zeeuwse zeehavens hebben
behoefte aan goede status
voor vlissingen moet
hoechst een vervolg krijgen
11
provinciale Zeeuwse courant
12 september 1968
^waartëpün^ar^êTloëch6^actïvïtëïterMrrNêdeHandTvo^^r
het complex in Vlissingen-Oost, waar het bedrijf de haven
ontwikkeling een stevige duw in de goede richting geeft
en nog zal geven. En die impuls werkt door in de gehele ge
meenschap rondom: in afgeleide industrie, in woningvoor
ziening, in cultureel opzicht
commissaris der koningin
mr j van aartsen:
MIDDELBURG ,ln de toekomst zullen een havenschap Vlissïngen en een
havenschap Terneuzen zeker in elkaar schuiven, zodat het mogelijk wordt op
een breder vlak te gaan opereren voor de industrialisatie van Zeeland, zonder
dat men elkaar aan weerszijden van de Westerschelde concurrentie aandoet.'
Zeelands commissaris der koningin, mr. J. van Aartsen, ziet het in gedachten
al die kant opgaan. Veel moelijkheden zal een dergelijke integratie volgens hem
niet opleveren.
,Het gaat er niet om of een bepaalde industrie zich in Vlissingen-Oost of In de
Zeeuws-Vlaamse kanaalzone vestigt, het gaat erom dat het bedrijf in Zeeland
komt,' is zijn devies.
Beide havenschappen zijn overigens nog in oprichting. De nieuwe fabriek van
Hoechst staat er nu nadat nogal ingewikkelde onderhandelingen en transacties
zijn gevoerd. Waarom dan niet meteen één havenschap voor het Westerschelde-
bekken gevormd?
Mr. Van Aartsen in zijn kwaliteit van voorzitter van het Havenschap Vlis-
singen i.o. draagt puur praktische argumenten aan. ,Het zou alleen maar
nieuwe vertragingen geven. Het havenschap Vlissingen is er nu bijna. Er is een
havenschap voor de kanaalzone in voorbereiding. We moeten alles op alles
zetten dat beide er nu snel komen. De nieuwe zeehavens in Zeeland hebben
bepaald behoefte aan een goede status. Zoals de zaken met de havenschappen
er momenteel voorstaan is dat een handicap bij het werken.'
Wie een nieuw industriegebied op gang wil brengen heeft een motor nodig. De
nieuwe vestiging van Hoechst in Vlissingen-Oost en de reparatiewerf van ,De
Schelde' vormen naar de mening van de commissaris der koningin aemen zo'n
tweecilinder motor. Hij hecht grote betekenis aan beide vestigingen voor de
verdere ontwikkeling van deze nieuwe zeehaven. Alleen zag WJ graag op korte
termijn nog wat meer activiteit.
,We hadden namelijk de verwachting dat zich wat sneller meer bedrijven zouden
vestigen. Het is op het ogenblik wat stil geworden. O nee, we hadden echt niet
de illusie dat Vlissingen-Oost In enkele jaren zou zijn volgebouwd met bedrijven.
Maar het tempo ligt op het ogenblik wat te laag. En dat betreuren wij wel.
Gezien de uitspraken van de regering In de zeehavennota en de tweede nota
over de ruimtelijke ordening Is het, dacht Ik, onderzijde toch een gerechtvaardigd
verlangen. De nieuwe grote vestigingen zijn een injectie, maar dan moet ook
de mogelijkheid worden geschapen om daarop een vervolg te laten komen. Pas
dan kan men spreken van een agglomeratie-effect. Dèt hebben we hier nodig.
Dat is ons trouwens beloofd en toegezegd-'
Wat zijn de ervaringen van het havenschap (i-O-) niet Hoechst?
Mr. Van Aartsen: .Heel goede, dat mag echt wel eens worden gezegd. Wat
opvalt Is dat het bedrijf zich van de aanvang af de moeite heeft gegeven om
zich zo goed mogelijk aan te passen aan de omstandigheden en zich In te leven
in de sfeer en de mentaliteit van de Zeeuwse samenleving. Uiteraard gaat het
allemaal op zakelijke basis, maar het is toch wel een prettig gevoel. De vestiging
contractueel vastleggen was een vrij moeilijke zaak, maar wat eenmaal ia af
gesproken wordt punctueel nageleefd. Men probeert er alles na te laten wat
wel eens slecht zou kunnen vallen. Zulke klanten willen we nog wel meer
hebben
Grote wens van mr. Van Aartsen voor het SloegebTed: ,Een groot-energleverbrul-
ker. Een energieverslindend bedrijf. Dan kunnen namelijk de plannen voor een
nieuwe mogelijk kern centrale van elektriciteit spoedig tot uitvoering
worden gebracht.
Zo'n energieverslindende buurman zou ook Hoechst ten goede komen. Ik geloof
nog altijd sterk In de mogelijkheid van vestiging van het Pechiney-aluminfum-
bedrljf. Jn zo'n geval Ie het stellig te doen om tegen een vrij redelijke prijs
energie te leveren-'
Die energievoorziening is voor mr. Van Aartsen een soort cirkelbeweging voor
de ontwikkeling van VllssIngen-OosL Er zijn grootverbruikers nodig om een
centrale met stevige capaciteit te bouwen; zo'n centrale op haar beurt kan
weer attractief werken op grootverbruikers van elektriciteit Hetzelfde geldt voor
een eventuele aftakking van een pijpleiding voor petrochemische grondstoffen
tussen Antwerpen en Rotterdam.
En dan Is er nog de handelsfunctie van Vlissingen-Oost De haven van Vlissingen
ontwikkelt zich snel. Wol, boomstammen, nu ook fruit zijn er vaste Import
artikelen geworden en hebben er de bedrijvigheid sterk doen toenemen. Maar
men kampt er met gebrek aan capaciteit. In Vlissingen-Oost moet daarom nu
snel een los- en laadkade, ook voor containeraccommodatie komen. ,lk ben blij
dat we nu met de eerste fase van deze kade kunnen beginnen,' zegt mr. Van
Aartsen. ,Dan kunnen we ook In die sector meer aanbieden.'
Een terugblik op wat de afgelopen Jaren In het Sloegebied tot stand Is gekomen.
De commissaris der koningin geeft een conventioneel antwoord, dat overigens
als totaalindruk typerend is: ,We zijn dankbaar, maar niet voldaan.'
VLISSINGEN .Het tempo van de ontwikkeling In Vlissingen-Oost ligt op het
ogenblik niet hoog genoeg. Het wordt tijd dat er na Hoechst weer iets bij komt.
Maar laten we er in vredesnaam voor zorgen, dat Zeeland in het land niet
bekend gaat staan als een dreinend kind. We moeten niet vanuit de verdrukking,
maar met zelfbewustheid opereren. We moeten onze mogelijkheden etaleren.
Dat er zich in ons havengebied een groot concern als Hoechst heeft gevestigd
is van grote betekenis.'
We hebben Vlissingens burgemeester, drs. D. Roemers, de vraag voorgelegd,
wat in eerste instantie het nuttig effect of zo men wil: de reactie van de
Scheldestad is geweest op de vestiging van het Hoechstijbedrijf. Hij zegt:
.We zijn hard bezig om onze achterstand in te halen. De herindeling van ge
meenten op Walcheren heeft ons wat meer armslag gegeven om de zaken
groter aan te pakken. En zover als een gemeente met bijna 40.000 inwoners
dat dan kan hebben wij ons geconfronteerd met de wensen, die dit voor ons
zo belangrijke bedrijf heeft geuit.'
Goede ervaringen heeft Vlissingens eerste burger opgedaan met de directie van
Hoechst. HIJ heeft het gevoel dat de bedrijfsleiding bijzonder geïnteresseerd Is
in de ontwikkeling van Zeeland, daar ook haar bijdrage aan wil leveren. Zo
ontstaat de basis voor een wisselwerking Onze taak is het vooral het leef
klimaat voor het personeel, voor alle Inwoners te verbeteren. We staan klaar om
de woningbouw te versnellen; we zijn bezig om bestemmingsplannen voor te
bereiden. Op het ogenblik zijn 1000 nieuwe huizen in aanbouw. Hoge flats en
eengezinswoningen: daar ligt vooral de belangstelling. Als er geen directe
vraag near woningen meer zou bij komen, zou de kwantitatieve woningnood
met dit duizendtal een aardig eind van de baan zijn. Belangstellenden naar
woningen, die zo'n f 200,per maand aan huur doen, kunnen we op het ogen
blik vrijwel direct helpen.'
Burgemeester Roemers is er vast van overtuigd, dat de Zeeuwse gemeenschap
een goed woonklimaat heeft. Hij kan er met gezag over meepraten. De vlotte
gang van zaken bij de personeelswervlng van Hoechst is er volgens hem het
bewijs van, dat nieuwe Inwoners met aantrekkelijke mogelijkheden even over de
drempel om naar Zeeland te komen heen geholpen moeten worden.
.Aantrekken van mensen is eigenlijk nog altijd het grootste probleem hier ge
weest. We zaten in een vicieuze cirkel: doordat Zeeland een klein bevolkings
agglomeraat had kon het zich maar weinig veroorloven; doordat het zich maar
weinig kon veroorloven bleef het bevolkingsgetal van Zeeland klein. En zoiets
maakt Je als gewest, als stad nu eenmaal zwakker. Ik heb wel eens Ironisch
gezegd let goed op: ironisch .wij hebben hier heiaas geen 10.000 werk
lozen'.
Hoe staat het met de sociale en culturele infrastructuur? Burgemeester Roemers:
,Als we goed willen meekomen bij de industrialisering zullen we stedelijke
voorzieningen van niveau moeten hebben: schouwburg, sporthal, zwembad.
Om te realiseren moeizame objecten, ondanks alle goede wil.' De eerste burger
van Vlissïngen Is er een sterke voorstander van om zoveel mogelijk In nauwe
samenwerking met Middelburg te doen. .Daarom heb ik me er ook tegen verzet
aan de Vlissingse scholengemeenschap een gymnasium te verbinden. Middel
burg heeft er toch één. Bij de bouw van een zwembad Is het gemeenschappelijk
initiatief Jammer genoeg gestrand.'
Hoechst heeft de industriële structuur van Vlissingen aanzienlijk verbreed, vindt
drs. Roemers. Hij Is daarmee in zijn nopjes. Maar Hoechst moet een .vervolg'
krijgen. ,We moeten aantonen, dat dit niet alleen een belang voor Vlissingen,
voor Zeeland Is. Het is vooral een Nederlands belang. Daarom moeten we niet
voortdurend klagen. Van klagen gaat namelijk weinig overtuigingskracht uit op
nieuwe kandidaat-Industriëlen. Mèt Hoechst moeten we onze positie zelfbewust
aantonen.'
burgemeester drs d. roemers:
