NOORS PLATTELAND LOOPT LEEG
EXPO 1970
JAPAN KOST 8 MLD GULDEN
KÖ0TVDK
U koopt veiliger bij
Dagelijks tien
boeren naar
de stad
Nederland
populair
Russen bijten spits af in Osaka
uw horloger
KRITIEK OP DE
INKOMENS
ONTWIKKELING
Ex-huisarts
in Geleen wordt
vervolgd
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
e parlementaire redactie)
GELEEN' (GPD) Dr O-, de Geleense
ex-huisarts, zal door de justitie worden
DEN" HAAG Tijdens de dinsdag ge- vervolgd. Naar mr W. A. G. Moors
houden openbare vergadering van de in Maastricht ons desgevraagd mee-
tweede kamercommissie voor ,o-1 leelde. rijn er strafbare teilen «an-
wezig om tot deze vervolging over te
ciale zaken is door verschillende afge-|?aan. Dp just|tie wacht thans nog een
vaardigden kritiek geleverd op de in- doktersadvies af, aldus vertelde ons de
komensontwikkeling, waarhij het over-l offic'er van justitie,
heidsbeleid op dit punt het moest ont-l Zoals gemeld werd de thans in Sittard
chtige dr O. (50) enkele maan-
gelden.
j den geleden beticht van handel in i
HOGE RAAD:
.BELEDIGING JOHNSON
ONNODIG KRENKEND'
DEN HAAG (GPD) Op de dag van
de Amerikaanse presidentsverkiezing
heeft de hoge raad uitgemaakt dat uit-,
drukkingen als .Johnson oorlogsmis-
dadiger' en ,de president van de VS
een oorlogsmisdadiger volgens het recht
van Neurenberg en Tokio", gebezigd
door vier Utrechtse studenten" tijdens
een Vietnamdemonstratie, niet door
de beugel kunnen.
Het hoogste rechtscollege verwierp
dinsdagmorgen de cassatieberoepen te-1
»«n de arresten van het hof in Arnster-j
aam, waarbij de studenten wegens be-|
lediging van een bevriend staatshoofd:
werden veroordeeld tot boetes van 100.!
De hoge raad acht de gebezigde uit
drukking .nodeloos krenkend', er zijni
andere .geoorloofde" mogelijkheden.
Dat de studenten niet de bedoeling had
den om te .kwetsen', maar het beleid
van de VS in Vietnam aan de kaak
wilden stellen doet er volgens de hoge
raad niet toe: om in dit geval opzet aan
te nemen is het niet nodig dat de be
doeling om te .kwetsen' aanwezig is.
Ook het beroep op het algemeen be
lang werd afgewezen. Weliswaar biedt
ook deze beledigingsvorm ruimte voor
een dergelijk beroep, maar .nodeloos
krenkende uitdrukkingen kunnen nim-
I mer in het algemeen belang zijn".
Mr Th. J. A. M. van Lier (pvda) meen-Rovende middelen, oplichting, valsheid
de, dat de economische ontwikkeling11}, geschrifte en nalatigheid gedurende
.beter uit de bus zal komen' dan de cij-periode als huisarts in Geleen van
fers van het centraal planbureau heb- 1963 Uf medio 1967. Dit gebeurde in
ben aangetoond. Wat is er van de vrees !een art'kel van ,Vnj Nederland,
overgebleven, die de regering eerder inl Enkele van de ruim duizend patiënten
dit jaar tot uiting heeft gebracht, vroeg die tot de vroegere praktijk van dr O.
de socialistische afgevaardigde, die er behoorden zouden zijn overleden. Medio
ernstig aan twijfelde, dat de regering 1967 droeg dr O zijn huisartsenprak-
bij haar loonbeleid rekening houdt, ener-tule over aan dr Sterk. Hij trad toen
zijds met wat mogelijk is, anderzijds m dienst van de stichting Sociaal Fonds
met wat rechtvaardig is. Drs P. J voor de Bouwnijverheid in Sittard.
Janssen van de PPR had uit de memo- In afwachting van de beslissingen die
ric van toelichting de indruk gekregen, j de justitie zal nemen blijft dr O. bij dit
dat deze minister de status-quo in" dei bouwfonds geschorst, zo deelde ons de
inkomensverhouding wil handhaven. De heer Schuringa van_de directie in Am
ine v
radicale afgevaardigde meende, dat
vooral de minister van sociale zaken de
taak heeft te zorgen voor zo goed mo
gelijke inkomensverhoudingen.
sterdam nog mee. De justitie kon ons
nog niet meedelen welke de termen zijn
waarop dr O. vervolgd zal worden.
Aanvankelijk stond niet vast of dr O.
vervolgd zou worden. De justitie wilde
uiteraard niet alleen op persberichten
afgaan.
De communist W. H. van het Schip v
was van mening, dat in 1968 er een i
.beduidende achterstand' was gekomen a
in de inkomens van de werknemers en
h(J vroeg of de minister bereid was de
loonpolitiek zo vrij te laten, dat de ach- BEIROET (AFPt De Libanese
terstand kan worden ingehaald. Ook de I oud-premier Sami Solh is in de nacht
partijgenoot van de minister, drs J. van dinsdag op woensdag te Beiroet
Boersma, betoogde dat de loontrekken-| overleden,
den praktisch niets geprofiteerd heb-i
Ï3 P"Sg!n55
iïLsuE£ï"iïd? £j"as. re
derschnjveii dat in ons land de :nko.; D„ het(1 de „Ma0„d„
mensverhoudingen fout zijn. Een even- van kunstzaken, drs J. Reehorst. in Rot-
S.lsJo economische ontwikkeling[,„dam meegedeeld,
achtte hij van groot belang voor de so-
ciale posilte van allen. Er Is een 3tij- -
ging en een spreiding van welvaart ge-|
weest. ze: hij. De enig achtergebleven
groep wordt volgens hem gevormd door'
ben, die van een vast pensioen moeten
leven. Minister Roolvink merkte in zijn
.ibi/
spanning i
antwoord op. dat de ervaring leert, dat
als er spanning is op de arbeidsmarkt;
het arbeidsinkomen het meest stijgt.
Omgekeerd zien we bij een herstel een
grotere stijging van het winst- of on
dernemingsinkomen. De ongerustheid
over het overheidsbeleid inzake de lo
nen was de minister niet duidelijk. Er
is thans een vrije loonpolitiek. De over
heid heeft die politiek het bedrijfsleven
niet opgedrongen.
fADVERTENTIE
vindt u alles
wat uw hart begeert
Scheldestraat 15 - VLISSINGEN
Telefoon 01184-2204
(ADVERTENTIE)
opend. Het heuvellandschap tus
sen Osaka en Kyoto is één grote
bruine zandvlakte, waarin paal
tjes de plaatsen markeren waar
trak de paviljoen zullen verrij
zen.
De Expo '70 bestaat nog slechts op
papier en in maquettes. Maar temid
den van de bedrijvigheid van bulldo
zers en af- en aanrijdende zand-
trucks hebben de Russen reeds het
fundament gelegd voor het indruk
wekkende paviljoen van de Sowjet-
Unie (kosten 80.000.000,-) dat fel
rood geschilderd en honderd meter
hoog de dynamiek van het socialis
tische land wil uitbeelden en tevens
Lenin wil eren. wiens honderdste ge
boortedag in 1970 wordt herdacht.
In de zandwoestijn zien wij bordjes
met de namen van Bulgarije, Bel
gië en Australië. Op de plaats, waar
het Nederlandse paviljoen zal verrij
zen een schepping van prof. Ba-
kema staat slechts een blauwge-
verfd paaltje. In de ca. 500 dagen,
die ons nog van de openingsdag schei
den zullen de 50 deelnemende lan
den 1500 miljoen gulden investeren
in deze zandvlakte voor bouw en
inrichting van de paviljoens. De Ja
panse regering heeft tezamen met de
stad en de provincie Osaka 500 mil
joen gulden uitgetrokken om het ten
toonstellingsterrein aan te leggen
en de eigen Japanse paviljoens te
bouwen. Om de 30 miljoen bezoe
kers te verwerken, die in de zomer
van 1970 worden verwacht, zijn In
grijpende voorzieningen nodig aan
spoorweg- en wegennetten Deze
openbare werken vragen een uitga
ve van ruim zes miljard gulden. En
zo kost de wereldtentoonstelling van
1970, nog afgezien van wat particu
lieren zullen investeren, een bedrag
van 8000 miljoen gulden, hetgeen
neerkomt op vier miljoen gulden voor
leder uur. dat de poort voor bezoe-
(Van een medewerker)
Het silhouet van Kristiansand
wordt in de haven gedomineerd
door het nieuwe Caledonië hotel.
Daarmee accentueert .de poort
tot Noorwegen' dat de .natie
van boeren, houthakkers en vis
sers' zijn oude image verliest. De
Noorse handelsvloot is de derde
ter wereld, de visvangst brengt
meer op dan ooit en er wordt
veel hout geproduceerd. Maar
het land verstedelijkt snel. Bin
nen enkele jaren verdubbelden
Kristiansand's bevolking tot bo
ven de 60.000.
Kristiansand heeft werk genoeg ln
verbruiksindsutrieën, export, scheeps
luizen- en wegenbouw, toerisme. De
lonen liggen gunstig. Om alleen een
paar voorbeelden in de laatste groep
te geven: een kamermeisje verdient
1000 kronen per maand, een kelner
ook met 12.5 pet. van de serverin-
®en. (Een kroon is iets meer dan 50
cent). Een kok kan 1500 tot 2000
kronen verdienen. Kristiansand is een
centrum van onderwijs en vakoplei
ding. Een deel van de schoolkinderen
uit de omgeving wordt dagelijks per
bus gehaald en gebracht. Een hoge
school is er nog niet, al lijkt de prach
tige kweekschool er met zijn uitge
breid programma wel op. Om er te
studeren komen kwekelingen uit heel
Sörlandet Noorwegen's zuidpunt
hier wonen.
Jeugd verdwijnt
Niet alleen de kwekelingen, maar
vooral de boeren doen zo met Kris
tiansand en andere steden. In Sörlan
det wordt per dag één boerderij ver
laten, door heel Noorwegen zijn het
er in totaal tien'. Ook vroeger was
het rendement van een boerderij
soms te laag en de boer had dan een
nevenverdienste in bosbouw, visserij
of iets anders. Maar hier en daar
werd het verschil te groot, bijvoor
beeld als een bedrijf maar 40 pet.
van een normaal rendement opbracht.
Sommige jonge boeren hebben daar
om voorlopig de zaak gesloten en zijn
naar de stad getrokken, in afwach
ting van betere tijden.
van zo'n twee miljoen gulden, een mo
del-school met vakopleiding, een mo
dern hotel en goedkope flats. Zo ver
loopt het leven in deze uithoek ge
riefelijk. De Russen zitten zes kilo
meter verderop, maar je merkt er
weinig van: de grens is enkele jaren
geleden gesloten, naar verluidt om
dat het zo gemakkelijk was aan gene
zijde goedkope spiritualiën te halen.
Te zien is er weinig: de weg er
heen is ongeplaveid, met veel gaten
en stopt plotseling bij een prikkel
draadversperring. Aan de andere
kant: zo nu en dan een Russische
patrouille verder niets.
Het sterk verbeterde verkeer heeft
Finmarken uit zijn isolement gehaald.
Wel waren veel havens ijsvrij door
de golfstroom, maar voltooiing van
de spoorlijn naar Bodo boven de
poolcirkel aanleg van wegen en
frequente vliegdiensten legden dit
land tenslotte open. De verstedeW-
king gaal er verder, zoals blijkt uit
de groei van het stadje Alta, 500 km
westelijk van Kirkenes en gegroeid
uit de dorpjes Bossekopp, Bokta en
Elvebacken. Ook hier een mijnbe
drijf, dat het jaar rond kwartsiet
produceert. Een' fraaie steensoort, die
de vloer van menig Nederlands ge
bouw siert. Het wonen op een vaste
plaats kreeg ook vat op de Lappen
in Finmark.
De meesten hebben een permanent
huis. waar de familie het jaar rond
woont, terwijl enkele leden bij de
kudde blijven cn soms even per auto
of sneeuwscooter aanwippen. Een
keerzijde van de moderne tijd is voor
ben het duurder leven, waardoor al
leen nog grote kudden renderen. Ei
genaars van minder dan 200 dieren
moeten samen doen of soms een an
der beroep kiezen.
Het type van de legendarische
Per Gynt hier voorgesteld
door 'li boer uit het Gudbrands-
dal is bezig te verdwijnen.
Tot de kopers horen mensen als Abra
ham en Margot Stole in Vigmostad,
niet ver van Mnndal een kilome
ter of 80 ten westen van Kristian-
wnd. Ze hebben nu 1000 ha grond,
die vroeger voornamelijk bij vijftien
boerenbedrijven hoorde. Abraham, die
ook timmerman is, gebruikt alleen
de produktiefste stukken. Hij laat er
100 schapen grazen, doet iets aan
landbouw en verhuurt de opgekoch
te boerderijen en enkele zomerhuis
jes aan vakantiegangers waardoor
zijn bezit wel rendeert.
Er zijn meer boeren, die blijven, zo
als Abraham Stole, maar als ze geen
opvolger hebben stopt de zaak op
den duur toch. Want naast econo
mische argumenten hebben jonge
mensen andere: ze willen minder
Isolement. Een voorbeeld van de ver
oudering is hier en daar te vinden
in het Setesdal, het 300 km lange
stroomgebied van de Otra, ten noor
den van Kristiansand. Er wonen 9000
mensen in enkele tientallen dorpen
en dorpjes. Eén zo'n plaatsje heeft
nog twee Inwoners beneden de vijf
tig jaar... Een naburig dorp bezit
een bejaardentehuis met louter be
woners boven de zeventig'. Velen
zijn zelfs een stuk ouder. Zeventig
is hier niet zo bejaard: een zekere
mevrouw Nilsen van 70 wil niet in
het tehuis en blijft samenwonen met
haar moeder van... 102. Intussen gaat
de ontvolking door. Tien jaar gele
den woonde bij Evje de uit twintig
mensen bestaande_ familie Dale in
drie boerderijen. Zeven mannen en
jongens droegen de naam Olav. Van
deze clan rest nu één man, op één
boerderij.
Nieuwe koers
Gunstige uitzondering in het Setes
dal Is Bygelandsfjord. met 300 in
woners, die leven van de nieuwe elek
trische centrale, plastic-industrie, zo
merhuisjes- en botenbouw. De meeste
leidende functies worden bezet door
«en nieuwe gevestigde jonge genera
tie. Eon ontwikkeling, die ook weer
wijst In de richting van verstede
lijking, zoals door heel Noorwegen
en vooral in het ver noordelijke Fin
marken. Er wordt wel beweerd dat
dit gebied nu meer mogelijkheden
krijgt om de Russische buurman te
tonen hoe een westers land de ont
wikkeling aanpakt, Feit is dat dit
Noordeuropees randgebied tot zicht
bare bloei komt.
Kirkenes in Finmark's noord-oost-
hoek, oostelijker dan Istanboel
groei de binnen een halve eeuw tot
®en Ijzererts-producent, van betekenis.
ui 1905 stonden er vijf huizen en trok-
u!Ler wa* Lappen rond met hun
kudden. De Sydvaranger mijnbouw-
maatschappij verandeuie na 1906 de
situatie grondig. De open groeven in
net naburig Bjornevatn produceerden
tot '52 een miljoen ton erts per jaar.
niaar nu vijf miljoen ton Kirkenes.
dat door terugtrekkende Duitse troe
pen met de grond gelijkgemaakt
werd, is opgebouwd tot een welvarend
stadje van 6000 inwoners, De rol van
de Sydvaranger is te vergelijken mei
The Company' in bepaalde Ameri
kaanse steden, Kirkenes dankt er een
prachtig zwembad met turnzaal aan
OSAKA (GPD) Zelfs met de
plattegrond in de hand is het on
mogelijk de weg te vinden op het
terrein in Osaka, waar op 15
maart 1970 de wereldtentoon
stelling expo '70 zal worden ge-
JEUGDZORG-ORGANISATIES
WILLEN FEDERATIE
AMSTERDAM (GPD) Acht organi-
saties die zich op verschillende levens- j
beschouwelijke basis bezig houden metj
de jeugdzorg bereiden een samenwer
king in federatief verband voor. Binnen-j
kort is een beslissing te verwachten.
De betrokken organisaties zijn: de Fe-|
deratie Anker Clubhuiswerk, de Stich
ting Evangelisch Herstel en Opbouw, dei
sectie Jeugdzorgwerk van de Hervormde I
Jeugdraad, de Katholieke Nationale
Stichting voor Bijzonder Gezins- en
Jeugdwerk, de Landelijke Verenlgingj
Clubhuiswerk, het Leger des Heils, de
Nederlandse Bond voor Sociaal-cultureel!
Vormingswerk en de Stichting Vrijzinnig!
Protestantse Centrale voor Maatschap-'
oelijk Werk.
Deze hebben in honderd gemeenten een
kleine 600 club-, buurt- en wllkhuizen. I
Sinds korte tijd werken zi.1 reeds samen
in de Stichting Nationaal Jeugdzorg-J
fonds, die middels een nationale collectej
geld voor het jeugdwerk gaan Inzame
len.
kers ls geopend. Daarmee wordt de
Expo '70 de duurste tentoonstelling,
die ooit in de geschiedenis is gehou
den.
.We hebben honderd jaar moeten
wachten om onze kans te grijpen,
maar nu zullen we dan ook goed
voor de dag komen', grijnst Takeo
Komatsu van het tentoonstellingsbu
reau, die ons op de bouwplaats rond
leidt. Japan nam in 1867 voor het
eerst deel aan een wereldtentoonstel
ling, die toen ln Parijs werd gehou
den. Onmiddellijk daarop liet de Ja-
fanse regering weten in de naaste
oekomst een Expo in Japan te wil-
0?n organiseren. De plannen werden
echter steeds gedwarsboomd door
slechter worden internationale toe
standen. Tot tweemaal toe moest een
serieus plan terzijde worden gescho
ven. Het eerst in het begin van deze
eeuw, het tweede in 1930, toen de
wereldtentoonstelling was gedacht in
het raam van de herdenking van de
troonsbestijging van de eerste Ja
panse keizer, toen 2600 jaar geleden.
De Expo '70 wordt de eerste wereld
tentoonstelling in Azië. Als thema is
gekozen .vooruitgang en harmonie
voor het mensdom'. Het is met name
de wens naar menselijke harmonie,
die de Japanners op basis van hun
oosterse denken in de tentoonstelling
tot uitbeelding willen brengen. Dit'
zal ondermeer gebeuren in het cen
trum van het terrein, de zogenaamde
symboolzone. die met een reusachtig
dak van 260 bij 135 meter wordt
overdekt.
Niemand zal het de Japanners kwa
lijk nemen, dat zij de Expo '70 zul
len aangrijpen om zich verder op te
trekken in de wereld. Immers, er is
geen land. dat dit in het verleden
niet heeft gedaan. Mr Komatsu ver
telt ons vol trots, dat Japan in 1967
na de Verenigde Staten en Duitsland
op de derde plaats stond als indus
trieland. In het jaar van de Expo wil
Alleen bij hem krjjgt u service en nazorg
van de gespecialiseerde vakman
het Duitsland hebben overtroefd. Ver
der wordt de wereldtentoonstelling
dankbaar aangegrepen om de natio
le luchtvaartmaatschappij, Japan Air
Lines, verder omhoog te stuwen in
de wereldranglijst. In zes jaar tijds
wist men van de twaalfde naar de
achtste plaats op te dringen. In de
komende zes jaar wil de JAL uit
groeien tot één van de grootste lucht
vaartmaatschappijen in de wereld.
De voorlopige schatting, dat de we
reldtentoonstelling door 30 miljoen
bezoekers zal worden bezocht, is er
ondermeer op gebaseerd, dat er een
miljoen buitenlanders zullen komen
oftewel tweemaal zoveel buitenlan
ders als de Expo in Montreal heeft
fetrokken. De overige 29 miljoen zijn
us de Japanners zelf en als vrij de
heer Komatsu geloven is het ten-
toonstellingsbestuur erg ingenomen
met de komst van een Nederlands pa
viljoen. En wij willen hem geloven,
want als Nederlanders op bezoek ln
Japan wordt men steeds geconfron
teerd met het respect, dat in Japan
voor Nederland leeft. Ieder Japans
kind leert, dat de Nederlandse fac
torij op het eilandje Deshima bij
Nagasaki eeuwenlang de enige ver
binding van Japan met Europa is
geweest en dat net de Nederlanders
waren die de Japanners in staat stel
den zich te bekwamen ln de wester
se wetenschappen.
De belangstelling voor Nederland, die
de Japanners hebben, kan zich ui
ten in een groter bezoek aan het
Nederlands paviljoen dan ons land
op wereldtentoonstellingen gewend
is geweest. Terecht zal de historische
band tussen beide landen worden
aangegrepen om de belangstelling
van de bezoekers te wekken voor het
geen Nederland in de twintigste eeuw
de wereld heeft te bieden.
Do eerste bezoekster hebben wij al
gevonden. Ze heet Shinahirq, een'lie
ve niaiko in het befaamde geishares
taurant Tsuruya in Kyoto, die ons
geduldig leerde soesji" met stokjes
te eten. ,Ik hoop, dat de Nederlanders
heel veel tulpen naar Osaka zullen
brengen, want dat zijn de mooiste
bloemen die ik ken'. We hebben het
beloofd.
Het embleem van de wereldten
toonstelling in Osaka bestaat uit
een gestileerd bloempje van de
kersebloesem, nationaal symbool
van Japan. De vijf blaadjes sym
boliseren het hoofdthema van de
tentoonstelling.vooruitgang en
harmonie voor het. mensdom' en
de Vier ondergeschikte thema's:
.naar vollediger levensvreugde',
.naar rijkere vruchten van de na
tuur'. .naar vollediger mechani
satie' en ,naar een beter weder
zijds begrip'.
Verstedelijking m het hoge
noorden. Bodo. 70 km boven
de poolcirkel, eindpunt van de
Noor dland-spoor lijn, handels
centrum, groeide in enkele
tientallen jaren naar 1J/.000 in
woners.
is
kaas
uit het
vuistje
de j van
jammer,
dat was
het laatste
stukje
KAMERCOMMISSIE:
