PROVINCIALE ZEEOWSE COURANT Stichting gaat plannen streekmuseum Noord- en Zuid-Beveland uitwerken NIXON THANS FAVORIET mee JORDANIË WIL VN-SANCTIES TEGEN ISRAËL Reagan dingt Vandaag in de krant... Pleziervaartuigje overvaren - 2 doden Reuzenschildpad op Ameland IN BOERDERIJ ,M001JE STAAK' NISSE In combinatie met andere vorm van recreatie Detail Inrichting üe geest uit de iles PRINSJE KIEST HET RUIME SOP - NU 00K OFFICIEEL - 211e jaargang - no. 183 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN Dinsdag 6 augustus 1968 I Bch. MIJ. »»n da C V Provlncl Vliislngcn. Wolstraat 38 00. 37, Zleriltzaa, red. tel. 3346, a 44 ri>99 red. 3508. ad». 3647/3643). Middelburg Ma'kt s'l. UI.°76S1d a Md. "2078/3169.* d» 2375) Goes, Grote M»rkl2 lel 6140 ib red. 7853. ad. 52131. Oo::3u.°. tel. 25D5 2094 Adv prlja 35 cent per mm Minimum per adv. f 3,23. Ingai med. 21Uriel. Kleine ad» <max. 8 resell) 35 cent per .csel fmln 1.751 Brieven bureau blad' SO cent meer. Giro Rijksweg en rijkskas (pagina 2) NA BOMAANVALLEN WEER STRIJD AAN JORDAAN NEW YORK (AP, RTR) Jor danië heeft maandag verklaard! dat de Veiligheidsraad van de Ver enigde Naties sancties zou moeten toepassen op Israël wegens de bomaanvallen die Israël zondag op Jordaans grondgebied heeft uit gevoerd. De Jordaanse ambassadeur Muhammed El-Farra heeft dit verklaard tijdens de spoedzitting van de Veiligheidsraad die op verzoek van Jordanië en Israël werd gehouden. Op 5 juini zijn 59 Jordaniërs gedood en 1G1 gewond in een aanval door Israël op de stad Irbld. Hij zei dat het de taak was van de raad om een krachtige internationale reactie teweeg te brengen tegen de agressie door Israël. Beschuldiging De Palestijnse nationale bevrljdingsbe- ing ,E1 Fatah' heeft maandag Is- beschuldigd van het gebruik van gifgas, napalm en bommen met een grote explosieve kracht bij de lucht aanval van zondag op doelen in het ge bied van Es-Salt in Jordanië. Volgens een communiqué van de organisatie hadden ongeveer vijftig Israëlische vliegtuigen aanvallen, gedaan op een .welzijnszorgcentrum voor gezinnen van martelaren'. Daarbij kwamen acht com mando's en een aantal mensen, die het centrum bezochten, om het leven. Israëlische troepen ln het bezette ge- de ri- El-Farra zei dat 84 personen zijn ge dood en 82 gewond op zondag door de bombardementen van Israëlische vlieg- tuigen op gebieden ten «enten en nut- de „ver den van de stad Es-Salt en door de! beschieting dooi Israëlische tanks en %"*er de Jordaan openden maandagavond artillerie van het dorp Sweimeh. |het vuur met machinegeweren, mortie ren en 106 mm kanonnen op Jordaanse eenheden nabij de Almapanl brug en het dorp Menshia ten zuidoosten van het meer van Tiberias. Dit werd door een woordvoerder van het Jordaanse leger bekend gemaakt. De strijd duurde 40 minuten. OLIE op het strand van Cadzand: geen alarmerende toestand, meent loco-burgemeester I. van Houte. Er gaan oliemonsters voor labo- rater i nulonderzoek naar Den Haag. (Pagina Conventie ./E REPUBLIKEINSE conventie in Miami Beach waar de republi keinen hun kandidaat voor de A merikaanso presidentschapsver kiezingen aanwijzen, heeft veel weg van een carnavaleske ker mis. Hoe liet; er toegaat vertelt onz correspondent in Washing ton op pagina 3. Blank en zwart EEN erste van een drietal repor tages over de verhouding blank en zwart in de Verenigde Sta ten. (Pagina 4) Concurrentie DE concurrentie tussen Nederland en België bij het aantrekken van Amerikaanse bedrijven is bijzon der groot. Daarover meer op pa gina 6. Biafra-hulp DE HULPACTIE voor Biafra via de televisie wordt vrijdag aanstaande gevoerd. De organi satoren hopen op 10 miljoen (Pagina 9) Binnen- en buitenlands nieuws: pagina 1, 3 en 7 Zeeuws nieuws: pagina 2 en 5 Sport: pagina 7 Financieel nieuws: pagina 11 Radio en tv: pagina 9 MIAMI BEACH Overzicht tij dens de opening van de nationale republikeinse conventie, toaar de partykandidaat voor het Ame rikaanse presidentschap zal wor den gekozen. RIDDERKERK (ANP) De 32-jari ge uit Nieuw-Lekkerland 'afkomstige mevrouw M. Vlot en haar vier jaar ou de zoontje z(jn zaterdagmiddag op de Noord b(j Ridderkerk verdronken toen het scheepje van de familie Vlot op de drult bevaren rivier werd geramd door twee gekoppeld varende tankers. Het pleziervaartuigje, een omgebouwd motorsloepje, kwam onder de tankers terecht. De heer Vlot en het tweejarig dochtertje konden worden gered. Het sloepje werd overvaren op de splitsing Noord-Lek-Nieuwe Maas. Midden op de rivier kampte het met motorstoring. Het stoffelijk overschot van mevrouw Vlot is nog niet gevonden. GRONINGEN (GPD) Badgas ten vonden zondag op het Noord zeestrand van Ameland bij paal 5 een reuzenschildpad. Het dier was dood, maar nog in goede staat. Het dier heeft een scheur in het schild, vermoedelijk ver oorzaakt door een scheepsschroef. De schildpad is 2,5 meter lang en 2,6 meter breed, de 80 cm lange zwemvliezen inbegrepen. Het dier weegt, aldus de rijks politie zo'n vijfhonderd kilo. Maan dag is het Zoölogisch Instituut in Leiden gewaarschuwd. Wellicht heeft men er daar belangstelling voor. Voor zover bekend is er op de Waddeneilanden nog nooit een dergelijk dier aangespoeld. WASHINGTON, MIAMI BEACH (DPA, RTR, AFP) Met een kleurrijke plechtigheid is maandag in Miami Beach de 29ste republi keinse partijconventie begonnen. De 1333 gedelegeerden van de par tij uit de 50 Amerikaanse staten zullen tijdens de vierdaagse bijeen' komst de republikeinse kandidaat voor het presidentschap kiezen, bij eenvoudige meerderheid. De strijd gaat tussen de 55-jarige gewezen vice-president Richard Nixon, de 60-jarige gouverneur van New York Nelson Rockefeller en de 57- jarige gouverneur van Californië Ronald Reagan. De congreszaal in Miami Beach biedt plaats aan 18.000 mensen, onvoldoende voor de 30.000 deelne mers aan de conventie, maar een deel van de activiteit speelt zich af in hotels en clublokalen. (Zie slot pag. 3 kol. 6) Voor een tweedaags tripje vertrok maandag prinses Margriet met de kleine prins Maurits aan boord van de Piet Hein. De prinses was in gezelschap van haar vriendin mevrouw Bierman. De tocht gaat over het IJsselmeer en naar Medemblik. Onder: prins Maurits in zijn reisvnegje. NISSE Er is nu een stich ting, die de al enkele jaren be staande plannen tot stichting van een streekmuseum in de Zak van Zuid-Beveland zal gaan uitwerken. Men wil de boerderij ,Mooije Staak', die in de Ronde Polder tussen Nisse en 's-Gra- venpolder ligt, gaan inrichten als streekmuseum voor Noord en Zuid-Beveland, waarin met name landbouwwerktuigen zul len worden ondergebracht. De akte van de .Stichting Beve- lands Landbouwmuseum en Re creatiecentrum ,De Mooije Staak' is eind vorige week ge passeerd en binnenkort zal aan de Grontmij opdracht worden gegeven een rapport uit te bren gen over de mogelijkheden de inrichting van een streekmu seum te combineren met een vorm van recreatie op het ter rein rond de boerdery. Oorspronkelijk initiatiefnemer tot het plan voor het streekmuseum, burgemeester jlir mr L. P. Qitarles van Ufford van 's-Gravenpolder en Nisse durft voor de realisatie van de plannen geen datum aan te geven. Over anderhalf jaar zullen we hope lijk wel een heel eind op weg zijn', meent liij. De plannen tot stichting van een streekmuseum voor de landbouw da teren van een kleine drie jaar ge leden. In opdracht van b en w van 's-Gravenpolder en Nisse maakte de Grontmij een recreatieschets, waarin als centraal punt het museum werd aangegeven. Men kon niet snel ver der. omdat moest worden gewacht op de zienswijze van de ruilverkave ling op het plan. In het rapport voor de ruilverkaveling De Poel-Heinkens. zand, dat vorig jaar verscheen, werd de suggestie een museum te stich ten overgenomen, samen met ande re gedachten, die in de recreatie- schets van de beide gemeenten wa ren neergelegd. Een belangrijke sti mulans om verder te gaan: ook ln de begroting van de ruilverkaveling was een bedrag opgenomen om ver wezenlijking van de plannen met .Mooije Staak' te financieren. Uit de recreatieschets, waaraan de beide gemeenten blijven wer ken, is nu als detail het streek museum gelicht. De boerderij waarin men landbouwwerktuigen wil onderbrengen, dateert van 1632. .Mooije Staak' ligt gunstig voor de recreant, die de Zak van Zuid-Beveland doet; aan de rond weg door Zuid.Beveland en tussen de Zwaakse Weel en het heggen- gebied, beide opgenomen in de recreatieschets van Nisse en 's- Gravenpolder. De initiatiefnemers tot oprichting van het museum hebben enige tija geleden 24 mensen, van wie werd verwacht, dat ze interesse in de zaak zouden hebben, bij elkaar geroepen op het gemeentehuis van 's-Graven polder en meteen bleek men enthou siast voor het plan. Uit die 24 per sonen Ls een stichtingsbestuur sa mengesteld en notaris M. E. J. F. van Dissel uit Goes heeft belange loos de stichtingsakte opgesteld. Na de vakanties, in september, zal men de eerste vergaderingen gaan hou den om zo snel mogelijk een rapport door de Grontmij te kunnen laten maken, dat men nog dit jaar denkt te krijgen. Dan zal men subsidies aanvragen bij provincie, gemeente en het rijk. Ook monumentenzorg moet worden benaderd. Voorwaarde wil men slagen met het museum, is dat een vorm van recreatie kan wor den gevonden die kan worden ge combineerd met het museum. Het ministerie stelt dan pas subsidie be schikbaar. Wat die vorm van recrea tie zal worden, ls nog niet bekend. Er wordt gedacht aan een kinder boerderij, een manege of mogelijk een goede camping met een restau rant. Dat hangt ax van de man, die met de leiding van het museum zal worden belast en uiteraard In be. langrijke mate van wat er naar vo ren zal komen uit het rapport van de Grontmij. Intussen zal de stichting op zoek gaan naar landbouwwerktuigen en andere voorwerpen, die men in het museum wil onderbrengen. Men overweegt een kamer van"de Mooije Staak' in tc richten, waarvoor men dan allerlei gebruiksvoorwerpen no dig heeft. Men hoopt die voorwerpen te krijgen of in bruikleen te krijgen. Verder denkt men aan oude kleder drachten. Er is contact met het mu. seum in Goes, zodat men niet op de zelfde manier gaat werken. .Mooije Staak' is momenteel nog in eigendom van de stichting Beheer Landbouwgronden. De boerderij is ongeveer anderhalf jaar geleden leeggekomen toen de heer J. Vermue naar de Flevopolder vertrok. Nu, is het pand tijdelijk bewoond door ir F. G. C. Rothuizen, die penningmeester van het stichtingsbestuur is gewor den. Zoals gezegd: .Mooije Staak' liet midden ln het gebied waarvoor de gemeenten 's-Gravenpolder en Nisse een recreatieschets hebben laten ma ken, aansluitend op een kaart, die eerder werd gemaakt in opdracht van het initiatiefcomité ,De Bevelanden'. In de schets heeft men aangegeven, waar gebieden, die voor de landbouw minder waardevol zijn, kunnen wor den benut voor recreatie. De ruilver kaveling is daarop ingegaan. De vroegere zee-arm Het Zwaake vormt een groot onderdeel van het plan. Aan een deel van de Zwaakse Weel, ten zuiden van 's-Gravenpolder, wordt de functie toebedacht van wa tersportgebied. Men zou daar de weel moeten zuiveren van de sterke riet- groei, waardoor een water ontstaat, waar gevist kan worden en waar men ook zou kunnen kanoën. Het gebied meer in de richting van Nis. se kan enerzijds als agrarisch ge bied worden behouden met wat beplanting erbn en door aanleg van bijvoorbeeld een voetpad en wal picnickplaatsen aan weerszijden van de geprojecteerde provinciale weg voor de recreant wat aantrekkelijke worden gemaakt. Het meest weste lijke gedeelte van de Zwaakse Weel worgt op de kaart, die bij de schets hoort, omgeven met wandelpaden en het heggengebied ten zuidwesten van Nisse wil men in ieder geval voor een deel behouden als land- schapsgebied. Dan denkt men bij het ronnestrand van 's-Gravenpolder aan een kampeerterrein. Voor de recreatievoorzieningen is door de ruilverkaveling in de begro ting een bedrag van f 350.000 opge nomen. waarbij het Goese bos niet is inbegrepen. De Cultuur Technische (Zie slot pag. 2 kol. 3) De zenuwenoorlog ln en om Praag ls afgelopen. In Tsjcchoslowaklje haalt men opgelucht adem en met reden: het is immers duidelijk gewor den, dat de Russen zich er niet ln de binnenlandse politiek zullen mengen, zodat de Tsjechen door kunnen gaan met de nieuwe koers van januari j.l. Een voortreffelijk resultaat voor Du beek, vooral wanneer men te rugdenkt aan wal zich nu al weer ja ren geleden in Hongarije afspeelde. Daar kwam het tot een korte verbit terde strijd, waarin velen de dood von den, een felle oorlog die met een totale onderwerping van de Hongaren aan Rusland eindigde. De tanks van Mos kou waren machtiger dan de blote vuist de jongeren uit Boedapest. Waar- kozen ae Russen ditmaal voor de zachte lijn? Waarom werd Praag geen tweede Boedapest? De situatie ln 1956 lag anders dan die van 1968. In februari 1956 was de officiële afzwering van Stalin de destalinisatie in Moskou Ingezet met een geheime rede van Kroesjtsjev voor het twintigste partijcongres. Deze aan val op Stalin was van meet af aan voor ae communistische wereld van overweldigende betekenis: het betrof hier een soort ontmythologisering, waarbij de min of meer heilig verklaar de grote leider achteraf tot een nare en verwerpelijke onderdrukker werd ge degradeerd. Kroesjtsjevs rede luidde echter niet alleen een zekere ontspan ning in, maar vooral ook een periode van grote onzekerheid in diverse com munistische landen. De oude garde wist er echt niet meer waar ze aan toe was en de jongeren voelden onmiddellijk een mogelijkheid om meer vrijheid te verkrijgen. In die eerste maanden vooral was .culturele vrilheid' een onver wachte slogan achter net ijzeren gor dijn: menigeen zag er een begin van politieke vrijheid in. Het ging hier en daar er zelfs op lijken dat sommigen het begrip .democratie' ln westerse zin wensten uit te leggen. Vooral Polen werd onrustig. Met moeite wisten de Russen Warschau onder de duim te houden en maakten daarbij zonder meer duidelijk, dat democratisering in westerse zin allerminst hetzelfde was als destalinisatie. Toen sloeg de vlam in de Hongaarse pan. Maar dat was helemaal een ont- J wikkeling die de pAnnijn Russen niet hadden L— gewenst en evenmin hadden voorzien. Zij zagen de gevaren plotseling heel scherp. Als men Honga rije zou laten doen. zou het hele ooste lijk blok in ontbinding raken en zou de westerse Infiltratie aanzienlijk toenemen. Men besloot derhalve ln het Kremlin tot de harde (zo men wil: tot de stalinis tische) lfln. De opstand der Hongaren werd bloedig neergeslagen en tevens werd aldus een voorbeeld voor anderen gesteld. Praag 1968 heeft daarentegen te mar ken met andere verhoudingen. Hon- grlje 1956 zou men nog kunnen aandui den als een uit-de-hand-lopen van een kort tevoren begonnen destalinisatie. Het Praag van thans echter kan profl. teren van de omstandigheid dat het des- talinisatieproces onstuitbaar bleek i Kroesjtsjev had zonder het zich duide lijk te realiseren ln februari 1956 de geest uit de fles gelaten met als gevolg, dat er nu een twaalftal jaren later eigenlijk niet meer zoals vroeger kan worden gesproken van één onverdeeld wereldcommunisme. Zo is de verhouding tussen Moskou en Peking bijzonder slecht, er is sprake van een conflict dat ook de nationale communistische partijen in gescheiden kampen heeft verdeeld. Voorts hebben de satellletlan- den sinds 1956 kans gezien om heel voor zichtig een zelfstandige koers te gaan varen, met name Roemenië zorgde daar bij voor opvallend-gedurfde manoeuvres. In 1956 kon Moskou nog met geweld de eenheid van het oostelijk blok afdwin gen. maar ln 1968 lukt dat niet meer. Geweld thans zou binnen dit blok grote gevolgen hebben, zo groot zelfs dat Moskou geen risico's kon nemen, pewelö zou namelijk in feite beteke nen: bezetting van Tsjechoslo wa- kije. Gevolg: fel verzet (partizanen) in het land zelf. Verder: herhaling van het vluchtelingendrama uit Hongarije in 1956. De grens met West-Duitsland en Oostenrijk zou Immers heel wat Tsje chen de mogelijkheid geven om naar het Westen te "vluchten. Bovendien zouden heel wat belangrijke militairen uit Praag de wijk naar Washington kunnen nemen: generaal Sejna. die zoals men weet ln" februari de benen nam. was voor de Russen al erg genoeg. Vermoedelijk heeft hjj namelijk de Amerikanen heel belangrijke inlichtingen verstrekt. Een volgend punt is de overweging, dat geweld onvermijdelijk grote onrust zou oproepen in Polen, in Bulgarije en in Roemenië. En tenslotte zou krachtdadig optreden in Praag het toch al zo ver deelde communisme nog weer verder op splitsen: de hegemonie van Moskou zou opnieuw afbrokkelen. De toestand lag door dit alles inderdaad geheel anders dan in 1956. Tóen kon nog volstrekt sta linistisch worden gereageerd, nu zou dat kwalijke gevolgen voor Moskou kunnen hebben. Vandaar dat de Russen thans een zenuwenoorlog hebben gevoerd. Ze hebben niets nagelaten om de Tsjechen te intimideren, ze hebben manoeuvres gehouden, ze hebben politieke druk ge bruikt, ze hebben een conferentie met andere landen georganiseerd, allemaal middelen om Praag binnen het hek te houden. Dubcek op zijn beurt kon ech ter hoog spel spelen, hij wist dat da Russen één ding wilden voorkomen, na melijk geweld. Dit spel heeft hij gewon, nen, de zenuwenoorlog is nu ten einde. Dat houdt overigens met in dat Tsjecho- slowakije nu uit het oostblok zou zijn gemanoeuvreerd: het zit er aan vast met vele banden en dat zal voorlopig wel zo blijven. Het communiqué van Bratis lava onderstreept dit. Maar ondanks de hoogdravende pathetiek van dit commu niqué, waarbij de eenheid van alle part ners zo nadrukkelijk is bezegeld, is het Oosteuropese communisme weer een stap verder van Stalin verwijderd. Het proces werd door Kroesjtsjev op gang ge bracht, vermoedelijk zonder te bevroe den welk een enorme gevolgen het te weeg zou brengen. Hij liet dé geest uit de fles. Die geest der vrijheid was nog te klein om Hongarije te kunnen hel pen. Boedapest 1956 kwam inderdaad te vroeg. Praag 1968 bewijst echter dat de geest heel wat groter is geworden. Wie of wat zal nu volgen? Het Kanaal van Saima, dat Finland via Russisch gebied met de Finse Golf verbindt, is maandagochtend door pre sident Kekkonen heropend. Het kanaal was honderd jaar geleden al aangelegd en vormde een belangrijke aanvoerweg voor Finland. Na ae oorlog werd het niet meer gebruikt omdat het over nieuw verworven Russisch grondgebied liero. REPUBLIKEINSE CONVENTIE BEGONNEN

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1968 | | pagina 1