PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEEN TOPGESPREK
RUSLAND-AMERIKA
Moskou stelde
VS gerust
Man doodt zijn
vrouw en kind
met hamers
,In Zeeland maatregelen om het aantal
verdrinkingsgevallen te verminderen'
Afgezant
Kremlin
in Praag
Aalo ioor Keetie
Vasil Koeznetsov
Vandaag
in de
krant...
Rijn-Schelde coup
Hoechst
Werkloosheid
PRINSES MARGRIET VOORZITSTER
COMITÉ ,D0RP VOOR PERZIË'
Martinair ontslaat
20 man personeel
SUIKERPATIËNT
VOELDE ZICH
OVERBODIG
Als een goed
instrument
EXAMENCOMMISSIE KNBRD:
Meer aandacht
gevraagd van
het grote publiek
211e jaargang - no. 21!
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 7 september 1968
Itfoon 4457. Zltrl
I* Zeeuws* Cour.n
5144 (b a r*
m. tel. 2094
Pagina 2
min. ƒ1,75). .Brie
JOHNSON VERKLAART OP PERSCONFERENTIE:
WASHINGTON (AFP/RTR) President Johnson verwacht in de
naaste toekomst geen topbijeenkomst met Russische leiders ter be
spreking van een beperking van de kernraketten. Op een persconfe
rentie zei hij vrijdag dat de gebeurtenissen in Oost-Europa een begin
van dergelijke besprekingen niet stimuleren.
De Amerikaanse president herin
nerde eraan dat zijn regering de
afgelopen vier jaar zich veel in
spanning had getroost om bespre
kingen te bevorderen maar zei dat
.de gebeurtenissen van de afgelo
pen dagen zeker niet hebben bijge
dragen om de vooruitzichten op
dergelijke besprekingen te verbete-
Op de inderhaast bijeengeroepen pers
conferentie herhaalde Johnson nog over
al naar toe te willen gaan om de vrede
te dienen.
Kernverdrag
PRAAG (DPA/AFP) Vrijdag
middag is in Praag een speciale af
gezant van het Kremlin gekomen,
de Russische vice-minister van bui-
teniandse zaken Vasil Koeznetsov.
!Hy werd meteen door president
Svoboda ontvangen.
De eerste gevolgen van de Russi
sche interventie in Tsjeeho-Slowa-
kije worden nu in het politieke le
ven merkbaar. Donderdagavond
weigerde het ministerie van bin
nenlandse zaken twee groepen het
(Zie slot pag. 7 kol. 2)
NA HET ONVERWACHTE bod
van de Rijn-Schelde groep op de
aandelen van Wilton-Fljenooird
Bromwerk hebben de heer Hup-
kes en ir Van der Pols vrijdag
namens Rijm-Schelde in het Haag
se Nieuwspoort een toelichting
gegeven... (pagina 3).
PRINS BERXHARD zal de fos-
foorfabriek van Hoechst NV in
Vlissingen-Oo>t telefonisch ope
nen. (pagina 2).
DE WERKLOOSHEID in Zee
land is verder gedaald, (pag. 5).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 7
Zeeuws nieuws:
pagina's 2, 4, 5 en 6
Sport: pagina 4
Radio en tv: pagina 9
Financieel nieuws: pagina 11
pag. IS: Hoe de democratisering
in Tsjecho-Sloion/cije zich in en
kele maanden voltrok; Rotterdam
skia.t begerig oog op eiland Tien
Gemeten en nieuw boek van Jan
de Hartog: ,Dc Kinderen',
pag. 15: MemUng in Brugge en
letterkundige kroniek door Hans
Warren.
pag 17: Twee Zeeuwen staan hun
mannetje in de bloemsierkunst
een Alkmaars meisje repareert
muziekinstrumenten en Van en
voor de vrouw.
pag. 19: op stap met het Neder
lands Bijbel Genootschap; actie
voor een nieuwe Landrover voor
een priester-missionaris uit
Zeeuwsch-Vlaanderen; Stemmen
uit de kerken;
pag. si: dammen, schaken, brid
ge, puzzel en pnjsptaat.
In kringen van het Amerikaanse
gres verwacht men dat de senaat als
gevolg van de Russische inval in
Tsjecho-Slowakije het verdrag tegen
de verspreiding van kernwapens ze
ker in de komende vier maanden niet
zal ratificeren. Men verwacht niet
eerder dan januari een meerderheid
voor het verdrag te kunnen krijgen.
Senator John J. Sparkman, plaatsver
vangend voorzitter van de senaatscom
missie voor de buitenlandse betrekkin
gen, zei voorstander van een .bevriezing"
te zijn.
Het verdrag ls reeds door 80 landen on
dertekend, maar het wordt pas van
kracht al9 het door 40 regeringen for
meel is geratificeerd.
Johnson uitte zich zeer gereserveerd
over de toestand in Europa, die hij uit
gebreid had besproken met minister van
buitenlandse zaken Rusk en de leiders
van de republikeinse en democratische
fracties in de senaat. Vermoedelijk doe
lend op de berichten over een mogelijke
Russische Inval in Roemenië, zei hij ,wij
hebben bepaalde verzekeringen gekregen
na mij toespraak in San Antonio (waar
hij waarschuwde de oorlogshonden niet
te ontketenen) waarvan wij gelukki,
zijn ze te hebben ontvangen'.
Duitse postzegels
onbeperkt geldig
SOEST (W-DUITSLAND) (GPD)
De Westduïtse minister van posterijen
Dollinger heeft, opzienbare vernieuwin
gen bekend gemaakt In het postale be
leid ten aanzien van de uitgifte van
De benedenbuurvrouw van de
slachtof/ers, die een hoop lawaai
had gehoord, toen een zware bons
en daarna niets meer, doet haar
De voornaamste wijzigingen, die met
ingang van het volgend jaar van kracht
worden, zijn dat alle postzegels onbe
perkt geldig blijven en dat er meer
gel egenhei dszegels komen.
De Nederlandse PTT overweegt sinds
enige jaren eveneens de frankeerzegels
onbeperkt geldig te maken, maar heeft
tot dusver geen uitvoering aan dit plan
gegeven. Ten aanzien van de uitgifte
van postzegels volgt de PTT in ons
land een politiek die gericht is op be
perking en op het doen verschijnen van
minder zegels.
EERSTE HUIS IS ER AL....
DEN HAAG (GPD) Prin
ses Margriet heeft vrijdag
middag volmondig ,ja' gezegd
toen tien enthousiaste jonge
Nederlanders haar vroegen
om ere-voorzitster te worden
van het comité ,Dorp voor
Perzie'. Het comité wil geld
bijeen brengen om huizen te
bouwen voor de slachtoffers
van de aardbevevingen. Of
prinses Margriet te zijner tijd
het rampgebied zal bezoeken
is nog niet bekend. Prinses
Beatrix deed dat wel, toen zij
na de aardbeving in Perzië in
1962 ere-voorzitster was van
het toenmalige hulpcomité
van giften uit Nederland wer
den toen twee dorpen her
bouwd.
.Het geld voor het eerste huia ls
er al', zei gistermiddag mr L.
Hanekroot, lid van het comité.
,Ean huis bouwen in Perzië kost
tien mille en dat bedrag hadden
we bij elkaar na één ochtend te
lefoneren onder onze relaties'. De
winters in Perzië zijn zeker zo
bar als de Russische en na novem
ber is het niet meer mogelijk in
tenten te hulzen, zegt ae voor
zitter van het comité, de pers
I Fazili, die al jaren in Neder
land woont en die directeur la
van een bloeiende handelsonder
neming.
.Het Rode Kruis verleende eerste
hulp in de vorm van dekens, me
dicijnen, tenten en voedsel maar
nu is geld nodig, om vóór decem
ber prefabricated huizen te kun
nen kopen'.
Dat de Nederlanders een warm
plekje in het hart hebben voor
de Perzen, bleek uit de hulp na
de aardbeving in 1962. Maar ook
de Perzen hebben een zwak voor
Nederland. Na de watersnood in
193 zond Perzië een detachement
vrijwilligers naar Zeeland. De mi
litairen hebben zich toen bijzon
der onderscheiden bij het ruimen
van puin en het vernietigen van
cadavers van verdronken dieren.
Het gironummer is 28 28 28 .Dorp
voor Perzië' in Rotterdam.
SCHIPHOL (ANP) De overschake
ling van zuiger- op straalvliegtuigen
heeft de directie van Martinair Hol
land genoodzaakt tot een aanpassing
van de bedrijfsorganisatie aan de nleu-
^orm van operaties.
Ondanks een belangrijke stijging in de
produktie, die ook reeds voor 1969 op
grond van reeds afgesloten contracten
vaststaat, zullen de werkzaamheden aan
de straalvliegtuigen minder mankracht
vragen dan het onderhoud van de zui
gervliegtuigen. De aanpassing van
het bedrijf aan deze nieuwe situatie
SS g<TSlg 20 ""US- ROTTERDAM (GPD) De 39-
taal 490 medewerkers overtollig zijn
geworden en het bedrijf met gedwon
gen ontslag zullen moeten verlaten.
Voor de betrokkenen geldt een afvloei
ingsregeling. De vakbonden zijn over
deze maatregel ingelicht.
DRAMA IN IJSSELMONDE
jarige assistent-accountant B. C.
heeft naar alle waarschijnlijkheid
in een vlaag van verstandsverbijs
tering vrijdag zijn 31-jarige vrouw
en zijn tien maanden oude zoontje
van het leven beroofd in zijn wo-
Deze weeK was het twintig
Jaar geleden, dat Juliana
WflW aja koningin der Nederlanden
werd ingehuldigd. Twintig
Jaar: wanneer men aan die zes-
de september van het jaar
1948 terugdenkt, dan lijkt het
erop alsof liet om een dag uit een totaal
ander tijdvak gaat. De oorlog was nog
maar betrekkelijk kort tevoren tot een
eind gekomen, de gevolgen waren nog
overal duidelijk merkbaar. Men leefde
in die typische na-oorlogse sfeer van her
wonnen vrijheid, maar tegelijkertijd van
teleurstelling over idealen, die niet in
vervulling waren gegaan. Bovendien
was het voor menigeen onvoorstelbaar,
dat er geen koningin WUhelmina meer
zou zijn: vrijwel iedereen had dan ook
de grootste moeite met koningin' Ju
liana, men had Immers altijd over .prin
ses' gesproken, zoals het ook onmogelijk
leek om in de toekomst te gaan spreken
over .prinses' WUhelmina. Vooral voor
de ouderen was dat een opgave: toen ln
1953 prinses Wilhelmlna een tocht door
het Zeeuwse rampgebied maakte, zei
den negen van de tien Zeeuwen inclu
sief commissaris De Casembroot
haast automatisch .Majesteit'. De nieu
we koningin nam het hoge ambt yan
haar moeder over na de abdicatie in het
paleis op de Dam, waarbij koningin WU
helmina op het balkon haar dochter als
haar opvolgster voorstelde: het was te
vens het afscheid van een tijdvak. Velen
van diegenen, die op de Dam dit afscheid
meemaakten, konden hun ontroering
maar moeUljk meester blijven.
Juliana aanvaardde het hoogste ambt
der Nederlanden, waaraan haar moe
der zulk een eigen gestalte had gegeven.
Dat was het koningschap oude stijL, een
grote stijl, vol distantie en waardigheid.
Maar het paste niet helemaal meer bij
de veranderende omstandigheden. Dat
betekende echter voor de nieuwe ko
ningin een dubbele opdracht: zij moest
niet alleen haar ambt in staatsrechtelijke
zin uitoefenen, maar ook trachten het
aanvaardbaar te doen zijn in nieuwe
verhoudingen, minder tradltioneel-ge-
bonden. Men kan nu na twintig jaar
zonder enige terughoudendheid vast-
a© ID Rotterdam. De mail neett steneDj Hat koningin Juliana daarin vol—
zijn vrouw met een grote hamer de ledig ls geslaagd. Geen geringe ver-
dienste, wanneer men de omstandighe-
schedel ingeslagen en zijn kind met den jj, aanmerking neemt die zowel haar
een kleinere hamer. C., die in erna- officiële ais particuliere leven hebben
tige mate suikerpatiënt is, is na de bePaald
dubbele moord naar het Diacones- nie ,f° smbteltk, om-
standigheden zijn bij een koningin
senhuis aan de Rechtersingel ge- j vrijwel niet te scheiden, ze beïnvloeden
gaan voor een periodieke controle.e'kaar. Met een enkel voorbeeld kan dat
r duidelijk worden gemaakt: gezlnsmoet-
Blijkbaar heeft hij de arts die hemnjkheden op Soestdijk blijven niet bin-
behandelde verteld wat er was ge- nen de muren van het wor"
Iden onmiddellijk onderwerp van be-
beurd, want deze heeft de politie schouwingen en veronderstellingen. In
opgebeld. de afgelopen Jaren is dat ook menigmaal
gebeuid, men denke slechts aan de ver
recherche van het hoofdbureau heeft ,ovin£rs_ en huwelnks^-beurteniss^n van
verdachte in het ziekenhuis opge- i /fg en nujAeujKs^eDeurtemssen van
haald «o later naar het bureau aart het Achtera var koulnem en
prins. Daarnaast ls het koningsscnap een
stuk moeilijker geworden doordat het
veel .gewoner' ls dan vroeger. Koningin
ning aan de Valkreek in IJsselmon-
later naar het bureau
Sandelingplein gebracht. Daar is hg
door recherccheurs onder leiding van
de hoofdinspecteur, F. H. A. Greive,
verhoord. Hij wist zich precies te her
inneren wat hij had gedaan. Als reden
gaf hij op dat zijn vrouw hem meer
malen had verweten dat hij zo stil was.
Hij voelde zich eigenlijk overbodig in
dit leven. Er is niets gebleken van ver-
Wilhelmina was bij haar leven eigenlijk
meer symbool dan menselijke werkelijk
heid. In deze tijd evenwel ls het omge
keerde het geval: de koningin ls vooral
.gewoon', is eerst en vooral mens als
(Zie slot pag. 7 kol. 7)
Uitlijn
houdingen met een andere vrouw of i 'eder ander en wordt pas dan als ko-
iets van dien aard. ningin gezien. Een
De politiearts heeft C. onmiddellijk on- verschijnsel, dat in de
derzocht. De arts van het diaconessen- hand is gewerkt door
huis had al meegedeeld dat C. streng de moderne publici
teitsmedia: zij bren
gen de koningin en
haar omgeving zo dicht bij .het volk', dat
alle afstand wegvalt. Men denke slechts
terug aan de vervelende taferelen, die
hier en daar in Nederland plaatsgrepen
toen prinses Beatrix voor het eerst met
haar verloofde een rondreis meiakte: zij
werden door teenagers begroet als fa
voriete sterren. Bij een dergelijke ont-
HELIKOPTER IN
ZEE: 10 DODEN
STOCKHOLM (Router) Aangeno- 11
men wordt dat tien leden van de Zweed- v
se marine om het leven zjjn gekomen, v
toen vrydag een helikopter bij Stork- J wikkeling is het een heel moeilijke op-
holm in zee stortte. Van de 12 inzit- gave om het koningschap tegelijk inen
tenden vier bemanningsleden en acht 3eijjk en waardig te doen zijn. De ko-
matrozen werden er twee gered, van nin?ln iedereen die ambtshalve of
cl, rr art Un 1,—ht (TAlTAnn
.gewoon" koninklijke bezoeken mee
maakt, zal het erkennen slaagt daar
wie één ernstig en één licht gewond
was. Het stoffelijk overschot van een
de tien andere is geborgen.
MIDDELBURG Er verdrin
ken óók in Zeeland mensen
volkomen onnodig. Dat is de
rotsvaste overtuiging van de
Zeeuwse examencommissie van
de Koninklijke Nederlandse
bond tot het redden van drenke
lingen (KNBRD). Dit tweeman
schap, bestaande uit de heren A.
E. van Eek en G. de Rooij, is er
van overtuigd dat er iets aan ge
daan kan worden. Wat en in
hoeverre hangt voor een belang
rijk deel af van de houding en de
medewerking van het grote pu
bliek.
Dat .grote publiek' blijkt over het
algemeen weinig oog te hebben
voor de aanwezigheid van ver
drinkingsgevaar. Daarover kan ie
dere badmeester meepraten. Zij
worden van tijd tot tijd gecon
fronteerd met bijna ongeloof
lijke staaltjes van zelfover
schatting en misplaatst zelf
vertrouwen. Mensen, die twin
tig jaar lang geen water hebben
gezien, duiken onbekommerd het
diepe in. N iet-zwemmers halen
met autobanden en luehtliedden de
meest vreemde toeren uit-
En dan de vaders en moeders die hun
peuter van 1,5 jaar op zijn eentje het
kleuterbad insturen. De badmeester
weet: zo'n kind dat nog maar nau
welijks gewoon lopen kan, komt na
een val in 20 centimeter water ge
heid niet meer overeind. Omdat sim
pele feit de pappies en mammies
aan het verstand te brengen, blijkt
in de meeste gevallen een vrijwel
onoplosbaar probleem. Bijna iedere
badmeester kan meepraten over ver
moeiende conferenties met boze ou
ders, waarin hij zich ook nog moet
verdedigen tegen het verwijt ,dat
hij wordt betaald om op te letten'
Preventie
De mensen van de KNBRD gelo
ven, dat niet. een serie preventieve
maatregelen het aantal verdrinkings
gevallen sterk gereduceerd zou kun
nen worden. Eén van de belangrijk
ste is de zwemmers te leren elk
aar te helpen. De KNBRD stimu
leert dat, door het uitreiken van
brevetten en diploma's voor zwem
mend redden. Al op tienjarige leef
tijd kunnen jongens en meisjes een
examen afleggen voor een jeugdbre-
vet. Zo'n brevet vormt de basis voor
een opleiding tot volwaardig redder.
Er dient volgens de KNBRD ook
meer aandacht geschonken te worden
aan het waarschuwen vooraf. Ver
drinkingsgevallen aan het strand -
voor Zeeland belangrijk hebbe-
meestal betrekking op mensen dit
de zee met kennen of die niet op
de hoogte zijn met de plaatselijke
situatie^ Het moet duidelijk worden
gemaakt, dat het levensgevaarlijk
kan zijn in onbekend water te gaan
zwemmen. Vooral het badpersoneel
en de exploitanten van bad- en strand-
gelegenhede® dienen zich hiervan be-
.vust te zijn. Zij immers kunnen
vreemdelingen waarschuwen.
.Aan zee en in openluchtbaden is
ook het gevaar van luchtbedden en
autobanden 't meest sprekend. Er
zijn aan het gebruik van deze voor
werpen in feite twee gevaren ver
bonden: de niet-zwemmer kan er af
vallen en in moeilijkheden raken:
voor zwemmers én niet-zwemmers
dreigt altijd het gevaar van afdrij
ven. Zelfs een geoefende zwemmer
zal bij een landwind moeite hebben
vanuit zee de kust weer te berei
ken.
Zwembaden
De situatie in de Zeeuwse zwemba
den is aldus de KNBRD voor
verbetering vatbaar. Er zijn verschil
lende baden, waar het met de per
soneelsbezetting niet al te nauw
ivordt genomen. Ook aan een behoor
lijke opleiding van het toezichthou
dende personeel worden soms geen al
te strenge eisen gesteld.
Een gevaar apart vormt op drukke
dagen de ,hoge' springplank. Bij gro
te drukte is in feite de enige af
doende remedie: afsluiten. In »mm:-
„;e Zeeuwse baden gebeurt dat dan
ook.
De veiligheid in de zwembaden kan
door een goede organisatie optimaal
worc'en gemaakt. Goede arbeidsver
houdingen en een goede sfeer dragen
in niet onbelangrijke mate tot de
veiligheid bij. Om epn werkelijk wa
terdicht systeem op te bouwen zou
men moeten kunnen rekenen op
de volle medewerking van het pu
bliek. Ouders dienen zich meer be
wust te worden van hun verantwoor
delijkheid voor hun kinderen. .Die
verantwoordelijkheid kan nooit op de
schouders van de badmeester worden
gelegd', aldus de examencommissie
van de KNBRD.
Verbetering
In de toekom»; zal de situatie in
de zwembaden overigens verbeteren,
doordat ze voorzien moeten worden
van helder water. Bij de meeste
zwembaden in Zeeuwsch-Vlaanderen
is dat al zo. Terneuzen, Sas van
Gent, Hulst, IJzendijke, Aardenburg,
lvloosterzande, Koewacht, Groede en
Schoondijke voldoen met hun zwem
bad ook aan de toekomstige eisen.
In overig Zeeland is dat alleen in
Middelburg, Serooskerke, Goes en
Kruiningen het geval. Er valt een
voorscéirift te verwachten, dat zwem-
examens aiieen afgenomen mogen
worden in dergelijke baden. Boven
dien Ls het waarschijnlijk, dat in de
ze helder-water baden gemakkelij
ker en vlugger zwemmen kan wor
den geleerd. Men kan namelijk ge
makkelijk afkijken hoe ervaren
s het doen.
Dat in het waterrijke Nederland het
zwemmen in feite nog maar op een
laag pitje staat, is overigens bij de
KNBRD geen onbekend feit. Men
vindt het ronduit een schandaal, dat
overdekte zwembaden maar zo moei
lijk van de grond kunnen komen.
Men ls het in dit verband eens met
de uitspraak van een Zeeuwse bad
meester, dat elementair zwemmen
in een waterrijk gebied bijna net
zo belangrijk is als lopen.
In een land als Zweden heeft men
lijks een zwemproef over 200
ter afleggen. In Nederland lig
gen de eisen voor de zwemproe-
ven aanzienlijk lager. Het afleg
gen van een zwemproef is dan
ook niet altijd ee« garantie, dat
men in het diepe het hoofd inder
daad boven water zal kunnen hou
den.
voortreffelijk in. Om het eens heel ge
woon te zeggen: zij beheerst dit deel van
haar vak de presentatie van het ko
ningschap in onze tijd voortreffelijk.
Omdat er geen sprake ls van automatis
me of van overdreven vormelijkheid,
maar omdat zij over wijsheid, allure en
menselijkheid beschikt.
In het tweede couplet van het Wilhel
mus wordt prins Willem I de woor
den in de mond gelegd: .Maar God zal
mij regeren als een goed instrument, dat
ik zal wederkeren in mijnen regiment'.
Dat is een treffende uitdrukking: ,als
een goed instrument'. Voor het moderne
koningschap houdt dat in, dat de draag
ster van de kroon het symbool van de
natie moet zijn en dat in een tijd van
internationalisme zonder dat zij zich
schuldig maakt aan verouderd byzanti-
nisme; liet betekent dat zij vorstin is,
maar tegelijkertijd vrouw als ieder an
der, dat zij behoedster is van staatsrech
telijke en andere tradities zonder dat zij
nieuwe ontwikkelingen in de weg staat.
En dan nebben we ngg maar een paar
van de vele, vaak ook tegenstrijdige
aspecten aangeduid, die het moderne ko
ningschap kenmerken. Wanneer we dat
alles bedenken, is er reden voor diep
respect voor deze koningin. Haar weg
is de afgelopen twintig jaar niet altijd
gemakkelijk geweest, zij heeft vele moei
lijkheden meegemaakt, schokkende ont
wikkelingen en nieuwe opvattingen heb
ben het koningschap gesteld voor uitda
gingen als nooit tevoren. Maar koningin
Juliana heeft getoond in moderne zin te
voldoen aan die woorden uit het Wilhel
mus, woorden die in wezen zeer hoge
eisen inhouden: namelijk om in dit land
en onder dit volk een .goed instrument'
te zijn.
BREST (AFP) In Bretagne hebben
zich donderdagnacht vijf explosies voor
gedaan. onder andere bij belastingkan
toren te Pont-Ven en Rosporden. In Fl-
nisterre sneuvelden maste,n.
Dergelijke aanslagen zijn ook in het af
gelopen weekeinde gepleegd, en hebben,
evenals die van donderdagnacht, grote
