aardgas voor warmte
Oeververbinding
Westerschelde
s s Q 6 iiG n?Q
Het Zeeuws van
de oma van oma
cpavr
Geweld of
geweldloosheid
OBJECTIEF OORDEEL OVER
SCHOLIEREN IN TOEKOMST
CV-plannen?
even bellen
üollestelle NV
91100-6995
AMERIKANEN
EN NAPALM
MANIFEST
in holland brengt een buis de warmte bij u thuis
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
II
In de kantlijn van de PZC van 81
augustus I] staat vermeld dat er
binnenkort bij minister Bakker twee
plannen op tafel zullen liggen voor
een vaste oeververbinding door en
over dc Westerschelde, n 1 een plan
van tien grote Nederlandse en Bel
gische aannemers met financierings
schema en een plan van een tweede
aannemerscombinatie. het zoge
naamde plan van ir L. W. Lievense
uit Breda, een combinatie van brug
en tunnel.
Wat voor een vijftigtal jaren nog
voor een onmogelijkheid zou zijn ge
houden Is met de hedendaagse mid
delen nog slechts een kwestie van
geld. Men denke slechts aan de af
sluiting van onze zeegaten door de
deltadijken, Zeelandbrug, tunnels on
der rivieren enz. U schrijft vervol
gens .Pas dan zal de keus definitief
moeten zijn: de groep van tien of de
groep rond het plan Lievense.' Na
tuurlijk zal iedereen het toejuichen,
wanneer deze verbinding tot stand
zou komen in het belang van
Zeeuwsch-Vlaanderen, maar ook in
het belang van de handel, de noord-
zuidverbinding, van Nederland, Bel-
fië en Frankrijk. Toch komen hier-
ij nog andere belangen naar voren,
n 1 de verbinding van Antwerpen
met de Noordzee. Nu reeds worden
er tankers naar Antwerpen geloodst,
waarvoor de rivier niet meer ge
schikt is en voor de in aanbouw
zijnde grote tankers is de rivier niet
meer te bevaren. Ondanks de altijd
durende zuigwerken in het Nauw van
Bath en omgeving blijft deze plaats
zeer gevaarlijk voor de steeds gro
ter wordende schepen en men mag
niet denken aan een mogelijke
stranding met breken van het schip,
waardoor de vaart op Antwerpen
wel eens voor lange tijd zou kunnen
worden afgesloten, waarbij dan nog
de mogelijkheid van brand grote on
heilen tengevolge zouden kunnen
hebben. Daarom geloof ik nog niet,
dat het besluit zo gemakkelijk zal
zijn, zoals u hierboven schrijft en ik
ben ervan overtuigd, dat rijkswater
staat met zijn bekwame staf van
technici wel zal overwegen of een
algehele afsluiting door middel van
een dijk met schut- en afwaterings-
sluizen voor het beter bevaarbaar
maken van de rivier niet de voor
keur zou verdienen boven een brug
en tunnel. Velen van uw lezers zal
het onbekend zijn en nog minder
kunnen begrijpen, dat het mogelijk
is geweest om na de overgave van
Antwerpen in 1585 aan de Spaanse
veldheer Parma de Republiek der
Verenigde Nederlanden door middel
van oorlogsschepen gedurende meer
dan twee eeuwen de Schelde afge
sloten te houden voor alle aanvoer
vanuit zee naar Antwerpen, zodat de
ze plaats 'n dode stad werd. Pas op
het einde van de achttiende eeuw
maakten de Fransen hieraan een ein
de en kon Antwerpen zich langza
merhand weer opwerken tot een der
voornaamste handelshavens In Euro
pa. Deze afsluiting is niet ten gun
ste geweest van de nog in de zes
tiende eeuw belangrijke koopmans
stad Middelburg, maar ten gerieve
van het machtige Amsterdam en
het later opkomende Rotterdam.
Nog in de twintiger jaren van deze
eeuw was de invloed en het eigen
belang van de randstad Holland nog
zo groot, dat het door België ver
langde Sehelde-Moerdijkkanaal,
waarvoor het door de jar
gediende wetsontwerp
tweede kamer was aangenomen,
door de eerste kamer werd ver
worpen, waardoor minister Van Kar-
nebeek genoodzaakt was af te tre
den. Gelukkig is men na de laatst»
oorlog in EEG-verband ruimer gaan
denken en is deze verbinding van
Antwerpen met de R|jn thans m uit
voering gekomen.
EIGEN BELANG
Toch moet men gezien de uitlatingen
van de directeur van de Rotterdam
se havenbedrijven, ondanks de vrien
delijke praatjes van de burgemees
ter van deze stad wel bedenken, dat
men daar nog niet zo ver is om in
EEG-verband te denken, en alleen ei
genbelang het doel is (Moerdijk
project). Ik ben dan ook van me
ning, dat men nu terdege moet on
derzoeken of een algehele afsflui-
ting voor de toekomst bezien niet
de voorkeur zou verdienen boven
brug en tunnel. De voordelen voor
Nederland zouden zijn stopzetting
van de nog te verhogen dijken bin
nen de afsluiting op deltahoogte. Zo
ver mogelijk de afsluiting naar het
Bezoek aan
Colijnsplaat
Aan de inwoners van Colijnsplaat:
Na ons vertrek uit uw dorp wil ik
gaarne de bevolking heel hartelijk
bedanken voor de broederlijke ont
vangst en samenwerking die mijn
90 franstalige jongemannen bij hun
ontmoetingen, excursies en spelen
hebben ontvangen. Aan de twee
maanden in uw midden bewaren de
jongens, alsmede de leiders en le
raren een mooie herinnering van ie
dere dag en van elk vriendelijk ant
woord. dat ze aan vele voorbijgan
gers voor hun bandopnemer vroe
gen en altijd in goed nederlands
vriendelijk werden beantwoord.
Kerkelijke en gemeentelijke autori
teiten ln het dorp en de onderwijzers
hebben hun volle medewerking ver
leend om miin college lopende jon
gens de Nederlandse begrippen en
taal te leren kennen. Samen hebben
wij van de warme genegenheid ge
noten en hopen zo vaak als moge
lijk is weer eens naar Colijnsplaat
terug te keren.
westen, waardoor de daarachter lig
gende polders veilig voor overstro
mingen zouden komen te liggen.
Ten tweede zouden de jaarlijks te
rugkomende onderhoudskosten van
tientallen kilometers dijk op een
veel lager niveau komen te hggen en
ten derde zouden de Scheldeoevers
en ook Reimerswaa! vee', beter in
dustrieel kunnen ontwikkelen. On
danks dure bagger- en zuigwerken
is de bedding van een rivier nim
mer vast te leggen, terwijl men bij
een gekanaliseerde rivier, zoals de
Schelde bij afsluiting dan zou wor
den. de vaargeul op iedere gewenste
diepte kan houden en in rechte lij
nen kan projecteren. Ook Antwerpen
zou dan een haven worden voor veel
grotere schepen en veiliger bereik
baar. Wat de veiligheid van de ook
by hen aan de Schelde gedegen lan
den betreft, zou hetzelfde zijn als
hier en de hun jaarlijks dure zuig
werken om de rivier enigszins op
diepte te houden zouden achterwege
kunnen Wijven.
C. van de Klippe
(ADVERTENTIE)
De laatste dagen verschijnen In oore
dagbladen regelmatig berichten,
waaruit blijkt dat men gezien de
jongste ontwikkelingen ln Tsjecho-
slowakHe de NAVO-strydmaeht
wil
bre
lam
stai
is!
Uitbreiding en modernisering van de
NAVO-stryd krachten is echter juist
datgene waarop de wereld allerminst
staat te wachten; men ziet veeleer
reikhalzend uit naar initiatieven die
een ideologie ontwikkelen waarmee
de vrede onder de mensheid wordt
bevorderd! Het moedige voorbeeld
schappelijk de gedachte en de
praktische mogelijkheden van de
geweldloze weerbaarheid te bestude
ren- Ghandi kreeg in zyn tijd op deze
wijze het toen nog machtige Albion
op de knieën.
Hoewel ons land, klein als het is.
weinig gewicht in de militaire
NAVO-schaal legt, heft het wel door
de eeuwen heen een reputatie opge
bouwd die spreekt van gastvrijheid en
moed. Het ware te wensen dat deze
moed zich nogmaals van geheel ons
volk meester maakte en dat Neder
land een studiecentrum voor geweld
loze weerbaarheid zou stichten ten
dienste van alle landen die nu nog
door strijd, militairisme en geweld
worden beheerst. Wellicht wordt het
langzamerhand tyd als het nog
niet te laat is om van een demo
cratisch voorrecht gebruik te maken
en via een referendum de mening van
ons volk te vragen inzake de grote
vraag: geweld of geweldloosheid ter
oplossing van de vele geschillen in
onze huidige samenleving, zowel in
Oost- als in West-Europa, ja over de
gehele wereld.
A van Eenennaam
Middelburg
De PZC van 7 september 1968 (blz.
7) bericht, dat een pas opgericht, in
stituut voor toetsontwikkeling, uit
gaande van de stichting voor onder
zoek van het onderwijs, zich zal toe
leggen op het vaststellen van objec
tieve wijzen van beoordeling onder
meer bij het einde van het brug-
jaar en bij toelatings- en eindexa
mens.
Degenen,die de tests voor bijvoor
beeld het overgaan en de examens
vaststellen, mogen nóg zo objectief
zijn. toch stellen zij die proefstuk
ken vast op grond van hun persoon
lijke overtuiging, want vaste wet
ten, zoals de natuurwetenschap
pen die kennen heeft hun pedago
gische wetenschap tot hiertoe nog
niet weten te ontdekken. Het ver
schil met de tegenwoordige toestand
heden door andere even grote, zullen
angen. Laten ouders en leerlin-
zich voor illusies hoeden.
A. M. v. d. Glezen
Middelburg
groter
aigen"
ADVERTENTIE
li gen' van het nieuwe Instituut de
plaats gaat innemen van de mening
van één of een groep leerkrachten.
Overigens is het denkbeeld van tests
als grondslag voor beoordeling niet
zo nieuw als misschien wel wordt
gedacht. Het is namelijk gebruike
lijk, dat men bij de beoordeling
van schriftelijk examenwerk .nor
men' stelt, die aangeven, welke de
beste oplossing is en welke andere
.oplossingen' ook nog geoorloofd zijn.
Deze .normen', die in feite een soort
tests zijn, worden vastgesteld door
mensen uit de dagelijkse praktijk
van het onderwijs, terwijl ae tests
worden ontworpen door mensen, die
door de aard van hun werk deze da-
praktijk veel minder goed
Maar zelfs deze practici kunnen niet
altijd voorkomen, dat hun .nonnen'
onbillijk werken. Aan schrijver de
zes is bekend hoe bij een akte-
examen op grond van de vastgestel
de .normen' een onvoldoende cijfer
de fout worden hersteld, maar hoe
dikwijls zal dit het geval zijn?
.Normen' kunnen dus niet in alle
gevallen voorzien. Tests, wier wan
kele grondslag een wetenschap is,
die nog met veel resultaat heeft op
geleverd, kunnen dit evenmin. Toch
nebben de mensen van de pedago
gische wetenschap tn deze tests zulk
eer. groot vertrouwen, dat zij ze niet
alleen willen gebruiken om leerlin
gen te beoordelen met de risi
co's. die dit inhoudt maar zelfs
om uit te maken wat wél en wat
niét moet worden onderwezen. Im
mers volgens hen zouden de tests
kunnen uitwijzen, welk deel van de
leerstof zinvol' is en welk deel niet.
Anders gezegd, pedagogische ge
leerden, die maar een beperkte aan
raking met het schoolleven hebben,
zullen beslissen, over de hoofden van
de onderwijspersonelen heen wat on
derwezen zal worden.
In het voorgaande werd objectiviteit
bij de pedagogische deskundigen ver
ondersteld. Maar de opmerking van
de directeur van de nieuwe instel
ling, dat bij de toetsmethoden de
leerlingen mogelijk minder en de
leraren meer onvoldoendes zullen be
halen. wekt er twijfel aan, of die
objectiviteit wel zo volkomen is, als
nuttig voor de goede werking van
het instituut zou zijn.
armoe, wanhoop, corruptie en onwe
tendheld heerst, misschien
de heer Zijderveld door dit diepere
fscnuw
hien zou dan
contact, zijn manifest, van
voor zichzelf, opeten.
Dat door zo'n manifest alsook de vra
gen die dit manifest opwerpt, mensen
als ds Martin Luther King, dominee
Abernathy en politici als de Kenne
dy's met al htm pogingen om van
deze wereld een leefbare te maken,
volledig geliquideerd werden, is zeker
nooit in de gedachten van de heer zy
derveld opgekomen.
Kenmerkend vond ik de verklaring
van medeondertekenaar J. P. Otte:
,Bc heb er m(jn naam meer aan gege
ven. wat hij ermee wilde weet ik
niet. maar ik ben er wel voor!
Ik vraag my nog steeds af, waarvoor
dan wel
L. J. Halfwerk, Middelburg
ZAAGMOLENSTRAAT 1, GOES
Open brief aan
ds Zijderveld
Dat een dominee politiek bewust Is. is
tegenwoordig niet nieuw. En ik ge
loof dat we daar alleen maar biy mee
kunnen zijn. We denken aan de gees
telijken in Zuid-Amerika, die hun le
ven wagen en soms verhezen in het
politieke duel met sommige corrupte
regeringen daar. Als echter een do
mmee politiek bewust denkt te zijn,
en 'n manifest samenstelt dat ten eer
ste de oorlog goedkeurt, dat ook het
racisme niet schuwt en het gele raa
afschildert als een nieuwe mongo-
lenstonm met zijn duivelse grijpar
men', dan vraag ik mij af wat het
woord domineer nog inhoudt.
Dat manifest getuigt van een onvol
doende Inzicht in de situatie waarin
een ras gedwongen werd te leven.
Ook getuigt dit manifest van een ge
wetenloos spuien van persoonlijke ge
voelen», van volledig ongenuanceerd
denken, dus van onwetendheid.
Gaarne zou ik met de heer Zijder
veld weer de reis ondernemen, die
mq langs diverse landen bracht,
Het Ingezonden si uk van Ds Pen
ning* ln de PZC van B dezer druipt
weer van anti-Amerikanisme. Na
heeft de napalm het gedaan, welk
product door Dow Chemical ln Ame
rika wordt vervaardigd. Gelukkig
niet in Terneuzen, anders was daar
heen zeker een protestmars georga
niseerd, met dominee Penning* ln de
voorste gelederen.
Laat dominee Pcnnings eens ophouden
met zijn anti-Amerikaanse hetze. De
napalm betekent voor Dow niets, het
is alleen een order die wordt uitge
voerd. Waarom moet de fabrikant
daarover lastig worden gevallen, ter
wijl tientallen fabrieken andere che
mische artikelen maken voor oorlogs
doeleinden. Nasser gebruikte in Je
men gifgas van Russische makelij
om op ae bevolking uit te proeven.
Daarover spreekt memand hoewel er
ontelbare slachtoffers waren. Wordt
er bij die fabrieken tegen geageerd?
Men zal er wel geen kans voor heb
ben. want het zyn Russische.
Dat de Vietcong met vlammenwer
pers Zuidvietnanïese dorpen verwoes
ten alleen bewoond door oude men
sen. vrouwen en kinderen, daarover
en over alle gruweldaden door hen op
de burgerbevolking misdreven wordt
niet gepraat. Het Tet-offensief gaf
niet als resultaat dat de Zuidvletna-
mezen hen als bevrijders zagen, inte
gendeel de bevolking wenst de Viet-
cong-terreur niet. Dominee Pennings
is er niet van overtuigd, dat de Ame
rikanen in Vietnam vechten tegen de
onheil brengende communisten.
Maar laat dominee Pennings er wel
van overtuigd zyn. dat hij in West-
Europa levende, zijn leven nog te
danken heeft aan de Amerikanen. De
zen hebben ln de eerste wereldoorlog
Europa behoed voor Pruisische over
heersing, in de tweede wereldoorlog
voor nazi-terreur en nu staan de
Amerikanen met de stok achter de
deur om de Russen van West-Europa
af te houden. Zonder die Amerikaanse
stok zouden we de zegeningen van
het communisme deelachtig worden en
wat dat zeggen wil kunnen de vluch
telingen van achter het yzeren gordyn
vertellen. Dat de Russische geheime
politie ïysten heeft samengesteld
waarop de namen van 40.000 Tsjecho-
slowaken vermeld staan die geliqui
deerd, dwz vermoord moeten wor
den,is één van die zegeningen. In de
laatste oorlog luisterden we met
spanning als 's avonds of 's nachts de
stap van een Duitse laars op straat
klonk.
Dat staat ons by een Russische in
vasie in nog ergere mate te wachten
Zonder vorm van proces wordt r
gearresteerd, met alle gevolgen van
dien. Godsdienst is opium voor het
volk volgens de marxistisch-leninisti-
sche theorie. In Rusland zelf is een
staatskerk ingesteld, niet onder lei
ding van geestelijken, maar van d<
geheime politie. Leden van andere
kerkgenootschappen, bijvoorbeeld de
Baptisten, worden achtervolgd, gear
resteerd en geliquideerd.
Het is de Amerikaanse atoombom die
de Russen ervan weerhoudt Europa
te veroveren. Momenteel staan ze
aan de grens met een legermacht van
meer dan 600.000 man plus duizenden
tanks, meer dan de NATO er heeft.
Enkele tientallen kilometers staan ze
aan de Elbe van Hamburg en alleen
de Amerikaan weerhoudt hen er van
door te stoten.
Laten we daarom in het Westen eens
ophouden met af te geven en te schel
den op de Amerikanen, het zyn per
slot van rekening onze beschermers.
Vele intellectuelen, volgens Lenln de
bruikbare idlcden, laten zich voor het
communistische karretje spannen en
onder hen is een groot aantal domi
nees en pastoors, maar deze zouden
toch in de eerste plaats in de commu
nist de goddeloze atheïst moeten zien,
tegen wie zy him stem moeten ver
heffen.
Iedereen is het eens over de waanzin
van de oorlog, maar dat is meer een
politieke zaak dan een theologische.
In de kerk hoort geen politiek thuis
en zeker geen party politiek, daar
moet alleen Evangelie worden ver
kondigd en wel op zo'n manier dat het
i aanspreekt.
StrHden met het dappere volk van de
USA tegen slavernij en tirannen-
heerschappy opdat er vryheid zy voor
ieder niens. Dat moeten we dus vol
gens het manifest van de Middel
burgse predikant, ds zyderveld, om
dat de USA de stryd aangebonden
heeft met de machten der duisternis
ln de vorm van het Aziatisch commu
nisme.
Zo hebben we de weergave van het
manifest in de krant begrepen. Maar
(ADVERTENTIE)
iTagen
ook ir
maar een poging hee-.
daan om zijn manifest op eerlijke
objectieve gegevens te baseren. Want
wat ds Zyderveld zo boudweg in zijn
manifest durft te stellen is op vele
punten strijdig met de waarheid.
De plompe bewering dat er altijd al
een geel gevaar heeft bestaan Tn de
geschiedenis is bepaald onwaar. Hij
acht een nieuwe Mongolenstorm niet
denkbeeldig. Maar herinnert ds Zij
derveld zich niet dat de Mongolen
juist de invallers in China waren?
De Chinezen hebben hun befaamde
muur juist opgericht tegen de Mon-
golenimvaJlen van buitenaf. En na de
Mongolen zijn de Engelsen, Fransen,
Russen en Japanners gekomen, die
China bedreigden of binnenvielen.
Daarentegen heeft China zelf zelden
zijn legers buiten zijn grenzen ge
stuurd. China had gewoonlijk zijn
handen vol aan zichzelf, zelfs in zijn
meest militante tydperken.
Wat Amerika's kruistocht tegen het
communisme in Azië betreft: eerst
heeft Amerika het bewind van gene
raal Tsjang Kai Tsjek in China ge
steund door dik en dun omdat deze
generaal zich aandiende als felle an
ti-communist. De communisten wil-
PU8L1 KATIE H.V. NEDERLANDSE GASUNIE
den China de onpersoonlijke macht
van de georganiseerde party opleg
gen (wat gelukt la), Tsjang Kai
Tsjek heeft zo lang hy de macht ln
handen had China zijn persoonlijke
wil opgelegd door middel van een
bijzonder slecht georganiseerd rege
ringssysteem: zijn corrupte ambtena
renkorps zoog het zwaar belaste
land totaal uit, zijn geheime politie
deed alle mogelijke moeite elke vry
heid te verstikken, de militairen tra
den op met de grootste willekeur.
Kortom China had een regering te
dragen die dronken was van de
zucht naar persoonlijke macht en
persooniyke rykdom. En die regering
diende zich aan als anti-communis
tisch, en genoot de steun en sympa
thie van Amerika.
Het hedendaagse beeld ln Vietnam Is
niet wezenlijk verschillend. Maar be
halve dat Amerika nu een reg»
steunt die de naam van regering
verdient, is ze ook nog actief 1
strijd betrokken. Voor de Vietname
se boer is de Amerikaan nu die blan
ke barbaar die zyn land betreedt, ge
roepen door die hoge heren in de ste
den. Voor de gewone Vietnamees is
het duidelijk wie zijn land binnen Is
gevallen: niet de communisten, want
die zien eruit zoals hy, ze spreken
zyn taal en komen soms wel uit zijn
eigen streek of dorp. Nee, voor hem
is de binmenvaller de Amerikaan, die
blanke met zyn vele geld, die zo luxe
kan leven, altijd eten heeft, voor wie
de meisjes van het land in de steden
werken omdat de Amerikaanse sol
daten zoveel betalen. En als het vuur
en het staal uit de hemel daalt, en
als de boer gedwongen wordt te ver
huizen. als "zyn rilst wordt vernie
tigd en als er doden vallen, dan is
het voor de Vietnamese boer duide-
ïyk door wie dat komt: door de on
verschillige, op macht en geld beluste
heren en hun helpers, de Amerika
nen. En hij heeft horen zeggen dat
het onder de communisten veel dra-
geiyker leven Is.
De rol van Amerika ln Azië komt er
vaak op neer dat ze regeringen
steunt, die in naam van het antl-
communisme elke vrijheid zelf ver
stikken. Moeten wy Amerika in deze
kortzichtige heldenrol nu gaan steu
nen? Want hiertoe roept het mani
fest van ds Zyderveld op. Als verst!k-
heeft genoeg onschuldig bloed aan
zyn handen, opgelopen in zijn kruis
tocht tegen het communisme. Moeten
wfl dan meedoen?
Goes
C- v. Fraassen
Waar praten de mensen Zeeuws
Wat ls precies Zeeuws? Die twee
vragen z|Jn moeilyk te beantwoorden
als je precies wilt zyn. Maar een ech
te Zeeuw heeft ln het algemeen hele
maal geen moeite om ,aan te voelen'
wat Zeeuws is en wat niet. Je hoeft
niet altyd zo precies te zyn.
Zeker: er zijn binnen Zeeland zelf
heel wat verschillen. Een kenner van
het Zeeuws kan Iemand aan zyn dia
lect zonder veel moeite wel ongeveer
thuis brengen. Hy weet ook dat het
Goerees en Overflakkees net zo goed
Zeeuws zijn als de dialecten op
Schouwen of op de Bevelanden.
Met het Zeeuws-Vlaams ls het wat
prète en vèder zyn daar onbekend.
Er komen veel meer ao-klanken in
die woorden. Oostelijk Zeeuwsch-
Vlaanderen hoort eigenlijk al niet
meer by Zeeland, wat z'n dialect be
treft. Het praat eerder Oost-Vlaams.
HEEVN. HULDN, HELD
In elk geval hebben de meeste Zeeu
wen grote moeite om in het Neder
lands de g en de h uit elkaar te hou
den. Maardat hebben de Wast-
Vlamingen ook. En nu zyn we van
Zeeuwsch-Vlaanderen een stap naar
het zuidwesten gegaan. Het merk
waardige feit doet zich nameiyk voor
dat het Zeeuws byzonder sterk lijkt
op het Westvlaams; niet alleen door
de moeilijkheden met de g en de h.
Iedere Zeeuw in West-Vlaanderen en
iedere. Westvlaming in Zeeland hoort
ogenblikkeiyk de intieme verwant
schap tussen de twee dialectgroepen.
Als stopwoord heeft het grootste deel
van die twee provincies het woordje
ee. Inplaats van wij. Jullie en zy heb
ben ze woorden op een r: wulder,
julder, zulder. wider, hider. zider enz-
i Dat ee vind je ook in West-Noord-
Brabant en die woorden op een r ko
men ook in Oost-Vlaanderen voor).
KERKE. KAPELLE, DIKE
Grote delen van Zeeland en West-
Vlaanderen laten ln het meervoud
een duldeiyke n horen: kerken, ka-
ADVERTENTIE)
Hallo Mrs. Terrific,
er is nu een snéllere manier
om goedkoop naar Canada te vliegen.
Mrs. Terrific (de enige vliegende oma) Van haar krachtpillen wel weggooien.
Van nu af vliegtzesneller, een stuk comfortabeler en bijna net zo goedkoop mei een OPA Spacemaster Jet.
Leest u maar even hoe voordelig ons nieuwe tarief is. De vrouw die
met haar man naar Canada vliegt (op familiebezoek, met vakantie,
voor zaken of gewoon even op en neer naar Montreal) hoeft geen
cent meer te betalen voor haar terugreis.
Alleen meneer koopt nog een retourtje en zijn hele gezin (dus
ook de Hinderen) vliegt gratis terug. Uw familie in Canada is door
deze gunstige regeling van de CPA opeens honderden guldens dichter
bij gekomen.
Trouwens, bent u eenmaal in Canada, dan wordt het nog gunstiger.
Want u kunt nu heel Canada'doen'voorde halve prijs. Ook meneer krijgt dan
50% korting.
Vlieg op eigen kracht naar uw reisbureau en vlieg dan met de CPA
voordelig naar Canada.
De enige maatschappij met rechtstreekse vluchten van Amsterdam naar Montreal, Toronto, Edmonton, Calgary en Vancouver.
CANADIAN PACIFIC AIRLINES
Amsterdam, Kleine Gartmanplantsoen 2 a. Tel. 020-235UO2
Rotterdam, Baan 18, Tel. 010-133290
Cen, dl ken- (In noordoost Neder-
1 komt dat ook voor). Nu ls er
in het enkelvoud van sommige woor
den een e die het ABN niet kentde
zunne de platse, de kerke, de kapel!e,
mien zeune enz. Ook dat horen we
wel ln noordoost Nederland.
In de plaatsnamen zyn die e's in Zee
land en West-Vlaanderen overbekend,
en omdat de streek rond Duinkerks
(zónder n alstublieft) ook West
vlaams spreekt, verbaast het ons niet
dat die namen op -kerke-, kapel Ie-,
-dike enz. ook ln Frankrijk bekend
zijn.
Biggekerke, Middel kerke, Duinkerks.
Schoondyke. LTzendijke, Steenvoorde
(ln Frankrijk) enz enz., zijn maar
enkele voorbeelden uit een grote
reeks.
Nog een andere eigenaardigheid van
Zeeland en West-Vlaanderen (maar
gedeelteiyk ook bekend in Oost-Ne
derland) ls de le-klank ln mijn. tts,
enz. en de uu-klank in huis, muls,
kruipen enz.
Het Zeeuws en Westvlaams hoorden
60 Jaar geleden by de dialecten die
het minst veranderd waren sinds eeu
wen. Helaas ls sinds die tijd vooral
het Zeeuws heel sterk aangetast
door het ABN Zeeuwen die 40 of 30
laar geleden weggetrokken zjjn uit
hun provincie, en in de vakantie te
rugkomen in de stad of het dorp
waar ze hun jeugdjaren doorgebracht
hebben, zyn vaak verbaasd en be
droefd dat de ïeugd van tegenwoor
dig zoveel van net oude dialect verlo
ren heeft laten gaan.
Het ls een heel groot geluk dat dr
Ghijsen een heel grote woordvoorraad
bytyds vastgelegd heeft in haar on
volprezen Zeeuws Woordenboek,
waarvan de eerste druk alweer is uit
verkocht. Ik hoop dat we binnenkort
met een tweede druk verrast worden.
Honderden Ijverige verzamelaars
hebben haar geholpen om materiaal
op te stapelen, maarvanzelfspre
kend ls lang niet alles opgemerkt.
HIJ LAG EN SLIEP
Om es een voorbeeld te geven; de be
kende 17e-eeuwse Zeeuwse dichter
Jakob Cats gebruikt vaak hy lag en
sliep', waar wij tegenwoordig zeggen
.hy lag te slapen'. Om een ander
voorbeeld te geven: ze zat ajuin en
schilde, inplaats van; ze zat uien te
schillen.
Dr Ghysen kent dat type zelf niet en
geen van haar helpers heeft het op
gemerkt. Is het echt uitgestorven
Zou er nergens een Zeeuwse oma zijn
die zich herinnert dat hair oma ...t
nog gebruikte? In dat geval zou ik
erg biy zijn als die oma me zou
schrijven of laten schrijven.
Maartaalkundigen zijn lastige
mensen: ze willen graag het naadje
van de kous weten. Zei oma's oma
.hy lag en sliep'? of: ,hy lag en sla
pen'? Of misschien ook: ze zat ajuin
en schilde en op welke werkwoorden
kon die groep met .en' volgen? Al
leen na liggen en zitten?
Ook in West-Vlaanderen ls er een
klein gebied waar dit soort uitdruk
kingen nog gebruikt wordt. Gelukkig
is het daar ook by de jongeren nog
springlevend, al zal het geleidelijk
aan wel verdwijnen. Een enkele
plaats in Zuid-Holland heeft ook een
oude man opgeleverd die het type
kende. Het Zuidafrikaans heeft net
eveneens.
U zult begrijpen dat Ik ook met een
enkel gegeven al heel bUj ben. Een
eenvoudig briefkaartje is voldoende.
Om niet te gulzig te zijn laat lk het
vandaag by dit ene geval- De plaats
waar oma's oma is opgegroeid, is
vanzelfsprekend van groot belang.
M'm adres is: Anna van Engeland -
straat 27, Eindhoven. By voorbaat
heel veel dank voor uw moeite.
<Jr P. C. Paardakope»