TWEE
ZEEUWSE
MEESTERS
INDE
YLONA VET
«SB
sÉËS
bloemsierkunst
k**
WEET ALLES
VAN TOETERS
MAAR NIETS
VAN HET BLAZEN
VAN
EN
VOOR
HAAR
Vloer- en wandtegels
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VLISSINGEN Er zijn niet veei mensen die zich .bioemsierkunste-
naar' mogen noemen, al laat het aantal opschriften met .Bloemsier
kunst' boven bloemenzaken anders raden.
In heel Nederland waren tot voor kort nog maar negentien mensen
die met recht deze fraaie toevoeging achter hun naam mochten ver
melden. In augustus werd dat aantal verdubbeld: achtendertig dames
en heren zijn nu ,bloemsierkunstenaar' in de ware zin van het woord.
Bij die achtendertig zijn twee Zeeuwse heren: Jacques Reijerse uit
Oudelande en Willem Joosse uit Souburg.
Zij dragen nu een klein rond speldje waarop een elegant handje een
bloemblad vasthoudt. Het zal best fijn zijn om zo'n speldje na al die
tijd te kunnen dragen, ze doen het~dan ook.
Twee Zeeuwse meesters in de bloemsierkunst. Misschien een beetje
weinig, maar het examen is zwaar (zestig procent van de kandidaten
zakte) en de mogelijkheid de opleiding te volgen is klein.
De twee vakscholen waar men opleidt voor deze hoogste onderschei
ding in de bloemenwereld staan in Vught en in Den Haag. Om vanuit
Zeeland de cursussen te volgen is vaak financieel bezwaarlijk
want niet alleen de cursus- en examengelden liggen hoog, ook de
vervoerskosten en het één of twee dagen wekelijks zonder inkomsten
zijn, tellen door.
De heer Reijerse is getrouwd met een vrouw die ook haar aandeel in
de kost verdient door zes- en zevenjarigen de eerste beginselen van
het Nederlandse onderwijs bij te brengen.
De heer Joosse is een van de weinigen die dit resultaat door zelf
studie heeft behaald. Hij werkt al elf jaar in de binderij van bloemen
magazijn Sanderse in Middelburg en is daar nu chef.
Het laatste jaar heeft hij alles opgehaald wat hij in de loop van de
tijd had bestudeerd, de ervaring had hij natuurlijk wel.
Beiden zijn ze van mening dat je het kunt of niet kunt. Een beetje
feeling, een beetje artisticiteit, kunstenaarschap, dat moet er zijn.
Dat is de basis waar iedere kunstenaar op werkt; een schilder zo goed
als een bloemsierkunstenaar.
De bloemsierkunstenaar werkt met levend materiaal. De heer Joosse
zegt: ,Je moet van de bloem houden. Het is geen pond suiker die
je neerkwakt en die na een half jaar nog precies dezelfde pond
suiker is'.
JACQUES REIJERSE
De heer Reijerse: een bloem is een schoonheid, maar een schoonheid
van voorbijgaande aard. Dat moet je kunnen accepteren, een plant
is een beperkt iets.
Maar het lévende element, het bloeien, de veranderde kleurscha
keringen, dat maakt een plant vaak nog boeiender dan een schilderij
en dergelijke.
De Nederlander die graag op een voordeeltje uit is, schaft zich eigen
lijk liever een kunstwerk of reproductie aan dat lang meegaat, dan
veel geld uit te geven aan bloemen die na een week toch weer ,weg'
zijn."
De heren zeggen erover: ,Het gaat er niet om een enorme bos dure
bloemen in huis te hebben, het is de kunst om met iets kleins iets
leuks te maken.'
Beiden gaven al eens lessen in bloemschikken aan huisvrouwen,
meestal in groepsverband via vrouwenverenigingen. ,Daar leren ze
hoe ze met vaak .waardeloos materiaal en met een enkele bloem iets
leuks kunnen maken. En dan blijft het succes niet uit. Dan kennen
ze ook de waarde van een mooi bloemstuk, gaat hun interesse verder
dan naar alleen maar een bosje snijbloemen'De smaak van de
mensen moet ontwikkeld worden -
Af een toe een cursusje erbij voor de heer Joosse, die toch wel graag
blijft werken in een binderij; de heer Reijerse die nu in Eindhoven
werkt, zou graag zijn kunnen willen overdragen op anderen. Daarom
voltooit hij zijn opleiding straks met een jaar pedagogiestudie. Als
hij dat tot een goed einde heeft gebracht, is hij gemachtigd les te
geven, óók aan vakscholen.
Niet dat hij zover wil gaan, liefst zoekt hij werk in de omgeving van
zijn twee jaar oude bungalow in Oudelande, wil hij andere mensen
opleiden, eventueel vakgenoten, eventueel andere liefhebbers.
Het materiaal waar ze mee werken: bloemen en planten.
De bloemsierkunstenaars van Zeeland hebben geen uitgesproken voor
keur voor bloemen. Na veel aarzelen zegt de heer Reijerse voorzich
tig: de nog onbekende soorten orchideetjes die je hier in Zeeland
WILLEM JOOSSE
nog niet ziet; de heer Joosse: de gewone Hollandse bloemen, orchi
deeën vind ik van een beetje een koele en koude schoonheid.' Hij
voegt er aan toe: ,elke bloem is mooi, als je het maar goed bekijkt.'
Als hij werkt gaat zijn voorkeur uit naar de grote versieringen en
naar het betere bruidsv/erk. ,Op het geijkte van tien stukjes van
7,50 ben je dan niet zo dol meer'.
De heer Reijerse houdt het ook op het zaalversieren. Maar dan, voegt
hij er aan toe, zou hij ikeleens zonder aan prijzen te hoeven denken
willen werken.
,Een kunstwerk van een bloemsierkunstenaar is altijd gebonden aan
een kostprijs. Een schilder neemt zijn verf en doek en dan bepaalt
hij de esthetische waarde.'
.Vroeger waren bloemen luxe, nu is het een noodzakelijk iets ge
worden, zeker in die kale hoge flats' aldus de heer Joosse. Het zijn
de enige bloemen die ze nog zien. In een dorp heeft iedereen nog een
tuintje, daar worden bloemen als een .natuurlijke zaak' gezien. Voor
die mensen geldt weer dat bloemen nou eenmaal geen dingen zijn die
je gaat kopen, je hebt ze of je hebt ze niet. Althans zo was het
vroeger.'
De heer Reijerse meent dat iets daarvan in Zeeland nog wel opgaat.
,Als ze dan bloemen in een winkel gaan kopen, dan moet het ook
pompeus zijn, hoe groter, hoe mooier
Zijn bloemen duur
Nee, luidt het antwoord eensgezind, bloemen zijn niet duur. Niet
duurder dan wat anders. ,De mensen kopen eerst een enorme doos
taartjes en als er dan nog een paar kwartjes overblijven, kan er nog
een bosje bloemen af', zegt Jacques Reijerse. Enfin, toch leuk dat er
een bloemetje in huis komt.
Op de markt zijn bloemen goedkoper dan in de winkel.
Dat verschil in prijs ligt aan het schoonmaken en aansnijden. Bloemen
uit êen bloemenzaak worden als ze van de veiling komen, onmiddel
lijk schoongemaakt en goed verzorgd, de bloemen worden desge
wenst bezorgd. De bloemen van de markt zijn niet schoongemaakt,
zijn niet afgesneden, liggen misschien al een tijd zonder lucht, licht
en wat snijbloemen verder appreciëren.
zeg het met bloemen, zeg het met schoonheid, zeg het met kleur,
zeg het met levend materiaal, zeg het met bloemen.
Zij is zo goed als zeker de enige mon
teuse, reparatrice en reviseuse van blaas
instrumenten. Het klink allemaal gewei
dig, hoewel weinig muzikaal, maar 't
wil zoveel zeggen dat Ylona Vet uit Koot
aan de Zaan zo'n ingewikkeld ding als
een klarinet of trompet helemaal uit
elkaar weet te halen, te reviseren en het
tenslotte klaarspeelt om het instrument
zelfs weer helemaal op eigen houtje ir
elkaar te zetten ook. Dat zou ze dan ah
enige vrouw in Nederland kunnen.
Zo gek hoet |e tegenwoordig trouwens mei
meer op te kijken van een enige vrouw in
een .typisch mannenberoep,' want de tijd
komt spoedig nader dat je helemaal niet
meer opkijkt van welke vrouw in welk man
nenberoep ook Een vrouw heeft toch ook
recht op een uitgebreider scala van beroeps
keuzemogelijkheden nietwaar Zolang di'
nog niet het geval is, vertelt het frêle meisje
met de meloaieuse voor- en de voluit valst
achternaam hoe ze in dit beroep is terecht
gekomen
Tlona is bezig de kleppen aan het demon
eren. De klarinet moet een revisie hebben
Ik maak hem schoon en zet er nieuwe pol
iters in'.
Haar baas Jac. Schaap: dat is de klarinet
van Jan Koene van het concertgebouworkest
Ik krijg hier alle bekende figuren. Kijkt u
eens in dit fotoboek. Als ze hun instrument
komen halen, vraag ik altijd of ik even een
plaatje van ze mag nemen. Ziet u wel Bep
Rowolddie is nu dood, Dick Vennik,
Herman Schoonderwalt. Ik werk voor de
NRU en de Marinierskapel, de Luchtmacht
kapel, de politiekapel, musici van hef Vara-
dansorkest van alle omroepen komen ze O
me, van 't Concertgebouworkest, het Noord
hollands Philharmonisch orkest, het Kunst
maandorkest. Als dan iemand weei in de
krant staat, denk je wel: gisteren had ik zijn
toeter nog onderhanden. De heren hebben
nu allemaal vakantie en dan brengen ze hun
instrumenten hier. We zijn trouwens al door
de grootste drukte heen. Kom Ylona...
Meneer komt voor jou Jij moet het vertellen I
Ylona bespeelt zelf geen enkel instrument. ,lk
heb 't wel geprobeerd. Ik heb klarinetles ge
had van meneer Schaap (Schaap: ze heeft
wel aanleg, maar het werd haar te inge
wikkeld met de noten) ik had er geen
zin meer in. Ik heb ook nog les gehad in
slagwerk, maar daar had ik ook geen zin
meer in. Nu spe^l ik niks meer. Soms vind
ik het wel jammer, jaals ik dan weer
mijn baas hoor spelen**» maar ach
je Schaap: Ik moet alle instrumenten we
wat bespelen Maar mijn instrument is toch
de klarinet. Er zijn zo weinig goede repara
teurs in Nederland. De grote zaken hier heb
ben een mannetje in dienst, maar ze zijn
meer ingesteld op verkopen. Ik heb het om
gedraaid. Ik ben gespecialiseerd in het re
pareren en het verbeteren van het instrument
Het werk van de fabrieken is ook niet alles.
Vaak komen ze bij mij met een instrument
dat ze pas hebben gekocht. Ze zijn er wel
mee terug geweest naar de winkel, maar 't
is hun toch niet naar de zin. Dan moet je
toch uitdokteren hoe je het instrument moet
maken voor de man die het gaat bespelen.
Ylona: doods is het nooit. Je hebt hier altijd
aanloop. Het is gezellig. Het worden je vrien
den en kennissen, anders deed ik het nu al
niet vijf jaar. Toen?toen wist ik niet
eens dat het bestond.
k was bezig voor kinderverzorgster. Ik vt.
veelde me in mijn vakantie. Mijn vader lag
in het ziekenhuis en we gingen nergens heen
Toen hier die nieuwe werkplaats kwam, ging
ik eens kijken. Ik moet er wel een paar dagen
hebben gestaan, steeds maar weer
De heer Schaap: ,lk dacht al: wat moet dat
meisje toch
Ylona: Hij vroeg of ik naar het postkantoor
kon gaan en toen mocht ik binnenkomen.
Daarna vroeg meneer Schaap: kun je klep
pen poetsen Ik had het nog nooit gedaan,
maar ik zei: ik wel hoor. en toen ging ik
meteen aan het werk. Daarna moest ik weer
naar de nijverheidsschool en daar had ik
helemaal geen zin in.
Ik spijbelde wel eens en zat direct na school
ook weer hier. Met Kerstmis '65 ging ik toch
eindelijk van school af en kwam ik hier in
vaste dienst.
Het voorlichtingshrmu x)OOT
dtng duikt trt een ouderv ■-> c-u. ■■■we
aangelegenheid- het eelt maken an
zoetzuur'. Het bureau heeft het vol
gende basisrecept uitgedokterd: dunne
stroop koken van vijfhonderd gram i-
ker, een halve liter azijn. vijf graai
pijpkaneel en vijf gram kruidnagel. Een
kilogram schoon gemaakte fiv*", t> rijpe)
vruchten, zo nodig in blokjes verdeeld
zachtjes in de s troop laten meekoken
tot het fruit zacht en doorschijnend is.
De vruchten eruit nemen en de stroop
nog een kwartier laten inkoken. Vron,-
ten een dag wegzetten in de ingedikte
stroop, daarna controleren of h't vocht
niet te sterk is verdund. In dat geval
moet de stroop (zonder vruchten) op-
meuic worden ingekookt. De kooktijd
voor kwetsen is 'vijf tot tien minute*,
voor meloen tien tot njftien minuten
voor komkommers tien minuten, toor
kweekperen en stoofperen één tot twee
uur. Zoetzuur kan worden bewaard in
goed schoon gemaakte potten die met
'cellofaan em 'elastiekjes worden afge
sloten.
Het grootste hot "Ir on rMTM van Z:>
den biedt gratis logies aan kinderen tot
twaalf jaar, weet Hotel-revue te ver
tellen. In alIe zogenaamde ,riks-sara-
hotels' mogen kinderen tot twaalf jaar
die in gezelschap van hm ov - i-
kosteloos logeren. He', aantal kin
concern geldt.
Het traditionele patroon van .hui'Je
inrichten' is na de tweede wereldoorlog
door woningnood en ruimtegebrek dras
tisch veranderd. Voor omvangrijke en
complete ameublementen is in de mo
derne woningbouw geen plaats meer.
Desondanks houden Engelse a-spirant-
huisvrouwtjes nog vaak aan het tradi
tionele patroon van woninginrichting
vast. Een onlangs in Engeland gehouden
onderzoek wees uit dat mensen me'
trouwplannen meestal nog beginnen met
het kopen van een slaapkamer- en een
eet kamer ameublement, en daarna 'in
volgorde van belangrijkheid) een for
nuis, een zitkamerameublement een
stofzuiger en een wasmachine aanschaf
fen. Nuchter denkende mensen daaren
tegen besteden naar verhouding veel
?eld aan een goed bed en solide vloer-
edekking kiezen, als bergruimte wand-
units die later kunnen worden uitge
breid en vervangen de klassieke toilet
tafel door plankjes en bergruimte voor
toiletartikelen in de badkamer
Ik hoop veel te kunnen veranderen
en de .verouderde structuur an de haute
couture volkomen omver te kunnen goo
ien' heeft Jacques Oelahaye tegen JSUe?,
gezegd. Deze jonge mode-rei'werper 'die
voor Jacques Heim een collectie heeft
ontworpen met .modellen van honderd
tot tienduizend francs') heeft een af
schuw van ster-manneqiuns em houdt
van kleren met een sportieve noncha
lance: blazers, trench-coats, jassen met
bindceintuurs m de taillematerialen
als leer en bont. Hij is bezeten van com
fortabele kleding; zijn favoriet is de
wollen reversible jas dit "-.zoen in
prince-de-galles ruit) die met leer is
afgebiesd en zo gemakkelijk als een
kamerjas' moet zijn.
Mia Farrow, ster uit Peyton Place',
officiéél nog steeds de echtgenote van
zanger Frank 8vnatra. heeft (uren en
dagen lang') gepraat met ee-n mede
werkster van Ladies' Home Journal.
Hoexcel Mia ZSnog steeds gescheiden
leeft van Sinatra, laat ze duidelijk mer
ken dat ze zich nog altijd als mrs.
Frank Sinatra beschouwt en op *n
verzoening hoopt. Ze houdt van kinde
ren, zou er een paar willen hebben en
er veel willen adopteren: Vietnamese
kindertjes bijvoorbeeld. In haar nieuw
ste film .Secret ceremony' (met Elisa
beth Taylor en Robert Mitchum gedeel
telijk in Nederland opgenomen) is Mia
een langharige brunette r~e draagt dan
een pruik, maar laat ook haar eigen
gemillimeterde haar weer aangroeien).
De meningen over haar akteer-taler',
zijn ht de loop der tijden enigszins ver
anderd. Topfiguren uit de filmwereld
die haar aanvankelijk ,een hysterische
amateur' noemden zijn er nu van over
tuigd dat ze wellicht een genie is. Ze
staat op de nominatie voor een Aca
demy-award voor haar rol in Jtosema-
ry's baby'.
Voor kille, herfstdagen heeft de Fran
se confectie onder meer di< in petto:
knickerbockers en broekrokken in pnn-
ce-de-galles ruiten, te dragen met lan
ge jacks van leer of wed. voorzien van
bontvoeringen en bontkragen, broek-
pakken in visgraatstoffen. 'met lange
getailleerde mantels die tot over de
knie vallen en eveneens een bontkraag
hebben. Voor de bontkraoen op de win
termantels worden lamsbont. ocelot en
vos gebruikt.
Volgens Paris-Match is Julie An
drews (32 jaar) op het ogenblik de
bestbefaalde ster ter wereld. Haar film
Melodie du honheur' heeft alle recette-
records in de filmhistorie geslagen met
een opbrengst van ongeveer dertig mil
jard oude francs. Ze heeft een buiten
gewoon goed geheugen 'eert e°n rol in
vijf daoe-n en is. rolaens de amte hazen
van Hollywood, .een fenomeen'.
MN (Je zin'7 doe ik dat roor mijn
kinderen. Ik tri.' dat ze een heel riike
moeder krijgen', heeft tilmnrtrr» Ma ie
Laforet tegen Eïïe gezegd. Ze is zesen
twintig jaar. heeft vijftien filmop
haar naam staan, en maal:'* totnutoe
twaalf grammofoonplaten. Als chanson-
nière brengt ze onder meer Amerikaan
se- en Zuidatnerikaanse volksliedies in
hef Spaans. Portugees en Engels. De
kinderen voor trie ze dit allemaal doel
zijn Lisa van tweeëneenhalf jaar en
Mehdi van zeven maanden.
fADVERTRNTIB
bezoekt onze showroom
LOUWERSE
DE PRIESTER N.V.
Middelburg: Vtïssings» Smoel 16-18,
Tdefoon (011 80) - 60 55
Bred»:CroflldjX5S,Td (01600)-23744
