Gustav Leonhardt in
grote Bach-productie
U bent toe
aan de voordelen
van de postgiro
PgD
D,
PANDA EN DE IMP
JRAUMDEUTUNG', FREUDIAANS
BEGIN TV-RUBRIEKEIGENTIJDS'
televisie
["bei
belgië-ned.
franstalige programma's
radio
hilversum-2
POSTCHEQUE-
EN GIRODIENST
WALDORF
feuilleton door james goldman
Eis de originele nptrteuir buitenbijts
WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
Vanavond zendt de VARA-tele-
visie via Nederland 2 (20.45
uur) de film .Kroniek van An
na Magdalena Bach' van Jean-
Marie Straub en Danièle Huillet
uit. .Kroniek van Anna Magda
lena Bach' de film waaraan
Jean-Marie Straub en zijn vrouw
Danièle Huillet ruim tien jaar
hebben gewerkt, beleefde zijn
wereldpremière op de Cinema-
nifestatie 1968 in Utrecht en
werd daarna, op 30 juni uitge
bracht op de Berlinale. De film
zal op 26 september in het Am
sterdamse Cinetol Theater be
ginnen te draaien. De in overleg
met de VARA gemaakte Ne
derlandse versie is daarvoor be
schikbaar gesteld. Nederland is
daarmee het eerste land dat zich
werkelijk iets gelegen laat lig
gen aan dit werkstuk van het
Franse cineasten-echtpaar, dat
sedert 1958 in Duitsland werkt
.en woont.
De centrale figuur in deze film Is de
Nederlandse barokspecialist, organist
en klavecinist Gustav Leonhardt, die
door Straub, in eerste instantie al
leen op grond van zijn grammofoon
platen. werd uitgekozen om de fi
guur wan Johan Sebastian Bach te
vertolken Straub, die een groot
Bach-expert is, koos zelf de muziek
fragmenten uit. Alle genres, orkest
muziek. passiemuziek, cantates, ka
mermuziek enz., zijn vertegenwoor
digd. De muziek wordt uitgevoerd
op originele barokinstrumenten in
een omgeving die, ook als ze histo
risch niet meer gelijk is, in geen ge
val historische onjuistheden bevat.
Kenmerkend voor de radicale film
stijl van Straub is dat alle muziek-
scènes mei origineel geluid en in één
enkele camera-instelling zijn opgeno
men. Tussen de muziekfragmenten in
blijft de camera op documenten
(brieven, kopergravures, partituren)
gericht. Met deze starre en onbewe-
De NTS zendt vanavond (22.40
uur, Nederland 1) de eerste af
levering uit van het vierweke-
lijkse kunstprogramma .Eigen
tijds', dat onder redactie staat
van Jan Venema. Het program-
.Traumdeutung', een psychodra
ma omvat een uitvoering van
ma voor vier koren op een tekst
van Edoardo Sanguineti, getoon
zet door Vinko Globokar.
Zoals de titel zegt. heeft het werk
een droom tot onderwerp, de droom
van een vrouw, die in het eerste
koor wordt verklankt. De droomver
klaring geschiedt m de drie overige
koren. Overeenkomstig de visie van
Freud vertegenwoordigen zij ieder
één van de delen van de persoonlijk
heid van de dromende vrouw, te we
ten haar .es' (driftleven), haar ,ego
(regulator tussen buitenwereld, drift
leven en geweten) en haar .super
ego' (het geweten).
NEDERLAND-1
KANAAL 7/29
11.00 uur:
(NTS-NOT) SCHOOLTELEVISIE
De bijbel en Inburgeren.
17.00 uur:
(VARA) PITO DE CLOWN
1S.50 uur:
(NTS) BAREND DE BEER
19 00 uur:
JOURNAAL
19 06 uur;
(KLBl'R) DF. BOSBRIGADIERS
19.31 uur:
OLYMPISCHE SPELEN
Voorbeschouwing met de nadruk op d® recente opmer
kelijke zwem- en atletiekprestatles van de Ameri
kaanse deelnemers.
20.00 uur:
JOURNAAL
20.20 uur:
(PVDA) POLITIEKE UITZENDING
20.30 uur:
SOCl TERARECLASSERINGSWERK
20.35 uur:
WIJ EUROPEANEN-HOLLAND
De film .Holland' werd m opdracht van de NTS ge
maakt door René van Nie. Duidelijk heeft hij zich ge
distantieerd van .tulpen- en klompen-publiciteit' over
de lage landen. In samenwerking met tekstschrijver
Jan Blokker zocht hij naar de relatie tussen de uiter
lijkheden van het Nederland van vandaag en de his
torische factoren die het karakter van de Nederlanders
sinds eeuwen hebben beïnvloed. Zelf tekent René van
Nie het volgende bij de film aan: ,Een molen is een
krachitwerktuig, dat de energie van de wind aanwendt
voor een bepaald doel. Men kan er water mee opvoe
ren. Men kan er hout mee zagen. Men kan er ook ve
lerlei stoffen en voorwerpen mee pletten, fijn stampen
of vernietigen. Met de Hollandse molen werden In de
zeventiende eeuw ook kanonnen en geweren uitge
boord. Daarmee is veel leven gedood, veel voedsel ver
delgd, veel land veroverd. Zo is alles op twee manle
ren waar. of niet waar. De Nederlander is zichzelf tus
sen vier muren. Hij leeft binnen en wat hij buiten laat
zien bevat evenveel waarheid als camouflage. Hij is
trots, maar niet zonder deemoed. HQ is open, maar niet
zonder achterdocht. Hij kent het grote gebaar, maar
niet zonder de schijn van gierigheid. Sn hQ woont in
een eeuwige wijdte, maar die is niet onbeperkt, die is
nooit zonder horizon. Een film over de Hollander. Een
andere film over dezelfde Hollander die al zo vaak ver
keerd is weergegeven. Een Hollander van nu. De aan
pak van de film houdt gelijke tred met die Hollander
van nu. De stijl is vanaf zoekend tot brutaal gebruik
van de filmische middelen. Beeld, geluid, commentaar
vervullen in de film een eigen rol. Daar waar ze paral
lel lopen is dit mogelijk toevallig. Daar waar ze uit
eengaan eveneens. Deze film vraagt niet direct om be
grepen te worden. Getracht is eer. gevoel over te bren
gen op de toeschouwer. Een gevoel dat de geaardheid
van de Hollander kan zijn. Een geaardheid die maar
zelden .typisch' is; meer internationaal omdat er geen
echte Hollander bestaat, maar wel de Europeaan met
enkele eigenschappen die hem bij een bepaald land la
ten indelen. Ik geloof dan ook, dat mijn film in elk
land is te maken na bestudering van het karakter zo
als elke film die alleen over mensen gaat.' Het came
rawerk is van Jan Kijser. Geluid: Ab Jansen. De tekst
van Jan Blokker wordt gesproken door Jan Roelands.
21.00 uur:
COMPULSION
De beruchte moordzaak Leopold Loeb in een speelfilm
van Richard Fleischer met In de hoofdrollen onder an
deren Orson Welles en Dean Stockwell.
22.40 uur:
TRAUMDEUTUNG
Ofwel: de eerste aflevering van de nieuwe kunstmaga
zine .Eigentijds', (zie elders op deze pagina).
23.15 uur:
JOURNAAL
18.50 uur:
(NTS) BAREND DE BEER
19.00 uur:
JOURNAAL
19,03 uur:
(VARA) CORONATION STREET
19.51 uur:
(KLEUR) KWEK TEKENFILM
20.00 uur:
(NTS) JOURNAAL
20.20 uur:
(VARA) ACHTER HET NIEUWS
20,45 uur:
KRONIEK VAN ANNA MAGDALENA BACH
Film van Jean-Marie Straub (zie elders op deze pa
gina).
22 20 uur:
(NTS) JOURNAAL
KANAAL 2/10
17.00 uur:
TIP-TOP TELEVISUM
18.00 uur:
SCHOOLTELEVISIE VERKEER BIOLOGIE
18.55 uur:
KLAAS VAAK
19.00 uur:
HARDY'S LOGBOEK
19.30 uur:
HORIZON
Wetenschap en techniek: zonsverduistering, gorilla's
en diamantslijperijen.
20.00 uur:
JOURNAAL
20.25 uur:
GANZEBORD
Gezinsquiz met toeristische elementen, gepresenteerd
door Paul van de Velde.
21.00 uur:
PANORAMA —ACTUALITEITEN
22.10 uur:
HET VRIJE WOORD
22.40 uur:
JOURNAAL
BELGIë-FRANS KANALEN 3 en 8
17.25 Journaal. 17.30 Llcnv op groen. 19.00 De koning
van de renbaan. 19.25 Bonhommet et Tilapin. 19.30 Fré-
déric le gardian. 20.00 Journaal. 20.30 Een mens en vul
kanen; 2.1.40 Fantastische vertellingen. 22.05 Baron Al-
bert de Vieesohauwer, minister van staat. 22 45 Jour
naal.
F RAN IiRI J K-RIJ SSEL (L1LLE) KANAAL IS
12.30 Tv-magazlne. 13.00 Tele-midi, journaal. 18.30 Kor
te historie. 18.46 Cadenza, muzieikrubriek. 19.15 Kirt
de clown. 19.20 Regionaal Journaal. 19.40 Vive la vie.
20.00 Tele-soir, journaal. 20.30 Tekenfilm. 20.35 Piste.
21.30 Kaarten op tafel. 22.00 Roemenië en Bulgarije.
23.00 Tele-nuit, journaal.
(ADVERTENTIE)
gelijke camera-instellingen heeft
Straub radicaal gebroken met de
gangbare bioscoop-opvattingen die
er van uit gaan dat de toeschouwer
vóór aiie3 beziggehouden moet wor
den. Hij filmt bv het openingskoor
van de Matthua Passion, dat onge
veer 8 minuten duurt, in één enkele
opstelling, waardoor de aandacht
voor het belangrijkste element in
deze film, de muziek van Johann
Sebastian Bach, met wordt afgeleid.
Het verhaal" wordt verteld door An
na Magdalena. Bachs tweede vrouw,
die zelf een voortreffelijk musicien
ne was. Haar kroniek wordt in de
Duitse versie vertokt door Christiane
Lang. In de Nederlandse versie
wordt de kroniek gelezen door Mag-
da Schuhmacher, produktle-assisten-
te bij de VARA-televisie, wier stem
door Straub uit een groot aantal hem
toegezonden proeven werd gekozen.
muziek en voordracht van oude Neder
landse gedichten. (In de pauze: 21.05-
2120 Duymaer van Twist, Troelstra en
De Visser, klankbeeld) 21.50 Viool en
plamo: moderne muziek. 22.05 Spiegel
van België: programma in samenwer
king met de BRT. 22.20 Stereo: Vocaal
ensemble (gr). 22.30 Nieuws, 22.40 Ste
reo: X, een sprong in het duister. 23.55-
24.00 Nieuws
Morgen: NCRV i.un »\ieuws iu Het
levende woord 7.15 Stereo: Klassieke
muziek (gr). 7.80 Nieuws. 7.32 Actuali-
teiten. 7,45 Pianorecital: Klassieke mu
ziek. TROS: 8 00 Nieuws. 8.11 Op sleep
tros: prgramma voor automobilisten
(8 30 Nieuws en actualiteiten). 9.05 Pro-
menade-orkerst en zangsoliste (opni;
Operette-muziek, 9.35 Waterstanden 9.40
Voor de kleuters. 9.55 Klassieke muziek
(gr). 10.30 Voor de vrouw, 11.00 Nieuws.
11.02 Discogram: muzikaal vvedstrijdpro-
gramma 11,50 Actuaiteiten.
Middag KRO 12.00 Van waalt tot twee
gevarieerd programma. (12 22 Wij van
het land. 12.26 Mededelingen voor land
en tuinbouw 12.30 Nieuws. 12.41 Actu
aliteiten. 13.00 Eladen maar 13 15
Ondernemend, praatje) NCRV: 14.00
Nederlands kamerorkest en orgel: Klas
sieke en moderne muziek. 15.00 Stereo:
Lichte grammofoonmuziek 16.00 Nieuws
16.02 Stereo. Voor de jeugd 17.00 Finse
volksmuziek. 17.15 Stereo: Van eigen
bodem gevarieerd licht programma,
(opn) 17-50 Overheidsvoorlfchting: Ze
ker is zeker, informaties over onze soci
ale verzekeringen.
Avond: 18.00 Veel gevraagde gewijde
muziek (gr) 18.30 Nieuws en weerpraat-
je. 18.46 Actualiteiten. NRU 19.90 Open
baar. Kunstbezit. 19.10 Nederlandse Ka-
stcelconcerten ni (opn): Oude kamer-
HILVERSUM II
Morgen: VARA i.UU Nieuws en och
tendgymnastiek. 7.20 Socialistisch strijd
lied 7.23 Stereo: Lichte grammofoon
muziek (7.30-7.35 Van de voorpagina).
VPRO: 7.54 Deze dag. VARA: 800
Nieuws Aansluitend: actualiteiten. 8.20
Stereo: Lichte grammofoonmuziek.
(8.30-855 Van alle markten thuis, praat
je voor de huisvrouw). 9.00 Stereo: Klas
sieke muziek (gr). 9 40 Schoolradio.
10.00 Lichte grammofoonmuziek. 10.30
Op de koffie: programma voorde vrouw
11.00 Nieuws 11.02 RVU: Paul Tillich,
door drs R. Hensen. 11.32 Stereo:
Klassieke liederen (gr).
Middag: 12.00 Amusementsmuziek (gr)
12.21 Voor het platteland. 12.26 Medede
lingen tbv land- en tuinbouw. 12 29 Pro
menade orkest. 13.00 Nieuws. 13.11 Ac
tualiteiten. 13 25 Stereo: Moderne ballet
muziek (gr). 13 45 Gesproken portret.
14.00 Voor de kinderen. 15.00 Pianoreci
tal: klassieke en moderne muziek. 15.30
Stereo: Omroepkamerkoor: oude liede
ren. 15.45 Stereo Fluit en piano- klas
sieke muziek 16.00 Nieuws. 16.02 Stereo
Operettemuziek (gr). 16.45 Stereo:
VARA'® Popshow. 17.20 Voor de jeugd.
17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws 18.16
Actualiteiten. 18.20 Uitzending van de
Communistische Partij van Nederland
18.30 Stereo: Kinderkoor. 18.55 Stereo:
Tango-rumba-orkest en zangsolisten.
19.30 Nieuws. 1935 Buitenlands week
overzicht. 19.45 Akkoord: licht gevari
eerd platenprogramma.
zi-ka-lei-dos-koop: gevarieerd muziek
programma (opn). 21.15 De kerkmensen
en de vrede: gesprekken. 21.35 Stereo:
Licht instrumentaal kwartet. 21.50 Ste
reo: Licht instrumentaal ensemble 22.15
Stereo: Nederlandse cabaretliedjes 22.30
Nieuws. 22 40 Mededelingen. 22.45 Actu
aliteiten. 22.55 Stereo: Moderne muziek
(gr). 23.20 Radio Jazz Magazine. 23.55-
24.00 Nieuws
.MorgenNCRV: 9.00 Nieuws.9.02 Zing.
zing, zing: lichte vocale muziek. 10.00
Nieuws. 10 03 Mengelmuze: nieuwe lang
speelplaten. 10.30 Ramblers Radio Repri
ses. NRU: 11.00 Nieuws. 11.03 Muziek-:
lezen: het laatste internationale nieuws:
op het gebied van de lichte muziek
Middag (12.00 Nieuws) AVRO: 13.00
Nieuws. 13.03 Radiojournaal. 13 06 Zet
'm op: vrolijke platenprogramma 14.00
Nieuws. 14.03 Muziek-boetiek: muziek-:
programma met Nederlandse artiesten.
15.00 Nieuws. 15.03 Arbeidsvitaminen:
populair verzoekplatenprogramma. 16.00
Nieuws. 16.03-18.00 Superclean draem-
U hebt immers een salaris, of andere
inkomsten!
Dan is het veiliger en handiger dat
geld op uw postrekening te hebben.
Dan kunt u met één pennestreek al
uw rekeningen betalen,
of het automatisch laten doen.
Heel eenvoudig.
Zo spaart u tijd, moeite èn geld:
de overschrijvingen zijn gratis, de
enveloppen ook en bovendien heeft u
voor de verzendinggeen postzegel nodig.
Via de Postgiro kunt u ook makkelijk edl bofikjc w33t
sparen bij de Rijkspostspaarbank en aJJgg ju staat
bij Spaarbank Centrale Volksbank,
Algemene Spaarbank voor Nederland
en Spaarbank voor Protestants
Nederland.
Contant geld opnemen is geen probleem.
Zolang het, postkantoor open is kunt
u terecht
En de Postgiro zorgt ervoor dat u door
handige dagafschriften altijd een duidelijk
overzicht van uw financiën hebt
Bij elk postkantoor ligt een nieuwe
brochure voor u klaar: „Wat u met uw
postrekening kunt doen...".
Daar staat alles in.
Er zijn niet voor niets al 1.600.000 rekening
houders bij de Postgiro. Zij vormen het
grootste gironet van Nederland. U hoort
daar ook bij. U bent ook toe aan de Postgiro!
50 JAAR
1918-1968
van en voor ons allemaal
Voor bestaande
rekeninghouders
is het boekje al even nuttig.
De service is zo uitgebreid dat
lang niet iedereen volledig profiteert van
alle postgiromogelijkheden. Daarom
krijgen alle particuliere rekeninghouders
het boekje thuisgestuurd.
4-100
Voor de derde keer die dag kwam
Jodlipop op de grond te zitten.
,Heb je je pajn gedaan?' vroeg Pan
da meelevend. .Tjonge - dat schil
derij viel hard, zeg!'
.Inderdaad heeft het p-.jn gedaan,
sprak de bediende gekwetst. .Uiter
lijk en innerlijk. Timmermans-werk
zaamheden vallen buiten mijn roe-
Eing. Van trappen storten, water In
el gelaat en elektrische schokken
door het lichaam krijgen verlaagt
mijn bezigheden tot plat volksver
maak. Heit is genoeg geweest...'
Zo sprekende krabbelde hij overeind
en schreed de deur uit. ,Wat wij
moeten hebben is een Manusje -van
Alles,' besloot hij. ,En aangezien ik
dat niet ben, neem ik mijn
ontslag!' Jd-maar Jollipop!' riep Panda ontsteld ,D-dat meen je toch niet'
héb écht niet om gelachen, hoor!"
CAROL DAY
IK ZAL JE GEAA6 IETS MEïZ 0VBB 0JA. HALLO
THOMSON VECTaiEN.CttOL. '5AEAH.' JE
Als hij haar hand niet had vastge
houden, als ze niet achter hem had
gestaan, als ze niet had tegenge
stribbeld, zou Waldorf zijn doffe
slag niet zijn misgelopen. Zoals de
zaken au stonden, verstijde Waldorf
en draaide hij zich met een ruk om.
Hannah trok. Hij liet een soort hij
gend gegrom horen toen hij met zijn
ribbeD hard op de rand van de af
grond terechtkwam, en als een dol
geworden dier naar voren kroop.
.Tjonge.' Toen kwam de reactie en
hij begon te beven. .Tjonge, Tjonge,
tjonge.' Ze ging naast hem liggen
Ze lagen te wachten tot hun hart
weer normaal klopte, tot ze weer
op adem gekomen waren, tot Reino
kwam, tot er iets gebeurde. Toen ze
eindelijk val hoorden, klonk het als
een kuch. Achter hen in het duister,
op een afstand van nog geen vijf
meter kuchte iemand zachtjes. Op
de een af inde re nanier klonk het
veel ergei dan een schreeuw. Daar
na hoorden ze niets meer. Niemand
doemde dreigend op uit de duister
nis. Hij zou moeten gaan uitzoeken
wat er was gebeurd. Hij haalde zijn
revolver fevoorschijn, gebaarde Han
nah dat ze moest blijven waar ze
was en kroop weg. Er moest ergens
een grens zijn, vond hij Het zou
niet lang meer „uren /oordat er te
veel van hem werd veriangd
Hij keek naai het pistool Hij wist
wal eer trekker was maar hij was
met zo zekei van de veiligheidspal.
Hij schudde sijn hoofd, gluurde o-
ver een rotsblok heen en zag Relno.
tn het duister leek het alsof Reino
een peinzende uitdrukking op zijn
gezicht had, alsof hij diep in medi
tatie verzonken was. Hij zat op de
grond en had het mes in de hand
Wat hij met het mes deed had niets
met meditatie uit te staan. Voor
hem lag een lijk. Hij was bezig het
hart eruit te snijden. Het was het
lijk van Ferrón.
Reino praatte tegen het verminkte
lijk alsof hij sprak tegen de jongens
en meisjes van een zondagsschool.
.Hij was niet briljant, kolonel. Ik
zelf heb de jongen een idioot ge
noemd. U had hem een paar klap
pen moeten geven, hem moeten on
dervragen en hem opmoeten sluiten.
Het is niet nodig dat iedereen sterft.
Voor u, voor mij, is die noodzaak
enigszins aanwezig. Maar voor Desi-
nee. Het is een schande dat we geen
beschermheilige hebben die over idi
oten waakt. Zolang die er nog niet
is, zal ik het doen? Waldorf meende
te zien dat het hart van de man
aan het mes geregen was. Hij wend
de zich af, klemde zijn tanden op
elkaar om het gevoel van misselijk
heid de baas te worden en kroop
terug naar Hannah. Ze zat ineenge
doken op de grond, klaar om er
als een haas vandoor te gaan.
.ReinoWaldorf zweeg. Hij had
willen zeggen dat het in orde was
met Reino. Het was met hem niet
in orde. Het was een vreemde, wre
de, slechte man. Toen herinnerde
hij zich Mclntyre. .Met Reino is het
in orde.' zei hij. .Hij komt dadelijk.'
.Wie kuchte er?'
.Ferrón.'
.Zo hoort het.' Ze knikte als een le
rares die een cijfer geeft voor een
uitstekend proefwerk; een kort knik
je, vlug en gedecideerd.
,Net als Hamlet heb ik een lijk te
verslepen.' Reino klauterde over de
rotsen, en sleurde het vormeloze li
chaam van Ferrón over de grond
.Waarom laat je hem niet liggen?
Heb je niet genoeg misdaan?' ,Dus
je hebt me gezien?' Waldorf
knikte. ,En het beviel je niet?
Waldo, je moet nooit teveel willen
zien.' Hij glimlachte. .Hart om hart.
met een variant op de Bijbel. Kom.
pak jij de benen.'
.Waarom kunnen we hem niet laten
liggen.'
.Hij zou tegen ieder die hem vond
zeggen .Reino was hier.' Ik geloof
dat we hem een zeemansgraf moe
ten geven.'
,We staan aan een afgrond.' zei Wal
dorf, terwijl hij nerveus met zijn
liep
Ze liepen voorzichtig naar de rand
van de afgrond. .Diep genoeg'. Ze
bleven aan de rand staan. Ze "hoor
den beneden zich de zee. ,We jonas
sen hem drie keer heen en weer en
laten hem dan los. Samen.'
Waldorf knikte en zette zijn voeten
stevig neer. De dode zwaaide tus
sen hen in heen en weer, nog eens
en nog eens. Hij vloog een flink eind
over de rand heen, viel toen niet
meer dan drie meter naar beneden
en kwam met een doffe slag terecht
op iets wat zachter was dan een
rotsblok, maar harder dan water
,Wel verdraaid,' Reino liep naar de
rand, boog zich voorover en tuurde
naar beneden. Toen hij sprak klonk
er in zijn stem iets door van vroom
ontzag.
.Mes Amis', mompelde hij. .kien'.
Vronsky had geen grote boot in de
inham verborgen liggen. Hij had er
een Grumman watervliegtuig en het
lijk van Ferrón lag er bovenop.
Waldorf had moeite om niet in lachen
uit te barsten. Hij stond tot aan zijn
knieën in het water en hielp met
uitgestrekte armen Hannah
neden. Het vliegtuig, dat stevig was
afgemeerd, dobberde zachtjes op <ie
rimpelingen van hel water in de
ham. Het was een nauwe inham. Er
was heel weinig licht. De oceaan be
vond zich op een afstand van nog
geen vijftig meter
Het vliegtuig was lachwekkend. Het
was in de jaren derig door de Grum-
manfabriek voor de marine gebouwd
en het was dan ook. net als de mees
te vliegtuigen in die tijd. veel kor
ter en omvangrijker dan nodig was.
Het was net een Knackwurst. Het
had een zware vleugel met twee naar
achteren gerichte motoren van 200
pk elk. De kleine drijvers aan de
vleugelpunten werden, als de elegan
te voetjes die zeer dikke dames schij
nen te hebben, met grote kracht te
gen het wateroppervlak gedrukt. Het
vliegtuig was omgebouwd en luxueus
ingericht voor privégebrulk, het
geen met Grummana van dit type
vaak werd gedaan. Het was in staat
om zes passagiers en een bemanning
van twee koppen, uiterst comforta
bel en met maximumsnelheid van
110 mijl per uur, te vervoeren over
zulke lange afstanden als van Was
hington naar Pittsburgh. Het zou
drie vluchtelingen in veiligheid kun
nen brengen als het nog vloog,
als er benzine In zat en als ze het
uit de inham konden krijgen.
Reino waadde er om heen. keek ho«
het was vastgemaakt, sloeg op de
romp en vloekte opgewekt. Ferrón
lag nog op de plek waar hij terecht
was gekomen, op zijn buik dichtbij
de staart.
De meertouwen zaten nergens in
verward en het losgooien ging ge
makkelijk. Relno kwam overeind uit
zijn gebukte houding en knorde van
voldoening. ,Nu moeten we duwen.'
Hij posteerde zich achter de linker
drijver en Waldorf waadde naar de
andere. Hannah liep achterwaarts
de inham uit en gaf, alsof ze op een
vldegdek stond, telkens met haar han
den en armen.
Het duwen ging net zo zwaar en on
handig als Dij een vlot. De inham
vernauwde zich aan de zeezijde en
kleine draaikolken, die het gevolg
waren van de stroming In de oceaan,
begonnen vat te krijgen op de drij
vers. De ruimte tussen de punten
van de vleugels en de rotswanden
aan weerszijde bedroeg niet meer
dan een halve meter. Het vliegtuig
kwam ln een sterke dwarsstroom te
recht. Ze zetten zich schrap en de
den hun uiterste best om tegendruk
te geven.
