KORTGEZEGD
f®!:#!» s
KERKELIJKE TUCHT
IS EN BLIJFT
MOEILIJKE ZAAK
De waarheid is betrekkelijk
zaterdagnummer
Zaterdag 5 oktober 1968
,Veel mensen zien niet veel in die vredesweek. Vrede wil toch
iedereen?, zeggen ze'. De studeerkamer van ds Egbert H. Nagel
50) is een overvolle wanordemaar wat wil je als je boeken en
paperassen uit een riante Brusselse suite hebt moeten opbergen
in een vertrek van een etage-pastorie in Amsterdam-Zuid.
Dj. Nagel is gereformeerd predikant en de nu afgelopen
interkerkelijke vredesweek valt niet zo goed in die kring.
Of liever: de leiding van zijn kerk weerspiegelt beter
het gemiddelde kerklid dan die van andere partners in
het beraad over vredesvraagstukken. Tenslotte zit in de
rooms-katholieke top kardinaal Alfrink, voorzitter van de
internationale Pax-Christi-beweging. En een hervormde
kerkleiding met secretaris-generaal ds. F. H. Landsman
schept natuurlijk een vruchtbaarder klimaat voor het na
denken over vragen van oorlog en vrede dan een ge
reformeerde kerkleiding, die hel op zijn zachtst gezegd
allemaal van enige afstand bekijkt
De vredesweek is niet bij iedereen even goed aange
komen, vertelt ds. Nagel. ,Je hoort nog vaak verkondigen
dat politiek niet op kansel, in de kerkbode en in het
catechisatielokaal thuishoort'
Joch valt niet te ontkennen dat er een kentering is. Hoe
die ontstaan is, valt moeilijk te zeggen. Je kunt de drei
ging van de vernietigingswapens noemen, en het feit dat
de mensen steeds minder ideologisch gaan denken Het
nog sterk levende grenzeloze vertrouwen in en de even
grenzeloze bewondering voor Amerika hebben deuken
gekregen: de Verenigde Staten raken wat ontluisterd en
men ziet achter de pretentie van de kampioen der vrij
heid duidelijker de trekken van een Amerika dat niet
DSE.H. NAGEL
keihard zaken wil doen dan ieder ander'.
Die kentering is vooral het laatste jaar duidelijker ge
worden. Komt dat door de eerste vredesweek (over Viet
nam?) misschien, ds. Nagel is daar niet zeker van Wel
weef hij zeker dat door al het materiaal dat het inter
kerkelijk vredesberaad vorig jaar en dit jaar ook
aan de pastorieën heeft toegezonden vele priesters en
predikanten voor het eerst over het oorlogsprobleem
hebben nagedacht. Massa's geestelijke leiders waren daa'
ooit één moment mee bezig geweest. Zelfstandig dan
Daarvóór heerste de gedachte dat de kerk voor de over
heid niets meer kon doen dan voor haar te bidden Dal
het de taak van de kerk zou kunnen zijn, die overheid
ook kritisch te begeleiden, lag buiten de belevingswereld
Daar had men toch politici voor? Maar als je ziet hoe
veel moeite het kost aan politici (,wij zijn relalisten', zeg
gen die) om ethiek en politiek op één golflengte te
brengen, dan blijkt die terreinafbakening niet te werken
Wie met dergelijke gedachten komt, en bovendien direct
en precies aanwijst wat er mis is, mag op tegenkanting
rekenen. Dj. Nagel heeft in het Amsterdamse kerkblad
een kolom die ,Er Naast' heet. Vooral vroeger stond die
kolom ook duidelijk naast' de rest van dat eerzame
blad, al was het alleen maar doordat de schrijver met de
rubriekstitel de mogelijkheid openlaat dat hij het mis
heeft- een zeldzaam verschijnsel in domineesland In
die rubriek wordt menig kerkelijk standpunt (of een
weigering om een standpunt in te nemen) doorgeprikt
als een ballon vol stichtelijk conformisme. Het wordt
hem niet steeds in dank afgenomen.
Ds. Nagel: ,De profeten in de bijbel wisten het ook altijd
direct en precies. Ja, roept dan een groot aantal mensen,
er is ook een voorbarig profetisme, terwijl het altijd
voorbarig is. Er is nog nooit een profeet geweest die
precies op tijd kwam. Je moet natuurlijk niet de profeet
uithangen om de stunt. Maar als je de moed mist om
als het nodig is profeet te zijn, deug je niet als synode-
voorzitter bijvoorbeeld'. Een synode die dat ook niet
durft, kan zich volgens ds. Nagel maar beter alleen met
interne zaken bezighouden
In Amsterdam werd er een paar jaar geleden nog fiks
tegen atoompacifisten gepreekt. Nu is er een interkerke
lijk bureau voor informatie over de dienstplicht. Nagel:
..Ik zou ze nooit in het algemeen aanraden, dienst te
weigeren. Maar er moet wel brede instructie zi|n. Je
hoeft die jongens nog niet eens voor de keus te stellen,
maar het is niet juist ze in dienst te laten gaan zonder
dat ze zelfs maar op de hoogte zijn van het bestaan van
een alternatief'
- daarmee laten
Vriendelijk doch dringend
verzoek aan alle kerkgangers
om met te vergeten dat.
a. alle zitplaatsen vrij zijn;
b. de kerkvoogden met lede
ogen toezien wanneer er men
sen langs de rnvur schuiven
mplaals van door het midden
pad te lopen.
c. het handigste is om zo vei
mogelijk naar de muur te
gaan zitten en niet zo dicht
mogelijk bij het middenpad.
Dan voorkomt- u. dat anderen
utv knieën opzij drukken of v
op de tenen trappen.'
Tips van ds B. van der Lelie,
voor de hervormde gemeente
van Hansweert in Kerkelijk
leven'. We citeren ze vooral,
omdat dit. vriendelijke ver
zoek al eerder was gepubli
ceerd in .Kerkelijk leven'. En
driemaal is scheepsrecht, zeker
in Hansweert
Wat laat kwamen de laatste
volkstellingsresultaten in Oost-
Duilsland tot. ons. Die volks
telling werd op 31 december
1964 gehouden, maar pas re
centelijk werd daaruit gepu
bliceerd dat 31,8 procent van
de toen 17 miljoen Oost-Duit
sers niet wil behoren tot enig
kerkgenootschap, dat 59.9 pro
cent opgaf als godsdienst evan
gelisch en dal 8,1 procent zich
rooms-katholiek beschouwt.
Aan de rand van de Brus
selse binnenstad aan de Nieu
we Graanmarkt zal de nieuwe
Nederlandse evangelische her
vormde kerk verschijnen. Het
complex is mede gefinancierd
door giften uit Duitsland.
Zweden, de V.S.. Frankrijk en
Zuid-Afrika. Deze Brusselse
kerkgemeenschap bestaat nu
125 jaar en teil een tweedui
zend leden. Het kerkcomplez
omvat onder andere een zon
dagsschool en een klnderbe-
waarplaais. Men hoopt hel
complex volgend jaar kerstmis
in gebruik te nemen
De samenwerking van de
ambten in de kerken is nog
maar al te vaak een zwak
punt. Meer interne samenwer
king is nodig. De diakonie
moet een stimulerende en in
tegrerende schakel zijn die in
het kader van de eenheid der
ambten volgens de kerkorde
een beleid moet voeren. Deze
opmerkingen maakte de heer
■1. de Boer. voorzitter van de
centrale, gereformeerde diako-
nale conferentie dezer dagen
in Utrecht. Op deze bijeen
komst bleek dat voor liet jubi
leumfonds. waardoor gehandi
capten eens per jaar met va-
kantic kunnen, al f 880.000 is
binnengekomen. Men hoopt op
één miljoen.
De remonstrantse gemeente
van Friedrichstadt in Noord-
Duitsland heeft thans een
nieuwe predikante, mevrouiv
E. W. H. Laman Trip. echt
genote van de leraar jonkheer
Laman Trip. Ze was eerst pre
dikante in Doesburg/ Apel
doorn. Met deze aanstelling
kijken de remonstrantse Duit
sers over de landsgrenzen en
over de grenzen van Friedrteh
xtndl, in een VVV-folder .Die
liebliche Rosen- und Linde n-
stadt' genoemd. Mevrouw La
man Trip over haar werk als
gehuwde predikante; .Met
mijn man kan ik altijd over
leggen en hij is de voornaamste
kritikvs. Als predikante be
kleed je een vrij eenzame post.
Over verschillende dingen kun
je ni 't met een ander praten
en dan is hel heerlijk als je
met de problemen waarmee je
worstelt op een vertrouwd
iemand kunt terugvallen'
Kardinaal Patrick o Boyle
van Washington heeft 39 pries
ters gestraft die. in het open
baar het recht van de rooms-
katholieken op een afwijkende
mening ten aanzien, van de
pauselijke encycliek legen
kunstmatige voorbehoedmid
delen hadden verdedigd. In 'n
verklaring, die door 't kantoor
van de kardinaal is uitge
geven, worden 39 priesters op
gesomd die volledig of gedeel
telijk van hun plichten zijn
ontheven.
Twee van hen hebben vrij
willig afstand gedaan van hun
bevoegdheid lot biechthoren,
een. heeft op eigen verzoek een
jaar verlof gekregen. Na pu-
blikatie van de encycliek in
juli spraken 44 priesters in
Washington zich in het open
baar uit voor persoonlijke ge
wetensvrijheid ten aanzien
van het gebruik van de mid
delen.
Het gehele gebied ten zuid
oosten van Heerlen (drie ker
kelijke gemeentenis nu zon
der predikant. Deze omwikke
ling valt te constateren bij met
name de hervormde gemeen
ten en de gereformeerde ker
ken in de miinslreek. De slui
ting van de mijnen brengt een
versneld vertrek met zich mee
van de mijnbeambten en an
deren. onder wie de leden van
de protestantse minderheden
in Limburg in het bijzonder te
vinden waren. Van rooms-
Icathólieke zijde is al voorzien,
dat men - als de huidige eco
nomisch ongunstige situatie in
de oostelijke mijnstreek voort
duurt te maken krijgt met
verdwijnend kleine protes
tantse minderheden, en dat dit
een verlies inhoudt ook voor
de overwegend rooms-katho
lieke autochtone bevolking,
die eerder geneigd is ter
plaatse te blijven wonen
De Nederlandse St. Grego-
riusvereniging viert 20 oktober
in het Haagse circustheater
liet 18de lustrum. Vooruitlo
pend op de viering heeft dr. B.
Kahmann. voorzitter, verteld
dat de vereniging er zich voor
wil hoeden de tegenstellingen
lussen adepten van de liturgie
in de volkstaal en die van de
latijnse aan te wakkeren. Het
nieuwe de volkstaal heeft
een accentuatie gekregen die
begrijpelijk is gezien de zorg
die eraan besteed moet wor
den om de bloei ervan te ver
zekeren. Wij willen echter
evenzeer de latijnse liturgie in
ere houden niet alleen van
wege .hel oude', maar vooral
ook omdat een groot deel van
het kerkende volk duidelijk
prijs erop blijkt te stellen
Men hoede zich ervoor, aldus
de voorzitter, te denken dal
de aanhangers van de oude
liturgie slechts te vinden zou
den zijn bij groeperingen als
.confrontatie'
Vertegenwoordigers van
verschillende kerken hebben
in het archiefgebouw van de
hervormde kerk in Den Haag
voor het eerst met elkaar ge
praat over meer samenwer
king op archiefgebied. Er wa
ren hervormden, doopsgezin
den, gereformeerden, remon
stranten en rooms-katholiekcn
Dr. J. P. van Dooren. de her
vormde archivaris, uiees op
liet. belang en het toegankelijk
zijn van kerkelijke archieven
ook voor beter begrip van
elkaar en mr Ribberink. waar
nemend algemeen rijksarchi
varis pleitte voor het veilig
stellen van collecties zendings-
en missie-archieven bij ver
wanten van. missionarissen en
zendelingen vanwege de ken
nis van Azië en Afrika.
Zo ziet het nieuwe
oecumenische gebouw
aan de Maasboulevard
in Rotterdam eruit,
waarin het Universitair
instituut vormingswerk
bedrijfsleven uit
Utrecht een nevenvesti
ging krijgt. Dit gebouw
hoort aan een oecume
nische stichting
nieuwe gebo
mede tot stand door de
Aktion Sühnezeichen
van Duitse jongeren die
een verzoeningsteken
wilden opstellen in Rot
terdam al:
op de verwoesting
de Maasstad in 1940-
'45
Het UIVB organiseert
•n het nieuwe gebouw
onder andere een cur
sus Training
georiënteerde
praktijkopleiding voor
in de theo-
(a.s. predikanten
priesters), waarin
kunnen kennis ma
ten met He geïndus
eving.
Het
kwam
antwoord
van
urbane
een inter-
samen-
|*i (SB
In de vorige maand is kerkelijk Nederland opgeschrikt door een tweetal processen die te
maken hadden met leertucht, met een onderzoek naar de leer die wordt verkondigd. Nou
ja, eigenlijk zijn het nog geen eigenlijke leertuchtprocessen, maar ze hebben er toch wel
weer direct mee te maken. De twee gevallen waarop we doelen speelden zich af in de
Vrijgemaakte Ger. Kerken en in de R.K. Kerk.
In het eerste geval gaat het om een gemeente
die in tweeën is gesplitst, terwijl beide delen
volhouden dat zij de echte ger. kerk ter plaatse
zijn. In het tweede geval gaat het om een van
de bekendste r.k. theologen in ons land, een
regulier geesfeli|ke, van wie wordt aangenomen
dat hij de voornaamste adviseur van de Neder
landse bisschoppen is. In ieder geval hebben ze
hem meegenomen naar het concilie in Rome en
daar heeft hij een niet onbelangrijke rol vervuld
als leraar der kerk, zij het dan ook niet van heel
zijn kerk. Maar toch ging zijn invloed verder dan
alleen het Nederlandse gedeelte. Wanneer hij
tijdens het concilie een voordracht hield, wat nog
ai eens gebeurde, was er een breder gehoor.
Hij is een van degenen geweest die de achter
gronden van de officiële stukken en van hetgeen
naar aanleiding daarvan werd opgemerkt, wist
bloot te leggen. Hij is in Rome een man geweest
die, hoewel geen officiële afgevaardigde (dat
waren alleen de bisschoppen), toch een belang
rijke invloed heeft gehad. Wie de boeken van
prof. G. C Berkhouwer over het concilie heeft
gelezen, weet dat er een voortdurende, dikwijls
ondergrondse strijd heeft gewoed tussen de z.g.n.
Nieuwe Theologie en de opvattingen die door
de Curie in Rome werden gehuldigd en die nogal
gericht waren op het behoud van net oude. Niets
mocht daarvan worden losgelaten. Deze man
staat nu, als de berichten die over hem de ronde
doen juist zijn, een proces te wachten wegens
onrechtzinnigheid.
Zo op het eerste gezicht zouden we zeggen dat
deze twee gevallen niets met elkaar te maken
hebben. Dat hebben ze natuurlijk ook niet. Maar
toch is er hier een zeker verband, want de
achtergrond van beide is tenslotte dezelfde, nl.
het willen bewaren van de eenheid der kerk en
vooral de eenheid in theologie, de eenheid in
hetgeen er gedacht wordt over de eigen kerk en
natuurlijk komt men dan ook in aanraking met
de andere kerken die er zijn. Of men die vanuit
eigen gedachtengang bereid is ,kerk' te noemen,
doet er zoveel niet toe.
In de vorige maand is de Particuliere Synode van
Overijssel bijeen geweest. In hef Nederlands
Dagblad troffen we van de zittingen die ge
durende een paar weken zijn gehouden, een uit
voerig verslag aan Het gaat er ons niet om in
't kort weer te geven wat er op die particuliere
synode verhandeld is. Wie het naadje van de
kous wil weten leze genoemd dagblad. Maar een
enkel woord van toelichting moet hier toch wel
worden gezegd. De synodale Ger. Kerken heb
ben enige jaren geleden gepoogd met hun vrij
gemaakte .zusterkerken' in gesprek te komen.
Zij hebben daartoe bepaalde formules buiten
werking gesteld die mede de oorzaak waren
van de scheiding welke er in hef laatst van de
oorlogsjaren plaatsvond. Maar er waren ook
tuchtmaatregelen genomen en ambtsdragers uit
hun ambt ontzet. Deze afzettingen zijn niet on
gedaan gemaakt. Op de synode van Assen van
de vrijgemaakte Ger. Kerken heeft men gesproken
over de mogelijkheid van een gesprek met de
synodale Ger. Kerken. Men is daarop niet in
gegaan, want ,wat men gedaan heeft zijn ken
tekenen van de valse kerk'. Men heeft niet zover
willen gaan te zeggen dat er in de synodale
Ger Kerken geen ware gelovigen meer zouden
zijn, maar wel was men van oordeel dat deze
kerken een verkeerde weg gingen en daarom
v/erd er opgeroepen zich te voegen bij de vrij
gemaakte. Een gesprek werd niet mogelijk ge
oordeeld. Assen sprak van een nieuw begin dat
Christus in de vrijmaking gemaakt heeft.'
Niet allen waren hef echter eens met deze be
slissing. Zij meenden dat de mogelijkheid van
een gesprek niet zo rigoreus moest worden af
gesneden Er is toen een open brief gepubliceerd
die vooral door predikanten was ondertekend
en o.a. door een van de vrijgemaakte ger. predi
kanten van Kampen. Deze open brief sprak van
,een religieus gevaarlijk vrijmakingsgeloof'. ,De
open brief is een front dat zich richt tegen het
geen onze kerken hebben beleden uit de Schrift
aangaande Christus' kerkvergaderende werk.' (De
aanhalingen in dit artikel zijn woorden gesproken
op de particuliere synode van Overijssel.) ,De
open brief haalt een streep door het genadig
werk des Heren als een reformatie.' In Kampen
heeft deze open brief een bijzondere beroering
gegeven. De meerderheid van de kerkeraad heef!
die ene predikant en daarmee die open brief,
niet willen verloochenen. Enkele ambtsdragers
hebben de gemeenteleden opgeroepen tegen ,de
ontrouwe ambtsdragers', want, ,als we niet dur
ven zeggen dat iedereen in de vrijgemaakte kerk
behoort en dat men uit de synodale kerk moet
gaan, waar blijven we dan?' De ondertekenaars
van de open brief werden beschuldigd van .vals
herderschap' en eveneens degenen die deze brief
niet ten scherpste veroordeelden. Hoewel de on
dertekenaar onder de Kampense predikanten met
nadruk verklaarde dat hij de vrijmaking in 1944
bleef zien als ,de weg van Christus', waste hem
dit niel schoon in de ogen van een deel der
ambtsdragers en gemeenteleden. Die open brief
gaat in tegen wat er op de synode van deze
kerken te Assen besloten is. Zij die onderteken
den gaven daarmee te kennen dat zij hun eigen
synode niet zo maar wensten na te spreken.
Van de tweede zaak, nl. die van prof. E. Schille-
beeckx, hoogleraar aan de theo|ogische faculteit
te Nijmegen, weten we nog niet zoveel, maar
des te meerder worden de vermoedens dat er
iets gaande is. Wel is zeker dat er allerlei aan
klachten tegen de theologie van deze hoogleraar
te Rome zijn ingebracht. Hoewel men het rechte
van de zaak dus met weet heeft ze, zoals we
hebben kunnen lezen, reeds heel wat beroering
veroorzaakt in r.k. Nederland. Dat is begrijpelijk,
want, zoals gezegd, is hij niet zomaar een theo
loog en het vermoeden ligt voor de hand
openlijk wordt het uitgesproken dat men in
hem het Nederlandse episcopaat heeft willen
aanpakken. De pauselijke nuntius is in Nijmegen
op bezoek geweest en, naar de woorden van de
hoogleraar zelf, ging het in dit onderhoud alleen
om de laatste encycliek. De nuntius wilde dat
hij deze encycliek zou .presenteren'. ,lk behoefde
mijn idee niet te geven, ik moest volledig de paus
naspreken', hetgeen door Schillebeeckx is ge
weigerd.
Twee gevallen in twee geheel verschillende ker
ken Maar in beide gaat het er om dat de onder
horigen zich zullen neerleggen bij datgene wat
het hoogste gezagsorgaan heeft gedecreteerd.
In het ene geval is het een synode en_ in het
andere de paus. Beide achten zichzelf onfeilbaar
en beide zijn van oordeel dat de ambtsdragers
als ook de gewone gelovigen zich zullen neer
leggen bij de beslissingen die er genomen zijn.
In beide gevallen wil men de eenheid der kerk
bewaren. Daartoe is het hoogste gezag ook ge
roepen, maar in beide gevallen kan men geen
tegenspraak dulden. De particuliere synode van
Overijssel zegt niet te willen veroordelen, doch
zij wil de zaak terugschroeven en op de wijze
waarop zij poogt dit te doen, ligt er wel degelijk
reeds een veroordeling in en daarmee is het be
waren van de eenheid geen gemakkelijke zaak
Seworden. Op deze wijze zien wij het mislukken,
oezeer ook om voorbede wordt gevraagd. Daar
voor is de zaak te ver gevorderd en daarvoor
wordt de eis tot gehoorzaamheid ook ie abso
luut gesteld.
Hetzelfde kunnen we ook opmerken bij de paus
in Rome, hoeveel heiligen men hier dan ook mag
aanroepen. Rondom het pontificaat van Paulus VI
hopen zich hoe langer hoe meer spanningen op,
omdat hij alleen maar weet te herhalen wat er
vroeger is gezegd. Wanneer hij op deze wijze
het pauselijk gezag wil handhaven en met pro
cessen begint, zal dit alleen maar afbreuk doen
aan dit gezag. Daarvoor is de tijd voorbij Wan
neer er inderdaad een leerproces Schillebeeckx
STEMMEN UIT
DE KERKEN
komt, zal daardoor dit pauselijk gezag geenszins
worden versterkt, want het is niet meer denkbaar
dat zulk een proces zich zal kunnen afspelen
binnen de beslotenheid van hef conservatisme
van de desbetreffende instantie van de Curie.
Er is nog iets dat in beide gevallen meespreekt.
Dat is het woord van de H. Schrift. In de Ger.
Kerken is dit een gewone zaak. Denk bijv. maar
aan de vele texten bij de Heidelbergse Catechis
mus. Bij Rome heeft dit beroep op de Schrift
geenszins ontbroken, maar het was niet hef
laatste beroep. Hier kunnen we een ander ge
bruik van de bijbel aantreffen omdat vooral de
traditie sprak.
In het lastige geval waarmee de particulere sy
node van Overijssel zat, zijn ook nogal texten
gebruikt- Schriftbewijs moest worden geleverd.
We hebben de texten die in het verslag genoemd
zijn, nagelezen en ons hebben ze geenszins over
tuigd, maar we zijn dan ook niet vrijgemaakt.
Wanneer bijv. wordt aangehaald: ,Dit is de weg
waarin Ik mijn volk leid', zijn wij voor ons niet
overtuigd dat dit persé de weg der vrijmaking
moet zijn.
In hef andere geval heeft de H Schrift er ook
mee te maken. Zonder de grondige bestudering
van de Schrift, is de z.g.n. Nieuwe Theologie,
waarvan prof. Schillebeeckx een der leidende
figuren is, niet denkbaar. Mede daaruit komen
er andere gedachten op dan in Rome gangbaar
waren. Om hemzelf het woord te geven: ,Het
gaat hier duidelijk om ce Romeinse theologie
tegenover de Nieuwe Theologie, waarbij ik de
indruk krijg dat de Romeinse theologie vereen
zelvigd wordt met het katholieke geloof.' Ook
in Rome tracht men terug te schroeven tot vóór
hef laatste concilie en ook dit zal niet meer gaan.
Wanneer er onenigheid is in enige kerk kan men
van weerszijden wel met texten slingeren om
zijn eigen standpunt te verdedigen, maar wan
neer men werkelijk een gesprek wil, zal o'lt niet
voldoende blijken te zijn. Wanneer kerkelijk de
zaak uit elkaar ligt en steeds meer uit elkaar
dreigt 'e groeien, zal het steeds moeilijker blijken
om met texten uit de bi|be! te bewezen dal men
het bij het rechte eind heeft.
Joh. 20:31: .Opdat gij gelooft,
dat Jezus is de Christus, de
Zoon van God, en opdat gij.
gelovende, het leven hebt in
zijn naam.'
Met de term .absolute waar
heid' weet de mens van van
daag over het algemeen wei
nig raad mee. Of deze ver
legenheid de mens gelukkig
maakt is een vraag, die meest
al negatief wordt beantwoord.
Allerlei zekerheden zijn ons
uit de hand geslagen en zo is
onze oriëntatie aarzelend en
tastend. Deze crisis der zeker
heden is manifest op veel ter
reinen: opvoeding, dogmatische
en wijsgerige bezinning, poli
tiek denken enz.
Zonder de huidige situatie te
willen idealiseren daarvoor
is de geestelijke ontreddering
'e groot mogen we m.i. toch
ook wel positieve kanten in de
situatie aanwijzen. Staande in
de tijd in verantwoordelijk
heid voor het heden, is er een
intensief en hartstochtelijk
zoeken naar waarheid. De kri
tische houding t.o.v. hel ver
leden manifesteert zich daar
bij in een onontkoombaar
dikwijls in schokken verlopend
proces.
Is met deze crisis der zeker
heden ook het babels getuige
nis aangaande God achter
haald door de ontwikkeling''
Wie deze vraag met een naïef
ja beantwoordt, ken! de draag
kracht van dit antwoord n:cr
zelf de zware taak dit nee
waar te maken.
Eénm ding is zeker: de bfjbelse
waarheid is betrekkelijk d.w.z.
staat in betrekking tot alle
mensen en alle tijden. Jezus,
die van zichzelf getuigde dc
waarheid te zijn is de levende
Heer. De verkondiging van
Jezus Messias heeft één doel
opdat gij gelooft d.w.z opdat
gij in lerende betrekking
treedt tot Hem, die is de bron
van het leven. Wie dit ziet.
verstaat ook dat de uitspraak
.de waarheid is betrekkelijk'
in bijbels licht ookureugde
kan betekenen. De menu is
immers in die u-aarheid be
sloten.'
Ka is
J. Visbeek.