WANDELAARSTER
a VAN
j FORMAAT
POTPOURRI
VAN
LIJNEN
EN
VOOR
HAAR
Lena van Hal, Oostburg
Parijs
in
tekening
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
,Lena Is een wandelaarster van for
maat' zegt de buschauffeur die dc
Langestraat in Oostburg aanwijst
Daar woont ze. Op een zwart be
scheiden naamplaatje staat L. van
Hal, pedicure-
De deur wordt opengedaan door een
vief vrouwtje: de wandèlaarster, in
letterlijke zin maar van miniem for
maat: Magdalena Wilhelmina van
Hal, zevenenveertig jaren oud.
Ze is een kleine vriendelijke vrouw
die van wanten weet: naast haar
drukke praktijk als pedicure vindt
ze al negentien jaar lang de tijd om
mee te lopen in de Vierdaagse van
Nijmegen en daarvoor te trainen.
,Het laatste jaar heb ik niet zoveel
meer gelopen', zegt de vrouw, die
niet op een kilometertje meer of
minder kijkt, ,te druk'.
De Vierdaagse 1968 is alweer een
poosje achter de rug, maar daar
houdt de wandelsport niet mee op:
het is een evenement, een hoogte
punt misschien, maar geen sluiting
van een seizoen. En dus wandelen
de wandelaars verder, zomaar, kilo
meter na kilometer onder hun voeten
slijtend. Lopen, trainen, lopen.
,Als je veel traint loop je ook veel
makkelijker, ik vind het ook hele
maal niet zo'n prestatie om die Vier
daagse uit te lopen. Dat zegt ze nu.
Negentien jaar geleden klonk het
wel wat anders. Ze ging naar Nij
megen, goed gehumeurd, met vijf
andere Oostburgers, en maar lopen.
Toen kwamen de blaren, grote pijn
lijke blaren. ,En dan is het geen
pretje om te lopen' .Ik had met ple
zier gestopt. Maar er was nog een
mevrouw die me telkens moed in
sprak, en die heeft me ontzaggelijk
geholpen, en toen heb ik hem, in
arren moede toch helemaal uitgelo
pen. Toen voelde ze het toch wel als
een prestatie, natuurlijk.
Schoenen
Het jaar daarop besloot ze stevig
in haar schoenen te staan, en wéér
richting Nijmegen te gaan. Ze had
andere schoenen gekocht: goed pas
sende, stoere schoenen. Het jaar
daarvoor waren haar schoenen te
groot, aldus een ervaren Vlerdaagse-
Ioper, en nu zou ze dat euvel voor
komen. Ze kocht schoenen, stevige
zwarte schoenen: jongensschoenen
Ze lacht Ietwat verontschuldigend
naar de schoenen: maatje 36, oer
sterk: ze gaan al jaren mee, worden
voor elke flinke mars verzoold en nu
staan ze dan even werkloos, een te
ken van doorzettingsvermogen.
Schoenen of schoenen, er is nog een
groot verschil. ,Elk jaar zie ik weer
mensen op gymnastiekschoenen lo
pen, vreselijk, ik kan me niet voor
stellen dat dét nu lekker loopt. Ik
train met deze schoenen en ik loop
met deze schoenen, en dat gaat pri
ma'.
Dikker
Ze wordt er elk jaar weer dikker
van. Ze is niet dik, dus zoveel maakt
dat ook weer niet uit, maar het is
merkwaardig. Er lopen massa's men
sen mee om de nodige pondjes kwijt
te raken, zij wordt er alleen maar
zwaarder van. Zelf ook wat verbaasd
vertelt ze van een jongen die in de
Vierdaagse wel zeven kilo afviel.
.Trouwens als je dik bent, kun je
ook niet lekker lopen' voegt ze er
aan toe, alhoewel er elk jaar weer
de nodige dikke madammekes mee
lopen.
Klederdracht
Verschillende malen maakte ze.haar
intocht in Nijmegen in Cadzandse
dracht. Dat leverde haar behalve veel
bekijks ook contact met een Engelse
wandelaar op, die een foto van haar
maakte, haar er eentje stuurde en
een poosje later Oostburgse lepeltjes
van haar kreeg.
Over die contacten: ,Je praat met
iedereen hè, met Duitsers, Zwitsers,
Engelsen. Alleen met Fransen niet,
want die kan ik niet verstaan. En
na de eerste twintig kilometer ga ik
een poos rusten, dan laat ik de hele
stoet passeren, anders zie je er eigen
lijk niks van hè!'
Ze start altijd alleen, ,je haalt eens
wat in, je laat eens wat anderen pas
seren, je loopt eens een eindje met
een groep mee op. En dan wordt er
gekletst. Ontstellend veel gekletst
Zomaar, over het weer, over de an
deren. En dan weer verder, de ene
kilometer na de andere.
,Ik loop niet graag in groepsverband.
Het lopen gaat wel, maar het rusten
Altijd onenigheid, niks voor mfl. Ze
is dan ook geen lid van een wandel-
sportvereniging. Wel geweest, van de
christelijke vereniging in Oostburg,
maar die ging op de fles en toen had
ze er gelijk de buik van vol.
Ze loopt nu veel, overal, in heel
Zeeuwsch-Vlaanderen, in Rotterdam,
Barendrecht, Vlissingen, Walcheren,
Beveland. Als er maar iets te lopen
valt, en ze hééft tijd, is ze weer van
de partij.
Een wandelaarster van groot for
maat, zeker.
Ze heeft er minstens meer dan dui
zend kilometer (alleen in marsen) op
zitten. zo precies weet ze het ook
niet.
En dan die training: heen en weer
naar Terneuzen (nogmaals ,Nu heb
ik er niet zoveel tijd meer voor, maar
ik heb het heel wat keertjes ge
daan), toch altijd goed voor zo'n slor
dige zestig kilometer.
Het gaat niet altijd met een snelheid
van tien kilometer per uur, zoals dit
jaar in de Vierdaagse gesignaleerd
(.dat is geen wandelen meer), maar
het blijft stevig doorstappen.
Éénentwintig
Bejralve al die beroemde Vierdaagsen
heeft ze meer op haar naam staan:
éénentwintig maal liep ze de avond
vierdaagse van Oostburg mee. Een
avondvierdaagse die ook eenentwin
tig jaar bestaat. Ze vindt het zelf
geen grootse prestatie, maar ze is
toch maar alleen overgebleven van
de wandelaars die bij de eerste wan
deling van start gingen.
Eén ding vindt ze wel jammer, als
men vijfentwintig is, mag men maar
dertig kilometer lopen. Ondanks de
verplichte keuringen om de drie jaar
bezwijken er mensen tijdens de Vier
daagse: oververmoeidheid of hart
verlammingen. .Maar die kun je
tenslotte overal krijgen' zegt Lena
van Hal.
Ze blijft zolang het maar enigszins
mogelijk is doorlopen.
,Ik ben graag buiten, ik houd van de
natuur, ik houd van wandelen, daar
om'.
J^E modemarathon in de Franse hoofdstad is ten einde. De shows van
die tien drukke dagen hebben echter geen specifieke Parijse winter
mode opgeleverd. De couturiers, die hun kollekties toonden, scharrelden
al of niet noodgedwongen door de stakingen tijdens de revolutionaire
meidagen met meer of minder succes wat creaties uit de oude doos bij
een. Het werd een potpourri van de jaren '30, '40 en '50.
De maxirokken zijn er helemaal uit. Er waren echter nog wel maximantels
te bespeuren, die over korte rokken werden gedragen.
Parijs ontdekte de minirok opnieuw. Zij was aanwezig in diverse bikinifor
maten. De couturiers combineerden ze met maillots of lange laklieslaarzen.
De ochtendjurkjes hadden óf lange mouwen, of doorgeknipte korte mouwtjes
en waren gegarneerd met doorgestikte naden, opgestikte zakjes en een rug
ceintuurtje. Daarnaast waren er japonnen met een brede tailleband van een
andere kleur stof.
De zwart fluwelen cocktail- en avondjurken, die Parijs voorschrijft, hebben
een tot aan de taille reikend V-hals decolleté.
Vrijwel alle Parijse couturiers hebben voor de winter nauw aansluitende
helmhoedjes in voorraad. Een onmogelijke uitvinding, omdat ze ieder kapsel
bederven.
Bij de schoenen valt er een come-back van de klassieke punt en de balle
rina met het wreefbandje te bespeuren. Het succes van de lange laarzen duurt
onverminderd voort.
De favoriete kleuren zijn: zwart, chocolade-bruine varengroen, beige, wit,
felrood, zonnebloemgeel, fuchsiarose, donkerlavendelblauw en grijs.
De couturiers
PIERRE BALMAIN: een chique klassieke kollektie, voor de niet meer zo jonge
vrouw. Met als belangrijkste kreaties: shetland-ensembles. De chocoladebruine
bovenlijfjes van de jurken echter gemaakt van kleurige horizontaal gestreepte
jersey.
Om te onthouden: hangslotjes van goudkleurig metaal als sluiting voor mantel
pakjes Jurkjes met brede bies van andersgekleurde stof langs schouders en
zijnaden.
CHRISTIAN DIOR: kleding, waarin een vrouw er op strikt bevel van couturier
Mare Bohan niet duur mag uitzien. Het favoriete model: een driekwart-capuchon
mantel, zoals de schoolkinderen die dragen.
PIERRE CARDIN: een garderobe voor een maanreizigster met astronautenover
alls en stervormige felgekleurde satijnen tv-pyama's, maar ook met overgooiers
met koltruien en jurkjes met een in de stof geperst relief voor als men dichter
bij de grond komt.
ANDRÉ COURRÈGES: kreaties voor de vrouw van vandaag en morgen. Gran
dioos van coupe, door een geraffineerd lijnenspel van doorgestikte naden. Voor
overdag jurkjes, pakjes en mantels voorzien ven witte applicaties, rugceintuurtjes,
schuin opgezette klepzakjes en gestyleerde tressen. Voor s avonds: cocktail- en
broekpakken met geheel doorzichtige bovenlijfjes.
GUY LAROCHE: geeft voor de komende winter de voorkeur aan een vrouw,
die van top tot teen in het grijs is gehuld, vooral in grijze beftledress-mantel-
pakjes met grijze maillots en een strak om het hoofd sluitend helmhoedje. Voor
de clientèle van Laroche is het zonde om naar de kapper te gaan.
Om te onthouden: goudmetalen schakelhalskettingen, die van onderen aan de
gesp van de ceintuur zijn vastgemaakt.
Mevr. GRÈS: geen fraai gedrapeerde griekse gewaden meer, waardoor haar
huis vlak na de oorlog zo beroemd werd, maar voor de niet meer zo jonge
vrouw een reeks klassieke kreaties, waaronder vooral veel tuniekjurkjes en
driekwart tentmantels.
JEANNE LANVIN: voor romantische avonturiersters een keur van japonnen,
die aktrices altijd in de zich in de orientexpresse afspelende thrillers dragen.
Of zo u wilt: zwarte met exotische goudbrokaatband afgebiesde jurken, waarbij
u alle kettingen, die u in de kast heeft hangen, tegelijk om mag hangen, mits
ze tot minstens aan het middel, maar liever tot aan de zoom reiken.
JACQUES HEIM: een kollektie vol zwarte plastic broek- en maillotpakken, waar
in de vrouw er niet meer als vrouw uitziet. Om te vergeten
JEAN PATOU: charmante en sportieve kreaties, net chic genoeg om geschikt
te zijn voor iedere vrouw, die zich jong voelt.
Om te onthouden: tweedpakjes met een zoom van franje van dezelfde stof.
NINA RICCI: een soortgelijke kollektie als Patou, alleen iets uitgebalanceerder
en met dit verschil, dat zowat alleen de bruidsjurk bij Ricci niet zwart was.
Om te onthouden: gordijnringen aan de ceintuurlipjes op de manfelpakjasjes.
Avondjurken met daarin gezette bh.
UNGARO: bikkelharde kreaties voor space-age women', inclusief een gala
bikini van roestvrij staal. En voor de rest een vage weerspiegeling van Courreges
toekomstmode.
Doorgeknoopte tuniekmantel-
japonnen zoals dit model van
Jeanne Lanvin namen een be
langrijke plaats in bij alle col
lecties. Lanvin deed er hoeden
met enorme kettingen bij (l)
Veel bloot in de lange winter
avonden, zei Parijs. Nina Ricci
toonde een cocktailjapon met
decolleté tot aan de taille Van
de stof die toch overbleef dan
maar een hoed (2)
Van Patou een japon met wijd
klokkende rok, hoog boord en
onpraktische kleine helmhoed.
(3)
Tenslotte een schets van een
zeer luchtig gevalletje met de
naam: cocktailbroekpak Een
creatie van Courrèges. (4)
Wel eens nagedacht over het eten
van ongewassen groene kruiden, zoals
peterselie? Het is in feite even onfris
als het eten van ongewassen sla en an
dere rauwgegeten groenten.
Toch worden peterselie en andere
groene kruiden vaak „droog" (dus mees
tal ongewassen) gehakt en dan als gar
nering gebruikt. Met de kans dat een
fraai opgemaakte schotel op hetzelfde
ogenblik met heel wat ongewenste mi
croben wordt verrijkt! Goed wassen
dus: niet alleen de sla maar ook die
peterselie, selderie en wat er nog meer
aan groene kruiden in de keuken wordt
gebruikt.
In de rubriek brieven van lezers1
van maandblad Marie France drie nogal
uiteenlopende reakties op het onderwerp
,sexuele voorlichting". Deze van een
moeder: ,sexuele opvoeding? Ik geloof
dat iemand die dit onderwerp met een
kind van tien jaar wil aansnijden, al
te laat is. De schoolkameraadjes ztfn
hem al voor geweest'.
Deze van een minder progressieve le
zeres: .waarom moet men kinderen met
deze onderwerpen lastig vallen zolang
ze er geen vragen over stellen. Ik ben
tot mijn achttiende jaar onwetend op
dit terrein geweest en ik ben er niet
ziek van geworden'. En deze van een
grootmoeder: .dertig jaar geleden gaf
ik aan mijn kinderen al sexuele voor
lichting. Over het moederschap wisten
ze de waarheid zodra ze drie jaar waren.
Zou ik in mijn generatie een uitzonde
ring zijn geweest?'
Ook In Ladies Home Journal aan
dacht voor het onderwerp sexuele voor
lichting, en in het bijzonder voor de
vraag hoe katholieke vrouwen tegen
over sex en de pil staan. Sally Cunneen
heeft er een boek over geschreven naar
aanleiding van een enquête die zij onder
katholieke vrouwen in alle delen van de
Verenigde Staten heeft gehouden: 67
procent van de ondervraagde gehuwde
vrouwen bleek geboortecontröle in een
of andere vorm toe te passen. Elf pro
cent deed dit niet. Vijftien procent zei,
in verband met leeftijd of onvrucht
baarheid geen behoefte te hebben aan
geboortecontröle en zeven procent ivilde
niet antwoorden. Verscheidene vrouwen
vonden dat bij voorlichting over geboor
tecontröle meer gebruik moet worden
gemaakt van moderne wetenschappen
als psychologie en sociologie, teneinde
de verontrusting van de typische ka
tholiek' over het sexueel gedrag weg te
nemen. Sommige vrouwen die hun eigen
beslissing op dit terrein hadden geno
men en al enige tijd middelen tot ge
boortebeperking toepasten verklaarden
dat het openlijk uitwisselen van ver
trouwelijke details op dit terrein hen
tegenstond en dat zij ,ziek' werden van
al het gepraat over geboortecontröle. En
een gewezen non, nu moeder van tien
kinderen, vroeg zich af waarom de kerk
zich zo druk maakt over sex, inplaats
van over de kernbom, oorlog en de
toestand waarin de armen leven.
Wie dit jaar laat op vakantie gaat
en daartoe een land met mild klimaat
opzoekt wordt wellicht nog geïnspireerd
door dit modesnufje uit de grote Parijse
modemagazijnen: bermuda-shorts in
pastelkleurige ruiten en madrasruitstof-
fen, voorzien van een brede ceintuur en
te dragen met effen polobloesjes met
korte mouwen.
Volgens een bericht in Marie Claire
behoren de Nederlanders niet tot de .gro
te vleeseters' van de gemeenschappelijke
markt. De Nederlander eet per jaar
zevenendertig kilogram vlees, de Frans
man zesenvijftig kilogram (waarbij on
geveer vijf kilogram konijn en elf kilo
gram gevogelte), terwijl buurman Belg
het tot achtenvijftig kilogram per jaar
brengt. De Duitser doet per jaar drie
ënvijftig kilogram vlees in de braadpan
en de Luxemburger staat bovenaan op
deze Itfst: hij eet meer dan zeventig
kilogram vlees per jaar. Inmiddels is
ook aan het licht gekomen dat de appel
en de sinaasappel typisch Europees
fruit" zijn. De Nederlander eet vieren
twintig kilogram appels per jaar en de
Fransman pelt in dat jaar menig sinaas
appeltje: veertien kilogram in totaal.
Grootste fruiteters zijn de Italianen met
bijna zestig kilogram vers fruit per jaar
en per inwoner.
En volgens Marie France vallen de
Francoises in drie groepen uiteen zodra
zij zich in de zon begeven. Dertig pro
cent van hen heeft een blanke en tere
huid die maar moeilijk bruin wordt.
Vijftig procent heeft het gemakkelijker,
met een normale huid die goed op de
zonnestralen reageert maar doorgaans
toch eerst een lichte verbranding door
de zon ondergaat. De overige twintig
procent kan zonder bezwaren in de zon
gaan liggen. Zij hebben een matte en
stevige huid die zon kan verdragen zon
der verbrandingsverschijnselen te tonen.
Zoals bekend heeft Pierre Cardin
twee Nederlandse mannequins in dienst.
Het Zeister meisje Joke de Kruyff zorg
de in bruidstoilet voor het slotaccoord
van zijn show. Joke deed drie jaar ge
leden eindexamen mms, ging naar een
secretaresseopleiding en liet die onvol
tooid achter zich liggen om op de bon
nefooi naar Parijs te gaan. Daar zit ze
dan nu, en goed ook. Wat haar zwaar
tegenvalt dat zijn die ellendige
lange laarzen, ,je doet er een half uur
over om ze weer uit te krijgen'.
Amsterdamse Vicka Borg is de an-
iere Nederlandse die haar geluk bij
lardin beproeft Ze heeft prachtig lang
rood haar en dat levert haar veel be-
'angstelling in de Franse hoofdstad op.
Ze ziet haar optreden als mannequin
als springplank voor de film. Regisseur
Paul-Louis Soulier heeft haar nu ge-
engageerd voor de vrouwelijke hoofdrol
in een nieuwe Franse film. De opnamen
beginnen in november in de Sahara.
Tenslotte een opmerking van David
Bailey over deze Vicka: .Misschien
wordt ze voor Nederland wel 'n tweede
soort Audrey Hepburn*.
