LUDVIK SVOBODA PLEIT IN KREMLIN
Cisar ontsnapt
uit Russische
internering
Wel of geen hoogbouw in Domburg.....?
Achter vriendelijk welkom schuilt harde houding
Golf van arrestaties verwacht
PROTEST TEGEN BELOODSEN
OOSTEUROPESE SCHEPEN
IN PRAAG IS MEN BANG
VOOR EEN TWEEDE MÜNCHEN
Vandaag
in de
krant...
Inbraken
Synode
Tsjecho-Slowakije
Reijbroeck
lie dreigende
stille
VEILIGHEIDS
RAAD BIJEEN
N1EUWB0UWPLAN NV BADMOTEL THANS GEWIJZIGD
PARKEERPLAATS
NOG ONDERWERP
VAN DISCUSSIE
Held
21 le jaargang no. 199
V t Af
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 24 augustus 1968
VARA-BIVAK
IN MIDDELBURC
Pagina 2
iurwuii 1/llHlftfwi, W.iotr».. i8 60. Ml 81 «4
MOSKOU, PRAAG (AP, AFP, RTR) De Tsjechoslowaakse
president Ludvik Svoboda is vrijdag naar Moskou gereisd, waar
hij thans besprekingen voert met de Russische leiders in het
Kremlin. Terwijl Svoboda pleit voor Tsjecho-Slowakije en zijn lei
ders heeft de voorzitter van de Tsjechische Nationale Raad en lid
van het partijpresidium, dr Cestmir Cisar, zijn landgenoten een
hart onder de riem gestoken door uit Russische gevangenschap te
vluchten. Dr Cisar maakte zijn vlucht via een geheime zender be
kend en riep tevens de Tsjechische Nationale Raad, het regionale
Tsjechische parlement voor een vergadering bijeen.
Intussen wijst in Moskou alles
er op dat de besprekingen in
het Kremlin moeilijkheden heb
ben opgeleverd. Het Russische
persbureau Tass meldde dat de
onderhandelingen vandaag zou
den worden voortgezet en dat
president Svoboda vrijdag
avond niet naar Praag zou te
rugkeren. De president had dit
bij zyn vertrek in een radiorede
beloofd waarbij hij had toege
zegd verslag te zullen uitbren
gen aan het volk.
In de korde verklaring van Tass
werd niet gezegd wat de onderwer
pen waren, die besproken werden.
Maar men neemt aan dat de onder
handelingen vooral gingen over de
vorming van een nieuw bewind in
Praag.
munisiisehe partij, Alexander Dub-
«k en de eerste minister Oldrich
Cernik die beiden door de Russi
sche troepen werden gearresteerd
an in Moskou zouden zijn.
Esd communistische verslaggever zei
dat de aanwezigheid van de beide
Tsjechoslowaakse leiders in Moskou
,zeer waarschijnlijk was' en voegde
daar aan toe: .sommige Russische
journalisten geloven dat Dubcek en
Cernik in Moskou zijn'. Hij zei echter
dat hij geen verdere inlichtingen had.
Een woordvoerder voor het Russi
sche ministerie van buitenlandse za
ken zei, toen men hem vroeg of er
met deze geruchten was: .nee, tot
enige officiële verklaring In verband
dusverre zijn hier geen Inlichtingen
over'. De Russische nieuwsmedia
hebben niet gezegd waar Dubcek
en Cernik zich bevinden.
Staatsman
In een verklaring van Tass later op
de dag werd Svoboda geprezen als
een .uitzonderlijk staatsman'.
Tegelijkertijd viel Tass het geheime
Tsjechoslowaakse partijcongres aan,
dat donderdag plaatsvond en waar
Gustav Husak deel uitmaakt, die lid
is van de delegatie van president
Svoboda in Moskou.
Tass zei dat Svoboda een .voorname
gast' was en dat het Russische volk
hem goed kende als een .militaire lei
der. die een belangrjjke bydrage
(Zie slot pag. 3 kol. 6)
MOSKOU President Ludvik
Svoboda van Tsjeclio-Slowakije
icuift, staande in een open auto,
naar de mensen aan de kant, bij
zijn aamkomst hier. De andere
autoriteiten in de wagen zijn de
Russische premier Kosygin par
tijsecretaris Brezjnev en de Rus
sische president Podgomy.
Deze foto, genomen in Praag doet
de ronde als pamflet. Een jonge
man wordt gewond weggedragen
LANDSMEER (ANP) Het bestuurtenlandse zaken geprotesteerd tegen het
van de vereniging De Nederlandse Loods beloodsen van schepen der landen, die
heeft in telegrammen aan de minister hebben deelgenomen aan de Inval
van defensie, de directeur-generaal van Tsjecho-Slowakye.
het loodswezen en de minister van bul-1
GEHEIME ZENDERS WAARSCHUWEN VOOR
ACTIES VAN COLLABORATEURS
ZEEUWSE politiemannen waren
zeer succesvol: zowel inbraken in
Axel als In Haamstede werden
volledig opgelost (pag. 2).
DE GEREFORMEERDE Interna
tionale in Lunteren heeft geen
veroordeling van de apartheid
icht. De Zuïdafrikaanse
NA DE eerste militaire ronde in
het Tsjechische drama is vrijdag
devtrijd losgebarsten op het poli
tieke vlak: president Svoboda on
derhandelt in het hol van de
leeuw, het Kremlin. Verder nieuws
over Tsjecho-Slowakije op pag. 4.
REIJBROECK was de winnaar
van de tweede rit van Parijs-
üixemburg. Jo de Roo hand
haafde zich op gunstige plaats
(Pag. 6).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 4.
Zeeuws nieuws: pagina's 2
en 5.
Financieel nieuwspagina 9.
Sport: pagina 6.
Radio en tv: pagina 7.
zaterdagnummer
Pag. li:
Expositie Jantje de prentenknlp-
Por in De Schotse huizen te Vee-
re; Zeeuws Prentenboek versche
lf h letterkundige kroniek door
hans Warren.
IJ:
'agma voor de vrouw: de Parij-
wintermode, een wirwar vc»i
<J*ode)l\jnen.
pao. 15:
oranten als dagboek van een bij-
OBlse historieStemman uit de
herken en centrum of kerk in een
Nieuwe wijk.
bridge, hengelen, a]$-
portret van de bekende
Bobby Charlton van
United; puzzel en
O'!
ftantlij)i
wacht. Donderdag sprak de atleet
een menigte toe en vroeg hij Rus
sische soldaten naar huis terug te
keren.
Zenders
PRAAG (AFP, RTR, DPA) Terwijl president Svoboda van
Tsjecho-Slowakije in Moskou onderhandelingen voert over de mo
gelijkheid van een oplossing van het geschil met de vijf .ortho
doxe' landen van het Warschaupact en de bevolking in geheel
Tsjecho-Slowakije in het middaguur uit protest tegen de bezetting
een uur het werk neerlegde, verwachtte men in het onder de voet
gelopen land dat de invaller de komende nacht een golf arresta
ties zou verrichten.
Geheime radiozenders, die zeg
gen de stem van het vrije Tsje
cho-Slowakije te vertegenwoor
digen, waarschuwden dat men
op zijn hoede moet zijn. Lijsten
met kentekens van auto's wer
den doorgegeven, die zouden
worden gebruikt door .collabo
rateurs' om de razzia's uit te
voeren. Ook deden de radiosta
tions voortdurend oproepen om
een uit Polen komende trein te
gen te houden die stoorzenders
voor de Russen zou vervoeren
en apparatuur waarmee de
Russen een eigen omroep zou
den willen verzorgen. .Houdt
de trein tegen', zo werd omge
roepen. Later werd gemeld dat
de trein zou zijn gestrand.
Andere vrije zenders vragen Tsje
chen die zich in het buitenland be
vinden daar veilig te blijven en aan
Over het gehele land stelden de be
zetters pogingen in het werk de ze-
heime zenders od te sporen en uit"te
schakelen. Tussen 17.00 en 18.00 uur
vrijdagavond ging zender na zender
de luc-ht uit. Slechts enkele omroe
pers lieten hun, doorgaans zwakke
stem nog horen. Men verwachtte
echter dat de radiostations weer i
de lucht zouden komen omdat zij zie
(Zie slot pag. 4 kol. 2)
,0k uit de gang van zaken
rond de nieuwsvoorziening
l/l'l-fcvi&l over Tsjecho-Slowakije is
biPX- de tragiek van dit land af to
leiden. Aanvankelijk was er
ppd sprake van een uitgebreide
nleuwsstroom, gevoed uit aller
lei bronnen. Radio en televisie van Tsje
cho-Slowakije waren ln dit opzicht de
eerste dagen van onschatbare waarde:
er opereerden daarginds journalisten,
die het nieuws zelfstandig verzamelden
en zich niet lieten hinderen door enige
censurerende instantie. Daarnaast was
er sprake van verkeer per telefoon en
per telex met Tsjechische bedrijven en
particulieren en zij aarzelden evenmin
om hun indrukken weer te geven. Ver
volgens waren er contacten met buiten
landse ambassades, van waaruit ook in
lichtingen werden verkregen. Verder
kreeg men verhalen uit de eerste hand
van buitenlandse reizigers, die uit Tsje
cho-Slowakije terugkeerden, dikwijls
voorzien van film- en fotomateriaal.
Tenslotte waren er contacten aan de
grenzen, waar tientallen journalisten en
filmmensen uit het westen zijn samen
gekomen. Uit al die bronnen viel een
vrij compleet beeld samen te stellen van
de gebeurtenissen ln het land, terwijl
nochtans de grenzen hermetisch geslo
ten waren voor binnenkomend verkeer.
Maar de nleuwsstroom begint te min
deren, de wurgende gTeep van de
bezetting wordt merkbaar. De ra
diostations moeten in het verborgene
werken, ze verhulzen van de ene plaats
naar de andere en hun aantal slinkt. Te
lefoon- en telexcentrales zijn ln handen
gekomen van de bezettende macht.
•aardoor een vrije uitwisseling van be
richten met particu
lieren daarginds niet
meer mogelijk is. De
buitenlandse
reizigers zijn uit het
land verdwenen en
daarmee ls eveneens een nieuwsbron op
gedroogd. Zo dreigt langzamerhand
Tsjecho-Slowakye te worden opgenomen
Ln de grote stilte, een stilte die slecht*
zal worden verbroken als het de bezet
ter behaagt. Daarmee ls echter het sys
teem opnieuw aangeklaagd, het sys
teem van de angst: de werkelijkheid
mag niet naar bulten komen. Maar
daardoor ook komt de verlegenheid van
de Russische politici nog weer scherper
tr voren.
De bezetters zitten ten aanzien van da
nieuwsvoorziening ln een lastig par
ket. Want wanneer te eniger t|jd
de grens van Tsjecho-Slowakye weer
zal opengaan dat zal onvermijdelijk
ieens gebeuren dan zal op hetzelfde
j moment de waarheid over deze dagen
in het westen bekend worden. De be
zetters kunnen immers niet een heel
volk ln de gevangenis brengen, ze kun
nen bezoeken van buitenlanders niet zo
danig reguleren, dat er geen contacten
mogelijk zullen zyn tussen deze buiten
landers en de Tsjechen. Bovendien zijn
de gebeurtènissen van de laatste maan
den in dit land door tientallen westerse
journalisten ter plaatse gevolgd en zij
hebben daarby reeksen van goede con
tacten met allerlei Tsjechen en Slowa-
ken opgebouwd. De bezetter kan niet al
deze contactmensen achter slot en gren
del zetten. De houding van dit volk
wrjst er bovendien op. dat er van een
algemeen verzet sprake ls, het gaat
hier niet om een minderheid, maar om
een volk als geheel. En daarom: de
nieuwsvoorziening moge dan op dit
ogenblik minder worden, het is slechts
een tydelijk verschijnsel. Te eniger tijd
zal de werkelijkheid van deze en ko
mende dagen bekend worden. De Rus
sische leiders weten dat: deze weten
schap is een deel van hun verlegenheid.
Tsjechoslowaakse schepen ging de
oproep uit geen havens binnen te va
ren van landen die troepen naar
Praag hebben gezonden. Ben specia
le oproep werd gericht tot de atleet
Zatopek. Hem werd geadviseerd zijn
hu:s te myden daar hem arrestatie
NEW YORK (Reuter) De Veilig
heidsraad is vrydagavond kort na
half twaalf byeen gekomen om zich
verder over de crisis in Tsjecho-Slo
wakye te beraden.
De Tsjechoslowaakse vice-premler
Ota Sik heeft de Veiligheidsraad er
vrijdagavond van ln kennis gesteld
dat minister van buitenlandse zaken
dr Jiri Hajek gemachtigd ls zyn land
ln de Verenigde Naties te vertegen
woordigen. Minister Hajek was eer
der op de avond in New York aange
komen.
De rai
zonder beslissing uiteen.
DOMBURG De gemeente
raad van Domburg staat voor
een beslissing die bepalend is
voor de toekomst van deze bad
plaats. Dat gebeurt wanneer ja
of nee wordt gezegd tegen het
grootse plan van de NV Badho
tel Domburg. Het plan (raming
kosten: vijftien miljoen) voor
ziet in de uitbreiding van de
toeristische verblijfsaccommo-
datie en wel zodanig dat Dom
burg er meer allure door krijgt.
B en w hebben gevraagd om
donderdag een principebesluit
te nemen of men al of niet wil
dat Domburg, hoogbouw gaat
plegen'.
Tegen de aanvankelyke plannen be
stonden verschiUende bezwaren. Mten
vond de bouw te hoog, te massaal en
het geheel deed nogal te stedelijk
aan. De overgang zou daardoor een
beetje te abrupt worden voor Dom
burg. Aan deze bezwaren is, zo meent
president-conunissarls D. F. P. Hoe
gen van de NV Badhotel tegemoet
gekomen. Architect Ir Geistdorfer
in zijn totaliteit lager. De toren
flat in het hart van het plan is
van een hoogte van 54 meter terug
gebracht tot 47 meter. Bovenin komt
een restaurant dat een uniek uit
zicht zal bieden op het Waloherse
land en de zee. Ook Is er congres
ruimte in voorzien.
Het plan voorziet verder in de bouw
van 250 drie- en vierkamerflats, ge
deeltelijk onder te brengen ln het
torenflat maar voor de rest uit tQ
.smeren over het terrein, waar nu
het badhotel staat met bijgebouwen.
Het Badhotel is vanwege de ouder
dom en niet meer aan de eisen van
deze tijd aangej
doemd te verdwij
ken waarin de flats komen geven
een minder massale indruk omdat
ze een ander grondplan hebben ge
kregen. Ook de grootte varieert. De
bouwblokken die zodanig worden ge
groepeerd dat de bestaande beplan
ting behouden blijft, krygen een
hoogte die varieert van twee tot
acht hoge bouwlagen. De bouw loopt
zowel naar de Noordweg als naar de
kant van het dorp af. Ook de si
tuatie aan de Badstraat is aanmer-
keiyk verbeterd. Niet alleen doordat
de hoogte enigszins is teruggebracht
maar ook vanwege het feit, dat de
bouwblokken nu een stuk van de
Badstraat af zijn gesitueerd.
Als gevolg van deze wyzigingen is
zyn stedebouwkundige en b en w tot
de slotsom gekomen dat het plan in
de nieuwe vorm wel aanvaardbaar
ls. Wel heeft inen nog bedonldngen
tegen de gedachte parkeerruimte. De
stedebouwkundige neemt als maat
staf dat er per flat anderhalve par-
keerplaats moet komen, voor het
hotelgedeelte één parkeerplaats per
kamer en voor het restaurant een
parkeerplaats per vier zitplaatsen.
De NV Badhotel vindt deze maatstaf
nogal overtrokken omdat het voor-
namelyk om dezelfde mensen gaat
die zowel het hotel als het restaurant
bezoeken en de flats bewonen. Men
beschikt echter over voldoende ruim
te.
Wel is het alternatief dat dan de op
het zeven hectare grote terrein van
het Badhotel gelegen midgetgolfbaan
tennisbaan en trampolines zouden
moeten worden opgeofferd... De NV
heeft elders in het plan al een aan
zienlijke parkeergelegenheid gescha
pen. Dat was volgens de bovenom
schreven berekening echter niet
doende.
Het college van b en w zegt over
het plan beslist niet a prion afwij
zend staat tegen hoogbouw in du
kem Domburg. Als men niet voor
hoogbouw zou voelen betekent dit
dat er voor laagbouw in zu.delyke
richting moet worden gezocht. In
dat geval zal het creëren van ver-
blijfsaccommodatie ten koste moeten
gaan van land- en tuinbouwgronden.
De heer Hoegen: Als men nee zegt
tegen het plan verspeelt men alle
kansen voor een grote toekomst. Het
plan voorziet in een moderne outil
lage van een behoorlijke standing,
geschikt voor een publiek dat Dom
burg graag heeft. Het complex zal
worden verrykt met een kinderbad,
zwembad en sauna. Ook komt er een
wasserette en mogelijk ook een kap
per. Maar er komt geen winkelgale-
ry, want we willen de middenstand
rn concurrentie aandoen', aldus
heer Hoegen.
De grote vraag op dit moment: wat
speelt zich in Moskou af? Hoe
zwaar zal de druk zyn op Svoboda
en welke houding neemt de Tsjecho
slowaakse president aan tegenover het
Kremlin? Svoboda's verdiensten als le
gercommandant in de tweede wereld
oorlog z|Jn zo groot dat de Russen hem
destijds benoemden tot .held van de
Sowjet-Unie'. Zal hij in die kwaliteit
naar zijn land terugkeren, dat wil zeg
gen als iemand die vooral de belasgen
de Sowjet-Unle dient? Of zal hij ln
Praag aankomen als een ongebroken
man, een politicus die geen handbreed
van zijn koers is afgeweken? Als dat
het geval zou zijn, zou hy als .held van
Tsjecho-Slowakye' kunnen worden aan
geduid. of zelfs als .held van de vryheld'.
Maar men zal er rekening mee moeten
houden, dat de president niet in termen
van .alles' of .niets' kan redeneren, zijn
missie kan geen zwart-wit-uitslag heb
ben. Hij moet vooral pogen net beste
voor zijn land te bereiken, dat wil in da
huidige omstandigheden zeggen: een
compromis. Hij zelf zal daarby moeten
uitmaken hoever hy kan gaan zonder
dat hy zijn volk aan de bezetter uitle
vert. Svoboda moet wel in deze uren
een eenzaam man zijn: hy torst een last
die in de geschiedenis van landen en
volkeren slechts enkelen op de schou
ders wordt gelegd. Een Amerikaans po
liticus in de negentiende eeuw heeft
eens over zulk een moment gezegd:
,Het was alsof ik in een geopend graf
keekEen macabere beeldspraak,
maar wel duideiyk: zy duidt de dodelijke
verlatenheid van een mens in zulk een
situatie aan. Ook Svoboda moet onder
handelen, staande aan de rand van een
graf, namelijk dat van de zelfstandig
heid van zijn volk. Welk een moed en
welk een wijsheid worden van deze man
gevergd.
De Tsjechoslowaakse nota aan het
Poolse ministerie van buitenlandse za
ken, waarin geprotesteerd wordt tegen
de .onwettige bezetting* van het land
is naar de Tsjechoslowaakse ambassade
teruggezonden, dit betekent gemeen
lijk dat de oota verworpen ia.