Belangrijk nieuws
ZELANDICA
NORTON FILTER KING SIZE
Notenkrakers trokken langs
Raad Aardenburg wil
meer landhuizen
5
EEN WARE INVASIE TE ZEELAND
RAAD BROUWERSHAVEN OVER
BOUWEN IN DE KLEINE KERNEN
■w:
DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ADVERTENTIE
KRITIEK STREEKPLAN
...dat ook U aangaat.
Steeds meer mensen roken filter king size sigaretten.
Wat gisteren een verschuiving leek in de rookgewoonten,
is vandaag een duidelijke revolutie! In 1968 roken de
mensen anders, ze roken filter king size. Norton heeft
daaruit de enig mogelijke konsekwentie getrokken:
Raadslid wil
samenspraak
met andere
gemeenten
25 voor f 1.1,50
Misschien rookte u nog geen filter sigaretten.
Probeer dan Norton Filter King Size!
De volle echte tabak van de meest selecte
amerikaanse plantages, het direct® filter en
het interessante king size formaat maken
van Norton Filter King Size die regelrechte,
vitale sigaret die U onmiddellijk herkent.
Steek er een op - juist dat direct® filter
geeft die zachte en tooh verrassend-echte smaak i
Norton Filter King Size - rijp, vitaal, echt...
de raad alsnog opgenomen zien ala n«-
I tuurgebied. Tenslotte achtte de raad het
gewenst, dat een strook ten noorden
van de kern Aardenburg aansluitend op
de stad»- en dorpsbebouwing, zulke ter
afronding daarvan, als zodanig te be
stemmen. De raad besloot d - behande
ling van de ontwerp»-i jat van best-he rm-
demonumenten uit te meüen er. de
j minister van onderwijs en wetenzchafi-
'pen te verzoeken de termijn te verlen-
.4 ARDENBURG In de dinsdagavond gen.
gehouden raadsvergadering te .Aarden- Voor de aanschaf van een sneeuwploeg,
burg werd besloten omtrent het ont-zanastrooier en een j.v.t - -
werp-.streekplan West-Zeeuw seh-Vlaan- wordt een krediet van v - vl
deren aan gs voor te stellen enkele wIJ-i Verder worden een aantal *iib:«:d.r-K
I zi gingen in het plan aan te brengen, leend. Het oecumen vorm-.ng.n m-
Het Betreft het gebied ten oosten van trum H ede neme kreeg 152, <i- r-
Bakkersdam, aansluitend op het natuur- stichting Nederland kroeg een being
gebied en begrensd door ae weg Oost- r>p bas.s van een cent per raw- r.-'-r. I)<-
burg-st-Margriete teneinde een gedeel-1 afdeling Zeeland van katho
te daarvan te bestemmen tot recreatie- e lasser, ngsveremging ontving 5 v.r-
gebied. Het bebouwingspercentage van meerderd met een bedrag 2.5')
het gebied bestemd voor landhuizen ten per uit de gemeente afkomst ge reclas-
zuiden van de lijn Aardenburg-St-Knil* sent. De bolder- .ub 'fv kreeg v<y,z
(gesteld op 5 procent), achtte de raait een te houden internationale boiling hon-
te laag. Voorgesteld wordt het te bepa- derd gulden. Op een desbetreffend ver
ten op 50 procent. zoek werd besloten akkoord te gaan met
Het gebied ten zuiden van de «tt-Pie hct streven van de gemeente Vi - ngen
tersdijk, aangeduid'als .lSd^hap^ijk invoer, ng van de vakrichting pro
mn&M agrarisch raUar, wil da raad
agrarisch gebied',
laten vervallen en zien opgenomen in
het gebied bestemd voor landhuizen. Een
terrein van ongeveer 25 hectare ten
zuiden van de weg Aardenburg-St-Kruis
rondom de Goodsvlietsekreek wenst de
raad van Aarden burg te bestemmen tot
recreatiegebied. Alle binnen de gemeen-
Aardenburg aanwezige kreken wil
/- gaap
World Registration Pending
nische school. Aan de heer O. Cuelenaere
zal een perceel bouwgrond aan de Br.e-
verstraai te Eede worden verkocht voor
12 per vierkante meter.
Gezamenlijk
Bij de rondvraag stelde de h«*r E.
Lansu (kvp) voor een bijeenkomst
te beleggen van alle gemeentebe
sturen van West-Zeeuwsi-h-Vlaande
ren teneinde te trachten diverse
kwesties gezamenlijk op te los
sen. In de eerste plaats achtte hij
een doeltreffende alarmering bij
brand en ongevallen dringend nood
zakelijk.
Afscheid te Groede
ds. H. W. Doornink
Ds H. VV. Doornink zal zondagmiddag
8 september '68 in een gecombineerde
dienst te Groede afscheid genomen van
de hervormde gemeenten Groede en
Nleuwvlïet. De week daarna (15 septem
ber) zal hij te Maasbracht. na vooraf
in diezelfde dienst te zijn bevestigd
door ds P. A. L. Brinkman uit Schoon-
dijke. intrede doen als predikant van de
hervormde gemeente
en Maasbracht. waa. BB «ucora,
vervult van ds W. L Dekker, die vorig ZVTM. De slotconclusie van genoemd
jaar naar Rihand-Bath is vertrokken schrijven was. dat de bestaande situath-
voor het werk onder de schippers. slechts zou kunnen worden gewijzigd
Hendrik Willem Doornink werd op 28 indien door de belanghebbenden een he-
inn-r "redigende financiële regeling met deze
Verder diende daar de kwestie van de
busverbindingen aan de orde te komen.
Het antwoord, dat de gemeente Aarden-
burg van het directoraat-generaal van
het verkeer over deze min gelegenheid
had ontvangen achtte hij totaal onvol-
doende. H<-t betreft speciaal de slechte
Stevensweerl aansluitingen te Oos'.burg tussen de bus-
hij de vacature diensten van de SBM
ZEER VEEL
MELDINGEN
Op ons artikel .Vogels uit Siberië
in Zeeland gezien', hebben wij een
flink aantal waarnemingen van no
tenkrakers mogen ontvangen. Alle
tipgevers willen wij hierbij nog
maals hartelijk dank zeggen voor
hun moeite
vingen wij uit Zeeland de volgende mel
dingen:
20 AUGUSTUS: De heer A. de Lange
uit Koudekerke (W) nam een notenkra
ker waar op een dijk onder Kwaden-
damme. De vogel vloog voor zijn auto
pas op 't allerlaatst weg.
22 AUGUSTUS: Eén exemplaar te Sint-
Annaland, waargenomen door de heer
J. Melse uit Tholen. Op dezelfde da
tum 1 exemplaar tussen Nieuwvlict en
Cadzand, gezien door de heer A. Nou-
wen int Middelburg.
Op Walcheren werd er één gezien te
Ritthem door de heer J. Janse.
23 AUGUSTUS: Eén exemplaar bij
IJzendtjke in de Sint-Pieterspolder en
één exemplaar te Biervliet, door de heer
H. v. Herk uit Terneuzen. In de ge
meente" Schoondijke werd er één gezien
door de heer K. Kwikstaart. Op Wal
cheren werden op deze dag bijzonder
veel notenkrakers waargenomen. Zo zag
de heer J. Tazelaar er één te Zoutelan-
de, de heer A. Rottier uit Vlissingen
zag te Valkenisse 4 exemplaren en tus
sen Zoutelande en Westkapelle nog eens
4 andere zeldzame dwaalgasten. De heer
W. Gabrièlse uit Westkapelle zond ons
een bijzonder interessante brief met een
uitvoerige beschrijving van de notenkra
kers. Hij zag namelijk een duidelijke
trekbeweging van ongeveer 20 noten
krakers die vrijdagmorgen omstreeks
10 uur in 5 groepjes uit zuidwestelijke
richting (vuurtoren) naar het noordoos
ten langs de kust. richting Domburg
vlogen! Met interesse volgde hij hun
vlucht en zag hoe op ruim 100 meter
afstand 2 vogels op het houtgewas langs
rekt
:eg<
op het lege Tand en met scheefj
20 notenkrakers langs de W'alcherse kust
zijn getrokken :n drie uiteenlopende
richtingen. In totaal dus 115 exempla-
Daarbij zijn met bijgeteld de 8
wgels die de heer A. Rottier tussen
Valkenisse en Westkapelle dre daar
verbleven en niet wegvlogen waar-
De notenkrakersuite van Tschai-
kwamen meldingen binnen zo zag de
heer H. van Herk er een te IJzendijke,
in het gehucht Rode Hoek en één exem
plaar onder Groede. In de Appel straat
in St-Kru:s werd er door de heer D. Con
tant uit Oostburg eveneens een gezien.
Ook op de Bevelanden werden notenkra
kers gesignaleerd ouder andere een in
Wilhelminadorp door de heer J. van Die
ren, één te Kapelle door de heer B. de
Jager. In een boomgaard te Ovezande
werd er eveneens eentje gezien, door
de heer J. Sommeijer; alsmede één
exemplaar te Colijnsplaat door de heer
J. Lamse. Op Schouwen-Duiveland wer
den er evenals op de 23e augustus
verschillende waargenomen. Volgens de
heer L. Kouwen uit Renesse.
Op Tholen werd door de heer C. J. Sla
ger een exemplaar gezien in de gemeen
te Schei-peni3se: en zelf ook ccn ;n Tho
len. aldus meldt de heer J. Melse uit
deze plaats.
weg neerstreken. De vogels kwa
men hein tegemoet, vlogen dichtbij hem
-0_gehouden
kop pikten ze in de grond. Het leek
de waarnemer toe dat de vogels .de
zwarte torren aten die op deze tijd van
het jaar veelvuldig op de akkers voor
komen. Soms namen ae vogels het voed
sel mee boven op een hoge erwtenrui-
ter. en peuzelden daar het voedsel op'
Tot op ongeveer 7 meter kon de lieer
Gabnelse naderen, zonder dat de dieren
ook maar één ogenblik onrust vertoon
den.
Thuis gekomen deelde de werkster hem
mee dat er een notenkraker diezelfde
ochtend in de tuin had gezeten, tot vlak
bij de woning!.
Is de waarneming van ongeveer 20 vlie
gende notenkrakers (nota bene naar het
NOORDOOSTEN toe!) al iets bijzon
ders. langs de Nolledijk te Vlissingen
trokken diezelfde ochtend eveneens no
tenkrakers naar het ZUIDOOSTEN
En deze trek duurde zolang als kon
waargenomen namelijk van 8 uur 's
morgens tot 6 uur 's middags! Om 9 uur
waren er 7 stuks gepasseerd, om circa
13 uur werd de 50e geboekt' en om
18 uur waren er In totaal niet minder
dan 92 exemplaren langs deze waarne
mingspost gepasseerd! .Geregeld' aldus
de heer J. D. Caljouw uit Vlissingen
die de vogels tezamen met enkele col
lega's waarnam, .kwamen er de hele
dag door nieuwe troepjes van 4 tot G
exemplaren uit net noordwesten heel
laag aanvliegen. Soms streken ze even
neer in de duinen voor de Nolledijk.
waarschijnlijk om er te fourageren
waarna ze weer opvlogen en verder
trokken naar het zuidoosten toe richting
Vlissingen. Enkele vogels bleven er bij
de Nolledijk en het Nollebos .hangen'
Deze trokken niet verder. In een braak-
bal die werd gevonden zaten onverteer
bare resten van bessen en insekten'.
De heer J. Janse uit. Ritthem zag langs
de dijk bij het fort Rammekens 3 exem
plaren trekken naar het westen toe.
eveneens richting Vlissingen.
Samenvattend mogen we dus stellen dat
op deze zomerse vrijdag 3 plus 92 plus
Volgens bestuursleden van de Vogel
wacht Schouwen-Duiveland heeft men
van het .eiland' sinds de invasie be
gon (uit bovenstaande mag men aflei
den dat die in Zeeland ook een feit ge
worden is) ongeveer 30 meldingen on'.
vangen. Het meest nog van
Walcheren
Ook van Walcheren kwamen talrijke
meldingen. In de duinen te Oostkapelle
werd één exemplaar waargenomen door
mevrouw I. Geldof-Guiot; 4 notenkra
kers in het waterwingebied .Oranjezon'
door de heer A. Willeboordse onder an
dere uit Sint-Laurens, 2 exemplaren te
Valkenisse door de heer R. van Iren
uit Vlissingen. één exemplaar op een
fietspad in de buurt van Aagtekerke,
door ds Van Tuyll uit Biggekerke. Sa-
met genoemde waarnemer en diens
-enote zagen wij 's morgens tussen
10.30 uur en 11.15 uur 11 notenkrakers
over de Nolledijk te Vlissingen trekken.
In twee troepjes van respectievelijk 5
en 6 exemplaren kwamen ze op een
hoogte van 15 tot 40 meter overvlie
gen. Ze trokken onvermoeibaar verder
in zuid-oostelijke richting vermoedelijk
voor de boulevards langs! Een onvoor
stelbaar mooi gezicht; flinke vogels,
zo groot als een kauw met een korte
staart en grote brede gevingerde' zwar
te vleugels.
Twee vogels waren bij het binnenduin
aan 't eten zoeken. Toen de trekkers
overkwamen kon één exemplaar de
drang met weerstaaen en vloog op en
voegde zich bij z'n soortgenoten. Eén
vogel bleef echter gewoon doorfourage-
ren en wij konden het dier langdurig ob
serveren en zeer dicht benaderen." Eén
keer namen we zelfs waar dat de noten
kraker een insekt ving op de manier als
vangers plegen te doen en in een
soepele duikvlucht terugkeerde naar de
paal waarop hij tevoren zat. Notenkra
kers zo constateerden veel waarnemers
zitten graag op palen, eten naast bes
sen veel torren hommels en wespen.
Als men ze zo van verre ziet zitten zijn
het net kauwen met een spechtenavel,
in de vlucht lijken ze als twee drup
pels water op hun soortgenoot: de
Vlaamse gaai! Ondanks hun grootte na
men we waar dat notenkrakers werden
aangevallen en zelfs verjaagd door te
veel kleine boerenzwaluwen. Tenslotte
werd nog één notenkraker gezien te
Oostkapelle door de heer J. v Leerdam
uit Serooskerke (VV).
25 AUGUSTUS: Eén exemplaar te Ka
pelle (1. Eversdijk), 2 exemplaren in
de duinen gezien van .Oranjezon' bij
Vrouwenpolder door de heer R. v. Iren;
3 exemplaren in Vlissingen-Oost bij het
Zuid-Sloe. een dood exemplaar (ver
keersslachtoffer) gevonden tussen Se
rooskerke (VV) en Vrouwenpolder (me
dedeling de heer A. Besems uit Middel
burg. één exemplaar ra Poortvliet
waargenomen door het echtpaar J. P. E.
Boot uit Haamstede, alsmede 3 exem
plaren bij Schuddebeurs door genoemde
personen. En ook weer één vogel in de
inlagen van Hoofdplaat door de heer
G. Lecluqce.
26 AUGUSTUS: Twee vogels werden
(ezien te Dishoek-duinen door de heer
f. Stroo, tevens een braaksel met schil
fers van torren, krekels en- sprinkha
nen .Vier notenkrakers op verschillen
de plaatsen op Tholen schreef ons de
heer C. J. Slager uit
Scherpenisse .zittend op paaltjes langs
de binnendijken'. In .Rammenkenshoek' En mocht u
het reservaat van staatsbosbeheer wer- ker meer ku
den door de heren A. Joosse en J. Jan-
se een vogel gevangen, onderzocht, ge- naar Noord-Beveland. Daar zit al enige
wogen en gemeten en geringd en wel
weer losgelaten. Het bleek een overja-
Kapitein Pikkaart
(SMZ) met pensioen
Kapitein J J Pikkaart, gezagvoerder
van het m s Koningin Wilhelmina van
de Stoomvaart Maatschappij Zeeland
heeft deze week afscheid genomen na
ruim 2f2 dienstjaren. Geboren op 6 juli
men svaaronder één rond zijn boerde- J295 ".T Wemeldlnge trad hij in
rij. Eén vogel te Ritthem gezien door 5 m dienst van de maatschappij Zee-
de heren A. Kegel en ir J A. Trimne land- Hij voer eerst als tweede stuur-
Burger uit Aardenburg. Óok werd er man ?P het ss Oranje Nassau, waar- rhelen van het evangelisatiecomité .Silo'
eentje geziente Westdum door mejuf- "a ,vnj STielr w*eJd bevorderd tot uitgaande van de Protestants Evangeli-
fraiw Timmerman uit Koudekerke I» 1961 TOtede ojn be- ~u- -<
- noemuig tot gezagvoerder. Na de pen
sionering van kapitein L M. Meyer op
17 april 1962 werd hij benoemd tot ge
zagvoerder van het ms Koningin Wil-
heTmina. Met ingang van september
1968 kan de heer Pikkaart van zijn pen-
de duinkant. Si0en gieten.
januari 1927 uit een landbouwersgezin
te Aalten geboren Hij bezocht eerst de
hbs te Winterswijk en studeerde aan
de gemeentelijke universiteit te Amster
dam, waar hij eind 1954 zijn kandidaats
examen theologie en ongeveer anderhalf
jaar later in de zomer van 1956 ook zijn
kerkelijk examen aflegde. Nadat de heer
Doornink van oktober 1956 tot februari
1957 eerst nog ongeveer vier maanden
bij ds R. Bijl dit Buitenpost, toen nog
predikant van de Noorderkerkgemeente
te Haarlem, stage had gelopen en hij in
-,,n los? - tot de evange-
datzelfde jaar
a uit Antwerpen
ingeleid/bevestigd tot predikant-evan;
sche Kerk in België. Ds Doornink
ruim vier Jaar te Mechelen werkzaam
geweest en werd na zijn terugkeer be
vestigd als predikant van de hervormde
gemeente van Groede in de classis IJzen
dijke, welke met ingang van 1 januari
1966 met die van Nieuwvliet werd ge-
i combineerd.
vervoersonderneming wordt getroffen.
Volgens de heer Lansu dient overleg
te worden gepleegd met de andere ge
meenten in West-Zeeuwsch-Vlaanderen
om gezamenlijk deze reeds jaren sle
pende kwestie op te lossen.
ADVERTENTIE
De grootste groep bestond uit 5 vogels
bij elkaar. Een dode vogel is opgestuurd
naai- het zoölogische museum "te Am
sterdam. Een exemplaar is te Bruinisse
geringd en weer losgelaten, terwijl éen
vogel in het asiel te De Bersrh meer
dood dan levend binnengebracht is na
enkele dagen zover 1s opgeknapt dat
hij weer gezond aan de grote optocht'
kon gaan mee doen...
Tot slot: Mocht u een notenkraker in
uw tuin willen lokken en u hebt geen
insekten bij de hand probeert n liel
eens met olienootjes... het zijn tenslot
te—notenkrakers!.
Zwarte ooievaars
i dit ailes geen notehkra-
rige notenkraker te zijn met dunne sna
vel dat wil zeggen behorende tot de
Siberische vorm. Zo'n dier heeft dus
al ongeveer 4000 tot 5000 km gevlo
gen!!
!7 AUGUSTUS: Eén vogel werd in de
stad Vlissingen gezien dicht bij de lts
door de heer C. v. Zweeden uit deze
plaats. Eveneens werd er eén opgemerkt
in de buurtvan Wemeldrage door de
heer G. H. Osselo uit Kapelle. De heer
J. J. Lamse uit Clijnsplaat zag bij zijn
landbouvvschuur eveneens één exem
plaar. In de .Braakman' werden door
opzichter C. Riemslag uit Biervliet 5
notenkrakers gesignaleerd. Met z'n .ka
non' van een telelens heeft hij een se
rie kleurendia's gemaakt die er naar
wij mogen aannemen (weer) zijn mo
gen. Van alle kanten en in alle denk-
>are standen heeft hij de Siberische gas
ten vastgelegd. Een keer zelfs nam hij
waar dat een vogel een nest van wespen
opgroef en de insekten stuk voor stuk
precies als een wespendief kan doen
oppikte! Ook heeft de heer Riemslag
dia's gemaakt van notenkrakers met
hommels in hun bek. Ongetwijfeld zeer
waardevol documentatiemateriaal. In
de geïnundeerde Zwarte polder (West-
Zeeuwsch-Vlaanderen) werden door de
heer H. A. Enkelaar 2 notenkrakers ge
zien.
28 AUGUSTUS: Opnieuw werden 2 van
deze invasie-vogeis gezien bij de Nolle
dijk te Vlissingen, (mededeling de heer
J. Caljouw). Ze hebben het daar blijk
baar goed naar hun zin.
Te Kats werden er door de heer M.
v. Arenthals in totaal drie waargeno-
..NotekraJcers in het binnenduw
tijd een prachtige zwarte ooievaar.
Waargenomen te Kortgene en te Wis-
senkerke door de heer P. van de Maas
uit Kats en het hoofd der ol school
de heer J. H. D. Roodentourg die deze
zeldzame (dwaal)gast uit Oost-
Europa tezamen met z'n scholieren heel liet college had gevraagd ook om Noord-
laag over Wissenkerke zag vliegen om- gouwe te denken als zich de moge-
stuwd door de zwerm kokmeeuwen. Met JJJ*1 van wn bouw stroompje
een beetje geluk te de vogel nóg (er-,heer yan de
gens) op Noord-Beveland! Ook knjgen Xoordgouwe nog wel behoi
Voor Brouwershaven 21 woningen
Deelname aan
streek-VVV
wen-Dulveland met 88 aandelen van
1000 benoemde de heer A. Brouwer
uit Brouwershaven tot gemeentewerk
man eerste klas en verleende eervol
ontslag aan mej. W. Ossewaarde als
hoofdleidster van de openbare kleu-
"WlUiH J->.TI .ill ue
DREISCHOR Het voorstel voor de ;ersc.noo) :e Zonnemaire.
bouw van 21 woningen in kern Brou
wershaven is dinsdagavond in de raad
Brouwershaven aanleiding geweest
een discussie over de vraag: .Ook
de kleine kernen in de houw betrek
ken in de toekomst ja of nee?' Burge
meester mr J. P. Boersma verklaarde
persoonlijk weinig voor sterke uitbrei
ding van de kleine dorpen te voelen,1
nadat de heer .J. A. van de Bijl (pc)
MaaV een proefrit bfj:
AUTOMOBIELBEDRIJF
JOBSE EN STURM
N.V. GARAGE ZEELAND
Rotterdamse Kaai 61,
Middelburg, tel. 01180-6355.
GARAGE
PAUL KRUGER N.V.
Paul Krugerstr. 237, VUss.
Tel. 01184-2008-3500.
we tussen de notenkrakers door gere
geld meldingen van buizerds, ijsvogels
en torenvalken. De oostenwind heeft
heel wat vogels tegen de Noordzeekust
opgestuwd. Er Is nu heel wat te zien
en te genieten in ons waterrijke Zee
land van typische landvogels! Veel suc-
P. Schollevaer
(ADVERTENTIE)
Planten brengen
gezelligheid in huis.
Met hun kleuren.
Hun vele, aparte vormen.
Dus: een plantje hier.
En een plantje daar.
't Staat leuk.
En 't geeft uw kamer
een persoonlijk tintje.
fPf^oor-
doet,
le. dat in
ningen is en dat bouwen daar de leef
baarheid zou vergroten. Hij kreeg daar
bij de steun van de heer L. Braber
(pvda). Mr Boersma vroeg zich af
of het niet beter is de bebouwing in|
de kleine kernen af te ronden in de
uitbreidingsplannen die er nu nog zijn.
.In Noordgouwe hebben we vrijwel geen
grond meer voor een nieuw uitbrei
dingsplan. Er komt bij. dat bouwen in
de toekomst toch vooral via houwstro-
men zal gaan en dan zijn blokjes van
vier eigenlijk te klein. Aan de andere
kant vónd hij niet, dat men de leef
baarheid moest verwaarlozen: wat
Noordgouwe betreft wees hij in dit ver
band op het plantsoen, de bejaarden-
woningen en het sportveld.
mr Boersma een mogelijkheid tot ver-
groting van de leefbaarheid zien :n
Noordgouwe als het bosplan Schudde
beurs van de grond zou kunnen komen.
De raad ging overigens akkoord met
de voorstellen rond de bouw van de
21 woningen in Brouwershaven, waar
bij met name de PVDA-fractie zich
afvroeg wat er dan voor situatie ont
staat bij de 8 woningen, die aan de
Korendijk (die moeten worden geamo-
veéfcd voor acht nieuwe
De voorstellen voor een serie ver
keersmaatregelen in de binnenstad
van Brouwershaven werden voor een
belangrijk deel gewijzigd en zelfs
niet nodig. Dat was te danken aan
een idee van mr A. Gast (wd).
die v-oor het belangrijkste knelpunt
bij de haven op het idee was geko
men het Kerkslop voor inrijdend
verkeer te sluiten. De raad ging met
die nieuwe versie akkoord.
De meerderheid .van de raad voelde
dinsdag voor deelname aan de nieuwe
streek-WV en een subsidieverlening
van 10 ct per inwoner. De PC-fractie
en de heer L. Braber (pvda) stemden
tegen met het oog op de slechte finan
ciële situatie van Brouwershaven.
heb het voorstel met een beetje be
vreemding gelezen.' zei de heer
de Bijl. .Ik voel wel voor een sym
bolische bijdrage, maar 320 is te
veel. We subsidiëren ook de plaatse
lijke VW'. Mr Boersma betoogde,
dat de recreatie voor Schouwen-Dui
veland een rechtstreekse bron van be
staan is of nog wordt, die de gemeen
te dient te stimuleren.
De raad
verder al
aandelenkapitaal van de gefuseerde
waterleidingmij Midden-Zeeland-Schou-
r men dit journaal leest, begrijpt men,
dat onder de varensgezellen van die tijd de
opmerking opgeld deed, dat Br ouwe rshav en half
weg Jara-Rotterdam lag. De gehele reis van de
Jiara Lpdwt' die 12 stukken voerde en een be
manning telde van 45 koppen duurde 127
dagen, waapxtn echter alleen al hel tra/eet Rot-
terdam-Bröuicershaven 35 dagen vergde'.
Bedoeld wordt het reisjournaal uit 1840 van Nicolaas Antonius
Schrant en de gegevens hieruit komen voor in het kor: geleden
verschenen werk van dr J. H. Bolland: Slepende rijk; het ont
staan van de Nederlandse zeesleepvaart 1813-1870. Op 7 maart ver
trok het fregatschip van A. van Hoboken uit Rotterdam. Door het
Voornse kanaal werd het schip met zes paarden naar Hellevoet-
sluis getrokken. Lage waterstand, storm em windstilte verhinderde
de ,Sara' gedurende de maand maart verder dan Brouwershaven
te komen. Om de verveling te verdrijven organiseerde men excur
sies per pietjes (boerenwagens) naar Zierikzee. Terug in Brouwers
haven bleek de -wind zo aangewakkerd, dat men niet meer aan
boord kon komen. Blijkbaar waren deze tegenslagen normaal,
want in de herberg had men voor de twaalf passagiers zes goeie
bedden in orde gebracht en stond er een souper klaar. 2 april 1840
vertrok de .Sara', nog binnen de 35 dagen! Toen in die dagen bleek
dat er gec.n kanaal door Goeree zou worden gegraven, gevoelde
men grote behoefte aan een noodhaven. Over deze haven ontstond
een felle strijd tussen Brouwershaven en Zierikzee. Beurtelings
prezen beide steden hun havens als de beste noodhaven aan. waarb i
de Roompot als vaarwater boven het Brouwershavense Gat werd
verdedigd of omgekeerd. De noodhaven kwam er niet De oplossing
brachten de Nieuwe Waterweg en het Noordzeekanaal,
het wetsontwerp tot aanleg van beide kanalen :n 1862
goedgekeurd
l nog a! eens gebruik moest maken van sleepdiensten. De grote
hoogaarsen in Zeeland wel bekend, waren uitsteker.de zeeschepen
ondanks de omstandigheid dat zij platboomd waren. Nog ra 1855
gaf menige scheepswerf aan een boegsjarder (schuitenvoerder i en
zijn hoogaars de voorkeur boven een stoomsleepboot. De sleep
diensten werden met als zelfstandig beroep gedaan: de schippers
vervoerden vracht. ,En tenminste de Arnemuider en Tholense hoog
aarsen kon men rond 1850 in Rotterdam iedere dag aan het Sleepers
vestje bezig zien met het lossen van de lading". In Zeeland ver
aars was vakmanschap vereist. Er is een uitspraak van Bowbyes.
die dertig jaar lang gevaren had op de kotters van de
Bowbyes, d:e dertig jaar lang gevaren had op de kotters van de
Reddingsmaatschappij te Zierikzee: .Met een kielschip kan eik
een varen, zelfs een boer. maar om op een hoogaars of een schokker
te varen, daar mot je voor geboren zijn'. De schrijver begint
zijn boek met de opmerking dat er over de Nederlandse zeilvaart
en stoomvaart deskundig is geschreven, maar d3t de zeesleepvaart
bijna geen wetenschappelijke belangstelling heeft gehad, in d;t
werk met een uitvoerig lijstje van geraadpleegde bronnen en
literatuur kan men de geschiedenis van de zeesleepvaart volgen
tot aan 1940. In een slothoofdstuk wilde de schrijver de uitbouw
(1840-1940) van deze belangrijke tak van bedrijvigheid de lezer
niet onthouden.
