,Voorne-Putten niet opofferen
om puur economische belangen'
BIJOU
DR R. EYSINK (GS-LID) BETICHT
ROTTERDAM VAN ,CIJFERNEUROSE'
LIKDOORNS
De
PZC
een
goede
vriend
die
altijd
welkom
is
6
RIJNMOND HAPT NAAR ZUIVERE LUCHT....
Studies zijn
snel nodig
grandioze
seizoen
opruiming
Het
Kleuterhuis
MARJO
Wij ruimen
weer op
a. hoofdverpleegster
b. operatiezuster
R00VERS
ADVERTEREN
DOET
VERKOPEN
OPGAVE VAKANTIEADRES
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
DINSDAG 16 JULI 1968
voortvarendheid van Rotterdam, stad van
robuuste mouwopstropers, blijft beducht
heid wekken. Bij zeehavengebieden elders in de
delta, by natuurbeschermers. Nieuw is het pro
bleem niet. Het is dat van de afweging van
economische welvaart tegenover algeheel men
selijk welbevinden. Rotterdams telkens weer
gehanteerde argument van de onherroepelijk
heid van de economische ontwikkeling in de
Rijnmond stuit op de eis van bredere belangen
afweging dan waartoe veel betrokkenen de
Maasstad bereid achten.
Een jaar of wat geleden heeft Rotterdam de
beer geschoten, nadat anderen zijn huid duur
hadden verkocht. Nu is Voorne-Putten in het
vizier genomen. Voorne-Putteu, die vlakke oase
van groen, zich in het westen verheffend tot het
uniek duinengebied tussen Oostvoorne en
Rockanje.
In tweeërlei opzicht wordt deze groene long be
dreigd. De 2200 ha Maasvlakte voor Voornes
kust, die nu in gebruik zijn genomen of gereed
gekomen en een deel van het duingebied al van
zee hebben afgesneden, zijn volgens Rotterdam
niet voldoende. En ten tweede: er gaan stem
men op voor een kanaal door Putten en de
Hoeksewaard, dat schepen tot80.000 ton in
staat moet stellen het .havengebied' Moerdijk
te bereiken. Bijvoorbeeld ten gerieve van Shell-
Chemie.
Gezien de voortreffelijke ligging van de Maasvlakte en de bereik
baarheid van dit gebied voor de grootste schepen is het ondenk
baar, dat die vlakte niet zou worden uitgebreid, zegt Rotterdam.
Maar gedeputeerde van Zuid-Holland, dr R. Eysink, beticht Rot
terdam van een. .cijferneurose', van een eenzijdige benadrukking
van dit havengebied in het geheel van de zuidwestelijke delta. En
de organisaties van natuurbescherming achten hun kustgebied
van Voorne zo onvervangbaar dat ze zo het al tot een vergro
ting van de Maasvlakte komt dat toch heel anders zal moeten
gebeuren dan Rotterdam zich voorstelt.
Wat nog ontbreekt is een duidelijk
centraat plan met faseringen en ont
wikkelingsassen van bet gehele zuid
westelijk deltagebeid, laat staan van
het gehele Nederlandse havengebied
waartoe ook de LTmond en het
Eemshavenproject in het noorden be
horen).
De strijd om het behoud van Voorne-
Putten zit vol onzekerheden. In janu
ari verscheen een rapport van het
Overlegorgaan zeehavenontwikkeling
Zuidwest-Nederland. In dat orgaan
werken zoals men weet de pro
vincies Noord-Brabant, Zeeland en
Zuid-Holland, alsmede het openbaar
lichaam Rijnmond en de gemeente
Rotterdam samen. .Verkenning van
enkele aspecten van de ontwikke
lingsmogelijkheden voor zeehavens In
het deltagebied' luidt de aantrekke
lijke titel van (Ut rapport (kortweg:
Het Groene Boekje'). Daarin wordt
unaniem uitgesproken, dat Voorne-
Putten groen moet blijven. Maar van
die loffeUjke eenstemmigheid heeft
Rotterdam vervolgens heel wat af
geknabbeld. ,Dat is wel gezegd, maar
vooral om de publikatie van het rap
port niet te vertragen', verklaarde
Rotterdams gemeentebestuur later.
Het gemeentelijk havenbedrijf is be
zig met een studie, die weldra wordt
verwacht, en waaruit vermoedeUjk
heel andere geluiden zullen opklin
ken.
Ook de houding van de regering is
nog niet duidelijk. Weliswaar is voor
alsnog een nieuw kanaal door Voor
ne-Putten afgewezen als veel te duur
(kosten geraamd op een half mil
jard), maar niet categorisch. Ook
is volgens minister Bakker van ver
keer en waterstaat eventueel te den
ken aan een verdieping van de Dordt-
se Kil om het Moercfijkgebied beter
toegankelijk te maken. Rijkswater
staat heeft de zaak in onderzoek.
Onzekerheden
Onduidelijkheid ook over de Maas
vlakte. In 1964 heeft de regering een
duidelijke demarcatielijn tussen het
recreatiegebied van Voorne en het in
dustriegebied van Europoort vastge
steld. Daaraan kon met meer wor
den getornd, verklaarde de minis
ter. Maar het is nog onzeker, of men
in de toekomst toch niet aan het tor
nen zal slaan. Want het .Groene
Boekje' bepleit toch maar een ver
dere uitbreiding van het Rotterdam
se ha.venareaal in de goedgekeurde
Maasvlakte en een uitbreiding daar
van met ongeveer 800 ha. Rij3t de
vraag: zal dat gebeuren - en zo ja.
hoe?
Tegenstellingen
Zelfs in de .Delta' waartoe het groe
ne boekje zich beperkt, is al sprake
van grote belangentegenstellingen:
Het is duidelijk, dat een ka
naal door Voorne-Putten of ver
dieping van het Moerdijk-zeeha-
vengebied een ernstige belemme
ring voor de ontplooiing van het
Westerscheldebekken (Terneuzen,
Vlissingen-Oost) zal vormen. En
dat terwijl dit havengebied van na
ture al een diep water is gelegen,
voor grote schepen uitstekend toe
gankelijk.
debekken in de armen van het
Rotterdam fel beconcurrerend
Antwerpen kunnen drijven, waar
mee het geografisch toch al zo
sterk verbonden is.
i Een nieuwe vaarroute door
Voorne-Putten en de Hoeksche
Waard naar Moerdijk zou een in
dustriële ontwikkelingszone doen
ontstaan, die strijdig is met de
opvattingen, die bijvoorbeeld het
provinciaal bestuur van Zuid-Hol
land aanhangt. Een ontwikkel! ngs-
strook zou moeten lopen van de
Benelux-tunnel midden over de
Zuidhollandse en Zeeuwse eilan
den naar de Westerschelde. Een
tweede over de Westbrabantse
wal, waar gezien de structurele
werkloosheid grote behoefte be
staat aan afgeleide industrieën
Onze bevolking, hoewel om
vangrijk is niet onbeperkt. Waar
moeten de mensen vandaan ko
men om de zeehavens van uitbrei
dend Rotterdam en Zeeland en
misschien het Eemsgebied van het
nodige arbeidspotentieel te voor
zien? Dr R. Eysink: ,We kunnen
Brabant toch niet driemaal op
eten
Behoedzaam...'
keling en voor de natuurbescherming
met uiterste behoedzaamheid opere
ren.
Elke diepgaande beslissing die nu
tot uitvoering komt kan later niet
meer ongedaan gemaakt worden. Dr
Eysink zegt ervan: ,De Maasvlakte
mag vooralsnog niet worden uitge
breid. En als het er van komt heeft
de vorm vérgaande consequenties. In
dien de Maavlakte in zuidwestelijke
richting voor de kust van Voorne
langs zou worden uitgebreid, dan is
het eiland verloren. Weliswaar zou
in theorie het duingebied gehand
haafd kunnen blijven. Maar de be
zoekers van recreatie en natuur
schoon zouden telkens het uitzicht
hebben op een bos van schoorstenen,
om nog niet te spreken over de kwa
lijke geuren die door de industrie
over het duingebied zouden worden
uitgeblazen. Als er al van een ver
groting van de Maasvlakte sprake is,
dan westelijk in de richting van de
Boslandschap
Minister Schut van volkshuisvesting
en ruimtelijke ordening schijnt in
dezelfde richting te denken. Onlangs
verklaarde hij nog in de tweede ka
mer, dat de demarcatielijn niet zal
worden veranderd, maar wel kan
worden verlengd. Een dergelijke op
lossing is wel veel duurder, maar in
het geheel der belangen veel beter.
Zelfs bij een dergelijke vergroting
in westelijke richting zijn de gevol
gen voor Voorne al ingrijpend ge
noeg. Op de punt van Rockanje zou
een doorsnijding van het. eiland ko
men met grote werken: een brug
voor weg- en spoorverbindingen en
de gehele transportbundel van gas,
olie en water. De noordelijke oever
langs het Brielse Meer is namelijk
te smal en biedt onvoldoende ruim
te voor de vervoersbehoeften van een
Maasvlakte van circa 3000 ha.
Maar voor het zover komt zal grote
nadruk moeten vallen op liet Wester-
scheldegebied, aldus dr Eysink.Méér
dan op Moerdijk, dat geen groot zee
havencomplex moet worden, maar
een gebied van afgeleide industrieën,
die uitstekend kunnen aansluiten op
het tot ontwikkeling komende Ber
gen op Zoom.
Dr Eysink: .De verkaveling van
Voorne-Putten gaat gewoon door. Het
agrarisch karakter van het eiland is
van belang voor het woon- en leef
klimaat. Er bestaat behoefte aan gro
te beboste parken. Want let wel:
verlies van een recreatiezone Is ook
industrieel verlies. Antwerpen kan cle
industriële werkers zijn bosrijke
Kempen aanbieden, het Ruhrgebied
beschikt over het Bergse Land. De
delta kan daarbij niet achterblijven.
Niet voor het Rotterdamse industrie
gebied, noch voor Hellevoetsluis, dat
zal uitdijen tot een stad van 100.000
M. J. Adrian!, directeur van het bio
logisch station .Weeveris Duin', ver
scholen in de bossen ben zuiden van
Oostvoorne. Hij vecht met de verbe
tenheid van de man, die het onver
vangbare duingebied van Voome's
westkust voortdurend onder druk
weet. In een wereld vol veranderin
gen en snelle technologische vernieu
wing kant hij rich tegen overhaaste
beslissingen. Hij zegt: ,er rijn zo
veel ontwikkelingen aan de gang:
Het overladen van olie van gro
te schepen op kleinere In volle
zee is al heel goed mogelijk (op
20 juni is dat voor het eerst ge
beurd. Shell verklaarde: geen
theelepeltje gemorst).
Het opspuiten van kunstmati
ge eilanden in volle zee is kost
baar, maar technisch zeer wel
mogelijk.
Wij moeten rekenen met een
revolutie in de energie-behoeften,
die van beslissende invloed Is op
de economisch activiteiten van de
zeehavengebieden'.
Verplaatsbaar?
Werkend met de voorstellingen en
verwachtingen van 1968 voor de toe
komst van 1980 en eeD nog niet te
peilen 2000 moet men in dit gebied
én t.erwille van de zeehavenontwik-
Vechten'
Voorbij de harde feiten van econo
mische doelmatigheid blikt ook dr
En ook: ,11c ben nogal gebeten op
Posthuma van het Rotterdamse ha
venbedrijf. Hij heeft gezegd, dat je
recreatiegebieden kunt verplaatsen.
Welnu, het natuurgebied van Voorna
Ls niet verplaatsbaar'.
Het duinlandschap van dit eiland is
uniek om rijn jong en dynamisch ka
rakter en het op elkaar inwerken van
geleidelijk in elkaar overgaande mi
lieufactoren (.gradiënten' van hoog
en droog tot laag en nat, van kalk-
rijk tot kalkarm, van zand naar klei,
van zoet naar zout. De vegetatie-
kaart van Voome's kust toont 50 le
vensgemeenschappen, dat is meer dan
in welk ander overeenkomstig duinge
bied van West-Europa ook. Dr Adria-
ni: ,dat moet zo blijven. In de afge
sloten duinen is het groene strand van
Oost-Voorne al aan het verzoeten en
verdrogen, de fijnere flora verdwijnt,
het grondwaterregime wordt be
dreigd'. Dat laatste is gevolg van het
onttrekken van zand aan het Brielse
Meer voor het opspuiten van de
Maasvlakte. ,Nog is er geen sprake
van rampzalige gevolgen, maar we
zijn voortdurend in alarmtoestand'.
Tegenover de drang der zeehaven-
kampioenen stelt hij de zaak van de
natuurbescherming, die niet wordt
bedreven door wereldvreemde sanda-
lenlopers. .Die natuurbescherming
moet geïntegreerd rijn in de zorg
om het welzijn van de mens. Ook
op Voorne. De natuurterreinen zijn
niet alleen toegankelijk voor de hap
py few, zoals Rotterdam telkens be
weert, maai' voor het merendeel be
reikbaar voor het grote publiek'.
Hoewel de 2200 ha Maasvlakte het
duingebied van Oostvoorne ei- geens
zins fraaier op heeft gemaakt rijn
er toch ook in de gedachtengang van
de natuurbeschermers enkele voorde
len. Het ontstane binnenmeer is voor
massa-recreatie geschikt te maken,
waardoor de toeloop tot het toch al
tijd kwetsbare natuurgebied wordt
verminderd. De aanleg van de Maas
vlakte zal bovendien ten zuiden daar
van een zandplaat doen ontstaan, die
met de kust kan worden verbonden
en samen met de duien tussen Oost
voorne en Rockanje een prachtig na
tuurgebied zal kunnen vormen.
Conceptie nodig
De conclusie uit al deze overwegingen
kan geen andere zijn dan een voor
de hand liggende: een harmonische
ontwikkeling van het deltagebied en
de naar (zuivere) lucht happende
Rijnmond omvat aanzienlijk meer
dan de afweging van puur economi
sche belangen. Het gToene boekje
vraagt om studie-opdrachten.
Deze moeten zo snel mogelijk in
uitvoering komen, centraal ge
leid en gecoördineerd; zo moge
lijk in samenhang met Antwerpen
en ander Belgische havens (Zee-
brugge), waarmee wij meer één
zijn dan de heftige concurrentie
van het ogenblik doet vermoeden.
Met dankbaarheid geven wij
kennis van de geboorte van
ons dochtertje en zusje
A. Veerhoek
N. Veerhoek-Braam
en kinderen.
's-Gravenpolder, 13 juli 1968
Langeweg 5
Op 18 juli 1968 hopen
onze geliefde ouders
P. KOTVIS-SCHAA1'
Vrjjdag 19 juli 1968 ho
pen onze geliefde ou
ders, behuwd-en groot
ouders
E. A. GERMONPRB
en
J. GERMONPRÉ-
DE NOOIJEK
hun 35-jarige bruiloft
te vieren.
Hun dankbare kinde
ren, behuwd- en
kleinkinderen.
Vlissingen, juli 1968
Bellamypark 21
Aan allen die ons hun me
deleven betoonden na het
overlijden van onze lieve
vader
WILLEM MAL JAARS,
betuigen wjj onze hartelijke
dank.
Inzonderheid onze dank aan
het personeel van ,Der Boe-
de' te Koudekerke voor de
goede verzorging.
W. Maljaars
M. J. Maljaars
Vrouwenpolder, Juli 1968
Heden
dinsdagmiddag 2.00 uur
VERS VARKENSVLEES
ABATTOIR
Seisweg, Middelburg
ïerwijderd m8t WONDEROLIE
Weg met onhandige likdoorn-
ringen en gevaarlijke scheer
mesjes. Een nieuw vloeibaar
middel, NOXACOEN, neemt
de pijn weg in 60 seconden.
Eeltplekken en eksterogen
verschrompelen met wortel
en al. Bevat gezuiverde won
derolie, jodium en het pijn
stillende benzocaïne. Een fles
je NOXACORN Antiseptisoh
Likdoornmiddel van fl.75
hespaart U veel ellende.
Alles gaat de deur uit
tegen ongelooflijk
lage prqzen.
Slechts een greep uit de
vele aanbiedingen.
Mooie Astralon
damesvesten
van 42,50 nu 22,50
jumpers 9,50
japonnen 29,75
Pakjes tegen halve
prijzen.
Bleuterjasjes vanaf
14,90
jurkjes 2 tot 6 jaar 9,50
jurkjes 1 tot 2 jaar 4,95
truitjes, vestjes 6,95
prima jacks 9,50
badpakjes bikini's 6,50
sweaters vanaf 6,50
positiepakjes 12.50
overgooiers van 34,50
nu 23,50
rokken 7,50
bh's grote maten 15,90
NU 8,95
kleine maten 4,95
Vrije toegang
Papegaaistraat 14, Goes
BABYHUIS
Enkele ledikantjes, koopje
Wlegledikantjes 29,75
Onbeklede wiegen 25,00
Verchroomde kinderstoelen
29,50
Houten boxen 28,75
Netboxen 39,75
Wandelwagens van 139,50
nu 89,50
van 89,50 nu 59,50
Diverse andere wandelwagens
tegen speciale prijzen.
Voordelige kinderwagens
129,50 - 149,50
Polyether bedjes 15,75
Restanten jasjes, pakjes,
jurkjes, enz., 1
zeer voordelig.
Bij aankoop van een complete
Het alg. prot. chr. BOERHAAVE-
ZIEKENHUIS te HARDERWIJK vraagt:
voor de KINDERAFDELING
in het bezit van kinderaantekening;
of IEMAND die daarvoor wil worden
opgeleid.
Woonruimte beschikbaar-
Salarissen volgens algemeen landelijke re
geling.
Schriftelijke sollicitaties aan de adjunct-directrice,
telefoon 03410-3344.
Alléén
bij
de tassenzaak van Zeeland
Lange Delft 44/Segeersstraat 4a - Middelburg
SKIL, Indola-Electric
en Black Deckeg
boormachines en
hulpstukken
IJZERHANDEL
L. Delft 31 - Middelburg
OPROEP
Wil de persoon die in ver
band met het autokrassen,
ons waarschuwde, voor
Korte Vorststraat no. 11,
zich in verbinding stellen
met Lange Vorststraat 47,
Goes?
Woensdagmiddag om 2.00
uur is er aan het
NOODSLACHTHUIS
varkensvlees 3,75
per kg.
GEVRAAGD:
WINKELMEISJE
zaterdags vrij
KARMAN'S
WENSBEDIENING
Lange Vorststraat 108,
Goes, tel. OllOO—6318
Na 7 uur:
Kastanjestraat 99. Goes
VAKANTIE
TE HUUR WOONBOOT in
de haven van Kortgene bij
het Veerse Meer. Geheel in
gericht. Voorzien van stro
mend water, butagas en
elektrisch. C. JONKER,
Zonnebloemstraat 17, Goes,
telefoon 01100-7721.
Wij verzoeken onze abonnees dringend hun vakantie
adres tien dagen van te voren, uitsluitend schriftelijk
via onderstaande bon aan onze afdeling abonnementen
in te zenden.
Ter voorkoming van onjuiste adressering kunnen op
drachten per telefoon niet in behandeling worden ge
nomen.
AAN DE AFDELING ABONNEMENTEN
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Middelburg
Markt 51
NAAM:
HUIDIG ADRES: -
PLAATS; -
week- kwartaalabonnee
thans bezorging per post/bezorger
VAKANTIEADRES:
HOTEL/PENSION/ENZ.:
ADRES:
PLAATS:
LAND:
Eventueel district of provincie vermelden.
van: t/m:
per luchtpost/niet per luchtpost
Voor vakantieadressen in Zuid-Europa of buiten Europa
verdient toezending per luchtpost aanbeveling.
Portokosten buitenland: 2,- per week.
Portokosten buiten Europa en luchtpost volgens PTT-
tarief.
Doorhalen wat niet van toepassing is.
