LAATSTE BOLWERK
BIAFRA BEDREIGD
Ruim 20 lagere scholen in Zeeland
zijn gestart met een speelleerklas
Gesprek
over
vrede
hervat
In Prinsenbeek een
Siamese tweeling
geboren
TOESTAND
EISENHOWER
NOG STEEDS
KRITIEK
Vandaag
in de
krant...
STUDENTEN
VRAGEN
STEUN
SPAANSE VERGAT TAS
MET 35 MILLE
Na de eerste
Friese tweeling
(1953) maakt
het uitstekend
trap
Nieuwe methode van onderwijs
HET DEVIES IS:
SPELEND LEREN'
211e jaargang - no. 196
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE. GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
f <457 ZlarlkiM
A. at Kok. Akotinamvnt.prl]» f 1,04 pw «m», I
3647/164» 1^ MMdtlfcur*. Mirtt 7651 (k«« ■**- 2075/3169. M> 3373) Qm>, Qrol. M.rkt2. lal
tul. franco w fM f 14.2» pal «wartaal Loau nummara 25 cant
7533. ad. 5211) Ooalkur». lal. 2355. rarnaoun. Nlmiwatr. 22.
laren bur.au 4 blad' 30 canl maar Giro 133300 3ZC. Middelbar*
Woensdag 21 augustus '68
STEDEN ABA EN OWERRI IN TANG
JOHANNESBURG, Zuid-Afrika
Tfoee studenten ram Capetown
University, die demonstreerden
tegen het ontslag van hun neger
docent Archie Hafeje, toerden
door voorstanders van de apart
heidspolitiek met verf bekogeld-
WASHINGTON (RTR) De toe
stand van de 77-jarige oud-presr
dent van de Verenigde Staten
Dwight D. Eisenhower blijft kri
tiek. Dit is meegedeeld in een me
disch bulletin van het Walter Reed
hospitaal in Washington.
De artsen hebben verklaard, dat zij een
harttransplantatie zorgvuldig overwo
gen hebben en dat over deze mogelijk
heid met de familie van de patiënt is ge
sproken. Men was echter tot de conclu
sie gekomen dat een dergelijke ingreep
in verband met de leeftijd van (de 77-ja-
hge) Eisenhower en gezien andere me-
nische factoren niet in aanmerking
Auto-ongeluk
NOG STEEDS verkeert de rijks
politie in het ongewisse over de
ware toedracht van het auto-on
geluk maandagavond op de Zee-
landbrug waarbij twee bejaarde
echtparen op slag werden gedood,
(pagina 2
Rijnpoort
DE RIJNMONDRAAD is voor
stander van de stichting van een
havenproject Rijnpoort... (pag. 3)
Biafra
DE HULP aan Biafra wordt
voortgezet. Dit heeft het Rode
Kruis meegedeeld naar aanleiding
van berichten dat het Rode Kruis
de luchtblokkade door Nigeria
niet zou willen breken... (pag. 4)
Wereldrecord
IN SITTARD hebben lijn Keizer,
Tilly van de Made en Maria Gom-
mers een nieuw wereldrecord
3 s 800 meier dames gerealiseerd,
(pagina 6)
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 4.
Zeeuws nieuws: pagina's 2,
5,6 en 7.
Sport: pagina 6.
Financieel nieuws: pagina 11.
Radio en tv: pagina 9.
Zuid-Afrika
JOHANNESBURG (AP) De
monstrerende studenten in Zuid-
Afrika hebben er dinsdag bij de
politieke, religieuze en andere fi
guren op aangedrongen zich bij
hun toenemende protestbeweging
aan te sluiten.
De demonstraties, die al een week
duren, zijn verder gegaan dan de
kwestie van autonomie voor de
universiteit en doen de vraag rij
zen of er in Zuid-Afrika een recht
bestaat op een afwijkende mening',
aldus John Kane-Berman, presi
dent van de studentenraad van de
Witwatersrand universiteit.
Kane-Berman deelde tijdens een verga
dering van studenten in de lunchpauze
op de campus mee: .de oppositiepartij
en en andere organen moeten nu te
voorschijn komen en zich bij ons aan
sluiten....Laten de kerken verklaren
waar zij staan'.
Andere studenten zeiden dat 2000 stu
denten van Witwatersrand een petitie
ondertekend hebben waarin zij prote
steren tegen het brute optreden van de
politie.
LAGOS (AP) Eenheden van
het federale Nigeriaanse leger
sluiten -de ring om Aba en Owerri
in een poging zo snel mogelijk
twee van de drie belangrijkste ste
den in te nemen die nog in handen
der Biafranen zijn, aldus verluidde
dinsdag in betrouwbare kringen in
Lagos.
De berichten over het nieuwe offensief
kwamen nadat de Nigeriaanse regering
enkele van de onderhandelaars met Bia
fra in Addis Abeba naar de Ethiopische
hoofdstad had teruggezonden met voor-
steUen die behelsden dat de bezetting
van Biafra beperkt zou blijven en dat
Biafraanse eenheden in het Nigeriaanse
leger zouden worden opgenomen
Biafra zich overgaf.
Een derde militaire kolonne van Nigeria-
nen zou om Aba heen trekken om de
stad te omsingelen. Twee kolonnes be
vinden zich reeds elf kilometer ten zui
den van de stad die met haar 131.000
inwoners de grootste is die nog in Bia
fraanse handen is.
Verder westelijk aan het zuidelijk front
van de republiek Biafra hebben de Nige-
rianen volgens de laatste berichten het
(Zie slot pag. 3 kol. 5)
ROTTERDAM (GPD) Een slangele
ren handtas met ongeveer 35.000 gul
den aan Nederlandse en buitenlandse
bankbiljetten is gistermiddag gestolen
op een terrasje op het Stadhuisplan
in Rot Ier dam. De tas was van de Spaan
se mejuffrouw M. de S. (19) uit Barce
lona, die tijdelijk in Rotterdam ver
blijft.
Nadat zij op het terras had gezeten,
liet zij haar tas aan de stoel hangen.
Toen zij na een kwartier haar vergis
sing bemerkte en terugging, was de
tas weg.
Prof. dr H. K. A. Visser (links)
en dr D. Vervat behandelen de
Siamese tweeling, die is opgeno
men in het Sophia-kinderzieken-
BERGUM (GPD) In het gezin
van de heer Sybe de Vries en
mevrouw B. de Vries-Klompstra,
de ouders van de Friese Siame
se tweeling Folkje en Tjitske in
B er gum, leeft men zeer mee met
de geboorten van de Siamese
tweeling in Prinsenbeek. Zij her
inneren zich nog de buitengewoon
spannende dagen van eertijds,
toen Folkje en Tjitske op 8 no
vember 1953 het levenslicht aan
schouwden in Molenend. Sinds
dien is het Folkje en Tjitske heel
voorspoedig gegaan.
De moeder zegt dat dit vooral
te danken is aan het feit dat de
beide kinderen een flink geboor
tegewicht hadden. De meisjes
wogen namelijk samen 13 pond.
Folkje was toen wat zwaarder.
Momenteel is dat juist anders
om. Folkje is namelijk enkele
jaren terug lange tijd ziek ge
weest als gevolg van een hersen
schudding,' die zij heeft gehad
door een val op het ijs. Beide
meisfes zitten momenteel op de
christelijke huishoudschool in Ga
rijp, waar het hun uitstekend be
valt.
OM SCHADELIJKHEID AAN TE TONEN
WESTDUITSE VROUW WIL VOOR
RECHTZAAK C0NTERGAN INNEMEN
AKEN (DPA) Een Westduitse vrouw van veertig zal binnenkort
de rechtbank in Aken die de Contergan-zaak behandelt, aanbieden
tijdens een zwangerschap het omstreden slaapmiddel Contergan in te
nemen om te bewijzen dat het thalidomide-houdende middel misvor
mingen bij kinderen veroorzaakt. Het is mevrouw Anneliese Hardrich,
de vrouw van een metselaar. Het paar heeft behalve een misvormd
kind van zeven, twee gezonde dochters van twee en zes.
VOOR 2e KEER IN NEDERLAND
PRINSENBEEK (GPD) In Prinsenbeek is de 22-jarige mevrouw
J. van Dijk-van der Aa in haar woning maandagmiddag om tien over
een bevallen van een Siamese tweeling. De kinderen zijn met de buik
en de borst vergroeid. Na het eerste onderzoek in het diaconessen-
ziekenhuis in Breda zijn de kinderen, beide meisjes, overgebracht
naar het Rotterdams academisch ziekenhuis Sophia.
Bij de bevalling werd geassiteerd door de 48-Jarige verloskundige mejuffrouw
C. J. Brouwers uit Breda over wier werk doktoren en specialisten zich zeer lovend
hebben uitgelaten. De huisarts van de moeder had geen tweeling verwacht.
De bevalling was zeer moeilijk, maar de toestand van de moeder is thans redelijk
wel en zij hoefde niet naar een ziekenhuis te worden vervoerd. Onmiddellijk na
de bevalling werd de dokter gealarmeerd die de tweeling liet overbrengen naar
het diaconessenziekenhuis. Daar werd besloten de kinderen snel over te brengen
naar Rotterdam.
Een ambulance van de Bredase geneeskundige dienst reed binnen een half uur
naar de Brienenoordbrug waar een politie-escorte stond te wachten, dat zorgde
voor een snelle tocht naar het ziekenhuis Sophia. Daar stond een medisch team
klaar om het gevecht voor het leven van de tweeling te beginnen.
Een uitgebreid team van het kinderziekenhuis en de medische faculteit Rotter
dam zal nog zeker 48 uur nodig hebben voordat bekend zal zijn of een scheiding
van de tweeling mogelljkis.
De geneesheer-directeur van het ziekenhuis, prof. H. K. A. Visser, die tevens
hoogleraar in de kindergeneeskunde aan de medische faculteit is, deelde dit mee
tijdens een persconferentie. Mocht tot een operatie worden besloten, dan zal deze
worden uitgevoerd door dr D. Vervat, chirurgisch hoofd van de afdeling kinder-
chlrurgie van het ziekenhuis.
Het is sinds mensenheugenis de tweede keer dat er in Nederland een Siamese
tweeling werd geboren. De eerste maal was dat in 1953 ln het Friese dorpje Ber-
gum, toen daar Tjiske en Folkje de Vries ter wereld kwamen. Zij werden ge
scheiden en groeiden normaal op.
D i
Zeven doden bij
vliegtuigbotsing
in Engeland
LONDEN (AFP) Twee vliegtuigen
van de Britse luchtmacht zijn maandag
avond tegen elkaar gevlogen. De bom
menwerpers, een .Victor" en een .Can
berra' stortten brandend neer in de
buurt van Holt, in het graafschap Nor
folk. Men heeft de lijken van de 7 le
den van de bemanningen geborgen.
Hoewel de brandende wrakstukken in
bewoond gebied terechtkwamen en daar
enkele branden veroorzaakten vielen on
der de bevolking geen slachtoffers.
BREDA Mej. C. J. Brouwers
die als vroedvrouw optrad bij de
bevalling van de Siamese twee
ling bij de familie J. J. v. Dijk-
van der Aa.
MIDDELBURG Een twintig
tal christelijke lagere scholen in
Zeeland zijn dit jaar van start
gegaan met een zogenaamde
speelleerklas. Een paar scholen
waagden reeds liet. vorige
schooljaar de sprong naar deze
nieuwe vorm van onderwijs op
de lagere school.
De speelleerklas wil de grote
overgang van de kleuterklas
naar de grote school makkelij
ker maken. Die stap bleek voor
de jeugdige scholiertjes vaak
moeilijk te verwerken en het
aantal zïttenblijvers in de eerste
klas is erg groot.
De heer J. Turkstra, leraar peda
gogie aan de christelijke kweek
school te Middelburg en docent voor
de cursus .speelleerklas" aan deze
kweekschool, lichtte ons een en an
der toe.
.Een kind is in de eerste klas bijna
zeven, zes. of nog maar vijf jaar.
Er is dus een leeftijdsverschil van
anderhalf jaar. Daarmee wisselt de
rijpheid voor verschillende vakken
nogal sterk. In de eerste klas ging
men niet van het feit uit, dat som
mige kinderen al een beetje kunnen
lezen. Men ging er van uit dat zc
niet kunnen lezen en het tempo was
voor iedereen hetzelfde.
Het komt bij die speelleerklas op
drie punten aan: differentiatie,
groepswerk en totaliteitsonderwljs.
Die differentiatie houdt ln dat men
de heterogene samenstelling óók
van zo'n groep kinderen voor ogen
houdt. Tot nog toe probeerde men
in het klassikale systeem een zo
groot mogelijke homogeniteit te be
reiken en als gevolg daarvan
bleven veel kinderen al in de eer
ste klas zitten.
Punt twee is het groepswerk. Men
wil de kinderen zowel individueel
als in (klein) groepsverband laten
werken. Dat laatste om hen te leren
begrijpen dat zsj op elkaar aange
wezen zijn. Tenslotte het totaliteits
onderwljs. Dit houdt in dat men niet
elk vak zo systematisch scheidt
zoals dat tot op heden het geval
was. De onderwijzeres neemt één
thema en aan de hand daarvan
worden taal-, reken-, schrijf- en lees
oefeningen gemaakt. Alles toege
spitst op één onderwerp, zodat het
kind de dingen in zijn verband
leert zien.
De Nederlandse wet op het lager
onderwijs kent alleen maar ver
schillende vakken, die gegeven moe
ten worden volgens het rooster. In
het schoolleven ziet men alle ieer-
len dan ook geen recht op vergoe
ding van specifiek materiaal voor
een speelleerklas op basis van ar
tikel 72 van de wet op l.o.t omdat
de wet de speelleerklas nog niet
kent. De inspectie staat wel achter
ons, aldus de heer Turkstra, maar
zij ziet liever dat dit geleidelijk
wordt ingevoerd. Nu moet men dus
binnen de mogelijkheden die de wet
biedt, een speelleerklas inrichten.
Er komt een nieuwe wet, al kan
die wel even op zich laten wachten.
De vind dat Je niet moet wachten
tot die er is, maar dat je daar op
moet vooruit lopen.
Cursus
Voor die omschakeling van ,1 eer
klas" naar .speelleerklas' zal ook de
onderwijzeres moeten n*ee-omseha-
kelen. In juni 1968 is voor deze leer
krachten een cursus liegonnen. De
ze cursus gaat uit van de christe
lijke kweekschool in Middelburg en
er wordt gebruik gemaakt van de
Haag. De eventuele kinderziektes
zijn daar al verwerkt, want na een
periode met experimenten volgden
twee Jaar waarin het CPS een cur
sus in Utrecht organiseerde. .Wij
werken dan ook niet op basis van
een experiment, veel verrassingen
komen er niet meer voort, aldus
de heer Turkstra.
Kostbaar?
De kosten van een speelleerklas
liggen vrij hoog, het gaat het rijk
40 50 per kind kosten. Maar
men hoopt met deze nieuwe opzet
dat het aantal zïttenblijvers zal te
ruglopen, elke zittenblijver kost het
rijk nu 800.-. Omdat men op ver
schillend niveau begint, kunnen de
leerlingen later de achterstand in
lopen. Het is de bedoeling dat ook
in het tweede leerjaar deze opzet
wordt gevolgd: spelend leren.
Om de kloof tussen kleuterschool
en lagere school te overbruggen zal
het in een speelleerklas heel anders
toegaan dan In een tegenwoordige
eerste klas. De kinderen zitten aan
tafeltjes en stoeltjes in groepjes.
Die groepjes moeten zo gevarieerd
mogelijk zijn samengesteld met
jonge en met oudere kinderen, zo
dat ze zich aan elkaar kunnen op
trekken.
Het lesmateriaal is ook anders: men
werkt met spelletjes. Zo worden de
kinderen ongemerkt de kant van het
leren opgestuurd Er zijn puzzeltjes
met aan de keerzijde sommetjes, lot
to's en letterdozen en het zogenaam
de cuisinair materiaal: gekleurde
blokjes en balkjes, waarmee het
grut kan leren en waarmee het kan
spelen.
Het schooljaar valt voor de klein
sten in drie periodes uiteen: een
cerate en tweede periode van elk on
geveer twee maanden en een derde
periode van na de kerstvakantie tot
aan het eind van het schooljaar. In
de eerste maanden werkt men me:
speelleermateriaal, in de tweede pe-
(Zie slot pag. *1 kol. 1)
"66 lijkt op een ruimtera
ket De lancering destijds
incev*)\ was meer dan voorapoe-
dig: sneller dan het geluld
fé&z&l stoof het ding weg en heel po-
litiek Nederland zat er met
verbazing naar te kijken. Dat
was nog eens wat anders dan de ge
wone propellervliegtuigjes, waarvan de
politieke hoogvliegers ln ons land zich
gewoonlijk bedienen. Een voorspoedige
start inderdaad. Maar de eerste trap
van de raket is nu uitgewerkt, de «nel
heid aanzienlijk minder geworden, met
als gevolg dat Van Mterlo en zijn man
nen bedrijvig, zo niet nerveus, bezig zijn
om de motoren van de tweede raket op
gang te krijgen. Volgende maand moet
daartoe definitief op de startknop wor
den gedrukt, namelijk tijdens het Leldse
congres van D "66. Maar de tekenen wij
zen er op. dat de grondstations het ding
niet helemaal meer onder controle heb
ben en het ziet er dan ook niet naar
uit, dat de tweede trap met dezelfde
vaart het politieke heelal in zal schie
ten als dat met de eerste het geval was.
zal zelfs danig gemanoeuvreerd
moeten worden om te voorkomen dat de
tweede trap zomaar wat in het heelal
blijft rondcirkelen.
Twee jaar geleden was de start van
D '68 in de politieke verhoudingen
van Nederland zonder meer een
fascinerende zaak. Hier was sprake van
een groep mensen, die enkele staats
rechtelijke hervormingen centraal stel
den om daarmee het politieke bedrijf in
ons land weer gezond te maken. Het
ging daarbij met name om twee punten:
Invoering van een districtenstelsel en
voorts rechtstreekse verkiezing van de
minister-president. De D '66-ers van het
eerste uur betoogden dat inwilliging van
deze twee desiderata de band tussen
kiezer en gekozene aanzienlijk zou ver
sterken, zij zou bovendien de vorming
grotere partij-eenheden in de hand
werken. Er was nog een derde punt en
ook dat trok sterk de aandacht, name
lijk de .ontploffingstheorie' heel toe-
I passelijk bij politieke rakettenwaar
mee werd bedoeld,
dat de bestaande po
litieke partijen zich
dienden op te heffen
moesten opgaan
nieuwe, grotere
eenheden. Thans heeft twee Jaar la
ter fractievoorzitter Van Mierlo tij
dens een persconferentie verklaard, dat
de gekozen minister-president voor
D '66 .geen halszaak' Is. De party vindt
een gekozen premier weliswaar nog al
tijd de beste oplossing, maar er ls nooit
gezegd dat ,wij met niemand willen pra
ten die niet ook een gekozen premier
wil', zo zei hij. Feitelijk zal dat wel
kloppen, maar dat neemt niet weg dat
juist die gekozen minister-president
met grote letters was geschreven in het
wapperende vaandel, waarachter heel
wat kiezers zich met vreugde opstelden:
eindelijk eens wat nieuws, vonden ze.
Nu blijkt het compromis ook D '66 te
zijn binnengeslopen: de onvermydelijka
weg van alle (politieke) vlees...
De twee voornaamste ideeën van D '66
(gekozen minister-president en dis
trictenstelsel) kunnen eigenlijk
maar op twee manleren worden verwe
zenlijkt. Eerste methode: de partij moet
een meerderheid ln de kamer verwer
ven. Tweede methode: zij moet een coa
litie aangaan of een stembusakkoord
met een grotere groepering, die bereid
is belde punten in haar programma over
te nemen. De eerste methode is zonder
meer uitgesloten: het ziet er niet naar
uit, dat D '66 ooit een meerderheids
partij zal worden. De tweede methode
dus In de huidige verhoudingen is daar
evenmin aan te denken. Maar daarmee
is tevens de gevaarlijke situatie voor
D '66 op dit ogenblik aangeduid, zy zal
immers vóór de komende kamerverkie
zingen voor de keus komen te staan
tussen enerzijds haar eigen identiteit te
bewaren en anderzijds aansluiting bij
anderen te zoeken, daarmee echter een
stuk van de eigen identiteit verliezend.
De angst voor dit laatste bepaalt ver-
moedeiyk de houding van de D '66-voor-
mannen thans: de politieke leiding van
deze groep wil immers voorlopig niet
meedoen aan een .progressieve concen
tratie'. Maar het opvallende is, dat te-
geUjkertyd tóch water bij de D '66-wyn
wordt gedaan, namelijk door de verkla
ring van Van Mierlo dat de .gekozen mi
nister-president' geen dogma is. Zonder
dat D '66 zich blijkbaar vil binden tast
zij tegelijkertijd voorzichtig naar het
compromis.
rkenend voor deze ontwikkeling zyn
ook de ontwerpresoluties voor het
Leïdse congres van D '66. Daarin
komen onverbindende woorden voor als
.open deelneming' en .Internationale ge
richtheid'. Ze zyn een stuk vager dan de
destyds zo ferm uitgesproken eisen van
.gekozen minister-president' en .distric
tenstelsel'. waarmee de groep twee jaar
geleden haar veelbelovende politieke
loopbaan begon. De D '66-ers beginnen
kennelijk te ontdekken, dat met bepaal
de staatkundige constructies een maat
schappij niet valt te veranderen en dat
meer nodig is dan alleen maar .prag
matisch denken'. Vermoedelijk zullen
zij dat nooit zo uitspreken. Dat ls
ook niet nodig: de feiten spreken wel.
De eerste trap ls nu uitgewerkt, maar
het is nog lang niet zeker dat de tweede
wel zal functioneren. D '68 zou wel eens
ander beeld kunnen opleveren dan
Nixon afgezant
naar Europa
HARRISBURG (RTR) Oud-gouver
neur William Scranton van de staat
Pennsylvania zal als persoonlijk afge
zant van de republikeinse kandidaat
roor het Amerikaanse persldentschap,
Richard Nixon, eind september en be
gin oktober enkele Europese hoofdsteden
waaronder Amsterdam bezoeken.
