Duizenden trokken in Praag de straat op
VERBITTERDE TSJECHEN KEREN ZICH
TEGEN HET AKKOORD VAN MOSKOU'
Ontwerpers Vlissingse marinekazerne
besteedden aandacht aan leefbaarheid
,Niet leven op onze knieën'
Kamer veroordeelde
Russisch optreden
TROEPEN GELEIDELIJK WEG ALS
TOESTAND WEER NORMAAL WORDT
In de greep van
Moskou
au» -r»
COMMENTAREN
OP AKKOORD
RUSSEN AAN
WESTDUITSE
GRENS
Vandaag
in de
krant...
Geen inmenging in
de binnenlandse
aangelegenheden
MILJOEN EN COMPLEX EIND VOLGEND JAAR KLAAR
SCHUILKELDER
VOOR 600
PERSONEN
211e jaargang - no. 202
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Olr.HI. N V Bah. MIJ. van da
0 Bureau.: Vllislngen. Wal.tn
lalaloon 4457, Zlerikiae. rad. I
a Valda, F. B. den Boar an W. da Pagtar. Hooldradactaur. G. A. da Kok.
idv. 3647/3643). Middelburg, Markt 51, tal. 7651 (bgg red. 2078/3169,
5 cant par mm. Minimum par adv. 5,25. Ingei. med. 21^ tarief. Klalna a
Abonnamantiprlj. ƒ1,04 per waak, ƒ13.50 par kwartaal, franco per poat 14,,25 par k
dv, 2375). Go«l, Grota Markt 2, tel. 6140 (bgg red. 7853, adv. 5213). Ooatburg, tal.
-. (ma*. 8 ragala) 35 cent paf regel (min. ƒ1,75) .Brieven bureau v. d. blad- 50 cent mee
Woensdag 28 augustus '68
t> 359300. PZC. Middelburg
Volgens radio Mldden-Boliemen vei
melden zich ook Inwoners van Praag by
het kasteel Hradcany, de ambtswoning
van president Svoboda. Het radiostation
riep de bevolking op, niet te demonstre
ren, maar naar huls te gaan.
Het Tsjechoslowaakse parlement gaf
eveneens een verklaring uit. Hierin
zegt het, dat het zich het recht
voorbehoudt de besluiten van de re
gering nauwkeurig -te bestuderen op-
dat de soevereiniteit en de vrijheid
van het land gewaarborgd blijft.
PRAAG (REUTER) Duizenden verbolgen inwoners van Praag trokken dinsdagavond naar
het parlementsgebouw onder het roepen van leuzen als ,wij willen niet leven op onze knieën' en
,wij willen de gehele waarheid weten'. In 25 man brede rijen trokken de betogers op van het Wen-
ceslavplein.
Uit een raam van het parlements
gebouw verklaarde de afgevaar
digde Poldniak, dat de volksver
tegenwoordiging geen akkoord zal
steunen dat indruist tegen de vrije
meningsuiting of tegen de soeve
reiniteit van het land. Hij kreeg
luide toejuichingen toen hij verze
kerde dat het parlement ,niet in
stemt met het communiqué van
Moskou'. ,Wij zullen ons best doen
deze republiek democratisch, soe
verein en vrij te maken', aldus de
afgevaardigde.
Dubcek
Partijleider Dubcek had eerder op de
diag lii een radiotoespraak verklaard,
dat tot elke prijs elk bloedvergieten en
wanorde moeten worden voorkomen,
maar dat dit niet betekent dat een
houding van onderworpenheid wore,
aangenomen. Het wantrouwen jegens d-
overeenkomst van Moskou was volgen;
hem ongegrond en schadelijk. Hij ze:
dat de bezettingstroepen zo spoedig
mogelijk naar speciale, hun aangewezer,
plaatsen zullen vertrekken en dat al
eenheden uit enkele plaatsen waren weg
getrokken-
Dubcek verzekerde dat de bezettings
macht geleidelijk zal worden terugge
trokken en verklaarde dat ,al onze ac
tiviteit' erop gericht is dit zo spoedig
mogelijk te laten verlopen- Hjj nep de
Zie slot pag. 7 kol. 3)
MOTIE-BIESHEUVEL AANVAARD
(Van onze parlementaire redactie)
In een proclamatie, uitgezonden door DEN HAAG Het debat over Tsjecho-Slowakije in de tweede ka-
radio-Praag, liet het centrale comité! J
van de Tsjechoslowaakse communist!- mer is gisteren geëindigd met een aanvaarding van de motie, mge-
diend door de anti-revolutionaire fractievoorzitter, mr Biesheuvel,
waarin de kamer het Russische optreden in Tsjecho-Slowakye in
flagrante strijd noemt met het handvest van de Verenigde Naties en
met het recht op zelfbeschikking en vrijheid.
In de motie wordt de aanslag op
teleurstelling nota heeft genomen
van het communiqué over de onderhan
delingen in Moskou'.
,Maar wij zullen geen afstand doen van
onze soevereiniteit en vrijheid', aldus
het centrale comité. .Wanhoopt niet, al
les ds niet verloren'. Men Is er niet dn ge
slaagd onze wettige regering omver te
werpen en ook niet om de bezetting blij-
vend te doen ziin. Dit is voor een zeer [de onafhankelijkheid van Tsjecho-
Slowakije ten scherpste veroor-
Ideeld en wordt verder solidariteit
betuigd met de bevolking van
Tsjecho-Slowakije in haar verzet
tegen de onderdrukking.
PRAAG Duizenden Tsjechen
stroomden gisteren samen voor
het parlementsgebouw.
Het la duidelijk: de Sowjet-
L'nie behoudt haar greep op
Tsjecho-Slowakije. In dit op-
zicht verstoort het compromis
van Moskou elke droom over
een losweken van do Tsjecho-
^^3? slowaken uit het pact van War
schau. Een droom die overigens de afge
lopen week in Praag wel zelden of nim
mer als reële mogelijkheid zal zijn be
schouwd: de bittere werkelijkheid d&dr
bestaat Immers uit een militaire over
macht, uit tanks en soldaten. Deze har
de Praags»; realiteit heeft allerlei dro
men, ook in het westen, tot onvruchtbare
speculaties gedegradeerd. Aan de andere
kant zou het echter onjuist zijn om dit
Moskouse compromis uitsluitend In
strikt negatieve bewoordingen af te doen.
Er zijn namelijk ook enkele positieve
OSKOI', LONDEN (ATP. RTR) kanten, zij het dat die rneer met de si-
Voor do imperialistische machten die tuatie van het wereldcommunisme heb-
èrop rekenden Tsjecho-Slowakye los [>en maken en minder met die van
avond verklaard. Al meiyk ondanks alles duidelijk, dat de
De poging van de landen van de NAVO liberale geest van Dubcek en de zijnen
om de Veiligheidsraad te gebruiken niet met wapens kon worden onderdrukt,
een verheviging van de politieke D{e geest bleek sterker dan de tanks.
"r~t~ Dubcek zelf nog maar enkele dagen
geleden in Moskou uitgekreten ais een
verrader kon niet volgens de beproef
de Stalinistische methode in het niet ver
dwijnen: de Russen moesten hem hand
haven en zelfs met hem aan tafel gaan
zitten. Dat is vergeleken met de gang
van zaken onder Stalin een enorm ver
schil: er is sindsdien toch wel heel wat
veranderd Ln de communistische wereld.
De leiders in het Kremlin hebben dat
deze week ervaren, vermoedelijk tanden-
hysterie rondom de
hoslowaakse kwestie'
lukt.
Volgens Tass vertoont Praag de eerste
tekenen van een terugkeer naar het
normale leven. .Duizenden inwoners van
lijk communiqué begroet als
langrijk politiek document dat nieuwe
mogelijkheden opent in de stryd tegen de
contrarevolutie en de imperialistische
machinaties'.
De Amerikaanse regering heef: ook
dinsdag na de publikatie van he: com
muniqué van Moskou terughoudendheid knarsend. Voorts zijn de verhoudingen
betracht. Het Amer.kaanse minister.e binnen het Warschau-pact grondig ver
van buitenlandse zaken verklaarde, dat lstoord. Roemenië is de dissident van het
het coumnlou» ïu Moskou zorevuM* :„me unr joegciaviS ln de «™en ge-
g'ÏS ™ÏÏSt.sch, part.1 hesfl 'atol, ln Boekarest ajn "'««UW S*"
de Russisch-Tsjechoslowaakse overeen- daan, die zonder meer ïjandig waren
komst in Moskou positief genoemd. voor de Russen. Daarnaastjieeft het pri-
De Franse regering zal eerst na een
grondige analyse van het Moskouse
document haar standpunt bekendma
ken.
De waarnemend woordvoerder van de
Westdultse regering, Conrad Aihlers,
heeft in een eerste officiële commen
taar van Westduitse zijde gezegd, dat
thans ondubbelzinnig is aangetoond, dat'ste is ideologisch ge-
het de Sowjet-Unle ia, die de status zien niet van belang
qruo in Europa te haren gunste wil wij- ontbloot: Moskou
maat van Moskou over de Europese com
munistische partijen nog weer verder
aan gepag ingeboet. In de aan Moskou
geestverwante kringen zijn Immers min
der vriendelijke woorden aan het adres
van het Kremlin uit
gesproken. Dat laat-
zigen door op handhaving van haar
troepen ln Tsjecho-Slowakije te staan.
Istvan Szirmai, een lid van het presi
dium van het centrale comité van de
Hongaarse communistische partij, heeft
dinsdag op een bijeenkomst in Boeda
pest gezegd, dat de overeenkomst van
Moskou een grondslag is voor de con
solidatie en een betere dan die men ln
Hongarije na de contrarevolutie had.
In Belgrado concentreren de specula
ties zich op de vraag, wie in Moskou
de bezettingsactie heeft bevolen en wie
haar na zes dagen weer afgelast heeft
(Zie slot pag. 7< kol. 7)
MUNCHEN (RTR) Russische
troepen hebben dinsdag op ver
scheidene punten langs de 375 km
lange grens tussen Tsjecho-Slowa
kije en West-Duitsland stellingen
ingenomen.
Het grensverkeerbij de drie douane
posten aan de grens met eBieren Is
vrijwel tot stilstand gekomen. De
Tsjechen laten alleen van vakantie te
rugkerende landgenoten toe en burgers
uit westelijke landen, die om dringende
humanitaire redenen naar Tsjecho-Slo
wakije reizen. Alleen bij Furth mogen
Tsjechoslowaken hun land verlaten. Bij
die plaats waren dinsdagavond nog
geen Russische eenheden waargeno
men.
Tsjechen
DUIZENDEN Tsjechen hebben
gisteravond laten weten het niet
eens te zyn met het akkoord, dat
hun leiders in Moskou hebben be
reikt met de Russen (pagina's 1
en 7).
Terug
STUDENTEN Lars Kleiverda en
Olie Warugard, terug uit Tsjecho-
Slowakije. waren in Middelburg
na in Ostende een Tsjechisch
meisje op de boot tutor Engeland
te hebben gezet. (pagina 2)
Program
AAN DE conventie van de demo
cratische partij in Chicago is een
partijprogram voorgelegd, waarin
een grote plaats is ingeruimd voor
het Vietnambeleld (pagina 3).
Voedsel
VOLGENS de Nigeriaanse am
bassadeur in Nederland is in Ad
dis Abeba een akkoord tussen Ni
geria en Biafra bereikt over voed-
sclzcndingen naar de zwaar ge
troffen delen ran Biafra (pagina
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 7.
Zeeuws nieuws: pagina's 2,
4 en 5.
Financieel nieuws: pagina 11.
Radio en tv: pagina 9.
De enLge fractie die niet vóór de mo
tie was, was die van de OPN, omdat
zoals fractievoorzitter Bakker zei, dat
de OPN niet de schijn wil wekken het
eens te zijn met mensen als Koekoek,
Harmsen en Van Dis. Tevoren had de
kamer zich vrijwel ln zyn geheel ge
schaard achter de regeringsverklaring
van premier De Jong. Namens de drie
christelijke partijen, de KVP, de ARP
en de CHU, zei mr Biesheuvel, dat de
agressie van de Sowjet-Unie niet voort
gekomen is uit een müitaire bedrel-
~~7. Hij noemde het een aanval op de
ïeid, die in het communistisch ge
regeerde Tsjecho-Slowakije aarzelend
was begonnen, steeds breder om zich
heengreep.
De socialistische fractievoorzitter, drs
Den Uyl, mede sprekend namens D'66
en de Politieke Partij Radicalen, ver
oordeelde eveneens het Russische op
treden ten scherpste. Hy vond het nu
geen tijd voor excursies en vriende
lijkheden aan het oostblok, maar op
langere termijn wilde hy geen stop
zetting van de contacten met Oost-
Europa.
De fractievoorzitter van de PSP, de
heer Lahkhorst, zei, diep teleurgesteld
te zyn maar pleitte niet voor een wij
ziging in onze buitenlandse politiek.
Hy vond dat de Tsjechoslowaken een
voorbeeld gaven van geweldloos ver
zet.
COMMUNIQUÉ NA OVERLEG IN MOSKOU:
fZie slot pag. 3 kol. 1
PRAAG (DPA) De dinsdag af
gesloten onderhandelingen in Mos
kou tussen Russische en Tsjecho
slowaakse leiders die vier dagen
geduurd hebben, hebben een com
muniqué opgeleverd, waaruit nog
niet duidelijk is, in hoeverre Tsje
cho-Slowakije in, staat zal zyn tot
voortzetting van zijn liberale po
litiek in het binnenland en een on
afhankelijk buitenlands beleid.
De bondgenootschappelijke troepen van
de Sowjet-Unie, Polen, Oost-Duits land,
Hongaryo en Bulgarye, die het land een
week geleden bezetten, moeten volgens
het. communiqué stap voor stap terugge
trokken worden naarmate de toestand in
Tsjecho-Slowakye zich normaliseert.
Verder heet het ,dat de bondgenoot-
schappeiyke troepen in Tsjecho-Slowa
kije zich niet met de binnenlandse aan
gelegenheden ran de Tsjechoslowaakse
socialistische republiek zullen bemoeien.
maatregelen
De voorwaarden voor het terugtrekken
van de bezettingstroepen uit Tsjecho-
Slowakije worden in het communiqué ln
de volgende algemene formulering ge
vat: ,er is overeenstemming bereikt over
maatregelen, die ten doel hebben, de toe
stand in Tsjecho-Slowakije zo spoedig
mogelijk te normaliseren'. Verder heet
het, dat de Tsjechoslowaakse leiders hun
gespreksgenoten over de te voigen stap
pen hiertoe Ingelicht hebben. De Russen
verklaarden, dat zij de houding van de
leiders in Praag, die tot ontwikkeling
van de socialistische democratie en tot
bestendiging van de socialistische orde
op de grondslag van het Marxlsme-Leni-
nisme moet voeren, .begrijpen en steu-
en'.
Nadat de Tsjechoslowaakse onder-
handelingsdelegatie de nadruk had
gelegd op de leidende rol van de ar
beidersklasse en op de samenwerking
van de socialistische volkerenge
meenschap. bekrachtigden de Russi
sche gesprekgenoten hun bereidheid
tot ,de meest oprechte samenwerking
op grondslag van wederzijdse ach
ting, gelijkgerechtigdheid, territoriale
integriteit, onafhankelijkheid en so
cialistische solidariteit'.
Verder wordt gezegd, dat de verplich
tingen voortspruitende uit verdragen
tussen de socialistische staten stipt na
gekomen en de doeltreffendheid van het
pact van Warschau verhoogd moet wor
den.
Beide partyen zijn het er mee eens dat
de besluiten die op de voorgaande bij
eenkomsten in Cierna en Bratislava wa
ren genomen, moeten worden uitge
voerd^ De Russen hebben er tot dusver
steeds de nadruk op gelegd dat een van
de belangrijkste punten van deze bespre
kingen werd gevormd door het besluit
dat vijandige ideologieën en bourgeois-
propaganda moesten worden bestreden.
VN
Wat het te berde brengen van het zoge-j
naamde vraagstuk Tsjecho-Slowakije :r
de Veiligheidsraad van de VN betreft,'
verklaarden de Tsjechische vertegen
woordigers dat Tsjecho-Slowakye niet
had verzocht, dit vraagstuk aan de Vel-i
llgheidsraad voor te leggen, en geëi3t
heeft het van de agenda te schrappen.
,De onderhandelingen zyn in een sfeer
van openhartigheid, kameraadschap en
vriendschap verlopen', aldus het eommu-
heeft de steun van de
Europese communistische partyen hard
nodig in het geschil met Peking. Door
dit alles Ls de communistische wereld
niet meer dezelfde als die van vóór het
compromis van Moskou, Het ls ook voor
Moskou een schokkende week geweest.
Na de revolutie van 1917 schreef de
Amerikaanse journalist John Reed een
boek dat hij de ütel meegaf ,Tien dagen
die de wereld schokten'. Het zou nu mo
gelijk zijn een boek samen te stellen over
Praag 1968 onder de titel ,De week die
het communisme schokte'. De toekomst
zal moeten leren wat de uiteindelijke go-
volgen van dit alles zullen zyn.
Wat ons op dit ogenblik evenwel het
intensiefst bezighoudt, is de vraag
wat het compromis feitelijk voor Tsje
cho-Slowakije zal betekenen. Men zou in
dit verband op enkele gunstig klinken
de formuleringen uit hetcommuniqué
kunnen wijzen. Als gunstig zou men bij
voorbeeld kunnen aanduiden de vaststel
ling dat de besluiten uit Januari en mei
van de Tsjechoslowaakse partij de li
beral isatiebes! uiten onverminderd blij
ven gelden. Verder ook de mededeling
dat de vreemde troepen die zich .tijde
lijk op het territoir van Tsjecho-Slowa
kye bevinden' zich niet met de Interne
aangelegenheden van net land zullen be
moeien. Maar dat is dan ook alles. Bo
vendien, hoe zal de praktyk zijn? En
voorts: wat is wel afgesproken of
liever: gedicteerd en staat niet ln het
communiqué? Opvallend ls ook dat in
het communiqué geen datum wordt ge
noemd voor de terugtrekking van de
vreemde troepen. Dat terugtrekken ge
beurt pas als de toestand weer normaal
is. Wat is .normaal'? Opvallend is ver
der de mededeling dat Praag effectieve
maatregelen in het vooruitzicht stelt om
de vriendschappelijke betrekkingen met
Rusland en de andere communistische
landen te garanderen. Wat zullen die
'maatregelen inhouden? Uitsluitend pers-
censuur?
Het is alles weinig hoopvol. Er ls eigen-
lyk voor Tsjecho-Slowakije maar één
conclusie mogelijk: voor dit land bete
kent het compromis van Moskou een
moeilijk grijpbaar en heel mager resul
taat. Dit land gaat moeilijke en bittere
tijden tegemoet en blijft in de greep van
Moskou.
VLISSINGEN ,Deze kazerne
wordt gebouwd voor het leven',
zegt kapitein ter zee J. W. van de
Graaf, commandant maritieme
middelen Missingen over de in
aanbouw zijnde marinekazerne in
Missingen. Dat betekent, dat de
kazerne behalve stevig ook mo
dern wordt gebouwd.
Volgens de heer Van de Graaf is het
ln deze tyd niet meer verantwoord de
militairen op logementsschepen te la
ten verblijven. Daarvoor zijn meerde
re redenen: het onderhoud van de
hoogbejaarde wachtschepen wordt
veel te pryzlg en het comfort aan
boord voldoet niet de beste wil van
de wereld lang niet meer aan de eisen
van onze tyd.
Het comfort in de nieuwe kazerne
wordt zoveel mogeiyk aangepast aan
de toekomst. De manschappenkamers
zyn voor marinebegrippen betrekke
lijk klein gehouden: niet meer dan
16 man per kamer. In iedere kamer
komt plaats voor een eenvoudig zitje.
Alle onderdelen van de kazerne krij
gen een eigen gebouw, alle gebouwen
worden omgeven door vriendelijk
groen. Indrukwekkend is het bouw
werk voor voeding en ontspanning
der maschappen.
een balie aan de militairen uitgerekt.
De manschappen hebben daartoe
eerst een plate ln ontvangst geno
men en lopen als ze het voedsel ont
vangen hebben naar een tafel.
Normaal zal de kombuis werken voor
ongeveer driehonderd man, maar de
capaciteit is voldoende om het dubbe
le aantal te voeden. By de kombuis
bevinden zich grote koelcellen voor
de opslag van aan bederf onderhevig
voedsel.
3oven de kookruimte en boven de
(Zie slot pag. 4 kol. 5)
Cafetaria
Het ls de centraal op het terrein ge
legen cafetaria met kombuis, zoals
men de keuken in marinekringen
noemt. De kombuis is een kookzaal,
waar volledig met aardgas wordt ge
werkt. Er is rekening gehouden met
het eventueel uitvallen van aardgas,
m dat geval kan onmiddellijk op olie
worden overgeschakeld. Het eten. dat
m de kombuis is bereid, wordt aan
VLISSINGEN Een maquette
van het kazernecomplex. Van
links naar rechts: het ziekenboeg-
je, het memschappengebouw, de
cafetaria met kombuishet ver
zamelgebouw waarin onder ande
re de garages en het gebouw
voor officieren en onderofficie
ren. De schuilkelder ligt onder
het grote middenplein.
(Foto PZC)
LUCHTMACHT BRACHT
REDDING VOOR ZIEKE
BABY OP TERSCHELLING
LEEOVARDEN (ANP) De
luchtmacht heeft dinsdag redding
gebracht voor een zieke baby van
vier maanden, Annemarie Nagel
uit Alkmaar. Het kindje werd met
een darminstulping per helikop
ter van Terschelling naar Leeu
warden gevlogen, waar het on
verwijld werd geopereerd,
's Avonds maakte de baby het
naar omstandigheden voortreffe
lijk.
Met haar ouders was Annemarie
Nagel met vakantie op Terschel
ling. Toen de baby ziek bleek,
constateerde een arts, dat over
brenging naar een ziekenhuis
noodzakelijk was voor het onder
gaan van een operatie. Sergeant
H. van Bolderen van de vliegbasis
Ypenburg was met een helikop
ter. een Alouette, op het eiland
gestationeerd voor eventuele red-
dingshulp. Hij vloog het patiën
tje naar het Sint-Bonifatiuszie-
kenhuis in Leeuwarden.