Kindermishandeling
wordt doodgezwegen
Ill
VAN EN
VOOR
HAAR
y
WARME WINTERMODE
ZATERDAG 13 JUL! 1968
zaterdagnummer
,Ik houdt niet van dat kind'. ,Hanneke leek steeds meer op haar
moeder, daarom haatte ik haar. Ik zag in haar mijn vrouw
voor me'.
,Soms keek ik naar hem en dan dacht ik, ,ik kan je vermoorden'.
Deze drie reacties van een vader of moeder hebben betrekking
op kinderverwaarlozing, -mishandeling en -moord.
Volgens mr. C. W. E. Abbenhuis, kinderrechter in Rotterdam
en daarvoor secretaris van de raad van kinderbescherming in
Maastricht, worden er per jaar in Nederland minstens 1.200
kinderen ernstig mishandeld door hun (stief)ouders of verzor
gers. Behalve 120 kinderen die daaraan overlijden, zijn er ook
nog 160 die met hersenletsel verder leven. Mr. Abbenhuis stelt
zelfs dat deze getallen nog groter moeten zijn, aangezien ze
alleen de bekende gevallen betreffen. Maar zelfs al wordt een
kindermishandelingzaak openbaar, dan is het nog moeilijk te
bewijzen dat er mishandeling heeft plaats gehad. ,Van de trap
gevallen', ,van tafel gevallen', ,hij is met zijn voet tussen de
spijlen van de wieg blijven hangen', voeren de beschuldigden
aan. Het kind zal of kan niets zeggen en zonder getuigen moet
dan een dergelijke zaak opgegeven worden.
Van recente datum is de mishandeling van het negenjarig meisje Hanneke
uit Utrecht. Haar vader is deze maand tot vier jaar gevangenisstraf ver
oordeeld. Maar wat heeft Hanneke er aan dat haar vader vier jaar de
gevangenis in gaat?
Het Utrechtse geval is een typisch voorbeeld van kindermishandeling.
Hanneke werd al lang mishandeld, zonder dat iemand ingreep. Haar
vader brak begin vorig jaar haar arm. Zij werd naar de dokter
gestuurd en moest zeggen: .ik ben van de schommel gevallen'. De
tweede keer ging zij met een op vier plaatsen gebroken arm naar het
ziekenhuis: een .scooterongeluk'. Na het laatste geval ging Hanneke
weer naar de dokter, .van de schommel gevallen'.
Zou niemand argwaan hebben gekregen, de huisdokter, de ziekenhuis
artsen. misschien een onderwijzer? Pas bij het laatste geval is aangifte
gedaan. Toen was Hanneke bijna gewurgd.
Noch kinderbeschermingsorganisaties. noch de politie hebben eerder in
gegrepen. terwijl het bekend was dat de moeder van Hanneke om de vele
mishandelingen van de vader was weggelopen.
BEROEPSGEHEIM
Wel is komen vast te staan dat mishandelde kinderen zelf de neiging
hebben, later mishandelende ouders te worden.
Mej. Clemens Schröner heeft jaren bij de Groningse kinderrechter en
bij de Rotterdamse kinderpolitie gewerkt. Zij heeft toen meer dan honderd
gevallen van kindermishandeling verzameld, waar zij in haar proef
schrift melding van maakt. Momenteel is zij medewerkster aan het in
stituut voor preventieve geneeskunde in Leiden.
Zij heeft haar proefschrift .psychische kindermishandeling' genoemd, om
dat naar haar mening het psychische effect van de mishandeling het be
langrijkst is. Een gebroken arm veroorzaakt niet alleen lichamelijk pijn.
maar een dergelijke mishandeling heeft zeker ook een psychisch effect.
Daarbij zijn er talloze gevallen van kwellen, treiteren, schelden, achter
stellen en verwaarlozen die niet onder de gewone mishandeling vallen.
Zo beschrijft zij het geval van een vierjarig jongetje dat opvallend klein,
lelijk en ongezond was. Hij was altijd slordig gekleed en zijn haar werd
nooit geknipt. Een ouder broertje was een stevige jongen en keurig ge
kleed Zodra de vader 's morgens de deur uitging, begon de ellende voor
het jongste kind.
De moeder haalde het uit bed met de woorden .vooruit viezerik, vooruit,
kreng, schiet op'. Als het kind niet vlug genoeg opschoot, werd "het ge
slagen en met de kleren aan weer In bed gezet. Als het huilde sloeg de
vrouw maar raak.
Het oudere broertje plaagde hem meedogenloos, hetgeen de moeder aan
moedigde. Als de oudste het zwakke broertje op zijn hoofd tegen de muur
zette, lachten hij en zijn moeder vol leedvermaak, vooral als het kind
daarbij omviel De vader was goed voor het kind, maar kon niet tegen
zijn vrouw op.
Na ingrijpen van de voogdijraad werd een getuigenverhoor gehouden bij
de politie. Er werd geen reden tot strafrechtelijk ingrijpen aanwezig
geacht.
.BATTERED CHILD'
Het beroepsgeheim van de arts is in vele kindermishandelingszaken het
struikelblok De arts heeft de plicht .aan niemand te openbaren wat hem
bij de uitoefening der geneeskunst als geheim is toevertrouwd of te zijner
kennis is gekomen'. De arts is dan ook niet, zoals andere burgers ver
plicht misdrijven waarvan hij in kennis wordt gesteld, aan te geven. Maar
het is hem ook niet verboden dit te doen. Toch zal een arts zelden aan
gifte doen in kindermishandelingszaken, of er de raad van kinderbe-
zchermng in mengen.
Een Haarlemse kinderarts: ,Ik wist haast zeker dat een kind van de trap
was gegooid. Toen heb ik heel voorzichtig de kinderrechter gewaar
schuwd. Ik heb er niets meer van gehoord'.
Nej. C. J. Grootenboer. kinderarts bij de Maria-stichting in Haarlem:
,het komt vrij veelvuldig voor. Het is een onopgelost probleem, zowel in
medische als in juridische kringen.
We kunnen mets doen en mogen geen vervolging instellen. Een kind is.
net als een nuisdier. volkomen afhankelijk van de volwassenen. Er zijn
moeders die niet van hun kinderen houden. Soms zit er een .mïezerdje'
tussen waarvan zij zegt: .daar houd ik niet van'. Dat is toch ontstellend,
zo'n kind wordt in de eerste plaats al affectief verwaarloosd. Soms pro
beer ik via de raad van kinderbescherming er iets aan te doen. Het is
wel nodig geweest dat een mishandeld kind in een kinderpsychiatrische
inrichting geplaatst moest worden'.
De Haarlemse schoolarts van de GG en GD. mej. C. Cramer: .Ja, het
komt voor, maar we kunnen het haast nooit bewijzen. Soms waarschuwt
een onderwijskracht dat een kind de indruk wekt mishandeld te zijn.
Maar de moeder heeft dan wel een verhaaltje klaar en het kind beaamt
dit.'
Mej Mr. Dr B. L. F. Clemens Schröner uit Leiden, deskundige op het
gebied van kindermishandeling zegt hierover: .de kinderen zijn bang dat
zij dan weer worden mishandeld. Daarnaast bestaat er een bijzondere
aanhankelijkheid aan de opvoeders die mishandelen. Het kind heeft na
melijk vaak het idee gekregen dat het door en door slecht is en tracht
dan vanuit dit schuldcomplex de ouders te verontschuldigen. Dikwijls
willen mishandelde kinderen tonen hoe goed zij het thuis hebben, zij zijn
bang dat zij gestraft worden als zij dat niet zouden zeggen.
Dan zijn er ook nog kinderen die werkelijk aan de mishandelende
opvoeders hangen, zoals de geslagen hond ook naar zijn meester
terugkeert.
Juist mishandelde kinderen hebben de neiging, zich meer dan an
deren vast te klampen aan hun ouders. Zij plegen dezen te idealiseren,
zelfs sterker naai male zij erger zijn afgewezen.
Dal het gedrag van hun ouders sterk moet worden veroordeeld, komt
niet eens bij hen op. Zij kunnen hun positie ook dikwijls niet be
oordelen omdat zij geen ander milieu kennen en dus niet kunnen
beseffen hoe slecht zij het hebben'
Behalve schuldgevoelens kunnen bij mishandelde kinderen ook schuw
heid en wantrouwen optreden tegenover alle grote mensen Grote on
evenwichtigheid en nerveuze storingen kunnen eveneens het gevolg van
mishandelingen zijn.
Mej. Clemens Schröner weet niet of er wel eens een diepgaand onder
zoek is ingesteld naar de verdere geschiedenis van mishandelde kinderen
WAAROM?
ling', zo zegt deze Haarlemse kinderarts, .kon ik het er maar inhameren,
stond het maar elke dag op de voorpagina van de krant: ,Wees voorzichtig
met kinderen'.
,Zleek op haar moeder, daarom haatte ik haar'.
Een kind kan zich nauwelijks beschermen tegen de woede van
volwassenen.
(ADVERTENTIE)
Een trieste verzameling gevallen van (vermoedelijke) kindermishandeling
bevat een artikel van Dr. F. Kuipers, directeur van het Emma-kinder-
ziekenhuis in Amsterdam, en van zijn voorganger Professor Dr. S. van
Crefeld. Beide artsen gaan in het Nederlands tijdschrift voor genees
kunde met het artikel .mishandeling van kinderen' in op het .battered
child syndrome'. Hier is sprake van jonge kinderen die nog niet kunnen
spreken en fracturen en hersenbloedingen hebben zonder dat er een
aanwijsbare oorzaak is.
Jarenlang heeft men zelfs gemeend dat zuigelingen wel eens een speciale
.beenderziekte' konden hebben. Nu ziet men mishandeling als oorzaak
van de fracturen Het .battered child' oftewel .gebeukte kind' heeft be
halve fracturen vaak bloedingen in de hersenen. Meer dan tien pet van
deze kinderen overlijdt terwijl 10 pet blijvend letsel overhoudt, aldus het
artikel.
Dr. Kuipers en professor Van Crefeld bepleiten, de behandelende arts
de vrijheid te laten een ernstig vermoeden van kindermishandeling al of
niet aan de raad van kinderbescherming te rapporteren, na het inwinnen
van een advies vsm de afdelingsraad van de koninklijke Nederlandse
maatschappij tot bevordering der geneeskunst.
Hoewel in de meeste door Kuipers en Van Crefeld genoemde gevallen
mishandeling werd aangenomen, is het ook hier zelden bewezen ver
klaard. De kinderen konden niet spreken. In de 12 gevallen die de Am
sterdamse artsen in hun artikel beschrijven, is maar in een zaak ver
oordeling wegens doodslag gevolgd. In een andere zaak vluchtte de
vader voor arrestatie mogelijk was. Opvallend was dat de kinderen
tijdens het verblijf in het Amsterdamse ziekenhuis nooit een breuk of
hersenbloeding kregen.
Soms kwamen de kinderen al op de leeftijd van 20 dagen in het
ziekenhuis met verdachte verschijnselen. In een van deze gevallen
ging een „battered child' weer gezond naar huis toen het ruim zeven
weken was. Na een week moest het alweer opgenomen worden. Na
genezing volgde, na drie dagen, de derde opname. Op de leeftijd van
een half jaar ging hij weer naar huis.
De zuster voor maatschappelijk werk bracht een gunstig rapport uit
over de verzorging van de kinderen in het gezin. Desondanks is
het kind met tussenpozen van enkele weken nog enige keren opge
nomen in het kinderziekenhuis Bij de vijfde keer was het in een coma.
Het kind is daarna enkele maanden in een tehuis geweest, maar ging
toen weer naar huis. Binnen een week werd het weer opgenomen.
Momenteel is het kind in een inrichting. Het heeft nooit weer bloe
dingen of breuken gehad.
.Dit was vrijwel zeker een geval van mishandeling', zeggen Dr. Kuipers
en Prof. van Crefeld. Zij illustreren hiermee hoezeer de behandelende
arts in conflict komt met zijn beroepsgeheim. Daarbij komt. dat als het
algemeen bekend zou zijn dat de hulp van de arts tevens zou leiden tot
bemoeiingen van de Justitie, de ouders nog minder medische hulp zouden
inroepen dan nu al het geval is.
KLAVERTJE
VIER GELUK
zegt men. Maar zéker is dit
natuurlijk niet!
Wel zeker is dat je bij ons
plezier in je werk hebt. En
iemand met plezier in z'n
werk is een gelukkig mens.
AVIOLANDA
is beslist ook iets
voor jou!
Kom daarom eens kijken!
Voor Jonge enthousiaste
meisjes hebben wij aantrek
kelijk werk in onze eiectro-
nische montage-afdeling.
Prettige werkomgeving.
Goed Loon.
Winstdelingsregeling.
En nog veel meerI
Hoe komen mensen er toe kinderen die hun zijn toevertrouwd te mis
handelen
Zij zijn dikwijls de dupe van de verzorging en opvoeding die zij zelf
in hun jeugd kregen. Een kind uit een niet-normaal gezin loopt groter
risico mishandeld te worden
Een .voorkind' b.v., dat na het huwelijk van de moeder bij haar terug
komt na jaren door anderen te zijn opgevoed, kan een hevige teleur
stelling voor de moeder zijn. Het kind is niet zo lief en aardig als de
moeder had gehoopt en de band tussen moeder en kind is in de voor
gaande jaren verslapt. Zo'n kind loopt het risico mishandeld te worden,
zowel door de moeder als door de stiefvader.
Toch houden stiefvaders zich nogal eens afzijdig van hun stiefkinderen,
in tegenstelling tot een stiefmoeder die de hele dag optrekt met de kin
deren die .niet van haar' zijn. Gescheiden ouders koelen hun haat soms
op een kind dat op de ex-man of -vrouw lijkt. Een getrouwde vrouw,
teleurgesteld in haar man, kan dit afreageren op haar kinderen, omdal
zij tegen haar man niet opdurft.
Een vader die lange tijd van huis is geweest en bij zijn terugkomst moeder
en kinderen hecht aaneen vindt gesloten, kan het gevoel hebben, er niet
meer bij te horen Hij kan dan een of meer kinderen gaan haten en
mishandelen.
Een niet gewenst kind, of een kind dat de reden tot een gedwongen
huwelijk was. een .onderkruipsel' of een dom kind. zij allen lopen gevaai
te worden mishandeld.
Mejuffrouw Clemens Schröner komt tot de conclusie dat mishandelingen
van babies door moeders tot de uitzonderingen behoren. Het zijn meestal
de wat oudere kinderen die het slachtoffer worden.
Dat een gehuwde moeder haar kinderen minder zou mishandelen dan
een ongetrouwde is onjuist. Mej. Clemens Schröner komt zelfs tot de
slotsom dat de echte gemene kindermishandelingen vrijwel steeds ge
pleegd worden door gehuwde moeders.
Mej. Grootenboer, kinderarts bij de Mariastichting in Haarlem, vindt de
gevolgen van nonchalance bij ouders ook tot de kindermishandeling be
horen.
.Vrijwel dagelijks moet ik bij kinderen maagspoelen omdat zij giftige
stoffen of gevaarlijke geneesmiddelen hebben binnengekregen. Stel je
voor wat dat voor een kind betekent, alleen psychisch al. Een kind dat
hete koffie of kokend water over zich heen krijgt en wekenlang met
brandwonden vastgebonden moet liggen, dat is toch ook kindermishande-
Terwijl de temperaturen
hoog tot zeer hoog oplopen,
zomerjaponnetjes en bikini's,
licht gewicht kostuums en
sportieve heupbroeken om
rood en bruin verbrande
mensen het straatbeeld vor
men, zijn er al weer heel
wat mensen in de winter
mode gedoken. Ontwerpers,
fabrikanten, zij denken niet
aan flinterdunne stofjes
maar aan warm .wollen ves
ten, truien en japonnen met
lange mouwen.
De Cardiganstijl, die deze
zomer opeens hoogtij vierde,
blijft ,in'. V-halsen, afge
biesd in twee afstekende
kleuren, een a-symmetrische
sluiting, lange boorden, niets
nieuws onder de zon.
De meest voorkomende kleu-
rencombinatifes zijn: marine
met lindegroen, bruin met
oranje en rood met wit.
Lingerie en foundations worden
dunner en dunner. Dal zat er in toen
Yves Saint Laurent zijn mannequins
beha-loos op liet treden. De grote
massa volgde dat voorbeeld niet, kdn
zich dat ook niet permitteren. He', is
maar weinigen beschoren zonder
enige steun of correctie een mooi fi
guur te laten zien. De confectie
schoot te hulp. Diverse fabrieken
kwamen met ontwerpen van flinter
dunne. doorzichtige, maar toch steun
gevende behaatjes Bij enkele mo
dellen zijn de beha's uit één stuk
gesneden en zonder naadjes, of
hoogstens daar waar ze ook nog een
functie hebben.
De steviger modellen krijgen voor
deze zomer een fris blommetje of
een forse ruit, zodat het een ideaal
vakantie-tenue'tje wordt het kan
tevens als bikini dienst doen.
.Dog's dinner" is de onverwachte
naam voor eenjurk. Natuurlijk
kwam niemand anders dan Mary
Quant op het idee de best-seller van
haar collectie een dergelijke naam
mee te geven. Inmiddels is wel ge
bleken dat .dog's dinner' wordt ge
waardeerd: het grijze jersey jurkje
met een nauw lang aansluitend lijfje
en een kort schaatsrokje wordt zeer
veel verkocht. Een lange rij glim
mende knopen siert het voorpand
van het hondeneten
Het gewone autootje en de pop
lijken er een beetje uit te liggen als
men fabrikanten en speelgoedbeur
zen moet geloven. De aandacht moet
nu worden gevestigd op schommels,
wippen en skelters. We zullen het
maar met een korreltje zout nemen.
Niet iedere vader en moeder kun
nen zich een eigen speéltuintje ver
oorloven. Maar het is in ieder geval
allemaal te krijgen, tot een privé-
glijbaantje toe.
Voor regenachtige dagen zijn er al
tijd nog de .plezier met papier-
boeken' en andere geschriften met
talloze tips om het kroost binnen
zoet te houden.
Er is er één jarig en dat moet
gevierd worden. Een drankje met
een vreemde naam gaat er in! Dat
alles in een verrukkelijk hoog glas
en wat willen ze nog méér
Ice-cream-soda is dan die moois
naam voor een drankje ren vruch
ten, \js en sodawater. De versa
vruchten (op enkele voor de gar
nering na) door een zeef wrijven en
suiker naar smaak toevoegen. Een
laagje vruchtenmoes in elk glas,
daarop een bolletje ijs en de glazen
verder vullen met spuitwater. Voor
de garnering eventueel wat slagroom
en een vruchtje. Misschien iets meer
werk dan een simpel glas limonade,
maar voor de kinderen een extra
feestelijk accentje op de grote dag.
Het is tijd om tussen alle hitte
golven door eens te denken aan
koesterend-warm bont. Nu immers
liggen de prijzen lager dan als de
eerste herfstdagen hebben laten mer
ken dat het weer echt richting win
ter gaat.
Bont nu is iets anders dan bont tien
jaar geleden. Er is nu ook in dat
dure bont een mode. Behalve astra
kan, nerts, bisam is er nu kalgan
(krulletjes bont), feh buik, Ameri
kaans en Australisch opossum, Tos-
caans lam, naturel murmel enzo
voort. Het bont is of langharig of
geschoren en dan verwerkt met ver
ticale of horizontale leerbiezen. Klas
siek bont blijft uiteraard. Met een
brede leren ceintuur toch een mo
dieus accent.
Een Jamaicaans echtpaar is van
welvarend straatarm geworden in
precies tien maanden door een zich
noemende Jamaicaanse tovenares
veel geld te betalen om hun huis en
hun auto te zuiveren van kwaad
willige geesten.
Dit kwam uit de doeken voor de
strafrechtbank Old Baily te Londen.
De officier van justitie. Lord Stor-
mont, zette uiteen, dat Ivylene Han
son, een 38-jarige schoonheidsspecia
liste, het echtpaar 5.000 pond sterling
(12.000 dollar) had afgezet door te
vertellen, dat zij macht had over
boze geesten in het huls van de
echtelieden.
Zij vertelde hun ook, dat geesten m
hun auto hen zouden doden door de
auto tegen een muur te pletter te
laten rijden.
De officier zei, dat het echtpaar uit
angst duizenden had betaald voor
toverringen en halssnoeren en oliën
om de boze geesten af te weren.
Zij konden 's nachts niet slapen zon
der licht en geloofden alles wat
Hanson hun vertelde. Zij gaf hun
zélfs honderden ponden sterling
boete als zij te laat op een afspraak
verschenen of het geld, dat zij had
geëist, niet op tijd betaalden.
Om aan haar eisen te voldoen zag het
echtpaar zich gedwongen zich tot
geldschieters te wenden na van de
bank te hébben geleend en hun huis
verkocht te hebben.
Het einde kwam, toen de vrouw ein
delijk vond dat het genoeg was ge
weest.
Hanson zeide tot het echtpaar, dat
het een boete van 600 pond sterling
(1.440 dollar) moest betalen, omdat
het te laat was met het voldoen van
een geldsbedrag.
De vrouw werd razend, omdat Han
son tegen haar man sprak alsof hij
een kind was.
Zij trok haar toverring af en gooide
die weg, terwijl zij riep: .ik kan nu
wel dood gaan, want ik heb nog
maar 16 shüling (1.92 dollar), de
geesten kunnen me nu dus afmaken.'
De keurig geklede mevrouw Hanson,
volgens de officier een vindingrijke
en gevatte vrouw, die was aange
klaagd voor het afpersen van geld
door middel van bedreigingen en
valse vootwendsels, elf maal ge
pleegd, verklaarde op alle elf punten
van de aanklacht onschuldig te zijn.
Het proces is verdaagd.
