PARTIJLEIDERS IN PRAAG STELLEN
RUSSISCHE BEZETTERS ULTIMATUM
Verzet
neemt
toe
Congres (bueenmkmen) dreigt
met algemene staking
Nieuwe sociale werkplaats in
Hulst eind dit jaar gereed
Pavlovsky eist anti-Dubcekregering
Dubcek
is dood'
Vandaag
in de
krant...
OUDE GEBOUW
IN 10 JAAR
TE KLEIN
Tuinbouw
Ontzag en
bewondering
2l ie Jaargang no. 198
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VL1SSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
0 Buraaini Vllulng*». W.Htnut 58-80 tal SIM (boo red IS08 ad* *847/1041). Mldd.lbur», Mukl 81, M. 7881 <kf red. 2078/8188, adv 2178). Gom, Greta MarHtl.
•alateea 4487 Zlaalkm red tal 1148 .dm tal 2094 Ad. arUt 15 rent oa. mm Minimum on ad» 1 8.21 Intaa. mad 21* a tarM KI.In. ad» (max. 8 reaal.) 18 rent o» -
f 1,04 rm «aak. 11,90 pat kwartaal, tnuiea pat treat 14,29 aar Kwartaal Loire nummara 25 «ant
- - - - (b»» red. 7851, ad». 8213). Ooatbur», tal. 2195 rarnautao. Nicuw.tr. 22.
1,75) .Brieven bureau d. blad' 50 cant maar. Giro 159100 PZC. Mlddalbure
Vrijdag 23 augustus 1968
Nikkel naast
zilver vandaag
Pagina 10
Twee dramatische beelden uit Praag: Een Russische tank, getrof
fen door een molotov-cocktail, staat in brand voor het gebouw van
Radio-Praag en een groep demonstranten meest jongeren is gedoopt in het bloed van een slachtoffer, een vrouw die werd
marcheert door de straten van de stad, zwaaiend met een vlag die gedood door een Russische tank.
PRAAG (REUTER, AFP,
DPA) De Russen en hun vier
bondgenoten hebben donderdag
hun greep op Tsjecho-Slowa-
kije, dat zij woensdag binnen
vielen, verstevigd. In de Tsje-
choslowaakse hoofdstad Praag
schoten Russische soldaten sal
vo's machinegeweervuur af om
duizenden Tsjechoslowaken te
verspreiden, die hen tratten.
De bezetters hebben bovendien
met hardere maatregelen ge
dreigd om het toenemend ver
zet in de kiem te smoren. Ook
in andere steden laait het ver
zet op.
Het Russische persbureau Tass heeft
gisteren bekendgemaakt, dat pro-
Dubceck-demonstranten in Praag 4
Russische gepantserde voertuigen in
brand hebben gestoken. Tevoren had
den deze wagens enkele gebouwen in
brand gezet In Bratislava werd gis
teren eveneens gevochten. Daar zou
den tot dusver vier doden zijn geval
len. In Kosice zouden naast enkele
burgers ook twee Russische soldaten
zijn gesneuveld bij een treffen met
(Zie slot pag. 3 kol. 7)
Onder invloed
OPVALLEND was weer het aan
tal verkeersdeelnemers, die we-
Ïcns rijden onder invloed voor de
Hddelburgse poliliereehter moes
ten verschijnen (pag. 2).
School-actie
DE ACTIE van Goese scholieren
voor morele steun aan de jeugd
van Tsjecho-Slowalcije is overge
nomen door de Nederlandse
Schoolpers Unie (pag. t).
Jan Janssen
JAN JANSSEN liet zich verras
sen in de etapperace Parijs-Lux
emburg (23 minuten achterstand).
Jo de Itoo echter niet (pag. 4).
Tsjecho-Slowakije
Nieuws ovr Tsjecho-Slowa
kije op pagina's 3, 9 en 10.
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3, 7, 9
en 11.
Zeeuws nieuwspagina's 2, 4
en 5.
Financieel nieuwspagina 13.
Sport: pagina 4.
Radio en tv: pagina 11.
PRAAG (AP, RTR, AFP) Drie leden
van het centrale comité van de Tsjchoslo-
waakse communistische partij zijn donderdag
naar voren gekomen als de leiders van een
mogelijke pro-Russische fractie in het comité.
Het zijn presidium-leden Vasil Bilak, de lei
der van de Slowaakse partij en Drahomir Kol
der en partijsecretaris Alois Indra.
Zij hebben een bijeenkomst met Russische of
ficieren bijgewoond in een hotel in Praag dat
aan de partij toebehoort en er zijn sterke aan
wijzingen dat het verzoek om interventie dat
leidde tot de bezetting van Tsjecho-Slowakije
van deze drie is uitgegaan.
Het pro-liberale radiostation radio-Praag
heeft donderdag melding gemaakt van een
ultimatum dat het partijcongres gesteld zou
hebben ten aanzien van de vrijlating der libe
rale leiders en de terugtrekking der buiten
landse troepen. Als niet binnen 24 uur aan
deze wordt toegegeven wordt vandaag om
12.00 uur een algemene staking voor heel
Tsjecho-Slowakije afgekondigd.
senteerden als de voorlopige lei-
In ochtenduitzendingen van
Radio Praag werden donderdag
zeven leden van het centrale
comité (dat 110 leden telt) ge
noemd als collaborateurs met
de bezetters, maar latere uit
zendingen van de clandestiene
radio die op de hand van de li
beralen is noemden slechts Bi-
lak, Indra en Kolder.
Terwijl deze drie zich dus pre-
ders van de partij, gesteund
door ongeveer 200.000 militai
ren van de interveniërende
bondgenoten, organiseerden li
berale partijleiders een buiten
gewoon partijcongres en kozen
daar een nieuw presidium, waar
ook de leiders die nu door de
bezetters gevangen worden ge
houden, deel van uitmaken.
Het nieuwe presidium bestaat uit
Alexander Dubeck, partijleider Josef
Smrkovskl, voorzitter van het parle
ment, Josef Spacek, Cestimir Clsar,
Marie Svermovc, Jan Krejei, Martin
Vaculic, Zdenek Hezzlar en Edouard
Goldstuecker.
Dubcek, Smrkovski, Sisar en Spacek
worden door de Russen gevangen ge
houden. Hezzlar is hoofd van de Tsje-
choslowaakse radio en Goldstuecker
voorzitter van de schrijversvereni
ging. Waar het partijcongres werd
gehouden is niet bekend gemaakt.
Het station meldde nog dat Slowaak
se gedelegeerde onder leiding van
Gustav Husak zijn gearresteerd toen
zij zich naar de bijeenkomst van het
congres wilden begeven. Premier Ol-
is volgens het radiosta-
1 Cernik i
(Zie slot pag. 9 kol. 1
Alois Indra (links) en Vasil Bilak (rechts) hebben een grote rol ge
speeld bij de invasie van Tsjecho-Slowakije door Russische troepen. Dit
blijkt uit het verslag dat de vrije Radio Praag heeft uitgezonden over
de laatste vergadering van Dubcek met zijn medewerkers in Praag.
Volgens het radioverslag hadden presidiumledon Indra en Rolder een
rapport ingediend over de interne situatie in het land en wilden zij
daarvoor de goedkeuring van het presidium. Bilak steunde hen, maar
de rest van het presidium verwierp het rapport omdat men van mening
was dat het was opgesteld in de geest van de brief van Warschau,
waarin een einde van de liberalisering werd geëist.
Gedurende het verhitte debat ging premier Cernik naar de telefoon om
minister van defensie Martin Dzur op te bellen. Dzur vertelde hem toen
dat Russische en andere troepen van het Warschaupact waren begon
nen de Tsjechoslowaakse grens over te steken.
Dubcek gaf uiting aan zjjn verbaasdheid en de andere leden van het
presidium waren geschokt, aldus het radiobericht.
Slechts Bilak, Indra en Kolder lieten geen verrassing blijken.
,Hoe kunnen ze me dit aandoen, ik, die mijn gehele leven heb gewijd
aan de samenwerking met de Sowjet-Unie. Dit is mijn diepe persoon
lijke tragedie', zo zou Dubcek volgens het radiobericht gezegd hebben.
De radio deelde mee dat zij dit verslag gekregen had van een lid van
het presidium die de vergadering had bijgewoond, maar er werd niet
meegedeeld wie dat geweest was.
HULST Rond 1 december,
maar als het kan nog wat eer
der, wordt in Hulst een nieuwe
werkplaats voor minder validen
in gebruik genomen. Voor het
stadje van Reinaert de Vos is
dat de tweede keer in tien jaar.
In 1958 verichtte de toenmalige
staatssecretaris Roolvink de
opening van de huidige sociale
werkplaats aan het Oranjebol-
werk. Dat inmiddels veel te
klein geworden gebouw
krijgt nu een waardige opvol
ger in een gebouwencomplex op
het Hulster industrieterrein.
Men koestert in Hulst de stiUe
hoop, dat de inmiddels minister
voor sociale zaken geworden
staatssecretaris van toen ook nu
weer bereid zal zjjn de nieuwe
werkplaats te openen, liet. ge
bouw ls dat wel waard: berekend
op 150 mensen beslaat het een op
pervlakte van 4000 m2. Onder
één dak komen er werkplaatsen,
magazijnen, kantines, kantoor
ruimten. Om het gebouw heen ligt
nog eens 7000 m2 grond om even
tueel in de toekomst noodzakelij
ke uitbreidingen niet bij voorbaat
onmogelijk te maken.
Voor de meer nabije toekomst heeft
werkplaats-directeur L. J. Ranime-
loo echter heel andere plannen met
althans een deel van die overtollige
grond. Hij wil er als verlengstuk
van de werkplaats een tuinbouwpro-
ject realiseren. .Ik weet nog niet he
lemaal wat het wordt: groenten,
bloemen of beiden'. Het is in ieder
geval de bedoeling, dat de groente
en/of bloemenkweck gewoon zakel(jli
wordt opgezet. ,YVat we produceren,
gaat naar de veiling', aldus de lieer
Rammeloo.
Overigens is het niet de bedoeling,
dat het tuinbouwproject straks ten
koste zal gaan van andere activitei
ten. Die .andere activiteiten' liggen
voor de werkplaats in Hulst vrijwel
allemaal in het industriële vlak. Er
worden grote aantallen schrijfmachi
nes gemonteerd, er worden Ln op
dracht van een groot Nederlands be
drijf deuren vervaardigd en er komt
een bepaald keukengereedschap van
daan.
In andere afdelingen wordt cartonna-
gewerk verricht, worden t.l.-balken
gemonteerd of wordt inpakwerk ge
daan. Stoelenmatt.ers z(|n er ook.
Maar in Hulst zijn dat er slechts 2
van de ln totaal 135 mannen en vrou
wen die in de werkplaats werken.
De werkplaats in Hulst kwam er in
dertijd als een gemeenschappelijk ini
tiatief van alle gemeenten in het
meest oostelyk deel van O.-Zeeuwsch-
Vlaanderen. Die gemeenten moesten
dan ook stuk voor stuk akkoord gaan
met de nieubouw op het industrieter
rein van Hulst. Dat akkoord kwam
er, evenals een gemeenschappelijke
garantieverklaring voor de bouwkos
ten: in totaal bjjna een miljoen.
De bouw van de nieuwe werkplaats
ls bijzonder snel gegaan dankzij een
gedeeltelijk gebruik van voorgefa-
briceerde elementen en durox-stapel-
blokken. Vorig jaar november ging
geheel opgeleverd. In het z.g. kan
toorgedeelte van het gebouw bevindt
zich ook een onderzoekkamer voor een
arts met bijbehorende kleedruimten.
Bij de grote kantine behoort een keu
ken. In een ander gedeelte van het
gebotiw bevindt zich nog een kleinere
kantine ten behoeve van een kleine
groep (16) zwakzinnigen die ook een
eigen, afzonderlijke werkplaats heb
ben.
In het gebouw bevindt zich verder
een grote werkplaats voor mannen
(met bijbehorende vestiaire, was
ruimten en toiletten) en een werk
plaats voor vrouwen. In weer een an
der gedeelte van het complex wordt
een timmermanswerkplaats ingericht
nismede een magazijn
n«>
\J 7
Radio Vrij Praag:
250.000 mém
vreemde troepen in
Tsjecho-Slowakije
PRAAG (DPA) Naar schatting
van het radiostation .Radio Vrij
Praag' zijn er ongeveer 250.000 man
vreemde troepen in Tsjecho-Slowa
kije.
Alleen in Praag al zouden meer dan
500 tanks van de vreemde troepen
zijn. Sinds donderdagmorgen komen
op de burgerluchthaven van Praag en
op het militaire vliegveld Ruzyne
vliegtuigen met extra versterkingen
voor de bezettingsmacht aan, aldus
de zender.
intzag en bewondering: d/lt
zijn de gevoelens die blij
ven domineren als men <le
indrukken van de laatste da
gen tracht te ordenen. Ontzag
en bewondering voor de waar
dige moed van het Tsjecho
slowaakse volk, waarmee het de over
weldiger tegemoet treedt. Tegenover de
botte en onintelligente taal van de ba
jonetten heeft het de rede geplaatst. De
televisiebeelden gisteravond, afkomstig
van twee gevluchte cineasten, waren ln
feite monumenten voor het Tsjechische
volk: men zag hoe de bezetters met de
geween ln de aanslag een radiostation
bezetten, terwijl ze werden begeleid door
argumenterende Jongeren. Treffender
beelden zijn wel niet mogelijk: aan de
ene kant het logge geweld, gepersonifi
eerd door zwijgende en schietende mi
litairen. die niet argumenteren maar be
velen uitvoeren, aan de andere kant de
bewogen en moedige Jongeren die geen
wapens hebben maar alleen de kracht
van de overtuiging en het argument
van de rede. Deze film gaf de barre
werkelijkheid van Praag weer en was
tevens symbolisch voor de huidige si
tuatie in Tsjecho-Slowakije. Een volk
dat zó reageert moet wel over grote
geestelijke noblesse beschikken.
Wat staat daar tegenover? Politieke
leiders ln het Kremlin dLe geen
vlerkante millimeter morele basis
hebben van waaruit ze kunnen opereren.
Men kan er niet schamper genoeg over
doen. Ziehier enkele feiten. In de veilig
heidsraad probeert de Russische afge
vaardigde een debat te ontgaan door
procedure-argumenten, daarmee alleen
maar zwakheid onthullend- In Rusland
zelf worden stoorzenders Ingeschakeld
opdat de bevolking niet langer meer zal
kunnen luisteren naar buitenlandse ra
diostations: zo onmondig wordt dat volk
door zijn leiders geacht en Ideologisch
zo labiel, dat het niet meer mag luiste
ren naar andersdenkenden. In het be
zette gebied zelf moet men langs aller
lei kronkelwegen proberen onder geest
verwanten figuren te vinden, die bereid
zijn ln de nieuwe situatie als marionet
tenregering op te treden. De enige ar
gumentatie, die de
politieke leiding van
Moskou, naar voren
brengt voor de recht
vaardiging van haar
beleid, wordt haar
bovendien met kracht uit de handen ge
slagen. In de eerste plaats ln Tsjecho-
Slowakije, waar de leiding terecht kan
stellen dat er geen sprake was van een
kapitalistisch stelsel of van een anti
communistische beweging, maar van een
land waar het communisme als systeem
functioneerde: het motief ,wlj zijn door
partijmensen uit Praag te hulp geroe
pen' blijkt daarom zo enorm voos. dat
er eigenlijk niet meer over behoeft te
worden gesproken. In de tweede plaats
is de Russische argumentatie nu ook
bulten Tsjecho-Slowakije extra krachte
loos gebleken nu over de gehele wereld
de anders zo volgzame geestverwanten
van Moskou de Invasie afkeuren, vaak
in felle bewoordingen. Ja zelfs binnen
het Warschaupact (Roemenië) wordt
deze afkeuring gehoord. Dat ls overi
gens nog een interessant nevenverschijn
sel van deze Invasie: de onfeilbaarheid
van het Kremlin wordt nu helemaal niet
meer door de communistische gelovigen
aanvaard. Nogmaals, men kan er nfët
schamper genoeg over doen: de Russi
sche leiders hebben geen millimeter om
hun politiek te kunnen rechtvaardigen.
De wereld weet en doorziet dat: niet al
leen het westen, maar ook de geestver
wanten en volgelingen van Moskou.
Pgenover dit morele niemandsland
van de Russen steekt de adeldom
van het Tsjechoslowaakse volk
meer dan gunstig af. De sympathie van
vrijwel de hele wereld gaat dan ook
naar dit land uit. Zeker, we weten wel
dat de Russen zich niets of weinig gele
gen laten liggen aan de publieke wereld
opinie. we weten ook dat hun enorme
militaire macht hun toestaat te handelen
zoals zij op dit ogenblik doen. Maar de
geest van de rede is op den langen duur
machtiger dan tanks en bajonetten. De
gebeurtenissen van deze week hebben
hoe dan ook een stempel gezet op de ge
neratie van thans, een teken dat niet
verwijderd kan worden door het uit
scheuren van blaadjes uit geschiedenis
boeken of het vervangen van pagina's
uit encyclopedieën, de methode die" men
in Rusland zo gaarne toepast als het er
om gaat het verleden te hervormen naar
de huidige partijlijn. De werkelijkheid
van vandaag dat ls: de immoraliteit
van de Russen, de moed van het Tsjechi
sche volk en de verlegenheid waarin dit
volk zijn overvallers heeft gebracht
'laat zich niet meer uit de historie ver
wijderen. Niet feitelijk, maar ook niet in
haar gevolgen, zoald de nabije toekomst
onvermijdelijk zal leren.
-
In Rio de Janeiro beschadigde een
zelfgemaakte bom de beneden ver-]
dieping van de Russische ambassade.]
Exterieur sociale werkplaats Hulst
/Foto PZC)
TSJECHISCHE
ZENDAMATEUR:
EGMOND AAN ZEE (GPD) .Dub
cek is dood. Donderdagavond omstreeks
half elf is hij in de huurt van Bralislava
doodgeschoten. Alle zendamateurs in het
vrije westen, die dit horen: geef dit be
richt door'.
Afgelopen nacht omstreeks half een ving
de heer De Vries van het café-restau
rant .De Zeeparel' in Egmond aan Zee
een verwoed zendamateur dit (ge
seinde! bericht op van een collega uit
Tsjecho-Slowakije. De heer De Vries:
.De man seinde deze mededeling enkele
keren achter elkaar en sloot vervolgens
af: wegens gevaar van ontdekking. "Het
zendnummer van mijn Tsjechische col
lega heb ik genoteerd, maar het lijkt me
veiliger om dat nummer maar voor me
zelf te houden'.
De heer De Vries ving het bericht op 14
megacycles.