronkelijke uitvoe
ringsplan anderhalf miljard gulden
gekost. Stichting WEG rekent uit
dat één kilometer autosnelweg ge
middeld zes miljoen gulden kost. of
wel het dubbele van waarop was ge
rekend.
Het memorandum vraagt zich af of
de rest van het uitvoeringsprogram
ma financieel kan worden gereali
seerd, mede gelet op prijsverhogin
gen en invoering van de btw.
De gebrekkige planning is er de oor
zaak van dat bruggen en viaducten
vaak renteloos liggen tot de weg
klaar is. of dat er wegen wachten
op de voltooiing van bruggen en via
ducten. Het memorandum ziet als
oorzaak voor de talrijke mogelijk
heden tot vertraging: het ontbreken
van uiterste beslissingsdata en het
op het vereiste tijdstip ontbreken
van plannen voor kunstwerken en
aansluitende wegen.
Er zou ook geen overzicht z(in l>li
de voorbereiding van nieuwe werken
omdat er zoveel en vaak autonome
diensten bjj zijn betrokken. Het me
morandum beveelt nog eens de .net-
Kijk maar in uw Radio-tv-blad
AMSTERDAM (ANP) Dc minister
van justitie wacht met grote belang
stelling de resultaten af van de com
missie die door de hroedersohap der
notarissen en die der kandidaat-* nota
rissen aan het werk is gezet om de no-
tariswet op belangrijke materiële pun
ten te herzien. Dit heeft minister Po
lak donderdagochtend in Amsterdam ge
zegd tijdens zijn toespraak tot de ju
bileumbijeenkomst van de 125 jaar ou
de broederschap der notarissen.
De commissie zal, naar de bewinds
man veronderstelde, ook aandacht schen
ken aan de rechtspositie van de no
taris Met de deurwaarder is deze nl.
een der weinig voorkomende ambtena-'j
ren die worden aangesteld door de I
Kroon, maar betaald door hun cliënten.
Minister Polak verwachtte niet dat de
notarissen deze bijzondere positie zul
len prijs geven en de notaris zullen
willen maken tot een bezoldigd ambte-
naar. Ter geruststelling voegde hij erj
aan toe dat hij zelf ook niet dacht aan
een verandering in die zin. De minister!
van justitie deelde mee dat de koningin!
de broederschap heeft vergund het pre
dikaat .koninklijke' te voeren. Tevens
maakte hij bekend dat de vice-voorzit-
ter van de broederschap, mr dr J. R. H.
Buining. notaris in Den Haag. is be
noemd tot ridder in de Orde van de
Nederlandse Leeuw. Hij herinnerde er
o.a. aan dat de heer Buining een der
vooraanstaande figuren is bij het vele
wetenschappelijke werk dat de broeder
schap doet ten bate van het nieuwe
burgerlijk wetboek.
ken om het World Trade Centre op
zeven hectare te moeten proppen.
Ze gaan in het westen maar door met
het opstapelen van mensen, met het
uitbouwen van puisten, die dan ook
nog steden moeten heten'.
Het land van Maas en Waal moet
nu grote bedrijven een waarlijk re
presentatief visitekaartje gaan bie
den. Een visitekaartje dat de grot©
steden niet meer te vergeven heb
ben, zo menen de initiatiefnemers.
Die bedrijven moeten in de Bom-
melerwaard ln een .groene' omge
ving de kans krijgen gezamenlijk ,op
niveau' commerciële research te
verrichten en public relations te be
drijven.
Het computercentrum zou een mooie
uitdaging voor Philips kunnen be
tekenen en zou niet alleen door de
bedrijven maar bijvoorbeeld ook door
het centraal bureau voor de stati
stiek kunnen worden gebruikt. Ook
voor de op decentralisatie uit zijnde
overheden zou plaats zijn in het groe
ne land tussen de rivieren.
Gemeentesecretaris Koopman: ,het
ziet er naar uit dat de gemeenten
van de Bommelerwaard zullen be
sluiten aan een stedebouwkundige
het maken van een structuurplan op
te dragen'. En: .we willen hier be
slist geen industrieën en steden-
Het landelijke karakter moet be
waard blijven. Trouwens volgens de
nota ruimtelijke ordening moet het
bewaardblijven!
De 15.758 hectare grote Bommeler
waard heeft voor het realiseren van
het plan ongeveer 2000 bunder af te
staan. De dijken waardoor het land
wordt omsloten, moeten boulevards
worden, waarlangs villa's moeten ko
men om het meer gefortuneerde
deel van de verwachte 43.000 nieuwe
zielen te huisvesten Voor de finan
cieel minder gelukkigen is er vol
gens de initiatiefnemers genoeg
ruimte in al die gezellige dorpjes,
waar nu tezamen 32.614 mensen wo
nen.
Realisatie van de plannen betekent
dus een verdubbeling van de bevol
king.
Koopman: .nou en., of er nu twee
of vier mensen per hectare wonen.
Dat is nog altijd flink beneden het
landelijke gemiddelde'.
Wordt het niet allemaal vreselijk
duur?
Koopman: wegen hebben we genoeg.
De dijken moeten als uitvloeisel
van het deltaplan toch al worden op
gehoogd. Met wat meer geld kunnen
er boulevards van worden gemaakt.
Internationale treinen zouden in
Zaltbommel of Hedel kunnen stop
pen. Veel recreatieve voorzieningen
bestaan al zoals jachthavens en cam
pings. De Maas ls schoon, uitste
kend geschikt voor watersporters en
vissers.
Dus het gaat er alleen nog maar
om het bedrijfsleven te interesseren.
Koopman: .De Bommelerwaard is
precies het hart van Nederland. De
bereikbaarheid is optimaal- 1 uur
van Düsseldorf, 1 uur van Antwer
pen. 1 uur van Brussel. We liggen
veertig kilometer van Utrecht. Nij
megen, Tilburg, Eindhoven, Rotter
dam en Wageningen. Dat zijn alle
maal universiteitssteden. Je zou zo
zeggen dat niets de oprichting van
een nv exploitatie maatschappij
Bommelerwaard in de weg staat'.
Het plan is zeer vers Het verkeert
volgens de initiatiefnemers nog .in
de fase van telefoontjes'. Sociolo
gen en planologen willen er over
komen praten. De eerste voorzichtige
briefjes uit het bedrijfsleven zijn
binnen.
Koopman: .het klinkt nu nog gek:
internationale treinen, dv in Zalt
bommel stoppen. We hopen dat het
over een Jaar of tien een heel gewo
ne raeli -al rijn. Even gewoon als:
morgen vlieg ik even naar het Euro-
eentrnm".
ADVERTENTIE
Kijk maar in uw Radio-tv-blad