Zuid-Amerika effent pad voor Peking AARDE IS NOG STEEDS NIET TOT RUST GEKOMEN IN ZWAAR GETROFFEN PERZIE V erzekeringsagent lichtte negen maatschappijen op Burgemeester van Haarlem verbiedt opvoering blijspel en ZEKER NOG VIJFTIG LICHTERE SCHOKKEN GEVOELD Schattingen over hat aantal doden en gewonden lopen sterk uiteen Zwaarst getroffen plaatsen Alkmaarder meldde zich bij politie 135 MILLE OPGESTREKEN SCHOLEN KRIJGEN VRIJ BIJ GEBOORTE OP DRAKENSTEIJN HULP VOOR SLACHTOFFERS IN PERZIË bokkepootjes Jongen gedood door elektrische stroom TUPAMAROS IN URUGUAY Intelligentsia komt op voor arbeiders DONDERDAG 5 SEPTEMBER 1968 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT (Van onze speciale verslaggever Albert Stol) MASHAD (Oost-Perzië) Na de twee zware aardbevingen van het afgelopen weekeinde zijn in het rampgebied van Noordoost- Perzië tot nu toe nog vijftig lichtere schokken gevoeld. Slechts en kele uren na onze aankomst in het dorre, verlaten rampgebied, voelden wij de aarde reeds twee keer onder onze voeten beven. Omdat er niet veel meer te verwoesten viel bleef de schade beperkt. Een enkele nog overeind staande muur stortte in onder een wolk van stof in de blakerende zon. De panische angst onder de bevol king neemt echter toe. Niemand weet wanneer de aarde eindelijk tot rust tal komen. Zijn de schokken van dins dag in Russisch Armenië en in Noord- west-Turkije de voorboden van hefti ger bevingen of vormen zij het einde van een reeks die in Perzië begon? plaats moesten hebben gestaan. Veei geld bezitten de bewoners van deze streek niet. Zij leven voornamelijk van een weinig landbouw, houden een paar magere koeien en ezels. ver bouwen wat graan, katoen en fruit In de avonduren verdient het gehele gezin er wat bij door kleine tapijtjes te weven en matten te vlechten. Armen schep of houweel over om de bergen steen en leem te lijf te gaan, trac toren ontbraken geheel. Op de velden kan men de oogst reeds langzaam zien verdorven nu de bron nen door de onderaardse verschui vingen zijn opgedroogd. Voor de win ter zullen velen op net aangevoerde voedsel zijn aangewezen. Maar ter wijl zakelijke bureaus met nuchtere i mensen in Teheran de dodenlijsten proberen bij te houden wordt hier. vlak bij de grens met Afghanistan, duidelijk dat de kille cijfers niet de mate van leed kunnen bepalen die1 In de dorpen heerst. De buitenwereld mag zich dan dage lijks afvragen of er een nieuw .re cord' voor Perzië zal worden geves- tigd met betrekking tot het aantal doden bij aardbevingsrunipen in het land, voor leder slachtoffer geldt slechts het persoonlijk leed dat niet in cijfers kan worden vastgelegd. Zijn leed is zijn wereld, de cijfers zijn voor de statistici en de historici. Slachtoffers Over het aantal doden in Perzië lo pen de schattingen nog steeds sterk uiteen. Volgens de .Rode Leeuw' ligt het aantal nog stefeds in de buurt van de dertien- tot vijftienduizend en de hulporganisatie, die alleen af gaat op de gevonden lijken, acht de schattingen van twintigduizend, wel ke door de Internationale persbu reaus worden gegeven, nog te hoog. Pas wanneer de .Rode Leeuw' ook de vermisten mee gaat tellen, zal blijken of het dodencijfer inderdaad in de buurt van de twintigduizend komt. Het eerder vermelde aantal van twin tigduizend gewonden schijnt in ie der geval te hoog te zijn. Uit de beschikbare gegevens blijkt dat hst aantal doden in vele dorpen ruim tien keer zo hoog ligt als het aantal ge wonden. Volgens de eerste opgaven van de .Rode Leeuw" zou het aantal gewonden ergens rond de twee tot drieduizend moeten liggen. De vele honderden doktoren en medische stu denten blijven echter hard nodig, om dat de gewonden verspreid zijn over een gebied van bijna vierkante kilometer. De zwaarst getroffen plaatsen in de provincie Khora.ssa.rn zijn: Fer- dows 10.000 inwoners, 1500 doden, 500 gewonden, zwaar beschadigd Kakh, 6500 inwoners, 4000 doaen en 600 gewonden, plaats geheel verdwenen; Khezri, 2500 Inwoners, 400 doden, geen gewonden, zwaar beschadigd; Beinabad 1300 inwo ners, 1000 doden, 200 gewonden, dorp verdwenen; Galskh 1000 in woners, 700 doden, 100 gewonden, zwaar beschadigd; Dasht Biyaz 3500 Inwoners, 3000 doden, geen gewonden, zwaar beschadigd. De autoriteiten hebben verklaard dat er geen behoefte bestaat aan voedsel, medicamenten, tenten of dekens. Grote behoefte bestaat echter aan geld en' geprefabri ceerde huizen. Slechts deze twee zaken kan het buitenland bijdra gen om het leed van de naar schatting honderdduizend daklo zen te verzachten. Aan tenten be staat geen behoefte, omdat de winters te koud zijn om erin te leven. Selchts geprefabriceerde huizen bieden voldoende bescher ming voor de komende maanden. Zoals altijd zijn het ook hier de ar men die het zwaarst zijn getroffen, do mensen die geen geld hebben een stevig huis te bouwen. Slechts het gebouw waaraan zij gezamenlijk heb ben betaald, de moskee, bleel in vele gevallen gespaard omdat zij voor uit gebouw alles opzij hadden gelegd om het zo stevig te bouwen dat het niet bij de eerste aardschokken net als de huizen zou instorten. In de niet geheel verwoeste dorpen, die als een Nederlandse veenkolonie uitgestrekt langs de weg liggen, zijn vele huizen aan de voorzijde geheel opengereten. In het dorp Dasht Bi yaz, waarvan de 3500 Inwoners er 3000 werden gedood, zonder één enkele gewonde, bezocht ook de Per zische minister-president Hoveida de vijfhonderd als verdwaasd achterge bleven inwoners, die in groepjes hurkten op de resten van de huizen waaronder hun doden begraven lig gen, vaders en moeders, kinderen en vrienden. Zodra de overlevenden de merkten, renden zij op hen af, zich zelf pijnigend door zich op de borst te slaan en haren uit te trekken. Even leek het erop dat de huilende menigte de groep wilde aanvallen tot de premier de leider van de ach tergebleven bewoners bij de arm greep en zei: .Houd op jezelf te pijnigen. Stop ermee je als een|ALKMAAR (GPD) v te gedragen en wees een man.' vele duizenden guldens had ver duisterd en door valsheid in ge schrifte eveneens de beschikking had gekregen over grote geldbe- DeiS-jari-^ viuuw te touiaccu DU wcw ecu uiau. O Jij als dorpshoofd moet toch zeker i ge Alkmaarder J. F. heeft de Alk- een voorbeeld kunnen geven' maarse politie enkele dagen gele-z ,ek eri n gsage n t ongeveer 56.000 "gJüden De man zweeg en droop af. Het v.ei den v00r een complete verrassine Door het afsluiten van gefingeerde ver niet mee om zich te moeten realise ren dat de doden begraven zullen blijven en dat van nu af weer ge dacht moet worden aan de overle venden. Uit alles bleek dat slechts weinigen direct na de bevingen uit het puin konden worden gered. De totale verwoesting tiet zelfs geen het zoeken opgegeven. De ruim duizend kilometer, die Te heran scheiden van het centrum van het rampgebied, moesten wij per bus afleggen, omdat de militaire luchtbrug tussen de Perzische hoofd stad en het gebied nog niet functio neerde. Zevenentwintig uur lang reed de volgeladen bus in een grote hitte langs de rand van de .Dasht KavLr'-woestijn. In de bus zaten voor namelijk onzekere familieleden de bewoners van het getroffen bied. De huilende vrouwen in de tra ditionele doeken, die hen geheel be dekken en alleen de ogen vrijlaten, huilden onophoudelijk uit angst voor VLAGGEN MET WIMPEL OP RIJKSGEBOUWEN DEN HAAG (ANP) In verband met de te verwachten bliide ge beurtenis in het gezin van prinses Beatrix en prins Claus, heeft de regering het volgende besloten De officiële bekendmaking van de ge boorte znJ iloor de rijksvoorlichtings dienst vanuit Den Haag geschieden, met medewerking van pers, radio en televi sie. VLAGGEN Na de officiële bekendmaking zal van alle rijksgebouwen de Nederlandse vlag met oranje wimpel tot zonsondergang het lot dat hun naasten kon zijn worden uitgestoken. Mocht de officiële overkomen De mannen «taarden voor bekendmaking na 16.00 UUT 's middags plaatsvinden, dan zal ook de volgende dag worden gevlagd. In het geval de geboorte op een zondag plaatsvindt, wordt op de dag daarna gevlagd. De minister van binnenlandse zaken heeft gedeputeerde staten der provincies en de gemeentebesturen uitgenodigd op be doelde dag of dagen op overeenkomsti ge wijze te handelen. Het zal op prijs worden gesteld als de bevolking een zelfde gedragslijn zal volgen. Aan de ambtenaren zal geen vrijaf wor den gegeven. overkomen. De mannen staarden voor zich uit, de ellebogen op de knieën, terwijl zij hun handen knisperend langs hun stoppelbaarden Naarmate wij dichter bij ons doel kwamen, manifesteerden de gev< van de aardbeving zich steeds delijker. Eerst enkele ingestorte muren, later huizen in puin en uit eindelijk de dorpen die eens op die DEN HAAG (ANP) Het Nederland se Rode Kruis heeft besloten met medewerking van de KLM 1000 dekens naar Perzië te zenden voor de slacht offers van de aardbevingsramp. De Wereldraad van Kerken heeft in middels een beroep gedaan op haar le den-kerken. De afdeling .interkerkelij ke hulpverlening" van de wereldraad heeft in eerste Instantie een team uit gezonden om de toestand ter plaatse op te nemen, met de kerken, rege- nngs- en hulpverleningsinstanties ~de mogelijkheden tot hulpverlening te be spreken en hierover op korte termijn naar Genève te rapporteren. In afwach ting van nadere berichten werd ge vraagd reeds acties te voeren, waarmee de leden-kerken praktisch hun sympa thie en oecumenische solidariteit kun nen uitdrukken. De .Stichting Oecume nische Hulp aan Kerken en Vluchtelin gen.' het Nederlandse agentsschap van de afdeling .Interkerkelijke Hulpverlening' van de wereldraad heeft voor giften voor dit doel haar gironummer 5261 ten name van de stichting te Utrecht open gesteld. Charitas Internationales heeft de sjah van Perzië telegrafisch mee gedeeld een der dorpen in het ramp gebied te willen herbouwen. De Stich ting Mensen in Nood 's-Hertogenbos-h heeft zich bij deze actie aangesloten en 15.000 ter beschikking gesteld voor de aankoop van geprefabriceerde woningen. Bij de aardbeving in 1962 in noordwest-Perzië en onilangs op Sici lië heeft CShantas Internationales even eens dorpen geadopteerd. Bijdragen voor bovengenoemd doel kunnen wor den gestort op giro 1111222 van de Stichting Mensen in Nood, onder ver melding .Herbouw Doip Iran'. Eervol ontslag mr. Kolfschoten DEN HAAG (ANP) Bij k b van 17 april 1968 is aan mr H. A. M. T. Kolfschoten op zijn verzoek in verband met het bereiken van de pensioengerech tigde leeftijd met ingang van 1 oktober 1968 eervol ontslag verleend als burge meester van de gemeente 's Gravenhage, met dank voor de vele en gewichtige diensten als burgemeester bewezen. /ADVERTENTIE) vandaag voordeel ISO gram van 10? voor 9i te van een lid van het koninklijk huis de burgemeester van de gemeente waar de aangifte plaatsvindt als ambtenaar van de burgerlijke stand en wordt het kind tevoren aan deze ambtenaar ei een tweetal getuigen getoond. Wie bi de geboorteaangifte zullen optreden za de bevalling worden meegedeeld. a. vindt de bekendmaking plaats bij de nieuwsuitzending van zeven dan dezelfde dag vrij; b. vindt de bekendmaking plaats na de nieuwsuitzending, dan de volgen de dag vrij; DE AANGIFTE Volgens de wet moet de aangifte van de geboorte door de vader worden ge daan aan de plaatselijke ambtenaar van de burgerlijke stand binnen drie da- PROF KUKENHEIM LEIDS RECTOR-MAGNIFICUS LEIDEN (ANP) Bq KB is voor het academiejaar 1968-19(>!) tot rector magnificus van de Leidse universiteit lienoemd prof dr Li Kukenheim Ezn. Het rectoraat zal op maandag 16 sep tember door de huidige reotor-magni- ficus, prof dr P. Muntendam, in de Pieterskerk aan hem worden overge dragen. geplaatst. Hij vertelde dat hij voor NIEKERK (ANP) De zestienjarige M. Bouwman uit Niekerk-Westerkwar tier is dinsdagavond door elektrische stroom gedood. De jongen was bij een landbouwer be- Bij het verzetten van de transportband raakte de elektrische kabel klem, knap te af en zette de band onder stroom. De jongen moet bij aanraking van de band vrijwel meteen zijn gedood, 's Avonds omstreeks half tien werd de jongen door de landbouwer gevonden. PRAAG Deze historische foto van 27 augustus, welke A septem ber Wenen bereikte, laat zien hoe de Tsjechoslowaakse parlements voorzitter Jozef Smrkovsky, met opgerolde hemdsmouwen, de afge vaardigden uitleg gaf van de re- sultatèn van de ongelijke bespre kingen. met de Sowjet-leiders, na terugkeer van de delegatie uit Aioskou. zekeringen streek hij bovendien nog eens 79.000 gulden op. Zijn frauduleuze handelingen strekken zich uit over eer pr-riode van ongeveer vier jaar. De om- tang werd in die tijd steeds groter en dat heeft er tenslotte toe geleid, dat F. geen uitweg meer zag en zich bij de po litie meldde. Free-lance Als free-lance verzekeringsagent heeft hij voor een negental maatschappen ver zekeringspremies geïnd die niet werden afgedragen. Het gaat om verschillende soorten verzekeringsondernemingen over het gehele land. die voor bedragen van enkele duizenden gulden tot meer dan 20.000 gulden werden benadeeld. Naast deze verduistering heeft F. zich uitvoe rig met valsheid in geschrifte bezigge houden. Op een handige manier wist hij gefingeerde verzekeringen af te sluiten, 'eze niet-bestaande verzekeringen speelde hij door aan de maatschappijen, die er prompt provisie op betaalden. Op deze manier .verdiende" hij 79.000 gulden provisie. Daar stond tegenover, dat F. regelmatig van zijn provisie een gedeelte naar de maatschappijen moest retourne ren als zogenaamde premies voor de niet-bestaande verzekeringen. De Alk maarder (gehuwd, kinderen) heeft eer der nooit iets met de politie te maken gehad. Het verzekeringswerk was hoofdberoep. Vrijdag wordt hij bij de officier van jus titie in Alkmaar voorgeleid. HENGELO Burgemeester Fi- senne van Hengelo heeft woens dag een metaal-plastiek onthuld van ie beeldhouwer Carel Visser, dat de gemeente aangeboden heeft gekregen door de NV machine fabriek Stork en Co. De gemeen te Hengelo kreeg het kunstwerk ter gelegenheid van het J 00-jarig bestaan van de machmefabriek. JN STRIJD MET ZEDELIJKHEID' Artistiek leider Centrum weigert stuk te kuisen HAARLEM (GPD) Het blijspel ,De smoeshaan' van Plautus mag in Haarlem niet meer worden ge speeld op de manier, waarop hij dinsdag in de stadsschouwburg zijn première beleefde. Burgemeester mr O. P. F. M. Cremers heeft dit verboden, omdat de voorstel ling naar zijn mening indruist tegen de openbare zedelijkheid. De artistieke lei der van het gezelschap heeft geweigerd het onzedelijk geachte onderdeel aan te passen aan de wensen van de burge meester. De brief waarin de heer Cremer zijn ver bod kenbaar maakte aan de directie van de schouwburg en van de toneelgroep Centrum luidt als volgt: .Mijne heren. Hierbij deel ik u medé, dat ik van oor deel ben dat bepaalde onderdelen van de aankleding en de regie van de toneeluit voering ,De smoeshaan', zoals die op dinsdag drie september 1968 tijdens een openbare voorstelling in dé Stads schouwburg te Haarlem is vertoond, in strijd zijn met de openbare zeden. Mijn bezwaar richt zich tegen het tonen van en het manipuleren met een voorwerp, voorstellende het mannelijk geslachts deel In verband hiermede verbied ik op grond van artikel 221 van de gemeente wet het vertonen van bovenvermeld voorwerp bij herhaling van de toneeluit- ,Heel dramatisch' De directeur van de Haarlemse Stadsschouwburg, Peter Lohr, zei .het een heel dramatische toestand te vinden. Bij het verbod zijn volgen» hem buiten-artistieke normen gehan teerd. namelijk de openbare orde en goede zeden. Hij had gehoopt dat dit niet meer zou kunnen gebeuren en verwacht dat .het verbod een hele forse en landelijke na sleep zou hebben'. Het wordt nu naar hjj zegt: ,een historische voorstelling' op een andere manier dan Centrum bedoel de te brengen. De zakelijk leider vaz. de toneelgroep Centrum, Carpentier Alting. vond het ingrijpend .heel merkwaardig". De zaal heeft naar hij zegt dinsdag gereageerd .zonder hoorbare gêne'. Regisseur Ha gen Müller Stahl heeft het stuk op de zelfde manier in Berlijn uitgebracht Overigens wordt er in de voorstelling niets veranderd. Het verbod geldt, al dus de heer Alting, alleen voor Haar lem. Hü vindt het optreden van de bur gemeester getuigen van een gebrek aan Historisch inzicht. Het betrof een histo rische reconstructie. In de tyd van Plau tus was een dergelijke voorstelling de gewoonste zaak van de wereld. Ongeveer 70 dames en heren die door de toneelgroep Centrum uitgenodigd waren woensdagavond de voorstelling bij te wonen, werden bij de ingang gecontro leerd of hun naam op de lijst van geno digden stond. Andere bezoekers die de voorstelling wilden bijwonen en in de voorverkoop toegangsbewijzen hadden gekocht, moesten terugkeren Vandaag wordt in de Kleine Comedfe In Amsterdam de eerste van een serie voor stellingen in de hoofdstad gegeven en het Centrum heeft besoten vanavond om kwart over zeven van de stadsschouw burg in Haarlem een autobus te laten vertrekken om degenen die een kaartje voor de Haarlemse voorstelling hadden gekocht, gratis naar Aznsterdam te ver voeren. VRAGEN Bij de besloten voorstelling was aanwe zig de fractie voorzitter van de Partij van de Arbeid in de gemeenteraad, drs J. J. Voogd, die vragen aan hurgemees- ter en wethouders heeft gesteld over het besluit van de burgemeester. TAe Latijns-Amerikaanse linkervleugel is gesple ten. Slechts de officiële communistische or ganisaties hebben nog de vorm van massa-or ganisaties. Het Caslroïsme wordt door kleine groepen vertegenwoordigd. Zij zijn merendeel- krachteloos afgezien van de onbeduidende guerrillagroepen en ondanks het ideologi sche Maoisme van Peking zo afzijdig als Fidel Castro zelf. Met de ,Tupamaros 'verschijnt voor hef eerst een intellectueel, hoogstaande, goed geleide, vermetele organisatie op het politieke toneel, die voor Peking na bzinning en ac tiviteit de toegangspoort naar Latijns-Ameri- ka zou kunnen openen, waarnaar Peking al sinds jaren zoekt (onder meer door een slecht nagekomen vriendschapsverdrag tussen de pers verbonden) De natioziale bevrijdingsbeweging .Tupamaios' .Commando Mario Robaino" in Uruguay wekte onlangs enige opschudding toen zij, zoals in het haar persverklaring stond ,de grootgrondbezitter, verdediger van smokkelaars, ongestrafte moor denaar, vervolger van de elektriciteltsarbeiders en toonaangevend ideoloog van de gevestigde richting' de president van het staatselektriciteits- bedrijf dr Peireira Reverbel ontvoerde. Een in- tensieve speurtocht bleef zonder resultaat. Drie dagen later werd hij versuft, maar gezond terug- gevoziden. De organisatie heet naar Tupac Amaru, die in 1780 een verdienstelijke opstand van de .Indios .egen de Spaanse koloniale macht ondernam. Hij .verd gemarteld en in het openbaar uit elkaar ;etrokken. Hij geldt als de held van de Latijns- Amerikaanse onafhankelijkheidsbeweging. Men sprak voor het eerst van de .Tupamaros' toen zij met kerstmis 1963 vrachtwagens van grote fir ma's overvielen om de buit in de armenwijk aan de rand van de stad te verdelen. Bij talrijke bomaanslagen op Noordamenkaanse huizen lieten z(j hun pamfletten achter. Diverse bankoverval len, waarbij in een geival 5 miljoen Uruguayse pesos werden buitgemaakt, worden aan hen toe geschreven. In dit jaar stalen zij onder andere 500 kg dyziamiet en probeerden het radiostation van een leidende politicus CX 10 Radio Ariel Montevideo, op te blazen. Bij een treffen met de politie werd een com missaris maar ook een .Tuparo' gedood. Hij heette Mano Robaina en is tot martelaar van de beweging verklaard. Het commando dat de ont voering ondernam, heet daarom naar hem. De Uruguayse krant .Accion' schat het aantal van de Tupamaros op 500. Zij beweert dat de' Uru guayse politie een vertrouwelijke lijst met 150 namen van leden aan de buurlanden had overge geven terwijl in de politieberichten slechts 18, WERELDGEBEUREN waaronder 7 vrouwen met naam en toenaam ver schenen. Zij zijn allen sinds drie jaar onderge doken zonder dat de politie im weerwil van een manhaftige activiteit ook maar één van hen kon arresteren, een respectabele pres tatie als men bedenkt dat Uruguay een klein en vlak land zonder bossen en bergen is. Als leider en actie-aanvoerder wordt de nu 38- jarige Manera Lovela beschouwd. Hij was na een zeer succes-volle studie ingenieur bij het elek triciteitsbedrijf, waarvan de president nu ont voerd werd. Na een van de bankovervallen be kende hij journalisten dat het buitgemaakte geld gebruikt werd voor noodlijdende arbeiders in de suikerindustrie. Hoezeer het gaat om een elite troep kan men ook afleiden van het feit dat een ander van deze .politieke rovers' vroeger profes sor was aan de rijkskunstacademie. Nu is er ook een .internationale van terroris ten'. Zo was het mogelijk dat er informa ties konden uitlekken, waardoor het Argentijn se tijdschrift Confirmado de nieuwe coup van de Tupamaros kon aankondigen. Het beweert dat de Tupamaros vooral actief werden toen Brazi lië manoeuvres aan de grens hield. De .predikers van het geweld' zijn het erover eens -dat zij pas na de liquidatie van het regeringsbestuur kan sen hebben. Daaruit valt te verklaren dat zij zelf m Uruguay een chaos wilden scheppen, waar door de USA en de grote buurstaten tot ingrij pen zouden worden gedwongen. Daarmee zouden de psychologische voortekenen voor de .nationale revolutionaire verheffing" gegeven worden. On danks de alarmerende onrust in Uruguay belooft dit plan geen succes. ADVERTENTIE

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1968 | | pagina 3