Computer-kunstmedium
7
active AND
M&ïcm association With th
BRAZOSPORT -TEXAS
VOORLAND TERNEUZEN
Begrip .cybernetica' al gemeengoed
lH- 14+®.---, i- lf'i-l
I~~'ii-H T-i S l-i
DOW CHEMICAL COMPAN
1940 I'9'j6 5
PEOPLE OF
Groot vertrouwen
in ontwikkeling
van onze plant
in Terneuzen'
Expositie
in Londense
Nahs House
'hii4+i-r
LTV-T
Ik haal
U niet om 6 uur
Uw bed uit
Bi/A
Arrestatie van
getuige tijdens
rechtszitting
Man verdronken
TVorgels
piano's
hifi installaties
mossel*
versteege
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 19Ó8
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PR.KSF.NTED BY
THE BRAZOSPORT CHAMBER OF COMME
- MARCH 24. W(>r>
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIII
BRAZOSPORT. TEXAS VS
Op het hoofdkantoor van
Dow in Midden-Michigan had
den ze gezegd: ,Ga naar
Texas, daar lam je pas eens
goed zien wat één groot che
misch bedrijf voor een injec
tie in een streek betekent,
een soort voorland van en
voor Terneuzen'. Met dat gro
te chemische bedrijf was ui
teraard Dow bedoeld. In 1940
was dit concern in Texas be
gonnen op de zevende maart
van dat jaar meldde de plaat
selijke krant toen ,The
Freeport Facts' geheten
met een kop over de hele
voorpagina dat Dow zich in
Freeport zou vestigen.
Freeport was toen een mini
maal vissersplaatsje aan de
Golf van Mexico: het had
minder dan vijfduizend inwo
ners. Vandaag de dag bij
na dertig jaar later is dit
gebied uitgegroeid tot een be
langrijk chemisch centrum
met een inwoneraantal van
niet minder dan ruim zesen-
veertïgduïzend. Daarvan wer
ken er een achtduizend bij
Dow. Het dorpje Freeport is
opgegaan in een veel groter
geheel: Brazosport, een
streek waar zich nu een veer
tigtal grote bedrijven bevin
den.
Naar Texas dus. Ik was 's avonds
vrij laat op het vliegveld van
Houston aangekomen. Een Dow-
chauffeur met wagen zorgde voor
het transport naar Freeport. Het
hete. vochtige klimaat van Texas
betekende een hele overgang;: van
het betrekkelijk koele noorden
naar de klamme, vochtige deken,
die hier als het ware over land
en mensen ligt uitgespreid. Op de
tocht van Houston naar Freeport
leek dit deel van Texas een ver
laten landstreek, vlak en enorm
uitgestrekt, weinig aantrekke
lijk in het vale licht van de maan.
Maar vlakbij de Golf van Mexico
veranderde het beeld. Was dat
daar Pernis? Of Terneuzen? De
ene chemische fabriek na de an
der, niet alleen Dow, maar ook
Shell. Nalco, Dow-Badische.
Stauffer, Green. Allemaal een ge
volg van die injectie uit 1940.
de injectie van Dow
In zeker opzicht wel. De vesti
ging van Dow had tot gevolg
dat in Texas een vrij groot aantal
.consumers' en .suppliers' zich gin
gen vestigen: toeleveringsbedrij
ven en bedrijven die met de half
fabrikaten van Dow een nieuw
produkt produceren. Daarnaast
kwamen hier fabrieken omdat
een streek, waar de chemie een
maal vaste grond heeft gekregen,
.agglomererend' werkt: het één
trekt het ander aan en daardoor
ontstaat een industrieel klimaat.
In nog geen dertig jaar veran
derde de kleine wereld van Free
port: het kleine vissersplaatsje
werd een onderdeel van een sterk
geïndustrialiseerde streek, waar
aan men de naam Brazosport gaf:
haven aan de rivier de Brazos.
Men bouwde er (en men bouwt
er nog steeds) een uitgebreid
stelsel van wegen en bruggen.
En de industrieën blijven komen
Het nieuwe Brazosport Is eigen
lijk uit de grond gestampt. Het
ls nu een combinatie van vijf
plaatsen (Clute, Freeport, Lake
Barbara, Lake Jackson cn Rich-
wood), waar het mogelijk is twee
uiteenlopende welvaartsbronnen te
combineren: industrie en recrea
tie. Wat dat betreft lijkt Bra
zosport op Zeeland. I)e Golf van
Mexico is een ideaal viswater,
vandaar dat duizenden sportvis
sers uit heel Amerika naar dit
gebied trekken. Er is een hele
industrie ontstaan van botenver
huur, pieren-ln-zee en uiteraard
hotels. Er wordt veel gezwom
men en er wordt danig aan surf-
riding' gedaan. Dat laatste is voor
menigeen ook een tikkeltje sta-
tus-symbool: zoals in Nederland
sommigen in de winter hun auto's
voorzien van klemmen voor ski's
bewijs dat men naar de winter
sport gaat zo rijdt menigeen in
Brazosport met klemmen op de
wagen voor die merkwaardige
plank, waarmee men in de bran
ding probeert overeind te blijven.
Er is nog één ,ding', waardoor
Brazosport op Zeeland lijkt: de
eerste ontzoutiugsinstailatie
zoet water uit zeewater van
Amerika staat hier vlakbij de
plants van Dow, precies zoals in
Terneuzen de eerste ontziltings-
installatie ran Nederland.
In Freeport. waar vroeger de
garnalenvisserij de belangrijkste,
bron van inkomsten was, startte
Dow in 1940 een nieuw bedrijf.
Men heeft mij filmfragmenten
uit die eerste periode getoond:
merkwaardige •beelden die
hoewel nog geen dertig jaar oud
de indruk wekken dat het om
een pionierstijd uit een ver ver
leden ging. Die indruk werd voor
al daardoor versterkt omdat men
in 1940 nog met de moderne ap
paratuur had om deze bedrijven
te bouwen als tegenwoordig: de
Zeemvsch-Vlaanderen gedacht?
Dit zei mij prod ukt ie-directeur
van Europa, Clyde Boyd, ervan
.WIJ zijn wel verplicht om er
groot vertrouwen in te hebben,
we investeren er Immers op dit
ogenblik zo'n vijftig tot honderd
miljoen dollar voor de bouw van
een naftakraker. Dat bewijst wel:
Terneuzen is zoor belangrijk voor
ons. liet is de grootste Europese
vestiging van Dow en dat wil
wat zeggen: we hebben heel wat
fabrieken in Europa, in Engeland,
in Nederland (Rotterdam en Ter
neuzen), in Griekenland. In fta-
lië en in Spanje'.
Vertrouwen in Terneuzen dus. Be
tekent dit ook, dat de uitbrei
dingen hier zo ver zullen gaan
dat men te zijner tijd ,de dijk
over' moet, namelijk naar de
schorren van de Mosselbank
Destijds heeft Dow toestemming
gekregen om plannen in die rich
ting te ontwikkelen, maar er
gaan nog wel eens geruchten, dat
het bedrijf bij nader inzien aan
die terreinen geen behoefte zou
hebben.
Boyd: AVat ik over de Mossel-
bank denk? L' stelt dezelfde
vragen als de Nederlandse re
geringsinstanties. Zij hebben
de afgelopen jaren bij voort
during geïnformeerd naar on
ze toekomstplannen. Heel be
grijpelijk overigens, maar te
vens voor ons erg moeilijk.
We kunnen namelijk niet pre
cies aangeven hoe ons groei
patroon in de toekomst zal
zijn. Hoe zal onze technolo
gie zich ontwikkelen? Aller
lei veranderingen in dit op
zicht zijn onvermijdelijk van
invloed op onze eisen en ver
langens. Persoonlijk hoop ik
niettemin dat we in Terneuzen
zo sterk groeien, dat we de
buitendijkse gronden van de
Mosselbank inderdaad nodig
zullen hebben'.
Worden voor de Mosselbank al
plannen ontwikkeld
Boyd: ,Voor dat gedeelte zijn
we met de plannen nog maar in
het beginstadium. We proberen
na te gaan hoeveel liet allemaal
zal gaan kosten en hoeveel tijd
er mee zal zijn gemoeid. Pas ais
we dat allemaal weten, zijn we
in staat om naar de raad van
commissarissen in Midland te
gaan met een verzoek om de
DOW - VS -
Zeeland
(slot)
beelden toonden dat nog met de
schop werd gewerkt. Een derge
lijke film herinnert er ook aan,
dat de overgang van de twintig
ste naar de eenentwintigste eeuw
zich eigenlijk al in de jaren veer
tig begon aan te kondigen, een
aankondiging tevens van een
nieuw industrieel tijdperk. De
eerste investering van Dow in
Texas was overigens naar heden
daagse begrippen uiterst laag:
vijftien miljoen dollar.
Waarom werd destijds Texas ge
kozen? Er begint daarover al een
legendevorming op te treden. Dit
is de legende: de toenmalige pre
sident-directeur, dr. Dow, was een
venvood visser en trok naar Texas
om daar zijn sport te beoefenen.
Al rissend kwam hij tot de con
clusie dat zijn bedrijf zich best
in Freeport kon vestigen: de
werknemers konden dan in hun
vrije tijd plezierig rissen. De
werkelijkheid is echter anders:
Texas beschikt over rijke aard-
gasbronnen, er is diep vaarwater,
het heeft zoet water en zout wa
ter en men had er één bepaalde
grondstof, die in 1940 nog be
langrijk was: schelpen. Vanaf
het eerste begin had de vesti
ging succes en er zat een ge
duchte groei in. Zoals trouwens
nog steeds. De provincie Brazona
waarin Brazosport is gelegen
heeft de sterkste bevolkings
aanwas van heel Texas. En men
beweert er thans .het grootste
chemische industriegebied van de
Verenigde Staten' te zijn. Als de
groei op dezelfde wijze blijft
doorgaan, zal deze streek ln het
jaar 2000 één van de dichtstbe
volkte gebieden van Amerika
zijn.
Voorland van Terneuzen
de Nederlandse
definitieve plannen overleggen.
We hebben overigens in de om
geving Terneuzen nog heel wat
ruimte op de huidige terreinen,
de Mosselbank zou daar nog een»
210 ha aan toevoegen. Ik heb u
al gezegd: het iu heel moeilijk
om vandaag te voorspellen wat
we over tien jaar gaan doen. Maar
we moeten de mogelijkheden voor
verdere uitbouw open houden: c
ze vestigingen in
opmerkelijk snel'.
Ze groeien snel. Zoals ook Dow
in Texas snel gegroeid is en
nog altijd groeit. Het opvallende
in een gebied als Bazosport is
dat er een soort familie-geest'
ontstaat: de mensen vertellen
uiet een zekere trots lid van de
,Dow-famiIie' te zijn. En als men
dan verder vraagt om er achter
te komen wat de achtergronden
van die trots zijn, dan komt een
soort .Amerikaanse filosofie' van
de vooruitgang naar voren. Dow
heeft Freeport of beter: Bra
zosport vooruit gebracht en
daarvoor is men dankbaar. Dank
baar en trots ook om daaraan te
kunnen meewerken. Industrie en
samenleving zijn hier hecht met
elkaar verbonden. Toen het be
drijf zijn zilveren jubileum in
Texas vierde bood de kamer van
koophandel een plaquette aan,
waarop twee in elkaar geslagen
handen zijn afgebeeld: .Deze
plaquette symboliseert de war
me dankbaarheid van de bevol
king van Brazosport' staat, er op
te lezen. Dat is geen show, maar
geeft, uiting aan een reëel gevoel
onder de bevolking, zo verzeker
de men mij. Op de nuchtere toe
schouwer uit het buitenland
maakt het niettemin een nogal
uitbundige Indruk. Maar wie weet
wat er in dit opzicht nog wel eens
in Zeeland gaat gebeuren™ Texas
ls hoe dan ook er een voorbeeld
van dat de chemie een gebied
kan veroveren. Een opmerking
echter in dit verband voor de on-
geduldigen in Zeeland: in Texas
heeft die ontwikkeling altijd nog
vijfentwintig jaar gwluurd
Geweldige groei sinds 1940
(Van onze correspondent)
LONDEN Het lijkt merk-
waadrig dat een tentoonstelling
.Cybernetic Serendipity' een
term. die alleen ingewijden be
grijpen elke dag stampvol is.
Maar bij nader inzien is dit niet
zo verwonderlijk. Het nieuwe
trekt. Want hier betreedt men
voor het eerst de vreemde, ont
zagwekkende wereld van de
computer, die het leven van de
mensheid meer en meer zal gaan
beheersen. Maar dan de com-
puterkunstmedium. In Nash
House, het nieuwe Londense
centrum voor moderne kunst
aan de Mali waar de expositie
wordt gehouden staat men
thans op de drempel van het
nieuwe technologische tijdvak.
Het begrip cybernetica. Is reeiis ge
meengoed. Het woord is afgeleid \nn
het Griekse .Kubernetes', dat stuur
man betekent. De woorden gouver
neur en gouvernement komen van
een Latijnse versie van hetzelfde
woord. De uitdrukking slaat tegen
woordig op communicatie-systemen
en richtingbepalende technieken in
gecompliceerde machines zoals com
puters, welke positieve overeen
komst vertonen met de communi
catieprocessen van het menselijk ze
nuwstelsel.
keren de meeste nog in een primi
tief en daardoor in hoge mate on
esthetisch stadium reageren op
werkingen van buitenaf en beïn
vloeden zelf weer de omgeving, zo
als een thermostaat reageert op
koude door inschakeling van de ver
warming en daarbij de temperatuur
verandert.
De tentoongestelde werkstukken re
ageren ten dele op menselijke of
mechanische beïnvloeding en produ
ceren in antwoord daarop geluid,
licht of beweging.
Perspectieven
Voor de kunst openbaren rich door
deze verbinding met de wetenschap
belangrijke nieuwe perspectieven.
De computer blijkt een nieuw me
dium te zijn dat belangrijke e«tc-
tische mogelijkheden biedt. Er is
hier volgens de propagandisten van
de nieuwe computerkunst sprake van
dat het begin van een overbrugging
voor de totale ontplooiing van de
mens, en de natuurwetenschappen.
Het woord .serendipity* werd in
1754 voor het eerst door Horace
Walpole gebezigd. Het is ontleend
aan een legende over drie prinsen
uit Serendip (oude naam voor Cey
lon), die door de hele wereld reizen.
Wat ook him doel was en waarnaar
zij ook zochten, altijd vonden zij
iets beters dan zij hadden verwacht.!
Walpole gebruikte de genoemde
term om het vermogen te beschrij
ven van iemand die bij toeval geluk
kige ontdekkingen deed
De vreemde titel van de expositie
betekent dan ook .computermechani-
ca plus toevalsvondsten'. Door het
gebruik van cybernetische installa
ties voor het maken van grafische
tekeningen, films en gedichten, als
mede met de actieve toeschouwer sa
menspelende machinerieën, werden
talrijke toevallige resultaten be
reikt. Dit is de eerste internatio
nale tentoonstelling, die met techno
logische middelen te voorschijn ge
roepen creatieve vormen toont.
Natuurlijk moet men liopen dal ma
chines nooit de creatieve kunste
naar zullen vervangen, hoewel dit
gevaar m kiein aanwezig is. De com
puter vervult verscheidene intelli
gente functies, manipuleert symbo
len, verwerkt Informatie, gehoor
zaamt aan ingewikkelde regels en
leert' zelf door ervaring. Doch de
computer is niet hi staat om te ab
straheren en is ontbloot van de drie
elementen, die de basis voor crea
tiviteit vormen verbeeldings
kracht. intuïtie en emotie.
Artiesr-in-de-dop
Desondanks is de computer een kun-
stenaar-'.n-de dop. Reeds kan worden
gezegd dat de computer een radi
caal verlengstuk van kunstmedia
en technieken vormt, een nieuwe
verruiming van de kunst en van baar
verscheidenheid betekent.
Hoewel in het algemeen een com
puter doet wat hem ingeblazen
wordt, zijn de cybernetische con
structies vaak tot een aantal vrije
variaties binnen het raam van con
stante gegevens in staat. Zo ia er
een elektronisch muzl ekap paraat
dat geactiveerd kan worden wan
neer de toeschouwer, via een micro
foon deze bonkige schakelkast een
melodietje toezingt of toefluit,
welk thema dan door de machine
verder inwendig met cijfergegoo-
chel wordt uitgewerkt.
Een componist, die weet hoe hij
met deze rariteit moet omspringen
zal misschien op deze manier iets
artistiek bevredigends kunnen voort
brengen. Er zijn ook computerlnstrj-
menten, die rechtstreeks geluid
voortbrengen en exacter zijn dan bij
voorbeeld onze klavieren.
De nieuwlichters voelen zich sterk
omdat, zoals een verrassende Inzen
ding toont, Mozart meer dan een»
het toeval selement bij zijn composi
ties een rol liet spelen door een for
mule gebaseerd op het werpen van
dobbelstenen (uitr.). Computers
kunnen componisten ook helpen bij
de technische uitwerking van hun
ideeën.
Interessant ia de tychtech een door
John Cohen ontworpen combinatie
van een vaardigheid»- en kansspel,
dat het karakter van de speler ont
leedt en de manier vaststelt waarop
zij zich in een aantal dagelijkse si
tuaties zal gedragen.
Van Ken Cox ia er een draaiende
gracieuze trilogie triptiek die
Computer werkt la Piet Mon
driaan: een compositie met lij
nen.
de klassieke opvatting van de liefde
op de grens van middeleeuwen en
renaissance vertegenwoordigt Ve
nus, als de belichaming van de wis
selwerking tussen drie elementen
hartstocht (voluptas) liefde (amor)
...en schoonheid (pulchstudo), die alle
wat details betreft, voortdurend in
hun onderlinge verhouding, hoewei
fundamenteed dezelfde blijven.
Aan de hand van een foto: oom- I
poneerde een Japanse computer
dit portret van wijlc>n John
Kennedy.
Robot-actrice
Op de tentoonstelling wandelt da
robot-actrice Rosa (radio operated
simulated actress) rond. Dit van
kunstarmen en -lippen voorziene door
stangen verbonden rechthoekig cy
bernetisch geval was aanvankelijk
vervaardigd om met werkelijke ao-
terurs mee te spelen ln een in 1964
in het Arts Theatre ;n Londen ge
geven opvoering van De Drie Mus
ketiers, met ,Rosa' in de rol van da
koningin van Frankrijk! Rosa houdt
er sinds vorig jaar een vriend op na,
Mate (spreek uit - meet) genaamd,
die haar automatisch volgt en via ge*
luidssignalen op haar acties rea
geert!
Deze rommelige en lawaaierige ten
toonstelling draagt het karakter van
een futuristisch kunstatelier, met
dit verschil dan, dat de toekomst
wat nieuwe kunstvormen betreft
hier reeds vaste voet heeft gekre-
gen. Het doel ervan ls niet om fan
tastische resultaten te tonen, maar
de mogelijkheden te onderstrepen.
Er zijn geen heroïsche uitspraken te
vinden, omdat computers totnutoe
noch muziek, noch schilderkunst,
noch poëzie hébben gerevolutio
neerd.
we media
de bestaande kunst zullen verande
ren. Passieve kunst ls een werke
lijke bedreiging voor onze cultuur.
Indien de beschouwer niet partici
peert in kunst is er weinig hoop dat
hij begrijpt wat hij ziet of hoort",
zo verkondigt de Japanse computer-
1 I -r
kunstpionier Nam June Paik, die
de toeschouwers op het beeldscherm
van de kleuren-tv met behulp ran
magneten wil laten .schilderen', en
het tv-beeld in mooie patzonen uit
een doen vallen.
Een voorbeeld van deze creatieve
participatie is dat technici, die aan
een grafisch traceerapparaat gedre»
t door een ~a|r-
(ADVERTENTIE)
als u naar Londen moet.
Want ik verwacht u pas op onze 10 uur-vlucht vanaf
Rotterdam.
Laat, zegt u? Toch niet! U bent namelijk ruimschoots
vöör lunchtijd in het hartje van Londen, dankzij een uiterst
snelle verbinding tussen de luchthaven en het centrum van
de stad (Victoria). U hebt meer dan voldoende tijd om uw
zaken af te wikkelen, zelfs wanneer u hiervoor maar één dag
hebt uitgetrokken.
Trouwens, de 10 uur BAC one-eleven jet (British LTnited
vliegt alleen maar jets) vanaf Rotterdam biedt nog andere
voordelen. Het vliegveld is voor u snel te bereiken. Dus later
weg en vroeger thuis. Op het vliegveld vindt u ruime
parkeergelegenheid (kosteloos) en een snelle afhandeling.
Bovendien betaalt u géén airport-tax.
Slaapt dus rustig een uurtje (of twee) langer, als u naar
Londen moet. British United geeft u er alle tijd voor.
vraag
I Edinburgh, Easebbe, Freetown, Genus.
Gibraltar. Glasgow, Ibiza, Las Pal mis,
Lissabon, Lusaka, Malaga. Montevideo,
- I Nairobi. Ndola. Palma, Rio de Janeiro.
t/uriSHunited A/RWtvsSantiago de Chile. Sao Paulo, Tenesife.
BUA is aangesloten bü de (?£t)
Rotterdam-Air, Luchthaven Rotterdam, tel. (010)-28 29 93* Stads
kantoor Centraal Slation, tel. (010)-13 0003-11 63 11* Aerotrans-
Air Centre, Singel 540, Amsterdam, tel. (020)-22 63 16 - 6 64 26.
MAASTRICHT (ANP) De 42-jarige
mevrouw C. E. van der L. is maandag
middag op last ran de officier van
justitie, mr J. Gonsalves, tijdens de
zitting van de rechtbank in Maastricht
Zij trad op als getuige S charge in
de zaak tegen de 36-jarige caféhouder
Peter L. uit Heerlen. Deze stond te
recht omdat hij op 21 januari jongstle
den in Heerlen onder invloed van drank
een verkeersongeluk had veroorzaakt.
Daarna zou hij zich uit de voeten heb
ben gemaakt. Mevrouw F. had vanuit
ge
beurd. Aanvankelijk had zij tegenover
j. --..J.», en rechter-commissaris
duidelijk de caféhouder te
politie en de rechter-commissaris
verklaard duidelijk
hebben herkend. Uit angst voor
wraak van Peter L. had zij haar verkla
ring niet willen ondertekenen. Zij zei
tijdens de zitting dat zij zondag jongst
leden de caféhouder ln een bus had ont
moet en tegen hem had gezegd, dat
zij er nu niet meer zeker van was dat
hij de man was die na de botsing ge
vlucht was. Zij herriep tijdens de rechts
zitting haar tegenover politie en rech
ter-commissaris afgelegde verklaringen.
Op een vraag van de president, mr H.
Disch. ontkende zij nadrukkelijk P. L.
te hebben gezien. Na de arrestatie van
de vrouw werd de zaak tegen de café
houder voor onbepaalde tijd aangehou
den.
UTRECHT (ANP) Uit het water van
de jachthaven ".De Piashoeve' aan de
Baambrugse Zuwe ls maandagmiddag
omstreeks één uur het stoffelijk over
schot van de 47-jarige Amsterdamse
nachtclub-eigenaar J. L. de Boo opge-
dregd, nadat het door voorbijgangers
drjjvend was aangetroffen.
De man verbleef het weekeinde ln zijn
woonark die vlak bij het restaurant
van de jachthaven was gemeerd. Het
slachtoffer is vermoedelijk m het
donker t® water geraakt en verdronken.
een computer bezig waren,
er zó door werden geboeid, dat zij
begonnen er vrije tekeningen mee
te maken, die generlei praktische
toepassing bezaten. Hun enig motief
was spelend experimenteren en da
bevrediging om een tekening of be
ter nieuwe vormen te zien ontstaan.
Op deze manier begonnen zij. dia
nog nooit een fcekenpotlood of een
pensee! hadden gehanteerd tekenin
gen of tekenfilmpjes te maken. De
ze scheppingen benaderen zeer dicht
hetgeen wij .kunst' plegen te noe
men.
Speciaal op het terrein van abstrac
te kunst kunnen deze cybernetische
knutselarijen reeds op indrukwek
kende resultaten bogen. Ook op het
gebied van muziek, poëzie en ar
chitectuur is gebleken dat de nieuw e
computermedia mensen, die niet door
de oude media werden aangetrokken,
tot creatieve activiteit hebben aan
gespoord.
Filosofen hebben gezegd dat het doel
van het menselijk brein is de men»
te bevrijden van alle op slavernij
gerichte krachten zowel in de natuur
ais in de maatschappij. Op deze unie
ke cybernetische demonstratie wordt
men er zich van bewust dat de mens
en speciaal ook de kunstzinnige im
pulsen ln hem in de computer, ge
koppeld aan cybernetische mechanis
men, een onvermoeide en vaak on
feilbare kameraad heeft gekregen,
die hem in zijn eeuwenlange worste
ling tot innerlijke vrijmaking on
schatbare diensten zal kunnen bewij
zen, aannemende dat de computer
hulpmiddel blijft en niet tot tover-
leerling zal overmeesteren
fADVERTENTIE
«II* goede merken In één zeik
Middelburg L.Delft 103-105 Tel. 01I80-7B4
Ook In Oen Haag Groningen Heerlen
