Brand - nationale geldverspilling
Amstleven
vraagt
inspecteurs.
Wilt u er een worden?
DE BOEKENPLANK
ONVOORZICHTIGHEID GROOTSTE OORZAAK
Schade aan
economie
1,3 miljard
Infectiegevaar
revolutionaire
kunst niet groot'
AMERIKAANSE WAARNEMERS'
MOESTEN BRITSE TROEPEN
BESPIONEREN'
Vijftig man
minder ontslagen
bij Beckers
ADMINISTRATIEVE
MEDEWERKER(STER)
NIMETA NV VLISSINGEN
WEGER
FA J. DE DREU
LEES DE PZC
'4
r PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 10 SEPTEMBER 1968
DEN HAAG (GPD* Kwart
over vijf. Fabriekssirenes loeien.
Nijver Nederland spoedt zich
huiswaarts. Gehaast. Wanorde
lijk. Het lawaai in de bedrijfshal
len verplaatst zich naar de
straat. Machines zwijgen. Auto
motoren starten. Alleen de
schoonmaakploeg blijft, om orde
te scheppen in de chaos het
afvalprodukt van één dag be
drijvigheid. De ramen worden
gesloten, asbakken geleegd. Eén
peukje blijft eenzaam achter als
ook de schoonmakers de poort
verlaten. Onder een machine,
achteloos weggeworpen. Be
haaglijk smeulend in een dot
poetskatoen.
Kwart over zeven. Brandwgsrsire-
ne3 loeien. Nijver Nederland ver
neemt het in het laatste journaal:
grote fabriek afgebrand. Oorzaak
onbekend. De schade wordt geraamd
op 10 miljoen.
Brandschade Nederlands nationa
le geldverspilling nummer één. De
schadecijfers hebben in de eerste
helft van 196S beangstigende re
cords weggevaagd. In zes maanden
1.3 miljard, inclusief de strop die
stagnatie van de produktie met zich
meebrengt. Die 1,3 miljard is veel
meer dan 1 procent van het natio
nale inkomen. En dat terwijl het zo
veel inspanning en investeringen
vergt de nationale produktie ieder
jaar iets op te vijzelen. Het toene
men van de schade is een indirect
gevolg van het aanwenden van steeds
duurdere en grotere machines om
forse omzetten nog meer op te kun
nen voeren. Het is niet het grote
aantal branden, maar het aantal gro-
te branden dat verzekeraars en an
dere brandbestrijders tot waarach
tige wanhoop brengt. Maar het zit
hem niet alleen in die automatise
ring. De Nederlander is niet voldoen
de brandbewust, meent men. Iedere
Nederlander. Zelfs de fabrieksdirec
teur, de gemeentebestuurder en de
architect niet.
Dr Wessels. directeur van het scha-
debestrijdende, door lotsverbonden
verzekeraars gefinancierde tech
nisch bureau voor brandverzekering:
.De brandschadeoestnjdmg is een na
tionaal belang. Maar de overheid re
kent het niet tot haar taak. Er zijn
geen wettelijke eisen aan gebouwen
gesteld die het voorkomen of beper
ken van schade tot doel hebben. Grof
gezegd redeneert men: als de men
sen er maar uit kunnen, dan hebben
wij onze plicht gedaan.' Geen taak
van de overheid dus. De eigenaar
dan? .Die schuift het weer op de
verzekeraar. Want, zegt hij, die is er
toch direct meer gebaat dat het
schadebedrag zo laag mogelijk
blijft. Nu nebben de verzekeraars
wel bepaalde maatregelen genomen,
maar dat schadebedrag neemt zo'n
catastrofale omvang aan. dat je je
kunt afvragen m hoeverre de over
heid maatregelen zou dienen te tref
fen.'
De heer C. ter Poorten, hoofdinspec
teur van het brandiv eerwezen van
het ministerie binnenlandse zaken:
.Het zit hem in de directies. Die
moeten zich meer bewust worden
dat het om een algemeen belang
gaat. Er wordt geen tijd uitgetrok
ken om de mensen in de bedrijven
voor te lichten over de gevaren die
er in hun werkruimte heersen. Rilet
veel interesse wordt er door de he
ren over de brandveiligheid gespro
ken, maar er gebeurt niets.'
Hij wijst op een ander aspect: de
man die het toezicht heeft op de
veiligheid kan met zijn kritiek vaak
niet tot de directie doordringen. .Dat
komt door de verhoudingen in zo'n
bedrijf. Eigenlijk zou één van de di
recteuren persoonlijk verantwoorde
lijk moeten worden gesteld voor de
veiligheid. Hij zou wekelijks moeten
controleren of alles goed functio
neert."
Volgens dr Wessels echter is er voor
wat de houding van de directies be
treft toch een lichte verbetering
merkbaar. Mede door het nieuwe
premiebeleid van de verzekeraars.
Een beeld van de brand bij de verf-
fabriek Sikkens. die voor miljoenen
guldens schade veroorzaakte.
Bij Shell in Pernis deed zich begin
van dit jaar een spactaculaire brand
voor: schade vele miljoenen guldens.
data brandvoorkomende maatregelen
beloont met kortingen op de pre
mie: .Er worden door bedrijven ho
ge bedragen uitgegeven omdat men
achteraf "maatregelen neemt, die al
bij de bouw van het bedrijf had
den moeten worden getroffen. Wij
krijgen nu veel nieuiwbouwplannen
ter inzage. We kunnen dan tenmin
ste nog op tijd wijzigingen advise
ren dat voorkomt "kostbaar lap
werk in de toekomst. De architect,
de ontwerper, de constructeur zijn
onvoldoende opgeleid in brandscha
depreventie. Ze denken er nauwelijks
aan.'
Vergelen
Vergeet de planologen niet. De heer
Ter Poorten: ,We spreken in aller
lei beschouwingen over het jaar
2000, maar je treft nooit één woorrl
aan over de brandveiligheid. Door
concentratie van industrieën worden
er dikwijls levensgevaarlijke toe
standen geschapen. Men gaat
zo maar bouwen. Er is kortgeleden
een schitterende IJmond-nota ver
schenen. Het resultaat van een ja
renlange diepgaande studie. Alle as
pecten waren uitvoerig belicht.
Maar aan de brandpreventie had nie
mand gedacht...'
Het technisch bureau voor brand
verzekering probeert als particuliere
instantie plannenmakers die de
brandveiligheid veronachtzamen op
de vingers te tikken, door bezwaar
schriften in te dienen tegen ge
meentelijke bestemmingsplannen die
niet.brandschoon' zijn. Dr Wessels:
vrijwel' altijd wordt in een plan
wel de gemiddelde bebouwing per
kilometer geregeld, maar die fa
brieken mag men dan rustig alle
maal tegen elkaar in één hoek van
het terrein zetten. Het kan tot bran
den als die bij de Danlon leiden.
.Zelfs de wet op de ruimtelijke or
dening voorziet hier niet in.'
Een ander bezwaarpunt van dr Wes
sels: De gemeenten dienen parkeer
gelegenheid te reserveren voor au
to's die gevaarlijke stoffen vervoe
ren. Er komt een wet die het trans
port ervan regelt, maar die heeft
weer geen uitwerking op geparkeer
de auto's. Een chauffeur kan zijn
auto rustig naast een fabriek of een
school zetten om thuis een bakje
koffie te gaan drinken.' De heer Ter
Poorten: ,De gemeenten hanteren
vaak verschillende normen. De
bouwverordeningen zijn niet gelijk.
Men kan om meer industrie aan te
trekken uit concurrentie-overwegin-
gen minder strenge eisen stellen.
De minister kan er weinig aan doen
dat de voorschriften soms zeer on
volledig zyn, tenzij de kamer hem
volmachten zou geven.
De heer Ter Poorten, acht jaar ge
leden nog marine-officier, heeft ook
op een ander punt ervaren (lat heili
ge aanbiediglng van de gemeente
lijke autonomie de brandveiligheid
niet altijd ten goede komt: Vier
jaar geleden werd er enthousiast
gesproken over een plan om de
brandweer regionaal te organiseren.
Hij zegt nu, enigszins verbitterd: ,De
gemeenten willen niets van hun au
tonomie prijsgeven om in een groter
verband te gaan werken. De centra
le overheid heeft niets in de melk
te brokkelen. Het laatste restje dat
er nog is overgebleven van de ge
meentelijke autonomie, want dat is
de brandweer toch. wordt angstval
lig beschermd.'
.Het brandweer-wezen is niet meer'
opgewassen tegen de huidige risi
co's. Vele grote branden zouden n:et
zo groot zijn geworden bij een regio
nale opzet van de brandweer. Nu
gaan ze naar een brand toe, zien na
twintig minuten blussen dat ze het
niet alleen aankunnen en dan pas
RECORD 325 MILJOEN IN HALF JAAR
Voor de hrandver/.ekeraar*
wordt 1968 een rampjaar. De
meest sombere verwachtingen
zijn reeds ver overtroffen: in
de eerste zes maanden van
dit jaar is er door brand een
directe schade aangericht van
f 325,5 miljoen meer dan
viereneenhalf keer zoveel nis
in de eerste helft van 1967,
toen men een schade boekte
van 72,2 miljoen. Over liet.
gehele jaar gerekend kwam
men m 1967 tol het record
bedrag van 170 miljoen. De
statistieken wijzen nu al bijna
liet dubbele bedrag aan.
De werkelijke
aangerichte
door brand
de
van de bedrijfsschade is
Nederlandse economie in ae
eerste helft van 1968 een
verlies toegebracht van onge
veer ƒ1,3- miljard (eerste
helft 1967: 290 miljoen.)
De slag komt voor een aantal
verzekeringsmaatsch appijen
dubbelhard aan. omdat er de
laatste jaren door de meeste
brandassuradeurs al met gro
te verliezen is gewerkt. Sinds
enige tijd is men bezig een
nieuw premie-beleid door te
voeren Dit moet er toe lei
den dat het schadebedrag
weer omlaag gaat en dat al
dus de bedrijfsresultaten
premies vaak drastisch ver
hoogd., in sommige gevallen
zelfs 80 tot 100 procent. Het
treffen van voorzieningen om
het brandgevaar te beperken
wordt beloond door het verle
nen van aanzienlijke kortingen
op de premie. De tariefswijzi
gingen gelden alleen voor het
bedrijfsleven. Woningen ko
men niet voor een premie
verhoging in aanmerking, om
dat in deze sector vorig jaar
de brandschade zelfs vermin
derde. Het nationaal brand
preventie instituut zal zich
gedurende de wintermaanden
via een serie tv-spots tot het
grote publiek richten om te
wijzen op het brandgevaar.
Men is van mening dat de toe
name van het schadebedrag
voor een belangrijk deel wordt
veroorzaakt door een gebrek
aan brandbewustzijn van de
Nederlander. De grote geva
ren worden niet voldoende on
derkend.
alarmeren ze de omliggende ge
meenten. Ei' is dan al veel peper
dure tijd verloren gegaan.'
Zoutzuur
Een regionale organisatie van
brandweer maakt ook het aanschaf
fen van nog beter materiaal moge
lijk. Zuurstofmaskers bijv. de grot*
rookontwikkeling van brandende
kunststoffen bemoeilijkt vaak
bluswerk. Een ander gevaar van
synthetische produkten: er kunnen
schadelijke stoffen vrijkomen. Zo
pvc jarenlang toegejuicht als t
voortreffelijk bouwmateriaal, dat
slecht brandt. Maar in de praktijk
is de gevaarlijke kant ervan ont
dekt: bij het verbrandingsproces van
pvc, komt in vermeniging met v
ter zoutzuur vrij. Eén kilo PVC
goed voor 50 liter zoutzuur.
Dr Wessels: een kleine PVC-brand
in een ruimte met kostbare instru
menten, computers bijvoorbeeld, kan
catastrofale gevolgen hebben dooi
de coiTossie-schade. Maar toch moet
men niet angstig zijn voor het toe
passen van kunststoffen. Het hangt
er alleen maar van af waar ze wor
den gebruikt. Wij hebben net regels
opgesteld voor de kunststoffen-ver
werkende Industrie. In overleg met
de bedrijven. Zulke regels zijn fijn
voor beide partijen. De assuradeuren
weten nu waar ze met kunststoffen
aan toe zijn. Ze hebben een techni
sche basis voor onderhandelingen
over de premie. Die regel:
gaan vaak naar de brandweer. Dar
weet men daar wat voor veilig
heidseisen er zouden kunnen worden
Mr Van Riel op
cultureel congres VVD:
ARNHEM (GPD) .Wie kunst wil
maken moet er geen bezwaar tegen
hebben dat de staat, kritisch volgend
en niet enige voorzichtigheid, de revo
lutionaire kunstenaar qua subsidies en
prijzen precies zo behandelt als andr-
Wordt vastgesteld, dat iemand in
•rlieidsdienst niet overheidsgeld revo-
ionaire doeleinden nastreeft, dan I
moet hij onmiddellijk de ambtelijke
dienst uit'.
Dit zei zaterdagmiddag het eerste-ka-
merlid mr. H. van Riel op het cultureel
congres van de WD in Arnhem De
heer Van Riel zei het infectiegevaar
van revolutionaire kunst niet groot te
achten, maar wel verklaarde hij bang
te zijn, dat de kunst bij de grote massa
een beeld oproept van kleine gespecia
liseerde minderheidsgroepen die een
loopje met de staatsleiding kunnen ne-
machthebbers kunnen ringeloren
de zijns inziens overweldigende
meerderheid van de bevolking kunnen
provoceren.
Mr. Van Riel is geporteerd voor revo
lutionaire kunst mits niemand de in
druk krijgt dat hij, niet revolutionair,
zich in het ootje laat nemen. Over
schending van taboes sprekend, zei de
liberale senator: ,Ik heb geen bezwaar
tegen het inbreuk maken op taboes, mits
degene die dit doet zich voortdurend
van zijn verantwoordelijkheid en effect
van zijn daden bewust is. Schendt hij
taboes met als oogmerk bevordering
van de revolutie, dan moet hij als iedere
andere revolutionair worden behandeld'.
De heer Van Riel zei gekant te zijn
tegen overheidssteun aan de pers. Hij
geeft de voorkeur aan een soort BBC-
ïormule, waarbij alle richtingen en stro
mingen op allerlei manieren en in al
lerlei vormen aan bod komen. Lukt het
nir. Schuttevaer (wd) om de VPRO.
op de door hem voorgestane wijze te
laten functioneren, dan wordt de heer
Van Riel weer lid van de VPRO. be
loofde hij.
Vergoeding leden
tweede kamer
De eerste-kamercommissie voor de
hoge colleges van staat en algemene za
ken is het in meerderheid eens met het
voorstel, de schadeloosstelling van
tweede-kamerleden per 1 januari jl van
20.000 tot 25.000 gulden per jaar te ver
hogen, en tot 40.000 gulden per 1 janu
ari aanstaande.
Veel belangstelling voor oefening
DEN HAAG (ANP)
Op 20 september zal in
Zuid-Etigeland een ex
periment worden afge
sloten waarvan het
doel is na te gaan in
hoeverre militaire een
heden in een bepaald
gebied kunnen worden
geïdentificeerd. Britten
en Amerikanen waren
er de initiatiefnemers
\an. Sinds juni hebben
de Britten in een ge
bied, in oppervlakte
vergelijkbaar met de
provincies Utrecht en
Zuid-Holland samen,
troepen in liet veld ge
bracht. Rond 80 Ame
rikaanse waarnemers,
uitgerust met kykers
en camera's hebben
voortdurend gepro
beerd wat ze konden
inventariseren en
identificeren van onge
veer 30.000 man Britse
troepen, vijf vliegbases
en vier depots.
.First look', zoals de
codenaam van de oefe
ning luidt, is een eerste
poging om na te gaan
wat er bij een, in een
streven naar militaire
ontspanning eventueel
overeengekomen we
derzijdse controle, kan
worden waargenomen
van conventionele
strijdkrachten en mili
taire inrichtingen. De
kosten van .First look'
zijn geraamd op ruim
twaalf miljoen gulden.
Alle gegevens die het
experiment oplevert
zullen pas in januari
van het volgend jaar
bekend zijn. Verwer
king ervan duurt nog
zolang, dat pas eind
volgend jaar het eind
rapport verwacht kan
worden.
Een eerste indruk is
echter dat de Ameri
kaanse .waarnemings
eenheden' met hun
werk heel betrouwba
re resultaten hebben
bereikt. Bij het experi
ment wordt geavan
ceerde apparatuur ge
bruikt, zoals onbeman
de detectie-mstrumen-
ton die acoustische,
seismische en infra-
rood-waarnemingen
doen. Daarmee kunnen
bijvoorbeeld starts en
landingen van vliegtui
gen worden geïdentifi
ceerd en zelfs kan wor
den vastgesteld welke
vliegtuigen starten en
landen. Alle gegevens
die verkregen worden
gaan dagelijks
controle door waarne
ming getest. Dat ge
beurde bij vjjf experi
menten die in de VS
werden uitgevoerd on
der de codenaamCloud
gap'. De stoot ertoe,
werd gegeven door het.
in het begin van de ja
ren '60 in het leven ge
roepen Amerikaanse
.Arms Control and Di
sarmament Agency'
(ACDA). Dit agent
schap wilde meer we
ten oxer de mogelijk
heden en werkwijze
van militaire waarne
mers die ingeschakeld
zouden kunnen worden
om verrassingsaanval
len te voorkomen en bjj
beheersingsinan t rege
len op het gebied van
de bewapening.
Vertegenwoordi gers
van de partnerlanden
van Engeland en Ame-
rikt in de NAVO heb
ben .First look' be
zocht. Nederland was
daarbii vertegenwoor
digd door een ambte
naar van het ministerie
van buitenlandse za
ken en een militaire
deskundige. Ook lan-
ponskaarten de compu- den die deelnemen aan
ter in.
Al eerder zijn in de
Verenigde Staten be
paalde aspecten xan
de ontwapeningsconfe
rentie in Genève heb
ben belangstelling ge
toond.
der dan 200 personen zal gaan. Dat i"
dus ruim 50 minder dan in eerste instan-
I tie werd opgegeven.
De personeelsleden om wie het gaat heb
ben vrijdag op de fabriek x*ia de chefs
van de betrokken afdelingen hun ontslag
aangezegd gekregen. De grootste klap
pen vallen in de montage-afdeling, waar
een 70-tal werknemers wordt ontslagen.
iVan de spuiterij komen een kleine 30
BERGEN OP ZOOM (GPD) Zoals dei mensen op straat te staan, terwijl de
stand x-an zaken op het ogenblik is laat overige ontslagenen verspreid zijn over
het zich aanzien dat de uiteindelijke ont-lde technische dienst, de plaatwerkerij en
slagaanvraag die de directie van Beckerslnog enkele andere afdelingen. De ontsla-
bij het gexvestelijk arbeidsbureau in Ber- gen in de beambtesector zullen naar
gen op Zoom zal indienen over iets min- schatting ruim 40 man bedragen.
Voorzichtigheid
De heer Ter Poorten. ,VVe welen ze'
weinig x-an kunststoffen. De ont
wikkeling is nauwelijks b.j te hou
den, zoveel nieuwe produkten. Maar!
uiteindelijk praten we nu maar over'
bijkomstigheden. De hoofdoorzaak I
van het merendeel der branden: on-j
voorzichtigheid
Zachtjes citerend uit een stapel
rapporten over brandenonvoorzteh-1
Oigheid..onvoorzichti ghe i d.ni et re-
aliserend dat....oververhitting in een
laboratorium afval verbrand bij
een houten loods terwijl er harde
wind stond....sportzaal Enschede
weggegooid sigarette-eindje
Even later verhaalt hij triest over
het nationaal brandpreventie insti
tuut. een door hem opgerichte alle
brandbestrijdende instanties over
koepelende organisatie, die nog niet
tot ontplooiing is gekomen. Het NB1
zou de mensen moeten wijzen op de
grote brandgevaren, maar heeft door
geldgebrek nog gen alctie kunnen
voeren. De heer Ter Poorten: we
hadden gehoopt op geld van de in
dustrie en van het verzekeringswe
zen. Maar na een beroep op het
bedrijfslex-en kregen we nul op het
rekest. En ook de verzekeringen
hielden de boot af. Ze vinden dat
ze met hun technisch bureau al ge
noeg doen. Dat bureau doet inder
daad nuttig werk, maar het is niet
voldoende. We moeten de mensen
zelf er met de neus op drukken'.
Hij geeft een voorbeeld: ,Neem
een klein bedrijf. Links en rechts
afval. Een enorme bende. Er geldt
een rookverbod; dus als de baas bin
nenkomt wordt de sigaret wegge-
mikt, valt in de rommel en een paar;
uur later heb je de ellende
Plotseling x-o! xTiur betogend: al*
die mensen waren gewezen op het|
belang xan een nette bedrijfshuis-
houding, als ze goed voorgelicht wa
ren, xvas dat niet gebeurd.
In de wintermaanden komen er een
paar tv-spots om Nederland brand
bewust te maken. Een paar maar.
een grote campagne is niet moge
lijk. Wegens geldgebrek dreigen de
plannen xan het NBI in rook op Ie
1,3 miljard.
Voor uitbreiding van onze
organisatie in Zeeland
zoeken wij inspecteurs.
Van de man die in deze
functie past wordt een mid
delbare of gelijkwaardige
opleiding verwacht.
Ook dient hij te beschikken
over een brede kennis van
veelsoortige zaken, zoals
rechtsvormen van bedrij
ven, belastingaangelegen
heden, credieten en hypo
theken enovereen grote
zelfstandigheid.
Immers een Amstleven-in-
specteur is in zijn rayon
niet zomaar iemand van
een levensverzekering
maatschappij. Nee, hij is
daar de maatschappij. Van
wie vaak stante pede ad
viezen worden verwacht die
hout snijden. En beslissin
gen waar men van op aan
kan.
Uiteraard zal hij nietzonaei
meer worden losgelaten op
zijn rayon. Hij kan rekenen
op een behoorlijke oplei
ding en inwerkperiode. En
ook op: vast salaris plus
provisie, onkostenvergoe
ding, gebruik van auto en
uitstekende sociale voor
zieningen, zoals premievri]
pensioen, gratificatie en
vakantietoeslag.
Als U 25 tot 35 jaar oud is en U meent
een goed Amstleven-inspecteur te kun
nen zijn of te kunnen worden, zullen wij
gaarne een ter zake doende metde hand
geschreven sollicitatiebrief met een re
cente foto van U ontvangen.
U kunt deze brief richten aan de Directie
van AMSTLEVEN, Nieuwe Spiegelstraat
17 te Amsterdam.
De Coöp. Raiffeisenbank ,Veere'
roept sollicitanten op voor een
Opleiding: ten minste ulo.
Leeftijd: omstreeks 18 jaar.
Geboden wordt een af\x*isselende werkkring
op een modern kantoor in een toeristencentrum.
Salariëring afhankelijk van leeftijd en ervaring.
Aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden.
Schriftelijke sollicitaties worden binnen 14 dagen inge
wacht bij de directeur der bank. Kaai 49 te Veere.
le Binnenhaven. Telefoon 01184-4788-3775
vraagt voor de bediening van de weegbrug
Vlisslngen een
Deze functie is o.a. ook zeer geschikt voor een vitaal,
vroeg gepensioneerd persoon.
Aanmelding op bovengenoemd kantoor.
Een bilk op de HERFST
geeft u onze geheel met
winterhandschoenen en wol
nylon sjaals gevulde eta
lage!
SPECIAALZAAK
Lange Delft 125
Middelburg
Naar Saarland,
Palts en Israël
De serie Kosmos reisgidsen is dit jaar
aangevuld met onder "meer de deeltjes
Palts en Saarland en Israël,
De Kosmos reisgidsen geven hoewel
slechts matig geïllustreerd een schat,
van informatie en danken hun faam
vooral aan het handige zakformaat
Iwaarin de uitgever ze laat verschijnen.
jDe toerist steekt ze bij zich als zijn
portemonnee: beide kunnen van tijd tol
tijd onmisbaar blijken te zijn.
In beide deeltjes wordt iets over heden
en verleden van het te bezoeken ge
bied verteld. Economie en handel krij
gen een goede overzichtelijke behan
deling Dé Kosmos-reisgidsen hebben
voor de automobilist het grote voor
deel dat de verkeerssituatie, zoals die
in het beschreven land ligt, ruim
schoots aandacht krijgt.
In de beknopping. die elk boek. en
zeker veel reisgidsen eigen moet zijn,
komt nog wel eens te weinig nadruk
op het volk te liggen. Maar dat volk
kan men aan de hand van deze reis
gidsen zeer goed zelf bereiken.
De Palts en Saarland is verzorgd door
H. J. van Veen, Israël door M. Klijn-1
kramer. I
